Mo. afcS
Donderdag Juni 191#
S3e Jaargang
Meraphine,
F E UILLÉTOhT
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG?.
Abonnement s or ijs:
Per 3 maanden £r. p, poet t f 1.751
Logs© nummers k f Q.Q6
Prijs der Advertentien:
14 regels f 0.80, iedere pegel meeir 20 et,
.Verhoogd met een tijdeilijken oorlogsloesllag
van 20 pot.
3 maal' wordt 2 maal 'berekend.
Bij abonnement voordeel ige! voorwaardetof.
Bewijsnummers 5 cent.
Uitgave va*
die ÏJwaad1. Venn. LUCTOR ET EllRRGO,
gevestigd t© Gflföö.
Hoofdbureau te Gees:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon No. 11.)
Bureau te Middelburg:
Hl RH A F. P. DHUIJ L. BURG
Drukker»;
Oo»t«rb'a;an Le Cointre, Goes
Z4, dis zfcti met Ingang van 1 Juli op
«Dv Z*euw" nbonmeeren, ontvangen de tot
ttten datum verschijnende nummers ksste*
Statfui-Seneraal.
Tweede Kamer.
Een ontslagen veearts. Nij
verheidsonderwijs. Begin sel-
kwesties.
De Kamer beeft gisteren wel voor 200
man gewerkt. Zoo vlug en zakelijk!
Zonder hoofdelijke stemming werden
een aantal kleinere ontwerpen aanvaard
en enkele conclu;sies vastgesteld.
Inzake het verzoekschrift van den ont
slagen R oermondschen veearts Goossens,
een heftig tegenstander van Posthuma's
afmiaaksysteem en vermoedelijk 'door deze
omstandigheid miskend, tz'aj een nieuwe
commissie, v,an onderzoek ingesteld wor
den.
Voorts is het w. o. vooi' hbt Nijver
heidsonderwijs afgehandeld, op de eind
stemming na. i l
Het amendement-Ketelaar (den naam
ta wijzigen in vakonderwijs) werd ver
worpen met. 39 tegen 33 stemmen.
Het amendement-Ketelaar om „zieken*
verpleging" als vak op te nemen werd
verworpen met 39 tegen 34 stemmen.
Het amendement-Ketelaar o|m „Land-
btoawhuishjoudkuode" als vak op te He
men werd aapgenomen met 46 tegen 27
stemmen.
Het amend ement-Zadelhoff, Gerhiard e.a.
kwam gelukkig niet in stemming. Hier
ging. het om de vraag of Jtet bijzondere
dan wel het openbare onderwijs voor
rang jzou hebben.
Die minister verzette 'zich' tegen dit stre
ven imet zooveel beslistheid, dat Gerhard
zijn amendement, dat trouwens, zooals de
heer Lobman [had doen opmerken, in
tal van gemeenten tot noodelooze geld
verspilling Zou hebben geleid, introk,
Waarna de Minister nog een wijziging ia
zijn artikel aanbracht, waardoor vaststaat,
dat óók het Rijk alleen in een bepaalde
gemeente nijverheids-sohjoilen tzlal kunnen
stichten.
Dut was niet het eenige ptrincipiëele
amendement. Ook dat van Gerhard om het
hoofd der school tevens leeraalr te doen
ffljh, z'ou men een principiëel 'amendement
kunnen noemen, maar dat belette toch
den Minister niet ihet over te nemen. Groot
bezwaar echter 'bestond bij hem en niet
«ïinder hij' Van Wijnbergen en Van dek
Molen, tegen Gerhard's voorstel om yoor
dit onderwijs, de co-educatie van jongens
a* meisjes wettelijk vast te leggen. Van
Wijnbergen wees er op, dat uit paedago-
gisch oogpunt in den üaaitsten tijd tegen
du co-educatie è.1 meer bezwaren worden
gehoord, en de Minister waarschiuwde te
gen eeu incidenteel© beslissing op zulk
een gewichtig punt. Wel legde Gerhard
niet den nadruk op de principiëale zijde
der zaak het ging er alleen om, be
toogde hij, het gewenschte vakonderwijs
oiOlc voor meisjes, die het wenschen 'te
rut"' verkrijgbaar te stellen maar
"v haTidhaaide niettemin zijn amende
ment. Be Kamer verwierp het met 37
tegen 26 stemtuen. Ten aanzien van de
„lichamelijke oefening" verkreeg hij! van
don Minister, dat deze de bevordering
daarvan als wenschelijkhëid in de wet
opnam.
In de financiëede regelingen zijn ©eni
ge veranderingen gebracht, o.a. is door
overneming van een amendement-van der
Bilt, p,ok het z'eevaartoriderwijs opgeno
men onder het onderwijs (als voor tech
niek en kunstambacht) waarvoor het Rijk
hoogstens 75 pet. der tosten vergoedt;
de Minister bracht het percentage der ver
goeding voor het andere onderwijs van
60 op 70 pet., nadat een amendement-
Gerhard om bet voor alle scholen op 75
pet. te stellen was verworpen.
De heer Haaztevoet hieeft' gepoogd in
velschillende artikelen der wet den in
vloed van de vakorganisaties te brengen;
©f te vergrooten, maar zijn pogen stuitte
op meerendeels practische bezwaren, af.
U. Z. TON MANTEÜFFEL.
*o
160)
Baron St. Alban, die nu geheel uit
rijn verstrooidheid was wakker geschud,
kookte, van drift.
„Ik herhaal u, juffrouw, dat ik met dit
huis tevreden ben en in geen ander huis
zal trekken!"
„Goed, mijnheer, maar ik ben er niet
mee tevreden 1zieide zij nijdig.
Waarlijk?" en in plaats van in drift
mLVü vW!htte hiJ verlicht: „dan
g misschien aannemen, dat u gene-
Star z'°
Hij zeide het aarzelend, want zij stond
voor hem met krampachtig trekkend ge
laat, de linkerhand op het hart gedrukt
fle wangen donkerrood gekleurd.
,,Hoe mijnheer? Is dat uw dank? Is
dat mijn loon, omdat ik voor u werk,
dag en nacht,* wa- T^lke andere in mijn
plaats zou beve *i?"
„Juffrouw, ik - ijp uin 'tminst niet!"
„Och? niet? Dat zeggen de hoeren al-
W als zij niet begrijpen trillen! Heb ik
Spartacisten-onlusten in Hamburg
en Berlijn.
Nader valt over de te Hamburg plaats
hebbende onlusten het volgende te mel
den. 'Het aantal doodeïi en' gewonden,
dat er tot nu toe is gevallen, is zeer
groot.
Ook te Berlijn is de toestand veel er
ger geworden. De plunderingen duren
voort en nemen in omvang toe en het
staat te vreezen, dat in Berlijn' de oude
toestand van het Spartacisten-schrikbe-
wind zal teirugkeeren.
De heel© toestand duidt, volgens de
algemeen© opvatting op het begin' van
een Spartaoistem-revolutie.
HAMBURG, 25 Juni. In den nacht heb
ben Spartacisten het hoofdstation in' be
zit genomen, nadat, zij de daar gepos
teerde afdeel ingen der voïksweer ontwa
pend .hadden. Daardoor in het bezit van
geweren en mitrailleurs gekomen', onder
hielden zij den geheelen nacht een leven
dig vuur.
Tegen 2 uur is het station door de
burgerwacht heroverd.
Gistermorgen is, naar de Kommahdatt-
tur mededeelt, dank zij het energiek op
treden van de regeringstroepen, de volks
weer en de burgerwacht de omgeving
van het raadhuis en het station' van de
Spartacisten gezuiverd. Daarbij werden
eenige soldaten gewond en vele gevan
genen gemaald. Gewapende burgers wer
den gearresteerd en een aantal plun
deraars uit de winkels verwijderd. Van
de 12 machinegeweren, die de Spartacis-
ten uit het station hadden medegenomen,
zijn er reeds 11 weer vermeesterd.
Spartaeistem-tonvallen op verschillende
politieposten werden afgeslagen.
Bevestigd wordt, dateen gedeelte der
burgerwacht wapenen aan de Spartacistein'
heeft uitgeleverd1.
Naar de commandant van groot-Hjam-
burg mededeelde, staat er een voldoende
aantal troepen gereed, om verdere rel
letjes te voorkomen.
Toespraak van Ebert.
BERLIJN, 24 Juni. Rijkspreisident Ebert
hield heidennamiddag in den slottuin ta
Weimar een toespraak tot het door ge
neraal Marcker aangevoelde landsjagers-
kiorps. Daarin zeide hij o.a.
Soldaten! De regeering en de volksver
tegenwoordiging zijn voor een' geweldige7
beslissing gesteld, die zonder voorbeeld
is in de geschiedenis. Wij hebben ons
mat alle middelen en alle kracht verde
digd, die ons ten dienste stonden, maar
wij moesten ten' slotte voor het brutale
het niet zoo gedaan dat mijnheer zijn
naam evenals vroeger met trots kan dra
gen?"
Zij kwam dichter bij hem en zeide
hartstochtelijk, fluisterend„Therese wil
niet alleen voor u werken, Thierese kan
ook voor u zwijgen en Therese wil elk
oogenblik voor mijnheer sterven, zoolang
mijnheer haar bij zich houdt, maar als
mijnheer haar wegjaagt en ondankbaar
en hard tegen mij is, dan moet Therese
u haten!" A
Misschien was bet hem een oogenblik
duidelijk wat de drijfveer was van alle
handelwijze van 'dit eigenaardige wezen-
Maar het werd dadelijk verdrongen door
de verwondering.
„Ik vrees uw wraak niet, juffrouw. Hard
en ondankbaar ben ik ook niet! U hebt
veel gedaan. Indien u dit deedt uit per
soonlijke aanhankelijkheid voor onze fa
milie, ben ik u zeer verplicht. Maar dan
zou ik nog wel gaarne willen weten, wat
u bedoelt, als u zegt ook voor mij ge
zwegen te hebben. Waarover hebt u *t?"
„Over het testament, mijnheer!"
Hij Vloog op. „Wat?' 'zeide hij haastig.
„Wat is daarmee?"
„Ik was juist gekomen, mijnheer, als
gouvernante voor gravin Rhede, die toen
zeven jaren was. Mijnheer hieeft mjj toer»
zoi v'6 ia. Urn xomea."
„Ja, wat heeft flat hiermefe tg maken?"
geweld der overmacht wijken.
Bij een afwijzing der voorwaarden zou
na alles, wat ons over de oogmerken!
van den wraiafczuchtigen vijand bekend
is, noig verscherping van den hongersnood,
zoo niet een volkomen verwoesting van
Duitschland zijn gevolgd. Zelfvernietiging
en verval waren zeker gevolgd.
Dit mocht niet zijn. Oris volk moet
blijven leven, ook na het vreeselijke wat
gebeurd is. Dit was onze gedachte, toen
wij na een zwaren innerlijfcen strijd en
met bloedend hart tot het verschrikkelijke
„ja" besloten, en deze gedachte zal ook
u bezielen.
Duitschland mag niet ten gronde gaan.
Wij kunnen en mogen ondanks alles we-
dieiikeerig; plechtig beloven, ik voor de
reigeering en gij voor uzelf eri uw ka-
meiaden, ons vaderland niet te verlaten,
jnaar vol te houden.
De president eindigt met een „hoch"
fop het vaderland, waarmee alle aanwe
zigen instemden.
Smakelijk eten.
De zeelt-fabrikant Heyl had te Ham
burg een fabriekje, waarin hij deze lekker
nij engros maakte en verkocht tegen vijf
Mark het pond. Hei was bekend gewor
den dat hij in de zeelt verwerkte inge
wanden, kopvleesch van honden (met de
stukjes vel er nog aan), ratten, krengen,
|an dat hij de dril maakte uit afval van
visch vellen.
Gistermiddag, vertelt het „Bert Ta-gebl.",
bestormde een opgewonden menigte de
fabriek, sleepte er den eigenaar uit, mits
gaders den nog rookenden en stinkenden
inhoud van een der zeeltketels. Nadat men
den man de kleeren van het lichaam had
gescheurd, werd hij in het water gewor
pen. Hij zwom naar den overkant, waar
een menigte hem opwachtte en mishan
delde.
Hij wist zich te redden in het raadhuis.
Het woedende publiek wilde daarop dit
raadhuis bestormen, doch werd hierin
verhinderd. De fabrikant is in het zieken
huis gestorven.
Vervolgens moesten al de winkels het
ontgelden, waar de vleeschwaren uit de
fabriek van Heyl verkocht werden-
Daarop werden de arbeiders, die in ge-
genoemde fabriek werkzaam waren en uit
winstbejag het bedrog verzwegen hadden
en zoodoende hun medearbeiders maar
rustig van de vieze worst hadden laten
eten, uit de fabriek gehaald. Men plaatste
hen op wagens, die den heelen dag door
de stad reden en waarop groote plakka
ten waren aangebracht, vermeldende de
namen en kwaliteiten der arbeiders, die
aan de fraude hadden medegewerkt.
Deze arbeiders werden bovendien om
het half uur gedwongen een goed stuk van
de door henzelf vervaardigde „hooikaas"
op te peuzelen. Met deze bestraffing der
„Ik verwonderde mg toen dikwijls over
het huis, mijnheer, en de menschen ver
telden mij wat er alles op Tannhausen
gebeurd was. Mevrouw behandelde mij
slecht en ik was bang toot haar, want
ik was toen heel jong en dadelijk onge
lukkig.
Eens vroeg ik mevrouw om een paar
boeken, die ik bij het onderwijs noodig
had. Mevrouw ergerde zich daarover en
werd boos, en zeide, dat er in de biblio
theek van baron Christoph nog massa's
boeken waren en ging mede om mij den
weg te w ijzen. Ook gravin Rhede was
meegeloopen. Ia de kamer lagen in de
hoeken groote stapels boeken en de
schrijftafel stond er ook nog, voor welke,
naar men mij verteld had ,de oude baron
gestorven was. De kamer was verder leeg
en kaal. Ik zag onder de schrijftafel eenige
boeken liggen en de gravin bukte zich
om ze op te rapen. Ik stond er naast.
Zij haalde er een boek uit en bleef daar
na zoo lang gebukt liggen, dat ik ongedul
dig werd en vroeg, wat zij Haar deed)
O, zeide zij, zrj wilde er zoo gaarne den
brief uittrekken, maar hij zat zoo vast
tusschen de planken. Ik bukte mij, zag
een stuk geel papier en trok er den
brief uit. De gravin nam hem en bekeek
het zegel, toon mevrouw omkeek. Nau
welijks ziet mevrouw (ten brief of zö
ruit hem de gravin pit tte hand en
schuldigen nog niet tevreden, wilde het
opgewonden gepeupel hen allen in de Elbe
werpen. Door het krachtig optreden van
de veiligheidsweer werd dit echter voor
komen.
Behalve bovengenoemde ongeregeldhe
den, de bestorming van het raadhuis en
de bezetting van het station hebben nog
verschillende andere buitensporigheden
plaats gehad-
Zoo staat het groote beursgebouw op
het oogenblik in vlammen. Deze brand
i,s ongetwijfeld aangestoken door Spar-
tacistische raddraaiers.
Den heelen middag en avond ratelden
de machinegeweren. Er vielen vele doo-
den en gewonden-
Korte inrichten.
- Dr. EM, de lijfarts van wijlen
keizer Frans Jriz'ef is te Weenen over
leden.
"De Puitsche ex-minister-president
Scheidemann is |naar Zwitserland ver
trokken.
De Dujtsche regeering is uit Wei-
mar naar Berlijn teruggekeerd1. Wie het
vredesverdrag pnderteekenen zlal, is tot
nog toe niet heslist.
De geallieerde hevelhebbers aan den
Rijn hebben den Duitschers in het Rijn
land medegedeeld, dat in verbond met
vijandelijke demonstraties ter gelegenheid
van de onderteekening van het vredes
verdrag, de troepen gewaarschuwd zijn.
Men hoopt, dat h'et "Belgische leger
half Augustus gehleel gedemobiliseerd is'.
De Belgische Kamer hieeft het voor
stel tot wederinstelliug van de spelen te
Spa en Ostende met 81 tegen 41 stem
men verworpen.
De gevallen van rebellie worden in
het Engelsch'e leger steeds talrijker. Zoo
meldt de „Daily CJiron." nu weer, "Sat
een aantal soldaten uit het Hageiey DoWn-
kamp bij Winchester geweigerd' hebben
na,ar een onbekend punt op te rukken,
wijl zij vreesden voor Indië ingescheept
te worden. 'Ook een "bataljon hooglan
ders te Dreghorn blij' Edinburg weigerde
naar Indië tie vertrekken wijl zij slechts
voor de periode van den oorlog en Zes
maanden daarna dienst genomen hadden.
Hindenburg en Grönetr, de beroem
de Deutsche generaals, Zijn afgetreden.
De Puitsche afvaardiging voor de
onderteekening van het vredesverdrag, Zal,
volgens een H. N.-bericht uit Versailles,
samengesteld zijri uit twintig leden en
heden te Versailles aankomen. Hermann
Müller, dó rijksminister van buitenlaind-
sche zaken, Zal, nalar gemeld', waarschijn
lijk aan Jiet hoofd dezer delegatie staan.
De Belgische kappers vragen oim
een wet, die hun verplichten zal 's Zon
dags te sluiten.
In verschillende Russische steden'
zijn buitengewoon kostbare documenten
en handschriften hij gewicht als pakpa
pier verkocht.
De Noorsche Odelstimg heeft een
stemmig een wetsontwerp aangenomen,
waarbij de achturige werkdag wordt in
gevoerd behalve voor de bedrijven met
minder dan 6 werklieden.
Uit Petrograd wordt gemeld,, dat
het aantal Russische locomotieven, dat
absoluut onbruikbaar geworden is, onge
veer 60 pet. van het materiaal bedraagt-
leest het adres. Mijnheer, toen zag ik
wel aan mevrouws gezicht wat dat voor
een brief was-
Zij wilde hem verscheuren en dorst
niet; zij wilde hem openmaken, maar
keek angstig rond- En toen zij daar als
een steenen beeld stond, ging ik kalm
naar haar to© en ontnam haar den brief.
Zij schrok zoo vreeseljjk dat zij begon
te gillen; daarna viel zij op mij aan en
zeide dat het „haar" brief was. Maar ik
had het adres .gelezen en zeide kalm:
„Toch niet, mevrouw; die brief is ni-ej
aan u gericht, en ik zal hem den hoer
geven, aan wien hij geadresseerd is!"
Nauwelijks had ik dat gezegd of me
vrouw geraakte geheel buiten zichzelf.
Eerst wierp zij mij de grootste scbelet-
woorden naar het hoofd, daarna viel zij
voor mij op de knieën. Maar ik ging
'kalm heen en sloot den brief goed weg;
ik verscheurde hem niet, want ik wilde
hem wel nog eens afgeven, maar vóór
alles wilde ik niet langer mevrouw be
hoeven te vreezen. Zij was nu zoo bang
voor mij, dat zij 't mij nooit meer lastig
maakte. En dat dit alles waar is, weet
nog iemand.
Mevrouw had toen een knecht, Hen
drik Meister genaamd; hij stond aan de
deur, want hg zou die boeken wegbren
gen. Hij zng alles, maar wist niet wat
het beteekendö, Hjj diende pa» benige!
Van de rijtuigen is ongeveer een vierde
geheel uitgeschakeld.
In het Engcilsche lagerhuis heeft
Kollaway meegedeeld, dat de petroleum-
bron tei Hartstoft in Derbyshire thans
440 gallons per dag oplevert. De petro
leum zal in Schotland geraffineerd wor
den. i
'Maandagmiddag stonden overal in
het Westen van Duitschland de Franschei
troepen gereed om bij een weigerend ant
woord van Duitschland op de vredesvoor
waarden dadelijk den opmarseh te be
ginnen. Zonder te wachten op dein afloop
van den iaan Duitschland gestelden termijn!
hadden enkele afdeclingen zich al in be
weging geizet; enkele weiden! zelfs 'naar
den rechteroever van den' Rijn1 overge
bracht. Voor Frankfort aan de Main ver
schenen zelfs twee Fransche rivierkanon-
neerbooten, die de Main ops.toomden, en
later natuurlijk teruggeroepen moesteii
worden. Het viel op, dat de zwarte troe
pen weer in de voorhoede geplaatst wer
den. Dinsdagmorgen werden die ook weer
achteruit gebracht.
In' New-York zwerft op het oogen
blik eeni bende inbrekers rond, welke nu
hier dan daar haar slag slaat en tel
kenmale ton de handen van de politie
weet te ontsnappen'. Dezer dagen heeft
de bende weer een winkel geplunderd
en voor een waaide van ongeveer 90.00Q
gulden meegenomen1. Het publiek is oven
deize diefstallen zeer ongerust en de Ma
den richten hevige verwijten tot de po
litie, die er maar niet in slagen' kaa
d© hand op de bandieten te leggen.
Birinwriand.
Mr. Troelstra en die schending
v,an het telegram-gehleim.
Wij lezen in' de „Nieuwe Haagschei
Courant"j j
In de kringen der Kamerleden wordt
verteld, dat een der leden, der Sociaal-
Democratische fractie eenige vragen tol
richten tot de Regeering, ten einde ze
kerheid te verkrijgen over de vraag, im
hoever Troelstra betrokken is bijl het mis
drijf van den ontrouwen telegraafamb
tenaar- De fractie acht dit noodig met
het oog op het toch reedis sedert No
vember "zoo geschokt© prestige van den!
vroegeren leider. Zijl is van oordeel, dat,
indien hij zich ook nu mocht hebben ga-
compromitteerd, zijn verdwijnen uit del
politiek noodzakelijk is.
IChristelijk Nationaal
V a k v e r b oi n d1.
AanstaandeMaandag en Dinsdag z!al
het C. N. V. zijn negende algemeens
vergadering houden in de foyer van de
Dioele te Rotterdam. Den tweeden dag,
Dinsdag 1 Juli, zal het tevens 10 jaar
geleden zijn, dat het iC,. N. V. werd op
gericht, teT gelegenheid waalrvan dien dag
des middags o|m 3 uur het bestuur in;
dezelfde zaal receptie zal houden, ter
wijl aan den avond van dien dag een*
voor alle leden en hun huisgenooten toe
gankelijke groote feestvergadering in de
groote zaal van de Doel© gehouden zal
worden, waarop zeer waarschijnlijk d«
heeren Prof. J. R. Slotemaker de Bruine
van Utrecht en J. Schouten, Gemeente
raadslid te Rotterdam, het woord zul
len voeren en het A Capellokoor van den
heer ,C'. J. Nogarede zijn medewerking
dagen bij mevrouw. Hij heeft het niet
begrepen, maar hij heeft het gezien
ofschoon mevrouw den man dadelijk "zijn
ontslag gaf, omdat zij bang was dat hï
de waarheid zou vermoeden, heb ik toch
altijd geweten waar hij woonde en weet
dit ook nu nog. Als ik hem schrijf, ka*
hij getuigen, dat ik niets dan de waarheid
heb gesproken, en ook de gravin zal zich
nog wel herinneren hoe mevrouw haa*
toen aan het haar trok. Nu ben ik klaar,
mijnheer. En als mijnheer mij nu' wegjaagt,
don ga ik- Nu zal mijnheer begrijpen;
waarom ik zeg, dat ik heb gewerkt, waan
ik had kunnen bevelen, want ik heb ver
hoed dat mevrouw en mijnheer als dieven'
op de wereld bekend stonden!"
Zij zweeg. Hoogmoedige kalmte lag en
op haar gezicht. Baron St. Alban staarde
voor zich uit; zijn hooge gestalte scheen
een slag te hebben ontvangen.hij haalde
moeielijk en langzaam adem.
„Moeder!" steunde hij eindelijk en be
dekte geheel vernietigd het gelaat met
beide handen en daarop overviel hei*
plotseling ©en razende drift hij vatte haa»
bij d© schouders en schudde haar.
„Vrouw!" riep hij bevend, „waaromhebt
gij dien brief niet dadelijk af gegeven Dat
is een misdaad. Niet door te zwijgen,
slechts door dadelgk te spreken, was ona#*
naam te redden!"-
i {tadt T
