Woensdag November 1918 33e «laargang Buitenland, Binnenland. Uit ds Provincis. m. so Uitgave van ït Naam], Venn. LüCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes LAK GE VORSTSTRAAT 219. (Telefoon No. 11.) Bureau te Middelburg: SIR MA F. P. DHUIJ L. BURG- Drukkers: Oosferbaaa Le Cointre, Goes. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG: Abenneméntsprjgs! Per 3 maanden £r. p. post fl.75 j Losse nummers- 0.05 Prjjs dér Advertentiëni 14 regels f 0.80, iedere regel meer 20 cl. Verhoogd met een tijdelijken oorlogstoeslag van 20 3-maal wordt 2-rnaal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarde». Bewijsnummers 5 ©ent. Op Donderdag 28 November, den naticnaien biddag, zal „DE ZEEUW" NIET verschijnen. go—immmg— Van Kei krijgt een afstraffing. „Het Volk" schrijft naar aanleiding van de meening van den heer Van Kol over de houding van mr. Troelstra bit de jongste gebeurtenissen: „Wjij stellen er prijs op, ,als ons oordeel uit te spreken, dat na wat er Zondag te Rotterdam is geschied, de uitspraak .door Van Kol gedaan, absoluut overbodig was, en ons zeer pijnlijk heeft aangedaan. Wat Van Kol Vertelt, kan alleen verbittering wekken. Het doet ons leed1, dat de vriendschap voor .Troelstra, waarop hij zich beroept, hem niet heeft ge noopt. thans te zwijgen, nu zijn af wezigheid. hem heeft verhinderd te spreken toen het tijd. was. Wij zouden boven dit citaat óók kun nen zetten: De S. D. A. P. contra de Vrijheid van het woord am ei» Ti Woerdets en daden. De parlementaire kroniekschrijver in het Rott. Nbl. besluit zijn overzicht van de afgeloopen week met de vol gende opmerking „De Tweede Kamer in haar tegen woordige samenstelling hield Vrijdag j.l. haar 26e vergadering. In Idie zit tingen werden reeds meer dan 500 pagina's! Van de Handelingen volgei praat. Wanneer men weet, 'dat elke pagina ongeveer 150 regels telt, en elke regel circa 9 woorden, dan komt men tot het respectabele getal van 675.000 woorden, welke sedert einde September van de lippen van de Hoog- Edel Gestrenge Heeren zijn gevloeid. Tegenover dit reuzen aantal woor den staan slechts luttele daadzaken, want de debatten vormden tot dusver niets anders dan een ketting van in terpellatie- en motie-schakels." Wien de schoen past, Liberalisme en Socialisme weten er wel meer van. Men ziet, dat E. V. nog geen even- iredigheid tusschen woorden en daden waarborgt I ifll flii! £1 M i Beknopt overzicht ven den toestand. De ellende in Duitschland stijgt met den dag. De voorzitter der Duitsche wapen- slilstandscommissie heeft er Maanda'g den president der internationale com missie op gewezen, .dat ten gevolge van de strenge voorwaarden, die de blokkade hebben verscherpt, de ge ringe aanvoer van den oorlogstijd nog dreigt in fe krimpen en rruet name de yisscherij met ondergang wordt be dreigd. De orde in alle havensteden loopt nu al gevaar daar de zeelieden en visschers zonder werk zitten. De voorzitter der Loge van de Duit sche vrijmetselaars te Darmstadt, sein de draadloos aan de Ver. Groote Loge van Engeland te Londen en aan allen 'n ernstige sineekstem om hulp. Hieruit blijkt, dat millioenen vrouwen en kin deren, door de hard© voorwaarden van den wapenstilstand, den hongerdood zijrt prijsgegeven. Helpt ons, geliefde broeders, zoo luidt hot slot van het telegram, dat ook te Goes werd op gevangen, millioenen verslagen harten roepen tot u om hulp. Helpt de .we duwen met trouwe broederschap. Ernstige gevaren dreigen, volgens Solt, van buiten en van binnen. De tegenstanders van Duitschland lieten zich door hun victorie-hartstocht me- üesleepen en schenen het op het leven van bet rijk aan te leggen, terwijl in nerlijk dat leven bedreigd werd door de strevingen naar afscheiding. En zoo donker zag de, staatssecretaris, -wat den laatsten factor vooral betreft, den toestand m, dat hij als zijn meening te kennen gat dat de ©ogenblikkelijke' toöstanu alle lie op op vrede verniel- tigde. Wilson mag zich wel zeer haasten, wil hij' ernstig trachten den groeten nood eenigszins te lenigen. Straks is het voor duizenden en tien duizenden te laat. Solf verklaarde zijn eenige hoop te stellen op de conferentie der Duitsche bondstaten, waarvoor hij sprak. Deze moest beslissen, dat de centrale macht, onder geen andere macht zou staan. ouder het oude bewind hadden de tegenwoordige machthebbers met smaad van een „bij-regeering" gespro ken, welke niet door de afzonder lijke staten erkend werd en de bui- tenlandsche politiek moest in handen van de rijksregeerinig! berusten. Korte berichten. Uit Australië zal nu onverwijld 45000 Jton tarwe naar Europa ge bracht worden. Clemenceau gaat 4 Dec. voor twee dagen naar Londen, daarna naar Metz, en Straatsburg. De Roemeniërs ruiden Zeven bergen binnen. Keulen is reeds, door de geallieerden bezet. Het Fransche s.sr Felix Thauas is in de lucht gevlogen6 man pmgej- komen. Poolsche soldaten uit Pruisen, wier aantal te Warschau op 5000 en in geheel Rolen op 10.000 man -ge schat worden, hebben een Poolsche regeering .gevormd. Het Weensche blad. „Abend" pu bliceert volgens een Wolff-telegram, een document, waaruit blijkt, dat ex- kèizer Karei in zijn kwaliteit van op perbevelhebber van het leger een jaar geld van IV2 millioen kronen ont ving. Einde Mei 1918 werd deze re geling met terugwerkende kracht vast gesteld, zoodat de keizer voor zijn af danking nog- 2V2 millioen kronen ont ving, Ook voor November werd vol gens de socialistische „Arbeiterszei- tung" „salaris" uitbetaald, ofschoon de keizer op 2 November het opper bevel neergelegd 'had. In Denemarken is van regeerings- wege een commissie gevormd, om le ger en vloot te hervormen. Naar de „Manchester Guardian" meldt, is He levensstandaard in Enge land in totaal W pCt. hooger dan in Juli T9Ï4'. De Hongaarsche minister van landbouw heeft verklaard, dat van bet grootgrondbezit en bet grootkapitaal een deel zonder vergoeding in eigen dom van den staat resp. het volk diende over te gaan. In Frankrijk zullen weldra de oude lichtingen worden gedemobili seerd, ten getale van ongeveer 500.000 man per maand, Het aantal Amerikaansche doo- den in den oorlog is- niet 52.169 (zoo- als eerst, werd opgegeven) maar 53.169. Volgens een Havasbericht zohcl de nieuwe gemeenteraad van Metz tele grammen van hulde aan Poincaré en Clemenceau, opende 'een 'inschrijving! voor de Fransche oorlogsverminkten, en besloot ,de straten de 'namen van vóór 1871 terug te geven. De nieuw© straten zullen naar Fransche generaals worden genoemd. Uit vele plaatsen in België ver namen we, dat er onlusten hebben plaats gehad, 'doordat Belgen buiten sporigheden pleegden tegenover die genen, die gedurende den .oorlog heb ben gewerkt voor en geleverd aan de Duitschers. In Tongeren was het Zon dag en Maandag buitenmate onrustig. De vernielingen en plunderingen wa ren van dien aard, dat «.vele Tongera- naren gevlucht zijn naar Holland, ook naar Maastricht. Koning George zal in December een officieel bezoek brengen aan ko ning Albert. Woensdag zal de beurs te Brussel worden heropend. De Duitschers zul len van de effectenbeurs worden uit gesloten. De Berlijnsche stadscommandant, geett in overweging bij de feestelijke ontvangst der terugkeeremde troepen de oude rijksvlaggen te gebruiken voorzien van roode wimpels. De Moskousche pers meldt, dat voor revolutionaire doeleinden 26 millioen roebel beschikbaar zijn ge steld. Aan de gegoede klassen is een belasting van 10 milliard opgelegd. De te Berlijn aangekomen verte genwoordiger van Duitsch-Oostenrijk, dr. L. Hartmann, heeft verklaard, dat de Duitsch-Oostenrijksche' republiek reeds besloten heeft zich bij het Duit sche rijk aan te sluiten. Botha en andere Zuid-Afrikaan- sohe staatslieden 'zijn naar Engeland vertrokken om 'aan de vredesconferen tie deel te nemen. Ook de premiers van Kieuw-Zeeland 'en New-Foundlanid worden in Engeland verwacht. Op grond van een vrije stemming is Rosegg (m Karinthië) door Zuid- slavische posten bezet. In Roemenië is het parlement ontbonden en een constituante bijeen geroepen. De verkiezingen zullen in Januari plaats hebben. Het Engelsche ministerie van oor log beeft een ontwerp aangekondigd omtrent een uitbreiding van den mili tairen dienst in het Britsche leger om mannen beschikbaar te hebben voor lelie g arnizoenen in de overzeesche ge bieden, alsmede de noodige reserves in het land zelf. Koning George vertrekt vandaag met den prins van Wales en prins Albert van het Buckinghampaleis op weg naar Frankrijk. Donderdagmiddag wordt de koning te Parijs verwacht. Tweede Kamer. Reeds verleden Vrijdag is de lastige zaak van ld® binnenschipperijl aan de orde gekomen; gisteren is z'ij! vierder afgewerkt. Veel verder is rij niet gekomen, aangezien het wetsontwerp1, dat zl. h. s. wérd aan genomen, aan de Regieéring algemeen© bevoegdheden schenkt en het geheel tie vraag zal blijVen welk gebruik de Ré- geering van die bevoegdheid maken zal. Iets is er reeds van bekend.- Immers de Minister van Landbouw zal een commis sie benoemen, welke hem van advies zal dienen over ,de te' treffen regeling. Doch wederom: veel is dat niet. Want de uitslag van die commissie is geheel onzeker. Met een ander ontwierpi ging 't niet zoo voorspoedig. Er werd n.l. een contract voorgesteld tusschen den Staat en de Maatschappij Zeeland, voornamelijk ten bate van het vervoer van de „mail" op' Engeland. Te genover de verplichtingen der maatschap pij strekkend tot verveer staan verplich tingen van den Staat van finantiëelen aard. Daarbij' krijgt de minister van Wa terstaat zteggenschap in de arbeidsvoor waarden van het personeel der maat schappij'. Aan idie arbeidsvoorwaarden viel heel Wat te verbeteren. Qver onvol doendheid der arbeidsvoorwaarden waren! eigenlijk allen het eens. Uit -de„ toezeg gingen van Minister Iiönig was ook op' te maken, dat hij het de maatschappij niet makkelijk zou maken. Bovendien beloofde dia Minister, dat hij over die voorwaarden de organisatie eerst zou hooren. Maar het ontwerp had tegen rich, zegt de Msb., dat het voor oorlogstoestanden betekend was en nu, omdat bet van 1 October 1918 tot 1 Januari 1920 gelden zou, voor vredestijd zou moeten gelden. Dit contract geldt voor den termijni 1 October 1918—31 December 1919- Het is gebaseerd op den toestand ter zee, zooals die was te voorzien in Juli j.l., toen het contract geMoten is. Thans Zijln echter de vooruitrichten voor 1919 ge heel anders. In plaats van enkele vaar ten, plotseling geschiedend, en daardoor weinig opbrengend aan reizigers- en goe derenvervoer, zijln thans geregelde vaar ten waarschijnlijk, welke uit dien hoofde waa'rschijhlijk veel meer 'zullen opbren gen. Het contract kent buiten de vast© ver goeding voor gereed zijln a f425.000 per jaar, vergoedingen per vaart, n.l. f3500 voor de eerste vaart pier etmaal, f3225 voor de tweede. Dat woïdt veel te duur als' er gere geld gevaren wordt en reizigers- en goe derenvervoer wteer normaal opbrengen. Minister König kon de juistheid van ■een en ander niiet bestrijden en verklaarde er prijls op te stellen liever met eein ge wijzigd ontwerp' te komen waarvoor hij schorsing der beraadslaging vroeg. Slaolie. De Fransch-Hollandsche Oliefabrié- ken v.h. Calvé-Delft te Delft hebben een organisatie in bet leven geroepen waardoor bet mogelijk is, zonder dis tributie van regeeringswege, He sla olie bet publiek te doen bereiken en bet gevaar uit te jStehakelen,, dat het artikel in den kettinghandel geraakt. Deze regeling komt hierop neer, dat. verbruikers aanvragen, om slaolie te mogen ontvangen, rechtstreeks indie nen bij de voornoemde Fransch-Hol landsche Oliefabrieken; bij hun bestel lingen zullen zij hebben'aan te geven, door bemiddeling van welken winke lier zij de olie wenschen te ontvan gen. De Fransch-Hollandsche Oliefabrie ken zenden de bestelde partijen aan den winkelier af, en geven tegelijker- i tijd aan den verbruiker kennis, dat aan. den door ben genoemden winke lier de bestelde slaolie is toegezon den. Nieuw lid. ,yan de Tweede Kame r. In de gisternamiddag gehouden zit ting van het centraal is'tern bur eau is tot lid van de Tweede Kamer, in de plaats van wijlen den heer W. H. Boo gaard!, benoemd 'verklaard de been J. van RijZewijk te Tilburg. B ur ge rwachten. Zeer binnenkort is te verwachten een circulaire van den minister van binnenlandsche zaken, in overleg met diens ambtgenoot van oorlog, tot de burgemeesters van de grootere ge meenten, waarbij deze worden aange spoord, vooraanstaande ingezetenen, hunner gemeenten op te wekken, het initiatief te nemen tot vorming van burgerwachten, die in moeilijke tijden de taak der politie kunnen verlichten, Allerlei. Er zullen in ons land 34000 paar den geslacht worden, waarvan het vleesch zal gedistribueerd worden. De Ned. gezant te Petersburg is in ons land gearriveerd. Het Duitschgezinde weekblad De Toekomst zal ophouden te verschijnen. Mr. Troelstra moet, naar uit Den Haag aan d'e Prov. Gron. Ct. wordt gemeld, zeer ernstig ziek zijn; bij zal eenigen tijd het bed moeten houden en lang rust moeten nemen om zijn diep geschokt zenuwgestel weer m orde te brengen. De veehandel zal zoo spoedig moge lijk vrij gegeven worden. De kolenaanvoer uit Duitschland is tot nader order uitgesteld, zegt De Tel. Volgens' Reuter overwegen de gealli eerden de uitlevering van den ex-kei zer te vragfen. De Koningin zal 6 Dec. haar feeste- lijken intocht te Apeldoorn houden. Een Neef. s,.s. is: van Rodterdajm naar New-York vertrokken om een la ding boterolie te balen. De Koningin-Moeder begaf zich- bé denmiddag per electrischen trein naar Rotterdam om op het Raadhuis ge tuige te zijn van de hulde, die H. M. de Koningin gebracht zal worden. Mr. D. H. Andreae wordt handels- attaché te Washington, de heer F. B. 's Jacob te Londen. Minister Ruys heeft gisteren een commissie ontvangen uit S. D. A. R. en N.V.V. Engeland heTvat den uitvoer naar Nederland op vergunningen, behalve voor katoenen en wollen stoffen. In een officieel bericht zegt de Ned. regeering, dat de wapenstilstand vrij lating der geïnterneerden meebracht, waarom er ook geen bezwaar kan be staan, om ongewapende Duitschers door Limburg 'te laten gaan. - Oorlogsschepen in onze wateren worden geïnterneerd. Uit België ko mende handelsschepen mogen vrij naar Duitschland varen. V De l'eiding der Antirev. Partij. In de vacatures, ontstaan door het bedanken van dr. A. Kuyper als voor zitter en Minister ld en burg als onder voorzitter van bet Centraal Comité, is in, de vergadering van Maandag 25 November voorzien. Door het Centraal Comité is als tij delijk voorzitter 'aangewezen de heer H. Colijn, lid van cte Eerste Kamer der Staten-Generaal, en als tijdelijk ondervoorzitter prot. mr. P. A. Die penhorst. (Rott.) Hervormingsplan antï'gew p ar tij. De anti-rev. kiesvereen. „N. en O." te Stad- en Ambt-Doetinchem bieden het bestuur van de S ta ten - kiesk rin'gr centrale Aalten het volgende schema voer een hervormingsprogram del* antirevolutionaire partij aan I. Verbeteringen op staatkundig ge bied; Buitenlanid'scbe politiek; aan sluiting Statenbond; vrije wereldhan del afschaffing geheime diplomatie. Koloniale politiek:: Invoering zelfbe stuur (geleidelijk); in exploitatie bren gen natuurlijke hulpbronnenland bouw, mineralen, enz.; krachtige be vordering ontwikkeling Suriname en Curasao; steun Christelijke zending. Binnenlandsche politiek. Wetgeven de macht: Afschaffing Eerste Kamer; instelling Kamer van Belangen; aan vaarding algemeen Vrouwenkiesrecht. Rechterlijke macht: Domoeratiseering (juryrechtbanken)'; voor ieder gelijk en snel recht; hervorming gevangeniswe zen; invoering administratieve recht spraak. Uitvoerende macht. Toestemming volksvertegenwoordiging voor het ver-. klarelnl Van oorlog. Afschaffing legéf en vloot, zoodra ook andere mogend heden daartoe overgaan. Zoolang dit niet is geschiedverbetering militaire rechtspleging. Arbitrage. Vereenvoudi ging administratie, in de eerste plaats door, opheffing onnoodige colleges, commission en ambtenaren. Afschaf fing jachtrecht. Wijziging notariswet (notaris openbaar ambtenaar, verbod immoreele wijze van verkooping). II. Verbeteringen op Sociaal gebied. L Erbarming en deernis met Ideta ellendige, ook met den ellendige Idoor eigen schuld, en recht voor den ver drukte. 2. Sturen in democratische richtingBij benoemingen op alle ter rein geen rekening houden met standi^ maar uitsluitend met geschiktheid eü kenning van minderheden als' waardig. 3. Verzekeringswetten, a. Uit voering, aanvulling' en uitbreiding veï^ zekeringswetten Talma. b. Beter toei zicht op het particuliere vcrzekeringsli .wezen. 4. Achturige werkdag in alld bedrijven, waarin het noodig en moja gelijk is. 5. Vakorganisatie, a;. Erkem ning en wettelijke regeling, b. Samen'-i werking} itusschen patroon en arbei der. 6. Privaat bezit. a. Betere regef- ling; opheffing schrille tegenstellingen, h. Beperking grondbtezit. c. Wijziging onteigeningswet in democratischen geest. Eenvoudiger wijze van ont eigening met kort proces Jen behoeve van uitbreiding bebouwde kommen, wegenaanleg, volkshuisvesting, electri- citeit, gas en waterleiding. 7. Woning bouw: Krachtige voorziening in iden woningnood.. 8. Elec triciteitsv oorzie' ningElectrificatie. van het geheel© land van (rijkswege. 9. Onderwijsa. Algeheele gelijkstelling openbaar en bijzonder, b. Onbeperkte gelegenheid voor intellectueel aangelegde minder heden tot opleiding bij middelbaar en hooger onderwijs, c. Wettelijke 'rege ling ambachtsonderwïjs. 10. Kunst. Be scherming van de kunst. Toekenning van de plaats, welke haar toekomt in Staat., Provincie en Gemeente bij ste- denaanleg, bouw en aanleg. 11. Ze delijkheid. Bevordering openbare ze delijkheid. Bescherming groote gezin nen. Sluiting Schiedam. Zoolang dit niet is geschied, invoering plaatselijke keuze. Bevordering Zondagsrust. Aan den voorzitter der antirev. Ka merclub is bovendien verzocht zoodra mogelijk 't initiatief te nemen tot 'het beleggen van een Deputatenvergadet- ring of tenminste een vergadering van het Centralen-Convent ter voorberei ding; eener Doput a ten vergadering en vaststelling- onzer gedragslijn. De memorie van toelichting is o m. onderteekend door den heer W. S. J. Tenkink en Ds. S. Huismans. Dei Minister van Landbouw zal rich einde dezer week naar Zeeland begeven, vergezeld van den regeeringsadviseur den heler Spanjaard, t'ein einidei. züc'h op dio hoogte te stellen van de oogstresultaten; meier in het bijzonder van die van aard appelen. Bondsring „Welst-Z,uiid-Rievö- land en N00 rid-B. 1©vie| 1 and." Op Donderdag 28 Nov., hoopt D.V. bovteng^ noeimdle Bondsring;, fcljm Diankdagvergades» ring tel houden in de Geref. Kmrk te Hein- bemsz'and. Daar zulllen behandeld worden 1. „D© Jong. Vier. _ein het sociale leven. 1 door C. Lpfcersö van. Heinkenszand. 2. Marcus etn 'rijn Elvangieliel" door Chr. Meilste' van Nieuwdorp.' Allleln, dijö bfeilang stelten in dezen ar beid wortdiein opgewekt delzfe vergadering; te beizoiekfen. Immers zien wij thans op de agenda |een onderwerp, dat vooral in deze dagen, als zjepr actueel mag beschouwd worden. Die „Jong. Vei-, en het sociale levlen" zal ons opehbareh wat men op dit terrein van ons té wachten heeft. Ook zullen wie lelt» mogen beluisteren, omtrent ons dierbaar Woord van God, opdat wij ook daarin mogen tolejneimen, in .kennis van God jein in liefde tot pnzjein Zaligmaker, J|eizus Christus, Middelburg. In die buitengewone ver gadering van aandeelhouders van da stoomtram „Walcheren" werd tat cöan- missaris in del vacature, ontstaan door bet ovterlijdein van den heer J. A. Zip; gekozen dé heer T. H. de Meester. Goes. Gisteravond is de jaarvergadering gehouden van hielt Volkshuis. Na ppe-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1918 | | pagina 1