d
lïo, 194
Woensdag Mei 11119
33e Jaarp aas
Fm
fi-JaESS,
iBSfe
W^£ÊÊ&P w JSEsrfÊr MSL&sut MF tW mF ffl ËÊ1
Seraph
T
Wfe^é»»418ÏÊ^ W:
Uitgave ran
de Stond. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd, te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon No. 11.)
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DIIU IJ L. BURG'
Drukkers:
Oo8t»ibaan Le Cointre, Goes.
--■.«sragM*»Bwaarag
VLiSSIMGEN.
Den kiezers in alle districten wordt
dringend aanbevolen Donderdag a.s. no.
1 van de A.-R. lijst, dr. P. MERCKENS
(aftr.), te stemmen.
4
'W' '-V -
felÉêriiSri
i'c fJ-4ft ffff 7 f *7
S8K$ÖP .^SKSSS'V ttSi?!5S'?>- i<Rx.
ujcLV 4^
Eigenlijk één.
Niemand minder dan, de leider deï!
Buitschie »nalRank.elii'ke socialisten,,
dr. Hugo Haase, heeft gezegd dat in,
beginsel socialisme (hetzelfde is als
bolsjewisme, ofschoon tztij m taktiek en
methode verschillen.
Hi] sprak /dit uit in een vraaggesprek
tridehs hij izijn partij op de internatio
nale socialistische conferentie te Am
sterdam vertegenwoordigde.
Gelijk het socialisme uit het libe
ralisme, iis het bolsjewisme uit het
socialisme voortgekomen. In den wor
tel één, al is de vijandschap tusschen
deze beide ooncurreerende aanbidders
van den volkswil, aanvankelSjtk althans
kli mimende.
Dr. Haase heeft dan, oolc in betrek
king tot levengenoemd onderscheid er
op (gewezen, (dat er nog heel wat ge
beuren kan ,in deze revolutionaire tij,L
den.
Wie het bolsjewisme wil keeren,
en bet [socialisme dient, ook al noemt
hij zich (liberaal .of misschien wel neu
traal, die [begaat een onvergeeflijke!
OO
Zelfs de [sociaal-democraat, mr. W.
A. Honger, heeft reeds van het socia
lisme in .Rusland gezegd: „als dat
socialisme is, (dan keer ik mij daarvan
af mei (walging".
Statsn-fiensraal.
Tweede Kamer.
Troelstra in den rol van deö
öunnozele. De vader van de
burgerwacht. Reine fantasie.
Een politiespion?
'Vandaag zal beslist worden over het
varaoek van dein bolsjewiek Wijnkoop om
te mogen intérpelleeren over de inbeslag
neming van het schunnige' boek „De Hel"
van Hemri Rarhussa
Verder had da Earner een Serie kleine
w.o. te behandelen. Daaronder allereerst
kat wetsontwerp tof, verbooging van het
Ve Hoofdstuk van da begroeting voor
dit jaar, bedoelende mogelijk te maken
uitkeeringen te doen ter zake van onge
vallen aan leiden van den' Vrijwilligen
Landstorm en van de Burgerwacht over
komen. Het spreekt wel van zelf, dat
dit ontwerp hevig verzet uitlokte van de
zijde der revolutionairen in de Kamer,
soeiaal-democratein en communisten al te
gader. Zelden nog waren Troelstra en
Wijnkoop het zoo roerend eens.
Mr. Troelstra vroeg naar dan beken
den weg. W aiarom de burgerwacht be
stendigd? De verkiezingen waren toch im
mers bijkans achter dan rug, om rede
nen van propagaadistischan aard behoef
de men het nieuwe instituut dus niet
tel behouden.
Demagogische argument is kwalijk
detnkbaiar, merkt da overzichtschrijver in
,de N. R. Ct terecht op. Troelstra weet
zdt reer goed, dat de burgemeester van
Rotterdam geen oogenhlik over oprich
ting van een burgerwacht gedacht zou
hebben als mat eemge demagogen en
woelgeesten allerlei onrustbarende dreige
menten geuit hadden. Wie die roervin
ken waren Troelstra weet het beter
i dan iemand anders. H ij was het, die
op 12 November in de Tweede Kamer
brullend uitriep, dat de meerderheid der
bajonetten en van de politie-agenten veel
eer aan zijn zijde dan aah die der re-
geering te vinden wa.s. Marchant herin
nerde hieraan en liet zich op zoo mis
trouwige wijze .over Troelstra uit, wiens
„leiding" hij ma het gebeurde minder dan
ooit 'ziou kunnen aanvaarden, dat de lei
der der sociaaldemocraten er tureluursch
van weid. Het was trouwens over het
geheel voor dezen een ongelukkige dag;
telkens weder bleek hem uit spottende
interrupties ear rake argumenta ad homi
nem, hoezeer zijn gezag in de Kamer
verminderd is en hoe weergaasch goed
de „burgerlijke" leden beseffen, dat al
zijn zoogenaamde, grieven aan het adres
der regeering tot een verheimelijkt en ver
holen zelfverwijt herleid kunnen worden.
Wat viel er ook b.v. te1 antwoorden op
de vernietigende repliek van minister Ruys
de Beerenbrouck. „Gij, Mr. Troelstra, die
in1 November met een minderheid een
revolutie wildst maken, zijt op uw eigen
vragen het levende antwoord". Inderdaad,
zonder Troelstra geen burgerwacht!
Da'premier sprak in zijn repliek o.m.
het volgende
De heef Troelstra zeide zooeven, dat
dioor hem (den minister) een circulaire
is uitgevaardigd aan alle burgemeesters,
waarin werd medegedeeld, dat op 20 Ja
nuari een revolutie-poging zou worden!
ondernomen. -Van die circulaire' is geen
letten* waar.
(Geroep: Weer eén vergissing).
Daartegenover is de regeering eergis
ter nog medegedeeld, dat over de Prui
sische grens des nachts herhaaldelijk eeni-
ge automobielen met wapens komen. Com-'
mentaar is hier overbodig.
Het wetsontwerp weivl hierna aange
nomen met 53 tegen 15 stemmen. Tegen
stemden de sociaal-democraten en revolu
tionairen.
Opgemerkt dient nog, dat de heer Rut-
geirs (a.-r.) een raak woord gesproken
heeft hij de replieken.
Hij kan niet begrijpen, dat de fractie
den heer Troelstra juist heeft aangewe
zen om bij dit wetsontwerp het woord te
voeren. Is deze partijleider dan nu reeds
vergeten, wat hier in November j.l. is
afgespeeld? En nog steeds wekt Troelstra
den geest van de revolutie. In Bern deed
hij dit, toen hij het Bolsjewisme verde
digde en op 1 Mei bejubelde hij te Am
sterdam de komende revolutie.
En dan komt hij hier in de Kamer met
eien verontwaardigd gezicht aan de Regee
ring naar feiten vragen die het oprichten
van burgerwachten wettigen. Had Troel
stra nu eens in Duitschland zijn licht
opgestoken hij zijn vriend Noske bijv.,
dan had hij ervaren dat zijn politieke
vrienden in Duitschland precies hetzelfde
doen al.s hier de Regeering'.
Op hetzelfde terrein van debat bewoog
zich da Kamer bij de behandeling van
het ontwerp tot verscherping der Wapen
wet, waarin ook bepalingen tegen bom-
menfabrioage zijn opgenomen. Dat juich-
ten de sociaal-democraten toe, maar toch
zeide Schaper zal de inrichting
van dit wetsontwerp hem beletten om
ervoor te stemmen; het artikel namelijk
waarin den burgemeesters bevoegdheid
wordt verleend om vergunningen voor het
dragen van wapens uit te geven, geeft
aanleiding tot allerlei willekeurige schei
ding, die Van Ravesteyn aanstonds langs
politieke lijnen ziet knopen.
F EUILLETO
U. Z. VON MANTEUFFEL.
12.)
Nu begon het galukwenschen. Als een
keizerin stond tusschen allen de „regi-
ments-moeder" en iedereen naderde haar
om ook haar „het allerbeste" in het nieu
we jaar toe te wemschen. Ook Mathus
Wam.
„Nu Mathus, mijn jongen. Goddank, dat
je weer mijn jongen z,ijt. joi1 wens,cp
)fc het aanstaande jaar een lief bruidje.
Maar zje je er uit? Neen maar
ik geloof dat je er al een hebt! Kom'
zeg op!"
Algemeen gelach van zijn kameraden
volgde, terwijl de jonge meivRs allen
bloosden want zij mochten hem allen bij
zender graag. Hij echter trad met al zijn
vToegöreh overmoed naar de geheimzin
nige urn, en trok de spreuk„Wie waagt,
wint!"
„Bravo", riep zijn tante vroolijk, „gij
ziet er juist uit, alsof gij de geheele
were® zoudt willen veroveren!"
HOOFDSTUK XXXVI.
Het nieuwjiaare,zonnetje scheen vroolijk
ovea* een besneeuwde wereld, toen, evenals
bij het begin van ons verhaal een ruiter
op een flink paard door de bosschen
van Tannhaujpn reed. Maar heden was
hij niet in gedachte; integendeel: het hoofd
trotsch opgericht keek hij vroolijk rond.
Heden lachte hem alles tegen, de boo-
pre-n van 'tbosch, de armelijke dorpjes,
ja zelf de raven en Jcraaien schenen hem
vriendelijke boden toe, die uitgezonden
waren van de torens van zijn zijn
slot, om hem als heer en meester te
begroeten. Nog had hij den brief niet
geopend, maar de woorden die dwars
over het- adres heen geschreven waren,
spraken duidelijk genoeg.
's Morgens heel vroeg was Mathus weg
gereden. Zijn ongeduld om zijn bleeke
lieveling terug te zien was steeds ge
groeid. Iiij liad gedacht in de moeilijke
weken vol strijd en lijden, te hebben over
wonnen; nu eerst, nu hij v0or 'teerst
geheel zijn gedachten liet gaan, stormde
allerlei beelden op hem in. Het paard
begon, moe te worden, het moest steeds
dieper door de sneeuw. De ruiter lette
er weinig op. Eindelijk liet hij het stil-
De Regeering mag geen enkele bevoegd
heid méér krijgen da.n za nu bezit om
tegen ons revolutionairen op te treden,
zeide Van Ravesteyn. die bij deze ge
legenheid insinueerde, dat d« bo-inmen-
fabrikant Hofman in Amsterdam een soort
politie-spion is, waarvan de politie zich
bedient.
Minister Heemskerk weigerde, met ze
kere heftigheid zelfs, op deze merkwaar
dige fantasie, in te gaan, maar ontkende
ten sterkste, dat de Regeering iemands
politieke vrijheid zou aanranden, zooals
Van Ravesteyn beweeiile.
Het w.o. tot verbooging der crisiskosten
is na heel wat minder woorden goed
gekeurd.
■twKj-u w<iairBftatUJAWv«»«»JS>cfi3 trmnmvgK.gwr.im 11
Beknopt overzicht.
Terwijl over de Duitsche te gen voor
stellen 'iiog niets met zekerheid be
kend is, acht de correspondent van
hot „Berliner Tageblatt" de volgende
eisdhen de hoofdzaak van het Üuitsrihe
ontwerp
le. Instelling eener commissie, wel
ke te beslissen heeft over economische
strijdvragen en bestaan zal uit een
vertegenwoordiger van beide" partijen
•en een «neutralen vertegenwoordiger.
2e. Instelling van een commissie,
o-p gelijke wijze samengesteld, welke
tot taak heeft de schade in België
en Noord-Frankrijk vast te stellen.
3e. Gemoenschappelijkb (beraadsla
ging tusschen Duitschland en'de ge
allieerden over het onderlinge econo
mische leven en verkeer.
de. Het vaststellen van rechten en
verplichtingen van Duitschland tegen
over zijne vroegere bondgenooten.
5e. Geen knechten van Duitsche
kooplieden en arbeiders,
Hoe het. zij, de beri sping kan niet
lang ineer uitblijven. De gestelde ter
mijn is' 'verstreken en Brockdorff Rant-
za'u is weer te Versailles aangekomen,
om zich van zijn moeilijke taak te
kwijten.
De beslissing za.l vallen op een
oogenblik, dat voor de gealiieerdein
de kans om den bolsjewistischen be
smettingshaard in Rusland te vernie
tigen, grooier wordt dan ooit te vo
ren.
Van alle kanten toch rukken de
groepen en de partijen, bij wie het ge
zond verstand de overhand behouden
heeft, tegen de bolsjewistische ben
den op, die, steeds meer in jhet ge
drang, tem .slotte voor de overmacht
van den (arbeid zullen moeten capitu-
leeren.
Op zulk een oogemblik zoju het voor
de geallieerden ieen ramp worden, in
dien Duitschland plotseling al dé
macht, welke het nog bezit en-ontwik
kelen kan, in den dienst 'van het bols
jewisme stelde. En dat dit gevaar wer
kelijk zou bestaan, indien het Duit
sche volk het vredesverdrag weigerde
te onderteekenen, is reeds vaak uiteen
gezet.
Alleen reeds van dit standpunt ge
zien is ide kans groot, dat de schijn
bare onverzoenlijkheid jder geallieer
den aanzienlijk zal getemperd worden.
Korte berichten.
Als ri-ftum van vertrek van pre
sident Wilson (wordt 5 Juni genoemd -
hij zou (dan 13 Juni in Amerika aan
komen.
staan bij da houtvesters-woning van den
ouden Braun.
De oude houtvester trad nieuwsgierig
naar buiten om den vreemden huzaren
officier wat van dichterbij te bekijken,
maar nauwelijks- had hij zijn gezicht ge
zien of hij riep uit: „lieve merisch, mijn
beste mij nheer
Nu was en- niets meer aan te doen'.
Het paard werd maar de' stal gebracht
en „mijnheer" moest binnen wat gebrui
ken. Mathus stal alle harten. Zijn opene
zorgeloosheid, zijn vurige blik deden te
duidelijk aan zijn vader denkenHij moest
zich eindelijk gewoonweg losrukken. En
ten -slotte zag hij de groote steenen to
rens, van het slot. Hij herkende de groote
steenen kolos dadelijk weer, die hij als
knaap het laatst gezien had. Het kloos
terachtige middengedeelte, de vier groote
torens, de kraaien die er rond vlogen,
alles riep hem duizend herinneringen voor
den g;eest. Hij hield stn voor de eeuwen
oude brug, die door een slagboom was
afgesloten. Zou hij er met een sprong
overheen gaan?
Eir was. niemand te zien. Alles was
even stif levenloos en stil. De ruiter
keek. onderzoekend ide vensters langs;
reeds gaf hij zijn paard de sporen...
daar werd plotseling met groot geraas
De Belgische vredesafgcvaarilig-
den hebben .verklaard, dat de George
Washington de haven van Antwerpen
kan binnen kom en, zoodat de pre
sident, als ,hij terugkeert, eerst een
bezoek aan België kan brengen.
Te Antwerpen verwacht nien^,
dat de George Washington", op welk
schip president Wilson zich den lsten
Juni voor Amerika zal inschepen, bin
nenkort hier zal aankomen.
Te Wattenscheid (Duitschland)
is de pokken uitgebroken. Een pa
tiënt is overleden.
Vluchtelingen uit Bulgarije heb
ben te Uskub aan de Servische over
heid meegedeeld, dat in de Bulgaar-
scbe provincie Kustendil een ernstig
oproer met bolsjewistische strekking§5
uitgebroken.
Aan het (hoofd van de beweging,
waarbij oök officieren en soldaten zich
hebben aangesloten, Raat een advo
caat uit iKustendil.
- Te tril sen is de eigenares van de
stadsapotheek, die wegens de felle zon
de jalouzieën voor de ramen had|
neergelaten, door de menigte de straat
opgesieurd en mishandeld. Het grauw
beweerde, dat zij met bet neerlaten
van de jalonzieën haar minachting
voor president Masarijk, die juist te
Pilsen was, te kennen bad willen ge
ven. De; fees tand van de vrouw, die
ziek te bed lag, toen de bestorming
van haar buis begon, moet ernstig
z'ijn.
Eerstdaags (verschijnen nieuwe
Hougaarscbe postzegels jnet de beel
tenissen van de leiders der revolutie.
De „K. V." verneemt uit Lugano:
Bij bet sinds twee maanden voortdu
rend proces togen Capallani trad, ge
durende het verboor van den ex-rai-
nisterBemande Martini, aan het licht,,
dat de tegenwoordige minister vain
buitenlandsche zaken, Sonnino, 18
Augustus 1914 voorstander was van
een deelnemen van Italië in den por
ing aan de zijde van Duitschland.
- Havas. igeint uit Bergen (België)
Alle gekwetsten bij de mijngasontplof-
fing te Hyon Ciply zijn aan hun won
den overleden.
Uit Koningsbergen wordt ge
meld: Geheel onverwacht is alhier in
vele groote fabrieken een staking uit
gebroken. Aanleiding [daartoe was de
arrestatie van pnkelè leiders der onaf-
hankelijken. De electriciteitsfabrieken
en ook andere belangrijke bedrijven,
waaronder de .waterleiding, staaii stil..
Ook het spoorwegpersoneel staakt.
Nog steeds is Ide toes tand te Mün-
chen verre van rustig. In de buitenwijl-
ken van de stad komen nog herhaal
delijk schietpartijen voor, docfh ter be-
voegder plaatse (he^cid de opvatting
dat een (herhaling van de laatste ge-
beurtenissien zoo goed als uitgeslo
ten is.
Sinnentanë.
Verplaating der Maatschappij
„Zeeland" n'aar Rotterdam?
De „Vlissingsdhe Courant" van gister
avond schrijft in verband met de plan-
nan over de verplaatsing der Mij. „Zee
land" onder andere het volgende:
Men heeft het angstig en voorzichtig
een venster opengjestooten en een oude
dame met een bruin spits gelaat, dat
half bedekt was door een groen scherm,
stak haai* langen hals naar buiten en
riep hem het welkom toe op hare wijze:
„PortierI Waar zat jel Slaapkop! Sluit
de poort met de dubbele dwarsbalken 1
Hoor je?" Dit gastvrije bevel leerde Ma
thus dadelijk, dat hij hier waarlijk voor
een vesting stond. Zijn eerste opwelling
was hartelijk te gaan lachen, maar hij
bedwong zich en boog diep in den zadel.
„Heb ik de eer met mevrouw te spre
ken?" vroeg hij beleefd.
„Portier" riep de ongenadige slotvrouw
inplaats van te antwoorden en boog* zoo
ver uit het venster dat Mathus dacht
dat zij vallen zou. „Portier waai* zit je?
Jij dagdief, jij luiaard! Sluit de poort
dan toch!"
„Maar mevrouw, -toch zeker niet voor
dat ik er doorheen gereden ben!"
„Wat wilt, u?" vroeg de barones nu
eindelijk.
„Ik weoisch baron St. Alban te spre
ken!"
„Wêest u dan zoo gioed naar Varn-
heim te rijden. Hij is daarheen gjereden om
u te bezoeken!" riep dé vriendelijke dame.
„Mij ik ben niet ritmeester Adler-
steinMijn naiam is Voii der Tanne!"
TERSCHIJNT ELKEN [WERKDAG.
A bon nemen ts plrifsl
Per 3 gnaanden fr. p. popt 11.75
Losse nummers -0.05
:uarjtisiroApY rap si&joa
14 regels f 0.80, iedere regel meer 20 ct.
Verhoogd met een tijdelijken oorlogstoeslag
van 20 pC t
3-maal wordt 0 maal berekend.
Bij! abonnement voordeeJige voorwaarden.
Bewijsnummers o cent.
voor ons verborgen gehouden, maar het
is uitgelekt en nu schreeuwt men het
j van de daken: de „Zeeland" gaat weg.
Inderdaad is men bezig om de maatschap
pij „Zeeland" te dwingen zich te ver
plaatsen naar Rotterdam. De maatschap
pij „Zeeland" moet mede helpen om 'ie
haven van Rotterdam nog beter te doen
slagen. De maatschappij „Zeeland" moet
er toe medewerken om de macht en de
welvaart der spoorwegmaatschappijen te
veigrooten.
Welken invloed! deze verplaatsing heb
ben zal op onze provincie, op onze stad,
het deert de heeren van de booge finan
ciën niet. Zij gaan onverschrokken hun
gang, hun macht en rijkdom te vergroo-
ten en bekommeren er zich niet om of
steden en provinciën daaronder moeten
lijden. Maar het is ons recht en het is
onze plicht te strijden voor onze stad,
te strijden voor de belangen van het
Zeeuwsche land en wij zullen daarom
een reeks artikelen schrijven en daar
in aantoonen dat er een waarachtige goede
reden is waarom de „Zeeland" te Vlis-
singen is en waarom zij er ook zal moe
ten blijven.
De redactie zegt toe in die artikelen
aan te toonen, dat de spoorwegjnaatschap-
pijen haar oppermacht niet in het natio
naal belang, maar in haar eigen belang
aanwenden, en welke de economische ge
volgen voor Vlissingen en geheel Zeeland
zullen zijn.
A11 e r 1 ei
Er zullen voorschriften verschijnen in
zake de distributie van grondstoffen voor
het vervaardigen van zachte zeepen.
De minister heeft ingetrokken het ver-
voerverbod van karwijzaad.
Er is een staatscommissie ingesteld
voor de ontwikkeling van land- en tuin
bouw. Voorzitter is dr. P. van Hoek.
Onder de leden zien wij de namen van
I. G. J. Kakebeeke en Jhr. J. van Vre-
deub'urch.
Tot ondervoorzitter van de Ver. van
Ned. gemeenten is benoemd mr. P. Droog-
leevar Fortuyn, wethouder van 's-Graven-
hage.
De gemeenteraden van Leiden, Schie
dam en Zwolle en van verschillende klei
nere gemeenten zijn „om" van Links
naar Rechts.
Do Ned. Chr. (Bond van personeel in
publieken dienst houdt 18 Juni te Apel
doorn zijn jaarlijksche vergadering.
Bondsdag G ere f. Jongelings-
vereenigingen.
Do 31ste jaarvergadering van den Ned.
Bond van Jongelingsvereenigingen op Gei*,
grondslag zal op Hemelvaartsdag in
„Kunstmin" te Dordrecht wordein gehou
den. Oudergewoonte zal deze vergadering
worden geopend met een rede van den
Bondsvoorzitter, Ds. J. E. Vonkmberg van
Zwijndrecht. Daarna zullen verschillende
huishoudelijke zaken worden afgedaan, be
nevens eenige voorstellen in behandeling
genomen.
Deiza ochtendvergadering zal van bij
zondere beteekenis zijn, daar het Bonids-
beistuur mededeeling zal doen over zijn
uitbouwplannen, waarvoor reeds enkele
Commissies zijn benoemd. Ook de Bonds
voorzitter spreekt over het onderwerp „Uit
bouwen".
's Middags zullen de bezoekers- van de
zen Bondsdag in- twee gebouwen samen
komen: Kunstmin en Wilhelminakerk.
In „Kunstmin" zal Prof. Grosheide van
Amsterdam de bespreking inleiden van
zijn referaat, gegeven op den vorigen
Bondsdag te Leeuwarden,over het onder-
Nu viel het grogine lichtscherm van.
schrik naar beneden. „Helphelppor
tier! Inbrekers! Dieven! Portier, waar zit
je dan. Zal je nu eindelijk de poort slui
ten?"
„Maar, mevrouw, ik zal toch niet zoo
onbeleefd zijn om zonder uw toestemming
liet slot te betreden, maar Ik vraag u
nogmaals nederig om verlof daartoe!"
„Daar komt niets van in! Wat wilt
n hier? Arme weerloose vrouwen over
vallen of ontvoeren?"
„Als dat mijn plan was, mevrouw, dan
zijt u wel wreed, om mij weg te sturen
nadat ik u gezien, heb!" En Mathus liet
zijn paard kaarsrecht opspringen. Maar
de slotvrouwe voelde niets voor hel com
plimentje. Zij was zoo angstig, alsof zij
waarlijk 'kans had door den koenen in
breker .-te worden ontvoerd.
„Wat wilt u toch van .mjjn zoon?"
vroeg de barones steunend. „Betaalt hij
misschien uw schulden?"
„Dat 'zou aJ te vriendelijk zijn. Neen,
het is iets andere!"
„Wat is het?" schreeuwde nu do ba
rones; „ik doe al de zaken, niet hij,!
Zeigt u 't d!us maar!"
„Kan ik dan piet binnenkomen'?"
'„Neen, zegf u 'tmaar. Ik kan u zoo
(Zie vervolg aan ommezijde.)
