Dinsdag 37 Mei 1919
Si-Ie «Jaargang
Uitgav» r«*
de Naaifil. V«n*. LUCTOR Eï
ger«3ti;d rt G««i-
Hoofdbureau as Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 319
(Telefoon No. 11-)
Bureau te Middelburg
IR V; A F. P. D H IJ L- BURG"
Drukkers:
Oosterbaan Le C o i t r Goes.
Een aanslag op het werk der Duitsche
Zending. 1)
Men schrijft ons:
Artikel no. 438 der „Conditions de
Paix" luidt als volgt:
„De gealLiëeide en geassoiciëerde mach
ten stemmen daarin overeen, dat, ^voor-
Boover godsdienstige Christelijke missies
door Duitsche1 vereenigingen of Duitsche
personen worden onderhouden in gebie
den, welke hun toehehooren of aan hunne
Regeering overeenkomstig het tegenwoor
dig verdrag zijn toevertrouwd, het eigen
dom van deze missies of Zendingsveree-
nigingen benevens de handelsverenigin
gen welker winst tot onderhoud van deze
missies dienen, voortaan voor Zendings-
d oeleïnden zullen worden aangewend. Ten
einde een juiste uitvoering van deze ver
plichtingen te verzekeren zullen de ge
allieerde en gea.ssoeiëerde Regeeringen
genoemd eigendom overdragen, aan Raden
van Beheer, die door de Regeeringen
Benoemd en bekrachtigd worden, en be
staan uit personen behoor end tot de
Christelijke religie. Aan deze Raden, van
Beheer zal worden opgedragen ervoor te
waken, dat het eigendom voortaan voor
Ziendingsdoeleinden wordt aangewend.
Door de verplichtingen welke door dezte
bepalingen door de geallieerde en geas-
soriëei'de Regeeringen overgenomen wor
den, zullen het toezicht en de machits-
bevoegdheden der genoemde Regeerinigen
tegenover de personen, welk© deze mis
sies leiden op geen enkele wijze wor
den aangetast.
Duitschland neemt van vorenstaande
varplicbtingen kennis, en verklaart toe
te stommen in elke getroffen, of nog te
treffen regeling der aandeel hebbende ge
allieerde en geassoiciëerde Regeeringen
met betrekking tot de uitvoering der
werken van de genoemde Zendings- of
bandeisvefeenigingen en onthoudt zich
vaai elke tegenwerping in dit opzicht".
Uit dit artikel volgt:
Ir, de tot nu toe genomep besluiten
Omtrent uitzetting, in'terneering enz. komt
geen verandering: Die Duitsche Zende
lingen keeren op hun arbeidsveld niet
terug.
.Duitschland heeft nu 'reeds Mich te
onderwerpen .aan wat eventueel straks
door de gealliëerde en geassociëerdo Re
geeringen omtrent de uitvoering van dit
artikel zal worden bepaald.
In de Christelijke kringen in Duitsch
land worden Zendingsgedachte en Zen-
dingsa.ibe.id, juist gedurende de oorlogs
jaren, zioo sterk oplevend, volkomen ver
nietigd.
De Profestantsche en Roomsch-Kathlo-
lieke Zending van Duitschland beschikte
over 3000 Zendelingen van beiderlei
kunne.
Het aantal Christenen, op1 hun arbeids
terrein bedraagt ongeveer anderhalf mil-
lioen. Doe groot het aantal scholieren is
valt moeilijk te bepalen. Worden geen
Duitsche Zendelingen meer toegelaten tot
het werk dan vraagt ieder, die den ar
beid dei Zending kent zich met de groot
ste bezorgdheid af, wie de plaats der
Duitsche Zendingski achten zullen Icoimen'
innemen. Een terugkeer in massa van
de inboorlingen tot het heidendom staat
te vi-eejzjen.
11 aai hiei zoo groot©, immers gees
telijke belangen op het spel staan
ruimclerl wij voor dit artikel een plaats
°P de eerste 'pagina in. Red. De Zeeuw.
Ihr. mr. A. F. de Savornin Lohman.
Nu deze volksvertegenwoordiger, oud-
minister van hinnenlandsche zaken, minis
ter van staat, a.s. 29 Mei zijn 82en
geboot tedag viert, zij onderstaande teeke-
mng van dezten veelszins voortreffelijken
CLri sten-s taatsmanuit de Haiarl. Crt.
unZten lezers voorgelegd
Noft geleden rustte op den Voorzitter
van de Tweede Kamer de taak om saam
stellen, de parlementaire commissie
V0S" Ruitenlandsche Zaken.
5 B*'1 heer. Focfc heeft toen o.a. Mr. de
..aiO'inin Lobman benoemd tot lid van die
ooumussie. j-^e benoeming was zeer nar
tei' J e'n vanzelfsprekend. Zoo iemand,
das was ktr, Lobman aangewezen onii
mede te helpen -vrex-kacij'geix de permanente
samenwerking tusschen Kamer en Bui-
tenlandsche £aken. De heer Lobman heeft
ook die taak genomeiI1
En toch
M'elk een Wonder van plichtsbesef, van
teewijdmg vertoont de thans 82-jarige lei-
van de -Historische Kamer-frao
l.^Lt 1 °j h°ogen leeftijd nog ge-
Zf «even* aan de publieke ziaak. Dat
hpnfiStaatem,a<n no®,ln1 ^tenst is, terwijl hij
heeft een zoon beklad 'het hooge
«van president van den Hoogen Raad
Nederlanden eindpaal van car
rière der voortreffelijiksten bij de rechter
- if'
lijk© magistratuur, die in den regel eerst
bereikt werd oip 'zieer rij'pen leeftijd,
'tis op zichzelf reeds een zeldzaamheid.
Hiel" heeft men een grijsaard, die de
acht kruisjes reeds een eind achter zich
heeft, wiens !zöon nog in de volle kracht
der jaren aan 't hoofd is geplaatst van
het hoogste rechtscollege.
De nestor van het Lagerhuis behoort
nog steeds tot de ijverigste, trouwste com
paranten ter Zitting. Slechts bij1 -groote
uitzondering zal de heer Lohman een
openbare vergadering of een der sectiën,
althans wanneer onderwerpen van ge
wicht aan de orde zijn, verzuimen. Een
poosje vóór den officiëelen aanvangstijd
kan men de rijizige gestalte van, nestor-
staatsman ziich naar het Binnenhof zlien
spoeden. Breedgerande vilthoed op het
hoofd. Het mat-bleeke gelaat van scherp-
geteekende trekken, door de zilverwitte
bakkebaarden omlijst, wat-omlaag gewend.
Portefeuille onder den arm, met, ge-
zwinden pas voorstappend.
Op zoo'n oogenblik heeft Mr. Lohman
reeds enkele uren arbeid in zijn studeeï-
vertrek achter den rug. En na de Kar
merzdtting, na de korte verpoozing voor
het middagmaal in den kring van aan
zijn disch genoode kleinkinderen, wacht
den grijsaard nog een avond van bezig
heid. Soms nadert het middernachtelijk
uur wanneer Mr. Lohman er eindelijk
toe komt om te gaan rasten. Gelijken
in jaren, zich nog in het publieke leven
bewegend, heeft hij bijna niet meer. En
het getal zijner „tijdgenooten", in 't alge
meen, zal wel zeer klein zijn. De Minis
ter van Staat, oud-Minister, vriend en
vertrouweling ten Hove, heeft ten volle
erkenning gevonden van zijn groote kun
digheden, zijn bestuurskracht, den rijken
schat van zijn kennis en ervaring. Een
andere „stimulans" da,n plichtsbesef,
ora. nuttig te zijn voor het algetaeen be
lang tot en met het allerlaatste uur,
waarop 't voor hein dag is hij de
kracht tot werken, denken, mag behou
den; een faridere prikkel bestaat niet voor
dezen merkwaardigen en eerbiedwaa'rdi-
gein man van weergaloozte levens- en
werkkracht.
Kort geleden is in de Kamer (bij het
Indisch debat) gewezfèn op de groote sug
gestie, die Dr.. Kuyper steeds beziat op
de massa, inzonderheid op de partijl, wier
stichter, organisator, bouwmeester hij1 was.
De heer Savornin Lohman wees op die
groote kracht, dien wonderbaren invloed,
van Dr. Kuyper uitgaande. De nestor van
den Senaat, pud-leider van de anti-revo
lutionaire partij, is in den jongsten ,tijd
©enigszins op den achtergrond getreden,
maar dat de betoovering, de magische
kracht., van Dr. Kuyper's naam uitgaan
de,' nog onverzwakt is, evenals de geest
ook 'Van dezen 82-jarige; 'tis' nog kort
geleden gebleken in den Senaat, bij de
Algemeene Beschouwingen over de Staats-
begrooting voor 1919 en bij' de behande
ling der Begrooting van Buitenlandsche
Zaken voor 'het loopende jaar-
Er zijn zeker punten van overeenkomst
te vinden tusschen Lohman en Kuyper.
Maai": ook van scherp- contrast.! Mr. Loh
man heeft niet het artistieke van den
geboren publicist; hij' bezit niet de gave
om een 'auditorium, aan zijn. lippen te
ketenen door de bekoring van het kleu
rige woord; door die' suggestie, waarvan
het eigenlijke wezen niet kan worden
doorpeild of omschreven. De heer Loh
man is de streng-wetenschappelijke man
der juridische "studiede magistraat, die
elk middel om door uiterlijke dingen te
bekoren, te trekken, versmaadt. De ernst
van zijin betoog is onverstoorbaar. En
er is nog steeds zeer weinig noodig om
Mr. Lpihman in geweld ig-warnie gemoeds
stemming te brengen. De jaren hebben
het vurige van zijn aard nog niet ver
minderd. En die toorn wordt allereerst
en allermeest geprikkeld, opgewekt, door
iets, dat Lehman's 'diepgewortelde liefde
voor billijkheid en strikt rechtvaairdig-z.ijn,
kwetst. Ook, zeker, wanneer hij zich ver
ongelijkt acht of de aanspraken, van zijn
politieke partij!, zijn geestverwanten.
Maar óók zat dit oud-lid der rechterlijke
macht, .waarvan hij een sieraad was, in
het krijt treden voor de z. i. geschonden
rechten en aanspraken, van anderen, ook
wanneer die ver staan van den kring
zijner partijgenooten, aanhangers.
Bij een met-oinaanzie-nlijk deel der Ne-
dexlandsche ingezetenen, zich voor per
sonen en z'aiken van de politiekerij', de Bin
nen hoffe rij' e.a. interesseerend, wordt een
figuur als Mr. Lohman. geheel onjuist
beoordeeld. Bij' de Algemeene Beschou
wingen over de Indische Begrooting-1919
is nog pas gebleken, hoe Mr. Lohman
vcorslander bleek van het toelaten van
Indiërs "in het Parlement niet slechts,
maar ook van het toekennen, aan de z'e
Indische Volksvertegenwoordigers, van al
le rechten der andere leden. Men weet,
dat van vrijzinnigen kant er op aange
drongen .was, dat dezte Indiërs op- het
Binnenhol slechts mcde-zeggensrecht Zou
den bezitten, waar zaken, speciaal op
Insulinde betrekking hebbend, op1 het tapijt
zouden komen.
Hier bleek Mr. Lohman dus tot de
meestvooruitstrevenden le b'ehooren.
En 't zou zeker niet moeilijk vallen
om tal van voorbeelden bij' te brengen,
aantconend, dat van „lanti-democratisch"
streven hij dezten partijleider geen sprake
is. 'tls en blijft slechts de vraag, wat
men onder „democratie" heeft te ver
staan. Op het jongste Paasch-congres der
sociaal-democraten is onlangs gebleken,
wélke spraak- en begripsverwarring er op
dit stuk in den lande wordt aangetrof
fen
Temidden van opkrijschende, tuchte
loosheid wekkende anarchie, zijn man
nen, als de hier genoemde, bakens in
de woelende, woedende zee.
Mr. Lohman is een der laatsten, die in
de Tweede Kamer, welke zoovele beden
kelijke elementen bevat, de goede tradi-
tiën van een bijna/uitgestorven generatie
hooghoudt.
Wie de hoop uitspreekt, dat hem nog
eenigen lijd de kracht worde geschon
ken om voor de publieke zaak te wer
ken, hij geeft iets te kennen, nauwer
samenhangend met het welbegrepen al
gemeen belang dan veten gissen of kun
nen begrijpen.
BnitMlanë.
Beknopt overzicht.
De Duitsdhe del-egatie te Versailles
overhandigde een nieuwe nota. aan
gaande de schuldvraag en de kwestie
der schadevergoeding. In de nota
wordt erkend, dat de Duitschers- de
plicht hebben de schade in België en
Noord-Frankrijk te herstellen, maar
constateert tevens de Duitsche eischen
op schadevergoeding wegens de hon-
gerlilokka.de en bestrijdt met beslist
heid, dat Duitschland alleen schuld,
heeft aan den oorlog.
Ondanks de ongunstige ontvangst
van hun eerste opmerkingen blijven
de Duitschers dus voortgaan in replies
ken hun standpunt te verdedigen.
Om nog eens op' de kwestie van het
Saargebied teruig^ te komen, het ant
woord der geassocieerden brengt niet
veel verzachting.
Een Fransdh blad'(had. (vel (aangekon
digd, dat de geallieerden ;zich bij deze
kwestie tot concessies bereid zouden
"toonen en o.a. goed zouden vinden;,
dat Duitschland na 15 jaren de mij:-
nen van het Saar-gebied niet bepaald
door goud zou behoeven terug te koo-
pen, maar desnoods met iaiidere gelds
waarden.
Heit resumé echter, dat van bet ant
woord zelf gegeven .wordt, laat conclu-
deeren, dat zelfs' deze concessie niet
verleend wordt. Aan de bepaling van
bet betalen-in-goud wordt blijkbaar
vastgehouden, en alleen wordt toege
staan, dat Duitschland een zekere pre
ferentie zal kunnen doen gelden voor
de betaling van de sommen tot te
rugkoop van bet Duitsche gebied.
Brockdorff Rantzan beeft, intus-
scben nog eens onomwonden ver
klaard, dat hij' nooit jzijn naam zal
zetten onder een verdrag, dat, als een
vodje papier te beschouwen js.
De bolsjewistische „regeering" te
Moskou heeft doen weten, dat zij zich
met alle kracht verzetten zal tegen
een aanval van de geallieerden ,op
Petersburg. De stad zou yersterkt wor
den en een verwoeden tegenstand bie
den.
Het gevaar voor de vroegere Rus
sisch© hoofdstad begint intusschen
dreigend te naderen. Volgens (de .„Voss.
Ztg." zouden de Noordelijk© Russi
sche legers zich reeds van Peterhof,
aan de Finsohe golf hebben meester
gemaakt en dus Petersburg jiit. de on
middellijke nabijheid bedreigen.
Kola
De Nederlandsohe kranten, 'jdie
tot voor kort vrij in België kwamen,
moeten sedert drie dagen [de censuur
weer passeeren.
VPijdag zullen op alle kerkhoven
in Frankrijk, waar Amerikaan sche pol-
daten begraven liggen, plechtigheden
worden gehouden. Alle graven pullen
worden versierd en-overal pullen toe
spraken worden gehouden, o.a. door
president Wilson en generaal (Pershing.
Een geweldige storm heeft over
geheel Chili gewoed. Het spoorweg
verkeer is nagenoeg geheel onmogelijk
verschillende steden zijn overstroomd
tal van huizen zirjn volkomen ver
woest.
De prins van Wales gaat in Au
gustus ©en reis maken naar Canada.
D© tramstaking te Antwerpen
is al opgeheven.
Het stoomschip Cassandra van
de Donaldson-lijn, metende 8000 ton,
is, naar Reuter djd. 25 dezer uit St.
Johns seint, 256 K.M. Lvan Kaap Race
op een ijsberg geloopen en zwaar be
schadigd'. Het schip wordt naar St.
Johns gebracht, om daar hersteld [te
worden. Volgens een later bericht van
Reuter uit St. Johns is de Cassandra
daar met eengat in den romp' aan
gekomen. De '40 passagiers, (die zich
aan boord bevonden, zijn allen onge
deerd.
Aan Vosëische .Ztg'. wordt uit
Kopenhagen gemeld dat het Russische
Noordelijke leger, gesteund door de
EngeJsch© vloot,, Peterhof heeft geno
men .Peterhof is een ^tad van 1*2000
inwoners aan de Fimsdhe golf. Het
was id© zom'erresidentiie van den tsaar.
T© Praag (Bohemen) heeft een
groot© menigte de eigenaars yan con
fectie- en schoenmagazijnen eenvou
dig gedwongen tot het houden van
uitverkoop tegen vredesprijzen.
Te Berlijn hebben pegeeringsi-
troepen een optocht van beloogende
oiorlogsinvalieden met mitrailleur vuur
belet.
Aan Britsch© firma's wordt toe
gestaan levensmiddelen naar Duitsch
land uit te, voeren.
Tegen leden van het vroegoba
Griefcscbe kabinet Lambros zijn be
velen tot inhechtenisneming uitge
voerd wegens den aanslag op Fran-
scbe en Engel sche matrozen.
Om het bezit van Kiejef wordt
hevig gevochten tusschen Oekrainers
en bolisjewiki.
De geallieerden stemmen erin
toe, dat Duitschland onder zekere
voorwaarden niet in goud p'etaal t voor
de Saarkolen.
De vredesconferentie heeft een
nieuwe commissie voor de schadeL
vergoeding benoemd.
De geassocieerden zullen (de blok
kade van Hongarije opheffen, zoodra
daar een regeering "is,, welke ©enige
zekerheid geeft, inzake de gestelde
voorwaarden.
Op bet oogenblik, da-t per
sonentrein van Parijs naar Beauvais
het station Parsan-Beaumont verliet,
wem hij aangereden door ©ene rangee-
rende locomotief, waardoor twee wag
gons verbrijzeld werden. Men JmaMe
onder de vernielde wagens vier doo
iden en élf gewonden te voorschijn!,
van welke laatsten er één na enkele
uren overleed .in bet burgerlijk hos,-
pitaal van Beaumont. Het, schijnt, dat
'de machinist van de rangeerende lo
comotief de schuld draagt van dit on
geluk.
Men meldt officieelDe Ameri-
kaansche oorlogsschepen te Antwer
pen zijn Zaterdag plotseling vertrokken
zonder troepen ingeladen te jheb'k16511-
De kapiteins hebben verzegelde pr-
ders, waarvan ze eerst in zee kennis
mtogien nemen.
Anti-annex a tie-be tooging te
's-G ravenbage.
De Zeeuwsche en Limburgsche zbing-
vereenigingen, 'welke aan den wedstrijd
van „Onder Ons" "deelnemen, zijn Zonf
dagmiddag oip! het Huis ten Bosch door
II. M. de Koningin ontvangen.
In de oranje-zlaa'l bevond zich de Ko
ningin mot den Prins, de Koningin-Moe
der ein Prinses Juliana, terwijl mede aan
wezig waren de minister-president, de
VRRSCHIJNT RLKEN «KRKlHLG.
A b©» a •m oa t.»pr s:
Per 3 piaanden Ir. p. port f 1.7»
Lom»» munrmere-0.06
Prijs der A d v ert» n ti
14 regels f 0.80, iedere regel m®«» 29 ot.
Terhoogd m«t een tijdol ijken ooilogs toes lag
van 20 pCt.
3-maal wordt 2 maal berrtwaft.
Bij abonnement voordealige voorwasrAaa.
RevrijLnuminerfc 5 C»nl.
Commissaris van de .Koningin in Lint
burg en verscheidene leden der Hofhou
ding.
11. M. complimenteerde de vereenigia-
gen, die reeds aan den wedstrijd hebben
deelgenomen met den uitslag en hoopte,
dat ook de andere vereenigingen succes
Zouden hebben, terwijl zij- hare ingeno
menheid ite kennen gaf over 'het feit,
dat de zangkunst in Zeeuwsch-Vlaanderen,
en Limburg zioo bloeit.
Vervolgens begaven allen 'zich naar den
tuin, waar pp langte tafels ververschin»
gen gereed stonden en waar alle zangen»
als souvenir aan dezen dag eenige Iriaaie
bloemen ontvingen omi in knoopsgat of
corsage- te dragen.
Daarna we'füen door de vereenigingen
ieder afzónderlijk en allen gezamenlijk
verschillende vaderlandsche liederen aan
geheven.
De Koningin, de Koningin-Moeder en)
het Prinsesje zlongen alle liederen mede,
vooiar net Prinsesje, met een liederboek
je in de hand, zong dapper mede.
Herhaaldelijk klonken luide kreten
„Leve de Koningin, Leve de Koninginj-
Moeder, Leve de Prins en bet Prinsesje,
Leve de Minister-President".
Met de hoeden werd gezwaaid en hoer»
geroepen. 'tWas een enthousiaste hulde
betuiging. i
Het Prinsesje had blijkbaar veel schik
in de Zeeuwsche meisjes in haar aardige
kleederdrachl en onderhield 'zich herhaal
delijk met haar.
De burgemeester Van Beek, de heer P.
J. Janssen, lid van de Provinciale Sta
ten van Limburg, hield een toespraak.
Daarop sprak de voorzitter van het anti-
annexatie comité uit Axel, eere-voorzit-
ter van de Chr. zlangvereeniging „Hoop
op Zegen" de heer Dekker als volgt:
Majesteit
Het strekt ons en mij tot groote eer
en vreugde dat wij hier in Uw huis,
aan Uwe voeten de blijken van aan
hankelijkheid en trouw aan U, Uw Hui»
en Nederland mogen neerleggen.
Majesteit! Een groote eer is ons Zeeu
wen ten deel gevallen. Graag reizen d«
meergegoeden uit ons dierbaar landje,
Zeeuwseh-Vlaanderen, naar de stad Uwer
Residentie, maar nooit hadden wij durvea
denken, dat ons door de bewoners Uwer
Residentie zoo'n ontvangst ztoiu fijin be
reid. Nooit is ons zoo goed als nu ge-
^b'lekeu boe graag men ons bij Nederland
'houdt. Het gemoed van menig onzer wa»
niet bestand tegen zóóveel blijken van
vriendschap voor ons Zuidelijke Neder
landers; vele blijdschapstranen zijn dan
ook aan meinig ouzter ontsprongen.
Majesteit, wij erkennen naast God in.
U het hoogste ge'ziag.
En mochten de boozte plannen, die er
woeden om ons van U af te scheiden.,
alsmede de geest uit denafgrond, die
aan Uwe souvereiniteit knaagt, het hoofd
opsteken, dan Majesteit, kunt U op Uw©
trouwe Zeeuwen rekenen; met, ons lijf
zullen wij' U dekken.
Majesteit, vergun mij', naimens alle Zeeu
wen hier aanwezig, U onzen dank te
betuigen voor de schitterende ontvangst
on:s bier bereid en de bede te uiten; dat
God verhoede, dat ons dierbaar Zeeuwsch!-
Vlaandereri van U en Uw Huis geschei
den worden.
Ook deze (toespraak werd met, geest
drift begroet.
De Koningin beantwoordde beide spre
kers. Zij1 betuigde Haar dank voor' de
blijken van aanhankelijkheid en trouw
door de Zeeuwen en de Limburgers hier
opnieuw gegeven en wees er op, 'dat het
Zeeuwsch-Vlaamsche en Limburgsche
Volkslied thans overal gezóngen wordt,
ook door de soldaten, wanneer zij op
marsch zijn. y
Vervolgens werden alle bestuurslede»
en dirigenten der koren aan H. M. vooï*-
gesteld.
Neder 1. S paar b an k b on d.
De 14e Spaarbankidag zlal' to Vlissingeint
in het Grand Hotel op Vrijdag en Zater-i
dag, 20 en 21 Juni, gehouden wordten.
Donderdag 19 Juni heeft de ontvangst
van afgevaardigden door- bet college vare
commissarissen der Vlisisingsche Nutó-
Spa,arba,nk in het Grand Hdtel (Strand)
plaats.
De algemeen© vergadering wordt Vrij
dag geopend. Aan de oirde komt oan. ©e«
verhandeling over den accounlantsdiensÉ
bij de Nuts-iSpaiarbanken door den heer
W. A. „Hamelberg bespreking; van de
vralag .of tusschen de aangesloten Spaar-i
banken een onderlinge weduwen- en wiee-
zenpensionneering barer beambten wen-
scbelijk en mogelijk is, en invoering! vaiö
een regeling tot vereenvoudiging vah du
verzilvering: van Nederlandsohe coupottia
en losbare stukken voor de Spaarbankieni.
'Zaterdag z'al' de bepaling van de plaat»
voor de volgende vergadering gesehiedtejré
en de verkiezing! van bestuursledten plaats
