1ST
Donderdag Vi Maart IÜ9
Se rap hi ne.
ISe Jaargang
EUILLETO
Met Chr- Sociaal Congres.
■nj
0«
Uitgave van
de Naam], Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon No. 11.)
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG-
Drukkers:
Oosterbaan Le Cointre, Goes.
Amsterdam, Dinsdagavond.
De hedenavond gehouden bijeenkomst
had een feestelijk karakter of beter, de
leuze Utile du lei gold er, want be
halve wat kon strekken tot streeling van
het oor, was er ook wat op te steken,
in den vorm van schoone referaten op
sociaal terrein.
Het eerste was door alle Congressisten
te genieten, het eerste tweetal lezingen
was weder gesplitst.
Terwijl dr. J. Lammerts van Bueren
van Zetten sprak over „Zedeloosheid",
had ds. C. F. Westermann van Amster
dam het in een andere zaal over „Zon
dagsrust".
Onder de hoogst-verdienstelijkë leiding
van den heer J. Schoonderbeek, direc
teur van de Chr. Oratoriumvereeniging,
en met medewerking van het Amster-
damsche Dameskoor werd een keur van
liederen op de edelste wijze ten gehoore
gebracht. Bijzonder treffend en met bij
zonder geslaagde expressie werden o.a.
gezongen „So nimm denn meine Hande"
van Bach en „Kirchenlied" van Bortnians-
ky. Trouwens alle nummers waren glans
punten van den avond. Een woord van
lof ook aan mej. Nora de Wal, die op
voortreffelijke wijze de zangeressen aan
het klavier steunde.
Mendelssohn, kregen zij te genieten in
„Laudate pueri", Schubert in „Gott meine
Zuversicht", een compositie van onge-
mieeine bekoring, verhoogd door eenklank
en gevoelvolle vertolking. Ook een drietal
liederen van René de Clercq (muziek van
H. Zagwijn) werden dankbaar genoten en
zoo hoogelijk gewaardeerd, dat een num
mertje gebisseerd moest worden. Een paar
karakteristieke Fransche nummers en nog
een door applaus afgesmeekt lied besloten
het concert.
Di'. Lammerts van Bueren hield geen
referaat, maar sprak een serieus woord
van hart tot hart over zijn genoemde
onderwerp. Schijnbaar was er een tegen
stelling tussehen het algemeene karakter
van den avond en den titel van het onder
werp, doch de bekwame prediker en phi-
lantroop heeft allen schijn van contrast
gebannen. Hij schetste op boeiende wijze
den strijd voor het recht van de moraal,
met name wat door mannen als Pierson op
dit gebied gewrocht is. Hij wees op der
Christenen roeping tegenover de zedeloos
heid en onze houding ten opzichte van
de bioscoop, de literatuur, het huwelijk,
en schetste de heerlijkheid van het Chr-
huisgezin, onmisbaar voor het maatschap
pelijk leven. Voorts ging hij kortelijks de
beteekenis der kinderwetten na. Ze bie
den kansen om wat te doen, doch daar
moet de Christenheid meer krachtson-
plooiing bieden. Ze moet diep doordrongen
zijn van wat de Heiland vermag. In Gods
kracht zij de zonde der wereld bestreden.
Dr. B. Wielenga sprak een kostelijk
woo ixl over de roeping en de1 plaats der
Vrouw in. het koninkrijk Gods.
De vraag welke haar plaats is hangt
samen met haar verhoudingen tot het
Koninkrijk Gods. God roept ons bij de
vrouwenkwestie en wij hebben het pro
bleem op to lossen, opdat het ons niet
meer kwelt. De tijd is voorbij, dat het
vrouwenvraagstuk niet verder ging dan
spinnewiel en kous. Thans betreedt de
vrouw schier elk terrein. Het moderne
feminisme is in zijn aard revolutionair
Daartegenover schetste spr. de positie 'der
vrouw, zooals die in de H. Schrift dui-
Z. VON MANTEUFFEL.
106)
Voor dit natuurkind was deze eerste
indruk overweldigend. Eerst stond zij! als
befooverd, toon breidde zij1 beide airmen
uit en sprang juichend met de handig
heid van het echte kind der bergen naar
beneden. Beneden stotnd zij valkometa
rustig op> de glibberige steenen, tot een
der golven over haar spatte, waarna zij
weer naar boven klauterde, en hoewel
bijna geen adem meer had, voelde
rij zich toch met nieuwe kracht en le
venslust bezield en liep verder slechts
voorzichtig rondkijkend, of zij alleen was.
Maar in het bosch was niemand. De
eigenlijke badplaats was moer beneden
waiaï heit beetje strand waseen gelukkig
toeval had hen in dit kleine huisje bo
ven in de bosschen gebracht.
Zaór tegen haar zin ging zij eindelijk
naar huis, waar juffrouw Therese reeds
alles had uitgepakt. Het eten stond reeds
pp ,jafel en gravin Sybilla ging zitten.
„Hqbt gij niemand onmoet?"
delijk wordt aangegeven. De roeping der
vrouw blijft immer vrouwelijk, de bin
nenzijde des levens, Met een'beroep op
Kuyper en Bavinck pleitte dr. W. voor
vrouwenkiesrecht in de Kerk (keuze der
ambtsdragers). Het passieve kiesrecht op
dit terrein is ingewikkelder. Overigens
komt het er op aan, dat de vróuw het
Koninkrijk Gods dient, al is het dan niet
ambtelijk. Op elk terrein is haar hulp
gewemscht, alleen voor de politiek is (Ju
vrouwte goed. Spr. ging na wel
ke snoode rol de vrouwen in de revo
lutie vervulden en gaf aan hos alleen
het vrouwenvraagstuk tot een zegenrijke
oplossing kan komen:
De hèer J. R. Snoeck Henkemans van
Den Haag sprak een sympathiek woord
over Sociale voorzorg e:n barmhartigheid.
Het was de Christelijke barmhartigheid,
welke niet weinig heeft bijgedragen tot
de verbreiding van het Christendom in
de eerste tijden.
Is er nu nog barmhartigheid? Ja, maar
zij gaat van mensch tot mensch, de wer
kelijke barmhartigheid geeft spijze voor
zielenood.
De ontaazde vormen van barmhartig
heidsweldadigheid en armenzorg echter
brengen vele gevaren, want die zich ge
went aan het ontvangen van gaven ver
slapt-
Spr. wijst dan op de groote waarde
van sociale voorzorg, die ontegenzegge
lijk van hooger orde is, dan de weldadig
heid. Zij doet niet afzien van de zorg!
voor zichzelven.
Als één der onderdeelen van sociale;
voorzorg bespreekt de heer Snoeck Henke
mans eenigszins uitvoeriger de sociale ver
zekering. In dit verband spreekt hij woor
den van warme waardeering voor wijlen
ds. Talma.
Amsterdam, Woensdagochtend.
De vrouw in het'beroepsleven. Ziedaar
de kwestie, welke ons hedenochtend bezig
hield. Ze was ingeleid door mej. H. Wp
Crommelin en prof. dr. H. Bavinck. Het
referaat -van eerstgenoemde laat zich als
volgt samenvatten
De beroepsarbeid der vrouw heeft in
de laatste jaren een ongekende vlucht
genomen. Het aantal vrouwen dat zich
aan beroepsarbeid wijdt is echter sinds
1849 relatief niet gestegen. Kinderarbeid
en arbeid der gehuwde vrouw zijn sedert
dién tijd afgenomen. De stijging in het
percentage der arbeidende vrouwen sinds
1899 komt geheel op rekening der onge
huwde volwassen vrouw. Het meerendeel
der ongehuwde vrouwen verricht thans
beroepsarbeid. Dit mag een verblijdend
verschijnsel worden genoemd. De vrou
wenarbeid heeft zich eenigermate ver
plaatst. „Huiselijke diensten" nemen in
geringe mate af, terwijl het fabriekswezen
een eenigszins grooter percentage van den
vrouwenarbeid in beslag neemt. Het loon
of salaris der vrouwen varieert in ver
schillende landen tussehen 55 en 70 pet.
van het loon of salaris der mnnen. In!
ons land is de salarieering der vrouwen
zeer ongelijk. Rijk en Gemeente salariee-
ren haar somtijds gelijk aan den man,
doch in vele gevallen is dit niet het
geval. In de industrie is het vrouwenloon
bijna altijd minder dan het mannenloon.
Deze ongelijkheid is verkeerd: a. uit
rechtvaardigheidsoogpunt; b. omdat in vele
gevallen het loon niet alleen relatief maar
ook absoluut te weinig is; c. omdat de
lagere vrouwenloonen een gevaar zijn voor
den gebeelen loonstandaard- De oorzaken
van het geringere loon zijn: a. het argu-
Niemand," antwoordde Sybilla on
schuldig.
Dadelijk na het eten ging ai) weder
uit. Nu het bosch in. Af en toe bleef
zij staan en "keek nog eens naar da
zee, die door de hoornen heen schemerde.
Bij "het geringste leven, da,t betrekking
zou hebben pp de nabijheid van men-
schen, schrok het schuwe kind en keek
vreesachtig rond. Maar toen zij; nu waar-
j stemmen van menschen hoorde, gleed
zij handig als een eekhoorntje achter een
ouden eik en keek! voorzichtig naar den
kant vanwaar zijlhet geduid vernomen
had- Zij zóg een rolstoel en daarin lag
een dame in een lichte japon; ean an
dere .dame, wier opvallend lief gelaat
naar de zieke was opgeheven, Zat naast
haar op den grond. 'Do twee gezichten
leken zeer veel op elkaar, alleen was
het eene "bleek, het andere rozig en
gezond.
Gravin Sybilla staarde hen verwonderd
aan. Er ging een eigenaardige betoove-
ring van de zieke uit. Hoe kon zij die
nu al eens gezien hebben? Dat begreiep
zij niet, maar toch kwam deze haar zoo
heel bekend voor, dat zij onwillekeurig
van boom tot boom sluipend nader kwam.
Zij was nu zoo dicht bij, dat zij booreni
kon, wat zij te zamen spraken.
„Zal ik je wat voorlezen?" vroeg de
mooie dame met bet aschblonde haar.
ment dat de man een gezin moet onder
houden en de vrouw meestal niet; b. de
gedachte dat de man zich vrijer moet
kunnen bewegen; c. het feit dat de vrouw
zich voor minder geld aanbiedt; d. het
gebrek aan opleiding en daardoor aan
vakkennis bij vele vrouwen. Verbetering
moet hierin gebracht wordena. door
een algeheele verandering der publieke
opinie; b. door meerdere vakorganisatie
bij de vrouwen; c. door verbeterde vak
opleiding. Het Feminisme heeft zijne be
zwaren. Voor de christelijke vrouw opent
het echter de gelegenheid om zich onbe
lemmerd te geven in den dienst der
menschheid, in den dienst van God. (Gal.
3:28).
Prof. Bavinck's referaat komt hierop
neer:
Gezinstaak en beroepsarbeid, hetzij in
vrije, betzij in onvrjje, loonbetrekkende
beroepen, zijn voor de gehuwde vrouw
in den regel niet te vereenigen.
Ziedaar de eerste stelling.
Een volstrekt verbod dan?
Neen; dit zou noch uit het oogpunt
van irecht noch uit dat van billijkheid
aan 'te bevelen 'zijn. 't Is de vraag of
de overheid het recht heeft, om door
zlulk een verbod inbreuk te maken op
de vrijheid en het recht der burgers.
De grenzen der staatsmacht zouden al
te wijd worden getrokken, als de over
heid ging bëoordeelen en vaststellen, hóe
een gehuwde vrouw haar leven hlad in te
richten, ,0m niet te spreken van de wil
lekeur, waartoe 'zlulk een verbod zou
leiden. Zou, men de Vrouw willen ver
bieden in de schuur of in den stal fe
arbeiden, of het arbeidersgezin treffen
door de vrouw uit de fabriek te houden?
Het gezin dan maar als econo
mische eenheid opheffen, gelijk socia
listen als Beböl, Lily Braun en Mevrouw
Rolland Holst willen? Het .zij verre.
Tegen de socialistische theorie staat lijn
recht onze belijdenis, dat huwelijk en
ggezin van de schepping af aan gegeven
en in 4e natuur van man en vrouw
gegrond Zijn. Ze vormen allerwege den
grondslag van de menschelijike- samen
leving. Zóó zelfs, dat, als de Vrouw haar
levensdoel gaat zoeken in beroep of ar
beid, zij altijd min of meer haar eigen,
natuur geweid aandoet En wil zlij daar
mede huwelijk, gezinsleven en huishou
ding verbinden, dan komit dat bijna al
tijd op verwaarlooring van het "een of
van het ander pf van beide neer.
Na een ernstige waarschuwing tegen
de predikers van de vrije liefde, die spe-
c.uleeren op de Zondige hartstochten der
menschen, vraagt spr. zich af Welke maat
regelen er dan overblijven om de arbei
dende, gehuwde Vrouw te hulp te komen.
De overheid mloet ingrijpen. Het recht
voor het ingrijpen van regeeringswegs
ligt in de misstanden, die vroeger voor
al en ook nn 'nog op het .terrein van
den arbeid voorkomen. De sociale wet
geving had haar oorsprong in de schiade,
welke geestelijk en stoffelijk, ethisch en
hygiënisch, aan de arbeidende bevolking
in de fabrieken, vooral aan de kinderen
en de vrouwen werd toegebracht; en ze
heeft daarin nog altijd haar grond.. Wijl
de arbeiders, en inzonderheid de vrou
wen en kinderen, zichzelf niet voldoen
de helpen kunnen, is de overheid geroe
pen, om tegenover aanranding en ge
weld hun recht te handhaven. Niet pon
de vrouw als concurrente van den man
te verzwakken, maar ter wille van de
vrouw en de moeder zelve en ter wille
„Dank je, Leona, het is hier zón heer
lijk stil van middag. Laten wij liever
wat praten. Ik wilde wel dat wij hier
heelemaal boven woonden."
„Ja, 't is jammer dat mijn schoon
ouders dat huis in het dorp al gehuurd
hadden. Het is wel wat ver, tot hier,
maar ik geloof'niet dat er in het bosch
huizen zijn!"
„Ach het gaat best, zóólang Mathus
hier is, die brengt mij toch overal waar
ik heen wil."
„O, Seraphine?" antwoordde 'de andere
lacncTUl, „jij hoeft niet bang te izlijn dat
het je aan trouwe redders zal ontbre
ken. Ik geloof dat gij reeds ieders hairt
veroverd hebt. Van alle kanten wordt er
gevraagd, wie die zóo allerliefste zieke
dame isi"
Sybilla week ontsteld achteruit; zij
leunde tegen een boom. Want zlij beefde
over al hare leden: MathusSeraphine!
Na den eersten schrik kreeg zij een
gevoel van pijn. Dit was Seraphine? Dit
tengere, hul pel oa to, ziwakke wezen met
het engelachtige gelaat, was dat de witte
kindergëstalte, die in de geheimzinnige
vleugel hing? Gravin Sybilla had er na
tuurlijk nooit aan gedacht dat Sera
phine nu volwassen moest zijln, en nog
minder dat zijl er zoo ziek zou kunnen
uitzien, zoo heel, heel anders dan zij
zich had voorgesteld En toch -
van haar kinderen. Haar mmschelijke na
tuur is psychisch en physisch anders ge
organiseerd, dan die van den man. Zware,
ongewone, langdurige arbeid, inzonder
heid in de fabriek, heeft in den regel
voor de vrouw veel nadeediger gevolgen
dan voor dein man; aan beroepsziekten
is zij meer onderhevig dan hij. De nadee-
len van den beroepsarbeid zijn voor de
vrouw te ernstiger, omdat zij haar niet
alleen persoonlijk treffen, maiar in haar
ook de toekomstige moeder.
Gelukkig, minister Aalberse heeft oog
vpor de nooden op dit terrein, en hij
beraamt goede maatregelen om zë te
bezigen. Beter waren ze nimmer noodig,
maar de omstandigheden leiden er toe,
al komt ook de vrijheid deT maatschappij
meer en meer in het gedrang. Maar het
gezin ntag niet ten gronde gaan.
Spr. houdt de volgende bepalingen voor
eisch des tijds
lö. gëen meisjes beneden 16 jaar in
de fabriek; voortgezet lager- eri vakon
derwijs, kook- en huishoudonderricM.
2o. 8-urige werkdag, vrije: Zaterdagmid
dag.
3o. ook in kantoren en winkels.
4o. schadelijke bedrijlrai voor de vrouw
gesloten.
5o. zwangere vrouwen rusten 2 weken
vóór en 4 weken na haar "bevalling.
6a. voor 'kleine kinderen worde in de
fabriek of elders gezorgd.
7o. verzekeringenzorg voor betere
woningen, centrale keukens; wasehinrich-
tingen.
8oi- geen wetsontduiking gedoogd.
9o. indirect vrouwenarbeid tegengaan
door 'smans loon te verhoogen, b.v. door
minimum loonraad.
Er zijn jbeekenen, die ons met zorg
voor de toekomst vervullen. Godsdienst
zin slijt uit, het zedelijk besef slijt uit,
de vrouw wil zich vrijmaken en verhef
fen boven den man. Maar naast de ver
woestende krachten, werken er ook be
houdende en vernieuwende. God kan het
kwade nog ten goede leiden. Misschien,
dat de chaotische toestanden, waarin wij
godsdienstig en zëdelijk, politiek, sociaal
en economisch ïn deze tijden leven, een
betere orde van zaken voorbereiden, al
is het ook, dat wij de nieuwe aarde,
.waarin gerechtigheid woont, -.eerst ver
wachten aan het einde der eenwen.
Nadat deze samenkomst, waarop de
vrouw uiteraard goed vertegenwoordigd
was, op de gebruikelijke wijze geopend
was, en medegedeeld was, dat vete tele
grammen van geiukwensch waren inge
komen, w.o. een hartelijk gestelde dank
betuiging van onze Landsvoxstinne en
een groet uit Zürich aan „het Ch'r. Ar
beiderscongres te Amsterdam" namens
de Chr. Sociale Arbeiders Partij van
Zwitserland, werd besloten dezen laat-
sten groet per telegraaf fe beantwoor
den,. en daarop begon weer de slag, waar
aan thans ook de vrouwen deelnamen.
Voor het debat gaven zich op mej.
mr. Cats, mevr. Kromsigt, de heer ten
Cate van Amsterdam, ds- Roscam Ab-
bing van Leiden, dhr. Mastenbroek van
(Rotterdam, dhr. van Schaik van Am
sterdam, Zuster Both van Zutphen, Dir.
Kromsigt van Amsterdam, dhr. Kok van
den Haag, dhr. Scheps van Ben Haag
en jhr. de Geer van den Haag.
i Mej. mr. Cats vertolkte de onbevre
digdheid van vele meisjesstudenten. Er
wordt altijd gesproken over d e vrouw
pn den man, terwijl toch vele vrouwen
iets mannelijks en vele mannen iets
dit was Seraphine! En deze gedachte
alleen deed het arme kind opnieuw sterk
verlangen Wat zón die tooverachtige
verschijning er wel van zëgigjen, als zlij
eens plotseling te voorschijn trad En
verschrikt over deze gedachte alleen,
liep zij zoo hard rij kon door het bosch'
terug 'naar de ziee toe en stond daar
langen tijd to peinzen Toen rij 'savotods
thuiskwam, zeide juffrouw Thereseweer:
„Hebt ge niemand ontmoet?"
En dezen keer steeg het bloed haar
naar hei; hoofd en zeide zij zachtjes i
„ik zag menschen" en juffrouw Theresa
vroeg niet .verder
Den geheelen .nacht droomde Sybilla
van de zieke in den rolstoel en dein
volgenden morgen vroeg ging zij weer
uit Zij ging naar de ziee, Zocht steenen:
en schelpen, maar toen zij een troepje
visscheXsjongens hoorde aankomen, klau
terde zij vlug als een eekhoorntje naar
boven, zoiodat de jongens haar verbluft
nakeken
Zij1 dorst niet naar het s'rand, want
daar 'zag zij dames wandelen en kinderen
spelen.
Gravin Sybilla verwonderde Zich voort
durend, dat er toch zoo ontzettend veel
menschën op de wereld waren. Maar hoe
groot ook de aantrekkingskracht der zee
was, ook het bosch trok haar, Want 'rij
hoopte altijd weer daar de gisteren ge-
VERSCHIJNT. ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden fr. p. post f 1.7»
Losse nummers-0.0S
Prjjs der Advertenti ën:
1'4 regels f 0.80, iedere regel meer 20 ct.
Verhoogd met een tijdelijken oorlogstoeslag
van 20 pCt.
3-maal wordt 2-maal berekend.
B8 abonnement voordeelige voorwaarde».
Bewijsnummers 5 cent.
vrouwelijks hebben. De mannelijke eigen
schappen.'in do vrouw rijn vaak mis
kend enniet tot baar recht gekomen.
Vandaar de uitwassen der emancipatie.
De coëducatie beeft de meisjes wë.l goe®
gedaan, doch ze dient zeer verbeterd.
Men moet nooit vergeten, dat man en
vrouw samen den geheelen mensch vor
men. Bedroeven wij óns niet over den
chaos des tijds', doch vertrouwen wti,
dat Christus ons daarin gebracht heeft
en trekken wij er onze leasen uit.
Mevr. Kromsigt pleitte voor een pen
sioensverzekering 'voor weduwen. Dfe hï.
ten Cate verwonderde zich over de hou
ding van prof. Bavinck,waar hij nog
gelegenheid openlaat voor beroepsarbeid
van de gehuwde vrouw, gaf een opsom
ming van al de zware werkzaamheden,
welke de gehuwde vrouw in den regSH
van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat
bezig houden en schetste de troosteloos
heid der gezinnen, waarvan de vrouwe#
beroepsarbeid verrichten. Ook Ds. Ros
cam Abbing had het over het al oï
niet wenschelijke van verbod van. be
roepsarbeid door de gehuwde vrouw
achtte een overheidsverbod niet zoo be
zwaarlijk, omdat het slechts zegt hoe
de gehuwde vrouw haar gezinsleven
niet moet leiden. Bovendien, wat rij
verdient is niet geheel als winst te
schouwen. Ook dhr. Mastenbroek wilde
op absoluut verbod) aansturen; bij be
treurde, dat er geen loon naar behoeft®
gegeven wordt. Mej. Crommelin vond in
dhr. van Schaik geen volgeling, wat be
treft den beroepsarbeid der ongehuwd®
vrouw. Hij betreurde dezën en wees op
het bedervende van de vrouwenconcur
ren tie.
Zuster Both vroeg; of de vrouw riek
heeft te organiseeren met den man dan
wel afzonderlijk, en of de verpleegsters
eigenlijken beroepsarbeid verrichten. Da
Kromsigt betoogde, dat wij niet slecht»
hebben te leeren, maar dat er ook ctó
wil moet zijn- Overigens had spr. be
denkingen tegen Bavinck's vierde stel
ling,- Hij zeide, dat men niet zoo
bang voor den Staat mag zijn doch be
denken moet, dat de Staat er is. on»
der zonden wil. Zachte heelmeesters ma
ken stinkend© wonden. En met Chr.
evolutie komen wij er niet. De Chris
tenen moeten dei voortrekkers 0*
niet de achteraankomers zijn. De fabrieks
arbeid der vrouw moest maar kortweg
verboden worden. Spr. begroette met
blijdschap de vrouW in de sociale en
politieke beweging. De beer Kok legdfe
er den nadruk óp, dat de vakbanden
in de kleedingindustrie nimmer erkend'
hebben, dat de vrouwen minder moeten
verdienen dan de mannen. Integendeel,
er wordt gestreefd naar „loon naar ar
beid."
Hij viel mej. Crommelin niet malsch
aan over haar pleidooi voor de neutrale
vakorganisatie. Nadat de heer Scheps,
als een vertegenwoordiger der jongeren,
op de gevaren van het feminisme gewezen
had, betrad Jhr. de Geer het podium,
om te verklaren, dat hij gaarne poél-
tiever maatregelen door Bavinck aanga
wezen zag ter regeling van vrouwen
arbeid, met name ook verbod van fa
brieksarbeid door Se gehuwde vrouw;
Argumenten tegen een dergelijk verbod
zijn z.i. steeds ontleend aan de doctri
nair liberale school. Hij betoogde, dat
de overheid niet alleen als wetgëtver,
maai' allereerst als goed werkgever diënt
zie-rue menschen te zlullen kunlnen bespie
den. Teneinde niemand te' ontmoeten,
ging zij midden door hiet kreupelhout
naar de plaats waar zijl gisteren gestaag
had. Maar .er was niets te zien. De
bladeren der oude beuk vielen ritselend'
in 'tmos, en Sybilla kwam voorzichtig
naderbij om opk teven op hetzelfde plekje
to staan, waar Seraphine gisteren ge
legjen "had. Haar blik viel op een wit
ding, da|t tussehen het mos laig. Zij' raapte
het op, hët was een fijne batisten Zlak-
doek, waarin de naam Seraphine gebor
duurd Was. Verschrikt keek Sybilla rond',
doch zij kon nergens iemand ontdekken.
Dien Zakdoek had men dus waarschijnlijk
gisteren reeds verloren.
Eenige dagen verliepen. Het memsclen-
schuwe kind, dat door het bosch' en
langs de ziee Zwierf, zóg vele vreemd®
gezichten, zónder ooit zelf te worden
opgemerkt, sloeg de manieren van die
'menschen met zeer natuurlijke nieuws
gierigheid gade, verwonderde zich over
hun toiletten, en begon pijnlijk Daar tie
Tannbauser eenzaamheid terug te ver
hangen, want die voortdurende angst dat
zij gezien kón worden, en dat eeuwige
verstoppertje spelen vermoeide ba)ar.
'IÉB
i 1
XWordt