]\o 156
Zaterdag 3 April IJiïfcO
aargang
GISELA
Uit de Provincie.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
FEUiLLET
*9!
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219..
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ L- BURG-
Drukkers
Oosterbaan Le Cointre, Goes.
Pop minister.
De benoeming van generaal Pop tot
ministervan oorlog, terwijl hij „ad in
terim" er ook 't beheer van „marine"
bij krijgt, is over 't geheel door de pers
goed opgenomen.
Pop behoort, evenals Colijn en wijlen
Bergansius, tot die krachtfiguren, van
welke men verwachten mag, dat zij, een
maal in 't ambt gezet, daarin ook iets
presteer en zullen.
Hij is een man van 't vak; een man-
van groote kennis en veeljarige ervaring,
een energieke persoonlijkheid, op wien
men, wat de reorganisatie van 's lands
strijdkrachten aangaat, verwachtingen bou
wen mag.
Toch zij men voorzichtig met dezen
bouw.
De geschiedenis, men mag wel zeggen
de lijdensgeschiedenis, heeft geleerd dat
men aan het departement van oorlog ook
zelfs met de grootste mannen als leider
moeilijk vooruit komt.
Het was ©en half jaar geleden al zoo.
Jaren aaneen had kapitein, later majoor,
de Roo van Aldewerejt pp dat aanbeeld
geslagen; menigen minister van oorlog
had hij afgemaakt, toen hij zelf chef van
het departement werd. Doch zijne presta
ties waren nihil. Want nauwelijks minister
geworden stierf hij.
Zijn evenknieën Bergansius en Colijn
verging het al even ongelukkig. Eerstge
noemde werd, in 1891, door zijn eigen
vrienden in den steek gelaten, toen hij
den persoonlijken dienstplicht wilde in
voeren; en laatstgenoemde moest, toen hij
op streek begon te komen, wegens den
uitslag der verkiezingen, dank zij bet ver
raad van rechtsche kiezers, het veld
ruimen
Er zijn reeds teekenen aanwezig, dat
de levensdraad van dit rechtsche ka
binet in 1922 wel eens zou kunnen wor
den afgesneden.
Men ruikt links. 1922 al.
De zoo broodnoodige reorganisatie van
twee departementen in nog geen twee
jaren tot stand te brengen, zal wel niet
mogelijk zijn; al mag men van Pop wel
iets meer verwachten dan van een ander.
Edoch, de ervaring leerde 't, men
spanne zijn verwachtingen niet te hoog.
En, men koestere niet langer de illusie,
dat verbetering onzer defensie, in. -dezen
tijd, ooit mogelijk zal zijn, met gelijktijdige
groote bezuiniging.
Teleurstelling.
De menschen in Europa zijn met de
socialistische ministeries nog niet geluk
kig geweest, en deze op huil beurt ge
voelen zich ook nog niet heelemaal op
hun gemak.
Het socialistische ministerie-Zahle in
Denemarken werd onder vreemde om
standigheden door den Koning ontslagen.
Het heeft daarop de algemeene werksta
king gelast, om langs dien weg den Ko
ning te dwingen de ontslagen dienaars
der Kroon weer in te huren.
Het socialistische kabinet-Bran.I.iiig in
Zweden heeft bereids het geduld der partij-
genooten ingeroepen, dewijl het weinig
of niets zal kunnen doen voor „het volk".
Het Duitsche ministerie is nergens mee
gevallen. Mr. Troelstra (zie Volk van 24
Maart) sprak het dezer dagen onverholen
door M. v. W.
50)
„Alleen het huis zelf bleef onaange
tast, de andere gebouwen en de stallen
liggen onder del asch en ook is er veel
vee verbrand. Ongetwijfeld is er opzet
bij in 't spel, doch wij hebben geen idee
wie het gedaan heeft. Ik heb getracht
er achter te komen, doch te vergeefs-, het
eenige wat ons- misschien kan helpen is
een rood lint dat ik niet ver van de
plaats vond waar de brand is begonnen.
In elk geval is het hard voor mijn arme
moeder, die geheel tegen haar aard, bui
ten zich .zelve was; haar kalmte en prak
tisch inzicht wanen als weggeblazen; zij
denkt dat zij en hare dochters verloren
zijn! D'at is overdreven, wel heeft .zij
erge -zorgen en kan ik weer van voren
af aan beginnen om haar er uit te hel
pen I" voegjda hij er op wanhopenden toon
bij. Zijn armen vielen slap langs hem
Peer an toen Gisela hem vol medelijden
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
A»b onnementspiijs:
Prijs per 3 maanden fr. p. post f2,25
Losse nummers f0,05
J?rijs der Advertentin:
14 regels f 1.12, elke regel meer 28 cent.
Eenzelfde adv. 3 maal geplaatst wordt
2 maal berekend.
Bij abonnement belangrijke korting.
Kleine advertenties 75 cent.
Bewijsnummers 5 cent.
uit: „Er is van de sociaal-democratische
regeerders niets uitgegaan, dat sprak tot
de ziel der massa. Zij waren niet opge
wassen tegen de taak om niet alleen
regeerder, maar tevens geestelijke leider
te zijn. Dat deze regeering het volk geen
uitweg heeft getoond, was een van haar
grootste fouten. Het ontbrak aan een -eigen
socialistisch program Onvoldoende so
cialistische energie bij die regeerders.-
Niets dan teleurstelling dus. Wat ook
niet anders kou; want de sociaal-demo
craten hebben den partijgenooten zooveel
voorgespiegeld.
Een nieuw dagblad.
De Zeeuwsche dagbladpers is deze
week verrijkt geworden door de intrede
van een nieuw dagbladde Nieuwe
Zeeuwsche Courant.
Reeds sedert ©enige jarern nam dit R.-K.
orgaan een waardige plaats in de rij harer
zusteren in, als drie malen 's weeks ver
schijnend nieuws- en propagandablad,
dank zij de bekwame leiding van zijn
redacteur den heer Vienings. De eerste
nommers van 't tot dagblad volgroeide
orgaan zijn verschenen; de-redactie heeft
een belangrijke uitbreiding gekregen, zoo-
dat de heer V. nu als hoofdredacteur
voortaan den staf zal voeren. De inhoud
van 't nieuwe dagblad profeteert een
goede ontvangst bij zijn lezers; doch ook
bij wie buiten staan, en bij de collega's.
Wij begroeten dit nieuwe dagblad met
genoegen. Wij roepen onze jongste pers
zuster een hartelijk welkom toe. Wij hopen
haar nog menig jaar naast ons te zullen
zien in deA strijd voor de beginselen,
door de Rechtsche partijen gemeenschap
pelijk beleden.
Crescat, floreat de Nieuwe Zeeuwsche
Courant!
Patrimonium.
Patrimonium bericht, dat ds. Sik
kel medewerker van dit Christelijk so
ciaal weekblad geworden is. Ds. Sikkel
schrijft in de (nieuwgekozen) rubriek
„Christelijk Sociaal". Niemand verzuime
die reeks te volgen. Men spore anderen
aan tot Patrimonium toe te treden en bet
blad te lezen, en de voorlichting van
ds. Sikkel, naast die van den hoofdredac
teur, te waardeeren. Ds. Sikkel heeft al
tijd sociaal gevoeld, heeft meermalen over
sociale onderwerpen geschreven, in „Hol-
landia", in dagbladen, in vlugschriften.
Dat deze alzijdig ziende, fijngevoelende scri
bent niet zou blijven zwijgen na 't staken
van zijn journalistieken arbeid, was te
begrijpen. Met belangstelling zien wij ver
dere artikelen in P. van zijn hand te
gemoet. Christus het begin, het middel
punt van het Chr. Sociaal, was heden
't thema. Christelijk Sociaal onmogelijk
zonder de opstanding van Christus. Hij
lieeft, daarin is zijn taak, zijn wil, de
zegen van zijn Goddelijke Almacht open
baar. Als den van God gekroonden Ko
ning, dragende de Chr.-Sociale wereld-
banier. giet het geloof Hem. Ds. Sikkel
herinnerde ons dit weer eens, in bezie
lende taal.
Middelburg. Van 3—10 April verkrijg
baar op bon 3 een half pond normaal-
margarine.
Donderdagavond had in de- klein©
zaal van heit. Schuttershof een openbar©
aankeek, -zeiide hij: „Ga n'u, Gisela, goede
nacht, ik ben doodmoei" Zij- drukt© hem
jde hand en zeidei:
„Arm© Kurt! ga maar gauw naar bed
en slaap flink uit. Maar, niet waar, ik
hoor nog meer van de treurige gebeur
tenis; mag ik je misschien morgen tegen
negen uur op mijn kamer verwachten?"
I „Ja gaarne ik ,zal komen, goede
nacht I"
Toen izij over den hof naar het slot ging,
eag zij een© vrouwegestalte achter eene
houtmijt verdwijnen, daarna vloog er een
lange schaduw over de open plaats tus-
schen den hof en het park; was dat
niet Waldtraiut geiweest?
HOOFDSTUK XXI.
Een zoo vriendelijk kamertje was er
heinde en ver niet als hetronde toren
kamertje, dat Gisela nu al zoo lang haar
ei,gen noeimde. Zij diroeg heden een een
voudige blauwe ochtendjapon en het haar
viel haar in twee dikke vlechten over
den schouder. Zij keek naar buiten en naar
hare bloeimen in het venster.
1 Kürt moest nu g;auw komen, het sloeg
neigen uur op den toren; zij was toch
wel erg blij dat hij er weer was. Nu
kon iziji haar overvol hart eens luchten
vergadering plaats van de afdeeling Mid
delburg van den Bond voor Plaatselijke
Keuze, waarin de heer Gerhardt uit Bus-
sum als spreker optrad. Na ingeleid le
zijn door den heer J. A. Bliek zeide de
heer Gerhardt niet1 een bepaalde, propagan-
da-redè -te zullen houden, daar hij- vemo-
men had, dat de in zeer kleinen getale,
aanwezigen bijna allen erkende drankbe
strijders zijn. Uit de geringe opkomst
concludeerde spreker,' dat de drankvar-
koopers te Middelburg nog nieit gevoelen
dei kracht van de. drankbestrijding en dat
er te Middelburg niet veel van de drank
ellende aan de oppervlakte komt. Spr.
wijst er op, dat .in Nederland jaarlijks,
120 m.iliioen aan alcohol houdenden dr ank
wordt uitgegeven. W;as er geen drank
ellende dan konden de ziekenhuizen klei
ner zijn, d© kiankzinnig|ege,stichten bijna
verdwijnen, de uitgaven voor veiligheid
en voor armenzorg veel verminderen.
Na er op, gewezen te hebben, dat reeds
75 jaar geleden de oudste drankbestrijders-
vereeniging in Nederland werd opgericht,
zeide ispr., dat men voor den oorlog reedsi
60 tot 70 duizend georganiseerde drank
bestrijders in Nederland telde en dit leid
de tot liet petiouneinem vor.> Plaatse
lijke Keuze, waaropi 671.902 mannen en
vrouwen teekenden en dat in November
1914, aan H. M. dei Koningin werd aan
geboden. Het ministerie Gort van der
Linden had staatsrechtelijke, bezwaren te
gen de plaatselijk© keuze en het tegen]
woordig ministerie kon slechts toezeggen'
wellicht in bet derde- zittingsjaar tot een]
wijziging der drankwet te zullen komen.
Baai op, heeft men zich gewend tot leden
der Tweede Kamer en tien leden, behoo-
rende tot de R.-K.' A.-R., V.-Dj., C.iH.
en |S, Di. A. P. hebben een initiatief wets
voorstel' ingediend, dat, piassend in het
raam der tegenwoordige drankwet zal
voeren tot het uit handen van den raad'
in die der kiezers leggen van de be
slissingen over geheeï verbod óf vermin
dering van het aantal vergunningen,. Als
eenvijftiend© deel der kiezers een stem
ming aanvragen, moet tot stemming wor
den overgegaan en als dan 3/4 zich voor
vermindering uitspreekt, moet dit aan de
regeering worden aangevraagd.
Spr. wekt© op om ook1 hier actie te
voeten voor steun aan het initiatief-wets
ontwerp.
De heer Bliek bracht dank aan den
heer Geihardt en stoot nadat van de
gelegenheid1 tot het stellen van vragen
niemand had gebruik gemaakt en enkel©
zicli als lid der afdeeling hadden opge
geven, de vergadering.
Onder de aanwezigen bevonden zich
de raadsleden mevrouw Corré en dfe hee-
ren van der Kuip, Paul en van der Weel.
Op tweeden Paasehdag wordt al
hier de Provinciale Bondsdag gehouden
van de Zeeuwsche afdeelingen, aangeslo
ten bij het Nederlandsch Jongelings-V,er-
bond.
Dat die dag zeer belangrijk belooft te
zijn, blijkt wel hieruit, dat, na 's morgens
in een Huish. Verg. bijeen geweest te
zijn, 's middags -een openbare samenkomst
wordt gehouden in de Concert- ,en Gehoor
zaal in de Lange Singelstraat. Daar hoopt
Dr. Van Bruggen, leeraar der R. H- B. S-
te Goes, een referaat te houden over
„Het werk onder de rijpere jeugd".
's Avonds heeft een bijeenkomst plaats
in de Koorkerk, waarin ds. Postma van
Koudekerke en ds. Beernink van Eiker
zee hopen te spreken, terwijl medewierking
is verkregen van een Zangkoor, onder
leiding van den heer C. de Dreu, en tevens
©enige vioolsolo's uitgevoerd worden. Ds.
hij was laJtijd ,zulk eein trouw vriendl,
hij ,zou baar verdriet begrijpen.
En hij kwam.Wat izlag hij er goeld
uitBijna jeugdig, en hij, keek zoo, vroolijk
uit de ooigiein hij vermoedde ook nog
niet wat .zij, helm mee te deelen had.
„Goeden morgen, Gisela", riep hij en
nam daarop hare beide handen en zeide
heel hartelijk„Gisela, hoe moet ik je
danken?" Diaarna zag hij haar lang met
een uitdrukkingl van groote' dankbare
vreugde aan en voegde er bij: „gij hebt
mij ,zeer rijk gemaakt; nu ben' ik een
onafhankelijk rnenscli
„Ja Kïirt, ik ben God en mijn vader
van harte dankbaar dlat ik zoo handelen
kon en voor alles wat gij' voor ons ge
daan hebt; het moet toch heel hard voor
je geweest zijn mijne moeder zoo lang,
.twaalf jaren lang te moeten dienen
en nu zou het je nog veel, veel
moeilijker vallen!" zeide zij. Een groote
treurigheid maakte zich van haar mees
ter; izij boog het hoofd en hare lippen
beefden.
„Wat meent gei Gisela nu? Nu is
niets treurig ik ben vrij,!" zei Kürt
levendig en zag haar vragend aan.
Zij wendde zich af en veegde baie
oogen af. Het viel haai" zwaar het hem
te zeggen en toch, het moest; daarom
Homburg van .Goes zal een slotwoord
spreken.
Ongetwijfeld zullen op dien dag veel
bezoekers uit alle deelen der provincie
te Middelburg komen.
lerseke. Verzonden in de maand Maart,
van lerseke uit: Naar Holland 272.935;
België 1.821.350; Diuitschland 68.500; En
geland 429.500; Frankrijk 48.200 oesters.
Totaal 2.640.485 oesters.
Nisse. Woensdagavond hield de
werkmansvereeniging „Steunt elkander
door de liefde" haar jaarvergadering.
Uit het verslag kreeg' men te hooren,
dat het ledental 55 bedraagt. De in
komsten der afdeeling waren f43.92,
en de uitgaven f47.75. Inkomsten
ondersteuningsfonds bij ziekte waren
f270.99, en de uitgaven f122. Op de
spaarbank is f 888.28 geplaatst.
Herkozen werd als Secretaris P.
Meijers Lz. en gekozen als 2e Voor
zitter in plaats van A. Huibregtse, die
bedankte, L. Huis zoon. Herbenoemd
werd als bode J. Matthijssen. Herkozen
tot lid van commissie van bijstand
Ds. Pont. Als afgevaardigde naar de
feestvergadering van den bond ter her
denking van het 25-ja.rig bestaan te
Rotterdam, werd benoemd M. Jansen,
secundus J. 'de Kok. Als afgevaardigde
naar de Prov. landdag te Middelburg
werd benoemd H. Dave.
's Heer Arendskerke. Woensdagavond
hield de Groene Kmisvereieniging alhier
haar algemeene vergadering. Uit het jaar
verslag1 van den secretaris hleiejk, dat oioki
in 1919 wederom ruimschoots gebruik1
gemaakt is van die verschillende verpto-
gingsartikefen. De rekening van -den Pen
ningmeester werd vastgesteld in ontvang)
op f 603.831/2 en in uitgaaf op fJSO^öVb,
al'zoo toiet ieen goed slot van f 123.07.1
Verder wordt door den Penninigmjaelsteï!
medegedeeld, dat als resultaat van de
door het bestuur in dezen gedane be-
'mioieiïngiefi zich eên 29-tal nieuwe leden'
hebben opgegeven eln de contributiënmlst
f115 zijn verhoogd. Uit bet jaarverslag
van den diacoineisse,natheid' bleek, dat de
wijkverpleegster-encpietrice in 1919 838
bezoeken te 's-Heer Arendskerke heeft
afgelegd. Tot afgevaardigde naar- den jn
1290 te houden vergaderingen van de!
Groene .Kïuisvereenigingen en naar dia
van de Prov. Zeeuwsche Vereleniging tot
bestrijding der tuberculose werd benoemd
de heer L. Wisse en tojt diens plaats
vervanger "die heer J. M. Wisse' Wz!.
Uitreiking ^an broodkaarten
te 's-Heer Arendskerke op Donderdag,
8 April a.s. des voorm- van 912 uur
en deis nam', van 1—3 uur ter secretarie;
te 's-Heer Hendrikskinderen o.p 'Don-
'derdag 8 April' a.s, des nana, van 4i/2
tot 6 uur in da O. L. School;
te Nieuwdorp op Vrijdag 9 April a.s.
des nam. van 15 uur in da O. L.
School. Belanghebbenden worden er aan
herinnerd, dat de broodkaarten niet meer
ter uitreiking aan de bakkers gezondere
worden.
Biggekerke. Donderdagavond sprak de
beer Laernoes vryj Vlissingen in de openb.
school alhier, over den Vrijwilligen Land
storm. De vergadering stond onder lei
ding van den Burgemeester. 12 mannen
hc-bhen zich nu voor den Landstorm opge
geven. Do Burgemeester sprak den wensch
uit, dat zich nog velen opgeven, en sloot
de vergadering met dank' aan den spreker.
Koudekerke.' Eergisteren vergaderde de
Boerenleenbank alhier' met 110 van de
270 leden. De voorzitter C. Boon©leidde
vatte .zij moed en hem ernstig aanziende,
zeide zij:
„Klürt, j© weet niet wat hier gebeurd
is terwijl j© wegwaart, dat zie ik".
1 Hij ischudd© 'het hoofd en de schrik
sloeg hem om 'thart, ,zij legde bare hand
weer in de zijne en zeide:
„Ik ben' zoo blij; dat ge weer terug
eijt, en dat je mijn voogd zijt, want -
want izij: aarzelde nog: „gij moeit
het toch weitein mama heeft zich ver
loofd Zachan wordt mijn' stiefvader!"
„Om 'shemels wil! Wat zeg' je!
Is die man gek? En je moeder?
Hoe kon zij zoo handelen, die man, die
brutale dien verkwister reikt zij,
hare hand! Dat is dwaasheid, verblinding
peen, dat is meer dan afschuwelijk!"
Kürt had die woorden opgewonden en
toornig gezegd en Gisela beefde; zij1 had
hem. nog nooit zoo gezien! Met snelle
schreden ging hij in het vertrek op en
neer, terwijl hij de vuisten balde of zich
haid over den baard streek.
1 Eindelijk bleef hij staan, stil en onbe
wegelijk en keek naar buiten over den
mooien tuin heen, naar de donkere top
pen der boomen en over het meier naar
de blauwe bergen. Dat was Riirstenhort,
Gisela' s Fürstenhort. En daarvoor had
hij gearbeid met inspanning van al zijn
NierkwaSen
schuilend in een kou.
Het is niet algemeen bekend, dat een
gewone kou zoo dikwijls het begin is van
ernstige nierkwalen.
Dit geschiedt als volgt: Een kou ver
stopt de huidporiën, luchtkanalen en in
gewanden, zoodat het deel van het werk
dezer organen in het rein houden van
het bloea, gevoegd wordt bij de reeds
zware taak van de nieren om het bloed
te zuivere». 1 U
Rugpijn en urinestoornissen waarschu
wen voor overspanning der nieren, en
als geen acht wordt geslagen op deze
waarschuwingen, bestaat gevaar voor rheu-
matiek, niergruis, niet-waterzucht, ontste
king der nieren of blaas, en zelfs onge
neeslijke ziekten.
Een kou kan niet altijd vermeden wor
den, doch ongetwijfeld kunt gij aan de
nieren de kracht bijbrengen om kwade ge
volgen van een gevatte kou te weerstaan-
Verklein de hoeveelheid urinezuur in
het bloed. Gebruik daartoe minder vleesch
en opwekkende middelen, wat de taak
der nieren verlicht en hun kracht bewaart.
Gij kunt verder succes verzekeren door
het gebruik van Foster's Rugpijn Nieren
Pillen. Zij herstellen en versterken zwakke
nieren, hernieuwen de werkzaamheid van
de urine-organen en verzachten de blaas.
Foster's Pillen helpen bij iedere genees
lijke graad van nieraantloening. Zij die
nen uitsluitend voor dit soort ziekten:
en werken niet (oip de maag, lever of
ingewanden.
Wacht u voor namaak onder gelijk
soortig© namen. De echte Foster's Rug
pijn Nieren Pillen dragen de handteeke-
ning van Jamies Foster oip de verpak-
,king en zijn te Goes verkrijgbaar bij de
Paauw Co,., te Middelburg bij fa. C.
Schuit© Cot. a 1.75 p. dqois of f 10.
per zles doozen. .(45)
de vergadering. De secretaris las de no
tulen en d© kassier bracht verslag' uit
van de Al'g. vergadering, te Utrecht.
Laatstgenoemde deed vervolgens reke
ning en verantwoording over het boek
jaar 1919. De ontvangsten waren aldus:
Inhoud der kas op 1 Jan. 1919 f6060.49,,
Ontvangen spaargelden f 193750.75. Terug
betaalde voorschotten f28931.50. Ont
vangsten in loopeinde rekening: a, v. d.
Centr, B. f204019.79; b, v. d. mledeleden
f49495; c, afschrijvingen f7.00; d, winst
vorig jaar £560.32. Totaal f 254082.lli
krachten, en daarnaar waagde een ander
het de hand uit te strekken? D'at wou
de man, waarvoor hij geen ziertje achting
had, in het eene korte jaar, gedurende
hetwelk Gisela nog niet meerderjarig was,
ten eigen bate uitzuigen? Ja, daartoe was
hij in staat, dat leek op hem hij
zou er van trekken totdat er geen cent
meel" overbleef voor haar, op wie hij
zich, 'daaraan twijfelde hij niet wre
ken wilde! Ha ha! Daarvoor zou hij boe
ten! En haai" vader wou hij! worde»'? Haar
vooTschrijfven waf zij doen en laten
mocht? Neen meeir dan dat nu
pas doorzag hij! hem' geheel en zacht
zei hij tot zich zelf:
„Die man weet, dat ik haar liefheb;
als haar stiefvader Wil hij zichzelf als
een muur tusschen haar en mij stellen.
O gij duivel in öienschemges tal tega!
stop' je: vergiftige pijlen maar in je koker
mij raken ze niet?"
Dat waren de gedachten, die als de
bliksem door zlijb hersens vlogen, maar
Kürt von Lauffen had veel, heel veel
zelfbeheer sellinghij) bedwong zich',
leunde een oogenblik tegen het raamko
zijn, haalde een paar malen diep adem en
keerde zich toen tot Gisela
(Wordt vervolgd.'
