37 Woensdag 11 November 1919 34e Jaargang F U IJ £T0 öe Sast der zoocle. Staten-Sensraai. SuiMand. •V -H» Uitgave van 4* Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO. gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. (Telefoon No. 11). Bureau te Middelburg: EIRMA F. P. ÜHUTJ L. BURG. Drukkers: Dosterbaan Le Cointre, Goea VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Pet 3 maanden fr. p. post £2. Losse nummersf 0.05 Prijs der Advertentiën: 1'4 regels f 0.80, iedere regel meer 20 c*. Verhoogd met een tijdel ijken oorlogstoeslag van 20 pet. 3 maal wordt 2 maal berekend. By abonnement voordeelige voorwaarden. Bewijsnummers 5 cent. Minister Idenburg. Met groot leedwez'en vernamen wijl, dat de minister van koloniën, Zijne Excel lentie idenburg, ontslag' gevraagd heeft als minister van koloniën. Tevergeefs heeft hij in Diuitschlland herstel gezocht van de kwaal (bloeddruk) welke hem belette feich haar belmoren ten volle aan zijn groo-tscho taak te wijden. Wel gaat Ket vooruit; doch om weer de oude te zlijn, is 'therstel no,g niot ter belfte voort geschreden. Vandaar, dat op medisch bevel de mi nister van koloniën heengaat. Met hem treedt een der beste krach ten, een der krachtigste figuren uit hief kabinet; er -wordt, een der meest alg©-- moen geziene onder de staatslieden tot weirkel onsheid veroordeeld De gebeden deir Christenen, zloo groe ten als kleinen, mogen dfezlen staatsman in ruste vergezellen, en de Ileare, wiens wegen heilig zijn, schrage de-zen be mi lij den kranke opdat ljij zonder tegenspre ken, ja niot aanbidding het kruis hem op de- schouders gezet, zijn Heiland mogo nadragen. Kan 'tmet 's Heer en Raad1 bestaan, Hij schenk'e alsnog genezing, en doe den nu tot nietsdoen gedoemden werker op- Zijn tijd' weei naar den wensclx van zijn hart tot zijn gewenscht-en arbeid wederkeer en! Do heer Idenburg was in 1894 In disch kapitein bij de genie, niet ver lof uit Jndië gekomen of op' de komst, toen hij in sommige anti-revolutona.ire kiesvereenigingen genoemd werd als Can dida,al bij de Kamerontbinding van Maart, welke die grapte scheuring brengen zlou in onz'e paritij. Ook te Goes- werdi zijn na,am genoemd- om hem den heer Loh- man t.c doen vervangen, doch de Kies- vereeniging ging er niet opi in'. Idenburg was toen nog een onbekende grootheid. Na, niet veel jaren was hij echter een bekende grootheid geworden, toen Gouda! hem ter Tweede Kamer afvaardigde en hij bij de- Indische begrooiting de aandacht trok, door zijn kennis van Indië e-n zijn frisschen kijk op- Indië's behoeften. In die Telegraaf lelz-en wij', dat dr. Kuyper hem had uitgevonden. Wij- geklo ven 't gaarne, al kunnen wiji het niet bevestigen. Immers wie der Kamerleden en ministers -onzer richting zijn niet do-or on'zbn leider ontdekt. Wie- zon zonder de'zen aan de Van Diedeins en v. d. Borch, aan Havelaa'r en BeelaerLs, aan De Ma- rete! Oyens en ,De Monté ver L-oren heb ben gedacht, en aan zoo-vel© anderen, die in onze partij en in den Slaat een- rol' gespeeld 'hebben. Maar indien d!i:t ook 't -g,evai i-s, ge weest met Idenburg, dan mogen wij dr. Ko.yper wel dankbaar zijn. Want twee malen is Idenbuirg minister van koloniën1 geweest, eerst van 1902'1905; en daar na in 1918; tweemaal gouverneur-gene:- Mial van Ned.-Indië, en eenmaal gouver neur van de West; en in af deze functies heeft hij achting en vertrouwen verwor ven diüiar z:ijn fcun-de, humaniteit en takt en Idioot' -zijn eerlijke js,taalkunde. Zijn z-on staat nog ter nauwernoodi op- de iniddaghoiOigte. Moge z-iji nog een reeks van jaren' schijnen! Nieuwigheden. De E. V. heeft nieuwe verhoudingen en toestanden g-eschapen, en het A. S. n, door MARIE BURMESTER. 30) C Cfe verbazing over dat antwo-o-rd deed' haai een -oogenblik zwijgen, en vo-ordat zij hicirva-n bekomen was, kwam de do- min naar haar toe. Toen de twee maninen een kwartier latex naar buiten gingen, was het over al in huis doodstil. De schoolmeester dleed den dominé tot a-an den weg uit geleide en 'zeide, toen met een eiig'cn- aardligen igiimlach: „Ondlanks alles, dominé, en al brengt menig huwelijk ook' niet altijd- rozen, maar vaak doornen, die pijn doen, -- u hebt d'at z-ooewen gezien blijf ik toch by hetgeen ik zoo-even zeide!' Den volgenden dag kwam de weduwe van den voirigem schoolmeester 's mid- d|a|gs bij mevrouw Brodersen een praatje maken. De twee d-ames hadden geduren- dtei ettelijke jaren alle lief en leed samen gedeeld en konden het bijzonder goed met elkaar vinden. -Mevrouw Brodersen genoot dan o-ok altijd zeer van zulk een bezoek. heeft ze v-ersterkt. Als straks het V. S. er bij komt, zal cr allicht nogal meer dat verouderd genoemd wordt, voor iets nieuws moeten plaats maken. Ook in de vergaderingen der Staten onzer provincie. De actie daarto-e schijnt uit te gaan van de zich noemende vrijzinnig-demo cratische Statenfractie. Gelijk men w-eet b-estaat deze „fractie" uit drie ledenhaar denkend hoofd heeft de intrede dier fractie in de voorjaars zitting ingeluid met d-e voorlezing een-er verklaring van hetgeen deze fractie voor de provincie beoogt. Met deze verklaring heeft het fractie- wezen zijn intrede gedaan in de Staten- Nu kan m-en moeilijk van een fractie spr-eken, wanneer er niet een partij aan wezig is. Wij mogen 't er derhalve voor houden, dat hiermede ook 't bestaan der oude. liberale partij in d-e Staten is uitge sproken. Nu is dit van liberale zijde altijd ont kend geword-en. Trouwens men heeft er slechts zelden iets van gemerkt. Bij ver kiezingen voor gedeputeerden e-n leden der Eerste Kamer en een enkele maal bijv. in 1887, bij de beantwoording der vraag van 't kabinet-Mackay naar de meening der Staten over de wenscbelijk- baid d-er ontbindbaar beid van de Prov. Staten .geschiedden er partijstemmingen; doch overigens bebb-en de Staten bijna altijd heel kameraadschappelijk beraad slaagd, en zond-er voorafgaande partijaf- s-praken gestemd. Natuurlijk verliezen wjj jni-et uit het oog, dat van ouds bij verkiezingen voor di« Staten -er bij -d-e liberalen steeds de politiek dik op zat, gevolg van d-e om standigheid dat de Staten, waarin zij de meerderheid hadden, tevens kiescollege voor d-e Eerste Kamer zijn. En dat juist die politiek hen noopte -om maar steeds d-e-n arg-eloozen kiezers wijs te .maken, dat bat in de Staten alleen maar om wie-gen en dijken ging, om daarbij te- ver zwijgen, dat het ook ging om de richting der Eerste Kamer, en daardoor ook om da bestendiging van d-e macht hunner eigen partij en van den invloed dier partij op de r-egeering. Doch van een optreden in de Staten als partij of fractie- een-er partij, van een linkschie of rechts-cbe -constellatie was tot nog toe nimmer sprake. Het was niet d-e invloed eener fractie, maar de persoonlijke invloed, -de kracht d-er argumenten, w-elke domineerd-e- Daarom begroeten wij d-e nieuwigheid van 't optreden efener fractie in de Staten niet met ingenomenheid; evenmin als wij bet toejuichen dat 't persoonlijk inzicht op d-en achtergrond geschoven wordt voor het partijinzicht, gelijk de sociaal demo craten doen, di-e steeds spreken van „wij", waarmee dan -d-e soc. dem. „fractie" wordt bedoeld. Wij vermoeden dat, wanneer dit fractie- systeem wordt doorgevoerd, dit d-e provin ciale belangen op den -duur schaden zal- Nog een and-ere nieuwigheid, (doch die al van enkele jaren her dagteek-ent) is dat steeds meer gevraagd wordt de lasten d-er gemeenten op die provincie te- wente len. Hierdoor ontstaat de kans, dat gede puteerden niet meer weten ho-e aan 't geld te komen voor de uitvoering' der verschil lende besluiten d-er Staten benoodigd- Uit d-e: opcenten kan het welhaast .niet meer gevonden worden; en waar moet 't dan tem slotte van daan komen? Wij begrijpen dat het -moeilijk is voor een Statenlid, die tevens burgemeester, wethouder of raadslid is, om te stemmen tegen een voorstel, dat de verplichting van zijn gemeente overdraagt aan de pro vincie; maar is zulk eene ongemotiveerde overdracht recht? Dit diende toch in d-e -eersLe plaats gevraagd te worden- En eindelijk nog een derde, schoon ook al Benige jaren, oude nieuwigheid, is d-e wedloop onr bij d-e regeling van loonen ien toeslag-en st-eeds hooger te willen gaan dan gedeputeerden- Dit geldt van alle clubs. Een wedloop tusscben die alle, en somwijlen, ook tusschen i-eden van een zelfde club. Wij zullen ge-en namen noemen. Wij constataeren 't feit; en wij spreken daar bij ais ons vermoeden uit, dat deze wed loop gro-otiend-eels ingegeven wordt door kiezersvreeze. Men wil, 't zij als persoon, 't zij als „partij" in de gunst der kiezers blijv-en, of bepaalde groepen voor zich of voor de partij winnen. Een mes, dat van twiee kanten snijdt; want wie er niet aan meedoen, of op wat go-ede gronden ook, er teg-en ingaan, worden impopu lair, even sterk als de leeperds onder d-e- broederen te hunnen kost© stijgen in 't vertrouwen- Ov-er de nieuwigheid, dat men van vrij zinnig democratische zijde d-e opening en sluiting dier Statenzittiog-en door den Cofnmissaris der Koningin „in n a a ra d ie- r K o n i n g i a" wil afschaf- Wel spreken wij onz-e verwachting uit, dat in 't algemeen bij de bestudeering van voorstellen van vrijzinnig democrati sche zijde door de 'Statenleden hier en elders ernstig de vraag zaïL moeten op den voorgrond staan of het staatsrecht niet op zijn kop g-ez-et wordt en de sou- vieneiniteit der Kroon niet in 't gedrang komt. Reclames. Toen het koffied,vinken was afgeloo-pen, nam Ingrid de ledige kopjes mede naar dó keuken en waschte ze meteen af. Mina was uit en het jonge meisje had bet g-evoiel, dat zij -daar -binnen zeer goed ge-mist kon worden; als Mina thuis was geweest, zou zij waarschijnlijk een wan deling zijn gaan maken. Zo-u zij den dominé nu om het boek galan vragen, waarover hij gisteren ge sproken had e-n waarvan hij1 haar de lezing zoo dringend had aanbevolen? Terwijl zij de kopjes afdroogde, besloot 'zij het te- d'oen. Misschien dait hij ook wel spoedig 'zijn kamer uit zou komen, dan behoefde zij niet naiar be-m toe te gaan, want da,t wilde zij liever niet. Zij vrees de, da-t 'zij', wanneer zij1 alleen met hem was, iels zou verraden van haar ge voelens voor hem; zij vreesde ook hem te zullen storen of onbescheiden te zul len schijnen. Een kwartier lang wachtte 'zij' of hij kwa-m', Soms luisterde zij in de gang. 't Was heel stil in zijn kamer; nu werd er een stoel verschoven en hoorde men loo-pan. ifeker was hij' van zijn schrijftafel opgestaan en stoind' hij voor de boe>- kenka;st. Zou ziij; nu maar gauw naar "binnen! gaan? Misschien stoorde- zij' hiem dan nu nog het miiiste-. Of niet? Zij ziou toch graag dit rustige middaguurtje- met liezen beginnen- Tweede Kamer. De come-die van Groenend aeiL - Aïgemee-ne beschouwingen. Kjinl delachtige- wedstrijd!. Van 'Groen-endael is weeir aan 't scbujl-ci- vinkje- spelen geweest. - Ziehier het ispelleitj-ni, zoo-afs het giisltejreln in -d© Kamer is gespeeld. Van Groenendael deelde nrede1, dat hij zich op 19 Junj naar het Frans oh© con sulaat te- Luik heeft begelvien ber viseel- fin-g van zijn pas naiaï Frankrijk. Dó con sul' kon liet visum- niet gaven en verweejS naar den Fr,an-schien gezant te Brussel1. Aan deaen heeft spr. op- 20 Juni in een gesprek verklaard, in beginsel voor stander to zijn van bat imattiuut v,am referendum, en daaxalan toegevoegd over tuigd te zijn, dat thans in Limburg voor België geen meerderheid zou. z-ijn tel vin den. Kooien verklaarde, da,t dei beschuldi ging van den president der Katholieke Kamorclub een onderhond van mr. vani Graen-endael met een anidbre- autoriteit betreft. Het blijkt nu, dat -do beier van Groenendael1 zijn funeste pogingieln hij an der-en heeft herhaald. Voor do Katholieke Kamorclub 'is do zaak afgedaan. Zij heeft onw-eerleigbara bc wij zón, dat die heer van Groen-cndael1 bij buitenland!- sche autoriteiten pogingen heeft aange wend om -door volksstemming te komen tot -afscheiding van gedeelten van Limburg. Schaper vroeg, of -de Katholieke- Kamer- club in besloten vergadering de- bewij zen wil' overleggen. Kooien verklaarde-, dat de naa.m onder absolute geheimhou ding is meegedeeld'. Van Gro-enendaal zeide echter, dat het absoluut onjuist is, dat hij te- Brussel met andere autoriteiten heieft gesproken. Schaper wenschte inlichtingen va.n de rege-ering, 'hetzij in comité-gleneraal1, hetzij in liet openbaar. Minister Ruys de- B-eerenbrouck z'al' met zijn ambtgenoot van buitenl'amdsehe zaken overleggen, of op- een of ander© wijzl© antwoord is te geven op de vraag vair Scha-per. De z'aak-van Groenen daal w-ais bier. mede voorloo-pig jn de Kamer afgeldaan'. Hoe lang zia.1 bet Parlement nog met dit onbetrouwbare- „draaibord" blijvefri zitten Daarna! algemeen© beschouwingen. Men had besl'otlen om| bij ide, algtemejene beiscihnu-- wingien over de- Sta-atsbegro-ofing tet be handelen de motie-Marchant, bietrcffeiidel -de instelling van ieen staatsfeomnrfsssiiei tot on-derzloek van het social'isatie-vraajg- stufc en do motie-Rruyt inzak© dei nati- oailiseexing van het gXondtoeizlit. Er was- nog niet veel praatlu,st in del Kiamnor: om- halt' 5 filrtfeicta het zelfs spaak te loo-pen doordaf niemand' meelr als spren ker was ingeschreve-n. Reeds was, onder e-e-nige aarzeling, bot woord a-an dem mi nister van Binnieinlandsohe Z,aiken gagel- ven, toen 3,ei heer Fl-esfcens htet woord vroeg -en met ©en speech ovefc diein no-od der -geimeenteifinanciën thans- nog dn-b|- bel zoo ernstig als; voorheen dei sitjur a,tie red-cte. i Het wordt meer1; en mieier eiemi kindietc- ac-htigó wedstrijd om! tot de- la-aits-tei woord voeders fe be-ho-oiien. Die- oppositie bel hoorde eigenlijk 'teierst tel ispjrelken. Hongersnood in Liberia. Een Iersch priester, die- dezer dagen uit dc- neger-re publiek Liberia, waar hij als missionaris werkzaam was, is terug gekeerd, geeft een ontroerende beschrij!- ving v-an den eiiendigen toestand, waar in dei bevolking vap dit neg'erland zich tengevolge van den o-o-rlog bevindt. Ë'r heersclhte- een 'zekere wclva-art toen een geregelde stoomvaartdienst van en na-af Liberia weid onderhouden. H!r was handel in rijst, Ideederen e-n andere artikelen. Het bes-taan van den Zachlje-s klopte zij en bleef binnen naast de deur staan met den knop in de hand. Hij moest niet denken, dat zij hem kwam ophouden. Erik Windiclöv stond bij de boeken kast. Hij hoorde- niets van haar haastige woorden: „Zoudt u mij misschien nu het boek willen geven?" Do blijdschap over hiaar Ico-mst, waar op hij zoo menigen dag gewacht liad, sprak uit zijn anders zoo- ernstige oo-gen. Zóó kende zij die oo-gen niet! Hoe moest zij dat uitleggen? Zij sloeg de hare neer, en het was haar alsof zijn stem van heel ver weg klonk, toen hij zeid'e„Woudt gij mij I iets vragen, Ingrid'?" Hoe teeder klonk zij-n stem „Vragen? Neen!"- zeid-e zij verward. Ilij kwa-rn naar baar toe en trok haar wat verder de kamer in. „Dan Ziou ik u wel iets willen vragen". Hij; wachtte echter nog even, voordat 'hij- verder ging. Hij keek op het ge bogen hoofdje neer vóór hem, en ontving mot één langen blik datgene, wat hij- heden voor zichzelf vragen wilde. Ho© huiselijk zag zij er hed-en in haar blauwe ja-p-o-n met het witte schortje uit! En toch lag e|r in haar he-ele verschijning ook heiden dat; zekere iets, dat h|em dade lijk iz-oo sterk had beiko-o-rd en dat zijn vriend! meende te kunnen uitdrukken door de w,oorden: „Zij is een roois!" En zou die roos de zijne worden? De zijne Het laatste zwakke overblijfsel van zijn Vroegere bezwaren en overwegingen werd d-oo-r dezen vurigen wensch teruggedron gen, e-n liij greep haar handen met groofe teerheid, met een vurig smeekend ge baar. „Ik wilde vragen of dez'e lieve han d-en zich in de mijne wilden leggen vo-or 't leven". Te -onverwacht kwam hot z-oo vurig begeerde, dan dat zij; het dadelijk -ge- loo-ven kon. D;e lange, donkere wimpers werden opgeslagen, ©n de grijze o-agen keken hem aan. „Bedoelt u mij? Werkelijk? En treurig klonk zijn antwoord. „Is 'tte veel wat ik vraag?'-' „Neen, neen!" riep zij angstig, alsof zij bang was, dat het geluk haar ontgaan z'ou. „Ik kan het alleen maar niet geL looven Hair© slanke vi'n-gers omklemden de •ziijh e-n de sterretjes-oogen keken hem z-oo vertwijfelend' aan, dat hij haar plot seling begreep. „Ja, jou, lieve Ingrid! Kunt ge mij vertrouwen? Kunt ge mij- o-ofc een heel klein weinig liefhebben?" Nu verdween de twijfel. Deizte mloest wel plaats maken voor het geluk, dat onder dó schoonste harmoniën intocht in haar b,atrt deed. Epik las dit alles opi haar inlande-r liing af van de geregelde! stoom vaart en van d-on handel. Het gevolg was, dat in Liberia zte-lf de landbo-uw zoo- goed als geheel verwaarloosd werd en bebouwing van den grond groo-ten;- deels onbekend 'was. -Doch t-oe-n kwam de- tijd, dat er in weken -geen schip- verscheen. Een pa niek maakte zich van d>e bevolking mees ter. Er was nog een weinig geld; in dó steden, doch de rijst wa-s zioo duur, dat de armen ze niet konden- ko-open. De broodwinners waren weg en er was geen schip om hen naar hier te brem- gjen met hun geld en h|un goederen. D-e- vrouwen riepen hulpelo-os om haai' mannen, de kinderen schreiden jammer lijk c-iii hun kopje rijst, dat hun niet' kon gegeven worden. ''©o deed de honger z;ija intrede in de oertijicfe z-oo- gelukkige negersteden e-n maakte- zijn slachtoffers. De mannen wer den 'z'wak c-n waren niet in staat mie-er o-m' te werken. Eertijds krachtig© vrouwen! lagen van honger te sterven met stervende kinderen aian haar zijden. In de laa-tstei twee jaren van zlijh be diening lieeft de missionaris tooneelen aanschouwd, te droevig o-m te verhalen! Menigmaal vond hij jongen en ouden uit geput en uitgeteerd van '(honger 'langs den weg liggen. Hot 'hreiurigst is het met dfei kinderen gesteld. -Ondanks pogingen tot hulp-, ster ven er nog vele van hen bij gebrek aan middelen om 'hen te ""helpen. Er z-ijn thans plannen -om een weeshuis t© openen voor tail van kinderen. Korte berichten. Tie Bad Homburg is een vroegere Russische garde-ritmee ster, Nicolaas Mak- lanoff, vorst von Goluzin, wegens bedrog en oplichting op groote- schaal gearres teerd. Do vorst, die sinds. Februari in Duitschland vertoeft, beeft talrijke zaken- menschen, dien hij reuzenwinsten voor spiegelde, in Russische ondernemingen, voor honderdduizenden Mark-en opgelicht. In Homburg spoelde hij „den grooten me- nieer" en permitteerde zich in zijn hotels en andere inrichting-en uitgaven van 600 tot 3000 Mark per dag. Fooien van 100 Mark waren iets allcdaagsch voor hem. Kardinaal von Harlma-nn, aldus wordt uit Keulen g-em-eld, is gisterochtend kalm in den Hoer ontslapen. Bij hie-t maken van loopgraven in d-e- buurt van Bapaume vonden de En- gelschen destijds -een volledig geraamte van 'n mammouth. Deee voor de archeo logen kostbare vondst wordt thans ten toon gesteld in het museum te Parijs. mooi gelaat, dat ni-ets vcirberge-n Icon, eru het was een genot vo-or herni, haart© liooren zeggen: „E-en weinig Iie£he|bhie|n Neen! Want in mij is nieits, niets -mjeer -dan dezl© liefde!" „Hoe is 'tmogelijk?" fluisterde hij, teïi- wijl hij haar tot zich' trok, „dat Zbo- ©emi groot geluk mij overkomt, mij!" Hij boo-g. haar hoofdje wat terugen keek haar lang c-n innig aan. Een schat had hij gevonden! Hoe lief, hoe feeder, 'ho-e heerlijk was de'zlel ïOtósb' „Sedert wanneer, Ingrid?" vroeg, hij! 'zachtjes. j - „Sedert wann-c-er!" herhaalde 'z|ij drooi- mierig. „Ik geloof -dat ik jet n'le-t he-b- ge kend zonder jei lief te hebbfein!" „Hoe is dat mogelijk, liefste?" „Toch is 'tzoo, Erik." Zij siloóg da armen om izrjn hals. „En wilt ga nog meer weiten? Wiat ik in je liefheb-? Allels! AllesIk z'ouje -geen haartje andeXsi willen. Je ernst, je kalknte, je dikwijls! scherpe, maar altijd juistei woorden, je staat boven mij, wat ik dagelijks voaideJ"' Zij hield ©v-en op „die blanda mialni uit Noorwegen heeft mijn hart' dadelijk .veroverd!" B-ij fdei laatste woorden had! zij 'thooifd ,op zijn sohoiuid-er góleigd, om hepal niet aan te- mo-eten kijken1. Hij kuste de lippen, di-a dit alles beiden', ,en vroeg ni-ets meer. (Wordt vervolgd-) LiJ Cl f i Li! i_LJ CJ L -IJCs

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1919 | | pagina 1