S4e Jaargang
TWEEDE BLAD.
ilburj
Hfl
:cht.
J¥tj
itbode
m
Staten-Generaal.
Buitensand
Binnenland.
I
No 109
Zaterdag 7 Februari 1930
ND,
rzen
fofdknecht
)de en een
cersknecht
ng,
loudster,
de Meisje,
RTENTIES.
vM
Socialisatie veroordeeld.
DE ZEEUW
(ilSELA
koops
paren
Uitgave van
lile Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
rtpoider te
no. 695,
RIJK Pz.
pK PlETER».
Are 24 cA.
jp Dinsdag
kantore van
IERVOORT
ri en Maart,
KRIJGER,
te Rilland
i Pootaard-
[)E VISSER,
Buitenzorg",
Texel, wordt
loon,
KEYSER,
Burg, Texel.
lei
•Heer Arends-
dl
bil' G. M. DE
ik.
DREU Pz.
bii G. VAN
rtsdijk.
IR DE WILDT,
jaagt
nacht.
i
|ls 75 cent.
dt niet de conditie
3 X plaatsen.)
i S TnJ
»nt Hondje, j
Postkantoor,
■N HOND ver
terug bekomen
bosten bij 4'
[SE, Biggekerke.
larie,, IM
Nieuw- en
St. Joosland.
jebruikte Drie-
t e huur 62
lij C. DE KORTE, A
ee Betonringen
:balksegge, een
artmolen.
Jz., Oostkapelle
nnende Spring-
drie, en hard
DE VISSER Gz.,
OOP:
perd Kabinet. I 4/ i I
DULLEMEN, jO
bhilder, Domburg
OOP:
sch Orgel.
i Boekh. FANOY^
Handknecht of
knecht gevraagd,R-
|RSE, Breeweg. f f jj
met Mei ee»
S'raagd, die melken
JGE, R i 11 h e m J y
gevraagd. f
iurg, Veerscheweg,
ndbouwersknecht,
sn Maart of vroeger,
ling. Brieven letter
lel D'HUIJ. i
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P- DHUIJ L. BURG.
Drukkers
Oosterbaan Le Cointre, Goes.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG-
Abonnementsprijs
Prijs per 3 maanden fr. p. post f2,25
Losse nummers f0,05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.12, elke regel meer 28 cent.
Eenzelfde adv. 3 maal geplaatst wordt
2 maal berekend.
Bij abonnement belangrijke korting.
Kleine advertenties 75 cent.
Bewijsnummers 5 cent
BL'IL
Jaren achtereen hebben de sociaal-
democr. hunnen volgelingen voorge
houden Idait hunner (de toekomst is.
Zij hebben bij1 deze eenvoudigen be
geerten opgewekt, die echter ver van
de verwezenlijking blijven. Dit heeft er
velen in de armen van den anarchist
en den syndicalist geworpen. Wait im
mers al heel gemakkelijk ging;
He mannen van 1789 dei
want
en wee
stuurt op de economische slavernij.
De economische toestand van de over-
groote meerderheid der bevolking, zoo-
als. zegt hij, deze niieuwerwetsehe so
cialist hem begeert, is volkomen ge
lijk aan dien van de Heloten in Sparta,
wier onderhoud verzekerd was, on
afhankelijk van hunne bijzondere
diensten, terwijl hun diensten door de
heerschende klasse hun worden afge
perst door een ijzeren "dwangstelsel.
Geliik wn"het slechts enkele iaren
baar zal zijn dat terwijl zij tot
nog toe hun talenten gebruikten ten
bate der productie, zij net dan zullen
doenvoor wat? Ja Voor wat,?
Dat zij het niet meer zullen doen;
d;at zij hunne talenten niet weer zullen
gebruiken.
Waartoe zouden zij 't trouwens ook
doen, daar zij immers alle persoon
lijk belang bij' een voordeellig resul
taat zouden verloren hebben.
Geen namen meer.
Dat is de nieuwe hervorming, door de
heeren Bolsjewiki uitgevonden.
Ze bebben een nieuw wetboek gemaakt,
dat in Siept- 1.1. door de Uitvoerende Com
missie weid vastgesteld en voorzien van
een inleiding, welke de „beginselen" weer
geeft.
Schrijver daarvan zegt, dat 't wetboek
slechts een voorloopigen overgangsmaat
regel beduidt, daar in een solide socialis
tische aeniern schap wetboeken overbodig
jjjjjS»:
reeds gedompeld was. Thans is de ver
lichting nog met twee derde verminderd.
Verscheiden Fransche bladen zijn van
meening, dat men de „apachen" wel wat
al te zeer begunstigt.
K
Pierre Vébc? maakt in een der bla
den een meer ondeugende, dan kwaad
gemeende woordspeling over de keizer-
kwestie. Hij noemd Wilhelm II die, zooals
hij zegt, met pensioen in Holland is, de
„Grandpensiounaire de la Hollande"-
VAN
VRIJDAG 6 FEBR. 1920, No. 108.
Eerste Kamer.
In ons Booigeirhuis is gisteren weer een
hoogstaand debat gevoerd. Veel nieuws
gaf het weliswaar niet, maar de toon
deed weldadig aan. Minister Ruijs heeft
eindelijk kunnen antwoorden, terwijl fi
nancier De Vries zijn rede nog' moest
afbreken.
Van. Embden heeft de socialisatiekwestie
veer op de proppen gebracht.
Er wordt, zooals men weet, een Staats
commissie voor ingesteld,, en in afwachting
van de totstandkoming dezer commissie,
liet de Minister zich over het vraagstuk
zelve vernier niet uit. Maar, zeide hij,
liet is toch wel opmerkelijk, dat terwijl
wij aan de andere: zijde van het Bin
nenhof, de instelling .zulk eener commis
sie warm hooien bepleiten door den leider-
der vrijzinnig-democraten, Mr. Marchant,
hier uit den v rijzinuig-democ ca t i s ehën.
mond van prof. Van Embden gehoord
wordt, dat deze commissi© van twijfel
achtig nlut is. Inderdaad. Trouwens, Van
Embden heeft zonder staatscommissie zijn
oordeel over de socialisatie gereed; zij
zegt hem niets, en vooral oprdeelt hii
'strengelijk over het. propagandistisch ge
bruik der leuze', zonder dat men op de
zaak verder ingaat.
Evenals Stork is Van Embden van ge
voelen, dat het bedrijf den prikkel van
de winst niet zal kunnen missen, en dat,
als men. dien wil uitschakelen, het on
vermijdelijk gevolg zal zijn het opleggen
van arbeidsplicht, eooals die in Rusland
zeer compromittant, voor het socialis
tisch beginsel evenwel is afgekondigd.
Want hce meer men de bedrijven maakt
tot bedrijven met gedeelde verantwoor
delijkheid, hoe meer men de producti
viteit zal ,zien afnemen, waarbij dan nog
komt, dat zij aan den invloed der po
litiek niet ontkomen.
Van Embden vindt evenwel onze te
genwoordige productie-methode niet vlek
keloos; met name acht hij de trustvorming
een gevaar, waartegen z.i. door inrichting
van een soort officieel kartelbureau dient
te wonden gewaakt. Minister Ruys scheen
er evenmin veel van de verwachten.
Twee andere punten van het breed-
getrokken debat werden door den minister
om andete redenen uitgeschakeld. Daar
was ten eerste het door De Waal Malefijt
en mi'. Van der Hoeven van alle kanten
betreken probleem der woningvoorziening.
De IVaal Malefijt (a.-r.) was van gevoelen,
dat men op de eisehem van den woning
bouw zelf bezuinigen kon. Zoo was er
z.i. niets tegen om althans ten plattelande
in vrijstaande, voor lucht en licht overi
gens toegankelijke woningen, hedstcdert-
böu.w weer toet te passen.
De Waal Malefijt huldigde de tretgteta-
ring voor haar buitenlandsch beleid. Hij
protesteerde, metie namens vele andere
leiden, tegen de wijzie, waarop Vair Emb
den de uitleveringskwestie ter sprake
bracht. Hij1 drong aan op herziening van,
de grondbelasting', met het oog- o>p den
precairen toestand van den landbouw,
op afschaffing van tde oorlogswinstbelas
ting, op krachtige maatregelen tegen hejt
alteoholverbruik en op maatregelen tiejr
voorziening in den woningnood.
Spr. achtte een andere, regeling van de
gemeentelijke autonomie gewenscht. 1
Van der Hoeven (c. h.)_ meent, dat wij
op den verkeerden, weg zijn tela aanzien
van de woning voorziening. De Huurcom-
missiewet heeft z i. den woningnood ^elelr
bevorderd.
Wij zullen over dat alles binnenkort
kunnen spreken ais de wijzdgingsontwer-
pen binnenkomen, binnen eenige da.gen,
zeide Minister Ruys, maar dat we dor*
reeds zoover zullen gaan als de heeren
willen, die alleen tegen den leestenden,
prijs woningen ook voor de arbeiders
willen bouwen, dat kan ik niet garain-
dceren, voegde hij er a,an toe.
Ook over do uitleveringsvlraag wjlda da
regeering zich' niet uitlaten Het is zOilfs
de vraag of hot opportuun was in deze
omstandigheden over de zaak te spreken,
liet de minister met zacht verwijt volgen.
Inderdaad, en zooals Van Kol er zich
over uitliet, met een reeks van hatjei
lijkheden aan het adres van dein gfevallejn
Vorst, dat was in elk geival onrid
derlijk
Intusschen wenschte ook: hij den teoc-
keizietr niet aan zijn vijanden over te lej
vea'en, maar wel a.an eon internationaal
gerechtshof
Het beleid van Oorlog en Marine
van de defensie in hef algemeen moet,
zoo zeide de minister, worden gbvoelrd
op dusdanige wijze da.t wij de persoon
lijke en financieel© lasten dos volks er
niet door verzwaren, maar ook onze weer
baarheid niet prijsgeven Voorat niet te
midden van de verwarring rondom ons,
waarin wel beperkingstendeinzien wekken,
maar eveneens krachten, die op nieuwe
conflicten aansturen.
Nieuw was 's minis tos mededieieling dat
het voornemen der regeering is de krui
sers af te bouwen, met htet oog op com-
mercieele overwegingen, en Zonder daar
mede vooruit te loopen op het in do
toekomst te volgen stelsel. Waarschijnlijk
zullen ze. dus na afbouw worden ver
kocht? i
De Minister van Financiën, de heel
de Vries betoogde, dat het heel goed;
mogelijk is, dat wij binnen 22 jaar van
de crisisschuld af zijn en dan zijn we
liet buitenland ver vooruit en dan is
het niet noodzakelijk tot een heffing of
zelfs gedeeltelijke heffing ineens over te
gaan. De hoogere opbrengst der rijks
middelen n.l. ruim 90 millioen is van
dien (iard, dat wij ons opnieuw moeten
oriënteeren en daarom heeft spr. gemeend
voorloopig zijn aandacht alleen te moeiten
wijden tot de grondbelasting, successie;
weelüte, tabak en tarief. Van intrekking
der andere belastingplannen is geen spra
ke geweest. Spr. heeft 'ze alleen voorloo
pig voor een jaar maar uitgesteld1. De
heer van hierop klaagde, dat de uitgaven
sinds zijn intrede in deze Kamer in 1899
vervijfvoudigd zijn. Maar dit geldt voor
alle kosten. Zoo werd' voor de leden dezer
Kamer in 1899 voor verblijfkosten f 17000
uitgetrokken en thaaïs in 1920 f 75000
(gelach). Niemand zal kunnen beweren,
dat wij het Staathuishouden op denzelf
den voet kunnen voeren als in 1899.
On|derwijs, sociale wetgeving, kortom
zooveel andere, zaken vragen thans mil-
lioeinen en met een constateering van
het feit, dat wij vroeger veel goedkoopier
leefden, komen wij er niet.
De weelde-commissie is inderdaad op:
haar verzoek ontbonden, maar niet, nadat
spr. een ontwerp had van de meerder
heid en minderheid, xoodat de ontbin
ding der commissie voor hem geen ver
traging beduidt.
De Vervlaamsching der Gentsche
Hoogeschool.
Te Brussel werd hét wetsvoorstel van
Van Caiuweilaert tot Vervlaamsching der
Gentsche Boogiscihe in de afdeelingen der
kamer behandeld.
In het geheel namen 138 afgevaardigden
van de 186 deel aan de stemming en
62 stemden voor heit ontwerp, 58 tegen
en 18 onthielden zich. Voor de Vlamin
gen dus een mooi succes.
Men mag; rekenen, dat bij de behande
ling in de kamer het ontwerp tot ver
vlaamsching der hoogeschool ministens ze
ventig stemmen pp .zich veneenigen zal
en daar een groot aantal leden zich van
stemming zal onthouden, staan de kan
sen van het ontwerp niet slecht.
Korte berichten.
Voor de voorjaai'sbeurs te Leipzig
zijn 10500 inzenders.
In Frankrijk zal elk jaar van J.5
Maart tot 25 October de klok een üur
worden voorgezet.
Sinds 31 Januari worden als post
zegels voor het S aangebied du gtewona
Duitsche postzegels met overdruk „Safra"
gebruikt.
Te Parijs is iamand die een kamletr,
welke bij voor 750 francs pel* jaar had
gehuurd voor 250 francs per maand ge
meubileerd had willen onderverhuren, tot
8 dagen gevangenisstraf en 500 francs
boete veroordeeld.
1 Het is thans mogelijk in de voor
naamste stations van Berlijn te over
nachten. De slaapwagens worden Ver
warmd en men kan er ook ontbijten. De
prijs per bed bedraagt 15 Mark-
Het onafhankelijken orgaan te Ko
ningsbergen, de Freiheit, ïs -verboden. Del
verantwoordelijke redacteur is in hech
tenis genomen.
In F.ulham (Londen) kwam leien de
zer dagen een juffrouw Emily Maty Wil
kinson in aanraking met de' vlammen
bij een brand in haar woning. Zij overleed
aan de getvolgen van de brandwonden en
van den schrik. Da dame was 100 jaar
oud. i
De ta Weenen dtwigleud© artseta-
staking is uitgesteld, maar hpt geschil
tusschen hen en de ziekenfondsten duurt
voort.
Te Biudweis in Bohemen z|au dë
Duitsch-Tjechischë doctor Lodgieman een
rede houden. Tjechen drongen die zaal
binnen en het kwam tot woeste Vecht
partijen, waarbij 14 vechters zlwaar .ge
wond werden. 200 Duitschefs zijn aan
gehouden.
Erz'berger is nagenoeg hersteld on
heeft weer deol' genomen aan de zitting
van de befastingcommissies van de Na,-
tionale Vergadering.
Twee jonge Zuid-Afrikaansche vlieg-
officieren zijn uit Londen vertrokken mieit
een vliegtuig van de Zujil-Afrikaanscihiej
regeering om te trachten naar Kaapstad
te vliegen. i
Voorloopig resultaat fin conferen
tie in Engeland: htet houden van oen
internationale conferentie, vermindering
omloop papier-geld in Engeland en con
trole op het ctediet
De beroemde Fransche wielrijder
Poulain, die indertijd een vliegmachine
heeft uitgevonden, welke) zonder motor
kon vliegen is er gisteren in geslaagd
.2 meter 10 te vliegen
President Wilson lijdt sedert eenigè
dagen aan een verkoudheid Er 'zijn allo
voorzorgen genomen om te maken dat
hij niet ziek wordt. Hij komt er zeef
goed na zijn jongste ziekte boven op
en kan nu zonder steun dooir zijn ka
mers loopen.
Naar ©en Zweedscli blad mjeldt,
kwam dezer dagen de Duitsche kruister
„Wittel sbach", die onder Laëso (Zuid
kust van Zwaden) door een storen over
vallen ward, in de haven van Stockholni
beschutting 'zoeken.
Een Duitsche trawler, die 100 marine
soldaten aan boo-rd had, voer aanvanka-
kelijfc achter den kruiser aan. Na eieini-
gen tijd verloor men het vaartuig echter
uit het zicht en een poging otm draai
lOoze verbinding met den trawler te krijjj-
gen mislukte. Men vermoedt derhalv^
dat het vaartuig verongelukt is.
Uit Genève wondt gemeld: Ex-koning
Constantijn heeft allei relaties verbroken
met izijn moeder en .zijn broer Christophel,
wegens het huwelijk van laatstgenoemden
met mevrouw Leeds, die hij als 'n Ame-
rikaansche parvenUei beschouwt. Hij hoopt
nog. steeds naar Athene terug te keereïi
en heeft talrijke interviews gehad, waarin
hij Veni.zelos beschuldigt een tweede Le
nin te zijn, die er voor verantwoorde
lijk is, dat Griekenland aan dgn rand
van den afgrond staat.
Uit Fiume wordt gemeld: Er is een
strenge wet aangenomen tegen het ver
vaardigen van valsch geld, waarvan voor
meer dan 40 millioen lire in omloop is.
d'Annunzio heeft een besluit uitgevaar
digd, waarbij een strenge censuur wordt
ingesteld op alle publicaties te Fiume.
Een ander beisluit verbiedt openbare ver
gaderingen zonder toestemming van zijn
bestuur. Er worden toebereidselen ge
maakt voor de inlijving van 5 lichtingen!
Fiumsche burgers voor „de verdediging
van de stad".
Misstellingen.
Dezer dagen bevatten de bladen een
berichtje over het zegels plakken .vooir
dienstboden Voor den leeftijd van
14 t.in. 17 jaar werd als premie aange
geven 30 cent. Dit 'is onjuis t, en dus
klaarblijkelijk ieen misstelling, Wet
moet zijn 40 cent.
Zegt dit voort, (en zwijgt stil van
het eerste).
RAAD VAN ARBEID TE GOES,
door M. v. M.
62) o—
Toen Karei weg was, keek Wolfgang
bons rond zich, de schoonheid der na
tuur indrinkend. Daar zag hij vlak voor
zich eene witte meisjesgestalte, die zat
te schetsen. Wolfgang wist dadelijk wie
dat was. Het was Gisela en juist als toen
zij een kind was, hing nu ook haar hoed
aan een lint aan haar arm en keken de
viooltjes, anemonen en krokusjes eruit-
Het jonge meisje voelde zich misschien
bekeken, tenminste zij wendde zich om
en Wolfgang boog en riep:
„Goeden morgen, gravin Gisda
boschfee van Förstenhort."
Dadelijk bijna stond zij naast hem en
hem beide handen toestekend, zeide zij:
„Wat ben ik blij dat ik u bier zie, mijnbeer
von Barnsteg, ik wist dat u in Zwitserland
waart; nog kort geleden schreef Jutta
mij zeer hartelijk!"
„Als u het toestaat, gravin, zou ik
graag de kennis weer hernieuwen. De
tijd, dat ik u in Ide Fürstenhorter bosschen
ontmoette, blijft voor mij onvergetelijk,
ujtt.» iiictyx xittctu wij u,ouxxiu vei iiitrt
praten, vertelt u mij liever hoe het uwe
moeder gaat en, weet u dat ik uwe
grootmoeder ken en erg veel van haar
houd! O, wat hebben wij elkander veel
te vertellen".
Zrj sprak zoo onschuldig 'en vroolijk voort
en al heel gauw zat zij naast hem en
Wolfgang, die eerst wat officieel len terug
getrokken was en eerst er in moest komen,
dat het kind van toen nu een jonge dame
was, weid spoedig door haar onbevangen
wijze aangetrokken.
„Ik was eerst wat bang voor die reis
met tante Lauffen," vertelde zij, „maar
ik heb ingezien dat neef Kürt gelijk had,
het is noodig eens in den vreemde rond
te kijken. Houdt u ook van Zwitserland,
mijnheer von Barnsteg?"
„Ja gravin, sedert ik Zwitserland ken,
is het alsof ik meer plezier in 't leven
heb. Ik kwam hier zeer ziek, en vreesde
lam te zullen blijven, maar nu is er
reeds' beterschap en kan ik weer hopen."
„U hebt zeker te veel gewerkt. Jutta
schreef mij eens, ik ben trotsch op mijn
broeder."
„Het goede kind," lachte Wolfgang, „Ik
weet waarlijk niet welke reden zij er
voor heeft, en nu zou zij zich zeker
Ijljo a\j\j y±yj\jsxx viiJ. a*j" -
meeste zieken en ik geloof dat de gezon
den het ook zijn moesten maar ik
ben het niet. Waarom legt God ons dan
ook zulke ondragelijke lasten op: u die
ziekte, mij mijn verlies? Neen, die over
gave die uw grootmoeder en uwe moeder
bezitten, bewonder ik bij anderen, ik voor
mij ben er niet op gesteld- En zelfs als
ik nu. eens vroom en geloovig trachtte
te worden, zou mij dat thuis erg moeilijk
vallen. Mama zou dan zeker denken dat
ik ook zou moeten sterven net als Rudi,
tante Kornelie zou van veTveling geen
raad weten en neef Kürt zou mij een
voudig uitlachen!"
„Is uw neef nog altijd bij u op Fürsten-
hort?" vroeg Wolfgang, eigenlijk om eene
andere wending aan het gesprek te geven,
want het beviel hem niet.
„Ja, hij is er nog altijd de hoofdper
soon en zal dat wel blijven zoolang hij er
is. Uwe zuster Jutta was vaak boos op
hem omdat hij zoo despotisch optrad. Ik
voor mij acht hem om zijn beslistheid-
Zonder hem zouden wij drie dames slecht
klaarkomen. Verbeeld u, wij correspon-
deeren zelfs nu, en ik bemerk dat die
ondeugende neef niet alleen rentmeester
is, maar ook voor opvoeder wil spelen?
uwe moeder denk, wordt het mij warm
om 't hart!"
G.isel'a 'nad haastig gesproken; nu hield
Iziij cvien op en Wolfgang aanziend© vroeg
izij„Niet waajr, het gaat haar ,goe|dl?
Waimeier zülït u hajar terug zien?"
„Pas over eenige maanden ga ik huis
waarts. Ik 'moet van dien 'zomer nog een
kuur do'en en hoop dan van den winter
in Berlijn te kunnen blijven. Misschien
zie ik dan tdaiar .miijn ouders bij grootmama
en in "tvooirjaalr hoop ik dat papa einde
lijk naalr Coblen'z zal worden verplaatst."
„Dat zou heerlijk zijn! Jutta houdt ook
fcooyetel van den Rijn, dap zou ik ui ook
eianis komten opzoeken, want ik dweep
mieit die streek maair wij mloieten
nu eerst van ons; .samenzijn hier 'genie
ten. U metelmit toch opk aandeel' in de
gëzleilhg'heid1 van ons pension?"
„Hel'aas moeit ik mij dat genoegen, ont-
zleigglen, mijn gezondheid kan daar niet
tegen, maar- ik hoop toch dat ik u af
en tóe eens Zal mogen ontmoeten."
„Ja natuurlijk, dat zal wel gaan, maar
nu imjoiet ik wieg; mijn nichtjes wachten
En tegelijkertijd sprong zij; op; groette
Wolfgang en' vlerdlween tusschen htet gTojen1.
men kreupele, 'zooaJs zij Wolfgang noem
de', voor volkomen onschadelijk inte
gendeel het was ihiaar wel aangeniaalml
als Gisejla bij de zieke was en haai*
dochters alleen bij de .overige jeugd 'wa
ren, EJli en Hanna waren, als Giselai
er was, heelteimaal niets, en dat laieivT^eil!
mamia volstrekt piet. Mevrouw von Lauf
fen was .er zeel' op uit haar beide doohr
ters Zfoioi igauw en ZOO' goed' mogelijk fa
laten trouwen. Haar hoop. schoen ver-
weiztenjlijkt te zullen worden', want elen
jomjgei Zeer rijke heer von Morner scheen!
yeel behagen jn Hanna 1© scheppen..
Mevrouw von Lauffen had ook dade
lijk 'begrepen, waarom Kürt deteie reis hadl
'bedacht, maar was stóm genoeg gëwepsf
'het hem niet te zeggen. Maar als Gfisela
na he,t middagmaal of souper bij 'hialar
kwam en 'zeide: „Tapte, u vindt zefcetf
goed dat ik niet met diei nichtjes en dej
h eieren jgia. croquetten of roeden ik felon
liever mijnheer y,on Barnsteg nog wlaf
gezelschap houden hij is zoo alleen",
was Zij altijd felaer vriendelijk Sen tpelgjevexildL
Heit was op Öïe manier heel gemakkelijk
haar veilig ie bewaren voor Kürt.
(Wordt vervolgd).
I i
i 11 .ei
üJ. hl
E»