No. Woensdag at Augustus 101Si 33e Jaargang Trouw I mm mii kerk ew staat. FEUILLETON BüiienlaciL Uitgave van fle Naaml. Venn. LUOTOR ST EMJEtRGKJ, gevestigd te Gees. Hoofdbureau te Goes LANGE VORSTSTRAAT 219. (Telefoon No. 11). Bureau te Middelburg: F.IRMA F. P. DIIUIJ L. BURG Drukkers: ©OBterbaan Le Oointre, Gees. .VERSCHIJNT ELKEN ^JBREDAG. Abennemeutsprjjs: Per 3 maanden fr. p. post 12. Losse nummers16.06 II. De navolgende „kerkgenootschap pen"., behalve' hot Ned. Hervormde, genieten uitkoering van Staatswege: Eet I/ntherschie, hot Hersteld Ev. Lu- thersche, het Heiiionstrantscke, het Doopsgezinde, het Roomsch-Katholie- ke, inet Oud-Katholieke en het Israë- üetisdhe. Allo overige de Genef. kerken van allerlei formatie, de Evan gelische en de vrije gemeenten ont vangen niets. Hoe dat komt? De genootschappen, die wij 'teerst noemden, bestonden ai in 1814, dus moesten zij worden gesubsidieerd. Ko ning .Willem I schijnt in de vaste meening te hebben verkeerd dat er be halve deze wel geen „kerkgenoot schappen meer -ontstaan zouden. Van daar dat <ie Ohr. Afgescheidenen on dier zijn regieering zo-o zijn bemoeilijkt gewonden. Eerst nadat de Synode der Chr. Afg. Ger. kerk in 1840 verklaard, had afstand te doen van alle aansprakein Op inkomsten, bezittingen en rechten van de Hervoirmidie Kerk, hiëlden de vervolgingen op, en weid de kerk als zoodanig door de Regeering erkend. iN,u j& wel in latere jaren officieel toegegeven ide onhillijkheid dat. deze later „ontstane" kerken niet geldelijk door hef Rijk woldjen gesteund, doch daal' is 't bij gebleven. En wij zog gen 'tdên heer Lobman na dat ïs uiaar gelukkig pok; want) der sol licitanten tal zou geen einde zij'n; en Öe schatkist, zo-u bij de herhaalde veel vuldige wisselingen van allerlei kefflk- formaties dat alles niet kunnen beta- Sen, zonder nieuwe onbillijkheden te scheppen. Bi] de grondwetsherziening van 188? is wel gepoogd hierin verbete ring te. krijgen, en ook voor dien tijd is meermalen door nu wijlen het a.-r. Kamerlid voor Leiden nr. L. W. |C. v. d. Reroh van Heemstede gepoogd de staatsruif o-ok voor de Ohr. Geref. kerk toegankelijk te stellen; doch alle pogingen in ide richting van billijke regeilng lieden schipbreuk. Die een wil- lde de snbsidiieering der bestaande kter- -ken bestendigen, dus geen nieuwe er hij. De ander wilde ook de nieuw opkomende klerken in 't voorrecht doen deelen. Een derde wilde absolute af knapping van de zilveren keten. Doch geen dezer denkbeelden werd uitvoer baar geoordeeld. Thans is de quaestie weer aan de orde gekomen door 't wetsvoorstel der tegeering, waarbij haar 2 millioen wordt toegestaan voor het geven van f100 toeslag aan alle predikanten, geestelijken en rabbijnen der „kerk genootschappen" die in 1814 beston den. Het standpunt der anti-ilevolutionai- ire partij bleef .onveranderdGeef aan de Iverken eens voor goed aan kapi taal, wat ze np sinldjs een eeuw aan S ubsadie trekken. Hiertoe zou echter Grondwetsherzie ning noodig zijn. Het standpunt der Christelijk Histo rische Urne is, dat ide rechter heeft ui- te maken die geldigheid der aan spraken en 'taan iedere kerk toeko mend bedrag. Het vraagstuk der scheiding van Kerk en Staat is rui ongeveer een eeuw lang slapende gehouden; in den laatsten tijd is hechter beginnen te ontwaken. Steeds meer begint men in Proite- standsch Christelijke kringen in te zien dat 't geen aanbeveling verdient dat de Overhead vo-or "de financiën der Kerk zorgt; en ook dat deze zorg onmoge lijk tot de Goddelijke roeping van de Overheid kan behooren. Immers de zorg voor de traktementen van de Dienaren dies W-oords ruslt (niet op den Staat, maar -op de plaatselijke kerken. Een kerk die haar leeraar 'ge brek laat lijden, en vooral in dezei dure tijden geen, of geen voldoende rekening miet de vermeerderde behoef ten van den leeraar en zijn gezin houdt, begaat een schrikkelijke zonde tégen dien Hoe-re dér Gemeente, én togen hielt Goddelijk bevel iu zake hare roeping. Voor den bi oen der kerk is 'took zeer gewensoht, dat zij' niet. op' dep Staat behoeft te steunen. Kerken, die zellf in de kosten van haar ©eredienst voorzien, hebben hierin dien waar borg van uitwendigén en geestelij ken bloei. Do vrije kerken in de Ver- eenigde Staten en in Groot Brittanjei strekken hiertoe ten bewijze. Bovendien blijft het gevaar altijd bestaan, dat de Staat eigenmachtig den financierden steun staakt, de uit- keeringen inho-uidt, zonder rekening te ho-uden met het recht, hetwelk onder een socialistisch bewind Frank rijk leert het of onder (een commu nistische r(egeering Rusland toont het 'stellig gebeuren zal. Of pok de Staat matigt zich tegenover de Kerk allerlei aan, waardoor de 'Kerk pnder ,zijn tirannie komt, of in |die verzoeking om te verwereldlijken. Losmaking; van wat men noemt de zilveren keten, ware hierom wel ge- wenscht; doch niet vóór de oplossing van het vraagstuk in het op zichzelf nóg niet zoo kwade artikel 171. Op zichzelf niet zoo kwaad. Eene opmerking ontleend aan een Rapport indertijd door nu wijlen ds. Rudolph uitgebracht op de Zwolsche Synode der Gereformeerde Kerken. Dis Ru|doilph noem.de dit artikel „een geteefeende -en verzegelde schuldbe kentenis die de Staat aan de gezindhe den heeft geschonken." Het is .alleen de uitvoering, die ©eln niet zoo onbelangrijke minderheid der natie, voor wat haar kerken aangaat, onrechtvaardig noemt. Immers in de eerste alinea van het artikel staat idat de pensioenen, traktementen, en an dere bijdragen, die de godsdienstige gezindheden op dat oogenblik, dat de Grondwet vastgesteld werd, dus in 1815, genoten, haai- in de toekomst zouden verzekerd blijven. Dit geldt derhalve ook voor de gereformeerde kerken, die in 1815 a-ls zoodanig reeds bestonden, want eerst in 181b werd kien kerken de genootschappelijke band aangelegd, die tot de ui ttreding of uit werping leidde. Nu zullen de aldus verongelijkten wel nimmer om een andere uitvoe ring van 'itartikel vragen; zij toch hebben als vrije kerken principieel be zwaar tegen Overheidszorg. Maar wel steunen zij iedere poging om tot een bevredigende oplossing van 't kerke lijk vraagstuk door de Overheid te ge raken. Naar aanleiding van het voorstel om aan alle geestelijken, predikanten en rabbijnen, die Rij'ksto e lage ont vangen, f 100 toeslag te verleenen, is aan minister -de Vries gevraagd hoe hij, als anti-revolutionair man, een der gelijk voorstel doen kan, 'dat geheel m strijfd is met de anti-revolutionaire leer inzake de zoirg voor de Dienaren der Kerk. Wat hij' hierop gezegd heeft, is ons natuurlijk onbekend. Maar toen een ander h'em opmerkte, dat liet voorstel een bestendiging en verscherping van een onrecht aan zijn kerk be toekende', moet Z.Ex. gezegd hebbenlaten uw kerken ook om .subsidie vragen,. Ofschoon ide tijden slecht zijn en vele berken het goed gebruiken kun nen, zai .dein dergelijk verzoek van die zijde wiel nimmer tot de 'regeering uilgaan. Oni b-ovengenoicmde redenen. En wat het, toe,slag voorstel aangaat, het ware wei te w-enschen dat een weg kon .gevonden worden om het in te trekken, dat ware zeker 't beste. Maar dan móeten alle leden der ker ken, daar bedoelld, zioh er voor span nen. Of, zoo het aangenomen wordt, dat dan een buitengewone belasting van leden der R. K., .Israëlitische en N. H. gemeenten vo-or 'tgenoemde doel geheven, in diezen noodstand voorzie. Leden d©r niet-gesubsidieerde kei'k- genoiotscliappen, icfie zeiven voor hun ne dienaren zorgen, en de tra.ctem|epts- verhoogingen op zich nemen, nog eeins te laten meebetalen aan de riikstolösla- gen ten behoeve- van de wei-gesubsi dieerde- gezindten, 'tis te- hopen dat 't onbillijke hiervan allereerst door dezen anti-revolutionairen minister van financiën zal worden ingezien. Natuurlijk verliezen wij hierbij niet uit 't oog, dat er ook nog kerken zijn die hun leeraar^ gebrek laten lijden, 'en andere die heusch niet meer kunnen doen. Maar dat behoort weer tot een ander vraagstuk. vrij naar bet Duitsdh' van W. Bhimeahagen floor KEES VAN DER MBER. 3) ov Zij bel den korten zweep door de morgenlucht knallen. Het ezelspaar (7,elte kalm de reis vooirt en terwijl de vrouw met een vloed van woorden den jongen Arlon raadgevingen en waar schuwingen gaf, bleef z:ij naast hem rif- den, en de jongen hoorde met geduldig» opmerkzaamheid alles aan, wat zij over de manieren en het leven .van het krijgt volk inet lossen tong er uit flapte -Weliswaar had de krijg in de ee'rsle -jaren van de 17e eeuw in de beproefd© Belgisch© provincies rie' het onmenscho- jiijke ka.raktelr van de veldtochten van' den heruchten AIva tegen den dapperen iWillejm van Oranje en de zijnen, inaa'r toch waren eir.pog vele soldaten uit die gruwelschool dn he)t leger, die niet ver geten hadden, dat men hun geteerd had, dat de ketters roofdieren gelijk waren, die als verraders met wortel en al uit geroeid moesten worden en dat hun ver delging verdienste bij 'God' w,a,s. De ijze ren Fi'Iips van Spanje rustte in Escorial, d© laatste rustplaats- van het Spaansche ko-ninfgshuis. De rijkste monarch zijner eeuw liet he-1. uitgeputte en Zwaar belast© land aan zijn zwakken zoon over. Had Willem van Oranje een Filips en zijn' Toledo geweerd, zijn zoon Maurits was er niet de man naar, om het leger va,n Albertus vrij spel te laten. Weliswaar wisselden de krijgskansen gedurig!ijk weliswaar herhaalden zich de gruwelda den en het bloedvergieten, werdlein sle den in de' ascb gelegd en geheelle provin cies geplunderd; maar eindelijk zegevier de toch het standvastige verziet, dat geen offer ontzien had en Spanje moest door een twaalfjarigen wapenstilstand de jon ge republiek erkennen, hofe'zieier het ook tegenstreefde. Juist nu had het Spaansche leger1 g'roote voordeden behaald en hajd hef zich ges legerd, om de zeevesting OstenfiJe te nemen, op welkelr bezit generaal graaf Bucquoy de Longueval- zoozeer gesteld was, wijl hij als geboren Nederlander Beknopt overzicht. [Wat de steonkolonvoociziening betreft, staat Duitschland voor ee-n duistere toe komst. Het is merkwaardig te 'zien, welk© middelen de anders «oo arbeidschuwe socialistenleiders aanprijzen orn elan der hacle te voorkomen. De (soc. de|m.) „VorWarts" publiceert een opzienbarend artikel over ©en nade rende transport-catastrophe ?n verband !met het steonkoléntekort. Het blad verklaart ronduit, dat op liet grootste deel der spoorwegarbeiders lot het volbrelngien van hun arbeidsplicht dwangmiddelen moeten worden toegepast. De milliarden-schuld, welke uit den zak vain het volk moet uitgedelgd worden, mag niet groot-er worden gemaakt. Als ee-n positief geneesmiddel stelt d© „Vorwürts" vo-o'r, lo-on naar feitelijke ar beidsprestatie te geven. De arbeide" moet voelen, dat goede betaling slechts door goeden arbeid here'kt kan worden. Te gelijkertijd moeten goede arbeiders d© ge legenheid hebben u,it de nuttige aanw©n<- di-ng van hun arbeidskracht ©on honger loon te trekken dan een bepaald uurloon. Met liet oog op de zwaar gehavende! arbeidsmoraal', kan men aan loon vo-h gens prestatie in de staatsbedrijven niet meei' ontkomen. Spoorwegmaatschappijen' zijn ondernemingen van den staat en van het volk. wist, va.n hoeveel' gewicht dit bezlit zou Zijn, met het oog op- ha,ar ligging en het zieeverkeer, voor zijn veldtocht. Toen de jonge man en zijn. geleidster eenigen tijd waren vooiigemarcheerd, hield zij op een boogie- wepir evien stil', e'n iwees mét haar vermagerde hand naar een plek terzijde van den straatwleg. „Wal; zie je daar, m'n jongetje?" vroeg zij. Frans keek nieuwsgierig in de aange duide richting. „Daar schijnt t' aardig gebrand te heb ben", antwoordde hij; „puin en ver koolde, 'balken liggen er opgestapeld; geien grassprietje groeit er." „Kijk eens goed", vervolgde vrouw Bar bara op delnzelfden toon, „daar stond eeh half jaar geleden nog een mooi dorp. Er woonde ook een lieve nicht van mij met een zestal kinderen. God heeft hen allen tot Zich genomen in Zijn Vrederijk. Zi© jo ook de wit.te beenderen ,uit de telwarte asch steken!? Daar ligt menigeen onfie'graven. Die oude' steenklomp daar voor on's, met die drie grijzle totenp, was vroeger een sla tig ridderslot; de heer was bij liet leger van de Nassauwe-rs, mevrouw en bun zoontje thuis. Na. de dorpsbewoners waren Zij aan de beurt. Do noodzakelijke waarborgen voor de arbeiders moeten met medewerking der vakvereleni-gingen getroffen worden. Mogen d© Nederlandsche aikieddeTs dit in hun oor knjoopen, opdat hier niet met dezelfde dreigementen getracht me©' wor den eon achterstand in te haten. Anders krijgen wij toestanden, als waar op de luitenant Heirgott doolde toen hij studeeirend© vrijwilligers aldus toeisprak: Ongetwijfeld gaan wij een nïe iwe poi- liliekjei crisis tegemoet. De- kolen- en te- vensmiddeibnniood 'zlai Zich nog v-ererglet- ren. Binnen korten tijd zal onze industrie niet meer in staat zijn de huidige hoog© kronen te bfö talen en de fabrieken zullen; moeten stop-zfetten. Voor den as. winter moeten wij itekening houden met pngief- veeir vier millioien werklooz'en. Alle heifboomen worden in beweging gesteld otm Europa in den aanstaanden winter Le behoeden voor eiem kotennood, inet de spookbeelden van werkeloosheid, honger en op-stanid in zijn gevolg. liet zal aan de bezorgdheid daarvoo<r wel toe te schrijven 'zijn, "dat. de Geallieerden! Duitschland ter zake- van Opper-Silezië niet onwelwillend hebben, behandeld. Maar toch schijnt; Hoover e|en voorstel aan- Duitschland 'Le zullen overbrengen, om Opper-Silezië maar doolr Entente-trcepenj lie lutein bezetten oim voor handhaving) der orde in het belangrijke mijnidisüriot Korg te drage|n. Al zal Duitschland for meel het recht hebben dit voorstel van dehand te wij'zen, het zal dit in de practijk toch a!lee|n maar kunnen doen, wanneer de Iztekerhejd bestaat, dat de gis'r ting er tot het verleden behoort. Vap- daar vermoedelijk de ingesp.annlen pa-gin gen der Duiitsohe organ,en om den toer stand mees'er te worden en de op-timis- .tische bericliten uit Berlijn over de "her vatting van het werk in de mijnen. Bolsjewistische gruweien. Naar het Engel'sch ministerie van oor log vernélamt, Irebber de bolsjeiwiki in de Don-streek, waar re i opstand tegen het sovjet-regime is uitgebroken, ajle dor pen geplunderd en gro-otentdeels te vuur en te- zwaa:d verwoest. Al het koren hebben de roode troepen meegevoerd, zoodnt de, bewoners in den bittersteu nood verkeeiren. De bevolking heeft vreaselijke wieed- liedeln t.e verdu-ren gteha.d: kindelren wer den -in hun wielgen gedood, ouden van dagen werden op bossen, stroo verbrand, en talrijke personen zijn doodgeschoten en opgehangen. In de streek van Migoelinskaja en Ka- zanskaja zijn 5000 pereonë(n gefusilleerd, in het dorp Sjelslrartefsky 373, in- 01- chofsky 370 en in Nvnimrachinsky 197. De moord op de Russische keizerlijke familie. Het lijk van grootvorst Sefgi-us, van, de grootvorstin Elisabeth en yan de an der© leden de r fa,mille Roman of, die in het vorig© jaar hij Berm vermooird Zlijn, 'zijn opgegr-a.ven en' opgezonden. Hot lijk yan den tsaar en de lijken van de tedelnl van 'zijn -gteiz|in rijn in stuklqeln gehakt en onmiddellijk na de misdaad verbrand. Een nieuw ter plaatse in-gesteld ondeir- 'zoek, pin nieuwe aariwijzingen, bevieisti- gen de(z© feiten. Het kadaver van den lievelingshond van een dar dochters van de-n tsaar is; teruggevonden op de -bverblijfseten der lijken op den bodenn van eep mijnput, waairin de lichamen der slachtoffers waren gfeworpei. Cycloon. IBRUSSEL, 26 Aug. Heden imp,middag heeft 'een "korte doch zlefar hevige cy- Ook liet hooge slot werd een prooi der vlammen. De Edelvrouwe en haar kind wieirpen zich uit het venster ïn de vlam menzee, om nog grooter martelingen te opitgaan en althans de eer tot 't laatst rein te bewaren. Gruw je ervan, m'n, jongen? Zoo iets moet je gewoon raken, wil je een goed soldaat zijn, die het leger tot eer strekt." Zij kneep de oogen dicht, trok enkele, malen met haar open mond, als iemand, die zich geweld aandoet om niet in hui len ujt to barsten, draaide het hoofd onder den groot en vilthoed naar de- aln- dere zijde en ispoord-e haa.'r ezel met wree- d© heftigheid tot spoed aan. De jonge Arlon volgde haar mei ver bleekt gelaat, maar zijn. knieën beefden en liij moest op rijn stok leunen, om m|iet neer te vallen, toen hij plotseling vlak bij op een open zandplek een twaalf tal menschenlijken ontwiaarde; naakt neer geworpen, afschuwelijk verminkt, door talloos© wonden vermoord. Hel bloed liep er noig uit., „Barbara", öriep hij schier buiten adem, met d« .laatste''krachtsinspanning: „"Wie zijn da.t, en waarom slacht men die men- schen zoo onbarmhartig'?" „Daaroveir mag jij je eigenlijk niet ver wonderen," antwoordde de oude visch- Prijs der Advertentiën: 14 regels f0.80, Iedere regel meier 20 ct. [Verhoogd met een tijdel ijken oorlogstoesltlg van 20 pet. 3 maal wordt 2 miaal berekend. Bjj abonnement vooncLeelig© voorwaarde*. Bewijisnummers 5 cent doom 'aanzienlijk© schade in Mechetei* laangierjcht. Daken werden y.an de h|ui- zlen gleilicht en op straat geworpen, ver schillende personen werden op d©. Hoog straat en de Graanmarkt doior den wind opgenomen en leenige meters verder n©ef- geslingeirp. Een knaapje, da.t onder ee» portiek wilde gaan schuilen, wond over het hoofd va|n een vooxbijgan'gcr geworpen en kwam tien meters verder tetrecht. Vete lèchoereteejaen, vensters en de'urem wer den weggerukt. Tegelijkertijd brak een onweer llos, dat de paniek nog vermeer derde-. De Vesuvius, Na sterk onderaatdsch gerommel is de Vesuvius weier bevige'r gaan werken. Aan de Zuidzijde van den vulkaan hebben zich twee nieuw© kraters gevolrmd. TweB lavas troemen beiwiefgen zjch in het In- ifernoi-da,l. Voorioopig bestaat er geen ge vaar, dat de lava door de VesuviusL do-rpen stroomt. Aanvankelijk werd een paniek in de omliggende dorpen veroorzaakt, tenge volge van het feit, dat door brand-nd© lava ©en bo-schhrandwerd veroorzaakt. De beiwoners verkeerden namelijk in de meeming, dat de vlammen van den Ve suvius zelf afkomstig waren. Korte berichten. In Bulgarije;, vooral te Sofia, zijn opnieiuw onlusten Uitgebroken. Belgische troepen namen Maandag officieel bezit van Malmédy. Uit Atlantic City wordt aan het „H-oll. Nwsb." gemeld: Kapitein C. J. Glidden, die per auto 20.000 mijl heeft afgelegd, denkt er over per vliegtuig de reis om de wereld te maken. Hij is van plan alle punten aan te doen, welke hij op izij-n autom-obieltoer om de wereld heeft bezocht, welke 8 jaar in beslag nam, maar waarvoor hij nu een of twee jaar denkt noodig te hebben. Onlangs was te Mogok in Birma een mooie robijn gevonden. Het is een steen Van buitengewone waadde. Reeds is een hod van zeven lakhs mepijen voor dezen steen afgeslagen. Diat is in Nede'r- landsch geld ongeveer 770.000 gulden. De Belgische- Senaat heeft' met al- giemeene stemmen het vredesverdrag goed gekeurd. In Beieren breidt de liandel in Duit- sche geweren zich bedenkelijk uit. I-n Engeland onderneemt Lloyd Geor ge een bezuinigingscampagne, en wel met groot succes. Men meldt uit Belgrado De houten spoorwegbrug tusschen Ranja en Vransla Banja, weid door Bulgaarsche henden met petroleum overgoten en in brand gestoken. Het spoorwegverkeer tusschen Nisj en Sa- loniki is onderbroken. Vijf Bulgaren zijn gevangen genomen. Te Brünn hebben relletjes plaats gehad, die- tegen de Duitscheifs au Joden' gericht waren. De naambordjes en' recla meborden van Duitsche firma's werden afgerukt en vernield. Aan de ongeregeld heden namen o-ok l©gionaire-n en dames uit de betere klasse deel. Een 'Maandag te Berlijn gehouden vergadering van onafhankelijke socialisti sche en communistische bedrijfsraden heeft oen voorstel der communisten ver worpen om gezamenlijk tot de algerneetoe werkstaking over te gaan'. Ook een voor stel van den VolLzugsrat om een protest vrouw koud. „Die zijn den goeden soldai- tieindood gestorven en als slachtoffers van hun beroep gevallen. Het walreu huz,alren van bel: regiment, van Solin, Zij hadden 'zich te ver gewaagd; hun werd de weg afgesneden en naar oiorlogsgehrujk wer den zij behandeld, omdat zij 'te lang te genweer geboden hadden!" „Soldaten!" zUcht'e Arlon uit benauw de borst. „Gode Zij dank!" „Maar wil je n;oig een ander staaltje van je toekomstige leven zien, een hel- depidaad van je lieve toekomstige ka meraden, kijk dan eens na,ar de'n an deren kant. Het was een knap vrouwtje, dat diaar zonder hoofd in het graf l'igt;' zij kwam al bedelende in de tenten, doch inetn. hield haar voer een spion uit het vijandelijke leger en zij moest z'wa.ar boe ten, eer de Kastilianer haar den gena deslag toebracht. Ijk felal mijn man vra gen, den knecht er heen te sturen, om z© te begraven, opdat ze er njet langer ïigt als een voorwerp van spot voor liet jonge soldatenvolk. God vergeve de zon daren! Maar laat ons voortmaken, 't wordt mij droef te moede op deze plaats, of schoon ik zulke tooneele-n bijna dage lijks zie en meemaak." (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1919 | | pagina 1