im
Seraph ine.
feuilleton!
llonderdag IS Februari 1919
SSë Jaargang
Staten-fiiiieraal.
Buitenland.
Hfttgare ffli
as feral. Venn. LUCTOR Ef BMRRtO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes
LANGE VORSTSTRAAT 219.
(Telefoon No. 11.)
Bureau te Middelburg:
EIRMA F. P. DHUIJ L. BURG*
Drukkers:
Oosterbaan Le Cointre, Goes.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Akonnementsprfsi
Per 3 maanden fr. p. post f l.Ti
Losse nummers -0:04
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 0.80, iedere regel meer 2# ct„
Verhoogd met een tijdelijken oorlogstoeala$
van 20 pCt.
3-maal wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voovdeelige voorwaarde».
Bewijsnummers 5 cent.
De Siakin-gswetten 1903.
De 3poo r wegambtenaren en de so
ciaal-democraten, mr. Troelstra voor
op, hebben in den iaatsten taju ge-
fiischt opheffing van de stakmgswet-
fen van 1903.
Nog kort geleden verklaarde de heer
Oudegeest in een soc.-democratische
Vergadering dat do spoorwegmannen
aan geen staking denken.
Vain een dergelijke verklaring den
ken wij natuurlijk het onze. En de
regeVring natuurlijk nog heel wat meer,
Maar. eilieve, van Waar komt 'ttoch
da,t 'men vóór 1918 van die stakings-
wetten niet gerept heeft, anders dan,
in 1905 als agitatiemiddel om minister,
Kuypier te doen Vallen
Men weet dat men toen heftig van
jsoc.-democratische (zijde bij de Kame'r-
verfriezingen is opgetreden ien de las
terpraat Van wijlen HatenKuyper de
wurger van cleh arbeider, daarbij' als
-agitafiemiddel dienst deed.
Dc aanval slaagde. Kuyper viel, en
het liberaal kabinet De Meester
trad op.
Sinds 'dien stond zweeg echter elke
klacht over die 'stakingswetten
Waaruit volgt, dat het den socialis-'
ten niet. om "die wetten, maar óm de
actie, om eigen Öolitielt profijt te doen
was, waarbij die wetten als agitatie-
niicbM flink dienst konden doen. Toten
liet, 'doel Kuypér's val bereikt
wasverstomde hel verzet tegen de
stakings wetten. En in 1913, toen mr.
Troel stra met. dr. Bos onderhandelda
over het, vormen van ©en ministerie
uit' de S. D. A. P. en de V. D., sprak
hij hief. geen enkel woord over af
schaffing van de stakingswetten. Wat
te opmerkelijker was, Het Vad. her
innerde dit indertijd terecht, omdat
dr. Bos in 1903, evenals alle vrijzinnig-
democraten, tegen jdeze Istakingswetten
gestemd had.
Wij heihalen het: 'tbewijs werd
hiermede voor (de zooveelste maal ge
leverd, dat i'tid© S. D. A. P, niet 1©
doen ós pin de zaak, waarvoor zij
heet, ite iageeren, maar om' die actie
zelve.
Hooger bieden tdan ©enige andere
paitij: Speculeeren op de ontevreden
heid; leaders zeiven (der S. D. A. Pl
hebben ('terkend, |dat is de bedoeling.
Tweede Kamer.
Het 'lot dei' interpellaties
Staat Bomans alleen? Plei
dooi voor bewapening.
i nterpellanten krijgen natuurlijk hun
■eitr.
Aan den heer Otto ,is toegestaan rijn
interpellatie over' de uitvoering en in
trekking van <je Sclieurwet te houden,
Dinsdag a.s.
Ook de interpellatie van den heer Klee-
rekoper over de loonregeling van het.
•Spoorwegpersoneel werd toegestaan, na
dat met 35 tegen 28 stemmen was ver
worpen een voorstel-Smeenk om) de in
terpellatie niet te houden, doch over liet
voorstel in zijn geheel een bespreking
■te houden na afhandeling van Hoofd
stuk Xa derbegroeting.
Deze interpellatie Zal Dinsdag gehou-
vlgn worden na die van den heer Otto.
Teider is het klaaglied over onze ma-
MO)
Z. TON MANTEUFFEL.
HOOFDSTUK XXI.
Beneden stond die reiswagen, met vier
paarden bespannen, die baxan St. Alban
weer uit de eeazt lamheid naar dan Hela
brengen. Juffrouw There se had aan
i3iHt» gedacht, wat hij maar bij mogelijk-
ueid noodig kon hebben. Aii, had, onder
ha»r toezicht, zijn koffer moéten pakken.
Oit was geschied, zooa s- er over 't alge-
meen mets in huis ztonder haar bevel
geschiedde. De menschen gethooi k tarnden
haar met een soort b^yg'oloovige vrees
die onlstaan was door liet idee, dat zij
.met booze geesten in verbinding stond.
Men zou ook waarlljjfk aan zoo iets gaan
geïooven als men eens gezien liad hoe
een kort woord van haar den duioual' der
gierigheid hij de oude barones beheers, h' e.
Baron ,St. Alhan stond boven in de
kamer van zijn moeder. De lange zwarte
mantel' viel in ruime plooien rond de
rine vervolgd. W,oorden en nóg eens woor
den en maar geen daden. D& minister
kon nog maal' nauwelijks aan het woord
komen.
Dhr. Bomans schijnt niet alle R. K.
collega's achter' zich te hebben als hij
resoluut op het aan den kant doen van
do vloot aandringt.. Dhr. Van der Bilt
althans acht liet oogenhlik nog niet ge
komen voor zulk een rationeel© daad.
De IVTsb. vindt hierin aanleiding te wee
klagen over de weinige eensgezindheid in
dit opzicht. Het r. k. orgaan had min
stens verwacht, dat de r. k. fractie als
één man: optrad in dit geding. En dit
verstaan wij', die ook veel voor het idee
Bomans voelen. Ook van a. r. zijtde kreeg
de voorsteller dei' motie niet die hulp,
die hij wellicht vetrvvachit heeft
Van der Voort van Zijp bijv. bestreed
krachtig do gedachte, al zou verminde
ring van bewapening mogelijk zijn. Ons
land kan zich z! i. de weelde van af
wachten niet veroorlooven, zooals bijv.
Amerika doet, dat sinds 1914 zijin sterke
vloot nog heeft verdubbeld. Geen woor
den waren dezen afgevaardigde sterk ge
noeg om de nietswaardigheid van onze
vloot, te kenmerken. (Hij is voorstander
van voortzetting van den aanbouw on
hij vindt bijna reden ,o:m tegen de be
grooting te stemmen, omdat de Minister,
die in de stukken spreekt van den droe-
vigen staat onzer Vloot, zi. i. nog niet
voldoende doordrongen is van de atge-
heele onbruikbaarheid onzer strijdkrach
ten (ter 'zee.
Dok de heer :Scheurer (a. r.) bleek
neg optimistisch genoeg om van werken
onder het marinepersoneel heil te ver
wachten.
De lezer bespare ous liet relaas van:
de rede, welke door den bolsjewiek Van
Ravensteijn is gehouden, omdat men diens
verheerlijking van den revolutionairen
geest onder het marinepersoneel zich wel
kan voorstellen. Ook de banaliteiten van
Ter Hall, die met geweld geestig wil
zijn en gestadig pla.tvloersch is, behoe
ven niet gememoreerd te' worden.
Stemmen.
CLIX.
0. 'die goede oujde tijd!
Kwam iaie nog maai' eens terug.
Deze en dergelijke verzuchtingen
worden in deze dagen nog al eens
geslaakt. Dikwijls terecht.
Vooral de jóngeren dit woord
wat ruim genomen hebben de heu
genis van een tijdperk van grootten
bloei 'en heerlijke welvaart, wreed ge
stoord-door den gruwelijken wereld
oorlog tmet z'n nasleep van smart en
ellende, bandeloosheid en Godverza
king.
Ook ik zal die jaren van uiterlijk
f;eluk en schijnbaren voorspoed niet
icht vergeten.
Ik (spreek met: opzet van „uiterlijk"
en „schijnbaar", want achter de
schennen vielen vaak toestanden te
constateeren, die met geluk en 'voor
spoed niets te maken hadden.
Ik denk aan de kinderexploitatie
door de groot-fabrikanten. Op het
platteland had men daar zoo geen
notie van. Niet alsof daar niets te
verbeteren viel en .valt, maai' het
kwaad had hier toch niet die afmetin
gen, welk© ftitet in de grootere ste
den had.
Een (onbekende enquête naar de ar-
beiderstoestanden in Nederland, ge
groete gestalte. Hij was in zijn reiscos-
tuifim en zijn b'eed gerande hoed lag op
de tafel. ,.Lk begrijp waarlijk niet, waar
om u deze heevschzuchlige persoon, nog
langer duldt, als dat niet noodzakelijk
m' zeide hij schouderophalend. „Tolt
nu toe was 'zij, als ik u goed heb be-
grepen, Sybilla's gouvernante. Nu, ik ge
loof wel, dat Bftj: als zoodanig, goed was1.
Mij is Zij al van den beginne hoogst anti
pathiek geweest!"
De barones zat in haren leuningstasi
en keek mistroostig voor zich uit Zij
kwam natuurlijk a's gouvernante hier' in
huis, maar daarbij hield zij v©el tijd
over. Ik gaf haar af en toe eens wat
te doen moest ik haar dan voor niets
don kost gevent En nu, nu doet Wij: alles
en be ziek iedereen!"
„Stuur haar dan weg!" antwoordde de
baron ongeduldig. Hij trachtte zichtbaar
er een einde aan to maken; alle huise
lijke aangek- enheden wa:ea hem volko
men onverschillig.
„Neem!' antwoo dide de barones, „daar
kan geen sprake van zijn zoolang als
zij niet vrijwillig gaat! Vergeet mijn ge
klaag maar, ik word and ern zwakt Juf
frouw Tb&reae is heel gotad en Zij is
izaj is onmisbaar voor mij! ik laat
haar niet gaan, en ik smeek je, zeg
houden in 1841, doet er een boekje
van open eai het is prof., nü minister
Aalberse, !die het 'resultaat (dier en
quête publiceert. Als men leest, hoe
het kind 'n 80 jaar- geleden geëx
ploiteerd werd, dan zegt mén met mij
Neon, dien „goeden" ouden, tijd ver
lang lik niet terug
Wilt ge een paar staaltjes
üp de fabrieken van ©en zekeren
Preveniaire te Haarlem werkten 70
kinderen 'van 10 tot 14 jaar, die be
houdens een zeer korten schafttijd,
's zomers van half zes tot 7 uur, 'en
's winters Van 8 tot 10 uur werkten
en 'voor dien 14 urigen werktijd
20 'tot 50 cents por dag verdienlen.
B. ten W. van Haarlem verschaften
deze gegevens op verzoek van den Mi
nister Van Binnenlandsche Zaken en
voegden daar het volgende fraais aan
toe
„Op de fabrykeu zeiven ©enig on
derwijs te doen geven, is aan veele
moeylijMitedoti onderhevig, of het zou
de 'moeten zijn na afloop der algte-
meene werkzaamheden en dan is zulks
niet 'meer noodig door het bestaan der
avondscholen, Want om de kinderen
gedurende den tijd der werkzaamheden
van de fabrykon af te nemen om
schoolonderwijs te ontvangen, zou
niet 'alleen hun werk voor dien tijd
doen 'ophoudenmaar ook aan den
overigen arbeid, waarbij hun hulp ge
vorderd wordt, groot én binder toe
brengen.
Nog fraaier is, wat B. en W. van
Deventer in 1841 schreven: „Verder
is kte fabriek, waar' tl© meeste jeug
dige jongens en meisjes werkzaam
'zijn, die van den heerI. W. Birnio,
onder de firma van P, van Calcar
Co., en tot lof van dezen fa
briek an t moet. gezegd worden, dat
dezelve zeer doelmatige voorzieningen
heeft genomen, om onder zijn arbeids
lieden de zedeloosheid tegen te gaan
en iaan de jongelieden -een 'geregeld;
schoolonderwijs te bezorgen, door
alle kinderen, die zulks behoeven, naaf
een avondschool te zenden feu het
schoolgeld Voor den mieester van de
v erdiensten der kinder© 'n a f
te houd en. De ©enigste bedenking
is, Idat het. avonduur minder ge
schikt genoemd moet worden voor
het oud er wijs van 'jongelieden die
den ganschen dag door druk
ke bezigheden gehad hebben."
De kinderen, die door dien braven
fabrikant naar de avondschool wer
den gezonden, weikten alle werkda
gen (zomer en winter dooreengenomen
12 uren per dag. Het loon, waarvan de
patroon zoo vriendelijk was den
meester te betalen, die hun na een
werkdag van 12 uur de nóodige kun
digheden zou bijbrengen, bedroeg van
10 (lot 40 ets. per dag!
Ik^ mag graag in oude literatuur
snuffelen, maar niet in onverkwikke
lijke als deze.
Zoo'n ;ou!de tijd moet maar nooit
meer terugkomen.
Laat ieder zich met Gods hulp be
ijveren, 'opdat onze kinderen 'en klein
kinderen tater van onze 'dagen kun
nen zeggen, dat hét een. veelszins
goede 'tijd was.
KEES VAN DER MEER.
nooit meier zoo iets tegen haai', als laatst
op dien avond!"
De, baron haalde de schouders op. „Ik
weet waarlijk niet waarom u haar in
één adem aanklaagt en verdedigt!"zéide
hij en keek door het raam naar 'beneden.
„Mij persoonlijk is (het geheel onvers h llig
of |zij hier is of nflet. Zij is mij niet
lastig, ofschoon Zijj mij wel onaange
naam is! Maar dat is de weinige Weken:
dat ik hier ben, wed tie verdragen!"
„Ja. gij kamt maar zelden op Tannr
ha.usen," antwoo dde zijn moeder verwij
tend, „terwijl ik hier eiken cent spaar,
verkwist gij duiZende op je reizen. Waar
moet dat to h been? Wij zullen nog eens
bedelaars tzajn, Loibarl"
De baron keek haar soanher aan. „Wat
hindert dat?" vroeg bij.
„Wat dat hindert? Je praat als «em
krankzinnige' I
„Misschien Zou de bedelaarsstaf mij
meer bevrediging brengen dan al did
rijkdom," antwoordde hij bitter. „Ik beb
i er dikwijls over gedacht, moeder, om al
dien rijkdom van mij te werpen, en a's
arm© komediant, als vagebond, als beren
leider door de wereld te gaan."
De barones keek hem met bare kleine
oogjes scherp aan. „Ik beb ook dikwijls
gevreesd dat j© zoo iets zotu doen"zeide
Beknopt overzicht van den toestand.
Naar .uit Weimar gemeld werd, ont
ving de eerste president der Duitsche
Republiek, Ebert, gistermiddag de ver
tegenwoordigers ld er pers, alsmede de
vrouwelijke leden der nationale ver
gadering'.
Allen protesteerden tegen de lionger-
blokkade, alsmede tegen liet. annexce-
ïen van belangrijke Duitsche gebie
den in het Oosten en Westen Mes:
lands.
De geallieerden blijken dus wel be
zig te zijn verbittering te zaaien. Dc
heeren te Versailles mogen wel oppas
sen, dat zij niet, hun annexatie-prac-
fijken geen geesten ontketenen, welke
zich straks tot hun groote schade te-
gén hen koeren en hun oppermachtige
positie bedreigen.
In broeden kring blijkt, men nog al
ingenomen met Ebert's onderschei
ding. Voor de éénheid is dat natuurlijk
van .veel belang.
Gisteravond zou een consjitueeren-
de zitting van het kabinet plaats heb
ben. Hot Gentrum zoekt naar geschikt©
candidate», die liet in de regeering
zullen vertegenwoordigen, vooral (daar
Herold den post van minister van
volksvoeding heeft geweigerd. Als de
meest 'voor dit departement in aan
merking komende centrumsman wordt
genoemd Stegerwakl.
Naomann heeft het ambt van on-
deistaatssecbetaris van buitenlandsche
zaken geweigerd. Waarschijnlijk komt
Petersen ,uit Hamburg voor dezen post
in aanmerking.
De nieuwe regeering za.l aan Spar-
tacus nog een kwaden vijand hebben,
die nog lang niet van net politieke
staatstooneel verdwenen is.
Gisternacht is de rust, die in Berlijn
hecrsc'hie, weer door een paar geveen
ten in de couranlenwijk verstoord..
Vooral werd. er veel van de daken
geschoten, doch overdag h'eerschte er
tot .op "het oogenhlik rust.
De .stakingen in Berlijn, waarvan
reeds melding werd gemaakt, zijn
thans uitgebreid tot de warenhuizen,
en dergelijke winkels, die overigens
reeds verscheidene dagen geleden, ge
lijk men weet, met een staking ge
dreigd hadden. Deze zaken zijn thans
allegesloten.
Over do Spartacisten-onlusten in 't.
rijk wordt nog gemeld, dat tengevolge
van liet ingrijpen der regeering tegen
de Spart,acisten 'in Dantzig de daar
'dreigende burgerstaking voorkomen
werd.
Tamelijk ernstige arbeiderso-nlusten
worden uit Eisenach en Dortmund, ge
meld.
De Spartacistische beweging in Mid-
den-Duitsclilanid. vooral in 'l bruinko
len dist riet. en 't Roorbekkenwordt
steeds omvangrijker door het feit, dat
tengevolge van het gebrek aan wa
gons veel schachten stil moeten staan;
door hun werkeloosheid worden de ar
beiders dan in de armen der Sparta-
cisten gedreven.
Ook in Hamburg duren de Sparta
cistische onlusten voort. De regeering
heeft nu tot de uiterste middelen haar
toevlucht genomen en den scherpsten
staat van beleg over "de stad afgekon
digd. Van DouJderdag a.f wordt ieder
die met wapenen op de straat aange-
'zij. „Geef dat (z wervende leven óp," dait mij
al grijze haren heeft bezorgd, blijf einde
lijk eens hier en leef als Óen verstandig
menschü"
„Hier! Liever nog wérd ik naar Siberië
verbannen Iwas het antwoord.
„Het behoeft ook hier niet te zijn!
gij bezit toch ook nog Friedrichlshof eau
Hochbergj!" antwoordde de barones er
op aandringend;.
„Ik? vroeg de baron half verstrooid',
half ongeduldig.
De oude vrouw keek hem bijna' loerend
aan. „Ja jij dat wil zeggen Sybillal
Maai' als je aan mijn vurigen wensch
geiieor geeft en Syhilla
Baron St. Alban viel haar zlenuwachitijg
in dc rede. „Ja, ja, dat weef ik ai!
Blijf u nog 'maar wat thuis, met iuiw1
wenschen en plannen Ik kam toch niet
mèt een kind trouwen: I"
„Sybilla is zes'ien jaart" antwoordde
de barones haaslig.
Haar zoon keek haar ongeloovig aan.
De barones stond op en s he de. Jacob,
die in de voorzaal wachtte, trad binnen.
„Roep de gravin!" zeide de barones.
Jacob verdween.
„Maar mo der, wat Wi'.de n nu eigen
lijk," vroeg de baron ontstemd.
„Niets, gij moet haai' alleen eens zietn.1"
troffen wordt, zonder vorm van proces
op de plaats zelve doodgeschoten.
sj»
De b'ransóhe bladen mekten idat de
commissie voor den volkerenbond
waarschijnlijk in slaal zal zijn om
voor het vertrek van president WiÜ-
son. den defirartieven tekst van liaar
ontwerp aan den raad der mogendhe
den voor te leggen. In zijn tegenwoo'E-
'digen vorm schijnt dit ontwerp de
nauwkeurig omschreven veipliciiting
van den kant der naties, die lid rijn.
van den volkerenbond", te bevatten,
om eventueel de wapens op le nemen,
voor het behoud van de wederzijdsch'»
integriteit barer gebieden cn tot waar
borging van de internationale verdra
gen. De discussie schijnt nog slechts
te loopen over punten van onderge
schikt belang.
Een algelieele overeenstemming zal
ongetwijfeld worden bereikt bij de be
handeling in tweede lezing, waarna
de conferentie geroepen zal zijn om "t
ontwerp, door de commissie uitge
werkt, goed te keuren.
Onlusten in Roemenië.
Naar het blad „Avillag" indirect uit
Boekarest verneemt, zijn er in Roeme
nië aanwijzingen, dat een revolutie
zicli door 'het geheel o la nd uitbreidt.
Bij de laatste betooging in Boekarest
schoten de soldaten met machinegewe
ren op'de' hetpogers, waarbij60 doo-
den en 150 gewonden vielen. Gewa
pende henden uit Oekraïne zijn Bès-
saiabië binnengevallen en plunldereu
daar op verschrikkelijke wijze. De
tucht van. TT© Roe: neen scire troepen
is zeer ondermijnd.
Onlusten te Breslau.
BRESLAU, 12 Febr. Hedennamid-
dag verzamelde zich in de Graupen-
strasse een menigte van ongeveer 400
a 500 personen, meest verklooze ma
trozen en opgeschoten jongens. Dez©
menigte ondernam ten slotte een aan
val op de gevangenis. De ongeveer
60 man ^terke wacht stond machte
loos: ze word ontwapend. Een com
pagnie van de veiligheidstroepen ruk
te daarop aan met machinegeweren.
Toen de menigte,^ ondanks herhaalde,
aanmaning, niet uiteenging, werd vuuk
gegeven. Ongeveer 20 personen wer
den gedood of gewond.
Korte boriefcten.
De Bolsjewikische troepen uadeniëp:
steeds meer O.-Pruisen en verklaren door
Lenin te zijn uitgezonden om zich met
de Spartacisten te vereenigen. In de door
hen liezette dorpen requireeren en moor
den zij. ;gf
Lloyd George verklaart in het Lager
huis, dat de regeering bereid is om alle
rechtmatige arbeidersgrieven te onderzoe
ken, maai' dat eiseh.cn, die er alleen op
berekend zijn om de staatsorde te ver
storen, met kracht zullen worden be
streden. i
In den oppersten oorlogsraad is nog
geen overeenstemming verkregen omtrent
de nieuwe wapenstilstandsvoorvvaarden.
Hindenburg vestigt zijn hoofdkwar
tier, in verhand met de actie op het
oostfront, te Kolberg aan de Pommer-
sthe kust.
Het ontwerp voor de nieuwe Duit
sche legerwet stelt voor: algemeen©
dienstplicht, een volksleger naar Zwit-
sersch model met zeer korten diensttijd.
«waiiM ii i w—W
De baron, ging opgewonden dè kalmei'
op eni neer. „Waarom?" zeide hij. „Ik
moet weg;! Ik heb u gezegd dat als ik
mij ooit ergens z'ail vestigen, ik uw wensch
'zall vervullen en Sybilla zal vragen. Maar
natmirlijk kan ik geen onmondig kindl
vragen. Zij moet zSoo pud zijn, dait rif
weet wat zij wil, ja dan neen. Zij zal
keus genoeg hebben en ik zal helt
haar theusch niet kwalijk nemen als rij'
niet op uw wenschen en plannen ingaat.
Als u m|ij niet al reeds al d'e jaren had!
verzlekerd dat u haar het lieJEst-tót sehoonr
dochter Iz.oudt hebben, en da,t u haar
daarvoor had opgevoed, zou ik er waar
lijk niet aan denken haar ooit met een'
vraag lastig te vallen. Ik- deug niet vofott'
het huwelijk."
De oude barones hield zich krampachtig
aan de leuning van haren stoel vaat.
Haar bruin scherp gezicht was vertrokken
door de gemoedsbewegingen, waaraan Zij:
gee.n uiting durfde geven, uit vrees vooir
den afschuw die haar zoon zou tooneO,
want in zijn hart was geen plaats voor
den gelddorst die de drijfveer van al
hare handelingen was. „Lo har, ik smeek
je, ga niet verderJe kunt toch niet
handelen tegen mijn wenschen in! Gjj,
mijn eenige zoon!"
(Wordt vervolgd^
