fto 18tl Maandag S Mei IlIJfcO «Jaargang
Buitenland.
Binnenland.
Gemeenteraad van Vlissingen.
Uitgave van
Bi6. Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Abonnementsprijs:
Prijs per 3 maanden fr. p. post f2,25
Losse nummers f0,05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.12, elke regel meer 28 cent.
Eenzelfde adv. 3 maal geplaatst wordt
2 maal berekend.
Bij abonnement belangrijke korting.
Kleine advertenties 75 cent.
Bewijsnummers 5 'cent.
Hoofdbureau te Goes:
EANGE VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg:
F.IRMA F. P. D HU IJ L- BURG.
Drukkers
Oosterbaan Le Cointre, Goes.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Een herinneringsdag.
[Den 3 Mei 1860 werd mx. Isaaic
da Costai temi grave gebracht, onider
deelneming van zeer vele vrienden,
.waaronder menigeen uit de smalle ge
meente en meer dan een proseliet uit
bet oude vojk.
|Dr. van Oostekzee sprak bij: Uitgraf,
jliat er van dit .graf, hoeveel er ook
iwerd achtergelaten, veel kon worden
jmleegenoinen, en wel behalve' een
dierbare herinnering en een blijde hope
nok een versterkte overtuiging dat een
geloof, hetwelk kracht geeft om zóó
te getuigen, zóó te dragen, zóó tester
ven, waarheid moet zijn.
|Da Costa heeft geloofd en daarom
gesproken. Mein heeft yan hlcto ge
zegd „Da Costa was geestelijk een
Isaac, een vreugdegever voor ande'rien,
voor zichzelven was hij een Jacob."
pod heeft hem, gesteld als een ko
peren pilaar, ,alsi een ijzeren mjuur,
als eenm'aal Jeremia onder Israels
volk. Hjet pand1, dat hij; zich toebe-
trouwd acinttei, heeft Da Costa mlet
leeuwenmoed; verdedigd, heeft hip ten
einde toe lief gehad. Zoo, getuigt Al-
lord! PieriSion van d,en man, dien hij'
met den eerbied van een discipel, meit
de liefde van een kind altijd gedacht.
[Een zijner lezingen, welke Da. Costa
wekelijks placht te' houden in de zaal
van „Hjet Amsterdamsche Wapen" op;
het Rusland in zijne woonplaats, en
iwaarin h'ij 't toenmaals gegeven onder
wijs aajri een der rijksuniversiteiltien
bestreed, eindigde als vólgt:
(„Telkenmale als, daar college wordt
gegeven in de critiek van Oud- 'en
Nieuw. Testament, scheuren de hoog
geleerden een bladzijde uit Gods
Woord, uit [den dierbarenBijbel weg'
om ten laatste niets over te honden
Idan den bamld. En wat doen zij
daarin? hun dictaten."
(Noeta dit hum'or zoo ge wilt, maar
dan toch de huimor van een ootmoe
dig belijder, een wapen in de hand
van den getrouwen getuige, die niets
wil weten dan Jezns Christus en dien
gekruist, en daarom zingt:
„Voor U wil ik strijden, voor U wil
ik lijden,
.Voor U wil ik ld' aarde doorgalmen
I met lof.
'Aan U wil ik ajderq, en levenskracht
i i wijlden
Tot d'Engel des Levens mij. slaakt
uit het stof."
Laat ons idit bedenken, telkens wan
neer wij1 dezen karaktervollen, recht
vaardigen Christen-dichter en prediker
geidenken. Want. hij! wals pen held in
volle wapenrusting; een Israëliet in
welken geen 'bedrog was; een diep
ingesneden persoonlijkheideen man
met een rotsvaste overtuiging.
[Daardoor móest hiji wel in botsing
komen met de goden 'zijner eeuw,
voor hem' een eeuw- van godverza
king, hoezeer ze ook door zijn we-
tenischaippieiijke tegenstanders als de
eeuw van vooruitgang geprezen werd.
[Van tiaar zijn „Bezwaren tegen
[den geest (dier) eeuw" reeds als .25-
jarig jonkman door hem ontwikkeld.
Door dit geschrift tastte hij de pu
blieke meening aan en oogstte hij den
haat van gan'sch diei Vrijzinnigheid. Da
Costa wals het groeten, zelfs net aan
zien niet meer waard. Men vermeed
zijn gezelschapi en teekenlde zijn wo
ning, die destijds door de politie werd
bewaakt, als het verblijf van een ge
vaarlijk pieirsoon.
[Doch de Heere gaf genade en ©ere.
Toen op| den 3 Mei 1860 de groote
do ode ter .ruste gelegd werd, sprak ld©
burgemeester van Amsterdam, mr. J.
Messchert van .Vollenhoven, als hoofd
der burgerij) .waarbij; hij „zijn overle
den vrienld" pen der beste burgers!
noemde, een óprecht dienaar des Hee-
ren, een krachtig! m|an, groot voor het
Vaderland, voor het Oranjehuis en
voor zijn geliefd' Amsterdam.
Pa Costa schreef eens
(,,De lof van tijidgenooten ls kort
van duur, de toejuiching van het na-
eslacht onzeker, de lauwerkrans van
en dichter verwelkt, m|aar wie in den
Zoon gelooft, heeft het eeuwige leven."
[Dóch biji 'tgraf stond ook een een
voudig proseliet uit de Joden, van
wien Da Costa veel 'hield; deze, ha
afloop) der plechtigheid, merkte op:
■Hier heeft de Heere Zijn woord beves
tigd: Die Mijl eere'n zal ik eieren.
En zöo is het.
'Genaide en eere heeft Ca Costa ge
kregen. Wel niet in zijn leven, maar
dan toch in zijn dood.
(Hij ontving, nu voor zestig jaben,
1de kroon des'levens!
Mulo.
Morgen valt in de Tweede Kamer de
beslissing in zake de mulo-scholen. Het
amendement-'Snoeck Henkemans strekt
om het mulo in zijn tegenwoordig-en vorm
te handhaven. De minister zegt: ge houdt
het mulo toch, zij 't ook in een anderen
vorm.
Welnu, indien 't dan slechts een vorm -
quaestie geldt, dan zouden wij zeggen:
Excellentie laat dan uw denkbeeld los,
omdat 't nieuw is en derhalve zijn uit
voerbaarheid en profijtelijkheid nog toonen
moet. En gij, Kamer, neem gij het amen-
dement-Snoeck Henkemans aan, want
't heeft achter zich alle besturen en onder
wijzers vail mulo-scholen en tal van
ouders, die het mulo-onderwijs uit de er
varing als heilzaam en alleszins, nut
tig hebben leeren waardeeren. Het is sedert
de 'dagen van Groen van Prinsterer onder
ons, antirevolutionairen, de goed® ge
woonte geweest de vrijheid aan te dur
ven, het particulier initiatief te oefenen,
en inzonderheid voor het onderwijs onzer
kinderen flink in den zak te tasten. Het
mulo heeft zoo niet aller ,dan toch veler
sympathie, omdat 't uit ditzelfde vrije, ge
zonde initiatief is voortgekomen, ien door
©en Koninklijk Besluit onder het ministe
rie-Heemskerk gesteund, voor tal van uit
nemende betrekkingen bij Rijk of Gemeen
te voorbereidt, ©n in menig opzich de
overlading, waaraan 't onderwijs aan onze
H. B.-scholen lijdt, vermijdt.
Het is zoo mooi opgekomen, zoo heele-
maal buiten de Overheid en de Wet om,
dat mooie muloevenals Gereformeerd
Schoolverband, Unie, Schoolraad, spon
taan als 't ware ingehaald en toegejuicht,
en «in zijn vruchten geprezen; en nu ko
men de minister en de Wet len de heer
v. d. Molen met een keurslijf aandragen;
en nu moet Mulo zijn lichte jasje, waarin
't zich zoo gemakkelijk bewoog, uittrek
ken, en dat keurslijf aandoen- s
Het mulo liep wel, en nu komen deze
machten bet betooveren, opdat bet zijn
autonomie ziet inruilen voor het juk der
wet.
Het is de vloek geweest van Kappieyne's
schoolwet, dat hij, hetgeen uit de vrij
heid was opgebouwd, het bijzonder on
derwijs, door de ijzeren hand der wet
wilde neerslaan, zou de ervaring met die
wet opgedaan den minister niet wat te
zeggen hebben
Kijkt de minister niet te veel links?
De warme steun hem door Ketelaar en
Gerhard, door radicalen en socialisten
geboden, maakt de menschen hier wiel
wat ongerust. Want wel steunen v. d-
Molen en v. Wijnbergen den minister ook;
maar de Roomschein staan met hun stan
denscholen in een heel ander© conditie
dan wij; en wat den Rotterdamschen wet
houder aangaat, die denkt te veel aan
de vijf door hem gestichte en goedgeslaag
de kop scholen in de groote stad, ter
wijl Snoeck Henkemans meer de kleinere
plaatsen in 't oog vat; dat is minder
eenzijdig en meer practisch.
Wij meeinen te mogen de hoop uitspre
ken, dat het amendement-'Snoeck Hen
kemans worde aangenomen.
Tenzij alsnog een tussehenwieg gevon
den wordt, die beide belangen combinleiert,
len alzoo beide partijen bevredigt.
Beknopt overzicht.
'Ruslainld wordt van alle kanten flink
aangepakt. [Alsof uit het hoofdkwar
tier het sein tot 'den algemeetien aan
val js gegeven.
Het bureau ider Be Internationale
te Amisterdani spreekt van een te Lon
den uitgebroed complot om te trach
ten Soiyjet-Rusland klein te krijgen.
[Of er iets van waar is, móet nog
blijken.
Den Polen zóu Moskou, den Finnen
Petrograd beloofd zijn. Deze medediee-
ling aoeit ons melde aan de juistheid
van de anldere twijfelen. 'tZou al fce
naïef zijn. Immers Lenin en Trotsky
zullen zich voorloopig nog wél wé
ten te handhaven.
(Generaal Wrangel is in den Krim
in 'den strijd gewikkeld. De Russen,
moeten er van langs krijgen. En in
het Oosten heeft Japan Rusland den
oorlog aangedaan.
ïn Wladiwostok schijnen voortdu
rend Japansche troepen ontscheept te
worden en'de strijd is er volgens de
laatste berichten lustig ontbrand. Merk
waardig is, dat berichten uit Japan
sche bron van een goedkeuring dezer
actie door de Geallieerden sprekenC
Jntusschen spreekt een later bericht
er van, dat Rusland alle eischen van
Japan heeft ingewilligd'. Zou dit we
zen om! 1de handen vrij te krijgen te
gen de westelijke vijanden?
Zelf zijn de rooiden ,in Azerbeid
zjan een aanvalsplan begonnen uit te
voeren, dat vooral Engeland met be
zorgdheid moet vervullen. Zij zijh de
grens van dezen staat, welks regee-
rin'g de Geallieerden in Januari er
kend hebben, overgetrokken op. weg
naar Bakoe. In Bakoe zelf is een com
munistische regeering aan het be
wind gekomen en die heeft een mili
tair verbond met Sovjet-Rusland voor
gesteld. Er zijn trouwens al rooide
troepen de stad binnengetrokken.
[De vierdag der revolutie, '1 Mei,
heeft in Frankrijk tot vrij' ernstige on
lusten geleid.
Met enkele uitzonderingen heeft het
spoorwegpersoneel geen gevolg gege
ven aan het bevel om te staken. De
dienst op de groote netten was vrij
wel normaal.
In „de provincie" bleef 'tkalm, maar
toen te Parijs talrijke betoogers het
vertrek van eeinige auto-omnibussen
trachtten te beletten vielen er klap[-
en en vlogen dó straatsteenen door
ie lucht.
Reuter mfeldit did. 1 Mei uit Parijs',
dat er nieuwe vechtpartijen hebben!
'laats gevonden, waarbij de afgevaar-
igde Alexandre Blanc gewond is.
Om1 kwart over vijf zijtrx op den hoek
der boulevards Strasbourg en Magenta
bij eien vechtpiartijl revolverschoten' ge
lost. Om half zeven kwam het weder
tot een vechtpiartij' op den hoek van
da rue Lancry en den Boulevard Ma
genta.- De agenten zagen zich genood
zaakt gebruik te maken van hun wa-
ens. Een betooger werd dom' eep
ogel gedood. Bij nieuwe gevechten!
werden menschen gewond. Bij! de
vechtpartijen om kwart over vijf sloe
gen de betoogers de yamen van een
wapjenwinkel in en maakten zich mees
ter van eenige wapens en patronen1.
Bijl de ongeregeldheden, op[ de Place
de la RépiUblique zijn ongeveer 27
.agenten gewond, waarvan drie ernstig.
ïn Engelanld' waren duizenden fa
brieken gesloten. De openbare 'dien
sten bleven onaangeroerd, de kalmte
bewaard,.
In Duitschland ook veel vertoon,
doch gelukkig geen onlusten.
Duitsche legersterkte.
.Volgens officieel© mededeeling be
stond hef rijksleger op 5 April uit
11525 officieren en 220.0|18 manschap
pen. Den 15den Mei wordt het getal
van 200.000 man bereikt, die Duitsch
land hebban mag tot 10 Juli. De ont
binding der tijdelijke vrijwilligers hleeft
plaats vanaf begin April.
Gevolgen ondervoeding in Duitschland.
Men publiceert schrikwekkende cij
fers over de gevolgen der ondiervoie-
dirng in Duitschland. Het sterftecijfer
overtrof in den tijd vaJn 14,20 Maart
1920 in vele Duitsche steden het ge
boortecijfer. Het surplus der geboorten
was in het rneerenjdeel der Duitsqhle
steden schrikwekkend klein. Zoo kwa
men er te Berlijn opl 702 geboorten:
661 Sfcerftegevallen voor, te Frankfurt
165 op 160, te Hannover 174 op 166.
Te Weenen komen 1054 sterftegeval-
len voor op 417 geboorten, te Buda
pest 915 op 575, te Praag 267 op 194.
Korts berichten.
i— Dó rechtbank te Södertelle in
Zweden, heeft Kaipp tot een boete van
25 kronen veroordeeld, omdat hij zich
onider een valschen naam' in een ho
tel van ,de stad' hald. opgehouden.
r— In den gemeenteraad van 'Aken
heeft een der wethouders miedeldie'ei-
lingen geldaaln over iden treurigien toe
stand va|n dd© voedselvoorziening. Er
is bijlna igeeln voorraad inteer aan meel,
vleesob 'en aardappelen en binnen
kort zal rnieh er vermoedelijk aurd,-
applelloozie weken krijgen.
Bijl eien ontploffing aan de tech
nische hioogiöschool te Charlottenburg;
zijn gistermiddag twee studenten ge
dooid. i
iDe Britische en Jalpanischeischeiep-
valartmiaalschappijen zijn overeenigeko-
m'eln toet jngahg vain 1 Mei de vracht
tarieven mjei .25 plet. te verboogen.!
INaar .voorspeld! wordt zullen de
Vereenigd© Statten weldra niet mieier
[genoeg aan de eiigien olieproductie' heb
ben, doch oh© móeten invoeren.
Dó Hongaarsche minister van
buitenlandsche zaken bracht hulde aan
de edelmoedigheid van de Hollandso'he
naitiei.
iD© Pruisische begeering zal ook
ten Zuiden van de Roer met alle mid
delen rust en ord© handhaven.
ID©| C. G. T. in Frankrijk heeft
niet di© algèmeenle' slaking bevolen,
doch alleien sympathie met het spoort
wegpiersoneel te kennen gielgeven..
r— In het Lagerhuis heeft Lloyd
George gesproken over San Remo, niet
welks resultaten allen tevreden zijn.
Engeland krijgt Mesopótatoië met Moe-
sel. 'Over de verdeeling; der pieitrole-
umopibrengst aldaar is men met Frank
rijk tot overeenstemming gekomen.
Die Mexicaan,siche stad Chihua
hua is door opstandelingen genomen.
"Op all© scholen in Sovjet-Rus-
lanidl zal espieranto worden onderwe
zen.'
Een dievenbende had uit een
warenhuis: te Beirlijh voor 150.000 M.
zijde en sajet gestolen en, hoewel d©
buit pier wagen weggevoerd was, w'als
elk ppioor verdiwenen, totdat een heler
zich bij! vergissing tot een politieman
wendde om' de goederen te verknopten.
Dieze tra|d! en voor diein schijh in en
men. vond' d,e' heele pairtij verborgen
in een koestal. De hoofddader, ee!n|
slagersknecht, (zekere Döring, is in
middels bij' een vechtpartij doodge
schoten, eén paar andere, zijn gevat-
Uit Iden stal van een Berlijnsch
ziekenhui® is een met typhusbacillen
ingieënte- geit igeistoien. D'e politie doief
ijverige naspoxingein, want djoor ge
bruik der, melk, kan een heele typhus-
epidemie ontstaan.
Een troepi onbekerid gebleven
bandieten is in den nacht in het kan
toor van het spoorwegstation te Mun
ster binnengedrongen en heeft daar
een bedrag van 315.000 :mark ont
vreemd, die voor de1 (uitbetaling der
loonen bestehild warén.
D© Amerikaansche stoomboot
Willy O'Brien met ongeveer 7000 ton
Amerikaansche gaskolen voor Duitsch
land bestemd, is op haar reis vah
Harniptonroajd naar Rotterdam in brand
geraakt en gezonken,
Omtrent het lot der bemanning is
niets bekend.
Biji een spoorwegramp 'te1 Moro-
dabbad in Britseh Indië zijn 85 in
landers gedood en 83 gekwetst.
Pe,trograid zal binnenkort naar
aanleiding van Lenin's jaardag wor
den verdoopt in Leningrad.
Te Tanta (in Egypte) is ©eU
misldaldiiger van het slagLabdru ont
dekt. Vrouwen, die een bepaald huis
binnengingen, denkende daar een rij
ken bewonderaar te onitmóeten, zijn
vermóórd en van haar juweelen be
roofd. De lijken werden verbrand op.
de hoofden na. Er zijn reeds 20 hoof
den gevonden.
In Moskou! is het 1 Meifeest in,
alle staatsfabrieken niet een werkdag
van zes uur gevierd' geworden.
In een mij!n! bijl Zwickau is branid'
uitgebroken, waardóór negen nian in
gesloten zijh. Men vreest, dat zij' ge
stikt zijn.
De vrede tusSchen Duischland
en Letland is, gesloten. Duitschland
zal een milliard m.ark schadevergoe
ding geven en eenige locomotieven
uitleveren.
Lloyld George: heeft bronchitis
en ligt t© bed.
Kroonprinses Margaretha, van
Zweden is Zaterdag' 1 Mei overlieden.
Zij! leed sinds ©enigen tijd aan rools
in het gezicht. Daaruit is bloedver
giftiging ontstaan., waaraan de kroon
prinses is overleden.
Zij' laat drie zoons' na, Gustaaf Adolf
'geb. 1906, Sigvard,, geb. 1907, en Ber-
til, geb. 1912; en een dochter Ingrid,
geb. 1910.
Donderdag is te New-York de
bruiloft gevierd van den millionair
Cornell'us Vanlderbilt en Rachel Little
ton. D© w,aardei der huwelijksge
schenken wordt op 1 millioen dollar
getechait. Het aantal bruiloftsgasten lie-
droeg meer dan 5000, waaronder 700
militairen, allen wapenmakkers van
den bruidegom!, die in het Amlerikaan-
scbe expeiditie-legter in Frankrijk dienst
deed.
De wittebroodkaarten. niet
opigehe'ven.
Naar men van 'het Rijksbureau voor
distributie vain graan en meel .verneemt,
is de Regeering tengevolge vani de g'ro.otël
stij'ging van den tarwepjijs teruggekomen
op haar voornemen, de: a'ittebro'od'kaart
op te hetfen. Zij1 hoopt zoodoende te. be
reiken, dat haar tarwevoorraden voor de
eerstvolgende maanden voldoende zijh om
aan ieder een rantsoen wittebrood tegen
den tegenwoordigen prijs te waarborgen.
Die ex-kteiZer.
Naar wij' vernemen .heeft Vrijdag in ver
band met de voorgenomen! vestiging van
het. verblijf van den ex-Duitschen keizee
te Dioorn, dei secretaris,-generaal in alge,-
meenen dienst, mr. J. B. Kan, in dén
Huize Doorn eenige besprekingen gehou
den hehalve met den ex-keizer en de hee-
ren van diens omgeving, ook met den
burgemeester van Doom en den kapitein
der marechaussée, belast met de bewa-
kingsmaatregelen bij1 overbrenging van hel
verblijf aldaar.
Vallende blaren.
De Voorpost het (s.-d.) arbeiders week
blad voor de Zaanstreek onder redactie
van den Zaandamschen wethouder Duys,
houdt op! te verschijnen. D|it lot wordt
gedeeld door drie andere; op dezelfde!
drukkerij als het vorige orgaan gedrukte
sociaal-democratische' partijbladenDe
Vonk', Voorwaarts en Gooisch Volksblad'.
Alle wegens financieel© moeilijkheden.
Dei drukkerij! klaagt, behalve over hel
feit, dat de afdeielimgem der partij zich niet
voldoende voor de1 bladen gieïmteriessteend
hebben, over de gestegen kosten; de re
dactie van de drie laatst genoemde weekt
bladen schrijft in denzelfden zin:
Het uitgeven van kranten is tegeinwoor*
ti'g zoo duur, dat het niet mogelijk is
zonder een groot aantal aboinné's en veel
advertenties. In beidé opjzichten hebben
wij een tekort. [W.e 'zullen er niet ovef
napleiten, of de partij'genooten wel hun
vollen plicht hebben gedaan; dat geeft
toch niets.
V r ij w i 11 i g e Landstorm. i
Dezer dagen 'hebben wij gemeld, dat
met 1 Mei alle verbintenissen bij den
Vrijwilligen Landstorm aangegaan, zou
den vervallen. Men meldt ons nu van
bevoegde zijde, dat bedoelde verbintenis
sen alleen betreffen de z,g. gewone vrij
willigers bij1 den Landstorm en zeer wel
onderscheiden 'moeten worden van de ver
klaring van verlofgangers om in geval
Van oproerige' beweging, het grondwettig
gezag tte steunen en te helpen handhaven.
Allerlei.
De 1 Mei-beitoogingen in ons land zijh
rustig verloopen. 't Bleef bij kalme op
tochten.
De laatste1 Haagsche nooöikeuken ver
dwijnt 15 Juni.
Naar „Het Weekblad' voor den Handel
in Kruideniers-, Grutters- em Koloniale
(Waxen" verneemt is, de1 rijlstp|iïjs door
de pellers wederom belangrijk verhoogd
en thans gebracht opl f95, een prijs, die
duis hooger is dan ze: ooit tijdens den
oorlog was.
Er kómt een lokaalsppoir Almelo— Denie-
kamipL
Te Breda zlijn vals the metalen guldens
in omloop.
'Op 13 Mei zal de, onthulling plaats
hebben te Wolgnum .vani het monument
ter nagedachtenis van wijlen W. Saai,
dm directeur der 'zangvereaniging Jacob
Kwast te tWognum.
Op de spoorwegpostkantoren zullen
eenige commiezen-titulair en adjunct-com
miezen worden geplaatst.
De leden van den gemeenteraad vani
Nieuwe-Schans heibben opnieuw gewei
gerd een wethouder te benoemen.
Het verbond van Engielsche transport-
arbeiders deelt mede, dat de boyeot op
Nederlandsche schepten onverwijld zal
worden opigpheven,
Tte Leiden is 51 jaar oud overleden
G. Groen, voorz. van den Ned. Bond!
van Boekdrukke rijten.
Die Koningin heeft het beischermvrouw-
schap aanvaard van hiet Historisch Genoot
schap te Utrecht, dat dit jaar zijln 75-
jarig beistaan herdenkt.
Vannacht zou hier te lande een totale
maansverduistering te zien geweest zijn-
Begin 1.21, einde 51 uur. Het natuur
verschijnsel kwam op een voor ons iet
wat ongelegen tijdstip. Vandaar dat we
niet weten of het inderdaad te zien ge
weest is.
(Slot.)
Bij het volgende voorstel, dat tot ver
mindering van het maximum aantal ver
gunningen van 54 tot 50, werden de de
batten over de drankellende voortgezet.
De beer Hensel stelde voor bet maxi
mum te bepalen op 40, terwijl de heer
Lindeijer naar aanleiding der discussies
voorstelde Burg. en Weth. uit te noo-
