Jaargang No Ilinsdag *18 October 1919 Ife U, ETON. De last der BuitsnSand. /A- Mw. M%\> f ')w- y <4 mrné Verval van Arbeidzaamheid. f Uitgave van da Na,ami. Venn. LUCTOR ET EMERGO. gevestigd' te Goes. Hoofdbureau te Roes LANGE VORSTSTRAAT 219. (Telefoon No<. 11). Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DiHUIJ L. BURG. Drukkers: Rosterbaan f Le Cointre, Goes. È$S5K VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. ■f-v; v /*''W A b on n e m e n t s ptr st PeT 3 maanden fr. p. post £2, Losse nummers f 0.05 Prijs der Advertentiëa: 14 regels f 0.80, iedere regel meer 20 et. .Verhoogd met een tijd el ij kre noorl ogs toeslag van 20 pet. 3 maal wordt 2 maal berekend. Bij' abonnement voordeelige voorwaarden). Bewijsnummers 5 cent. - 1-^tWJiTrTA:r3tfHUTWHB 1,Ag-<np.ir* :ra» Y«VJ.WQAVXr'TT^i,IT«UiWVrr 'I .1 f/r« HM«|| »-»30iWk,VxKw;r4'fliwM»n»9*MW»i-t-fv,!wMw.vwytt»vmvwM<'a»éu«mii'y,»"u,tA»1.<s4auc>rt* I'tf^'v^iC i /A/Mf. tv. Mvajtfuuyr. II. jWïj herinnörden etr in ons vorig opstel aan, -dat volgens den Duitschen. filosoof Grutldnld ook de bedreiging miat isocialiseerinig invloed heeft ppde ver slapping van den arbeiidswil". Dit geldt van de patroons. Er is namelijk ook veel werkieloioisheid onder de arbei ders /wijl „de ondernemers met heit oog op de door hen gevreesde socia liseering van hun bedrijf heit in gang houden Van de machine als niet meer -rendabel nalaten. Zulke gevallen wier- ideii onlangs van de kolenmijnen ge meld." Die 'schrijver wil echter niet nalaten ook nog op- een ander punt der waar heid getuigenis te geven. De landbouw Steekt hij: de industrie gunstig uit, men vindt daar zelfs gevallen van een ver hoogde inspanning, 'daar de grond er meer moet opbrengen (ook tijdens den oorlog was dit zoo) dan ih normale Maar de landbouw beiteelcenfc in Duifechlanid niet zoo veel: nog geen 28 procent der bevolking werkt bij den landbouw. De rest is industrie. En watt 'ziet mien nu'? „De mannen die niet het hoofd werken toonen reeds, meier 'het beeld der inilusLriie-arbei ders. Zij' zijn voor een groot, deel met de industrie verbonden, door er als geëmployeerden bij in dienst te zijn." ■Zij vooraf ondergaan „de algemeene zenuw- en geestescrisis van den Lijd." Zij vullen de gehoorzalen, .velen gaan in' :de politiek, en gaan zoo voor den .oeqonomïsch productiieven arbeid ver loren. Nog ernstiger is echter 't gevaar dat uit de gezinnen nader komt; ook de vrouwen 'toch zijn Idoor 'de |roode kwaal aangetast. „Devreeselijke moeilijkhe den van verkrijging der voor het le ven allernoodzakelijkste' dingen, de kwellingen van het huishouden bin nenshuis, het gebrek aan hulpkrachten van iederon aard, Ide lange afwezig heid der mannen, dikwijls dood of invaliditeit van Iden kostwinner, ijei bezigheid der vrouw in zuiver man nelijke beroepen en hun politiseering, dit alles heeft 'dei rustige beslotenheid en hehagelijkbeid der kleine wereld van het huisgezin in zulk eetn mate verwoest, dat bet dien vrouwen niet meer vol bekoring kan toeschijnen, zich in zorg daarvoor af te sloven. Nadat 'echter eenmaal de kleine we reld van het huisgezin door de groote wereld aahgegrepen is om gansch idaarin te vervloeien, is er ook hier geen terugkeer meer. Die rustige ha ven, van waar het arbeidersscheepje uitvoer en waarin het altijd terugkeer de bestaat niet mleer." Het ergst van al is de inzinking volgens den schrijver in de kolen bekkens',. Dientengevolge staan de steenbak kerijen stil, -en als gevolg1 daarvan ook -die woningbouw, in weerwil van 'den schreienden woningnood. Opdat de fa,- hriefeen aan den gang kunnen blijven, worden geen .kolen' voor huisbrand verschaft. En met groiote luchthartig heid ziet mieu 'ifc aan en gaat rustig ..voort heL werk neer te- leggen. „De werkeloosheid doodt ten slotte den lust tot arbeiden, en door niet te arbeiden wordt weder werkeloos heid in 't leven geroepen, die ook de arbeids-willigen m arbeids-onwilligen ff" f door MARIE BURMESTER, 21) o— De dominé had voor 't raam gestaan en naar buiten gekeken. Nu keerde hij zich bedaard om. „Als juffrouw Andersen denkt, dat zij op het eiland gemist kan worden, ben ik blij dat ik u zoo goed verzorgd weet." „Was het geen al te haastig besluit? Heeft uw goed hart u niet weer parten gespeeld?" vroeg hij, toen zij even later -alleen waren. Zij nam zijne hand mie.t ©ene beweging alsof zij hem om vergeving vroeg, i „Vergeef mij Erik, dat ik soms ver geet jouw goedkeuring te vragen eer ik leen besluit neem!" „Moeder," zeide hij' afwerend. „Voor 't overige," zeide zij, „heb ik geen berouw. Ik ga altijd gaarne op den eersten indruk af, en die was bij dit meisje, een bjjzonder goede!" verandert. Zoo i's1 het een onvermijde lijke kringloop, waar geen ontkomen aan in." En 'inmiddels jagen Ide arbeiderSi door hunne leiders misleid', de zeep bel der socialiseering na, en raken de bedrogen 'massa's ontgoocheld, terwijl de twijfel aa,n het nut Van allen arbeid aanhoudt. In stukken gebroken ligt 't geloof, dat de arbeidzaamheid tot den arbeid staalt. En in aangrijpende ver taling voegt H e t V a d e r 1 a n d er aan toe „Het is alsof uil, bet gewelf de sluitsteenis gevallen, en iedere poging om -de oude gewilligheid vol vertrou wen weder recht te zetten, ziet er uit alsof iemand zou prpbeeren sneeuw die voor de lentezon smelt, hij1 elkaar te bonden. Het gezag is weg. Een onverbiddelijk individualis me, dat zegt: „eerst ik", breekt het huis tot op den grond af. Een lawine, die mieit 'het rollen van een paar steentjes begint, en 'ten laatste alles vernielend met zich mede in het dal sleurt, ook veel dat al vermolmd was, en menig ideaal, dat tegen deze belas ting" niet stand kon houdein. Het is het 'uur eener wereld-omspannende ironie, die achter allen en alles een vraagtoeten zet. De .groote wereld- tyfoon, waarin wij ronageduizeld wor den, is ten slotte een geestelijk, een godsdienstig! probleem1. Vooral op ail laatste komt het aan. Wat wij nu doorleven, ook in ons land, is een verschijnsel met een gees telijken achtergrond. De groote vijand schap tegen God en Godsdienst, ein Gezag, die eerst de hoogere standen, aangreep, is vanuit deze hoogere re gionen 'naar de lagere afgeda,ald. Te voren 'heette 'tdaar: de godsdienst is goed voor den minderen man. Maar deze „mindere man" heeft nu ook dat ongeloof omhelsd, maar hij is daarbij een schrede verder gegaan. Aan het „geeii God" van den hoogge leerde !en aanzienlijke heeft hij nu ook 'het „dus, ook geen Meester" toe gevoegd1. 'En wat eerst de leefregel van den rijke was genot en ver strooiing, is nu ook heit deel das goed's van den werkman ge worden. De ont spanning werd een, epidemie. Niettegenstaande de geest van af matting -alle standen neerdrukt, vullen zich met iederen ;avond de plaatsen va,n vermaak. De evengenoemdo' schrij ver klaagt dat nog altijd „geheel Ber lijn stampt en stept tot 'midden in dein nacht, alle standen de,rbevolking' en in alle wijfeen in 'de stad." 'Maai* 'tisi in om land niet beter. Ook hier wordt het materialista|e gedreven door .geestelijke slroomjn- gen. De afval neemt, toe', en de ijVer aer Christenen verflauwt. Het Beest dat wieder leefde, sloeg dien Mauw in Kapitaal en Arbeid. En het eenigei middel om, aan zijn doodelijfeen greep, te ontkomen wordt versmaad. 't Is goed, dat hetgeen erger dan vermolmd was, wordt, weggevaagd; dat de stroom' ook over1 ons land en volk gaat. Dioch zij mogen dien niet in valscihe lijdelijkheid over zich heen laten gaatn; met een „ik kan er toch niets aan doen" in het hart. Maar er moeit een breken komen met de trage handen, ©en vastzetten van 'de wankelende' knieën. Aanpakken. Terug tot de arbeidzaamheid, tot, d© inspan ning van alle krachten. TWEEDE DEEL. Erik Windelöv deed 'rijn gewone avond- Wiandetling langs de 'zee-. Wat was het toch- een. ptettige weg! Eiken dag opnieuw genoot hij' ervan. Op het korte gras liep men zoo aangenaam ein de zeewind woei er zoo- frischl 'Die jonge dominé haalde eens diep adem, en dacht onwillekeurig weer hetzelfde, wat hij, hier loopend; reeds zoo vaak gedacht had. Hier, hier wilde hij' blijven. Hij wilde niet zooals de meeste zijner voorgangers deden, eenige jaren in dezö afzondering wonen, omdat zij daartoe eeni- geormate gedwongen waren geweest, en dlan met een verlicht hart heengaan naar strek ein, waar 'tmind'er eenzaanl w,as. Neon, dait wilde hij niet doend DieZen memschen wilde blij 'zlijn leven wijlden; zich niet bekommerende om aardschle goe deren, wilde hij slechts daaraan denken, hoe 'bijl het duurzaamste den band kon leggen, die de zielen: veresnigf voor de eeuwigheid. 'tWais natuurlijk geen -wonder, dat 'zijn voorgangers hier vand'aan gegaan waren. Als, dei kinderen opgroeiden en weg moes tan, trokken de ouders vanzelf mede. Slechts door biet feit, dat dominé Bro- d'ctcsen's echt kinderloos gebleven was, kon men zijn lang?® blijven verklaren. I Onze Gemeenteraden. Overal waar het hedendaagsche leven opbmischt, vevtoo'nen onze gemeentera den, vergeleken 'bij eenige jaren terug, ©en heel anderen aanblik. Onwillekeurig; vraagt men izich af, waar ,zijn, gerekend van een of meer tientallen jaren geleden, de- hooge heoren gebleven, reeds door geboorte tot regenten gestem peld, en waar de mannen van heit kapitaal elf wijden invloed? 'Waar bleef de deftigheid die u nit de raadzaal tegenkwam Nu ©en college door allemans kiesrecht ig|elko,zen en aangewezen door evenredige vertegenwoordiging'. Inplaats van Uitslui tend standgenooten, nu allerlei standen dooreengemengd, waaronder een belangrijk deel behoorenidei tot hen die men vroeger gewoon was het volk achter d© kiezers te noeirae|ni. Inplaats van de igedémpte stem men, vol courtoisie1, klinkt nu ©an geroe zemoes van stemmen, een wedstrijd hou dende wiens geluid het winnen zal. Dat strekt de een tot blijdschap en de ander tot droefheid. En wij-, antirevolutionairen, wat Zullen wij tot deiz© 'dinlgen zeggen? Zeiker is het, dat we onlder het eenzijdig liberaal bestuur vele gebreken hebben lee- ren kennen. Ook on,ze gemeenteraden on der beperkt kiesrecht geboren, handelden izeeir eenzijdig. Maar ook onder samen stelling, van onze gemeente;raden tenge volge van bet huidig regime is die kwaal van eenzijdigheid niet verbeterd, naar het ,zich laat aanzien, wel zeer verergerd. Heit is voor de massa, nu ter stembus opgaande; niet moeilijk een zetel te bezet ten, met een der hunnen, hetzij' man of vlroUW, dei' tale machtig. Kwantitatief met cijfelrs gera kend is 'dat ongetwijfeld gemakkelijk 'gémoeg. Maar kwalitatief te reke nen met den a'rbeid voor anderen, voor het al ge mei en belang te verrichten, dan is heit niet zoo gemakkelijk. Heit is nóg; iets anders onbekookt© eischen te stelen in ©en vergadering van ongeschooldepartij genootendan het alge meen belang, te dienen door maatregelen tot verbetering: voortesteillen. Verbeterin- igen niet uitsluitend bestaand© voor een enkel© klass» der samenleving, ein niet uit sluitend te izoeikeji in het verstrekken van meer geld uit de, algemeene kas, gevuld door belastingen. Het is nog: wel iets anders;, met het oo;g, op een bepaalden kring zijnen" nabije omgeving voorstellen te doem,, en die op ongepolijst© wijze, die eer afstoot dan aantrekt, tel bespreken, dan te komen met voorstellen en redeneerimgUn, van hooger gieihalte, toegelicht met helderheid en klaar heid, bekeken van alle zijden, zoodat er gpen speld tusschen te steken is. En dat zal toch wei het geheim van nuttigen arb©id voor het algemeen belang rijn. 't Is ongetwijfeld waar, dat de som der particuliere belangen, hij elkander opge teld, ten slotte het algemeen belang' tot uitkomst heeft. Maar het moet dan toch ook .een som, met vele, vele onderdeelen Zijn. En nu hoort, of leest men wel eens van voorstellen en discussion en replie ken die. menigeen het hoofd doen schud dien over de kwalitatieve waard© door zijn© Overheid geopenbaard. Maar onizei gemeen teinadm in hun hui dig© samenstelling staan nog slechts aan heit be'gin van hun taak. Alle dingein moei ten geleerd wonden, ook liet dienen van het algemeen belang. Laat ons niet voor- Zooveel is zeker, d;a,t het niet-hihw©n zijn groote voordeden had. Als men geen reker ning behoeft te houden met vrouw, kin deren en, een betere standplaats, is 'ftien natuurlijk vrijer voor den dienst in Gods Koninkrijk. Het moest alleen geen wet worden, ziooals bij de katholieken; slechts zij, "die er het goede van inzagen, moes ten daartoe uit eigen vrijen wil besluiten. Tot dezulken rekende zich Erik Win delöv. Niemand 'zou hem lastig vallen met het verzoek: „Laten wij toch hier vandaan gaan. La,ten wij weer onder de menschen wonen I"- Zulk een recht wilde hij niemand toestaan, want hij h,ad zich met zijn geheele hart aan Rod gegeven. Trotsch en vrij verhieven zijn gedach ten 'zich van al het aardische tot Hem, Wiens aangezicht ihüj eiken zocht. .Nooit of te nimmer 'zouden aardsche ver langens of wenschen dezle overgave tot ee|n onvolkomene maken. Hij! was intnsschen den dijk opgeklom men en toen hij boven kwam, keek hij rond' 'zich. Al die; menschen, die in die verstrooid' voor hem liggende 'kleine of grootere huizen woonden, kende blij', .en wist wat er in hun riel omging. Bestond er eigenlijk wel 'een beroep; 'dat zta-o- grootsch, zoo verantwoordelijk was als het zijne, D© dertig-jarige man verheugde' z'ichl barig izijn in ons oordeel. En da.n zijn er nog wel dingen; die hoop geven, dat d© aanraking, na d© eerste kennismaking aangenamer worden zal, o.a. dit: Daar is geen beter plaats tot het Iee- ren van beischavings-afbeid dan openbare colleges, want langzamerhand begint het ijzeren harnas der verantwoordelijkheid op ieder normaal mensch te drukken. Slechts weinigen tot welke partij ook be- hoorendei, kunnen 'daaraan ontkomen. Vian- daar dat d© communisten de voorzichtig heid betrachten zich aan ieideine verant woordelijk© regeeringstaak te onttrekken. Zij gevoelen zich als oppositie1 sterker. Terecht. Zoo deden ook vroeger de socia listen. Maar eens komt do tijd, dat men het zich onttrekken niet volhouden kan. Vandaar dat zoo menig partijgenoot, als ireigeeringspersoon wordt verloochend. Om dat hij nieit doen kan wat hij als oppo sant voorstond of beloofd© wordt hun het brevet van verrader uitgereikt. Ds. De Liefde waarschuwde reeds voor meer 'dan leen halve eeuw, voor het zachte kussen. Verantwoordelijkheid I Wie zich aan een ander spiegelt, spie gelt zich zacht zegt e,eh spreekwoord'. Zal dei heidendaagsch© geschiedenis van Europa voor hen diei tot bestuur geroepen zijn voorbijgaan zonder opmerken? Zal heit oeeonomisdh lijden van Rusland, Oos tenrijk, Duitschland, Hongarije voorbijgaan of heit ons nieit schaden kan? Zullen de stajringis-troeihelen de oogein niet openen voor den afgrond die gaapt aan onzen voeit Eens, wie zegt 'ho© spoedig; zal het ijzeren harnas der verantwoordelijkheid, dei borst druldrein van zoo menigeen die nu meedoogtenloos de maatschappij, en niet het minst zijn eigen stand, door over- Idreiven1 eischen en ruw© stakingen tracht S tei dwingen maar een stroom van el lende meteen brenglt. Ook voor de revolutionairen zal, eer rij' een Kanaan hunner verbeelding binnen gaan een Rooda Zee te doortrekken zijn, j waarbij velen omkomen zullen. En dan zal bet beloofde 'Land pog een Fata Mor gana zijn. De K. zijn vermoord'. Die (vliegers, die met een defect aan de machine op het water gedaald waren, .werden door de visschers gevonden, pad at zij 19 dagen zonder voedsel rondgedreven hadden. Er bevinden zich vele drijvende mijnen in de Noordzee ter hoogte van Erbjoerg. Deensche torpedojagers ver nielen er dagelijks verscheidene. Eer» Deensch visschersvaartuig is op een van deze mijnen geloopen en die 4 man waaruit de equipage bestond zijn omgekomen. De staking in het gebied linksj van den Rijp is geëindigd. België zal Roemenië kolen leve ren, Roemenië België graan. De staking dier schuitenvoehders'1 te Antwerpen is geëindigd. Te Weenien heeft de commissie van onderzoek paar de .plichtsverza kingen tijdens den oor log met haar werkzaamheden 'een aanvang gemaakt- Heden, 28 October, wordt de veï- iarinig gevierd van de oprichting der Tsjecho-Slowakische republiek. Dezel dag is officieel erkend als een natio nale onafhankelijkheidsdag. i Volgens bericht uit Christia.nia zijh. de twee inleest voor den vredes- nob el prijs in aanmerking komende candidaten Wilson ein sir Edwardj Grey. Vermoedelijk zou de prijs aan laatstgenoemde wouden toegekend.' De Duitsch© bladen verklaren uit Moskou vernomen te» hebben, dat Benin ernstig' gewond zo[U 'zij'n in het onderlijf door een bom: bij aanslagen tegen tie bolsjewisten. Caillaux heeft ,aan Castillo, den voorzitter der federaties van de re- pub likeinsch© coimjmissies' van het Sarthe-departerpent een schrijven ge richt, waarin hij zijn spijt betuigt, dat hij de hem aangeboden carudildatuur niet kan aanvaarden wegens de weige ring valn het gerecht, om' hem voorloo- pig in vrijheid te stellen. ,\var*«cMi»'iaaiOTriaMBCT^> jmcn t Korte berichten. Zondag is de slag van Dixmuilden herdacht temidden van de bouwvallen "f van die vernietigde stad. De regeering van Letland i,s te Riga teruggekeerd. De blokkade v,a,n de Oolstzeekust is nu in zoover verzacht, dat de ter ritoriale wateren er buiten vallen, en de kuistvisscherij dus weer mogelijk is'. De bolsjewisten hebben Tobolsk hernomen. l Generaal Joed'ehitsj moet gezegd hebben, dat bij binnen' 14 dagen te Petersburg zal zijn. Senator Ploindexter is door, de republikeinsche partij' candidaal giei- stetd voor het presidentschap der Ver. Stalen. Officieel wordt medegedeeld, dat twee Amerikaans che vliegeniers, die sinds 21 Augustus, vermist werden, door Mexic'aanseh© Visschers brutaal inn mnniirriniii i n ii w i uwi 11i«mhiii wiii iimimiiiiihii min iii iii iwib m i over zijn jeugd, zijn werklust en zijn veerkracht. Het was hem te moedie, alsof hij1 een flinke werkman was, die zicbl d'oo'r den meester' een arbeidsveld' ziiet aangewezen, waar de morgenzon hooig boven slaat. Een vol leven lag er vóór hem'. Hij wilde het goed gebruiken, niet ledig lpo- pen ©n zijn diagen ook piet met nietig© dingen vnilen. Ja zoo d-acht Erik' Wiindelöv. De 'schoolmeester, Johlannsen, kwam' over het kerkhof aan. Hij had- een kortei dikke jekker aan en ©en 'zuidwester op. De twee mannen liepen samen den dijk weer af. Bijna eiken avond' wandelden zijl samen een poosje en vaak hadden zij 't zloo druk, dat èn op de pastorie èn in ,de meesterswoning de thee dreigde koudi te worden. Somls ook gebeurde 't weil, dat rij meer dan een uur naast elkaar liepen zionder een woord te zeg gen, ieder in zijn éigen gedachten ver diept. Il'ominé Wiindblöv wials van ioiordeel, dat Johannsen voor één derde plhilosoof, voor één derde dichter, e:ni vooir het laatste' en kleinste derde delel schoolmeester was. Wat hij -opi dat gebied dan ook leverde, was- ,zeer zeker niet bijzonder. En toch kon hij godsdienstonderwijs; ge ven; pp] zulk een' wijze; d,!a|t dei jpngei Allerlei. Minister van IJsselsteijn bezocht he denmiddag het 3e R.K. Mididenstands- congres te Breda. Het Kamerlid van der Molen, be noemd burgemeester van Benkuni, zal het Kamerlidrpaatschap blijveta vervullen. Prins August vertrok' 'heden weer uit Amerongen. Gisteren kwam een andere zoon zijn ouders bezoeken. De io,onraad voor de spoorwegen' is ingesteld. Kamerlid Treub is voorz., Kooien plv. voorz. Bij kon. besl. is met 1 Nov. be noemd tot bouwkundig ambtenaar van.' het loodswezen, de betonning e;n de verlichting d© tijdelijk bouwkundig ambtenaar van het loodiswez'en enz. F. van der Schaaf. De minister van Lanidbonw doet een beroep op alle melkveehouders om de melkvoorzieninig der groote steden a.s. winter te doen slagen. De eerrieente Amsterdam overweegt centralisatie in melkaanvoer. Vlan 27 Oct. tot en met 2 Nov. zijn geldig ide bons 2,3 en 4 van. r* tvxwc«" diominé, als hij' elr naar hiisteiPdé, zich zelf wee'r kind voeldel met de andere, kinderen, en hem benijdde pin 'zijp ga,ve. Maar als er ©en schoolopziener kwam; dan kon de- -schoolmeester niet op 'dezle' z'elfdtei wijze onderricht geven, en daar door kwam heit, dat déze altijd een zeer treurig oordeel over hem1 vormde; Joha'nnseri wist dit wel', en was daar om gewoonlijk na zulk een bezoek heel! stil en in 'zich zelf gekeerd. Hij d-acht er dan over na, hoe 'blij ''t toch moest aanleggen, om' 'ziijne gedachten én zijn wil uit hun meestal droomerigen tos1- stand te wekken en in de school een.' frisscheren geest te brengen. Jol, als blij zijn ..natuur maar "kon veranderen. Is het eigenlijk mogelijk om zich! een) ziekere natuur, welke vopr een bepaald beroep wenschelijik :zijn zou, eigen te malcen, zloodat het ten slotte den schjijw heeft alsof men die werkelijk bezit? „Ho© gaat 'tmet mevrouw Brodersen Vroeg hij' heden aan Windelöv. „Veel beter. Zij zegt, dat het d'age1- lijksch masseören en de inwikkelingpn welke juf Rouw Andersen geregeld doet, zéér aangenaam werken. Zijlvindt, dat rij haast met den dag béter, wordt"; (Wpiiidt vervolgd.).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1919 | | pagina 1