ELJENs
i»(' Middelburg. j
Een net Msisje
FEUILLETON,
I H
li'
aankomende Bediende
Magazijnbediende,
de Goesche Machine-
ik kunnen terstond
atst worden,
gebleken geschiktheid
[ion.
C. LOGGERS.
een Handknecht of
aankomende
een Handknecht
DIENSTBODE
een flink Dagmeisje,
Huishoudster of Weduwe
Imiddelb. leeftijd
bn KeukenWerkmeisje.
boa f 175.
I esne Dienstbod
L degelijke Huishoudster,
[tijd 30-40 jaar en jgjj"
DE TROONREDE.
Xesuwsche Stemmen.
iiïsdaglö September fHIS
*5<$<k Jaargang
TE KOOP
jtorrliwSel,
w met vrijloop en versnel-
Pieuwe benden, en in zeer
feast. WESTSTRATE Pz.
(ti, Goes
T E KOOP
IsE LEEUW, Nieuwiorp.
Uitgave van
fle Naomi. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd le Qoes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon No. 11).
Bureau te Middelburg
FIRMA F. P. DHUïJ L. BURG
Drukkers:
Dosterbaan Le Co int re, Goes.
VERSCHIJNT 1LKEN WERKDAG.
lel, bij A, DE BRUUNE,
Tier, Goes.
Gevraagd
bt kantoer en
Lkelük veer administratief
kma Wed. .T C MASSEE
ÏN. Afd. Landbouw v/d. N. V.
[Handel Maatschappij.
imermanskneeht
|,d bij L P. KORST AN JE,
1 Wemeldhi^e.
Zij, die zich met ingang van 1 October
op „De Zeeuw" abonneeren, ontvangen
ide tot dien datum verschijnende num.
mers kosteloos.
[fatepémMit
o-d, voor vast werk. Adres
ICLERCQ, Vlasmarkt L 21,
|burg.
liÉmeiÉ Bankwerkers
October
Ld, bij 'z- LEIJNSE, Vluch-
tg, Souburg.
October
agd, die genegen is met paar-
,m te gaan, bij P. Gis v AAP,
izieht, Ritfoheia.
Igeus huwelijk der tegenwoor-
met October EEN WEI O
|agd, bij ANDR. WATTEL,
|>skerke (W.)
ven October 9. s- öen
Ie WIEID gevraagd,
KODDE, West-Souburg,
n. -
lagd, om behulpzaam te zijn
[even^fter A Boekh. SMITS,
lelburg.
laarlem gevraagd, tegen 1 Nov.
pristelijk. gezin. Loon f250.
bh vrij. Brieven aan Mevr.
T FLORIJN, Groote Houtstr.
Jaarlem.
ordt gevraagd
n 1 November a. s.
£vr. HOLLMANN, Kade, Goes.
trkman met kinderen vraagt
fond wegens sterfgeval
Tres Middelburg, Havendqk 1 13.
asttiuis Mi^dslburg.
Gevra'agd
léof onvoOTziene™omstandighe-
[terstond of later
teren, zoekt mat 1 Oct bei
In. Br. lett. H. Boekh. D HuiJ,
1 delburg.
Heden Dinsdag hoeft H- M. de Koningin
in de Vereenigde Zitting vair de beide
Kamers der Staten-Gen-eraal uitgesproken
onderstaande Troonrede.
De omstandigheden, waaronder ik mij
thans weder in uw midden bevind, zijn
in menig opzicht gelukkiger dan in de
laatste jaren het geval was.
Mij vervult innige dankbaarheid jegens
.God, dat Hij ons vaderland voor de ver
schrikkingen van den oorlog heeft willen
sparen. Leger en vloot hebben pal gestaan
om onze onzijdigheid te handhaven. De
diepgevoelde erkentelijkheid der natie
blijve verzekerd aan de mannen, die bij
de vervulling van hun plicht jegens het
■vaderland zich groote opofferingen heb
ben moeten getroosten.
De gedachten, dat na de wereldberoe-
ring de toekomst op voet van vriendschap
met de andere mogendheden wordt in
gegaan, stemt tot dannkbaarbeid en tot
voldoening. Alleen werd bij de regeling
van de uitkomsten van den oorlog ons
land gewikkeld in een geding, waarvan
onze verhouding tot België den invloed
onderging en waarbij ik geroepen werd
voor de rechten en de belangen van den
Staat en voor zijne zelfstandigheid met
nadruk op te komen.
In innige gemeenschap' met mijn gan-
Bche volk gaan mijn gedachten uit naar
Limbuirg en Zeeuwsch-Vlaanderen, in wier
trouw en aanhankelijkheid de hechtheid
en de fcr;a,cht onzer nationale eepheid -on
dubbelzinnig tot uitdrukking kwamen.
Nadat do totstandkoming van don vol
kerenbond z;a,l zijn verztekerd, zal de toe
treding van Nederland aan uwe goed-
- keuring worden onderworpen.
Vertrouwd mag woTden, dat de over-
Eeesche aanvoer der meest noodzakelijke
producten voor afzienb'aren tijd verzekerd
is; de levensmiddelenvoorziening blijft
intugschen, in verhand met de belang
rijke prijsstijging, mijn volle aandacht
eischen.
Ofschoon in belangrijke mate de werk
loosheid afgenomen is, zal toch het
n.oodige verricht worden om door het
uitvoeren van werken en het bevorde
ren van ontginningen, de arbeidsgelegen
heid te vergrooten.
De uiterst kostbare maatregelen, welke
de verzorging valn de geestelijke en stof
felijke belangen van mijn volk vordert,
en de bij voortduring hooge stand van
Üe prijzen stellen eischen aan 'slands
schatkist, die- mij met groote zorg ver
vullen.
Ondanks de bevredigende opbrengst van
's Rijks middelen en den invloed van de
met Uwe medewerking bereids tot stand
gebrachte maatregelen tot versterking, van
inkomsten, wijst de raming voor den
komenden dieust een belangrijk tekort
aan, bovendien zijn regelingen in voor
bereiding, die geen uitstel "kunnen lijden,
en een aanzienlijke vermeerdering van
uitgaven noodig maken.
Afgescheiden van deze onvermijdelijke
uitzetting van uitgaven, is het met het
oog op den finantiëelen druk, dien de
fcelajstingen reeds op tens volk leggen en
nog zullen leggen, noodzakelijk, dat het
Trouw
yrij naar het Duitsch van W. Blumenhagen
door
KEES VAN DER MEER.
-16)
o
Een waterkruik en .een schaaltje met
magere... soep stonden op dein grotid; de
z'vvare ijzeren handboeien lalgletn er los
naast, want daar de gevangene aan beide
armen gewond was, (had men slechts- ©etn
Ijch toren ketting aan eejn "zijner voeten
vastgemaakt, -maar de zwarei kettingep
liagen daar om hem er aan te herinneren
wo.lk lot hém straks zou wachten.
Op jliet geluid,, dat de deur maakte,
draaide de zieke zijn 'gezicht naar de
djeuf en lie't zijn hleeike, door ziekte en
pllen-de; vermagerde wangen zïeta, en zijn
matte oogen, waaruit diepe weemoed1
sprak, welke maar al te-' zeef de sporen
op zijn karaktervol1 .gelaat gezet had.
„Kijk mij niet zoo- zwalrt en vijandig
waan", fei-de de wachter -ruw, „ik breng
"je niets kwaads, afleen maar gezelschap
i - -
doen van nieuwe uitgaven tot het uiter
ste beperkt worden. j_
Tot verkrijging van de dringend noo-
dige versterking der middelen, zullen in
de eerste plaats de te dien einde bij U
ingediende wetsontwerpen Uwe aandacht
blijven vragen.
Verdere, voorstellen worden in gjelrped-
- hieid gebracht en zullen u binnenkort
worden aangeboden; hierbij staan op den!
vo.o-rgrond een belasting op ujtgave van
weelde, -een fiscale herziening' van hef
tarief" van invoerrechten, eepa b©rajstinig
Op tabak, sigafen en sigaretten en ,©em
uitbreiding van de zegelbelasting.
Een wetsontwerp tot wijziging van ©ePi-
ge bepalingen van het Burgerlijk Wetboek
'betreffende biet wettelijk eirf'dfcel zal ,u-
worden aangeboden.
[Wettelijke bepalingen tógen liet maken1
van woekerwinsten zullen u worden voor
gesteld.
Een wetsontwerp tot -regeling valn den
rechtstoestand der ambtenaren zal wor-
dten ingediend.
Het overleg omtrent de administratieve
rechtspraak 'zal worden hervat.
Met de uitvoering van het gewijzigd
artikel 192 der Grondwet, in het vorig
zittingsjaar aangevangen, zal ter verkrij
ging van bevrediging op onderwijsgebied
wordten voortgegaan.
Nevens de reeds aanhangig gemaakte
ondferwerpen tot wijziging van de be<
staande onderwijswetten, zal u een wets
ontwerp be'reiken tot regeling van biet'
btewaarschoolon detwijs-.
Op het defensie-vraagstuk blijft mijn©
volte aandacht gevestigd'. De oplossing-
kan eerst ter hand genomen worden, wap-
peer omtrent de internationale! regteliPlg,
door den volkerenbond heo-ogd', meelr zte-
kterheid z!al zijn verkreg'en.
Met kracht zal worden voortg-earbeid
aan d-e in uitvoering en voorbereiding
zijnde groote waterstaatwerken, waardoor
de- belang-en van het verkeer in hooge
mate -zullen worden gebaat.
Nopens de- >electriciteitsvoorziening van
Rijkswege zulten, naar vertrouwd mag
worden, spoedig voorstellen gedaan wor
den.
Op de bevordering van het luchtvaart-
verkeer is mijne aandacht gevestigd.
Het is noodig aan enkele tijdelijke re
gelingen, die onderden druk der tijds
omstandigheden ontstaan zijn, een blijvend
karakter te g-even. Daarmede zal een al-
geheele herziening dier regelingen gepaard
gaan; zoo zal de noodboschwet moeten
vervangen worden door een regeling der
voortdurende bescherming van onze bos-
schen en zal ter vervanging der binnen -
schepenwet, eene wettelijke regeling van
het binnensch-eepvaartbedrijf worden voor
gesteld.
Een nieuwe jachtwet is in voorberei
ding.
De mogelijkheid lot het v-erkrijgen van
klein-grondbezit dient tot anderen dan tot
de landbouwarbeiders te worden uitge
breid.
Voorstellen tot bevordering van de steen -
kolenproductie zullen u onverwijld be
reiken.
Ingediend zullen worden voorstellen tot
wijziging van de woningwet, tot bevorde
ring van de vreedzame bijlegging van ar
beidsgeschillen, tot regeling van de ar
beidsbemiddeling en tot regeling van de
werkloosheidsverzekering.
Een landbouw-arbeidswet, een land-
bouw-ongevallenwet, alsmede voorstellen
betreffende de ziekenverzorging van on- en
'li' li
an je eenzaamheid, een jonge veelpraats,
die den tijd verkletsen kan."
„Wait is 't?'-' antwoordde de gevangen©
eientoniigi. „Yetel goeds verwacht ik niet
van je. Ilc veracht je spot. En gezelschap,
[h'aat lik, ik weet wat mij- wacht e|n wat
je me brengt zou het andere- geizblschap,
dat mij onafhankelijk van j-ei wil1 steeds
«zlo© tro-uw bezig' lroudt, schuw kuniteP
maken."
„De ratten, bedoel je", antwoordde
Hannibal honend. „Je lekker© kost lokt
z!e bjnne-n. Je moet ap-cleirs wel vetel van
het ongedierte te l'ijd'en hebben, omdat
je geen handen ter beschikking hebt om
z|e rve-g te: jagen. Maar, armzaligiei keïel,
waarom heb je. je ook zioo dol geweerd
togen de onbedwingbare soldaten vani
onzen groolen kotaiing? [Wees nu maar
blij ïntet je kameraad, 'tls eien flinkie
vient, die. van 's morgens vroeg tot des
Avonds laat jacht kan houden op het
edel© wild."
■Da gevangene richtte, zich op van htet
stroolege-r en lceek dien kerkerbfewaaircter!
doordringend aan.
.„Je bént eien wreled man", fcfeide hij,
„ten toch wil ik je wat vrageln. .Wil je
mij Oen vraag naar waarheid beantwoor-
dlenl?" i
„Als ik mag, waarom niet?" antwoorrt-
die de bewaarder^
„Ik hoorde den heefen nacht schiieteln",
minvermogenden zijn in voorbereiding.
De toestand der Indische geldmiddelen
maakt het opleggen van verschillende be
langrijke jji euwe lasten noodzakelijk,
waartoe Lij de eerlang in te dienen be
grooting voorstellen 'zullen worden ge
daan, om pp' Java autonome regentschap
pen onder het bestuur va.n raden te
vormen, terwijl een -wijziging valn artikel
113 van het Regeeringsreglement betref
fende heL overheidstoezicht op de Chris
telijk'© Zending aan uw oordeel zal wor
den onderworpen.
Met de bede, dat Gods zegen op Uw
arbeid moge rusten, verklaar ik de ge
wone 'zitting der Statcn-Gcneraal ge
opend'.
Met groote belangstelling begroeten wij
deze Troonrede. In de eerste plaats omdat
het een Troonrede is, wat zeggen wil,
dat zij door de Koningin werd uitgespro
ken; en in d-e tweede plaats om haar .in
houd.
Haar tweede clausule, in verband met
haar laatste, spreekt van de bekende, on
der lief en leed door de Koningin vastge
houden, en ook door hare Raadslieden
toegestemde erkentenis van God Almach
tig, uit, en door, en tot Wien alle dingen
zijn.
De natie, di-e nog in haar meerderheid
dit standpunt deelt, zal dit met voldoe
ning vernemen.
Niet minder aangenaam stemt het te
lezen dat H. M. zich nog dankbaar her
innert de vaderlandslievende opoffering
door onze landszonen tijdens de mobilisa
tie- g-etoond; ook de fiere taal in zake
België's optreden jegens ons land; de at
tentie jegens d-e bedreigde Limburgers en
Zeeuw-en, en d-e toezegging in zake den
Volkerenbond do-en e-en snaar van instem
ming trillen bij duizenden.
Het is niet noodig iedere clausule van
deze koninklijke boodschap nader te be
zien. D-e lange lijst van herinneringen en
toezeggingen spreekt vook zichzelve. De
troonrede spreekt onbewimpeld uit, dat wij
de gevolgen van den oorlog, d-e gevaren
van duurte en rantsoene-ering nog niet
te boven zijn; en de staat der geldmid
delen zorgwekkend blijft. Er is, en er zal
in de toekomst blijven, een belangrijk te
kort. Wij kunnen ons derhalve voorbe
reiden op nog meer en nog hooger be
lastingen.
Da.t ook ons Indië een ruime pl&ats
heeft in Jhel werkplan der rege-ering, mag
dankbaar stemmen. Nederland is nu een
maal de tweede koloniale- mogendheid.
Dit le|t verplichtingen op, en zulks te meer
naarmate 'de Javaan .naar de periode, zijner
mondigheid voortschrijdt. Waarbij dan
komt de' zol'g voor de- Zending, welke
over geheel onzen Archipel om veler
lei redenen dient vrijgelaten te worden-,
Ook teir wille, van Git laatste doet ons
d'e koloniale, paragraaf in de Troonrede
groot genoegen.
Wij' 'zien overigens -ongeveer alle depar
tementen in actie. Landbouw, Waterstaat,
Onderwijsv.Koloniën, Justitie, het vraagt
.alles om d'e medewerking der Kamers.
Het maakt .een tragi-comischen indruk
enkele punten te zien herhaald of, na
jaren sülzWijge.ns herleefd; weer te zien
voorgedragen. Zoo onder anderen de ad
ministratieve rechtspraak, reeds in
Groen's dagen de twistappel, en in de
Troonreden .van 1888 en volgende aan
gekondigd. En de -ongevallenwet voor den
landbouw, van niet minder ouden datum.
aldus vervolgde de gevangene 'druk; „het
kwam -u|it "t Westen. O, was ©r maar
(een gat in dein muur aa|n die izlijdei pn!
kon jk maar 'de tore-ns va|n Ostetaidte Sliep,
mijn jgte-vangenschap zou Jiiet half zo.o
onldragjed'ijk [zijn! Ze-g eens, js er wieier
iets tegen de stad ondernomen? Je brengt
leen gteivangein© binnen, en als je er twfeia
in- ;éen kerker opslju.it, moeten ©r vlelè
nieuwe slachtoffers binnepgekomieni fcijn,
tZieg, 'hfeteft -dei stad' zwaag onhej-1 gjetrof-
ïen; is z,e ingenomen? Och toe, 'blijf Pp,
piet zoo- hard van ziel.
„Dwaas!" antwoordde Hannibal. „,Ala
dat (tompienpie-st in ölns bezit was, ziou
ik 'tje well zonder vragen verteld' hebben
om Ij© trotschie hart klein le krijgen.
Zoover is 'tnogi niet, maar wajt vandaag
niet gaat, zal morgen wel gelukken, wapt
de generaal wil niet eerder weer eten
dan wanneer de tafel op jullie markt
gfe-dekt staat."
„O mijn arme vrouw, mijn arm kind!"
zuchtte de gevangene en draaide zijp ge
zicht weer naar den muur to©. Hajn-
nüb'al wendde 'z'icK naar zijp zwijgenden
metgezbl'. „Kom er nou in!" riep hij
biaxsch'. „Zie maar, wat je met bezien
fcrotschen brombeer kunt beginnen-. Ik'
Ueloof, dat -de oud© pater je ntet bepaald
Pep* jgrootep d-ienst Welwees, toep hij' je
paar dezen cel1 verwees."
I Met eiep boozten blik oi
Komen die beide onder dit kabinet tot
stand, dan zal de kleine man, behalve
voor menige andere verbetering in zijn
sociale leven, reeds gewrocht of nog. te
verwachten, ook voor die heide de re
geering van H. M. de Koningin zegenen,
onder welke dit alles tot stand kwam.
Doch dit in 't voorbijgaan.
Hoofdzaak is dat 'tkabinet met goe
den werklust is bëzïeidda,t elk zijner
leden het gewicht 'zijner taak wel beseft;
en dat zoo God de krachten schenkt
en Zijn 'z'egen er op gebiedt nog.
menige goede maatregel mag worden te
gemoet gezien.
Indien de JKanrers nu maar willen wer
ken, gelijk in het vorige zittingjaar. Aan
de. regeering en 'de ministerieel© depar
tementen belooft het niet te zullen liggen.
CLXXXII.
In „Het Volk", het socialistische
hoofdorgaan, een teekening van Jordaan:
Minister AalbPrse, in ambtsgewaad,
verscheurt de amendementep Duys op dp
Invaliditeitswet; achter hem een oud, ajf-
gteleefd paartje, en gehlsje) op- den achter
grond Iwefe sjielre auto's die elkaar pas
seteren.
Minister Aalb'e-rse wordt dan in dep
mpn'd gelPgd: „Onmogelijk de tijden,
zijn te slecht!"
Zoo wordt on'ze regeering, öliie voor
ons volk doet wat zij kan, als d'ei verper
soonlijkte ongerechtigheid en gierighlfid
en Dnys, die een paar r-eclame-amiepdi'ef-
menten indiePde om tcgenovfer zijn partij
genoot-en niet met leegp' halnden te staan,
als de aankomend© redder der mj.5psch-
heid voorgesteld.
Gelukkig, dat een' groot deel van ons
volk nog he-grijpt, dat hPt door del soci-
aabdemocraten met hun grooteu moPd
en ld-e-in verantwoordelijkhPidsgPvoioiI be
dot wordt.
!W;i© door'zi-e-t niet het looize spel, dat
zij spelen', ,om zich de.n naatn valn wel
doeners t© kunneln bemachtigen?
In1 vel© kringen evenwel gaat ptclalmte!
als hierboven aangeduid, er grif in. Dat
laat zich' aldus verklaren:
Men meent nu, dat al liet oude voor
bij is, als gevolg van hot oorlogsproceS;
dat men nu, een andere, en b'pter© periode,
is ingetreden, waarin dep menschen bij
minder werk meer eten pp meier weelde
artikelen zulten toekomen. Kortom mep
Iteeft in d-e.n ijdelen waap, dat nu biet
leed geleden is, dat do sociafe kwPstiei
geh.ee!' ten gunste van de arbeiders is
opgelost en dat m>e,n nu eep nieuwe) Lp-
deiel-ing heeft, waarin dapk zij de.
plotselinge kentering der meepingtep
voor iedereen rijkdom en -geluk is wGg-
gele-gd.
Dat alles stapt niet in mijn Bijbel,
en toch' zijn er misschien dm onze lerin
gen no-g w-el-, di-ei ook van zpo'n gouden
toekomst droo-men en al'vast het werk-
pakje uitgetrokken hebben.
Maar men dwaalt. Men speelt met het
lot zijner me-demenschen, als meP thans
het bijltje ©r bij neergooit.
In zekeren zin is liet waar, da.t al
het oude voorbij is. Ook in' dezten zin',
dat de oude voorraden levensmiddelen*
opgeteerd zijn, zoodat wij thans van de
hand in den taPd moeten leven.
En meen niet, dat de toestand in Eu
ropa rooskleurig is, al is die in ons',
land dragelijk of zelfs vrij bevredigend;
liep [hij op d(e deur toe; ep wieirp. zte
nijdig in 'tslbt.
Kaitbarina stond nog' ePke-te; oogtePblik-
kep te-gen den vochtigep w,apd; geteupd.
[\Ara|t in haalr zliel omging, wa,s niet te
beschrijven. Een mengeilïplg vap vreugdo
(bn smart.
Zij moest naar haar geliefde ep toch
vrees-de 'z'ij, dat de ptotsetóngle- verrassing
de-n zieke zou kunnen kwaad doen-
Einidtel'ijkbfalar oogen vulden 'zlich
met 'iiefdetranen, zij strekte h!aa|r armep
Pilt en h!aar lichaam voorover nuigteP'de,
kwam [het hijgend over haar trillendel
lippten„Herman, mijn HeirPia|nl"
D© zjeke schrikte hevig op. ep keek
haar met gtoeiende oogen alau.
„Wie ro-ept mij met deze stem!?" vroeg
hij wild. „Is het ha,ar geest? Neen, dat
zijn haar oogen, "haar gelaatstrekken. Ver
dwijn, spookbeeld! Als dat mijn KathaP
rina werkelijk was, z'ou God het zwaar
ste lteed tot nu bewaard' hebben en zou
ik de afgrijselijke opeenjhooping -van elk
lende- niet langer meer kupnen vetd'ragepf'
„Heiman", zeid© nu Kathatrina op diep
wee-moedigen "to-on, „ontvapg je zioo, zon
der efepfiigp vrepgde, je vrouw?"
„Zoo, is d© stad veroverd en is mijn
kléinen Willem geworgd door de- onmep-
'j sclie-n en lcom j© nu mijp l'ot >deielfep!?"
I vroeg d© man nu.
A b o nn erne nt s pr (js-:
Per 3 maanden fr. p. post f2.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
1'4 regels f 0.80, iedere regel meer 20 ct.
[Verhoogd met een tijdelijken oorlogstoeelafcj
vap 20 pet.
3 maal wordt 2 maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Bewijsnummers 5 cent.
Het rapport, dat een aantal Ame'rikaan-
sche dames, di© Berlijn; Halte, Leipzig,
Chemnitz:, dorpen in het zuideP vaP Sak.
sen, Breslau en omstreken hezocliipp,
uitgebracht hebben, moet het gewo(t©ndelB
wereld wel wakker schudden. Wat haar
oogen daar gezien hebben, lapt zich nau
welijks beschrijven.
In de ziekenhuizen ep poliklinieken de-r
pro-fessoren, waarin wij zlijn binnengeleid,
zoo rapporteerden de dames, leden on
geveer alle vrouwen en kinderen, dte
daar heenkwanren, aap tuberculose. En
geen wonder! Al's wij de kipderen vroe
gen, wat z'ij deis morgens hadden gege
ten; kre-gten wij steeds weer hetzel'fdle ant
woord. 's Morgens koffie zonder melk
(en1 het was een surrogaat) met droog
brood, ,a£ en toe s acchari ne ma'rme 1 ad'el
op het brood, 'smiddags: soep van ge
droogde gro-enton, slechte aardappelen of
meeïs-oep zonder vet en zopd'elr vleesch,
's Avonds vaak h'eelemaal niets of weier
koffie zonder melk en 'droog^ brood. EP
de tongtuberculose was nog niet db erg
ste tubercutese, welke wij vonden. Wij
z!agten; zoo vele en znïke erPstigtel geval
len van b'eendertuberouïose, 'dat wij niet
hajdden gedacht, da,t er zulke in Europa
bestonden. Alleen in Engelsch-Indië, na
een langdurigen hongersnood kwamen tot
nog toe zulke vreeselijke gevallen voorj
Natuurlijk zijn er ook nog ander© oor
zaken voor de ontzettende toeneming: van
de tuberculose; dan de langdurige, h'oPgterj
Veikopdhleidsziekten, speciaal ook phy-
sische invloeden, heb-bep. er deiel aan,
want de groote massa van Duitscbland)
bevindt zich in eeP toestand' van ontzet
tend© hopeloosheid. Overal ziagen wij op
straten de-r steden, met Pam'e in de! indu
strieel© wijken, ble-ektel, z!waik uitziende,
vermagerde menschen. Vaak was- die ver
magering zoo sterk, dat de menschep'nog
slechts vel1 over been waken. De! kipdelrep
hebben een grauwe huiskleur ep dunne
en slappe- armen e'n b-eeneP. Zelfs ira
gevallen dat liet gezicht z'o-o'n verajrmo'ed
lichaam niet laa-t vermoeden. Waar wij
kinderen ip een luchtbad ziagen met na,akt
bovenlichaam, waren wij ontzet over de
verschrikkelijke vermagering. De schou
derbladen hij jongePs stonden uit als
vleugels, men kon de ribben -en rugg©-
werve-l's tollen. De magere knokige armep
en heenen leken nog dunner door da
opgezwollen gewrichten, gevolg vap d©
Enielscbe ziekte. Alle kinderen waren
ettelijke centimeters le klein voor hup
leeftijd. Af en toe waren zij zoo- achter
lijk geweest ïh hun groei, dat zij wel
dwergen leken. Zoo opvallend was de
uitwerking van dep langdurigen lionger
op de tuberculose bij all© klassen 'dier
bevolking, dat de Duitsche geneesh-elereW
beginnen te z'eggen, da,t de primaire tu
berculose piet zoo zeer als eep infectie
ziekte maar vee-leer al's eten' voeflings-
zie-kte moet worden beschouwd, en dat
zij voortaan meer moet worden bestoet*
den door -e-en goed-e vo-ed-iPg daP door
medicijnen al's afweermaaIregeltep
Doch de tnbercul'ose is niet de etepiig©
voedipgszi-ekte, welke wij zijn teg-elnge-
komen. De Engelsche ziekte, w-elkei vroe
ger 'bijna alleen in de armste -gezinnen
voorkwam is nu zeer verspreid onder
de kind-eren vap alle maatschappelijke!
klassen. Met de verzwakking ep verkrom
ming van de beenderen gaat e©ln abnor
male breekbaarheid band in hapd. Er
komen spontane fracturen, plotseling©
beenbreuken voor door de kleinst© oor
zaken. Een val1, ©en stoot is voldoend©
opzie Wim wordt goed verzorgd door m'n
zluster Martha", antwoordde Kathariinal
moedig-. i
„Onnatuurlijk© moeder, die haalr kind
verlaten kon!"
„De Vader van all© kinderen waakt
ovler hem. Om' z"n aardschen vajd©r t©
redden, begaf dik mij in het gevaar. Gods
stem dreef mij ertoe. Misschien helpt ©m-
koopinjg wel1, -of anders zal men j© we®
voor eten goed losgeld in vrijheid stielllePu
Zonder 'mijn waagstuk waart ge in ieder
gteval verio-ren, daafom aarzelde ik niet-
Hoe z'ou ik zonder jou kunnep levep
Jou liefde bracht mij geluk aan ©n z'oP
ik -daarvoor mijn l'©v)eP niet in de waag
schaal' stelten En mislukt de 'daad, dam
kan ik je toch troost brengfen, j© aap
m'n horst cjrukken, alles met je deeleP',
wat d© snoodaards je aandoen."
„Het is mislukt, want je bent gevan
gen, net al's ik den dood overgeleverd",
antwoordde Herman op zacbteTen toolo;
'maar mtet steeida- donkerder blik.
„Neen! neen!" riep de vro-uw wild uit,
haar armen naar de zonnestralen uit-
bteidenti. „Neten, Hij die" dit stralende
licht uitgiet, zal niet verderven wat on
schuldig -lijdt."
(Wordt vervolgd.).
