GI8ËLA
ilddelburf
FANOY,
ingte koop
3\o 99
Dinsdag 27 Januari 1930
34e Jaargang
•AK
heurkalenders.
kken en
Kerken 1920..
3lmen- en
boomen,/^y
or een jaar:
OUWLAND,
en Kaifkoe,
is'
Werkmeid.
VERTENTIES.
H.H. Adverteerders.
FElillLETO
Zeeuwsche Stemmen.
IDDELBURG
oorhanden
op twee percee-
gende in de ge»
Ie, aan den straat-
hove".
worden gedaan
Sn. LOUWERSE
bekomen ten kan-
otaris BLAUPOT
tiddelburg, alwaar
biljetten moeten
;rd vóór of op
uari 1920.
rerceelen. Briefje:
5 Februari 1920,
nde, waar inlich-
komen.
INDERHOUD PZ.
KERKE.
INSCHRIJVING:
van de Wed. C.
aor ploegwerk f9.
met 4 Februari
r. JAN LOEFF.
g, bij C. NIJSSE,
OF IN RUIL
as Tilbury, een
arn, een beste
tmolen, 2 nieuwe
2 Bascules,
leuwe Wielploeg.
and el in Rijtuigen
louwwerktnigen.
COOP:
10' te aanvaarden,
OUT te Hansweert.
net Mei
idsknecht j/y
1. v. d. WEELE,
rstond
ensfbode
v. d. VREUGDE,
rtsdijk.
1UIS te Goes wordt
gedaagd
ere overeenkomst.
egels 75 cent.
geldt niet de conditie
bjj 3 X plaatsen.)
Handknecht en
tagd bij W. WISSE/ii
:e (Mariekerke).
THUIZEN te Goes
igmeisje, een net
Leeftijd niet be- 'j
koop, 4e dracht!
ruari, bij C. ROOSE» 1
207, Oost-Souburg. 4
KOOP:
kalfde Vaars, bij
'z. te Biggekerke J/7 ff
raagd
e Dienstbode,
IAMER, Noordstrf,
KOOP:
es weuiendragend
aar, bij E. WIELE-
oudekerke.
KOOP:
hij de rekening, bij
M, Veersche weg/
Ivleesch: Lappen 90
m Rollade 95 eent,
per 5 ons, bij A. Mj /b f
2NDE, Lange Geere/P
Uitgave van
He Naaml. Venn. LUGTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goe3.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg:
F.IRMA F. P. DHUIJ L. BURG.
Drukkers
Oosterbaan Le Cointre, Goes.
VERSCHIJNT ELEEN WERKDAG-
Abonnement sprijs:
Prijs per 3 maanden fr. p. post f2,26
Losse nummersf0,05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.12, elke regel meer 28 cent.
Eenzelfde adv. 3 maal geplaatst wordt
2 maal berekend.
Bij abonnement belangrijke korting.
Kleine advertenties 75 cent.
Bewijsnummers cent.
Men verzoekt ons op het volgende de
aandacht van heeren adverteerders te
vestigen
Nu en dan komen nog advertenties
voor waarbij roerende zaken b ij i n-
schrijving te koop worden aange
boden, zonder dat daarvan bij den Ont
vanger der Registratie aangifte wordt ge
daan overeenkomstig de registratiewet
1917. Een Ontvanger schreef ons, dat het
zijn voornemen is om in 't vervolg zonder
nadere waarschuwing de personen, die
dergelijke advertenties plaatsen amn te
spreken voor de boete (die minstens f 100
bedraagt), indien zij niet ten minste 24
uur voordat tot het houden der verkoo-
ping wordt overgegaan, daarvan te zijnen
kantore aangifte doen- Bovendien moet
binnen tien dagen na de verkooping een
verklaring van de opbrengst ter registratie
worden aangeboden op straffe eener boete
van minstens f 200.
Naar Neerland kwam een keizer.
o
Naai Neerl and! kwam: een kei zier,
Hijl was zulk een m;achtig vorst;
Wat zijne stemme verkondde
Geen ander misprijzen dorst.
1 i
1 i
Tot Neerland® koningintie
Met groote vriendlijÈhieid
Sptak rustig de machtige keizier
'fcBelove: t'allen tijd
Zal 'kuw klein land beschermen,
Dus levet zonder zorg:
Ik sta (het met al mijn leger, J
Ja, met mijln leven borg.
De keizer trok weter henen,
en Neerland vroeg, en spa
Wou zijhe woorden gedenken
En vriéndelijke gena.
Toen togen de volken ten oorlog.
De keizer aan 't hoofd van zijn heer,
Mlaar de oorlog maaide zijn mannen....
Hij is geen keizer meer.
Als vluchtJing! van over de grenzen!
In smarten en simaadheid groot
Kwam hierheen de onterfde der eere,
Zijn 'vijanden eiscthte'n z|ijin dood.
Zijn vijanden eischlten van Neetland:
Nu levet d'ellienicLigei ons uit,
Nu zij met zijn legers zijn leven
Der dönkre verderfenis buit.
En koen op' de korzele dreiging
Deed Neerland dit antwoord kond:
Geschonden, ontkroond zij zijn leven,
Hij is vrij op! Neerlandis grond.
En als hij! vernederd!, verslonten,
Zijn vroegere borgschap gedenkt,
D;an schreit hij! voor' God, die de
grool.cn
Omlaag en tot kleinheid wenkt.
25 Jan. '20.
A. Walaotius.
Rapport der G. W.-commissie.
De commissie:, ingesteld door het Cen
traal Comité, om te: overwegen welke' hou
ding de A.-R. partij zal hebben aan te
nemen tegenover dei herziening der Grond
wet, heeft 't programma door de Regee-
door M. vi. m.
16) oi-
„Weet je ook waarom hijl diat zegt",
had mevrouw von Sturmhagen gevraagd
en de kleindochter had geantwoord: „nu,
ik denk omdat wij' hier altijd allen samen
het morgen en avondgebed doen".
„Waarom doet gij dat?" vroeg Gisela,
en scheen weinig bevredigd, toen: Jutta
antw oorddei:
,,'Omdat alle; Christenen dat moeten
dóen. Thuis doen wij het ook altijd".
'Gisela keerde' zich af, want zij; begreep
van die' verklaring niiets. Mevrouw1 von
Sturmhagen voelde het en zeide het kind
tot zich trekkend„ik zlail je zeggen waar
om1 wij dat doen. 'Dloior ons in het gebed
tei vereenigen en te zalmen in GodJs Woord
tei lezen, scheppen wij; dagelijks een drop
pel goddelijke zegen, opdat het voor ons
een zee van zaligheid' worde".
„Een zee van zaligheid", die woorden
hié'ldten Gisela bezig en 'zij moeist er
altijd weer aan denken als zij bijl de
ring: aan de Staatscommissie voorgeschre
ven als leiddraad genomen, en haar aan
dacht laan diezelfde onderwerpen gewijd,
doch tevens in overeenstemming met ons
program van beginselen een wijziging uit
gedacht over Hoofdstuk 6 der Grondwet
(Van den Godsdienst).
Zij bestudeerde daartoe de hieirna ver
melde 'onderwerpen:
I. Troonopvolging.
II. De Buitemlandsche betrekkingen, na
der uiteenvallend in:
A. een commissie Uit de Staten-
Generaal
1 B. het recht van oorlogsverkla
ring:;
C. het ti'actatenreciht.
III. De instelling: van Publiekrechtelijke
lichamen.
IV. De samenstelling, der Staten-Geinei-
raal, met afzonderlijke beschouwing van:
'A. de samenstelling der Tweede
Kamer;
B. idem dar Eerste Kamer
C. bet Referendum en het Volks
initiatief.
V. Do verhouding1 van Kerk en Staat.
Wat de Troonsopvolging: aangaat, is de
conclusie deize:
'Zoolang; Koningin Wilhelmina of Bare
nakomelingen ons; blijven gespaard, wen-
Bchen wij onzen huidigen staatsvotrm te
blijven behouden. Mochten echter ge
noemde troonopvolgers wegvallen, dan
wensche'n wij in de géleigemiheid te zijn om
als volk geheel in vrijheid tei beslissen
(over de vraag of [wij, onzen huidigen Staats
vorm .zullen behouden, en zoo ja, wiel
dan de (kroon van helt koninkrijk zal
dragen.
Wat de buitenlandsche betrekkingen
aangaat, toevoeging1 aan art. 57 een lid,
luidende: Elke Kamer benoemt uit haar
mjdden een vaste commissie voor Bui
tenlandsche Zaken, welke strekt tot het
bevorderen van een geregelde gedachten-
wisseling over iziaken van buitenlandsch
beleid tusschen Regeeaing en Kamer.
In artikel 59 vast te leggen dat alle
verdragen, vóór de bekrachtiging door 'den
Koning, do, goedkeuring der Statem-Gelne-
raal vorderen; dat die, welke bepalingieini
inhouden, waarbij van de Grondwet wordt
afgeweken, voor daze/ bekrachtiging: een
meerderheid in elk deir Kamers; behoe
ven, welke de helft dei* leden te hoven
gaat; en dat da bepalingen van tractaten',
welke wettelijke rechten betreffen, de Ne-
deü'landsche 'onderdanen binden uit kracht
van het traetaat zelf. Voor de opzegging
van een tractalat ,zij: de medewerking der
Staten-Generaal mondig;.
Wat de wenschelijkheid van nog meer
publiekrechtelijke lichamen aangaat, stelt
de commissie vast dat in dezen tijd niets
mag worden nagelaten wiat de organelö
van den Staat geschikter loan maken ter
vervulling; van de jz;w,are hervormingstaak'
die vooral o-p sociaal gebied op vervulling
wacht. De bezwaren tegen deize instel
lingen worden over 't algemeen niet door
de a.-r. partij' gedeeld, weilkei toch van ou'd'si
haar beginsel „souvereiniteit in eigen
kring" heeft gepropageerd.
Dergelijke publiekrechtelijke! corporaties
met staatsrechtelijke bevoegdheid;, als het
recht tot het vaststellen van d'oor straf
fen te handhaven uitvoeiiingisverordeinin-
igfen op eeniig gebied kunnen niet doior de
wet wonden erkend), zonder sanctie van]
de Grondwet; daarom is vastlegging1' in
de Grondwet' wenschelijk.
Uitbreiding der Staatskerk noopt ook
tot 't stellen van de vraag, of, behalve
door het in heit leven roepen van niéuwe
Sturmlhaigens was. Gisela keek' hier voor
het eerst boven de grenzen v,an haar bei-
krompen leventje nit, en omda'tl het in
baar a.ard lag om dat wa.t zij' voioir goed
en waar hield, dadelijk aan te; nemen;
voelde zij- 'zich spoedig met alle huisgs-
nooten zeer ,op' haar gemak.
0.(31 een avond! vinden wij! Jutta bij haar
groolmoedter zittenzijl gebruiken het
schemeruurtje voor een gezellig praatje
on grootmama vertelt van „onz© jon
gens". Van haar „jongens", die nog in
leven zijn', van haar „jongens" die: in
de; „zee van Zaligheid" zijn opgenomen
en ten laatste zegt grooitma plagend: „En
Jutta;, moeit ik je nog van mij'n jongste
vertellen, van zij(n blauwe oogeu en zijn
krullebol
„Neen Groiotmai, dat is niet noiodig",
zegt Jutta ondeugend, „oom Eberhard ken
ik te: goed. Ik ben dikwijls bang voor
hem omdat hij mij' altijd plaagt, maar toch
wou ik, dat onze „waardige oiom" zoo-
als Wolfgang zegt ons nu bezocht. Ik
moet altijd lachen als ik er aan denk,
dat hij' in zij'n wieg al oom was en drie
jaiar jonger is dan' Wolfgang''.
Mevrouw von Barnsteg kwam binnen
mtet Hild'egalrd. Zij kwamen verrukt thuis
van een bezoek bij' de familie Steinbrück,
wa,ar Jlildegard in huis zou komen, als
izélfbest'urende organen, ook niet op het
gebied der administratie decentralisatie
meer en meer geboden is; en zioo ja,
in hoevar onze tegenwoordige Grondwet
hieraan eenigen hinderpaal iin' den weg
stelt. Men heeft reeds de Rijkspostspaar
bank en de Rijksverzekeringsbank, staats
instellingen die niet onder de bevelen van
een der ministers zijn geplaatst. Voor der
gelijke instellingen dient de- Grondwet het
bestaansrecht te scheppen, en wei ,z:ocn dat
hunne begroetingen van inkomsten en uit
gaven geen vaststelling bij dei we't behoe
ven, natuurlijk behoudens 'het eindcijfer.
Wat de samenstelling der Tweedei Ka
lmer aangaat, wordt inoodig geacht vermeer
dering van het aantal ledien; opheffing
van den stemplicht; invoering van' het
stelsel der tweejaarlijksche begroetingen.
En voor wat' aanbelangt dei Eerste Kamer,,
deze moet worden, gelijk steeds door de
A.R. partij; is verlangd, een Kamer van
Belangen. Haar leden niet' langer te doen
kiezen door de Provinciale Staten; maar
door de Tweede Kamer, naar het stelsel
van evenredige vertegenwoordiging.
Er bestaat geen principieel bezwaar te
gen een referendum (volksstemming) 'het
welk zich zou kunnen uitspreken over
vragen van niet-snmengestelden aard, en
uitsluitend met een politiek karakter als
bijv. voor' of tegen vrouwenkiesrecht, en
dergelijke. Een volksinitiatief acht de' oom
missie onnoodig!.
'In zake de verhouding, van Staat en
Kerk juicht de a.-r. partij het beginsel
toe van den Grondwetgever van 18i5 en
1848 dat de Staat volkomen vrijheid van
religie moet toestaan; dat van geen bevoor
rechte 'of heerschendei 'kerlc meer sprake
kan zijn; en dat da Staat zich niet mag
inlaten met de inwendige aangelegenheden
der Kerken.
Toch is de Uitwerking van dit beginsel
van scheiding! van Staat en Kerk, «coals
deze in de Grondwet is geschied, daar
om niet in elk opzicht juist te achten;
Vooreerst strijdt met dit beginsel zelf
de fmanciieele band' die tusschen dein
Staat gelegd 'of bestendigd wondt door
art. 171. Dan is bet een grief, dat de
Grondwettelijke bepalingen den indruk ge
ven alsof de Grondwet in de kerken een'
gevaarlijk element ziet, waartegen ©xcep-
tioneele maatregelen moeten worden geno
men (art. 172 de Koning waakt dat alle
Kerkgenootschappen zich houden binnen
de palen der 'gehoorzaaniheid aan d© wet
ten van dein Staat). Voorts dat het hoU-
iden van openbare gjodsdienstoefeningein
buiten gebouwen en besloten plaatsen; al
leen geoorloofd iss waar dit thans door
ide wetten en reglementen, is toegelaten,
een exceptie diei voor geen andere ver-
ee'niging geldt. En eindelijk is 'teelffl grief,
dat in de Grondwet meerdere zafcein niet
'geregeld zijn, die toch voor dei Kerken
van groot' belang zijn. Daarom adviseert
de Commissie om aan te dringen op
lo'. om uit de Grondwet weg', te ne-
men elke bepaling; 'die W© vrijheid der
Kerken ,zou kunnen belemmeren';
'2o. dat geregeld worde dei rechtsper
soonlijkheid der Kerken, haar autonomie
in eigen kring; en! de burgerrechtelijke
gevolgen barer bepalingen;
3o. dat de Régpering verplicht worde
in zaken die de Kerk aangaan, het advies
der Keirk in te winnen;
4'0'. 'dat de fmancieele band tusschëln
den Staat en de Kerkgenootschappen weg-
valle.
Dit ,-laatste met inachtneming vian art.
20 van Ons Program.
De Commissie acht bij deze herziening
't een onontwijkbare noodzakelijkheid!, 'aan
hulp' bij de opvoeding der jongste kinde
ren. Iliïdegard was nu een-en-twinlig en
zag er knap uit. De moeder begreep ter
recht, dat liet kind niet tevreden zou
zijn met stil thuis te zitten en had' dit
voor haar goedgevonden.
En als wij' nu beproeven willen om
na' te ,gaan, wat er in de eerstvolgende
jaren met onze vrienden gebeurde, bèhoe1-
ven wij slechts te denken aan de jaren
'70 en '71 om te begrijpen, dlajt er veel
geleden moest worden. Mijnheer ein me
vrouw von Sturmhagen zagen hun jong-
sten zoon in den krijg trekken en on
gedeerd terugkomen.
Kurt von Lauffen wilde niet achter
blijven en trok nok mee uit en kwam
met het ijzeren kruis op de brecde. borst
thuis. Overigens veranderde niets in zijn
levenswijze. Hij' bleef rentmeester op
Fürstenhort eni z;ijn moeder ergerde zich,
dat zijn titel zoo onbeteekenend was en
dat hij' niet trouwde. Nog had zij' de
hoop met betrekking tot gravin Alice niet
op'gegeven en begreep niet, dat haar zoon
diiei kans voorbij liet gaan.
'Gisela, was juist in Wiesenithal, toen
neef Kürt in '71 terugkwam. Haar broer
had roodvonk en! haar- moeder had baar
naar de Lauffen's gestuurd, daar zij er
reeds meer te logeeren ge wie e,st wa;s. Het
rechtmatige aanspraken der Koloniën be
vrediging la schenken.
Laten onz© Centrales .zich haasten dit
Rapport hetwelk wij .slechts uitermate ver
kort weerg;aven, te bestudeieren. Vooral
de afgevaardigden naar het Convent heb
ben hier een taak.
VICC.
Naar aanleiding van Ide in October
te openen ten toonstelling van po de en.
nieuwe boekkunst zon dc n nog een
en ander over Laurens Japs zoon
Koster schrijven.
'k Z,al er majar geen gras over latien
groeien en mjaar (aanstonds m'toj be
lofte inlossen.
Koster i|s de taan, wien Nederland
warmen dank weet voor wat hij heeft
gewrocht en het dankt 'Godi in de'
eerste plaats; Diiel hem .,tot zoo grootje
dingen heeft willen glebruifcietn.
Immers, het gold wel ielen zeer be
langrijke zaak, van enormen invloed
op "de ontwikkeling ide'r mienschheiiid.;
Geen. uitvinding heeft idlaln ook gropter
invloed gehad opj de verbreiding dier
beschaving en het verandereln van den
toestand der im'enschheiid dan die dier
boekdrukkunst, zooidat mét recht ge
zegd ka,n worden, dat daarmee, (een
nieuw tijdperk der wiereildgleischiedeniis
aanvangt.
Het haringkaken, het slingeruur
werk, feet rijwiel, het zijn alle nutttgte!
zaken, doch, niets, haalt bij1 den invloed
van 'de edele (künst, waarover ik ,u'
een en ander wil vertellen.
In Haidiianus Junius (in goed
NederlanJdsch Adrianuis de Jonge') neb
ben wij een geloof waardig pletter voor
den arbeid van onzen bero'emdieln;
Poster.
De Duitsche schrijvers,, die bij Gu
tenberg zweren, spreken welisiwaaï
van (de verhaaltjes en vermoedens va|n
de Jonge, idoch, wij, Nederlanders, ljajp;-
pen. die minachtende en van jalou,-
zie getuigende! taal ,aan onzen laars,,
te eerder waar wij 'in vele ,anderei
schrijvers bondgenoojten hebbien, lettel
op goede gronden de' eier voor 'Gositieirt
op'eiischen.
Volgens de gegevens1 van Adriaan
de Jonge was Coster omstreeks 1370
geboren, werd hij' lid van de vroed
schap^ schepen, burgiemlelelstier en (wioon-
de hij' te Haarlem, iaan Ide Groote
Markt' tegenover het stadhuis;
Tuislschen 1421 en 1425 (anderen
honden het er voor, (dat 'tin 1423
w,as) kwam! hij op de gedachte uit
hout letters te snijden, (die tot woor
den en dezie tot izininieln samen te voe
gen en af te drukken.
Later voltooide hij' zij'n uitvinding
door |de, letters, van een metaalmengsel
te gieten, daarmi'eldle vieel itijid besparen
de^ en een rnleer uniforme letter vert
in ,1439 'Overleed' Ide taan, na een
leven Van hard werken, (geduldig, zoe
ken en heldhaftig strijden. Bijna ..druei
eeuwen later wierd voor hlem een stee-
nen [standbeeld opgericht, dat i|n 1856
door een bronzen beeld vlerva'ngein isr
Dit beeld staalt te Haarlem op! d|e
Groote Markt. In den Haariemmjerhout
is in 1823 een monument te zijner
eere gesticht.
Dodh' (dit zijn niet [de ©enige, m'onu-
meteje vond het er nu niet juist pret
tig, want 'zij' kon 'haar tante niet uitstaan
en sympathiseerde niet met haar nichtjes
en eens zeide zij,: „Ik verheug mij' nu al
op' mijn stille, boisschen, diat is mijn
wereld, en als ik dan boven op' de ber
gen sta, zou ik de heele wereld wel
willen omhelzen van louter pieizlier".
Dlriie jaren zijn verloopen. Pinksteren
staat voor de deiur en Kiirt von Lauffen
'zït boven in zijn kamw te broim'mem
over de velie feiestdagen.
Gravin von 'dier Rechten is juist uit
(3© residentie teruggekeerd1, waar Gdsel'a
haar opvoeding hjeielft voltooid, en Rud'i,
die veel ziek was, ondier behandeling van
den; idoktelr 'gewe'e'st was,.
Kürt von'd zijn nichtje zeier veranderd.
Zij ie nU zeventien, 'dus geen kind meer
'en gisterenavond ischreief hijl in zlijm dag
boek
„Ik zou wel! etens willen weten olmen
.Gisela in Bierljjn mooi vindt.
Ik ''zou het 'zeker niet vinden al's ilk!
haar met andere meisjes z!ag wandellen,
imlajar als ik haair liiier in het boisch'
tegenkom, .vind ik haar niet aardig; oiok
niet moioi, maar ik 'z,o:u. ieien schilflietr
wjlleni zijn, ;om te' ku,nnen zeggen:„meisje
sta istdl." D'an ziofu. ik eveln 'haar profiel
teelkenen en kon zij' weer 'doorgaan.
mm 1
taenten, die zijn lof vetk'ondigiein. (Te
Haarlem worden nog Ide eerste boek
drukken, die door Coster vervaardigd
zijn, bewaard, nalmelijfc twee boeken
in folio.
En nóg durft A. 4v, d. Linde spre
ken van een Costier-legende. Al zijn
belezenheid en scherpzinnigheid kun
nen echter niet diein indruk wlegnie-
men, dat Coster inderdaad ónzie uit
vinder van Ide boekdrukkunst geweest
is. Deze ©er latiein wij ons, niiet ont
futselen.
En hoe ging het 'met die ontwikke
ling Van d© kunst zelve Ik houd niielfc
van jaartallen en plaag er pok Inij'n
lezers niet gaarnie miede, idoch hier
moet ik ©r 'toch een Waar geven.
In 1464 werd de kunst naar Rome
gebracht, terwijl in 1470 de ©erstó
boekdrukkerswérkplaats in Frankrijk,
in de Sorbonne te Parijis, Werd aan
gelegd. 'In 'Zwitserland was isiejdiert 1474(
Ba.zej. (de eerste, terzelfder itijid werd]
een boekdrukkerijen Engeland (te (Wiest-
miinster en in Spalnj© te Valencia ge
sticht. Een eeuw later verspreidde de
ikunst !z;ich ook buiten Europla. Na de
Vorming (der Ver. Staten zijn daar d©
drukkerijen zoo vermeerderd, dat ©T
tegenwoordig naar verhouding d(e(r bef
Volhing een grooter aantal typogra
fische" werkplaatsen bestaat dan in
andere lanJden.
In 1812 en '13 werden op( heit En-
gelsche schip! Caledonia in jdlè Mi'd-
dellainld'siche Zeie! ©enige geschriften ge
drukt en kapitein Piarry had op zijn
schip Heel,a een pieris,waarmied© an
1819 en 1820 een formeel,e krant ge
drukt werd'.
Of poen toen o,ok vooruitstrevend!
wasi
Het is belangwekkend afbeeldingen
te zien van de alleroudste drukpterslen.
Ik heb een pjaar plaatjes (houtsneden)
vóór mijl
Die persen waren giehleel van hou,t.
Na eiken afdruk moest Öe' vorm met
behulp van een kwast Weit inkt bevoch
tigd wobden. Door een tweeden druk
ker werd dan het papier opgelegd en
nadat vortnl en papier onder de pers
geschoven waren, drukte men door
middel van schroef en hefboom af.
Reken nu (mlaar na hoeVeel exx. men
per uur Jflon miaken. In ieder geval
maar enkele tientallen.
En kijk nu eens naar ©ein moderne
rotatieperszooveel honderd per mi
nuut
D(e lezers wielen, dat de drufcpiers'
van rneetaf zoowel invloed ten kwade
als ten goede heeft uitgeoefend.
Als ik leesi van het drukken van
aflaatbrieven, kort na de uitvinding
van de boekdrukkunst, dan constateer
ik toet leedwezen, dat de edele kunst
reódls' vroeg gebruikt werd om kerke
lijke misbruiken te bevorderen.
En (sindlsl (dien is! 'ter (niet beter
op geworden.
Dia (Costa zong reeds
De wereld omzies Küjldls, met wielen
ingenomen
zoo lala geen Vroegere ooit, zuigt in
(naar dorst bij Istroomen
de Vrucht der drukpers in, die gis
tend1 .tot ons konit
en hoofd en hart om strijd of prik
kelt of verstompt.
Gelukkig, nóg is er vraag naar wat
'de 'Christelijke pers, on!s biiejdt.
1 KEES. VAN DER ME,ER
Z'öelr onbeteekenend is naast haar die
kieïnlel Jutta von Barnsteg. Ik geloof dat
het haar vriendin is, maar verwacht daar
iniets goeds van, want die blondine, ziet
'er vroom uit, eni (gisterenavond 'zlongeni
diie twele meisjes ©en gezang; 'dat past
niet bij[ mijn „gjazlelle" ik Zal het (er,
wel wder uiit krijgen."
Aldus had 'hij gescfcrtelven en daara,a,fnj
dacht hij misschien, toen hij: joyer hét
kleinlei kerkhof 'lan,g,s de kerk wandeiöle;
D'e oudé eikenhouten deur stond! hal®
opien ten een groote heiigselinand vol Pink1-
sterro'zten en Meigroen stond er vooir.
„Wat beduidt dat?" bromde Kürt, en
wilde dlel dleur sluiten. Daar hoorde hij
vroolijk© (kiin|dlerstemlnen en Zlag die g!e-
heelé dorpsjeugd 'bezig de kerk te ver
sieren. Midden to|Sisoh©n de gehleelb schaar
ston|d Giseila "ién wild© juist heieil Ihéiog
eeb güjiirl'ande gaan he,vestigen.
Kürt trad naar binnen ein b'ekéiek héni
«[wijigtenid daa,r belmerkte, 'Gisela hem
ien op hem toetoopenidi zleigt 'zfe: „Diat
treft (mooi, nielef, dat je, komt, help onfs;
ééns even, want wij hébben geen trap
'en jij bent 'zpoi 'groot en kupt er wiel1 bij!''!
(Wprdt vervolgd.)
