t
4*
e
lid
[O
elf)
an
en
an
3C1
an
lit
eri
jen
ev
I
ee
it
e<
I
90
ij
ei
iel
ui
|ij
a
I
I c
4
raakte, da dorpsstraat volgende, ergens
vast en zat onwrikbaar. Baron Van Geen
offerde ,zich toen op, stapte uit en stond
tmeteeri tot boven de knieën in het wa
ter. De boot lic.htte nóg niet voldoende,
(hetgeen eerst geschiedde toen nog enkele
dei' inzittenden in een der volgbooteroi wa-
ren' overgestapt.
De Commissaris der Koningin .zeide
H. M. eerst onderweg, dat er even voor
(hare komst te Maastricht berichten Wa
ren ontvangen omtrent een dijkdoorbraak
hij Cuyk.
De. Koningin gaf toen opdracht aan
stonds nadat men aan land izion zijn ge
komen te informeeren of deiz© doorbraak
(het karakter van een ramp voor da om
geving had. In dit geval zou .zij van
(Maastricht rechtstreeks niaar Cuyk vertrek
ken, inplaats van naar de residentie ge
lijk het voornemen was. Zoodra moge
lijk weid. daarop- naar den Commissaris
der Koningin in Noord-Brabant geseind
met verzoek om inlichtingen. Deze wer
den echter niet ontvangen, izoodat meln
naar Den Haag vertrok. Na Heugen'um
bezocht te 'hebben wilde II. M. de Maas
oversteken hetgeen dei Commissaris ech
ter ontried. De Koningin zag daarin waar
schijnlijk een miskenning: van baar on
verschrokkenheid, en voegde den commis
saris lachend toe„U moet mijn prestaties
andere niet onderschatten. Ik hel> nog wel
anidera ondervindingen gehaJd biji wa
tersnood dan dit tochtje". Toen de schip
pers het voornemen echter ook te ge
vaarlijk vonden, werd er van 'af gezieln.
De Ring „Go'es va.n het Ned.
J o li 'g e, 1 i n g s v e r b o n d kwam Zater
dagavond bijleen in het gebouw der O. J. V.
alhieir, Wijngaardstraat. Na opening op
de gebruikelijke wijizie, sprak de voorzit
ter een welkomstwoord tot de talrijke aan
wezigen. Eir Was slechts 1 afdeeling ab
sent, terwijl Waarde als gast aanwezig
iwiafe. Vïl. J. Kare-lse van Goes gaf een
inleiding voor de Bijtoelbespreking over
1 Joh. '2:117, diet gevolgd werd door
een flinke bespreking. De notulen wer
den gelezen, waarna de voorzitter enkele
mcdedeelingen deed, 0'.m>. dat vï. II.
Jooss© van Goes tot penningmeester is
benoemd. Verder werd met op 1 na, al
gemeens stemmen besloten, terug te ko
men op' een vroeger genomen besluit, da,t
de Zomerfeestcommissie permanent be
noemd was en de-ze in het v ervolg
voortaan op geregelde tijden zal aftreden-
Dhr. B. Koolhaas van Kruiningen gaf
een inleiding over het onderwerp: „Ver
korte Arbeidsduur". Spr. begint met te
'zeggen, dat het gewienscht is, om' op
Onze iC'. J. V. ook het Maatschappelijk
jVraagstuk te behandelen. Dat vraagstuk
is niet nieuw. Zoolang de zonde heeffischt
is er een botsing tusschen rechten ein
plichten: de wereld is een strijd- en lij;-
'denstooneel. Het vraagstuk heeft aanlei
ding gegeven tot de hedendaiagsche ar
beidersbeweging. Er is thans een wet
tot sltjandi gekomen, die den 10- en 8-urigen
'arbeidsdag regelt. Spr. behandelt verder
d© gevolgen van den verkorten arbeids
duur. Reeds 30 jaren geleden werd reedis
gezongen van den 8-urigen werkdag. Do
tarbeider verlangt hooger loon om een
meer menschwaardig beistaan te hebben.
IWlalt we onder een meer menschwaardig
bestaan te verstaan hebben, wordt nader
uiteen gezet. Men wenscht nu ook nog
vermindering van arbeidstijd, hetgeen be-
teekenen zou vermindering van toename
der productie. Daarom zou er dan ook
in dien kortoren tijd ha|rder gewerkt moe
ten worden, anders zou heit gevolg hier
van zijn een gro-ote- ramp. Men zou ook
de- machines moeten verbeteren, het stel-
stel van standaardiseering invoeren, ook
ziou men .zuiniger moeten pirodu.ceeren en
meer samen werken. De oorlog is die
verwoester geweest van veel. Als we
meer (kunnen afleveren, dan zou min
der arbeid mogelijk zijn. Spr. besluit met
tei zeggen, da;t bet nu de tijd niet is,
om zich d© weelde te kunnen veroor
loven van een kórtóren arbeidsduur, maar
dat het gewenscht is, 'zuiniger te leven.
Een drukke bespreking volgt op het ge<-
isprokene. Vr. H. Joosse van Goes
leest nu zijn opstel: „Oorlog en Vrede".
Spr. schildert den oorlog met a.l zijkï
ellende, verdriet en wee, en de gevolgen,
e:r van. Hij, teekent voor ons oog, het
slagveld, de vluchtelingen, de verrader
lijke duikboot, het front, het treuren der
ouders oveir hun gesneuvelde, zonen. Ver
der de nasleeptgezonde, jongemenschen,
die. teirugkeeren uit den strijd, krank naar
lichaam en ziel, verminkt; ondervoeding,
.verwoesting, hongersnood, volksontaar-
diing, zedelijjke inzinking. Maar dan de
tegenstelling het uitzicht: er ziai geen
oorlog meer zijn, maar vrede, dat beteei-
kent; geluk, vreugde, teruggave, van va
ders en zonen aan de hunnen^ het in
langst verkeeren voor gevaar is voorbij1,
de. spanning is weg, de heerlijkheid van
dien vrede- is er. En dan brengt spr. dit
over op den alcohol, den oorlog- en el
lénde-aanbrenger, het huiselijk geluk ver
dwijnt, dei vrede wordt verstoord, bitter
leed komt er in de plaats voo<r. Alcohol
doet evenals de duikboot, die den groo-
ten -oceaansloo-mér in den grond boort.
iMaax daartegenover ziet hij bet ideaal
(Een drankvrif Nederland. Spir. houdt nu
een warm en krachtig pleidooi voor de
geheel-onthouding en toont den zegen
lalan, en het geluk, diat ze meebrengt, ter
wijl het den mensch, niet naar beneden,
Imlaar hooger opvoert. Hijl eindigt met
de aansporing tot aansluiting bijj de Chr.
Geheel-onthouders, omdat geheel-onthou
ding het beste wapeu tegen den drank is.
Ds. Homburg onderstreept het gespro
kene nog nader.
Die vice-voorzitter spoort nog, aan om
de actie voor Plaatselijke Keuze te steu
nen en sluit daarop de vergadering met
dankzegging.
Bii! den dienst dei dir. bel. enz.
ziij'n verplaatst met 16 Jan. de kommies
(2e kb W. Th. Relj]meirs, van Hansweerd
paaï Amsterdam; de ko-mmietelen 3e M.
F. Vellinga van Tenieuzen naar Amsterdam
I. A.; H. R. Abeen, van Sluis naai;
Rotterdam I& A.; H. H- Cox, van Ter-
neujzen (ai. d-).naar Rotterdam), I A.; W).
F. Imbens, van Aardenburg naar
Rotterdam I A; P. Jeras van Koe
wacht naar Rotterdam I. A.; A. Jere-
miapse, van Hansweerd naar 'Rotterdam
I A.
Benoemd, ingaande 1 .Februari: J. L.
Firajjtenhove tot rijksMerk' 3e klasse te
Nieuw Buinen, thans part. Merk te
Axel (lctr.)
v Aie|rp|laafsit 9 Jan. (H, Burbach, rijksklerk
3o kl. van Zwolle naar, Neuzen.
Middelburg. De openbare les aan
sl ech thoore nde kinderen. De
zes meisjes en vier jongens der Haagscho
school voor slechthoorenden zijn Zaïter-
dagmiddag te half twee met het hoofd der
school, den heer Brijnen alhier aangelko.-
men en maakten, daartoe door den lieer
iWiijtenbuï'g' in de gelegenheid gesteld, een
rijtoer per auto rond' en door de stad',
waarbij' o.a. al de Singels werden ge
passeerd. Tegen twee uur- had men de
Abdij, bereikt, waar de kinderen den heer
iWjjftenbupg hartelijk dank zegden, wat ook
door de. begeleidende dames en heeiren
niet werd vergeten, die dczei attentie op
hoogen prij's stelden.
Tegen vier uur was de achterzaal'van
de sociëteit „St. Joris" .gevuld met een
uit honderden personen bestaand gehoor,
waaronder wij! opmerkten den Commis
saris der Koningin en den burgemeester
dezer gemeente met hun echtgenooten,
tal van onderwijzers en onderwijzeressen,
kweekelingen en verder personen uit allo
lagen der maatschappij.
Alvorens de les werd aangevangen,
lichtte de heer Brijhen zich tot dei aan
wezigen, om iets mede te deelen over de
school en het daar gegeven onderwijs.
Hierna werd met de les een aanvang
gemaakt en dit onder groote belangstel
ling der aanwezigen. Die kinderen ble
ken 'zeer doof te1 zijn, een dar meisjes
was tevens zeer slecht van gezicht, maar
toondfci groote vaardigheid in het afleizein
van de vingertaai; terwijl de andere kin
deren zeer vergevorderd waren in het lip
lozen. Bijl deze oefeningen moet men het
groot geduld bewonderen der leerkrachten-
maar niet minder de oplettendheid dier
leerlingen. Velschillende spelen doen bijl
dit onderwijs onschatbare- diensten.
Mejuffrouw de Jong gaf tenslotte- met
enkele leerlingen een demonstratie van
het ouderwijs met het gehoorinstrument
van Reinfelder, waardoor de kinderen
klinkers kunnen verstaan, terwijl het ook
zoo gesleld kan worden, dat de- kinderen
de- onderwijzers tegelijk zien spreken, wat
hun in staat stelt het geheele woord na
tei zeggen.
Het was een zeer belangwekkende en
aandoenlijke- demonstratie.
De heer Brijlnen hoopte dlalt de demon
stratie getoond heeft, dat voor de-ze kin
deren veel (kan worden gedaan, terwijl
de heer Snijders namens alle- aanwezigen
dank bracht voor he-t belangwekkende- en
ontroerende;, dat in dit uur te- aanschou
wen was gegeven, hij! riep- den steun
in -voor de school en voor de Vereeniging
vo-or steun a(an het doove kind-,
-Ook vroeger op den middag was het
druk geweest in dezelfde za-al, toen mej.
J. Pi vah der Feen op aangename wijze
aan de hand van lichtbeelden de. aan
wezige kinderen verteld had naar aan
leiding van „Marly's geest" en van „Wia,-
teirkindertjes". Ook dit deel van het pro
gramma mag uitstekend geslaagd worden
genoemd'.
■Op de tentoonstelling zelve wals het
geheel dén middag druk, voor de kinderen,
die liaar bezochten was voor afwisseling
gezorgd, terwijl het buffet, mede door de
welkome geschenken van enkele winke
liers, 'zeer goedi voorzien wais.
De- dames en iheelren, die voor muzikale
afwisseling zorgden, verdienen zeker een
woord vani lof daarvoor.
In druk is verschenen het rapport
der commissie, ingesteld door en uit den
gemeenteraad, tot het ontwierpen, van een|
nieiuwe salarisregeling! voor gemeieinte-amlb-
tenaren en werklieden.
Het rapport vermeldt eerst dat de com
missie. uit haar midden tot voorzitter
koos d'eni heer mr. A. A. de "Veer, ter
wijl door burg', en weth. de heer J. Maar-
ïeveidj commies ter secretarie als secre
taris aan de. commissie werd toegevoegde
Dei commissie kwam tot de conclusie dat
op verschillende gronden het opheften
der duurtetoeislag'en en het o-mzieitten van
dezte in salaris ten zeerste gewie'nsciht
is. Verder acht de commissie premievrij!
pensioen, zoowel voor de ambtenaren als
voor hun weduwen en weieiz-cn, waar meb|
algemeen uitgaat van het standpunt dat
pensioen is uitgesteld loion, een öisejh
dep tijids en houdt Iiierbij het vaststeHéM
fler salarisschalen dan ook rekening.
Ofschoon aanvankelijk de meeningein
over vacantietoieslag uiteen liepen, achtte
men ten slotte de v'acautie toeslagen te
ztware' offers voor de gemeente en wilde
uien dezie thans nog niet vaststelen, |nu
een algemeen© regeling dezer materie hij
de- Tweede Kamer aanhangig is gjernijaakt.
Ook over vergoeding van woninghuur
en toekennen van kindertoeslag was die|
commissie- aanvankelijk verdeeld, maar ten)
slotte, (besloot 'zij eenparig daartoe nieit
te- adviseeien.
[Wel wil dé commissie de mogelijkheid
openlaten, dat B. en W. of de burgemeester
een ambtenaar aanstelt hoven bet mini
mum, aangezien dit een middel kan zijn!
omi goede amib tenaren aan den diemjsf
d'er gemeente tei verbinden.
Wat betreft toelage voor diploma's, wil
de commissie dit al-leen handhaven voor
ambtenaren der secretarie, die. onverplicht
een diploma hebben en w.ed e.en heloio-nimg1
van f 100 en voor de agenten van politie
f 30 .voor een gewoon diploma en 150
voor een diploma met aanteekenïng.
(Wat betreft belooning voor overwerk
kan die. commissie dit niet goed acht-eni
voor ambtenaren, ,die kunstmatig over
werk 'zouden kunnen in het levein roepie»,
is er te veel werk> dan moet het korps
worden versterkt. Voor de. werklieden'
werd een regeling' ontworpen.
De- salarisschalen z(jn berekend op-meer
derjarige personen, is er jo-nigieir perso
neel, dan wil de commissie dit bezoldi
gen met f100 mindér voor elk jaar be
neden dö 21 jaar.
Allo persoonlijke- toelagen rnootein h.i.
vervallen. Dit is -ook het geval met vrije
woning, en z.ij wil een uniform© regeling
dei" salarissen, zo.o noodig verlaagd met
het bedrag, waarvoor -de woning voor
,de. persone-ele belasting is geischat, ver
hoogd met 50 pet., als ook vrij vuur,
licht en ev-entueel water is toeigiestaam
De- commissie gaf na rijp. beraad de
voorkeur aan een groepsverdreding- bij het
be-polen der salarieering.
Voor de ambtenaren ontwierp de com
missie 7 giroepen en wel' als volgt: eerste
groep jaarwedde f 12001500, waaron
der vallen de gemeenteh oden, de contro
leur dér -bevolking, de kantoorknechts en
de bode bij! de- belastingentweede groep
f 12001700, waaronder vallen klerken
ter secretarie, en bij- dei 'belastingen, kan
toorbediende hij -de bedrijv-en, muntmlefer-
opnemer en -op-zichter-grafdelv.pr; derde
pI-G-eg f 15002100, waaronder .vallen
adjunctcommiezen tweede klasse, ambte
naar hij, d'e-n gemeente-iontvangier, adjunct
bockhoude-r hij de bedrijven, opzichter,
schrijver hij de gem.eientewierlcen, inspec
teur van politie tweed© Mass© en keur
meesters van vee. .en vleleschvierde groep
f 18002300, waaronder vallen de con
troleur bij de bedrijven, de machinist der
waterleiding en de .opzichter der reini
ging1; vijfde ploeg: f' 21002600, waaronder
vallen da adjunct commiezen, ©eirstei klasi,
dei boekhouder der bedrijven, dei opzich
ter der gasfabriek, de opzichter van het elec-
trisch 'bedrijf; -de inspecteur van het bouw
en woningtoezicht -en de. opzichter deW
gemeentewerken; izleisde p-l-oeg f 2600
3200, waaronder vallen de commies ter
secretarie en de inspecteur van politie
eerste klasse1; izievendiei p-loe'g f 3000
f 3600, de hoofdcommies ter secretarie en
dëi controleur der belastingen. Verdek*
wordt voorgesteld Ged. Staten te- verz-oiel-
ken de jaarwedden van den burge-melester
en den secretaris te bepalen -op. f5000
f6000 cn van den ontvanger op- f3600
4200 en aan dé Kroon dat van deni
commissaris van politie op f36004200.
Voor de. ambtenaren niet in de groe
pen ondergebracht wordt voorgesteld:
hoofddirecteur der bedrijven f 6000
f 7000, gemee-ntebouwmeieisteir f 3800—
f4400; hoofdboekhouder der bedrijven)
f34004000; directeur gasfabriek f3000,
hoofdopzichter gemeentewerkéln f 2800
archivaris f 1000f 1400; gemeentege
neesheer, belast met practijk binn'en en|
buiten gestichten f 1-200, alleen buiten
gestichten 1500; gemeentch vroedvrouw;
f 400keurmeester van, visch f 900markt
meester f 400klokkenist abdijtoren 500,
pikeur manege f360; opzichter landerijen
f'200; hoofd der bewaarschool' f1200
f 1800onderwijzeres bewaarschool f 300
f800, amanuensis school G £200; gyml-
nasium f 150, burgeravondschool' f150;
havenmeester f400; conciergé amhachtsi-
sc'ho.0'1 (voor school G) f 100 en giumur
merair bijl de politie f1500. i
De werldleden worden in zes groepen
verdeeld en wel eerste groep weeldoo-n
£23—26, waaronder vallen de filterrei-
niger, de straatveger ien heit pélrsoneeï
dér reiniging; tweede) ploeg £'25£28',.
sjouwerlui, metervuller, filterreiinigtelr-stoi-
ker, loopknecht, hulpmonteur, brugwach
ter, machinist pompgebouw, grafdielVer,
p-utreiniger en plants o.enwachterd)erde|
ploeg f27f30; waaronder vallen tweedel
stoker gasfabriek, voorman sjouwer, sh>
ker waterleiding, hulpfitter, monteur, em
tuinmanvierde ploeg f 2932, waaronder
vallen, gasfitter, lantaanilïtter, smid,bank
werker, stoker, machinedrijver, eéks-te. sto
ker, ka-belmonte-ur, magazijnmeester, voor
man tuinman, timmerman, schilder, met
selaar en steenhouwer; vijfde ploeg f31
f34, waaronder valt de smid-fitter. Ver
der wordt voorgesteld voor de lantaarn
opstekers f 12 per week, voor dien slhis-
Wachter te Veer© £509 pier jaar en voor
d;en torenwachter f1000 per jaar mjet
behoud' van emolumenten, welk© de com
missie voor de gemeenteboden wil ai-
schaffen. f
Voor de agenten van politie, wordt Voor
gesteld f27f31 en voor dei hoofdagen
ten f34—38(
Dit alles is in een verordening glerelgjeld,
waaraan wij nog het volgende ontleiemicu
De reeds in diénst der gctmielente door
gebrachte jaren tellen bij het inwerking
treden .dezèr verdrdpniqg, 1 Januari 1920,
mede. De werMfeden genieten vo.or bet
eerste uur -overwerk 25 p-ct., voor dé
volgende uren 50 pet. en op Zon- en
feestdagen 100 pet., evenal's bij nacht,
welke gerekend wordt tei loepen van 10
uur des avonds to-t 6 uur des morgens.
Voor dé. politie werd voorgesteld voor
elk uur dienst buiten den rooster hij
dag 25 pet., hij nacht (11 uur7 uur)
50 ct., op Zon- en leestdagen 100 pet.
en voor eiken vrijen dag, ingehouden om
dienstredene-n 'V 365 van het jaarloon).
Rij overlijden wordt aan de nabestaan
den van een ambtenaar gedurende! 3 maan
den en van een werkman of agent van
politie gedhrendo 13 weken biet loon uit
betaald'.
Do meerdér© kosten op 1 Januari j.l'.
zul-len bedragen voor de secretarie
f13968.25, de bedrijven f29582.85, ge
meentewerken f 21720 03, politie f 18481.88
en overige ambtenaren f 3888, totaal
f87641.01, waarvan voior die. bedrijven
f 29582.85 cn voor de gemeente, f 58058.16.
Daai' de duurtehijslag op. de begroeting
niet is uitge-trökfcen, moeten diciziei bedra
gen voor de bedrijven verhoogd word-eui
met f 1116.75 en voor de gemeente met
f 7516.54, zoodat de totale meenden© kos
ten voor de gemeente zelve bedrag-en
f 65574-70. Als de raad mocht beslui
ten nu reeds de werklieden der reiniging
£23 te. geven, zlal dit de gemeente, nog)
ongeveer f 4250 kosten.
Aan dén g-rooten Bondswedslrijd van
den Zeeuwschen Bond vain Harmonie- en
Fanfariegezelschapipen, die- den 2en Pink
sterdag alhieir gehouden wordt, zullen)
33 muziekvereeniging-en (met een aiantal
va.n ruim duizend leden) deelnemen, ni.l.
in de le afdeeling Harmonieën 2 Vereeni-
g'irigen; 2e afd'. Harmonieën 4 Ver.; 3e
a|fid'. Harmonieën 1 Ver.; 4e afd. Har
monieën 1 Ver.; le afd. Fanfare geen
Ver.; 2e afdL Fanfare 2 Ver; 3e- afd'.
Fanfare 8 Ver.; 4e afd'. Fanfare 15 Ver.
De jury voor den wedstrijd zal be
staan uit dé hee'renWi. van Erp-, oud-
ka'pelmeester 4c Reg. Inf.Joh. Zaagman,
oud-kapelmfeester 7c Reg. Inf.; Gerardus
llik, kapelmeester 4e Reg. Inf.
Die Vereeniging „de- Middelburgsche
Padvinders," afdeeling van de Vereeniging
„de Nederiandsche Padvinders"-, heeft Za
terdagavond in den Schouwburg een feest
avond georganiseerd, die door zeer vele
personen werd bijgewoond en die goed
geslaagd mag heeten.
Dc "heer J. G. Nijk', voorzitter de.r af
deeling heette de aanwezigen welkom cn
inzonderheid den garnizoenscommandant,
dien heer Mathol de. Jong, die. dikwijls
belangstelling toont in en steun verleent
aan de padvinderij. Oo-k heette spr. wel
kom dhr. Groot van Einden, algemeen
voorzitter der Vereeniging, die zijn terug
keer uit Engeland vervroegd heeft om
hij! dit feeist aanwezig te kunnen zijn.
Vooral de padvinders van elders overge
komen, namelijk' uit Vlissingen, Goes,
Kloetinge. en Teirneüz'en, heette dé heer
Nijk ook welkom.
Het doel van dezén avond was gezel
lig samen te ziijh en tevens propaganda
tc maken voor die padvinderij!.
Bij K. B, is aan mr. B. J. II. van>
Blairicum, lid van den Voogdijraad alhier,
op' verzoek eervol ontslag verleend als
(zoodanig1, onder dankbetuiging voor de
bewezen diensten.
Men (kan reeds brandstoffen voor
Februari bestellen. Van 1924 Jan.
is verla-ijlgbaiar o)p bon 3 een half po-ndl
suiker. - Op bon 3 van de h-outkaart
wordt hout' gedistribueerd
Vlissingen. Het polilievaartuig „Exteir",
da(t in de. marinehaven ajhier in aanva
ring is geiweest, is aan de werf „De
Schelde" op het droge gezet; er blijkt
fhalns, dat het schip aan den bakboord-
steven geraakt is en een gat heeft be,-
feomern, dat nu zlal 'kunnen worden' ge
dicht.
Zaterdag is alhier 'binnengebracht
door een lo-odskotter, een Zweedsche. kot
ter, die op zee in ajanvaring is geweest
en djaarbijl deerlijk gehavend, de boegspriet
is geheel afgebroken, evenals, het b-oven-
stei deel va.n den mast en een groolj
deel der verschansing.
Terwijl het passagiers vervoer met
del mailbootan der maatschapipij! „Zeeland"
niet bijlzondeir groot is, neemt het goede
ren vervoer (Langzaam toe, vooral da
gen, dat er een boot aankomt en ,een
vertrekt is het idtruk op! ponton en in
Ida ihaJl. Ook worden thans weer goederen
vervoerd afkomstig uit Duitsehland, z;oo
als wij Zondagmiddag z'e.lf waarnamen.
Goes. O or 1 o gs curios.i tei ten.
Onze. stad' is een belangrijke verzameling
van oorliogscuriositeiten rijk. (Wij over
drijven niet, als wij zeggen, 'dat de col
lectie, welke de bekenjd© kassier, die- heer
J. A. Wilton van Reed© en ziijn z'oon,
de. heer Jan Wilton van Reed©, in hlet
tijdsverloop van een jaar bijeen heibibéir
■gekregen, -eenzëiet bijZiondere is -en alesi-
zins bezienswaardig. Genoemde hieiereni
Wilton van Reede hebben met elen prij-
zieuswaardigen ijver allerlei voorwerpen!
en geschriften, welke- betrekking' hebben
op den nauwelijks geëinidigden wereldoor
log, bijeengebracht. Uiteraard kan de.ver
zameling niet volledig' heete.n alle hui-
zien in de Wijngaardstraat zouden niet
kunnen bevatten, wat er op dit gebied
te. verto-on-en isl doch ze bevat wel
zóóveel, dat de verzamelaars gerust tot
hc-t publiek kunnen komen, oim het resul
taat der actie te- loonen.
He-t is -ons ©en genoegen te, kunrten'
medédeelen, dat dei verzameling voor een"
ieder te bezichtigen is, mits men van
tevoren tot de eigenaars eén aanvrage
richt, en dat dezen al-s hun wensch te
kennen gegeven heibbein de collectie voior
Goe,s te behouden.
Vóór ons waren reeds verschedidenlel per
sonen wezen kijken. Zielfs had reeds ld©
vice-admiraal Smit van zijn belangstelling
do-en blijken. Zaterdagmiddag werden da
persvertegenwoordigers in dei gelegenheid
gesteld zich van den ouivang en de be-
teebenis der verzameling te overtuigen.
Op een der groote bovenkamers van del
ruim© woning des heeren Wilton van)
Reede zijn de voorwerpen en papieren
ondergebracht, smaakvol- gearrangeerd mieit
de hulp van den heer H. Vissers', schil
der en carillonnist. Langs drie wanden,
zijn rood'-bekleedc' tafels opgesteld, ter
wijl' in het midden der kamer nog c-cn|
gr-oote- tafel staat. Overigens zijn alle
wanden met plaatwerk en curiositeiten
behangen. Als wij schrijven, dat ter coimi-
pl'e,teering van de collectie wel een 500
brieven geschreven zijn naar all© oor
den der wereld, dan krijgt men een idee
van 'dén aard van het verzamelwerk (en
van de beteebenis van bet resultaat.
Wij zullen trachten in z(oio- weinig (mo
gelijk woonden -een 7,100 goed nuoglelijkj
beeld' te geven van dit •particuliere! mu
seum, dat nu van meer algemeen beiaiig
staat te worden.
Langs dc, wanden: 01.111. mooie platen
met het gedenkschrift „Victory Liberty
Loan", ter aanbeveling d©r Amerikaan-
scho ooriogsleeningendito om de aan
dacht te, vestigen op de, Roiode Kruis
leeningen en op 'de soidatemlwervingéiv.
Ook ons land' kent dergelijke reclamepla
ten: „Steunt het wettig gezhg:", aanbe
velingen voor den Vrijw. landstorm e.a.
De. D'uitsche afdeeling bevat ©etn groote
collectie brood-, vet- en melkbons; wie)
bewonderden verder ,een spaarpot in
obus-vorm met opschrift: Die fleissige
Berta; een zakje to.t het verzamelen van
het haar der vrouwen, dat zélfs diendei
tot het vervaardigen van drijfriemen, een
Kriegs-Sparbuch, matrozenlinten afkoimt
stig van dé veelbesproken U 9 (Kap-
von IWcddigen) en den omdeizitieër D-cutsch-
l'and', welke naar Amerika voer; werfc
van krijgsgevangenen, tot tijdposseerinjg
en nuttig gebruik; liet co-mp-as van een!
gevangen genomen Russisch officier, ta
merkwaardiger, omdat duidelijk te zierii
is hoe. een bajonet ér op. afgestuit isi;
identiteitspenningenadelaar ein do.ods-
kopje, izioioals dé Duitsche helmen- (z|e(
droegen; pijltjes,, welke uit vlielgtuigjeta
geworpen werden; ijfcjerem kruisten; oio'kl
een sp-o-t met het -opsch'rift Für Kul-
tur, zóoalis men ze in Engeland' de hom
den aandeedmedailles tcir heritmerinjg
aan veldslagenijzeren, ringen (Vaferlandsl-
dank 1914) ter vervanging van inigtelét-
verde gouden ringen; Deutsche Fahrtan-
karte-; primitieve scheerhon, verstrekt aan
een Duitsch krijigsgevangjene in Enlgelanöi;
stembiljetten vo-oir dc. Duitsch© Nationale
vergadering. We zagen hoe- klei Sportal-
cisten dé postzegels op de brieivteln <miet
klodders inkt bewerkten, een identiteits-
plaatje-, dat -o-p- de horst gehangen (héietft
van een soldaat, die den geheel,en oor
lóg heeft doorleefd; van papier vervaar
digde- loio-pgravenzakkenstof vergeef ons
dit samengestelde woord; biljetten m(e|t
waarschuwingen tegen bolsjewisme-, Po
len-gevaar en hongersnood.
De- wapenafdieeling bevat '2 Duitsche
geweren, een Russisch en eien Fransch
geweer, een stormhelm, eien Rickelhaube
me.t opschrift: In Treue fést; klteinei tetnj
grootei'e granaathulz.en een uit dia Ver-
ühn-'worsteling)een Amerik. Mewang,
contactpen van een mijn, gasmasker, een
kijker en een slagpen, belhoord hebbendé
tot een kanon; sn-elkoker; loopgraaflamp-
je; p-atroontasc'h; electrisch licht sein ap
paraat voor d'e voorposten, ehizl. enzl.^
natuurlijk veel te- veel 'o,m op' tei noeffrneiii.
Helaas ook Goe-s heeft haar materiaal
geléverd. De homaanslag, wordt ook hier
in herinnering gebracht: fotoi's dar glet-
schionde-n huizen, boomseherf, spelden, dé
vernietigde wekker uit het pand-Giessenl;
een stuk van het schip- van v. Waarde;
kranten met v-erslagen en foto's, enzi.
Verder noemen wij Oostenrijkschei brood-
vet- en hazenkaaitc-n; lichtp-istolen, sa,-
bels, bajonetten, een zf.g. zaagbajoneit, cleni
Russische loopigraafwant met 3 ving,era
(twee aan den .greep van het gtelweer)
Duitschei proefballon; bladen, prenten en
teebeningen; bibliotheek van propaganda^
lectuur; een foto, van een blad: van het
vredesverdrag,
Merkwaardig is ook een brief van een'
Am. soldaat van het front, die alle talen!
dooneenhaspeltenhetde Belgen niet eeren-
d'ei „doodsbericht van Keizer Wilhelm",
uitgegeven toen de- laatste Uuitschelr uit
Antwerpen vertrokken was.
Zeer interessant is het lefgérberiolit, dat
een Fran-sche postduif te Goies bracht.
Ile-t in een kokertje toegerold© dunn!e par
piertje vertoont in potlood'schrift de woor
den: Rien a signaler.
Dan n-o-emen wij de belanjgW©klöeinjcM
Verzameling papieren noodgeld, uit bin-
fnten- en buitenland'. Menigeen w©!et wel
licht niet, dat door burgemeester diei Beau
fort indertijd noig bons van fl verstrekt)
zijn ter verkrijging van winkelwaren ein
brood en zelfs ter betaling van huishuur.
De, bons van Handelsbelangen zijn meer
bekend.
Ond'er het papieren noodgeld zijn typo
grafisch 'zleer mooi uitgevoerde bons, dé
een zeldzamer dan die, andere. iCarica-
tuurteekeningen, herinneringsptateto
kunstwerk somwijlen men raakt niet
uitgekeken! De verzameling, van oorlogs-
p-ostzegels geeft oo-k markante lesx. té
zien. We zagen er leien met een gazliolit
uit Ser-ajew-oi, de- plaats, waar het sc-ini
tot dén oorlog gegeven werd. Sluitzlageis-
herinneren o-.a. aan Edith Cavell en|deinl
ondergang van de Lusitania.
Ontroering wekt het Amerik. vlaggetjet,
zooals de families ze kregen wier zonen
ten oorlog trokken. Voor eiken jongeman!
kreeg het vlaggetje of vaandedtje een s:ter,
voor eiken doode e-en gouden ster. Dezlé
doeken werden -dan voor de ramen gief-
hangen.
Een cahier met Hollandsche O. W1--
advertenties mocht niet ontbreken; ©Veni-
mi-n een verzameling Duitsche Feldzei-
tungen en Kriegsdepesohcnpl.m 40U en
velop,pes toon,en boa die, censuur ein de
post „werkten." Een prentbriefkaart ver
toont het veel'zeg,giende stempel: „Dama
ged by Seawater" (Beschadigd door zee-
water.) All
andérsoorti;
texx. van
Bedgique,
nis eiken
Maden van
graafkrantci
Qer deel
Ons land
ne-n", herin
N. O. T.
en andere
■ordeningen
met de 56
gete-ekendl;
kleurde le
enzi. D© di
dam en Ro
Goes ongev
Vender
jsch© koffie-
Russisch
schoen
'zwarte lijst
telingcntijd
bonden, we
blijd'cnde
jaren voor
Een deel
kamei's ter
is geen
De afdei
uiteraard
teekenis.
al te subjei
velen reeds
Ook een
breekt niet
vredesduif,
der karakte
vlag 10 Ji
hebben.
Oolc dc,
afdeeling:
berts is nie
stuk. Een
cumenten
een waaidn
hoed (afkon
beeke) is
innering.
Als wij
stelling dei
ken, i,s on;
helangstelli
y.erz'amelini
Ü'en, dan
genoegen v;
Imaan' oolc
Wde> hela
ooniógsverz
tot een b<
Vrijda
Wiaterlezin
ayomd bezn
optreden d
titie zal putte
stina o-pge
werp luidt
Land (Fete
D(r>. die G
die ongetw
weiten te
Palestina-
Laten d<
in grooten
niet leden
niet achtei
Men zie
en neme
lezing- reet
begint.
Moirg
op 'he-t St
valn; Spoor
Dei mini
toe a%eva
len, admin
twege-n. en
rend-ajris 1
GJullen aai
directeur,
nieur Ank
laullen aan
lemon en
dien om
spooraanle
iVVaarscI
(Haagscho
een autoh
Kloetingi
Inrissie tri
Bellet.
- Beno
ügont te
alhieir.
(Wolphaai
nemende
■werd door
gesteld, w
yen van
trékken v;
vesting te
is Zaïtelrd':
installcerd
pteksonen
■den Enge
lid-verhuu
nen de 1
Strien Jz.
missie to<
gemeente--
den als
N. en St
werd doo
lang" een
tocgankeli
doel een
richten,
lichting
velréenigin
toé, en
kozen als
Rooze,
N. J. Nel:
Comelis
E. Goedh
F
d-
