m. ii4'
Vrijdag 14 Februari 1039
«SSe Jaargang
Sinsieniafld.
Staten-Gewaraal.
Uit de Provincie.
Buitenland.
Gitgave wat
iSe Ntetod Vvxm. LÜCFOR ET HKM«,
gevestigd te g«es.
Hoofdbureau te G#es:
LANGE VORSTSTRAAT 213
(Telefoon Ne. 11.)
Bureau te Middelburg:
IJRMA F. P. DHUIJ L. B0Rt.
örukkers:
O* ster baan Le Cointre, G*es.
De Zeeuw
VERSCHIJNT 1LKEN WERKDA*.
Abonaementsprijs!
Per 3 maanden fr. p. post f L7S
Losse nummers OAS
Prijs der Advertentiën:
1'i regels f 0.80, iedere regel meer 2# ot
Verhoogd met een tijdelpen oorlogstoesAag
van 20 pCt.
3-maal wordt 2-maal berekend.
m abonnement voordeelige voorwaarden»
Bewijsnummers 5 cent.
Haar de bevrediging.
vestigden reeds de aandacht op
■eï&afe uitgaven van de firma Bosch
*B Baam „Naai" de bevrediging Wig
«tajajcbetn kennis met de vlugschriften
vain Brants, Wirtz en Diepenhorst.
Wm laatstgenoemde aangaat, de
«chifivor, dio thad over „de Rechts
aositte van den bijzonderen onderwij-
aier", koont tot een negatief en een
positief resultaat Negatief „in zoo
mire, dat in weerwil van door onder-
sciheadenen liitgeoefenden drang geen
hedl wordt gezien in uitbreiding van
hst ledental der Commissie van Bo
ïoep:, een verplicht onderzoek van
deskundigen hij ontslag op grond van
onvoldoende onderwijs noodelooze om
jfca^i wordt geacht, en, eerende het
fcostdijke pand der vrijheid der school
besturen in de saamstelling der acten
ran benoeming als een gevaar wordt
beschouwd"
Onze positieve 'begeerten, zoo gaat
da hoogleeraar voort, zijn: In de acte
Va» aanstelling dimt regeling van
wachtgeld bij opheffing van school of
batrekking vérpHchtmd te worden ge
steld.. Op verschillende ondergeschikte
pumtjea, als b.v. verlenging van 'den
termijn van 'beroep, is verbetering ge-
smischt. Naar uitbreiding van de ar
bitrage 'los van de Commissie van
Beroep dient te wolden gestreefd.
Bovendien hebben voor de doeltref
fende werking der voorstellende rege
ling partijen zich meer dan voorheen
aan te passen aan de juridische pro
cesvoering.
„Boven alles echter hébben bestu
ren m onderwijzers zich gelijkelijk te
doordringen van het: wat baten goe-
'dB wetten zonder goede zeden! Veel
vaster waarborg nog dan wettelijk©
bepalingen en contractueel© bedingen
kunnen schenken zal de rechtsposi
tie dier "bijzondere onderwijzers ont
vangen. wanneer daar is een ootmoe
dig bukken voor het recht Gods en
iu de harten leeft de begeerte om het
onderwijs fo doen strekken tot ver-
tecrlhkimg van Gods Naam".
Öakö&.4 van deze reeks „De pacifi
catie en de H. Bi. S.", door T. Van
ArwM, directeur der Chr. H. Bu S. te
Ben Haag, ïs hoogst belangrük. Het
is fejoed dat de strijd Voor Christe-
fijfc (Middelbaar 'Onderwijs krachtiger
dan !ta voren wend aangebonden. De
schrijver t)oont aan dat net hier niet
geldt teen strijd in de eerste plaats
am ''t geld, maar om 't recht. Door de
R, H. B. S. heeft de regeering, be
wust éf onbewust, de propaganda voor
onmogelijke neutraliteit gevoerd; op
kosten van *t algemeen, dus ook van
hen, die in beginsel 'het zoogenaamd
neutrale middelbaar, onderwijs ver
werpen.
Er is in 'teetijst nog al om gela
chen, t(oen de Qmstelijfce schoolman-
men Dhr. Hoogere Burgerscholen gin
gen teprichten. Maar, sinds gebleken
rs.^ dal deze umchtiagen even goed
bekwame fnarmen voor de maatschap
pij kunnen afleveren als de neutrale,
heeft dat lachen wel wat opgehouden.
Thans, moeten onze politieke tegen
standers Ook gewonnen Worden voor
de mhtvaarhgheids-idee. Alle scho
ten, ook de middelbare, mits arbei
dende binnen het kader der Wet, ge
lijkelijk door den Staat onderhouden
opdat het schreiende verschil in
schoolgeldbcdrag ten salarissenbedrag
wécvaLle.
Be Chr. H. B. S. heeft zich lang
zamerhand Oen éigen positie veroverd.
Zij begint 'mee te tellen. Laat zij' zich
dan Ook op 't terrein der rechtsgelijk
heid meer doen gelden.
Dat geldt ook voor het gymnasi-
ahl Onderwijs de heer Van Andel deed
tJ9Q goed werk met ook deze quaes tie
Aan de, orde te stollen.
Da (politieke schoolstrijd moge uit
T m Principieele schoolstrijid blijft,
011 0. aangaat, tot op
mte^,terreinen Ide school is recht go
Tweede Kamer.
Minister Nandin tem Gate voor
loo lig ge:ed. F zaken
ii htzirinig behandeld. Debat
ges .hoist.
Minister Naudin ten Gate had' gisteren
eea moeilijken dag.
Hij bepaalde zich, in zijn onaangename
-positie, to een korle, zakelijke rede.
Eensdeels heeft hij den lamentabele»
staat van onze zeemacht uitvoerig ge
schetst, om daaruit rechtstreeks te
leiden, flat afzien van voortbouwen be
duidde afzien van een vloot; anderzijds
heeft hij betoogd, dat een Neflertandsohe
zeemacht ter handhaving van «ie neutra
liteit voor eien zekere taak in Indaë en
eventueel tegieaaver een kleinen vijahdigeö
staat nog een bescheiden taak ztou te!
vervullen hebben.
Jammer, dat man de zaak orei' 't alge
meen 'zoo luchtig heeft, opgevat.
Dat vele leden schik hadden taan Z.
Ex. op drogen toon dien leeftijd verried
vain alle gevechtseenhéden, hetwelk vooral
aardig werd, toen de „Koningin Regentes"
al in de 20 bleek te zijn en pp die|
nominatie bleek te Staan om opgeruimd
te warden en de „Prins Hendrik" dito,
dat kan er nog mee door, doch de ge
heel® toon vah het debat was dikwerf
flauw.
Ondertusschen waren er verscheidene
momenten dat de zaak voor den minister
buitengewoon hachelijk stond.
Behalve drie moties, waren er nog an
dere denkbeelden. Zoo poogde Lely aan
het geheel© debat een technische wen
ding te geven. Of men met dien aatnbouw
van de drie op stapel staande gTootó
kruisers zal voortgaan, zoo sprak bij, is
eenvoudig ieen financiöe-lc vraag. Hoeveel
kost bet nog oan de zaak te voltooien),
hoeveel is er reeds aan verbouwd. Als
deze twee cijfers tegenover elkander staan,
dan kan men zien, wat bet voordeéligste
is. Juist, :zoo betoo-gde Lobman, Zóó moe
ten wj doen; liefst nog wel del kruisers
voltooien en ze desnoods van de hand
doen.
Nadat Bomans fcijn motie, die toich geen
kans bood, ingetrokken bad en men nog
wat gekibbeld had over het recht van
schonsdng1 van bat debat vragen, werdén
de beraadslagingen over deze ernstige
zaak toe Woensdag verdaagd.
'tZal ons benieuwen boe de minister
dan tegenover de twee gehandhaafde mo
ties (Oud en Hugenholte), welke ook op
afschaffing der vloot neerkomen, zal
staan.
Gisteravond Zijn de algemeen© beschou
wingen geopend over hoofdstuk WH 'dér
Staatsbegroting. i M
Bomans diende de volgendel moitie int:
„De Kamer, van oordeel, dat reieds
thans, Inet de reorganisatie van jte! weer
macht, de uitgaven yam hoofdstuk VIH
belangrijk kunnen worden verminderd,
noodigt de negéerinjg uit dé daartoe atrek-i
kende maatregelen te willen nemén, en
gaat over tot de orde van den dag.'"
Van Zadelhof! kwam voor de gedemo-
biliseerden op, !die vóór JL Aug. 1918
Zijn .ontslagen.
De Muralt bleek vóór ontwapening, doch
acht wet nog niet mogelijk. 'Ook Duymaer
van Twist voerde bet pleit voor éen goedé
steunregeling en voor de behartiging van
de geestelijk© belangen van den militair.
De agenda voor de vergadering op he
den vermeldt in de eerste plaats heft
wetsontwerp tot vaststelling van hoofdstuk
Arbeid der Staatsbegrooting voor 1919 en
daarna het voorstel-Lcihman c.s. tot wij
ziging van bet Reglement van Ordé.
3 etenopt overzicht van den toestand.
lm eon bed© in het parlement heeft
Lloyd George het werk der vredes
conferentie en het optreden van Wil
son in 'bescherming genomen tegen
de aanvallen, 'die door een lid daarop
waren gericht.
Onder groot gejuich van het par
lement (deelde ue Engelsche premier
n9@ mede, da,t de Duitsche kolonies
Duitschland en het Turksche
gebred roet aan Turkije zouden wor
den teruggegeven en dat Engeland de
auiinschroeven, yan schadeloosstelling
tot het uiterste zou aandraaien.
Wax de Duitsche koloniën betreft,
daarop aast reeds het door den an
nexatie-lust bevangen België.
Behalve een paar stukken van Ne
derland .wil het ook bet bestuur krij
gen .over bet gebied van de vroegere
Duitsche kolonie van Öpst-Afrika en
verder als compensatie voor dfe krijgs
verrichtingen in Afrika nog wat eco
nomische voordeden, als vrije toe
gang tot den Indischen Oceaan en
verbetajing van de toegangswegen van
den Congo naar den Atlantische»
Oceaan-
Moesten 'die schreeuwers over recht
en gerechtigheid, die altijd den mond
vol hackten over de rechtsverkrachting
door Duitschland, geen beter voor
beeld geven van humaniteit, edelmoe
digheid en rechtvaardigheid.
Doch voor de overwinnaars hebben
deze eigenschappen blijkbaar geheel
Hoe meer l>uitschla»d zich begint
te herstellen fen hoe meer, het zich
weer verheft uit dm zwijmel van re
volutie, waarin het was meegesleept,
hoe jminder „gewillig" het zich be
gint te toonen, om zich zonder meer
te onderwerpen aan de harde voor
waarden, ,die de geallieerden willen
opleggen.
In de laatste dagen voeren verschil
lende en waarlijk niet alleen rechts che
bladen een opmerkelijke campagne te
gen de manier, waarop Tie wako, de
Duitsche wapenstilstanascom., tot dus
ver zich aan de -wapenstilstandsvoor
waarden onderworpen heeft. Bij die
campagne schijnt een zekere Hetze te
gen den voorzitter der commissie, Erz-
bergér, een groot® rol te spelen. Maai"
die campagne is toch voor een goed
deel een uitvloeisel van de ontevre
denheid, die zich over de harde voor
waarden zelf begint te openbaren.
De stakingen in Engeland.
S0UTHP0RT. De conferentie van
mijnwerkers heeft een resolutie aan
genomen, waarin er op wordt aange
drongen, dat alle leden der mijnwer-
kererederatie stemmen voor een natio
nale staking tot de eischen. der mijn
werkers ingewilligd zijn. Voorgesteld
wordt de staking op 15 Maart te doen
ingaan.
Ktrte beriotiten.
Tengevolge van zijn verkiezing tot
rijkspresident treedt Ebert af als lid van
de nationale vergadering. In zijn plaats
komt de metaalwerker Franz Thuerow.
Het Lyonsche blad Progres meldt,
dat president Wilson de eerste president
van den Volkenbond zal worden. H$ kan
die waardigheid échter pas in Maart 1921
aanvaarden. Tot zoolang zou de Volken
bond ook slechts yoorioopig functionee
ren Na Maart 19.21. sou, hij pas goed
in werking komen.
Edison is een groot man, maar niet
alkeerig van wat reclame. 'Dinsdag 1.1.
is hij 72 jaar geworden. Hijzelf liet zich
over die gebeurtenis uit op een manier,
die spreekt voor zijn optimisme. Hij gaf
n.l. de hoop te kennen honderd jaar oud
te worden en aldus het familie-gemid
delde te handhaven. Want zoo ver
telde Edison er bij zijn overgrootva
der was 104 jaar geworden, zijn groot
vader 102 en zijn vader 94. Dat is dus
gemiddeld precies honderdals het
.waar is. j (N. R. C.)
-Havas seint, dat ei" gisternacht een
bom geworpen is tegen den gevel van
het gebouw van het Journal de Gaad
te, Gent, waardoor materiëele schade is
veroorzaakt. De aanslag schijnt een daad
van wraak te ?ijn, daar het bliad de por
tretten der activistische leiders ten toon
had gesteld, alsmede het telegram, waar
in de inhechtenisneming van Boi'ms werd
aangekondigd.
In Siberië wenscht men, dat de
Japaaneezen de bolsjewiki komen ver
pletteren en de monarchie instellen, waar
voor men bereid ïs, hun belangrijke con
cessies te doen.
Japan en de V. S. willen de con
trole der geallieerden op de Siberische
spoorwegen herstellen.
Dok in Londen vertoont de griep
zich weer. Er komen weer mleer sterf
gevallen aan longontsteking voor.
Wat de kwestie van een internatio
naal leger betreft Zegt de „Matin", dat
een oplossing gevonden is inzake de moei
lijkheden, uit de Amerikaansche constitu
tie voortvloeiend. De Vereenigde Staten
zouden op hun grondgebied een leger op
de been houden, dat niet minder dan
500.000 man zou, tellen én dat na mach
tiging van den senaat, zou, kunnen ge
bruikt worden op dit "of dat punt van
de wereld. 1
- De gemeenteraad te Mülb'auseu
(Elzas-Letbaringeu) beeft een motie
aangenomen, waarin de broederlijke
groet, door den nieuwen president
der Duitsche constituante te Wei-
mar aan de Élzas-Lotharingers ge
richt, met verachting wordt afgewezen.
De motie herinnert" aan de aruwelen,
die de bevolking van EJzus-Lotharin
gen onder Duitsch. régime heeft moe
ten ondergaan, vóór en tijdens de»
oorlog.
Bij de jongste onlusten in Duis
burg werd een poging om de stede
lijke kas te bee tonnen, verijdeld, even
als een poging om de hioofdwinkel-
straat te plunderen. Önder de te Duis
burg vrijgelaten gevangenen bevinden
zich vele beruchte inbrekers en moor
denaars.
Veel was reeds over de gebeur
tenissen kt het keizerlijk slot te Ber
RECLAMES.
VERHAGEfl'S BESCHUIT, VREDESKWALITEIT.
Door de beter* samenstelling van de regeeringsbloem is Verhagan1*
Beschuit thans gelijk aan de kwaliteit van vóór den oorlog!
Verhagsn's Sceschuit, Vredaskwalitelt, zelfs droog gegeten kan
siu, met recht een der fijnste ©u goedkoopste delicatesse» genoemd wór
den!!! Voor 100 gram van de nieuwe broodkaarten, hebt u thans o groote
ef 10 kleine beschuiten.
lijn gedurende de revolutiedagen be
kend, maar nog niet alles, Door het
gerecht is nu een onderzoek ingesteld.
Men wist reeds, dat de waarde der ge
stolen voorwerpen 'in de millioenen
liep. Hoe meer men echter navorschlt,
boe grooter die som wordt. Kostbare
schilderijen zijn weggenomen en de
garderobes geplunderd.
Kort, voor de revolutie was het
slot zoo goed als zonder verdediging.
Het .publiek was dan ook bijna zon
der tegenstand binnengedrongen en
toen de enkele soldaten zagen, dat
aan verdedigen niet meer te denken
viel, gingen zij er van door. Steels
grooter massa's stroomden binnen.
Ten slotte kwam Liebknecht, die de
menigte toesprekend, de revolutie
proclameerde en 'n roocte vlag van
bet slot deed wapperen.
De Belgische eischen.
De eischen van JBelgië zijn de volgende
le. Geen gedwongen onzijdigheid meer.
2e. Volkomen vrijheid van de scheep
vaart op de Schelde. Wat dit betreft
heeft Hymans den eisch gesteld, dat
België kunne mede zorgen voor de bag-
gerwerken en de betonningen, waarbjj
hij te verstaan gaf, dat Nederland op
zettelijk deze onderhoudswerken zou
hebben verwaarloosd ten einde Antwer
pen te benadeelen. Voorts vroeg Hymans
een verbetering van de grenslijn.
8e. Het teruggeven aan België van
Waalsche districten in de Pruisische
Rijnprovincie nl. Malmédy en Montjoie.
5e. Wat Luxemburg betreft zegt Hy
mans, zonder de directe en absolute
amsexatie te willen eischen, dat het een
vurige wensch is van de Belgische natie,
dat het Luxemburgsche volk zich bij
haar zou voegen, en daar zij geen pres
sie wil uitoefenen, heeft zjj den gealli
eerden regësringen verzocht het initiatief
te nemen tot een dergelijke toenadering.
Mon verwacht, dal de Commissie van
Tien, xooals zij heeft gedaan ten opzich
te van andere landpn, een commissie
zal benoemen, die belast zal zijn om de
eischen van België in alle bijzonderheden
te onderzoeken".
De redactie van liet Hbld. merkt hier
bij op, flat in de opnoeming, die haar
correspondent ten slotte van de Belgi
sche eischen geeft, de vierde ontbreekt.
In een door de Telegraaf' uit Parijs ont
vangen telegram werd nog één eisch
genoemd, n.l. de afstand van den linker
oever vaü de Maas tot Roermond; dat
zou feitelijk beteekenen: van Maastricht
en omgeving. Hieromtrent blijft dus
twijfel bestaan.
Mr. Troelstra en het Bolsje
wisme.
Het Officieel© Bulletin van het pers
comité van de internationale arbei-
ders-socialistenconferentie te Bern,
geeft een resumé van de rede, door
Mr. Troelstra uitgesproken, waaraan
wij bet volgende ontleenen:
„Troelstra verklaart inzake het bols
jewisme, dat .hij geen bolsjewiek is,
maai" zich ook niet tegen bet bolsje
wisme laat gébruiken. 'De methode
moge niet deugen en bet mag waar
zijn, dat er bet een en ander tegen
in is te brengen, maar Wij' voelen,,
dat wat de bolsjewiki doen, 'geschiedt
in den strijd voor bet socialisme (te
genspraak 'en bijval) en wij laten ons
mei, 'tegen jhen uitspelen."
Qm te onthouden! Ia het parlement
wilde Mr. Troelstra liïeit revolutionair
zijn, maar er buiten beging bij zijn
vergissing.
Allerlei.
De beer George Creel, lid van 'de
Amerikaansch© vredesconferentie te
Parijs, heeft een uitstapje gemaakt
naar Leiden en* Delft. Hrj beeft teen
aan een berichtgever van de N. R. Ct.
medegedeeld, dat een bezoek van Pre
sident Wilson aan ons land vrij zekér
is uitgesloten.
De broodkaart van het 86bte tijdvak
is geldig van 15 tot en met 23 'Febr.
Bij Kon. Besluit is goedgekeurd dat
da Unieer LL J. Lucasse, burgemeester
der gemeente Reeuwijk, is benoemd tot
secretaris dier gemeente.
De N.O.T. kan nu wéér consent;
verleenen yoor aanvoer van sinal
appélen, mandarijen fen citroene^L
II—»l IHMHIÏIir-*1"^—^■r——"f*'*"'—
A pothekem
Zondag zal te Goes geopend zuu ide
apotheek van G. v. dl Hoefc; te Hudlel-
buxg, die van ïa. J. C, v. d. Harst e*
te "VJissingen, die van S. J. Engering.
Middelburg. Begunstigd door prachtig)
winterweer had gisteren alhier onder groet
te belangstelling van het publiek op djg
vest van de IJsvereeniging een wedstx^l
plaats in sehoonrijtien, waaraan 15 heerefc
en 9 paren deelnamen, die allen èe*
bewijs gaven van wat op de schaaf
kan worden bereikt.
Door het bestuur was het publiek tok
jury benoemd, en een 30-tal personen
vulden cijfers in, pp uitgereikte kaarten,
waardoor het aantal 'door heeren te b«-
hajen punten steeg tolt 640 en dat vocp'
paren tot 930.
De vijf prijzen voor heeren, wérden:
als volgt behaald: LI G. Prinse, Goafc
met 543; F. A. Hillea', met 515; F,. W-
J. de Ligny, Goes, met 532; jhr. P. I.
Boogaert, met. 518; AL Boasson met 500
punten.
Voor de paren was de uitslag, dat de
drie prijzen werden behaald door: dé
heer en mevrouw Hiller met 866, de hee*)
en mevrouw Bosman met 768, mevrouw
Kooiman en de heer Koert van Wod-
faartsdijk met ,765 punten. Troostpqjzet*
weiden toegekend aan jongejuffrouw Lil
ly Bosman, mej. de Ligny, Goes en mej,
P. Rednierse. De 'dames en heeren, wier
woonplaats niet is genoemd wonen té
Middelburg. Na afloop van den wedstrjjti
had bij1 mande van den heer mr. G. J.
Spa'enger in den Theetuin de prijlsuitdefi-
ling plaats.
IJs en weder dienende zal nu Zater
dag een wedstrijd plaats hebben voor kin
deren der leden van verschillenden leef
tijd.
Dinsdag vergaderde de veieenigiiuj
tot Onderlinge Hulpverschafflng bij Sterf
te en Ongevallen van Paarden „Walché-
ren", in het Militairen Tehuis albaer.
De vergadering werd geopend door den
voorzitter, den heer A. Geschieore. üit
het jaarverslag 'bleek, dat het ledental
met 20 was vermeerderd, zoodat 'de ver
eerd ging thans bestaat uit 567 leden.
Dooi de hooge prijzen der paarden wan
het verzekerd kapitaal aanmerkelijk ver
hoogd en in verband hiermede werd voor
71 paarden, veulens en hitten de belang
rijke som van f31537.50 uitgekeerd.
De rekening werd zonder op- of aan
merkingen met een batig slot van f 702.87
vastgesteld.
Van het bestuur werden herkozen de
heeren A. .Minderhoud J.KZ., F. P. Pol
derdijk en G. v. d. Putte en van de
schatters werden herkozen de hleeren I.
Loois©, J. .Wondergem, C. Polderman, CL
WL Bierens, A. Abraharnse Sz. en. If-
Dekker. Verder zijn als toodanig geko
zen in de vacature J. J. Mesu en A.
Scheele, de heeren L. Geschjere en N,
J. Nelisse.
Aan d© afdeeling veulen.verzekering Van
af de geboorte hadden 88 leden deel
genomen met 116 veulenmerries. i
De bqdragen van f10 per merrie haddeW
de uitkeering voor 16 veulens niet kun
nen dekken, zoodat f2 per Keulen-mer
rie. moest worden bijbetaald.
Vi'isafnuea. Het Nederlandsche stoom-
scStip „ffiogkarspel" is in het dok al
hier opgepbjneu om te worden gerepa
reerd.
Boos. Gisteravond hield de Bouwver-
eeniging .jHelp U Ziel vein" haar algemeéné
Vergadering in cafi Boutdeling. De notuteé
werden na enkele opmerkingen goedjp-
keuxd, alsook de rekening van den Pen
ningmeester, welk© o "hier nog al eemigé
besprekingen meebracht. Het voorstel van
het Bestuur om de woning.hu,ur te ver-
hoogen, (woningen beneden É2 met 25
et., de andere met 10 ct) werd verwor
pen en besloten bin nan tori weer te ver-
gadearen om eventuee.o nieuwe voorstel
len dienaangaande te bssorekem. Aan dé
■M
