m 182 m oensdag 5 Mei 1920 34e Jaargang Gemeenteraad van Goes. k m m wuè mm 2Zeeuw Uitgave van BS Naamï. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: EANGE VORSTSTRAAT 219. (Telefoon No. 11). Bureau te Middelburg: EIRMA F:P. DHÜTJ L-'-BURG. Drukkers Dosterbaan Le Cointre, Goes. mrsa Mpf ê&r De kermis. (Voor Biö Ro oms ch e pérs schijnt ide kermis nog een vraagstuk te zijn, al thans de 'Ni eu we Zeeuwsche .Courant noemt ij'tzoo. Voor onisi is' z;ij! dit niet. [YVijJ hebben ons nimmer gevleid hij Ide Roomschen steun te zullen vinden voor ide poging tot afschaffing, Ider kermis. De Roomschen zijn van ou'ds de menschen van de lol en de lentei, izij hebben op! 't punt van vermaak en genot minder .serieuze denkbeelden Idan wij. Zij! vinden ons over 'talge- imeen als coalitie-genooten Iwél aar dige beste menschen, maar ons stroeve calvinisme, vrucht va|u de .„zoogenaalmdie" reformatie, trekt hen over 't algemeen niet aan. Daarom gaan wij dan ook niet in op! een ar tikel in de „Nieuwe Zeeuw' dat het kermis-jolijt verdedigt. Die kermis „alleen in zich'zelve" z!al wel memand „doemwaardig" achten, die jde geschiedenis van het ontstaan der kerkmissen kent. Doch Ide ont aarding], jnaaT al te spoedig ingetreden!, heeft in de laatste jaren overal zoo breede verhoudingen' aangenomen, dat het er niet meer mee door kan. (Dat weet de schrij ver in de Nieuwe ZeeuwSche Courant even goed als wij. iDiaarbij' komt Jdat geen overheid of politiemacht in staat jis de zwijnerij te keeren of te beletten, die. ,als' aan hangsel vau de kermis in de late avon den en nachten door menschen van allerlei stanld bedreven wordt. Voeg daarbij de zoude waartoe id© danstent prikkelt. fWïj' juichen 't voorstel-Brants tolt af schaffing 'dier kermis toe, en verwer pen den halven maatregel van het drankverbod. Riet lijkt ons meer „Van ionzen tijd" (up! to date) dan de po ging o|m! 'tmog voor Idtei kermis opi te nemén met allerlei malle argumenten, als die van jda „excessen op: onze Zenldangsf eesten." Weldra,, Pinkster, Twee, nebben wij in onze provincie weer onze plaatselijke Zendingsldagen en Zomerfeesten. Laait de1 schrijver uit de Niemve Zeeuwsche waar zit-ie? -eens een kijkje kómen, nemen: op! een (dier eilanden of in Zeenwsch Vlaanderen in het Lies- 'bosch is hij 'blijkbaar nog nooit ge weest hij: zal d,an zien dat de vergelijking van dergelijke feesten met de uitingen van het Reriniszwijn even weinig past als 'd|e preek van 'zijn gees telijke met het gevloek van een pol- fleriongm. 1 if $M®i?"£an@iraal. Twarite Kamer. [Nadat het w.o. tot wij'ziging van ;art. 77 Ider gemeentewet aangenomen was (met 55 tegen 35 stemmen) kwam de l.o. wet weer op| de proppen. Allereerst wierldl ,over net lot ,v,an het M. U. L. O. beslist. Ret aJmeudement-Osisendorp (S. D. A'< P,) om te bepalen, dat het gewoon lager ouderwijs gegeven wordt m acht anhltereen volgende leerjaren, werd verworpen mét 52 tegen 30 stemmen. Bet amendement-Visser van IJzten- Idoom (V.-L.) olm1 gelegenheid te geven in de lagere school ook onderwijs te geven in niet verplichte vakken, zoo- als jhet Fransch, werd verworpen met 79 tegen 10 stemmen. Dit amende ment was Vrijdag j.l. door den Mi nister onaannemelijk verklaard. I Het amendement-,Snoeck Henkfemans (C.-H.) orni in de eerste 4 leerjaren die verplichte vakken te onderwijzen en daarna toe je laten, dat ojok onder wijs wordt giegeven in de niet ver plichte vakken, werd verworpen met 01 stendnen tegen en 28 voor. [Voor stemden de vrij-liberalen, de katholieken Sasse v. IJs'selt, v. Vuu- ren, Kooien, Juten,, Kolkman, en de anti-revolutionnairen Rutgers, Beu- mer, Colijn, v. d. Voort v. d. Zijp', de christelijk-hiistorischen Snoeck Ilen- kemlans, De Geer, Schokking en vj.; Veen en eenigte unie-liberalen'~en neu tralen benevens de communisten. Het amendement-Bulten, om ook in het 7e leerjaar geien andere dan de verplichte leervakken te' onderwijzen, ward verworpen met 87 tegen 2 st. Heit amendement-Snoeck Henkemans tot handhaving van het M.U.L.O.-on- derwijs, 'twelk de Minister zeer ern stig ontraden had, werd verworpen met 71 tegen 18 stemmen. lArt. 3 en 4 werden z. h. s. goed gekeurd. Pijl art. 5 verdedigde de heer K. ter Laan (S. D'. A. P.) een amende ment luidende als; volgtSchenkingen, onder welken naam of vorm ook, aan een school voor giewoon of uitgebreid lager onderwijs of aan een inrichting tot opleiding van onderwijzers komen aan de onderscheidene scholen van dezelfde soort binnen dezelfde ge meente gelijkelijk ten goede. iSpr. meent dat er van bevrediging geen sprake is, indien ,aan de bij zondere scholen giften worden ver leend zonder da;t de openbare scho len daar tevens, van profiteeren. Indien dit amendement zou worden verworpen, zou spr.'s fractie tegen de wet stemmen. [Welnu, 'tis niet verworpen, maar ingetrokken. Zeer terecht is, er op] gewezen, dat bij verwerping: Van dit amendement geen ongelijkheid zou worden gescha- fen. Er wordt niet verboden schen ingen te geven aan openbar© scho len, doch men laat scnenkingen toe voor beide scholen. En Rutgers wees er op^ dat geen enkele rechtelijke be paling zal kunnen beletten dat iemand iets geeft aa,n een, inrichting waar voor hij liefde gevoelt. Dit zou inder daad in strijd zijln, met elk begrip, van ons rechtsgevoel. 's Ministers betoog deed de deur toe en ter Laan retireerde. Zelfs een man als Otitoi, die als .'tware verbleekt bij de gedachte aan mogelijken achter uitgang van het .openbaar onderwijs;, moest toegeven dat het amendement onuitvoerbaar is. Bij.art. 9 lichtte ide. heer De Savor- nin Lobman (C.-H.) een amendement toe om achter dit artikel een nieuw, artikel 9bis in te. voeren, luidende Op, voordracht van B- en W. of van den inspecteur kunnen Ged. Staten verklaren, dut de onderwijzer, die bij het geven van onderwijs. leugenen ver spreidt, strijdig met de goede zeden of aansporende tot ongehoorzaamheid aan de wétten des lands, zijn be voegdheid tot het geven van onderwijs verloren heeft. Deze bepaling is ook van toepassing op den onderwijzer, die zich aan een ergerlijk levensgedrag schuldig maakt. De minister nam 't over. Bij art. 11 verdedigde de heer Rut gers (A.-R.) een amendement om van een geregelde dee.lneming aan ide licha melijke oefening die kinderen vrij. te Stellen omtrent wie aan het hoofd der school een verklaring is overgelegd door een arte geteekend. Helaas, de minister meende1 dit te moeten bestrijden, met "t gevolg dat bet kelderde met 4714 stemmen. Namens de Commissie van Rappor teurs lichtte de. heer v. d. Molen (A.-R.) een amendement toe, om vo:or de bij zondere scholen de' bevo.egidh.eid tot vrijstelling te geven aan de school besturen en niet aan B. en W. Dit world aanvaard met 3527 st. Rij art. 12 (ouderwijs voor kinde ren, wier ouders mjeer, dan 4 'K.M. ivonen vah een school voor gewoon of voor uitgebreid lager onderwijs, waar het Idoor hen gewenschte onder wijs wordt gegeven) lichtte de beier Otto (U.L1.) aen viertal amendemen ten toe1: le. om! je spreken van leer plichtige kinderen, ten 2e. om te spie ken van een vo:or hen toepaseslijke school en ten 3e. om op te nemen de bepaling! „zoo noodig worden deze kosten geheel uit de gemeentekas ver goed" en ten 4e. om in huisonderwijs op kosten van: de1 gemeenten te voor zien, wanneer slechts bezwaarlijk la ger onderwijs kan worden verkregen (de minister istelt als voorwaarde, d,at er geen lager, onderwijs kan worden verkregen). 'Nadat de voorsteller goed vond, in le te lezen „kindieren die in den leer plichtigen leeftijd vallen", pam! ide mi nister alle vier de amendementen over. De toestand wordt nu zóó: In de .eerste plaats treedt bij ontstentenis van den burgemeester eien der wethouders als plaatsvervanger op. Zijn de wethouders verhinderd, dan het oudste raadslid, ten zij de raad een. andter lid als loco-burge meester aanwijst. Spoedeischende vergadering op Dinsdag middag 4 uur. Voorzitter de heer G. A. Hajenius, burgemeester. Afwezig de hee- ren Brants 'en Duvekot, de eerste met kennisgeving. De voorzitter licht het voorstel van B. en W. nader toe. Zooeven heeft spreker vernomen, dat de Rijkspostspaarbank ten behoeve van Gemeenten in Zuid-Holland geld wil lee- nen, doch via de Provincie en dan tegen 63/4 pbt. rente. Dhr. Fransen v. d. Putte zegt, dat waar in den vorigen raad een annuïteits- leening tegen 6ty2 jpjclt;. mloest worden afge sloten, men voorbereid- geworden is op de moeilijk© beslissing. Wij hebben geen keus. Alleen de bepaling, dat 2 pet. boete geheven wordt in geval van vervroegde aflossing zou ietwat bezwaarlijk kunnen heeten, doch in casu is er niet veel tegen te zeggen. Spr. komt daarom tot dezelfde conclusie als B. en W. De voorz. zegt nog, dat in 1914 wel met succes verlaging van het percentage voor vervroegde aflossing, n.l. van 2 op 1 pet. bedongen werd. Dhr. G o e d b 1 o e d stelt voor ook nu op die 2 pet. nog wat af te dingen. Misschien is die 2 pet. op 1 pet. terug brengen, 't Zijn nu eenmaal zaken. De voo r z. Officieus is het al gepro beerd, doch 't geeft me de zekerheid, dat we nul op 't request zouden krijgen. Dhr. Goedbloed. We hebben een zeer rijk Burgerlijk Armbestuur. Kan men hier in geen aanleiding vinden om met ,het B. A. samen te werken. Het heeft toch zoo groote. bezittingen aan onroerend goed en zou het dan niet aan d«e gemeente kunnen leenen? Dhr. v. d. Bout: Het B. A. mag welis waar aan de gemeenten leenen, doch het zou daartoe geld moeten losmaken. Dhr. Goed bloed: Door hypotheken zou mien .contanten kunnen krijgen en dan zou het Burgerlijk Armbestuur goede zaken kunnen maken. Het zou hoo- gere rente dan elders kunnen krijgen. Straks behoort^ ook onze gemeente tot de nieuwe armen en dan is ze in zeke ren zin behoeftig. Wederzijds kan controle uitgeoefendworden, ómdat leiden van het B. A. in den Raad zitting hebben. De heer v. d. Bout zegt, dat bij later voorkomende gelegenheid hieraan kan worden gedacht. B. en Wi's voorstel (Ieeninlgl £60.000 a 6.V2 plet.) wordt z. ih. syaamgenomm. Daarna sluiting. BuHMas*d Een Duitsch-Deensch incident. Tusschen Dnifechland en Denemar ken is het tot een betreurenswaardig conflict gekomen.' ,V:alg;ens art. 100 van het vredes verdrag heeft Denemarken het recht de geheele eerst© zone van Noord- Sleeswijk te bezetten en Denemarken zal van dit recht .gebruik maken. De Deensche regeering maakt er nu ech ter aanspraak op reed's nu in de te bezetten zone ide rechten der souve- reiniteit te hebben en wil de recht spraak door Deensche rechters dojen plaats hebben, zooidat den Duitsclben ambtenaren nog slechts het adrninis- stratiel bestuur zou blijven. Daartoe is Denemarken echter volgens jde be palingen van het vredesverdrag met gerechtigd. 'Zoolang deze aangelegenheid niet in het reine is gebracht tusschen de heide betrokken landen zullen de Duitsche ambtenaren in Ide eerste zone-, met uitzondering vah de douanebeambten en rechters, op' aanwijzing van de Duitsche rijksregeering hun werkzaam heden staken. Van heden af zal dus in de geheele eerste zone het post en spoorwegverkeer woldien stilgelegd. De Denen zijn reeds begonnen met de bezetting van de eerste zone. Deen- sche ruiterij' is heden bij 'Koklin de Duitsche rijksgrens overgetrokken. De stakingen In Frankrijk. Bij' botsingen tusschen stakers en werkwilligen uit Ide rubberindustrie te Clerinont Ferrainld zijn 50 menschen gekwetst. Dev staking der zleeliedien en dok werkers is! te Marseille, Bordeaux en Havre algeiheen. pe spoorwegstaking neemt af, dé anti-staikmgsbewïeging: neemt in geheej Frankrijk grooteren omlvatngi aan. Het spoorverkeer in het Zui|dèn schijnt zich te herstellen, dank vooral het steeds toenemend aantal vrijwil ligers. Op last van 1de regeering! 'zijn ide voornaamste agitators gearresteerd.! [Van de mijniwieirkers hebben alleen die van Zuid-Frankrijk het stakingls- bevel der C. G. T. opgevolgd. Korte berichten. i— Naar verluidt, hebben zich ten gevolge van de werkloosheid en het gebrek dat er geleden wordt in Maart en April ruim 300 personen uit den Palts voor het Fransche vreemdelin genlegioen laten aanwerven. [Op initiatief van de kamer van koophandel voor het industriegebied ia het Wuppér-ldal is te Elbe'rfeld een bond opgericht van door de troebelen benadeelden (Tumultgeschadigte) ter gezamenlijke behartiging hunner be langen. De Pruisische minister van on derwijs heeft bepaald, dat van het zesde schooljaar af elke vier weken ten minst© een heel© Id'ag besteed 'moet worden a,an een schoolwandelingDeze wandelingen moeten klassegewijze ge schieden en de leerlingen moeten on derricht worden in voor het wandelen heilzaam gebleken gezondbeidsregelen. - Te Hamhom zijn de p'okken weer. uitgebroken. In Duitschland wordt geen nieu we staatsgreep meer gevreesd. Bij' de gasontploffing in de Wil helm II mijn te Zwickau zijn 92 mijn werkers door gasverstikking om net leven gekomen. Admiraal Horthy,. de stadhouder van 'Hongarije z'al waarschijnlijk tot prins paladijn worden, gekozen.' i iDe echtgenoot© van Lanjdru, den blauwbaard van Gambia,is, heeft echt scheiding verkregen hfet de voogdij schap o,ver 'haar minderjarig kind. l— De revolutionair© beweging in Mexico heeft Juarez bereikt. D'e re^ volutionairen beweren, ida't zij de bui tenwijken van [de st,a(d Mexico bereikt hebben. r— De Russische Unie van Intel- lectueele Arbeiders doet een beroep op de publieke opinie in Europa en Amerika, opidat van een gewapende 'tussc'hienkomist in Rusland worde af gezien. Tusschen Polen en Oekrajïne blijkt een overeenkomst te zijh getrof fen. Zondagswet. Ingediend is een ontwerp Zondagswet. Hef vraagstuk van de Zondagsrust, zegt de Minister van Binnenlands che Zaken in de Memorie van Toelichting, vertoont ©en godsdienstige .en een sociale zijdie: heiliging van den Sabbath, naast erken ning van de noodzaak om uit hygiënische en ethische overwegingen, na zes dagen arbeid ,een rustdag te verzekeren. Die sociale beteieikenis van de Zondags rust is door den wetgever in den laat sten tijd volkomen erkend. De Regeering kan zich dus, nu .een herziening van die geheel verouderde Zondagswet van 1 Maart 1815 meer en meer urgent is geworden, bepa len tot ©ai voorstel, dat uitsluitend de godsdienstige zijde van het vraagstuk be treft. Het spreekt nochtdns vanzelf, dat de Christelijke levensbeschouwing, welk© den Zondag als den door God. verordenden rustdag erkent, niet door de wet kan worden opgedrongen, teder blijve volko men vrij dien dag te besteden gelijk met zijn inzichten strookt. Maar van de Over heid k,an met grond venvacht worden, dat zij zelve bij het inrichten en regelen van den publieken dienst het goed© voor beeld .geeft ien dat zij voorts maatregelen treft, welke voorkomen, dat de wijding van den Zondag buiten bepaalde noodzaak worde verstoord, welke de mogelijkheid van vervulling van godsdienstplichten in den 1'uimsten zin bevorderen, welke einde lijk tegengaan, dat aan de uitspanning van sommigen de rust van anderen worde opgeofferd. Dat de Overheid in deze, wil zij haar bevoegdheid niet overschrijden, haar taak moet beperken tot den open haren dienst en het openbare erf, ligt voor de hand. Niet voorgezeten heeft die gedachte ,dat door louter wetsdwang vael zoude kunnen worden bereikt. De Regee ring heeft, er zich toe bepaald op daartoe geëigend terrein ©en regeling te treffen, welke streeft naar algemaene gelegenheid tot Zondagsheiliging in bereikbare mate. Artikel 1 erkent den Zondag als alge- meenen Christelijken rustdag. Artikel 2 schrijft voor ,dat de Overheid alleen in geval van volstrekte noodzake lijkheid op Zondag burgerlijken of mili tairen dienst doet verrichten en dat de Zondagdienst op zoodanige wijze wordt geregeld ,dat zoovetel mogelijk gelegenheid worde geboden de op»enbare godsdienst oefeningen bij te wonen of de godsdienst plichten .te vervullen. Vrijwillige oefenin gen in den wapenhandel voorden op Zon dag toegelaten, wanneer het ondoenlijk is deze op andere dagen te houden. Artikel 4 luidt: Het is verboden op Zondag in de nabijheid van kerken of ander© gebouwen voor dien openbaren eeredienst bestemd, gedurende de gods dienstoefening geraas te veroorzaken, VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Prijs per 3 maanden fr. p. post f2,25 Losse nummers f0,05 Prjjs der Advertentiën: 14 regels f 1.12, elke regel meer 28 cent. Eenzelfde adv. 3 maal geplaatst wordt 2 maal berekend. Bij1 abonnement belangrijke korting. Kleine advertenties 75 cent. Bewijsnummers 5 cent. - r «ma» waardoor de godsdienstoefening kan wor den gehinderd. Dit verbod is niet van toepassing, indien onvermijdelijk geraas veroorzaakt wordt door middelen van vervoer. Het volgende artikel behelst ©en verbod van optochten, behoudens tot openbare godsdienstoefening, ter plaatse waar zulks volgens de Grondwet geoorloofd is. Met het oog op plaatselijke toestanden is den gemeenteraad de bevoegdheid voorbehou den bij verordening uitzonderingen toe te staan voor d© uren na den middag. Arti kel 6 beoogt rustverstoring door arbeid en beroep of bedrijf te weren van den openbaren weg .en van de plaatsen di© van den openbaren weg zichtbaar zijn of van waaruit giedruisch de rust kan verstoren. Arbeid die niet binnenshuis kan geschieden valt buiten het verbod. Met bet oog op plaatselijke toestanden is den gemeenteraad voorbehouden uitzonderin gen bij verordening te regelen. Volgens artikel 7 zal venten in den ochtend verboden zijn luidkeels venten en venten met gebruikmaking van geraas makende middelen den gehieelen dag. De gemeenteraad blijft bevoegd het venten ook in de namiddaguren te verbieden of te beperken. I__ Artikel 8 verbiedt op Zondag 'markt, openbare verknoping of beurs te houden; roet bevoegdheid van den gemeenteraad om met betrekking tot de uren vóór 9 uur voormiddag uitsluitend met het oog op aan bederf onderhevige waren uitzon deringen toe te staan. Artikel 9 luidt: Het is verboden op Zondag eenige openbare vermakelijkheid te houden, daaraan (deel te uemlen of daarvoor gelegenheid te verschaffen. On der openbare verlnakelijkheden begrijpt deze wet mede alle tentoonstellingen, ver- tooningem, opvoeringen, uitvoeringen, wed strijden en spelen, waartoe, al dan niet tegen betaling, toeschouwers worden toe gelaten. Spelen in de open lucht, di© niet liet karakter idragen van wedstrijd, waar voor de deelnemers geen betaling ont vangen, noch van de toeschouwers be taling wordt gevorderd, zijn geen open bare vermakelijkheden in den zin der wet. De gemeenteraad kan bij verordening voor de uren na den middag op het verbod van dat artikel uitzonderingen toe staan. i j pasteen vojor België: Men schrijft uit Axel aan d© Msb. Door (die Vereenigide [VI ashandelaxeii uit Zeenwsch-Vla,anderen, is een adres geztonldein aaln iden Belgischen Gezant te Den Haalg:, iinhondenld© ©en ver- zé-ek. om! (bij de Belgische regeering stapfpiefn té wallen (déen teneinde mach tiging te verkrijgen voor Ide Belg. co!n- sujs om! visa tei .yerleenen voor hét gaan naar e!n keeren uit België voor een geldigheidsidnur van, minstens fdlrié taiaajniden en voor een onbepaald aan tal reizen, héén en tieirug in [dat tijdvak. Zijl gromden dit veirzpek hierop!, dat izij als vlashandielaren steeds eietnigie keeren pér week naar Neuzen moeten ga,an omj nieuw visum daar zij vioor den vlashandel geregeld yerbeieiren too eten in en 0p.or België. De koninklijke familie naar 'ïtL'oo. [Met den gewonen Staatsspoortrem van 12 uur 34 min., waarin zich de koninklijke rijtuigen bevonden, zijn Ko ningin, Prins en Prinses gisteren uit Den Haag naar het Lo'o vertrokken voor het zomerverblijf. De koninklijke familie werd uitge leid 'door den burgemeester en den gouverneur der residentie. Die vorstelijke personen werden le vendig toegejuicht. Allerle i. [Voor kweekers van groenten, die de laatste jaren verliezen hebben gele den, wil ide regeering 3 millioen als ondersteuning beschikbaar stellen. Voor vreemde vakarbeiders zal de toegang voor ons land worden ver gemakkelijkt als er hier in. hun vak krachten te kort zijh. Die toestand' van het Kamerlid Hels- öingen, dié bijl die feestviering ter leere van Troelstra kwam! te vallen, blijkt thans ernstig tei zijn. De ?!wiare koortsen nemén echter af. De rijkscommisbi© vopfc de Drama tische Kunst heeft nu haar eindrap port uitgebracht a,an jdiei Koningin1. Binnenkort zal .een w.o.. ingediend wérden, waarbij een tweede uitkeerijmg uit de ,0. W. belasting! aan [de gemeen ten wordt voorgesteld. Pogingen! worden gedaan tot oprich ting van ©eto, pblitie-museum'. i' De Nédérlandsche grenswacht bij 's-Heerenberg heeft aaingehoudëm den communist Cronert, 'die als koeriet!

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1920 | | pagina 1