Mo. 135 Dinsdag 11 Maart 1919 33e «laargang feuilleton. Se raphine, Buitenland. Hei Chr. Sociaal Congres. Uitgave van Hs Naaml. Venn.. LUCTOR ET EMERGQ, gevestigd tè Goes. Hoofdbureau te Goesi LANGE VORSTSTRAAT 219. (Telefoon No. 11.) Bureau te Middelburg: 1IRMA F. P. DtHULI u- L'. BURG- Drukkers: öosterbaan tie Cointre, Goes. BfJ 2EELA&S5 WAPEN. lil triomph ontstijgt den baren Zeelands Leeuw, 't gebiedend oog Hel van fonk'ling opgeslagen. Reè ten afweer wijst omhoog Forscho klauw, met felle slagen Dreigend, wie belagen zou 't Dierbre erf, het eig'ne, vrije. Fier verwinnaar, schut hij trouw 't Kostbaar land, der zee ontwrongen, En zijn koninklijk geluid Rolt de waat'ren over, manend Tot ontzag van Noord tot Zuid. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. J. VREEKEN. Middelburg, Febr. '19. i Amsterdam, 10 Maart 1919. Hedenmiddag is in, het Gebouw van de Maatschappij voor den Werkenden •Stand het tweede congres geopend ter bespreking van de belangen van den! Werkenden stand, in, den. ruimsten zin des woords. Een uitgelezen auditorium van belangstellenden "in den Chr. soci alen arbeid had reeds lang vóór het Openingsuur de niet al te groiote zaal gevuld. Er warSB mannen uit de A. Ri en de H. Partijen, leden v,an "Se resp. Kaimerclubs, en van de verschillende hier samenwerkende WerkliedenvereÓnigingen. We zagen ook de bloem van het intel lect, hoogleeraren van de „Vrije" en de Theologsiche, vele predikanten, enz. én er waren ook eenvoudigen uit den lande. En last not least, er waren natuurlijk ook vele vrouwen. Immers we leven in een tijd, welke staat 'in het teeken van de Vrouw en .behalve politieke belang stelling schuilt er onder ojnzle vrouwen 'ook warme sociale belangstelling en als 'tpas geett zooais nu treedt die belangstelling op treffende wijz|e aan den dag. Er waren ook verslaggevers blijkbaar m-eer dan waarop men gjere- kend had, ofschoon men de uitnoodi- gingen aan de bladen had kunnen tel len: drie vier wajnkele tafeltjes en een paair "Weener stoeltjes vormden het eenige meubilair van een paar hoekjes in de zjajal', Waar zij -hun belangrijken arebid moesten verrichten. Het behoeft geen betooig, dat die arbeid onder zulke omstandigheden niet gemakkelijk viel. Doch niet lalnge'r gejammerd Te ruim 3 uur kwajmen bestuur en Sprekers binnen. Onder de vele excel lenties was ook jhr. mr. A. F. de iSal votnin Loihman, minister vain Staat en de ministers Heemfskerk, vain IJselsteijn, de Vries, 'de Viaster en Aailberse. Ook de burgemeester van de hoofdstad en de Commissaris der Koningin in N. H. vereerden het Congres met hun tegen woordigheid. Nadat prof. mr. P. A. Diepenhorst het Tweede Chr. Sociaal "Congres voor ge opend had verklaard, werd gezongen Ps. 433 en 4, en vroeg de leider 's-Heeren Zegen op den Congres-arbeid. Prof. Diepenhorst herinnerde in zijn. openingsrede in de eerste plaats! aan het Eerste Chr. Sociaal Congres, in 1891 gehouden. Men kreeg van dezen hoogst- bekwamen econoom een duidelijke schets Slit de oude sociale historie, waarbij zelfs oud-Griekenland niet vergeten werd. En nó hebben wij nii nieuwe dingen? Vroeg spreker. Veel van wat we nu typeerenid D. Z. VON MANTEUFFEL. 104) Juffrouw Therese ging hem voo'r, hij1 volgde. De barones zat in de huiskamer, en keek do biniruenkómendeln boos en verwonderd aan. De dokter groette be leefd en juffrouw Therese zeide dadelijk: »»de dokter vindt dat het met de gravinl ni<A gaat zóoials het moetl" He barones kuchte eens. „Natuurlijk", zeme zij brommend, „ik dacht wel da,t zoo rets was. (Wat is er dan nu weer? „Eenige verandering van lucht, mis schien een kort verblijf aan zee zöiu voor de gravin zoet heilzaam zijn", zieicfe de dokter aarzelend, want hit zag den schrik, waarmee er naar hem werd ge luisterd. „Onder geen voorwaarden! Neen, neein dat sta' ik niet toe. Een Verblijf aan zeedus een badkuur! Weet u wat een badkuur kost, dokter'? Ik zal niet z'po onverantwoordelijk lichtzinnig fefijln om een badkuur te gaan betalen, dat ontbreekt er nog maair aan, alsof ik Hiel reeds gónoeg ui1ga,ven had!'' voor onzen tijd en „nieuw" achten, Werd reeds vele eeuwen g1 ledeln, ja zlelfs eeuwen vóór Christus geboorte gevonden. Men acht de scherpe tegenstelling tui schen rijk en arm nu beangstigend, docb Ziet eens naar oud-Rome. Het paupe risme vormt een angstwekkende macht, maar hoe waarde ook in de oudheid de armoede rond. In het schitterende betoog: werd niet verzuimd Nde „bronnen" op te geven, zouter dat het evenwel minder boeiend werd. In het Grieksche leven reeds woeker den communisme en bolsjewisme voort fen bedreigden de ordelijke samenleving. En wa,t wij weten van het oude Ba byion, wekt niet weinig verrassing. Ook aan humor was de rede niet gespeend- Zoo weid groote lachlust gewekt, toen prof. Diepenhorst minister de Vriesin het geding betrok, door aan te toonen, da,t des beogen financiers giro-wezen lang niet oorspronkelijk was, immers reeds eeuwen geleden hekend was. Neen, éi" is niets nieuws onder de zón. Toch heeft onze eeuw een afzon derlijke gestalte. Het aparte van onzen maatschappijvorm is niet met een enkel wootd aan te geven. Enkele der belang rijkste trekken hield spr. ons voor: tech niek, verkeer, enz. Spr. herinnerde aan de internationale betrekkingen en Zeidei da,t men niet moet trachten te teageeren op die internationale betrekkingen, wijl men immer op elkaar aangewezen blijft. Met een welsprekendheid, welke aan die van een -Cicero id-eed denken, schetste) spreker den socialen toestand van onze dagen, met name den drang van het huidige bedrijfsleven en den groei der democratische beweging. In dit verband betTeuide prof. D. ook het ongeloof en den afval van onzó dagen, voorts de tallooize maatschappelijke ongerechtighe den, arbeid door kinderen hoven negen(!) jaar, en andere, oan van te rillen. Het spreekt vahzlelf, dat spr. ook tot onze taak kwam; de strijd tegen staaf$- vergoding, en in verband 'daarmede ec-fl goed woord over had voor 'het sociale program van minister Aalberse. Wij Zijn voor gezónde staatsbemoeiing, doch on verzoenlijk ga ons protest tegen diestaats- veTgoding die het vrije maatschappelijke leven den nekslag geeft. Van de Chr. vakorganisatie, welke z(ich "in de jongste November-maand zoo trouw' betoonde, koesteren -wij groote verwachting'. Een walrm applaus gaf uiting aan den dank aan onze trouwe werkli-cdenvereenigtngëtn'. Geen 'individualistische' versnippering dus, maar de organisatie hoog, opdat zó meer en meer een levenwekkende kracht worde, tot heil van Staat en maallscha.pi- pij. En dan, befcoimimeiten wij ons aller eerst om# dö Ziel van de millioenen arbeiders. Er móet weer arbeidsvreugde konten; de ziel moet weer juichen' over het geluk van der handen arbeid. Er moet naar gestreefd, dat de arbeider door het maatschappelijk leven niet wordt ge knecht, door in ieder opzicht zijn belan gen te behartigen, al belet o-ok de zonde, dat de arbeidsvreugde geheel terugkeert, en al 'zullen er immer slachtoffers blijven van heillooze leeren, welke met God en godsdienst spotten. Het slot van «preker s! betoog was één ernstig .vermaan: terug tot den Christus! Met God de zware worsteling aangevan gen. En voorts: weg met de conservatieve „Maai", barones, de gravin' heeft waar- lijk iets dergelijks zeer noodig," begon die dokter weer. „0 ja, natuurlijk! En weet u waarom? Omdat u dat kind voor ©en kolossale som drankjes en pillen hebt gevoerd. Nu is 'zij door al dei kwakzalverij ziek ge worden? En nn weer een badkuur? Neen maar n-ot r» ergerlijk; neen dokter, dat is de laatste maal, voor 't vervolg hebt u in lannhausen geen patiënten meer!" „Ik heb u mijn opvatting meegedeeld; sis u niet van hetzelfde gevoelen zijt, z!al dat voor mij niet nadeelig werken," zeide de dokter hoogst beleedigd en ver liet de kamer. De barones haalde verlicht adem. „Hij is ten glette eigenlijk een 'zeer onver standig mensch," zleide 'zij', een badkuur 1 ik zóu wêl eens willen weten wat hij eigënlijk deukt. Ik "zóu Sybilla op reis sturen!" „Als de dokter het noodig oordeelt, zial het gebeuren," zeide juffrouw The rese kortaf, „ik zal er voor zorgen dat er volgens zijn voorschrift wordt gehan deld!" „Maar juffrouw, bent u ook al ÖLol?" riep de' barones met opnieuw ontwaakten! angst, „Sybilla gaat hier niet vandaan!" „Zij gaat naar zee" was het vast ber sloten, antwoord. Do barones sprong op, pakte de juf frouw bij den arm en schudde haaJr heen allures, weg met alle oude plunje. Minister Idenburg bleek tot veler, tot aller leedwezen, wegens ambtsbezigheden, verhinderd te zijn. Minister mjr. Th. Heemskerk sprak als geestverwant en raadsman der Kroon. Het gaat thans oimi het leven der menschheidtegenover alle beginselen van het recht wordt de leer van het communisme .gesteld. Dó goederen wor den geroofd; de vrouw wordt ter.beschik king van iedereen gesteld; mtemschenle- vens worden niet meer ontzien, onrecht viert hoogtij. Onze taak is het, in de kracht der christelijke beginselen, de maatsfchappiji te behouden en de overheid te steunen. Iedere belasting moet.betreurd, rnéar aanvaardZ.Ex. voerde een ernstig, niet aan humor gespeend pleidooi voor de schatkist, er op wijkende, dat belastin gen noodig 'zijn voor een ordelijk maat schappelijk leven. Naastenliefde en recht moeten samenspannen om de samenleving te verheffen. Spr. wenschte de Congres sisten een geest van saamihoorigheid en Gods zegen toe. Minister d'r. J. Th. de Visser, vervoigens het woord verkrijgende, begon met een warm loflied' op den broeder en hemelzin, welke deze groote vergar deiring kenmerken. Er is een innig rapport, een macht, welke een vruchtbaren arbeid doet verwachten. Hoe dieper de levende Christus in den: enkeling doordringt, hoe hechter is de' band der georganiseerden. Alle 'zelfadoraüe wordt dan gebannen, de echte broederschap is dan gewaarborgd. AI het echt-menschielijke komt. met Gods hulp- tot z'n recht. Dit is hiet cosmoloigi- schë in den Christen, dat ieder zichzelf kan zijn, mits hijj zichzelf niet zoekt. Als dit Congres staat in het (jeeken van den levenden Christus zoo zeide spre ker m©t stemverheffing dan is de zegen verzekerd. De samenbindende kracht ga er van uit. i Prof. D ie pi en horst eindigde deze ope-ningsbijeenkomst met woorden van warmen dank aan het adres van de auto riteiten, in 't bijzonder de aanwezige mi nisters. Voor allen hunner had spreker een kernachtig en toepasselijk lofwoord over. Vooral minister de Vries moest wat aanhooren over zijn nimmeir eindi gend vermaan „Geef, geef", doch het slot was, d,at ook hem! alle medewerking werd toegezegd. Dr. de Visser werd toe gebeden, dat hij den schoolstrijd ten einde mo-ge brengen; in de toespraak tot minis ter van staat Lobman zieide de Voorzit ter, dal wij maaien wat hijj ge-zlaiaid heeft. Di'. A. Mer,son, ook tegenwoordig, werd walrm gehuldigd om z'n Christelijfcen ar- heid te Zetten. Tenslotte wterd onze Ko ningin gehuldigd en deed de voorzitter mededeeling van een ontwerp-telegram aa.n II. M-, welks inhoud door krachtig applaus onderstreept werd. Met het zingen van twee coupletten van het .Wilhelmus werd deze"~heerlijfce bijeenkomst geëindigd. Bsknepi overzicht van don toestand. Men. hoort nog van schier ontel bare gruwelen,, door de Spartacisten te herlijn, gepleegd. De Spartacisten laten zich, in het besef van hun on macht, verleiden tot beestachtige ruw en weer, maar de>ze keek haar slechts ■boonend aan. „Wat is dit nu weer voor' een gril?" jammerde de barones. „Wat kan het u nu schelen of de gravin ziek is of niet?" „U hebt gelijk, mevrouw, dat is mij geheel onverschillig, maar ik bedank er voor om weer een standje van mijnheer den baron te krijgen, dat ik slecht voior haar zórg. Als mijnheer terug komt en de grayin nog altijd niet in orde ïs, en hij' ohort wat de dokter gezlegd heeft en 0at het niet gebeurd is, wie krijlgt da.n het standje. Natuurlijk ik weer. Daar om zeg ik, de gravin gaat naar zeel" De "barones was door dezón speech ©enigermate gekalmeerd. Maar toch scheien de geheele zaak haar hog zeer onheil spellend. Zij kon ei' niet van af, maar zij verzette er zich ten minste tegen zooveel zij kon. „Ik zou wel eens willen weten of mijn heer dat goed zou vinden, waarschijnlijk in 't geheel niet. En dan zou ik 'wel eens willen weten, met wie Sybilla dan naar ziee moet!" „Als het niet anders kan, dan zal ik met de 'gravin gaan," was het kalme antwoord. „En wie blijft dan bier?" zeide de barones hulpeloos rondziende. „Ik zal er voor zorgen, dat alles ge regeld gaat!" De barones staarde langen tijd voor heden tegen de regeeringstroepen. Een met soldaten bezette auto van de pf- deeling Küntzel werd overrompeld en de zeven inzittenden werden ver moord. Eer vrachtauto van het vrij williger regiment der marine werd aangehouden en de elf inzittenden werden gedood. Gisteren werden Spar tacisten in hechtenis genomen, die volgens het betrouwbare getuigenis van burgers actief deel hebben geno men aan den moord op .ten minste 20 soldaten. In de laatste dagen gebrui ken de Spartaci,sfcen ook vliegtuigen. De Spartacistisch gezinde vliegeraf- deeling van KoLtbus, heeft op de stads wijken, waar niet gevochten werd, bómmen op groeien burgers geworpen en daarbij ernstige verliezen veroor zaakt. Zoo werden meer dan 150 menschen gruwelijk vermoord. Niet .minder schrikkelijk ging jiet elders toe. Te Lichtenberg, hetwelk zij' bezetten, wreekten zij zich op de politiewacht, welke eerst hun aanval afgeweerd had. Zij vermoordden pile officieren, wachtmeesters en soldaten, die zestig man sterk waren. Overigens heersoht in deze voorstad "van Berlijn 'de meest volslagen an archie. "Wat ooggetuigen er van verhalen is afschuwelijk. Een .soldaat van de regeeringstroepen, die den spartacis ten in handen viel, werd letterlijk in stukken gereden. And-eren .werden met messen doorboord of in stukken gesne den. Gewonden werden do kleeren van het lijf getrokken; daarna werden ze midden in een straat opgesteld, ter wijl dan het gepeupel, razend als die ren, handgranaten wierp paar do ps gelukkigen, t,ot ze geheel vaneen ge scheurd neervielen.; - Bijna iedere net gekleede burger wordt Idoor hen overvallen en beroofd, vaak (zelfs gedood. Er heerschen daar thans even ver schrikkelijke 'toestand-en als in Moskou en Petersburg. Ook in andere gedeelten van Berlijn duurt de strijd voort. Bij de gevechten in de Warschauerstras'se vielen nog gisteren 50 dooden -en gewonden. Het telefonisch verkeer In Berlijn is stop gezet. Te Halle werd e.en officier midden op straat door hen aangerand, mis handeld en daarop in de Saaie ge worpen. Toen de officier zwemmend den oever weder bereikte, weiden hem beide handen afgehakt, en nadat hij weider ,in het water was terug geworpen werd hij' in de rivier, nog steeds zwemmende doodgeschoten. De officier was luitenant-kolonel von Klüber, die zoo voor 'als in den oorlog zich zeer verdienstelijk had ge maakt en nu, door de Rijksregeering belast met de organisatie van de mili taire bescherming der Nationale Ver gadering te Weimar, zich daartoe naar Halle had begeven. Zijn tragische (dood heeft algemeene en levendige: deelneming gewekt. Berlijn begint een tweede Parijs te worden. Daar zijn do straatgevechten zoo gruwelijk, dat zij slechts herinne ren aan de Parijsche commune. De misdadigerswereld neemt mét bestiale woede aan den strijd deel. u,■■»w«jyagKBMguj;aB--Jw ^asx^rjnrsxKif. zich uit; het was iets ontzettends! wat zij Zichzelf voorspiegelde. Ton eerste de mogelijkheid, dat zij di© reis zou. moeten betalen. En dan zou gravin Sybilla in de wereld komen, die op geld beluste wereld, dat monster, dat zeker zijn klau wen naar de erfgename zou uitstrekken. Zij wrong do handen, maar waagde het niot itog eens to zeggen: „neeta, zij blijft!" Juffrouw Therese had in den daaro-p- volge-nden tijd veel te doen. Zijf moest alle maatregelen nemen otm in hare af wezigheid alles zijn gewonen gang te doen gaan. Zij legde alle verantwoor delijkheid op Jacob. En daarna overlegde zij 'Ovat liet beste zóu zijn met het oog op Sybilla's uitzet. Zou zij in Berlijn a,lles voor haar koopen, zoodat er uit het armoedig gekleede kind etein gravin groeide Zou zij alle middelen .aanwenden om Sybilla's geringe schoonheid zloo voordee- lig mogelijk 'te doen uitkomen? Ziji ver wierp die gedachten. Baron .St. Alban moest eerder reden hebben om eT boos over te zijn 'da,t zijn nichtje als eien, bedelkind rond' liep. Dan kon zij1 hem ook hls het eens te laat mocht zij'n, trotsch antwooiden: „Ik wilde de erf gename .onder he t masker der armoede onzichtbaar maken, om uwentwil." Ver der berekende zij! siuWj d'at Mathus haar kende zóoals zjj was en eerder mede lijden met haar zou voielen è'n het hem Abonneffientsprj)si Eer 3 maanden fr. p. post (1.71 Losse nummers -O.Off -- :-n? Prgs der AdvertentïSn< I—regels f 0.80, iedere regel meer 20 ci Verhoogd met een tijdeljjken oorlogstoeslag van 20 pCt 3-maal wordt 2-maal berekend, sa abonnement voordeelige voorwaarden, Bewijsnummers 5 cent Een groot aantal regeeringssoldaten is door de Spartacisten afgemaakt. In de Frankfurteralloe werden den gevan gen soldaten de kleeren van het rijf ge scheurd, waarna ze geheel naakt oven de straat wcrdengesleurd om ten slotte met handgranaten te. worden afge maakt. In de Kaiserstrasse werd een ser-i góant, die in een winkel stond, aange vallen door twee Spartacisten, die hem de keel afsneden. De op het Alexanderplein aange richte schade bedraagt meer dan 40 millioen Mark. In de voorsteden wordt nog hevig gevochten. Een afdeeling van de volks- marinedivisie heeft zich van een stoomboot meester gemaakt en is daar mee de Spree opgevaren tot Ruders- dorf, waar om de kaliwerken hevig gevochten is. Zij barrikadeerden zich in de gangen der mijnen. De minister van rijksYerdediging (Noske) heeft dan ook bevel gegeven dat ieder; die miet d-e wapenen in del hand strijdende tegen de regeerings-' troepen wordt aangetroffen, op staan- den voet moet worden doo'geschoten. En inmiddels wisselen de stakingen elkander af; en nu .komt daar nog bij het openbaar worden van de' vor deringen der entente-Volken op. Duitsohland, vorderingen, waarbij' blijkbaar met erger dan dubbel krijt geschreven wordt. 8000 miljoen p. st. schadevergoe ding, id.i. 96.000 miljoen gulden óf 96 milliard is de totale som waarvoor Duitschland aangesproken wordt. België eischl een schadevergoeding van ongeveer 1600 miljoen pond ster ling. Circa 4 miljoen bewoners der be vrijde streken in Noord-Frankrijk vra gen volledig herstel van de geleden schade, waaronder begrepen is de ver woesting van 2.650.000 hectaren be bouwd land, 600.000 hectaren bosch- land en 145 suikerraffinaderijen, wel ke ongeveer tweederden van de Fran- sche suikerproductie vertegenwoor digen. De budget-oommissie van de Fran- sche Kamer heeft uitgerekend, dat Duitschland voor 65 milliard francs schade heeft toegebracht aan burger lijke eigendommenop 20 milliard wordt daarbij de schade aan woonhui zen geschat. Een bedrag waartegen de Fransche staatshuishoudkundige Gide zoo-'eerlijk is op te komen. Als deze berekening juist was, zoo schrijft hij', zou. dit meier dan een derde zijn van de totale waarde van al de woonhuizen in heel Frankrijk. De Duitscho legers hebben echter nooit meer dan 4 ten honderd van het Fransche grondgebied bezet en in dit bezette gedeelte zijn juist de voornaamste steden, zoo b.v. Rijs- sel, vrijwel ongeschonden gebleven. Gide komt dan ook tot het besluit, dat het vierde van de gevraagde scha-, devergoeding nog meer dan voldoende zal zijn om al de aangerichte schade die voor een groot deel natuurlijk ook door het geschut der geallieerden is veroorzaakt, volkomen te dekken. Wij behoeven hier wel niet bij 'te voegen, dat Charles Gide na zóo'n zou prikkelen liaar van' di© hondsche behandeling 1© redden. Eindelijk was de bepaalde dag aange broken en d© barones overlaadde Sy billa met allerlei angstige raadgevingen, em keek het rijtuig diep ramipdalig na. Als zij geweten had. waarom juffrouw Therese juist na,ar deze badplaats! ging, zou 'haar angst tat wanhoop zijn over geslagen. HOOFDSTUK XXV. Regelmatig klotsten do golven der zie© tegen de steile rotsen, terwijl de zoin de onafzienbare vlakte en de reeds geel getinte beukenbosscben bes'cheen. Op dein ruwen steen, met den arm om eens boom geslagen, stond gravin Sybilla, en staarde met schrik en verwondering dè zee aan, die zij heden voor 'teerst zag, want gisterenavond laat waren zij en juffrouw Therese aangekomen en hadden in een klein pension intrek genomen'. De Irisscbe zeebries woei bet kotrte krullende baar naar voren en speelde met baar donker dun japonnetje; ssiji lette er niet -op-, maar staarde maar steeds! met verwondering naar die rus tel oo ze golven, die als sneeuwwitte bergen kwamen aan rollen, tot zij zich plotseling .voor haar voeten omboog wierpen zoodat 't schuim haar in 't gezicht spatte. (Wpjtft vsrvplgd.) i

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1919 | | pagina 1