ito. 165
Dinsdag 15 Aprip@10 v; g
IJlt éb Pers.
I3e Jaargang
Sui&ttiaiid.
Stat9H-G0«9ra&L
mi-iwêk*.
Uitgave van
do Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon No. 11.)
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. D HU IJ L. BURG-
Drukkers:
Oosterbaan Le Cointre, Goes.
VERSCHIJNT ELKEN KERKDAG.
A b o n n e m e n t b p Ir jjl J
Per 3 maanden fr. p. post f l.TS.
Losse nummens -O.Oi
Meester op alle koloniale wapenen.
Onder dit opschrift gaf De Stan
daard van minister Idenburg dit'schoo-
ïie geluigenis:
Idenburgs meesterschap op de koloniale
wapenen dulde ook thans weer tegen
spraak noch twijfel. Ook door enkele Ka
merleden waren interessante beschouwin
gen ten beste gegeven, ma,ar na Idenburgs
concludeeiende rede boetten z'e schier een
parig hun beteekenis in. Toen Idenburg
van zich af had gesproken, verkeerde
zoo goed als geheel de Kamer onder den
indruk, dal thans de bezielde leider van
onze koloniale politiek met vaste hand
de lijn had doorgetrokken, waarlangs we
ons te bewegen hadden. Zijdelings mocht
nog pp zijn woord worden afgedongen,
maar heel de Kamer was dan toch onder
den overmeeslerenden indruk geraakt, dat
ons koloniaal beleid aan geen betere hand
kon zijh toevertrouwd, en dat we op> Iden
burg aan konden.
Het scheelt zoo, of men bijl zulk een
debat een eerste klasse figuur zliet op
treden, dan wel een leider van middel
matige qualiteit en juist hiervan was bij
Idenburg ,geen sprake. Niet alleen toch,
dat bij in liet gehieele koloniale vraag
stuk thuis en als doorkneed bleek, maar
hij is in de Koloniën zelve tot zijn Imo
gen rang opgeklornimen. Meer nog dan
in het Moederland is hij! hierdoor in
onzen Archipel the righi t man on
the right place geworden. Noch! de
Archipel, noch het land, dat er heer-
sehen mag, bezit een Staatsman, die hemi
op 4it terrein evenaart.
Hierin nu spreekt zich een nationale
kracht uil, waarvoor we niet dankbaar
genoeg kunnen zijn. Stond 'tzöo, dat we
ons in zoo hachlijfce tijden, als we thans
doorleven, met eon Staatsman van or
dinair stempel voor onzen Archipel behel
pen moesten, de politieke gerustheid zou
van ons wijikèn en een gevoel van be
denkelijke onzekerheid zou Zich van ons
meester maken. Juist dit echter wordt
ons thans gespaard. Tegenpruttelaars zul
len er wel steeds enkelen overblijven,
maar aan derztilken woord wordt doo,r
niemand beteekenis toegekend, en om
gekeerd is 't juist de beslistheid en de:
heldere gegrondheid van Idenbu,rg's be
toog waarin 't Moederland thans ruste'
vindt. i
Geen revolutie alzoo.
Die Rotterdammer schrijft:
De Janus-politiek van Volk en S. D1.
A. R laat ruimte voor het revolutionair
geweld. i
Eén deir gevallen, waarin de weg dei
wettelijke' middelen mag worden verlaten,
•loet zich naar socialistische beschouwin
gen dan voor, wanneer 'zich in de sternr
ming der vo lk smeerderheid een kente
ring voltrekt, die in de p a r lemen t ai -
re meerderheid niet haar weerspiegeling
vindt.
„Jn revolutionaire tijden" .aldus
schreef H e t Volk „kan zlich met
zoo groote snelheid een wijziging in den'
wil der volksmeerderheid voltrekken en
cue volksmeerderheid kan zoo groote en
dringende belangen te verwezenlijken heb-
hein, waarvan de parlementaire meerder
heid, afspiegeling nog van dein wil der
vroegere volksmeerderheid niets weten
wil, aat and hawing van heerschappii
der- parlementaire meerderheid slechts in
schijn een dienen der democratie zou, zijn
en een verovering van de politieke macht
van de nieuwe volksmeerderheid met an
dere dan wettelijke middelen, een revo^
Jutie dus, de werkelijke democratie uil-
maakt".
Thaus heeft de stembus gesproken.
V o 1 k s meerderheid en parlemen
taire meerderheid stemmen overeen.
Geen revolutie alzoo!
Het sociale vraagstuk.
fn tei'm men des Tij d s besluit pröf.
hlateimaker de Bruine afijn, artikel „Lesseji
uit Australië" met deze ernstagei over
denking waardig zlijnde woorden: I
liet zal in het groote leven der men-
c „n niet gaan met jouter geest»'11'"
tain* noR% is een treden
tastbare terrein van het sqc'- °P bet
ïnisch leven. Maar het za' -a-al, econo
me! een volk, waar- .o. evenmin gaan
middelen 'worden «oor de uitwendige
waarin de kr- - ia orde gemaakt en
geroepen. oqhlen niet worden te hu'p
omziet' tl ie kunnen dienen tot zedelijke
gip" „ung van den enkeling en van liet
.meel', tot waarachtige wedergeboorte van
do ziel' van een vodk. De godzaligheid
is to-t alle dingen nut. Wij hebben do
belofte niet allieen voor het tegenwoor
dige, maar mede voor bet toekomstige
lteven. Ook het omgekeerde geldt: in de
godzaligheid hebben wij een belofte niet
alleten voor het toekomende doch pok
voor het tegenwoordige leven. Mits
die godzaligheid eerst levend wordt in
de ziel', mits haar onmisbaarbeid midden!
in de sociale geledingen van een volk
altijd door erkend weidt.
Beknopt overzicht van den toestand.
In verschillende plaatsen van
Dnitschland, als Dantzig en Essen
(Friedrich Krupp) verloopen de sta
kingen. Het verkeer begint zich weder
te herstellen.
De uitzichten op een spoedig en
vreedzaam vergelijk in de staking der
bankbeambten te Berlijn zijn evenwel
niet bijzonder gunstig'.
De toestand is er niet weinig ver
scherpt door de weigering van den
bond van bankdirecteuren om bespre
kingen te houden over het medezeg
genschap der bedienden. Een alge
meene bediendenstaking staat voor de
deur.
Na de verschrikkelijke uitspattingen
van de invaliden in Dresden (Saksen)
is tengevolge van de afkondiging van
den staat van beleg overal betrekke
lijke rust ingetreden.
In het land hebben de laatste da
gen op verschillende plaatsen betoo
gingen tegen de duurte der levens
middelen plaats gehad, doch ook hier
is de toestand aanmerkelijk beter ge
worden. In Zwickau, Olsnitz en in het
Lugauer kolenbekken, -waar de staking
aan het verloopen is, heeft zich bij
referendum 90 pet. van de arbeiders
tegen voortzetting van de staking ver
klaard.
Volgens officieel© berichten blijkt
steeds duidelijker, dat bij de betoogin
gen de oorlogsverminkten door Sparla-
cistische agitatoren voor hun plannen
zijn gebruikt. De onderhandelingen met
dé „demonstranten die een deputatie
aan de règeering gezonden hebben,
liepen Zondagmorgén Vroeg ten einde.
De regeering verklaarde zich niet be
reid loon en toeslagen voor oorlogsver
minkten ook verder op den ouden
voet te blijven uitbetalen, verder werd
gelijkstelling van gevechtsafdeelingen
met grensbeschermingstroepen in uit-
uitziebt gesteld.
Op' de bijeenkomst van de nieuw-
gekozen arbeiders- en soldaten-raden
te Boedapest deelde de volkscommis
saris voor lederzaken, Boehm, mede,
dat in Servië de proletarische revo
lutie ,was uitgebroken. Welke mede-
deeling mtet uitingen van „onbeschrij
felijke geestdrift" ontvangen werd.
Zekere incidenten schijnen zich, vol
gens krantenberichten, onder de Ser
vische bezettings-troepen bét oude
Hongarije te hebben voorgedaan. De
Servische troepen zouden'de bezette
brug over de Theiss bij Szeged open
gesteld hebben en tèn slotte door
Fransche troepen vervangen zijn ge
worden. Welken omvang die inciden
ten hebben aangenomen, is echter
moeilijk uit te maken.
Het overzicht, zooals dat nu, van
de nieuwe wereld-grondwet, het
charter-des-Levens, of met welke
andere stijlvolle namen men *de volke
renbond-organisatie al gevierd heeft
gegeven Wordt, laat 'n nauwkeurige
vergelijking met 't vroegere voorloopi-
ge „covenant" nog niet toe'.
Een gemakkelijk te constateeren ver
andering is echter die, waarin bepaald
wordt, dat het volkerenbond-verdrag
geen inbreuk maakt op internationale
overeenkomsten of verdragen ter ver
zekering van de handhaving van den
vrede, zooals de Monroe-leer. "De in
vloed van de Amerikaansche se
ren heeft zich bij bet onP v-nato-
deze bepaling natuuri'-" -oolieti van
Maar is bier - --.R doen gelden,
sel binnen- gevaarlijk begin-
welW .-gehaaid? Wie zal uitmaken,
riêrdragen al dan niet bet hand-
u van den vrede beoogen? Heet-
mi alle bondgenootschappen voor den
oorlog niet uitsluitend overeenkomsten
tot bet bandhaven van den vrede?....
De uitlevering van den ex-Keizer.
Renter seint uit Londen:
Naar aanleiding van een vraag in
het Lagerhuis betreffende de uitleve
ring van den Duitschen keizer door
Nederland, heeft Bonar Law geant
woord, dat een commissie, door de
Vredesconferentie aangewezen, de
kwestie der uitlevering had onde'rt-
zocht, doch dat bij geen nadere beslis
sing daaromtrent kon mededeelen.
Toen bet lid Lyke hem vroeg of bij
wist, dat er in Engeland de bijna al
gemeene opinie heerschte dat een in
ternationale rechtbank noch iets an
ders zou kunnen verhinderen dat
recht gedaan wordt over den groot
moordenaar van Europa, antwoordde
Bonar Law, dat bij van die strooming
op de hoogte was, en de Engelsche
regeering hiermee accoord ging.
De Oceaanvlucht.
Het Short-watervliegtuig, een machine,
uit dezelfde fabriek, die het toestel maak- i
te, waarmee de heer Colijn van EngeJ t
land naar- Holland overstak, zal waar- e
schijnlijk reeds deze week trachten den f
Oceaan over te steken. Het voert twee
Roils Royce motoren, te zameu 360 p.k.
sterk, en neemt 600 gallons benzine mee,
die voldoende zijn om 20 uur te vliegen
met een snelheid van 90 a 100 mijlen per
uur. Het toestel wordt bestuurd door ma
jor J. C. P. Wood, terwijl capt. C. C.
Wylie voor het nautisch gedeelte zorg
draagt.
Korte berichten.
In Kameroen on Togo gaan, vol
gons Wolff, stemmen op om deze ge
bieden Duitscli te doe,a blijven. Adres
sen in dien geest moeten reeds aan
aan den koning van Spanje en Wilson
zijn gezonden.'
De Finsche legatie te Stockholm
spreekt tegen, dat de Finsche troe
pen Tegen de bolsjewiki in Moerman-
land zijn opgetrokken.
De Spanjaarden in Marokko heb
ben overwonnen, de strijdmacht van
den beruchten rooverhoófdman Rai-
soeli is uiteengedreven en zijn kamp
bezet.
Een nieuw snelheidsrecord is be
reikt bij een vlucht van Londen naai'
Parijs. De overtocht, via Dieppe, is n.l.
in 1(4 uur afgelegd.
Volgens de Oostenrijksche bla
den is bet herteven van de markt
tengevolge van d e opheffing van de
blokkade goed merkbaar, o.a. waren
dezer dagen gro&v© boeveelheden Hol
land sche groenten ter markt.
Te Brussel is een bankier aange
houden. die voor 2 miilioen waarde-
looze titels en loten verkocht had.
Een Engelsch consortium is voor
nemens te Ostende een nieuwe stad
te bouwen met groote havens en ba-
den-exploitatie.
Voor Finland is de republikein-
sche regeeringsvorm voorgesteld.
In Egypte beerscht thans weer
rust.
Hoe 1 Mei in Frankrijk gevierd
zal worden, meldt, de „Matin". Trei
nen zullen niet rijden, er zullen geen
brieven bezorgd worden, er zal geen
brood gebakken worden, enz. Er zullen
echter geen openluchtdemonstraties
plaats hebben.
Naar uit Kopenhagen gemeld
wordt, beeft, .de beleende Noorsche
poolreiziger Nansen zich, op verzoek
van den Amerikaanschen voedselrege-
laar bereid verklaard, op te treden als
leider der internationale commissie
voor onderzoek naar de voedingstoe-
s tan-den in Rusland.
„De ernst van den toestand in
Rusland kan niet worden Overschat"
aldus beeft de voedselregelaar van
de geallieerden zich uitgelaten. „Uit
een zeer matige schatting schijnt af
te leiden, dat thans per maand over de
200.000 menschen daar van gebrek
omkomenen het is waarschijnlijk dat
do toestand verergeren zal,"
tweede op do R. K. en no. 3 op de
lijst der Vnjz.-Dem. T)e laatste heeft
geen kans gekozen te worden, de twee
eerste wel, onderscheidenlijk te Scho
ten en te Haarlem.
Allerlei.
In afwijking van de aanvankelijke
beslissing is door den minister van
financiën beslist, dat aan de nagela
ten betrekkingen van de in 1918 over
leden ambtenaren alsnog de vijfde ter
mijn cluurtetoeslag kan worden uitge
keerd.
Het bestuur van het Christelijk
Nationaal Vakverbond beeft liet Na
tionaal Arbeiderssecretariaat, inzake 't
voorstel betreffende een bespreking
over het proclameeren eener demon
stratieve 24-urige algemeene werksta
king, geantwoord, noch aan de be
spreking, noch aan de werkstaking te
zullen deelnemen.
De rijkscommissie van Toezicht op
de Ribbehooivereeniging is opgeheven.
De bloemboJlenstaeek tooit zich
weer in lmar schitterendste kleuren.
De Paaschdagen zullen d e bloemenda
gen zijn.
Het bericht, dat Nederland in ge
breke is gebleven naar Parijs vertegen
woordigers te zenden om te spreken
over een herziening der tractaten van
1839, berust op misverstand, want in
de eerste dagen van April liet minis
ter van Karnebeek weten, dat de Re
geering bereid is te Parijs het stand
punt kenbaar te maken, wdarop zij
zich ten aanzien van [het vraagstuk van
de herziening dier tractaten stelt. Aan
gezien daarvoor nog .geen datum is be
paald, kan er 'van vertraging in de
uitzending van vertegenwoordigers
geen sprake zijn.
De Gouverneur-Gener a a 1
van Ne d-Indi
Bij informatie aan het Departement van
Koloniën verneemt het Haagsche cor-
respondentiebureau, dat het bericht van
eenige bladen, als zou mr. D. Fock, Voor
zitter der Tweede Kamer, benoemd wor
den tot Gouverneur-Generaal van Neder-
landsch-Indië, van grond ontbloot is. Een
verzoek om ontslag van mr. Graaf van
Limburg Stirum als Gouverneur-Generaal,
is niet ingekomen, en bij het Departement
is ook niets bekend van voornemens bij
den Gouverneur-Generaal om zijn ontslag
in te dienen.
Van de grens.
Men seint uit Zevenaar:
In verband ,met de woelingen in
Duitschiland passeeren hier vele Duit-
schers en Hollanders, Vlie ijlings
Duitschland ontvluchten. 'Gisternacht
moeben te Dusseldorf 22 burgers door
regeeringstroepen zijn doodgeschoten.
Vannacht zijn nabij de grens door
patrouÜleerencle militairen twee Duit-
schers gearresteerd, die juist de grens
passeerden niet twee volgeladen kof-
lertjes met wapens.
Een ^merkwaardig
samentreffen.,
Als ©en bijzonderheid kan worden
gemeld het feit, dat te Haarlem en te
Schoten, twee aan elkaar grenzende
gemeenten, drie gebroeders op de can-
didatenlijsten van den gemeenteraad
voorkomen, n.l. PI. J. Klein, M. L. A.
Klein en P. J. J. Klein, maar nog
opmerkelijker is, dat 'de eerste op de
lijst der 'S, D, A. P, voorkomt, de
Tweede Kamer.
Arbeidswet.
De door de regeering iu uitzicht gei
stelde nieuwe Arbeidswet is thans bij
de Tweede Kamer ingekomen. Het ont
werp, dat niet minder dan 99 artikelen
heeft, bevat, behalve enkele besehermen
de bepalingen voor vrouwen, kinderen
en jeugdige personen, een belangrijke be
perking van den werktijd voor arbeiders
van beiderlei kunne en van iederen leef
tijd.
De werking der ontworpen wet strekt
zich uit over bijna alle bedrijven, behalve
over den landbouw.
De arbeidsduur in fabrieken of werk
plaatsen en in kantoren wordt als regel
beperkt tot 8 uur per dag en 45 uur per
week. In winkels, apotheken, koffiehui
zen, hotels en inrichtingen voor zieken
verpleging zal niet langer mogen worden
gewerkt dan 10 uur per dag, terwijl daar
naast nog een arbeidsduur per week van
ten hoogste 55 uur wordt gesteld voor
winkels, apotheken en verpleglrigsinrich-
tingen. De arbeidsduur voor arbeiders,
die" buiten fabrieken of werkplaatsen, win
kels, apotheken, koffiehuizen, hotels en
verplcgingsinrichtingen werkzaam zijn,
wordt mede tot ten hoogste 10 uur per
dag en 55 uur per week beperkt. Het
ontwerp laat op deze algemeene regelen
verschillende uitzonderingen toe, maar
maakt het ook mogelijk in die bedrijven,
waar de arbeidsduur niet meer dan' 10
uur mag bedragen, bij algemeenen maat
regel van bestuur den maximalen werktijd
nog korter te stellen, maar niet korter
dan 8 uur per dag. Voor kantoren en
voor de bedrijven, waar langer dan 8
uur mag worden gewerkt, kent het ont
werp geen overgangsbepalingen. Het be
vat die slechts voor fabrieken en werk
plaatsen en dan nog op beperkte schaal-
De minister kan voor bepaalde fabrie
ken of werkplaatsen overschrijding van
den maximum-arbeidsduur met ten hoog
ste één uur per dag en 5 uur per week
toestaan gedurende niet langer dan 2 jaar
na het in werking treden van de wettelijke
bepalingen, terwijl bij algemeenen maat
regel van bestuur' voor niet langer dan
4 jaar na dat tijdstip vergund kan worden,
P#ije der
14 regels 40.80, iedere regel moer 20 cfc
Verhoogd met een fijdelijken oorlogstoe»lag
ran 20 pCt.
3-maal wordt 2 maal berekend.
Bij abonnement yoordealige voorwaarden.
Bewijsnummers "5 cent.
dat arbeiders in bepaalde bedrijven of ar
beiders, die bepaalde soorten van arbeid
verrichten, ten hoogste 2 uur per dag
en tien uur per week langer werken dan
als regel geoorloofd is.
De Memorie van Toelichting zegt met
betrekking tot die bepalingen, dat het in
de bedoeling der regeering ligt, van de
hier gegeven bevoegdheden slechts ge
bruik te maken, voor zoover dit dringend
noodzakelijk is, en niet dan nadat de
Hooge Raad van arbeid is gehoord over
de uit te vaardigen algemeene maatregelen
van bestuur. Verwacht kan dan ook niet
worden, dat reeds aanstonds afwijkingen
zullen worden toegestaan voor het gelieele
tijdvak van 2 resp. 4 jaar, dat de artike
len aangeven, tenzij onomstootelijk vast
staat, dat met oen kortoren termijn niet
kan worden volstaan. Ook zal telkens
nauwkeurig worden nagegaan of niet een
geringere verlenging van den arbeidsduur
dan tot het volle maximum, hetwelk de
laten, voldoende is.
Ten slotte vestigt de toelichting er de
aandacht op, dat de artikelen ruimte ia-
ten om, wanneer aanvankelijk voor een
bedrijf een ©enigszins ruime afwijking van
het wettelijk maximum moet worden toe
gestaan, die afwijking gedurende den tijd,
dat de bevoegdheid, welke de artikelen
geven, bestaat, geleidelijk in te "krimpen-
Verder verbiedt het ontwierp nachtarbeid
in fabrieken of werkplaatsen, voor zoover
die niet om redenen van technischen of
maatschappelijken aard onmisbaar is; ook
den nachtarbeid in broodbakkerijen. Daar
naast bevat het vergaande voorschriften
tot beperking 'van den Zondagsarbeid en
den arbeid op Zaterdagmiddag.
Aan de Memorie van Toelichting is
het volgende ontleend
'Nadat de wettelijke regeling van den
arbeidsduur en de rusttijden van de kin
deren eerst van jeugdige personen en
volwassen vrouwen vervolgens, in alle
landen steeds meer uitbreiding had ge
kregen, kwam al krachtiger het streven
op, haar ook tot de volwassen mannen
uit te breiden.
Het kpn ook niet ontke'nd worden, dat
de ratte dezer wetgevingde bescherming
van de economiscb-zwakken, voor hen
evenzeer moest gelden.
Thans is dit ongetwijfeld andeks gewor
den. Niet meer over de vraag' :of de Staat
hier een taak te vervullen 'heeft, gaat
de strijd maar alleen over de vraag, hoe
en hoever zijn krachtige hand hier zal
moeten ingrijpen.
Maar o«ok omtrent deze laatste vraag
is iu de laatste jaren met verrassende
snelheid grooter overeenstemming dan
vroeger bestond te bemerken. Vooral iu
ons land is in de laatste maanden die
grootere overeenstemming op sterk spre
kende wijze naar voren gekomen.
Indeeling van het ontwerp. De
ontworpen wet bevat speciale bepalingen
omtrent den arbeid van kinderen, jeugdige
personen en vrouwen en daarnaast een
algemeene regeling van den arbeidsduur.
Zij onderscheidt ten aanZ'len van dit
laatste jfunt S soorten van .arbeid, n.l.
arbeid in fabrieken ofJ werkplaatsen in
het algemeen, in bxoodbakkerijbn, in win
kels, in kantoren, in apotheken, in koffie
huizen en hotels, in verplegings-inriehitin-
gen cn eindelijk arbeid buiten fabrieken
of werkplaatsen, winkels, kantoren, apo
theken,, koffiehuizen, hotels en verple-
gings-inrichtingen.
Voor elke groep worden afzonderlijke
bepalingen omtrent de arbeids- en rust
tijden gegeven.
N i e t-t o e p a s 's e 1 iji k h e i d van de
wc 11 e 1 ij k e regeling omtrent
den arbeidsduur op bepaalde
groepen van arbeiders. In ver
band mol den vereischten spoed bij de
voorbereiding van het ontwerp' is Jmi-
ten de regeling van de arbeids- en rust
tijden gelalen de arbeid van die groepen
van arbeiders, wier arbeidsduur thans
reeds bij of krachtens speciale wetten
is beperkt, zooals de havenarbeiders, de
steenbouwers, de arbeiders in de mijnen
en een belangrijk deel van het spoor- ea
tramwegpersoneel.
Bij de mondelinge behandeling .van
hoofdstuk Xa der Staatsbegrooting voot
het dienstjaar 1919 in de Tweede Kamer
der Staten-Generaal is reeds uiteengezetj
waarom de minister den arbeid van dienst
boden en landarbeiders niet in de ondef-
werpeüj'ke regeling meent te moeten op-
nomen.
Daartegen is de bakkeTsarbeid wel in
de ontworpen wet geregeld, daar deziel
regeling naar ministers meening zeer wltt
in het kader eener algemeene arbeidswet
past.
Algemeen overzicht van de
bepalingen betreffende de ar
beids- en rusttijden.
a. Arbeidsduur. De bepalingen, dfe
het ontwerp voor de arbeids- en rusttijdea
in de verschillende bedrijven geeft, stejjir
