Mc». 156
Vrijdag 4 April I .éi
Jaar
Eerste Blad.
^aag
PROVINCIALE STATEN.
Kiezers in Kieskring Hulst!
iiir. P. DiELEtöAN.
Staien-Gsneraal.
Buitenland.
Uit da Pr9¥inel8s
v|
Uitgave raa
Ba Baaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te 8o«si
LANGE VORSTSTRAAÏ 319.
(Telefoon No. 11-1
Bureau te Middelburg:
BIRMA F. P. DHUIJ L. BURG.
Drukkers!
Doalerbaan L'e Cofmtre, Gees
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG,
Akennementsprjfs;
Per 3 maanden fr. p. post I1.T8
üesse nummers 0.08
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 0.80, iedere regel meer 20 et
Terbeogd met een tijdeljjken oorlogstoeslag
van 20 pCt.
3-maal wordt 2-maal berekend,
abonnement roordeelige roorwaarden.
Bewijsnummers 5 cent.
üiHüf£n!$r bestaat uit twee frlaiieff
Voer de stemming op 9 April a.s. be-
veten wij aan:
in ket district Middelburg:
no. t van lijst acht J. H. BLUM;
ia bet district Vlissingea:
oo. t van lijst negen G. VAN DE PUTTE;
in. bet district Goes:
ne. f van lijst twee D. MULDER.
ifi het district Hulst:
no. van lijst vijf mr. P. DIELEMAN;
in het district Sluis:
ma. I van lijst zeven mr. P. J. v. B0RTEL;
ift hat district T hol en.
no. I van lijst drie JAC. VAN ALTEN;
in het district Zierikzee:
no, l van lijst twee A. TIMMERMAN.
Gnzie geringe plaatsruimte belet ons
ieder der candidaten voor de Provinciale
Staten te bespreken. Ook zelfs kunnein
wij tot onzen spijt de nummer-eens niet
toeedvoerig bespreken. Gelukkig heeft „Do
Zeeigwsche Courant" gezorgd voor Schou
wen, Tholen en Noord-Beveland, gaf
„Zeeuwsch-Vlaanderen", zijn naam ge
trouw, aan Zeeuwsch-Vlaanderens kie
ners het hun toekomend deel, en be
werkten de Kiesvereenigingen door mid
del van ons blad Walcheren. Ons rest
derhalve Zuid-Beveland.
Eer wij echter hiertoe overgaan, wen-
schon wij speciaal aan o-nze kiezers in
NeuzeB en Axelland op te dragen, met
alle kracht te ijveren voor de candida-
hiuï van den oud-Axelaar mr. P. Die
leman
Vroeger ken de heer Dieleman voor
hiet district Hulst gekozen worden met
den .steun der Ckris telijk-Historischen en
Hoeksche Eiberalen, en door de krach
tige medewerking van het wakkere R.-K.
blad „Zelandia" en een groot deel der
Katholieke bondgenootenpok verkreeg
toen de heer Dieleman nog de stemmen
der zich noemende Staatkundig Gerefor
meerde Partij.
Dit is nu gansch anders.
Het gros der Christelijfc-Historiscken
stemt nr op den G.-H.-candidaat, den heer
Van. Üeveren; de Roomschen gaan in
evergroolen getale op hun beproefden
veteraan den heer Fruijtier; de zooge
naamde Staatkundig Gereformeerden gaan
voor «en deel op den Terneuzenaar F.
Dekker over, en de verspreide Liberalen,
'tzij Hoeksche of andersoorüge, vallen
evcneens buiten ons bereik: schaduw
kant van het lijlstenstelsel en van het
varbmdingsrecht.
De .and-revolutionaire partij is derhalve
op eigen krachten aangewezen; en die
zullen tegenover de gezamenlijke andere
partijen betrekkelijk gering zijn.
Nu is tvan ouds den Calvinisten eigen
geweest, naarmate zij; minderheid waren
ot tegen aen stroom op moesten roeien,
om dan den moed en de geestdrift ten
hoogste te spannen. Wijl verwachten, dat
onze vrienden te Neuzen en Axel, Zaam-
slag en Hoek nog van datzelfde kaliber
zijn en zich de grootste inspanning zul
len getroosten om voor den candidaat
mr. P. Dieleman een zoo hou moge
lijk stemmencijfer te maken.
Heeft er toch ooit een man van rechts
in Zeeiand's Staten voor het kiesdistrict
Ilulst zitting gehad, die waard was dat
allo man voor hem in 'tvuur ging, dan
was hij' het. Bekend toch als hij is door
zijn rechtsgeleerde kennis, zijn weten-
schappelijken zin, zijn praktischen blik;
«ijn groote werkkracht, zijn ondoofbaren
ijjyor voor de belangen van de provin
cie, en met name van 't gewest, waaruit
•I bs voortgekomen, Trekt hij ook nog
aan door zijn alzijdige, uitgebreide ken
nis op t gebied van landbouw en handel,
po.aer- en waterschapsbelangen, spoor- en
tramwezen door zijn oprecht democra
tische gezindheid in 't behartigen der be
langen van de verschillende personen en
categorieën, die rechtstreeks of indirect
in dienst van de provincie zijn.
Als hd van gedeputeerde staten heeft
hij om zijne bekwaamheid én voorzich
tige voortvarendheid een goeden jjaum.
Zeoawseh-Vlaanderen'» belangen, ook in
belret king tot het verteer en tot alles
wat Zeeuwsch-Vlaanderens welvaart he'
vorderen kan, vinden in mr. Dieleman
steeds oén warm pleitbezorger.
Door den Heere gezegend met een
schoon verstand en dé gave der „wel
sprekendheid, komt de heer pïeleman,
waar 'tpas geeft, vaak ook op voor de
geestelijke behoeften des volks, 't Christe
lijk onderwijs heeft hij lief en de Chris
telijke weldadigheid steunt hij; en voor
het recht, zoo van den enkeling als van
de provincie, voor het koninklijk gezag
en de volksvrijheden staat hij in de bres.
Wij konden niet nalaten, dit nog eens
uit te spreken, en de Hulstsche broederen,
tem aanhoore van wie er buiten s'taan,
te waarschuwenzorgt toch voor een
hoog stemmencijfer voot no. 1 van
lijst ,V
Kansberekening.
De Nederlander geeft een lijstje
van do huidige partijverhoudingen in de
elf Provinciale Stilten en daarbij een voor
spelling van de naast volgende verhouding
der partijen; wij vatten ze saam als rechts
I «j i'hfffj Jfrm sp* ffyP
Noord-Brabant 61 Rechts 3 Links.
57 7
Gelderland 35 27
32 30
Noord-Holland 22 55
28 49
Zuid-Holland 44 38
37 45
Zeeland 23 19
22 20
Utrecht 32 9
25 16
Friesland 20 30
22 28
Overijsel 23 24
24 23
Gromingen 4 41
15 30
Drente 2 33
LimbUrg
12
45
38
23
0
7
De bovenste cijfers achter den naam van
iedere provincie geven do tegenwoordige
partijverhouding aan; de onderste de, naar
schatting, toekomstige.
Is deze voorspelling juist, dan zal in
't gunstigste geval de Eerste Kamer vier
Reclitsche leden verliezen, die zitting heb
ben voor Zuid-Holland, te weten: dr. Ba-
vinck en De Waal Malefijt (a.-r.), Da
Gijselaar (c.-h.) en Van Wichen (k.), en
zullen vervangen worden door 4 libera
len en sociaal-democraten. Of zou de „En
tente Cordiale" met de sociaal-democra
ten dan al hersteld zijn? In dat geval
zal wel de eerste sociaal-democraat voor
Zuid-Holland zitting nemen, terwijl voor
Noord-Holland, dan nog, wel een tweede
S. D. A. P.'er zijn intrede in ons Hoo-
gerhuis zal doen.
Groningen.
Do uitslag dei* Statenstemming in Gro
ningen is, gelijk te verwachten was1, een
succes voor de Rechtsche groepen, en
een tegenslag voor de Linksche.
De liberalen gingen van 30 (10 Vrij
en Unie-libeialen en 20 V. D.) terug tot
1 vrijliberaal, 4 unionisten, en 9 V.-D.,
saami 14 De S. D. A. P. klom van 11
tot 14 en wordt nog daarbij geflankeerd
dooir 2 Communisten. Daarentegen gin
gen de Anti-Revolutionairen van 3 tot
9 naar boven, de Chr.-Hist. kwamen van
I op 3, terwijl de R.-K. voor 'teerst
sinds enkele jaren met 3 man hun in
trede doen. totaal 15. Een winst dus voor
Rechts van 11 leden, met een verlies van
II leden voor Links, ongeacht de 2 Com
munisten (Slerrenberg en Krop uit Win
schoten), die moeilijk tot de Linksche
groepen kunnen gerekend worden.
De vr ijlzinaig-democraten kwamen er
het slechtst af. Zij daalden van 20 op 9!
De onderwijzerssalarissen.
Sommige leden oordeelden de marge
tusschen het salaris van een onderwijzer
van bijstand en een hoofd van een school
te gering. In Amsterdam bedraagt deze
thans f900, welk bedrag de districts
schoolopziener eer te laag dan te hoog
vond. Andere leden bevalen een veel klei
nere marge aan. Zij vonden voldoende,
dat de administratieve werkzaamheden
van het hoofd van een school met b.v.
f 300 beloond werden.
Het verschil in salaris voor hoofden
van „groote" en „kleine" scholen achtten
vele leden niet gemotiveerd.
Voorts werd bepleit, dat een eenmaal
verkregen hoogere belooning niet verlo
ren zoude gaan bij vermindering van het
aantal leerlingen.
Door vele leden werd de regeling der
voorgestelde bezoldiging voor herhalings-
onderwijs afgekeurd.
t oegejuicht werd, dat nu ook aan bij
zondere onderwijzers een wachtgeld zal
kunnen toegekend worden. Sommige le
den meenden, dat het wachtgeld steeds
gelijk moet zijn aan het salaris met de
verhoogingen, die de onderwijzer in func
tie gebleven, zou hebben ontvangen. Vele
andere leden bestreden dit denkbeeld
waardoor den op wachtgeld gestelden on
derwijzer de prikkel zou worden ontno
men, te dingen naar een ambt, even hoog
bezoldigd als de laatstelijk door hem be-
kleede betrekking.
Sommige leden zouden gaarne zien, dat
de gemeentebesturen door de wet verplicht
weiden om een onderwijzer, die tot lid der
Kamer gekozen wordt op nonactiviteit te
stellen.
Enkele leden verzochten, dat aan bij
zondere scholen, niet uitgaande van
rechtspersoonlijkheid bezittende vereeni-
gingen een subsidie zou worden verleend.
De wenscliedijkheid weid betoogd, dé
dienstjaren aan alle onderwijsinrichtingen1,
tuchtscholen en rijksopvoedingsgestichten,
vervuld, dienstjaren als onderwjjzer in
onze koloniën en bezittingen ini andere
werelddeelen doorgebracht, en tijdelijke
diensten voor de bepaling der salarissen
zullen meetellen.
Verdedigd wend, het bestuur geen sub
sidie uit te keeren, wanneer het niet
onafhankelijk is van het personeel, aan
do school verbonden.
Vele leden wenschten de bijzondere
schoolbesturen bevoegd te zien, den on
derwijzers een verhooging toe te kennen
voor het bezit van het diploma-Schoolraad
en andere soortgelijke acten en diploma's.
Voor belanghebbenden en vakmannen
is hierbij het voornaamste opgehaald.
Tweed* Kémcr.
In ons Lagerhuis een nieuw snuf
je. Aan die orde was 'de Indische be
grooting.
De voorzitter, mr. Fock, wilde zelf
bij de discussie het woord voeren en
droeg daarom het voorzitterschap lij
delijk aan den heer Kooien over.
In de Kamer zijn de Indische specia
liteiten dun gezaaid. Bogaardt, met
zijn uitgebreide kennis van alle on-
derdeelen van de Indische begrooting,
is het loon gaan ontvangen voor zijn
innige liefde jegens de Indische be
volking, waarvoor hij immer zwoegde.
Andere deskundigen, als De Meester
en IJzermans verlieten de Kamer. Dus
was het w£l goed, dat een der wei
nigen, die Indië uit eigen ervaring
kennen, van zijn voorzïtterszetel kwam
0,m zijn woord mee te spreken óver
het lot van die veertig millioen men-
schen, die door vorige geslachten ge
durende eeuwen zijn verwaarloosd en
welke velé heethoofden nu opeens zon
den willen heffen op Westersch be
schavingspeil voor zoover dit woord
voor het dooreen gehotste Europa en
zijn ontzinde bevolking nog gelden
mag.
Wat men van deri eersten spreker,
den heer Fock, te booren kreeg kon
door inhoud en vorm "boeien.
Groot vertrouwen in den huidigen
minister den heer Idenburg (een man
wiens wederga 'op koloniaal gebied
wel niet te vinden is binnen onze
grenzen, of het zou Colijn moeten
zijn) gaat bij den heer Fock gepaard
met wantrouwen in den tegenwoor-
digen Gouverneur-generaal, den heer
Van Limburg Stirum. Dezen laatste
acht de heer Fock blijkbaar niet op zijn
plaats. Althans keurt hij diens „zeer
zonderlinge en onbegrijpelijke uitdruk
kingen" tegenover den Volksraad af.
Zonder overleg met de Regeering heeft
fhij vèr-strekkende toezeggingen ge
daan, hij heeft den Volksraad opge
vijzeld boven diens wettelijke waarde.
Verder is .nog het woord gevoerd
door Lohman, den communist van
Ravesteijn en Dresselhuijs.
Eerste Kamer.
Bij de Bespreking der waterschappen,
rijn jiatuurlijk ook Zeeuwsche toestanden
besproken.
Zoo stippen wij uit Bergsma's rede
aan:
Spr. juicht toe, dat een weg zlal wor
den aangelegd van Oost-Zeeuwseh-Vlaan-
deren over Nederlandsch gebied en dringt
op spoed aan bij de uitvoering van dat
stuk, dat door het rijfk zal worden aan
gelegd.
Verbetering der positie van het spoor
wegpersoneel is noodig; daarnaast acht
spr. een spoorwegverbinding HulstCad-
zand gewenscht, doch Cadzand mag niet
het eindpunt zijn, een verbinding tusschen
het Oosten en Westen van ons land is
noodig.
Fokker uit een klaaglied Over de Rot-
terdamsche Tramwegmaatsch. en Vroeg
hulp voor een spoorlijn RoosendaalZie-
rikzec.
De rede van minister König gaf reden
tot blijdschap, vooral aan Zeeland. Im
mers, de verbindingsweg tusschen beide
deelen van Zeeuwsch-Vlaanderen zul nog
dezen zomer worden aangelegd. Verbe
tering vaoi vele stations is hoog noodig
en in die richting wordt gewerkt. Over
leg met de gemeenten wordt door den
jninisler ,op prijs gesteld.
De klachten over de R. T. M. bijl den
minister ingekomen zijn legio. Een com
missie zal1 zli. het best kunnen uitmaken
wat ter .verbetering moet worden gedaan.
Het rapport dier ingestelde commissie
moet nu worden afgewacht.
Nadat del postbegrooting aangenomen
was, werd de behandeling van de land-
bouwbegrooting voortgezet.
De Minister van Landbouw, de lieer v.
ÏJsseMein, zet uiteen waar,om hij ver
schillende garantieprijzen niet heeft ge
handhaafd. Handhaving dier prijlzen moest
gepaard gaan met handhaving van het
monopolie. Spr. gelooft dat fraude dooir
controle als door den heer de Boer aan
gegeven, wel1 grootendeels kan worden
gekeerd ten aanzien van de tarwe-garam
tieprijzen. Er is niet te voorzien, aldus
spr., dat er binnenkort tonnage voldoende
is om de goedkoopere Amerikaansche
tarwe hierheen te brengen en gister kwam
een nog niet bevestigd telegram bij Bui-
tenlandsche 'Zaken, meldende dat do tar-
weuitvoer naar neutrale landen in N.
Amerika verboden zal' worden. Wij zijn
dus nog op eigen productie aangewezen.
Momenteel laat spr. niet meer aard
appelen drogen dan voor het broodrant
soen noodig is. Dit rantsoen loopt geens
zins gevaar, do Minister is gedekt tot
eind Juli Kritiek op den bouw der' dro
gerijen is nu gemakkelijk, men bedenke
ochtei;, dat rij tot stand kwamen in een
tijd, dat honger dreigde. Het zal van onze
graanpositie afhangen of de Minister met
drogen doorgaai. Ilij zal ook de Scheur-
wet niet uitvoeren, als het niet hoog
noodig is.
De Afrikaansche maïs is niet bestemd
voor veevoeder, niettemin wil spr. ze on-
deT de zandboeren doen verdeelen. Wan
neer maar eenigsrins mogelijk, gaan de
grenzen open, thans zijn we nog gebon
den aan het agreement. Het ligt in de
bedoeling Nederland en de koloniën als
één te beschouwen, bij den uitvoer. Het
vet der huisslachtingen zal spoedig wor
den vrijgegeven.
De .Minister zegt nog, dat de witvlee-
zige aardappelen worden uitgevoerd, om
dat zij het minst houdbaar zijn.
De begroeting word reeds goedgekeurd.
in de leiding van liet Hoofdbestuur;
en wekt alle Gnr. arbeiders en ar
beidsters in het kleedingbodrijf op, ziek
als één man te scharen bij den dó;
Bond in de Kledingindustrie."
Zooals bekend heeft de Christelijke
organisatie zich onttrokken aan de sa
menwerking met de andere organisa
ties, toen ae werkgevers hun bereid
heid hadden te kcmien gegeven om!
over de loonregeling verder met de
werknemers te onderhandelen, te*
einde te zorgen, dat deze Juf wedeB-
zijdsche bevrediging ten spoedigst» i*
werking kan treden.
Het Christelijk hoofdbestuur koa
zich met een staking in "de gegeven
omstandigheden, nu nog een gelegen
heid openstond tot oplossing te ko
men, indien de patroons hun bcloft#
wa.ar maken willen, niet vereenigen,,
en adviseerde daarom niet met de ste
king, zoo deze mocht uitbreken, mie®*:
te doen.
Allerlei.
Onder de in Groningen gekozen Stat
ten led en behooren twee dames: mevrouwt
Mansholt en mevr. de Vries—Brui»*,
beiden sociaal-democraat.
Bananön onderweg.
Naar het N. v. d. D. verneemt, zulle*
binnen niet al te langen tijd weer ba
nanen verkrijgbaar zijn in ons land. E*
is reeds een scheepslading onderweg, diet
binnenkort te Amsterdam wordt verwacht.
Men verwacht, dat de prijs aanvankeljjk
een kwartje per stuk 'zal' bedragen.
Pror. Statenverkiezingen.
De voorzitter van het centraal stclim-
jbureau voor de verkiezing van de lede*
van de Prov. Staten van Zeeland, maakfe
bekend, dat krachtens de beslissing door
het centraal stembureau in zijne zitting]
van 1 April 1919 genomen over de gel
digheid der, binnen den daarvoor in art.
50 der Kieswet giestelden termijn inge-
vorde verklaringen mn de gemachtigde*
van de onderteekenaiars der lijsten, be
kend gemaakt in de Staatscourant, ra*
24 Maart 1919, tot eon groep zijn ver
bonden.
A. Lijst no. 4 kieskring I. Lijst oo. 8
kieskring II. Lijst no. 7 kieskring III.
Lijst no. 7 kieskring IV. Lijst no. 8 kies
kring V. Lijst no. 4 kieskring VI. Lijst
no. 1 kieskring VII.
B. Lijst no. 3 kieskring I. Lijst no. t
kieskring II. Lijst no. 7 kieskring III.
C'. Lijst no. 2 kieskring I. Lijst no. 4
kieskring II. Lijst no. 8 kieskring ÏII.
Lijst no. 5 kieskring IV. Lijst no. 6 kies
kring V. Lijst no. 2 kieskring VI. Lijnt
Uo. 8 kieskring VII.
D. Lijst no. 8 kieskring I. Lijst no.
I 9 kieskring II. Lijst no. 2 kieskring III.
1 Lijst no. 3 kieskring IV. Lijst no. 2 trien-
kring V. Lijist no. 7 kieskring VI. Lijjs*
no. 5 kieskring VII.
Korte berichten.
STUTTGART, 3 April. De stakingsdag
heeft gisteren weer verscheidene slacht
offers geöischt Hot is zeer druk op de
straten. Op de Wilhelmsplatz, het mid
denpunt der stad, werd met handgrana
ten geworpen en geschoten. Er werden
eenige personen gedood en gewand. Groo
te botsingen kwamen echter niet voor.
De stakingsleiders hebben voor gisteren
en heden het parool uitgegeven tot voort
zetting der staking, tot men de overwin
ning behaald heeft of uitgeput is.
FRANKFORT. Naar tot dusver werd
vastgesteld bedraagt d-e door de plun
dering veroorzaakte schade 5 millioen
mark. In Frankfort heerscht rust.
ESSEN, 3 April. Gisterenmorgen zijn
bij de ochtendploeg 10.000 man de mij
nen ingegaan, 's Middags vermeerderde
't aantal werkwilligen nog. In 't algemeen
is do toestand echter ernstiger gewor
den. Men vreest, dat de staking algemeen
zal worden.
Btrmesiland.
Conflict K1 e e d i n g i n d u s"t r i e
In de ledenvergadering van de af-
deeling Den Haag van den „Christel.
Rond in de Kleedingindiistrie" werd
met op één na algemeene stemmen de
volgende motie aangenomen
„De afdeeling Den Haag, gehoord de
uiteenzetting van het Hoofdbestuur in
zake de actie in het dames-kleeding-
bedrijf;
van oordeel dat door het Hoofdbe
stuur inzake deze actie principieel het
meest juiste, en practisch het voor de
werknemers meest profijtelijke stand
punt is ingenomen;
spreekt haar volle vertrouwen uit
In een gecombineerde vergadering
van dé afdeeling Kruiningen van den Y.
tfX R. en de Werldiedenvereeniging wer
den voor de a.s. gemeenteraadsverkiezing
candidaat gesteld de heeren: M. Kale
Jk, Bt. J. Elsman, J. Sinke, A. 'Dek Ass.
•P. Wissel, J. Poleij, A. J. v. d Straatea;
allen aftr. en Jac. Paauwe, A. fT'Lin-
denbergh, L. Nieuwenhuijse (aftr.), fH.
Duindam, L. van Zweeden en "Ph. Maas1.
Bij Koninklijk besluit is den tijde
lijk als zoodanig benoemden reserve- eer
ste luitenant der artillerie P. Keutemana
op zijn aanvraag eervol ontslag verleend'
uit den militairen dienst.
Vlissingen. Alhier werd 'n vergadering
gehouden van 't personeel der Kon. Maat.
„De Schelde" waarin verschillende spre
kers, o.a de heeren Hooze van de lan
delijke federatie van metaalbewerkers;
Van Houte van den Alg. Ned. Bond e®
Weselaar van den Chr, Bond bet woord!
voerden en in welke vergadering eo9
motie onder applaus werd aangenomen^
waarin de vergadering
haar goedkeuring uitspreekt over de
gedane stappen door de hoofdbesturen,;.
haar volle sympathie betuigt met den
strijd der Amsterdamsche vakgenoatem,;
de ongeorganisee den aanspoort, Zich
binnen den kortst mogelijken tijd bij de
organisaties aan te sluiten;
en daardoor in de naaste "toekomst
de mogelijkheid ziet komen, omi haar
rechtmatige arbeidsvoorwaarden, op gun
stige wijze te kunnen bevech en.
Ook aangenomen werd een voorstel
dat door de hoofdbestuurders een con
ferentie zal worden aangevraagd met de
directie van „De Schelde" ter bespre
king van de belangen der arbeider?
