No 188 Woensdag 1& Mei 11130 34e Jaargang Ian Koe, FEUILLETON. GISELA Buitenland. Statari-Generaai a V *T t Ibfr Jkf fl li Binnenland. RTENTIES. ENOODIGD, DE VALUTA-QIIAESTIE. rr. il dan al- plaats ihieb- dp'Zondag lier vootal inden, maar n: juist de Sport zijd- eeft helaas n om den en noodig, hand, heft teer onder, itgaansdag, n aan een en. jegint over- >t mogelijk wedstrij- plaatseh? d der sport kan hier niet iets étbalbond :al een Her worden. ERICHT morgw* door het de Bilt. ).8 te Ham- randa. ran 12 Mei: ijken wind, ilkt, waar ds warmer. Is 75 cent. it niet de conditie 3 X plaatsen.) vm. 9'/2 uur, eaal| Te koop Kant- n, Afvaleinden aic M. C. SCHIP- Middelburg. ortemonnaie met van onkosten .KLINGEBEIL, liddelburg. OP: srriepaard, COPPOOLSE OP: pjeapeezaad, f* st", Biggekerke. OP: helft wan een nde 200K.G., Koudekerke. s. DE VISSER, tober i ji igd, bij A. DE ;ober fd, bij P. S. GE-ix skerke. der tegenwoor- een Meid ge- 1ELSE, Seroos- A tober tomende Meid LORIER, Seis- ctober evraagd, MOENS, Bigge i aankomende bij F. DEKKER,^ f Oostkapelle. icht met October gevraagd, die omgaan, bjj J. lorst, St Laurens iet October leid )Hs. WONDER- GELING. September 1920. oorm. 6.80, 7.30, middag 12nam. 8 UUE. ijk voorm. 6.50, 1.30; nam. 12.30, 0,5.30,6.30,7,45,. Uitgave van Se Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. (Telefoon No. 11). Bureau te Middelburg FIRMA F. P. DHUIJ L- BURG- Drukkers Oostérbaan Le Cointre, Goes. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. A b o n n e m e n t s p r ij s Prijs per 3 maanden fr. p. post f 9,25 Losse nummers f0,05~ Prijs der Advertentiën: 14 regels f 1.12, elke regel meer 28 cent. Eenzelfde adv. 3 maal geplaatst wordt 2 maal berekend. Bij abonnement belangrijke korting. Kleine advertenties 75 cent. Bewijsnummers 5 cent. Wegens den Hemelvaartsdag zal „De Zeeuw" morgen niet verschijnen. Hoe igoeid ook .bet metalen geld zijn functie van ruil- en betaalmiddel ver vult, hoezeer het ook in klein volume leen groote waarde vertegenwoordigt, toch wordt voor het handelsverkeer een soort geld vereiscbt, die nog lichter en gemakkelijker te tramsporteeren is dam metaal. Het, denkbeeld om papie ren geld uit .te geven is reeds zeer oud en schijnt van Ohineeschen oor- Sprong te zijn. Dit neemt niet weg Idat in Europa, hoewel men er wel reeds eeuwen lane* cheques, wissels en kassiersbriefjes leent, die in vele ge vallen het gemunte geld vervingen, toch eerst na 1650 de verschillende Staten ér toe zijn overgegaan papieren feld' in omloop) te brengen of te doen remgen. Wij moeten hier onderscheiden tus- .schen muntbiljetten, uitgegeven door Idem. Staat, en bankbiljetten, 'uitgege ven door een z.g. circulatiebank, onder goedkeuring en toezicht van den Staat. Om) hij Nederland te blijven, gedurende een 60-tal jaren (18451904) zijn hier .als wettig betaalmiddel in omloop ge weest muntbiljetten, idoor het Rijk uitgegeven. In 1904 is bij "de wet de intrekking ervan bevolen. Het be staan onzer bankbiljetten dateert reeds van 1814, bet jaar van oprich ting Ider Nederlandsche Bank. Ee**st in 1904 echter zijn zij! wettig betaal middel tot elk bedrag geworden. In zijn eenvoudigsten vorm behelst feiilk een "bankbiljet slechts de verkla ring van de Bank', die- het in circu latie bracht, dat zij een op! bet biljet aangegeven bedrag in specie aan toon der zal betalen. Het is dus een soort schuldbekentenis. Ten allen tijde kan de houder zijn op. zichzelf waarde loos papiertje inwisselen tegen waar devol metaal. Dit, en dit 'feit alleen,, is oorzaak dat het publiek zich niet alleen met het papieren geld tevreden Stelt, maar het zelfs in vele gevallen ptrefereert boven goud of zilver. Het is natuurlijk volstrekt onnoodig voor de Bank pm "ten allen tijde het volle bedrag der uitgegeven bankbil jetten in den vorm van muntspecie voorhanden te hebben, daar het ten eenenmale uitgesloten js, dat alle bil jetten tegelijkertijd ter inwisseling zou den worden aangeboden bet handels verkeer kan nu eenmaal niet buiten een zekére hoeveelheid papieren geld. In verbamld biermede beeft de wet gever ten onzent als waarborg voor* de richtige uitbetaling der bankbiljetten de Nederlandsche Bank den plicht op gelegd zorg te dragen dat minstens 40 pet. der loopende bankbiljetten (bene vens bankassignaties en rekening-cou- rant-saldi) gedekt is door een voorraad gouden en zilveren munt ,en müntma- teriaal. Wat I'd© Bank aan goud en zilver méér in voorraad heeft dan ge- noetolde 40 pet., noemt men het be<- schikbaar metaalsaldo. Wij legden er hierboven den nadruk dat liet alleen de zekerheid is, door M. v. W. -o- 71) Weken later gebeurde het eens, dat hij wenschte dat hij 't haar niet gevraagd had, waarom was hem zelf niet duidelijk. Hij ontmoette haar op de trap in het slot, juist op dezelfde plaats waar Gisela hem altijd opwachtte; hij streek zich met de hand over de oogen als wilde hij het beeld, dat hem plotseling voor den geest kwam, verdrijven en waarlijk het gelukte hem; hij was ook geen gevoelsmenseh. Goed maar dat hij het niet was! Bij de positie die hij nu hier in huis innam, zou hij met gevoelvolle overdenkingen niet ver zijn gekomen. Eiken dag moest hij zijne eigen persoon als dam opwer pen tegen de uitspattingen van den heer des huizes en meer dan eens waren 'de familieportretten getuige van ernstige too- neelen tusschen de beide mannen en zij zouden trotsch hebben kunnen zijn op den armen onterfden bloedverwant, die imet alle krachten het eigendom der fa milie bewaakte. Zachan kende nog slechts een gedachte, dat was „geld" en één wensch die was: Lauffen ten onder te brengen. De andere fattoreneer, aanzien en een goed leven dat 'de Bank ten allen tijde in staat zal zijn bet papieren geld legen goud of zilver (men noemt dit specie) in te wisselen, die een ieder in vertrou wen dit geld in betaling doet aanne men, en er evenveel waarde aan doet bechten als aan metalen geld. De koopL kracht van bet bankbiljet is dus ge baseerd op bet vertrouwen (met een vreemd woord: fiducie) in de solidi teit der bank van uitgifte. Vandaan dat men papiergeld wel betitelt met den naam: fiduciair betaalmiddel. Men gevoelt echter dat, wanneer deze zekerheid mocht ontbreken, ook het vertrouwen in bet papiergeld ge schokt zou wonden. En dit mindere vertrouwen zou alras tot uitdrukking! komen in een mindere waandeering van het papieren geld ten opzichte van goud of zilver. Dit verschijnsel doet zich voor wanneer een Staat of een circulatiebank zich bij het uitge ven van papieren geld niet meer laat leiden door de behoefte aan papieren geld van het handelsverkeer, maar de papiercirculatie willekeurig vergroot, om zichzelf daardoor de noodige be taalmiddelen te verschaffen; zonder zich er rekenschap) van te geven of er ter eventueel© inwisseling dekking voor aanwezig is, in den vorm van toud of zilver. Hoe ontactisch deze andelwijze ook is, ze is volkomen begrijpelijk. Stel u voor een Staat, die in geldzorgen verkeert, een Bank, die groote betalingen te doen heeft, en die niet een genoegzame hoeveelheid goud ter hunner beschikking hebben, boe verleidelijk is het voor hen om even de drukpers in werking te stellen, en zich geld je scheppen? 't Lijkt zoo eenvoudig. De wetgever beeft slechts te bepalen dat een ieder dat papieren geld voor de vroegere waarde in betaling moet aannemen, en men is klaar! Edoch, de economie heeft baar eigen weéten, waarvoor nie mand, ook de Staat niet, straffeloos andere in de plaats kan stellen. Nauwelijks tóch ondervindt het pu bliek dat er op) inwisselbaarheid van het plapierengeld niet mleer kan gere kend worden, of de daling der waarde begint, en hoe grooiter de inflatie js, dait beteekent hoe o vervloediger de uit gifte van bet met-inwisselbare papier is, boe minder dit laatste waard wordt geacht. De wet van Vraag en aanbod geldt ook voor het papiergeld. Zet men de papierproductie onbe- pérkt voort, idan kan het papiergeld tenslotte zoo sterk depreeieeren, dat bet nagenoeg waardeloos wordt. De geischiedenis heeft dit meermalen be wezen. Zoo o.'m. 'in Frankrijk', waar door 'de mannen der Fransche Revo lutie op het eind der 18e eeuw groote boeveelheden muntbiljetten zijn uitge geven, assignaten genoemid, m totaal méér dan 45.000 millioen francs. Na weinige jaren waren dez'e assignaten totaal waardeloos. .Een tweede voorbeeld levert de Bank, te Parijs in 1716 opgericht door .eenen 'John Law. Deze bank ontving het recht tot uitgifte van bankbiljetten, eveneens* a:s!signaltiën geheeten. Twee jaar later, door toedoen van den Her tog van Orleans tot Staatsbank ver heven, zette zij deze pitgifte in onbe varen reeds verspeeld, maar van den rijkdom kon hij geen afscheid nemen en toch was deze 'niets meer dan leen droom beeld, want het vermogen zijner vrouw had hij bijna geheel opgemaakt. Lauffen, die best wist, dat hij steeds mtet verscheiden Jozefs en Samuiels in verbinding stond en dat hij als die op doken, dien keer voor geld moest zor gen, had de eerste maanden steeds ver meden hem het geld persoonlijk te over handigen, en zich altijd tot de gravin gewend. Nu was het anders: de gravin leefde nog slechts in hare ziekekamer en Kurt werd niet bij haar toegelaten, hoewel zij er herhaaldelijk om verzocht had. Ten laatste vermeed zij hét haren man om wat dan ook te vragen, want de vroeger zoo verwende, eigenzinnige vrouw had moeten leeren om zich willoos naar hem te voegen- Hare gedachten benden slechts twee punten, dat was ten eerste hij, de gevreesde, en ten tweede: het geluk van Gisela. Als een zonnetje op haar pad waren de vele hartelijke brieven, die Gisela zond, en haar bed scheen haar dragelijker toe, nu zij haar kind geborgen wist. i HOOFDSTUK XXVIII. Het werd weer lente, en d© sneeuw klokjes en viooltjes staken hun kopjes boven den grond, en Kurt, die vroeger nooit op bloemen had gelet, stuurde me vrouw von Zachan een klein bouquetje in hare ziekekamer. Zij was er blij mede, perkte xnate voort. De kruik ging echter slechts enkele jaren te water. Toen men eenmaal inzag dat het papieren geld totaal ongedekt was, en de bank aan hare verplichting tot inwisseling nimmer zou kunnen voldoen, daalde in korten tijfd de waarde der biljetten tot op de helft, een tiende, een hon derdste van haar nominale waarde, tot ze ten slotte niet meer dan scheur papier golden. Ontzettende verliezen waren hiervan voor de houders ider biljetten het gevolg. Ook in ons land1 waren vele biljetten geplaatst (wind handel!) en werden honderden tot den bedelstaf gebracht. (Wordt vervolgd). Eupen. Een bericht uit Aken meldt, dat de Belgische autoriteiten te Eupen alle inwoners, 'die daar na het uitbreken van den oorlog zijn komen wonen, hebben uitgenoodigd zich bij 'de Bel gische autoriteiten te melden. Het grootste deel dezer personen heeft daarop; bevel tot vertrekken ontvangen. Ongeveer 2600 personen moeten bin nen een week dit gebied verlaten. De Duitsche regeering beeft stappien bij de Belgische regeering gedaan en er op gewezen, da.t deze vólgens 18e be palingen van bet vredesverdrag niet tot deze handelwijze gerechtigd is. De opstand in Mexico. (Het Mexicaanscbe revolutionnaire ■hoofdkwartier verklaart, dat er een nieuwe regeering gevormd woïdt. iVerwacht wordt, dat de functies bin nen een week bezet zullen zijn. Adel- fedo en Huerta, bestuurders voor So- nora, staan aan bet hoofd van deze regeering. Generaal Salvatore Alvaraido is be last met de financiën. In de staJd Mexico is het rustig. De gas- en watervoorziening wordt ge handhaafd. Generaal Trevmo is be noemd ,tot bevelhebber van Obregón. Gemeld wordt dat de revolutie ptrac- tisch beëindigd 'is' zonder bloedige on lusten. De Japanners. Naar Atteta uit Tokio verneemt, is de vrede tusschen Rusland en Japan slechts hersteld voor Wladiwostok en de provincies, waai* de Japanners vol komen gezegevierd hebben. Meer Wes telijk, tusschen het Baikal-m'eer en N.- Mantsjoerijé wordt de oorlog met on verminderde hevigheid voortgezet. De generale staf verwacht nieuwe groote aanvallen, daar de bolsjewiki bij Ir- koetsk een groote troepenmacht sa mentrekken. Korte berichten. Een telegralm van 10 Mei uit Haifa aan "de „Times" meldt, dat de Arabieren raids ondernemen in de christelijke dorpen der Fransche zone van Zuid-Syrië. Te Ainiol z'ijh, naar bericht wordt, 500 menschen gedood. De vluchtelingen 'komen de Engel- sche £one biniienstroomen. Te Safed zijn er 2000 aangekomen, te Haifa want het was een teeken voor haar, dat de man, dien zij vroeger slecht had be oordeeld, haar al hare dwaasheid had vergeven en zij zou gaarne hebben geno ten van de heerlijke voorjaarslucht, die de bloemen met zich brachten, maar zij vernietigde ze haastig uit angst dat haar man vragen zou: „Wie heeft ze je gegeven?" Over 't algemeen had Kurt weinig tijd of lust aan de lente daarbuiten te denken; de laatste dagen hadden veel moeilijks voor hem gebracht en hij verwonderde er zich over dat hij nu toch iets van zijn stoïcynsche kalmte had verloren en vroeg zich af of zijn leeftijd dat meebracht. Met de jonge dame in de inrichting van dokter WaMan liep het ook ten einde en hij had meelijden met Hildegard die zoo alleen met de zieke in den vreemde was. De moeder van het jonge meisje was nog altijd gebonden aan het ziek bed van haren man en de jonge dokter was voor één paar dagen van huis en had zijne patiënten aan zuster Roosje, zijn plaatsvervangster overgelaten. Juist toen stortte de zieke opnieuw in. Lauffen hoorde het en bood Hildegard zijne hulp aan, daar het nu noodig was de moeder van de stervende te teiegrapheeren en den dokter terug te roepen. Hij over legde herhaaldelijk met juffrouw von Barnsteg wat noodig was, en eiken keer trof hem hare kalmte, hare zelfopoffering en de manier waarop zij deelde in het leed harer vrienden, en misschien vond 700. In Safe'd en: andere plantteen wor den blokhuizen opgericht! De Mexicaanscbe revolutionairen hebben Carranza gevangen genomen. Puebla is door hen bezet. Uit rapporten van den gemeente lijken statistischem dienst te "Parijte blijkt, dat de griep-epidemie van ver leden jaar te Parijs 10.281 slachtoffers heeft gemaakt, waarvan 3098 mannen. Aankomende vrouwen en meisjes zijn het zwaarst getroffen. Aiden Redmond, een man van 22 jaar, die in de Momitjoy-gevangenis had gehongerstaakt, en 'ten slotte naar een ziekenhuis was overgebracht, is thans overleden. Hij' had een operatie ondergaan wegens appendicitis. Gistermorgen zijn de opslagplaat sen van de meelfabrieken Beez te Na men afgebrand. Alleen aan graan en meel gingen voor een waarde van 2 millioen francs verloren. Gisteren is een patrouille politie agenten op rijwielen m Timöleagne in het graafschap Cork (Ierland) door een grooten troep gewapende mannen aangevallen. Een sergeant en twee agenten werden gedood, een agent le vensgevaarlijk gewond. Te Gouldcrose (Tipperaïy), is een Sergeant dér po litie doodgescboten. Delacroix. ,de Belgische minister president, zal de conferentie van Spa preteideeren. Bulgarije heeft evfenals Rusland den gedwongen arbeid ingevoerd. Berichten uit Italië maken gewag van sociale troebelen op verscheidene plaatsen. De eerste naamlijst der oorlogs- scbuldigen is aan de Duitsche regee ring overhandigd. Naar het heet ko men de namen van Hindenburg en Ludendorff er niet op voor. De Duitsche legervliegertroep is geheel gedemobiliseerd. Het leger heeft geen militair luchtvaartuig meer. Uit Ajaccio „wordt aan de Zwit- sersche bladen gemeld, dat dieven bet geboortehuis van Napoleon zijn bin nengedrongen. Zij "hebben een oude, mooie, met houtsneden versierde deur vernield, maar .ontvreemden slechts en kele voorwerpen van geringe waarde. Bro'cudkaar t. Voor de 35e broodkaartenperiode zul len als wittebroodkaarten, aanvullings kaarten voor wittebrood en dagbrood kaarten gelden voor resp. het 137 e, 138e, 139e en 140 tijdvak resp!. de zwart, bruin, groen en rood gekleurde kaarten met groenen ondergrond. De Minister van Landbouw maakt be kend, dat met ingang van heden ook tegen inname van 'bruin- en roggebrood bons wittebrood mag woirden geleverd. De bakkers zullen op de door henl ingeleverde B.- en Pu-bons, indien ziji zulks wenschen, Regeeringsbloem inplaats van Regeeringsm'eel respectievelijk rogge kunnen ontvangen. hij bet ook prettig om door haar bedankt te worden. Het was heden den eersten April en Kurt wilde juist naar Mehrheim naar mijnheer Derken rijden, om daar zijn ge woon driemaandelijks ch bezoek te bren gen, daar deze hem de bewuste rente uitbetaalde. i Toen kwam het bericht, dat mevrouw Steinbruck met den avondtrein komen zou in Frankfort en hij bood aan haar op den terugweg in Mehrheim af te halen- Het was heel moeilijk voor hem om de hem geheel vreemde dame mee te deelen dat hare dochter stervende was, maar hij deed het op de hem eigen eenvoudige manier en elk zijner woorden ademde deelneming en hartelijkheid- Daarna bracht hij haar naar de inrichting; nu was zijn plicht volbracht en kon hij gaan. Thuisgekomen werd hij ontvangen met de mededeeling: „Mijnheer de baron heeft bevolen dat u dadelijk het gewenschte brengen moét!" Aldus de onuitstaanbare brutale bediende van Zachan. Maar Kurt wist hem zijne plaats te wijzen- Maar treuzelen hielp niet. Hij moest de geldkist openen en eenige muntbiljetten en verscheidene rolletjes zil ver in zijn zak steken. Kurt was pijnlijk precies op zijne geld zaken en het streed geheel tegen zijn prin cipe om zoo in 't geld te woelen, wat Zachan zoo gaarne deed, maar hij zag dat er geen andere weg was, en daar Gisela's vermogen onaangeroerd bleef, 'ggpï% j I Zij zullen alsdan de bruin- en rogge broodbons, waarvoor ziji bloem wenschen te ontvangen^ moeten plakken op opplak- bladen voor regeeringsbloem van het. des betreffende .tijdvak. De brninbro odvooirziening. De Minister van Landbouw enz. heeft de volgende circulaire tot de burgemees ters gericht Ik ,heb de eer u mede te deelen, dat mij van verschillende zijden verzoeken bereiken de goedkoope bruinbroodvoor- ziening te staken. Alvorens hiertoe pvej* te gaan, zoude ik het op prijs stelten uwe meening dien aangaande voor zoover uwe gemeente betreft, te m'ogen vernemen. Plet komt mij voor, dat er tal van gemeenten, vooral te platteland zijn, al waar het verbruik van regeeringsbruitl- brood dermate is afgenomen, dat tegen opheffing dezer voorziening geen over wegend bezwaar meel* bestaat. Dat een opheffing dezer kostbare dis tributie ook aan de gemeenten belang rijke bedragen zou besparen, behoeft geenl betoog. Beleefd verzoek ik u uwe opmerkingen zoo spoedig mogelijk en rechtstreeks te willen doen toekomen' aan het Rijksbureau voor de Distributie van Graan en Meel, Stadhouderslaan 102, 's-Gravenha)ge. Ik kan het op1 prijs stellen indien ik naast uw oordeel, dat van het college van B. en W. mocht vernemen over deze aangelegenheid. Mocht u aanleiding vinden den gemeen teraad omtrent deze materie te raadple gen, dan zal het m'ij aangenaam zijn ook het oordeel van dit lichaam te ver nemen. Ik merk hierbij Inog op, -dat indien tot opheffing der goedkoope b'xtuinbrood- voorziening voor uwe gemeente mocht worden besloten, in de plaats van het regeeringsmeel, regeeringsbloem zal kun nen worden ontvangen. Allerlei. Jhr. mr. D. J. die Geer is geïnstal leerd als burgemeester van Arnhem. Te Barneveld zijn'alle vroege aardap pelen totaal afgevroren. De Koningin bracht gisteren, na tal van audiëntie-gangers te hebben gehoord, ©en bezoek aan het Burgerweeshuis te Am sterdam. i j De samenwerkingspoging van het N.A.S. is aanvankelijk mislukt. Het N.V.V. wenscht zich niet vast te leggen op Oen program, waarop van tie voren een sta kingsactie wordt geplaatst. Tweede Kamer. Rumor in casa. De onzinl gekroond. De ingekankerde gods diensthaat. Schoolvergaderingen, ambulantisme en nog veel meer. De heer Braat kreeg verlof op nader té bepalen dag te interpelleéren over het niet uitbetalen van bewaarioon voor aard appelen. Daarna rumor in casa. Een rel letje onder leiding van Duys. De voor zitter toch had voorgesteld het verzoek' van Duys om t© mogen interpelteer.en over de verhouding onzer regeering tot den Hongaarschen staat en over maat- schikte hij zich in het onvermijdelijke en bezorgde den gulzigaard altijd meer geld, gelijk zorgend dat mevrouw von Zachan de mededeeling er van kreeg. Nu was bet zoo ver gekomen dat hij de laatste rest van het kapitaal van het ver mogen der von Stahl's had opgenomen en met bezwaard gemoed maakte hij zich gereed om het den losbol te gaan over handigen- Het was onmogelijk om langer weer stand te bieden aan zijn herhaalde aan vragen, vooral omdat Zachan den laatsten tijd had gewaagd dubbelzinnige toespelin gen te maken, die er op doelden dat hij bij het beheer der geldzaken op eigen voordeel bedacht scheen- Kurt stond te hoog om zich aan zoo iets te storen, en zijne ideeën over datgene wat de teer van een man is, waren zóö gezond dat hij ook tegen den stroom op kon roeien- Zachan was bovendien slim genoeg om de grenzen* niet te overschrijden. Hij had kort geleden geprobeerd op Lauffen los te trekken en het was hem mislukt. Hij had namelijk alle kasboeken willen veri- fieeren en het was voor Kurt een hoogst pijnlijk tooneel geweest, vooral daar het geschiedde in tegenwoordigheid van den heer von Blackner, ons welbekend uit den tijd dat Zachan nog in Berlijn was, en die tegenwoordig veel op Furstenhort was. (Wordt Vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1920 | | pagina 1