Mo,
lïinsdag SS September 1919
88e Jaarganj
IMw-IÉpHi! uit Ma
Buitenland.
3irgn@rdand,
Uitgave van
fte Naaml. .Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau fe Gees:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon No. 11)-
Bureau te Middelburg:
F, IRIIA F. F. DHUIJ L BURG
Drukkere:
Oosterbaan Le Cointre, Goee.
VERSCHIJNT ELKEN WfeRSftAG.
Abonnement sp-rgs:
Per 3 maanden fr. p. post f 2.—
Losse nummersf#.8S
Zij, die zich met Ingang van t October
op „De Zeeuw" abonneeren, ontvangen
Ide tot dien datum verschijnende - num
mers kosteloos.
Rijksmiddelen.
D.e uitkomst van de maand Augustus
is izeiei* bevredigend wat het eindcijfer
betreft; we komen nog, eeii kleine tien
miljoen uit boven de Augustusmaand van
veirleden jaar; want dat beteekeint riel
iets, want die maaiiitl was buitengewoon
vo-ordeelig. Maar ook nu is er reden voor
getemperde tevredenheid, daar de mooie'
opbrengsten van' de middelen verdwijnen,
in dein algemeearen zinkput, dien de tijds
omstandigheden ons hebben geopend.
In 't'geheel werd ontvangen f 29,488,230
tegen f19,715,526, dat het bovengenoem
de verschil van circa 10 miljoen uitmaakt.
Inmiddels izijw enkele middelen beneden
de opbrengst van; Aug. 1918 gebleven,
waarvan da domeinen' met circa 511.000
'geld., de suikeraccijns met 358.000 gld.,
de inkomstenbelasting' met 118.000 gld.,
de izoutaccijins met 85.000 gld., de bier
accijns met 20.896 gld, en de Staats
loterij met 9000 gld. Alle andere mid
delen geven; grooter ontvangsten aan, n.l.
gedistilleerd 2.427.000 gld., Kegelrechten
1.311.000 gld., invoerrechten 1.610.000
gld., successierechten 1.270.000 gld., ge
slacht 744.000 gld., statistiekrecbt 273.000
gld., loodsgelden 83.000 gld.
Hierdoor is het totaal-generaal over de
ai-gtetoopen maanden dezes jaars tot
199.664.778 gld. kannen stijgen, tegen
166.441.361 gjd. in het overeenkomstige
tijdvak van 1918, een aanwas derhalve
van ruim 33.223 millioen gld.; een mooi
bedrag, maar de bodemlooize put slokt
alles op. En gaat met meer strijken'. Zoo
brachten van „de belastingen in verband
met de buitengewone omstandigheden" de
oorlogswinstbejasting 12.730.303 gld. op,
do verdedigingsbelastingen la 199.788 gld.,
Ie 1.244.417 gld,, en II 3.465.154 gld.,
zijnde in; totaal 17.639.713 gld., uitmaken
de voor de eerste acht maanden van
dit jaar 170.815.878 gld. De opcenten teri
bate van het Doening fonds 1914 hebben
4.205.231 gld. in de schatkist gebracht,-
in Augustus j.l. en30.360.843 gld. in
de tot dusver verstreken maanden van
dit jaar, tegen 25 miljoen in 1917 en
19 miljoen in 1916.
■De toestand zou schitterend zijn, ware
het niet, dat de uitgaven steeds klimmen,
de verschillende budgetten steeds meer
van 's Rijks krachten vragen; de uitvoe
ring van verschillende wetten, de verhoog
de loojneW, de steeds bedenkelijker op
drijving van eischen het Rijk steeds meer
van den goeden weg afvoeren; zoodat
men angstig zich afvraagt waar dit alles
heen moet.
Aaknspt «veriMtt.
Opzienbarende onthullingen.
Met to|e!stemming van het Oosit(enrijk-
sclie departement van biiitehl andschei za
ken is van "de hand van zekerten Idrl
Gooss een boekwerk verschenen, dat als
titel draagt: „liet Wepjasch© kabinet lepi
het ontstaan van den wereldoorlog1."
Dit hoogst belangrijke bpek, dat niet
minder dan 312 pagina's telt, bevat ojal.
'de yolgtenflte zeer belangrijke bijziondiejr-
heden
De 'beslissing betreffende, den welrteld(<
oorlóg is niet in den kroonraad fe Pots
dam, maar op 17 Juli 1914 te Welejuan
g'evaMejn. Duitschland heeft- van het ulti
matum van Oostenrijk-IIongarije aan Ser
vië eerst terzelfder tijd als de an)die|rö
mogenidh'ed|en kennis: gtekrelgen.
Op 21 Juli kwaim de OostenlrijlkSohjei
koerier mlet dan tekst van -hét ultimatum
te Berlijn aan en overhandigde het aaih
den Oostenrijksche-n gaz|ajit_met de in&
structie, dat jhjijl deiz|eu tfejkst eerst dien
24on Juli aan de Dnitsche regiering nio
dedefefen mocht. De gekant vroeg daarop
aan zijn regieringnadere iolichtingtenl.
Het antwoord luidde, dat d!e. aenmaaj
jgegtevjen instructie moest opgevolgd' wor-
hTOverig[ens had dg Duitsche ge|z'ant
te w oenen vertrouwelijke mededee-lingén
over den inhoud van het ultimatum onfr
vangen, waardoor hij' in staat zou zijn
geweest zijn regeering bijtijds op de hoog
te te stellen. Dezel meflëdeielingpn izdjhu
echter in werkelijkheid slechts enkele uren
voor de overhandiging van het ultimatum
«an Servië in Berlijn ontvangen en mis
ten daardoor hun doel.
Duitschiand! 'zou er met alle kracht op
aangedrongen hebben, dat Oostenrijfc-Hon-
garijte. de Engelsche bemiddelingsvoorstel
len zion, aannemen'. De Duitsche ge|zanit
te Weenen had' de voorstellen overhandigd
met de o-pm'erking-, dat DujtscUand zijn
bondgenoot den dringenden raad gaf, dëzld
voorstellen a,an te nepnen. DuitschlanR
heeft uit Wiepnien nooit antwoord' op de|ze
voorstellen en raadgevingen ontvangtem-
De'zte nalatigheid komt voor rekening van
graaf Berchtold, die op 31 Juli verklaarde
„Wij gaan den Epgelschpn voorstellen
uit den weg;."
Een zekere schuld "treft ook den' Ools-
tenrijksch-Hongaarschen gezant te Ben
lijn, die in zijn rapport aan zijn regeefring
slechts van voorstellen tot bemiddeling
tus'schen Oostenrijk en Servië had gespro
ken, terwijl' de Enge'sche voorstellen in
werkelijkheid een bemiddeling tus'sche»
alle Europeiesche staten betroffen. Defz|a
fopt. was door den Oosteinrijks-chien gpz'ant,
wiens vergieetachtigheid bekend is, een
kwartier later verbeterd'. Graaf BterclitoM
had' bedoeld rapport daarop in dien zlin
gewijzigd', maiar had deze oorspronkelijke
font benut, om slechts van een bemidde
ling; tusischen Oostenrijk en Sprvië te
spreken.
Op deizte! wijze was hij in staat het
oogenlbllk voor dte: bemiddeling te laten
voorbijgaan.
Verder wordt door bet boek van dr.
Gooss bewezen, dat de oorlog tusschon
Oostenrijk en Servië getenszjins allteiein het
gevolg was van de vermoording van den
troonopvolger. Veeleer w,a,s door dei Oos-
tenrijksch-Hongaarsche regeering reeds in
het begin van 1914 tot den oorlog be
sloten, toen vaist .stond! dat het niet meer
mogelijk zou, zijn een wig tusschgn Ster-
vië en Roemenië te drijven. Terwijl' deizig
plaimen uitgewerkt werden, was de1 aan
slag to Serajewo gekojnen, waardoor de(
oorlog spoediger tot uitbarsting kwam,
dan het voornemen was! gleweelst.
Reeids in 1917, toen gen blad opA
merkte, dat de Duitsche regeeiring moei
lijk 'zou, kunnen bewijzen, dat zij de Ser-f
vische nota niet van te voren gtekelnd had,
had' men deze verklaring willen igtelwejn:
Uit loyaliteit echter tegtenovelr d'el Weien-
Sohe regeei'ing, dfe men nieit comp-romifr
(eieren wilde; achtte men op' dat tijdstip
niet doenlijk om tot deizte publicatie ovfer
te gaan. Dei regetering tei Belrlijn wilde
liever d;e 'zwaarste beschuldiging telgen
Duitschland laten voortbestaan, dan door
het ontzenuwen van d,e;ze aanklacht !Wje!ei-
nien t© krenken.
De „Vorwarfs" spreekt in verband hier
mede van trouw, die tot idiotisme gaat
en zteg't, d'at !hiet gekjeelie; Duitschei volk
daarvoor per slot van rekening Deteift moei
ten boeten, daar de zware vrelcljesivoolr*
waarden m hoofdzaak zijn opgelegd in
verband met de oorlogsschuld der Besr-
lijinsche regteering.
Het is begrijpelijk, dat de pjöblicatitel
van Gooss te Berlijn een goeden indruk
heeft gemaakt. Het is waar, dat dei blai-
üën niet schromen, ook hun eigfeu vroel
gtere regielering nieuw© gegronde: verwijten;
te doen, 'gelijk wij hierboven aanstipte»!
Evenwel' zij'n toch- d'e meeste vain mtelejnjnjg',
dat de vroeger© Duitsch© regietelring door
destukken evenzeer wordt ontlast, als de
!We©nsche ©r zWaardier door belast wordtj
Berchtold' wildei den oorlog mjeft ServiëJ
Hij durfde dat, omdat hij' zich zeker achtte
van den. steun van Berlijn., iO.m delzfan (stejun
evemiwtel niet te vlelrlie'zen, lieitt hij 'do
rejgöering van; zlrjjn bondgenoot©© met' de
grofste middelen foppen, hij, hield del bfee
lan|grijkste stukken voor hen achfers teai
einid© hen telkens voor eten njtgteïnaAte
zp-ak te plaatsen.
Geen wonder, flat op het oogenhlik
alle aandacht door de sensationeel© ont
hullingen van Gooss wordt opge'ëischt. Dte,
ajnder© jgek©urtenissten verdwijnen in den
schaduw van dit groote feit.
De oorsprong van den Blauwvoet.
Piastoior Veïiïesl vertelde aan de
„Standaard," over den strijdkreet 'der
Vlamingen, die 'steeds een meeuw laat
vliegen,
'Er wel-ften te djien tijdte', zoo ver
telt pastopr Verriest, in net Seminarie,
waar (hij' zijn opleiding Igenoot, opge
nomen twee kleine weesjes van 6
iaar, die ihoofdzakeiijk' in (de keuken
leefden, docli op. den kleinen koer
kwamen spelen. De grootere studen
ten hadden hun een reeks vreemde
woorden geleeïd in het Latijn, in het
Grieksch, jn het Hebreeuw-soli. in het
Engelsch, in het Fransch, in het Ita-
liaansoh, in het Duitsch en in het
Vlaamsch. D;at maakt, dat die jon
getjes in 'de taai van een heel we
reldje k'onden brabbelen.
Hun kennis van vreemde woorden
was -'t meest beperkt in 't Vkuirnsch,
in \yelke taal ze alleen konden zeggen
„Vliegt (de Blauwvoet I Storm pp Zee,'-'
welke woorden te lezen stonden in
„De Kerels van Vlaanderen", van va
der Conscience, En telkens als de
grootere studenten den kleinen koer
voorbijgingen, riepen zij de weesjett
allerlei uilheemsche woorden toe en
ook ons: „Vliegt ide Blauwvoet",
waarop ide twee jongetjes met hun
fijne piepstemmetjes antwoordden;
„Storm ,op Zee".
Hier zult ge hsoren, hoe liet slecht
inzien van eau bewaker, (surveillant
der studenten) soms langdurige en
groote gevolgen kan hebben.
De bewaker, telkens 'dien sto'rmkreet
hoorend, dacht: „Hola, 'tis langs daar,
dat hel Vlaamsch kan binnen komen:
daar moeten wij een punt achter zet
ten."
En hij' verbood dat- men nog de
„Blauwvoet" zou laten vliegen.
Maar ge weetverboden vrucht
De „Blauwvoet", dat toen nog geen
lied was werd een wachtwoord, dat
telkens, als de studenten elkander ont
moetten, werd uitgesproken.
D'e bewaker zette ,0:p dat uitspreken
een boeteEn men sprak het niet
meer uit, idoeh in plaats daarvan
fluisterde men het elkaar toe met
de lippen. En toen ook 'dat beboet
werd, iging men het 's avonds, vooral
op (de slaapplaats 'kheb het dui
zenden keeren gehoord elkander
tegenhoesten: „Ghuni, ghjum, ghumy
§hum", klonk het hier en wat vet
er galmde men met klem terug
„Gbum, ghuni, ghurn".
Er was niets meer aan le doen;
de groote beroering was er en hier
komt Rodenbach voor goed in de be
weging.
't Naamfeest van den superior zou
(gevierd wolrden. 'tWas ide gewoonte,
'dat sommige studenten fe dier gelegen
heid een liedje leerden, of een gedicht
maakten. Daar kwam' die rakker van
een Rodenbach en dichtte ter ee're
van den superior) diè wei een Waal,
maar toch' een fraai man was, een
lied, waarvan iedere strofe eindigde
miet, ja, natuurlijk met„Vliegt de
Blauwvoet!"
Het verdrag voc» Bulgarije.
De .officieele tekst van het Bulgaar-
sche vredesverdrag' is gepubliceerd.
De jloemeensch-Bul gaarsclie grens,
wordt daarin gezegd, blijft ongewij
zigd; kleine stukken grtonagebied zijn
aan Joego-Slavië afgestaan en Bulga
rije (doet ten gunste van de geallieer
den afstand, van alle rechten op Thra-
cië, dat tot heden nog aan niemand'
is toegewezen.
Dp geallieerden beloven Bulgarije
een toegang tot d'e Aegeïsche zee, wel
ke later zal worden vastgesteld.
Bulgarije erkent het Engelsche pro
tectoraat over Egypte.
Volgens de militaire bepalingen van
het verdrag.moet het Bulgaarsche le
ger uitsluitend uit vrijwilligers be
staan, lerwijl het niet meer dan 20.000
man mag tellen.
De geallieerden geven toe, dat der
middelen van Bulgarije het betalen
vair een voldoende schadevergoeding
met toelaten; zij nemlen echter genoe-
fen met een schadevergoeding, wel-
e binnen het draagvermogen van
Bulgarije ligt. Deze schadevergoeding!
is vastgesteld op 2.250.000.000 francSi
m goud. Wanneer Bulgarije in gebreke
blijrt, zal een geallieerde commissie
gerechtigd zijn, controle uit te oefe
nen op de inning van sommige belas
tingen, waaruil de schadevergoeding
zal worden betaald.
Als speciale vergoeding voor de ver
woesting der Servische kolenmijnen)
zal Bulgarije gedurende vijf jaren een
jaarlijksche hoeveelheid Vvan 50.000
ton kolen, afkomstig mt de staatsmij
nen te Pemik, aan Joego-Slavië af
staan, tenzij de geallieerde commissie
de overtuiging zou hebben, dat deze
leveringen ernstige schade berokkenen
aan het economi sc he l e ven van "Bulga
rije.
Korte berlcbteB.
Te Turnhout zijn drie Nederlan
ders gearresteerd, die voor 58.000
francs Marken over de grens hadden
gebracht. D;e Belgen, die de Marken
m ontvangst namen, gingen er plotse
ling per autoi van door, zonder de
Nederlanders te betalen. Toen de laat-
sten zich bij de politie gingen bekla
gen, weiden zij' gevangen genomen we
gens Marken-s mokbelaïij.
.Ook te Berlijn dreigt kolennood.
Wermuth, 'dei teeïsle burgemeester,
zaken en rijkskolencommissaris, om
dadelijk voor 'kolen te zorgen, daar
Berlijn binnenkort zonder licht' zal
zijn.
Zaterdagnacht is de D;-trein Dus-
seldorp-Hamburg te Halten in volle
vaart op een stilstaande locomiotief
en .bag'agewagen g cl o open, die beide,
vernield werlden. Van den D-trein pnt-
bpoorden viel* wagens. Een bagagewa
gen en twee personenrijtuigen zijn ver
brand. Het aantal dooden en gewon
den js nog niet beken'd.
De strijd, welke sedert G Sept.
aan de Duna woedde tussclien de Ro
len en de bolsjewiki is geëindigd met
een volledige overwinning ider po
len.
Het Belgische Koningspaar is gis
teren naar Amerika vertrokken.
Nadat het 's ochtends vroeg ge
regend had, is het Vrijdag in Schotland
veel kouder geworden. In alle berg
achtige districten" van Schotland ïs
Idien 'dag sneeuw gevallen.
De Koninlg en de koninklijke familie
reden, toen zij in auto's van Balmoral
naar Blair AthoU gingen voor een b'e-
zoek aan den. hertog van Atholl, (d'oor
verscheidene sneeuwbuien.
Lansing is van oordeel, dat Ame
rika het vredesverdrag zonder uitstel
of'wijziging moet raiificeeren.
De koning van Engeland (he'eft
den heer en mevrouw Roincaré uitge-
noodigd hem in de volgende maand
een hezojek te brengen.
Het stoffelijk overschot van een
„poïlu" zal naar pet Panthéon worden
overgebracht.
De regeering van Fiume doet een
beroep op Italië om haar krachtig
en eensgezind te helpen olm de Ita-
liaansche overwinning niet te laten
sahoteeren.
Nederland en Bjelgië. i
De „Libre Belgique" heeft van een
persoon, die door zijn positie geheel
op de hoogte is vaar de Nederiandsch-
Belgische onderhandelingen, vernomen
dat men op weg is naar een oplos
sing, die beide partijen zal bevredi
gen. Het wederzijdsche verlangen naar
overeenstemming zal zoo hoopt
men vastelijk leiden tot een over
eenkomst, gebaseerd op de noodza
kelijkheden van de internationale po
litiek.
B e z w a r e n c om missie steun
regeling militairen.
(Officieel.) Met ingang van 23 Sept.
1919 is ingesteld een commissie, bij
welke belanghebbenden schriftelijk be
zwaren kunnen aanhangig maken over
de toepassing van de steunregeling
van 9 Juli 1919, afd. Dienstplicht no.
1L, betreffende militairen, wier verblijf
onder (de wapenen eindigt in het tijicl-
vak 1 Augustus 1919—31 December
1919.
Deze commissie draagt (den naam
van „Bezwaren-oommi'ssie steunrege
ling militairen".
De 'toezending van bezwaarschriften
voor Idez© commissie moet geschieden
onder het volgende adres: Aan het
(Departement van Oorlog. „Bezwaren-
commissie steunregeling militairen",
Hartogslraat no. 13, 's Gravenhage. -
'Allerlei.
De transportarbeiders bij de binneir-
beurtvaart te Haarlem en Rotterdam
zijn in staking gegaan. Ook' te Utrecht'
Gouda, Leeuwarden en te Groningen
ligt (beL werk bij' de meeste reede-
rijen Stil.
Ook zaaitarwe mag .uitgevoerd wor
den.
Bij de Tweeide Kamer is ingediend
een wetsontwerp tot bekrachtiging van
overeenkomsten rtt'et de spoorweg
maatschappijen betreffende wijziging
van de pensioenregeling Voor haar
personeel en uitsluiting' van belasting
pp ha«ar reizigersverkeer.
Minister D'e „Visset heeft zijn ver
blijf te Wassenaar naar een perceel
aan 'de Jan Pieterszoon Coenstraat te
's Gravenhage verlegd.
Die Prins zon heden, alvorens weder
voor eenigen tijd, naar het Loo terug
te keeren, te Amsterdam een vergade
ring bijwonen van het Oranje Kruis,
waarin de installatie van eeri provin
ciaal comité zou .plaats vinden.
Be Koningin en Prinses Juliana
keerden ten J3.29 per Staatsspoor
naar het Loo terug.
De correspondent van de „Libre
Belgique'' te 's Gravenhage verneemt
dat de Ned. regeering een beleefd
maar formeel weigerend antwoord zal
geven aan de geallieerden inzake het
verzoek om! uitlevering van 'den ex-
keizer. .Van wei-ingelichte zijde heeft
de cojrpesppndent vernomen, dat de
Pr ijs derAdvertentiën:
14 regel3 f 0.80, iedera regel mee* 2# ci.
Verhoogd met een tijflelrjken oorlogstoeaiajj
van 20 pet.
3 maal wordt 2 maal berekend.
Bij abonnement voordeeliga voorwaarden.
Bewijsnummers 5 cent.
geallieerden een dergelijk antwoord
verwachten. Zij zouden het .zelfg
eenigszirts wenschen oim' deze moei
lijk pp. te lossen kwestie te -ontgaan.
XII.
Iets over 't Onderwijs (Ilfj
Zooals reeds gezegd, is het steeds toe
nemend' gebrek aan bevoegde leerkrachten
in hoofdzaak hét gevolg van den enoir-
men groei van het leerlingenaantal. Hoe
groot die groei wel is, mag uit de vol
gende cijfers blijken. In 1905 waren er
in Transvaal ongeveer 30.000 schoolgaan
de kinderen, in 1910 waren er pl.m.
50.000, in 1915 pl.m. 75.000 en dit jaar
'zijn er óver de 100.000 leerlingen gere
gistreerd In veertien jaar tijds dus een
vermeerdering: van over de 70.000 leer
linge», dat is in Izóó'n ko'rtein tijd' het aan
tal meer dan verdrievoudigd! Het aan
tal scholen is in dien tijd met 600 ver
meerderd; in 1905 n.l. waren, er 400
scholen in Transvaal, nu zij'n ©l* 10001
Het streven nu, om èn de uitbreiding
van liet getal scholen èn de vermeer
dering van het onderwijz'erscorps gelijken
tred te doen houden met dien buitenga-
woon sterken groei v,an het leerlingen
aantal, heeft hopeloos schipbreuk gele-
dten. Ér 'zijn véél leerlingen, er is zeer
beperkte accomodatie, en er zij'n weinig
bevoegde leerkrachten. Dat is de toe
stand voor nog langen tijd. Het gebrek
aan accomodatie kan weliswaar spoe
dig verholpen worden: geld en bouw
stoffen genoeg I Maar om een voldoend
aantal gediplomeerde onderwijiz'ers te krij
gen, d'aa'r ligt de moeilijkheid. „Laten
wc trachten onderwijzers te importeeren",
zei een 'deel der ïegeeringsmannem. De
zaak' opi zichzelf schij'nt vrij1 onuitvoer
baar te 'zij'n; er kan m.i. van importeeren
geen sprake 'zijn, wel van „lokken" door
zeer gunstige arbeidsvoorwaarden. Maar
het Voorstel vond: weinig steun en zéér
veel oppositie, vooral van dén kant van
dén Afrikaner. „Afrika voor de Afrika
ners"', is de leus, die in steeds breeder
kring wordt geadoreerd; die steeds meer
het döen en laten van de Afrikanera
gaat heheelschen; die echter ook zOo
vaak den geliefden strijdkreet vormt in
de vele politieke schermutselingen. Nu
kan zelfs de mooiste en beste leus wor
den gebruikt als camouflage voor een
heilloos streven, en er jzlijh inderdaad vela
Afrikaners, door en door exclusief, die
d'ezei leus aangrijpen als 'n zeer welkom
etiket voor hun erger dan chauvinistisch
driiVen. Zij doen Afrika ten slotte weinig
goedl Een politiek van tolerantie is hier.
alleszins gewenscht. Verdraagzaamheid
ook jegens den Europeeschen onderwijzer.
Endaar wil deze groep niet van hooren-
„Afrika voor dte' Afrikaners", zegge»
ook zij, maar het wil in hun mond zeggenf
dat 'ze uiterst exclusief zullen zijn.
Het voorstel weird: dopr hen vooral 0»-
middellijk "ter dood veroordeeld. Er ia
ook inderdaad veel tegen te zeggen, maar
iets anders dan zij e:r tegen zeggen.
Dus, liefst en hoofdzakelijk, inlandsohte
leerkrachten, opgeleid: aan inhteemsche
Normaalscholen- Er wordt dan ook hard
gewerkt, om nieuwe scholen op te rich
ten, en de bestaande, Zoo: mogelijk, uit
te breiden. Doch, nogeens, het zal zeker;
vele jaren duren, eer een voldoend aan
tal onderwijzers nit inheemschie oplei
dingsinrichtingen kan worden gerecru-
teerd
En aj dien tijd zal tot schade van
het onderwijs de combinatie veel scho
len, weinig (gediplomeerde) onderwijzers"-
blijven bestaan. i
Het onderwijs van de verschillende vak
ken is min of meer op Engelsche leest
geschoeid'. Leerplan, methode, verdeeling
der leerstof, enz. is naar Engelsch' model
onl worpen. Tal vpfi boeken zijln zelfs
„Empire-boofcs", d.w.z'. ze worden over
'd'e geheele „Empire"- gebruikt. (Ze zij'n
meestal magnifiek uitgevoerddoor het
enorm© debiet kan de- uitgever een ex
tra-goede uitvoering bekostigen).
De scholen 'zijn allereerst verdeeld „gra
den" en „Standaards". Er zijn twee „gra
den"; dat zijn de „baby-klassen"dan
zij'n er vijf tot, zeven Standaards, naar
gelang van de grootte en belangrijkheid
van 'dei school. Van Standaard zeven gaan
de leerlingen naar een „z'-gn. „Iligb-
svhooi", te vergelijken met 'n 3 jarigs
II. B. S in Holland.
De vakken, die op de lagere schole»
wórden onderwezen, zijn: Engelsch, Hol:
lanflsch', Rekenen, (Algebra en Mee-tkunda
in de hoogere Standaards), Ge-schiedenis
en Aardrijkskunde, Natuurlijke Historie,
Bijbelserie Geschiedenis en soms ook' La
tijn. In de- groote scholen wordt, dan bo
vendien ook nog karton-arbeid of Hout-