No. 38 Woensdag 13 November 1$#I8 33e Jaitrgaiig WERELDOORLOG 1914-1918. Staten-Osneraal. Buiteniaiid. BfnnesiSand. Uitgavë van fe Naaml. Venn. LUCT-OR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. (Telefoon No. 11.) Bureau te Middelburg: TIRMA F. P. DHÜIJ L. BURG. DruEkBrs: Oost&rbaan Lc Cointre, Go«s. Wattef. t Met leedwezen namen wij kennis van het overlijden van den jongen man, wiens naam, die hier boven staat, vooral in de Zeeuwsche arbeiderswereld zulk een goeden klank had. Reeds op jeugdigen leeftijd streed Wattel, als werkman, als typograaf, trouw op allerlei gebied mee voor de Chr. beginselen en hunne toepassing, in de eerste plaats op het terrein van den arbeid. Schoon naar lichaam zwak, toonde hij in dezen strijd een geestkracht en ener gie, welke anderen bezielde. Zoo kwam hij in de vakkringen naar voren, en verwisselde bij zijn ambacht met de betrekking van vrijgestelde en van voorzitter van den Ned. Christ. Gra- fischen Bond, en zijn geboorteplaats met 's Rijks hoofdstad. Die Bond verliest veel in hem. Meer echter nog verliezen in hem zijn Gade en Bloedverwanten, wien wij de genade des Heeren toebidden, om dit zware kruis met lgdzaamheid te mogen dragen. Beknopt overzicht vsn den toestand. ■Wij kunnen ons de geestdrift voorstel len, die bij1 het vernemen der tijding van den. wapenstilstand in de hoofdsteden den geallieerden geheerscht beeft een geestdrift, waaraan Wilson, Clemenceau, Lloyd George, Orlando en anderen in de Schoonst klinkende bewoardinigienj .uiting "'hebben gegeven. ■Op de fronten was de stemming andiers. Er gebeurde niets, dat op een be- tooging leek. De houding van het pu bliek "was opgewekt, maar onverstoor baar, die van de Britsche soldaten bijna onverschillig. De tijding weid dadelijk naar de front linies gezonden. De troepen kregen be vel de bajonet af 'te- slaan, de geweren te ontladen en zich niet met den vijiand te verbroederen. H Aan DuitScben kant werd wat gejuich gehooid, maar over 't algemeen nam] men ook daar 't nieuws kalm op. Achter de linies was meer vreugde betoon. Parades wleWen gelast en om telf uur weerklonk bet trompetsignaal „staakt bet vuur". De muziekkorpsen speelden het volkslied, de marseillaise en andere militaire jwjjjzen. Kort daarop waren "de wegen zlwart van de vluchtelingen en bevrijde Duit- schers. De stemming in de oorlogszone jvas om- 't algemeen die van stille dank baarheid. Moge ieder nu inzien, dat betgeen de wereld nu in de eerste plaats noodig heeft, de vrede is'. Zoo naar buiten als naar binnen. Want welke ellende Sou de volken nog te w.acbten staan, als nu door bur geroorlog de landen in een chaos zou den' Worden gedompeld, die vooir lange jaren een economisch herstel onmogelijk zou maken1. In Duitschland heeft men dat begre pen en hoe zlwaar het velen ook ongie- twijfelt! zal vallen om zich aan te pasi- sen' .aan de niepwe omstandigheden, te genover het nationale gevaar van nieu wen jammer en pnvermijfleiijken onder gang heeft men aan de nationale ge schillen' hgt zwijgen opgelegd. Dat ver klaard den snellen vooruitgang en het ordelijk verloop van de revolutie, die er op gericht is .een ©enige Duitschei republiek althans een eenigen D'uit- schen .staat te vormen, welke alle volksgenooten, ook de Diuts'ch-Oostenrij- kers, zal omvatten. Uit alle bondsstaten komen de berich ten van het afstand doen der dynastiën! en in alle kalmte voltrekt zich aldus de geboorte van het republikeinsche Duitschland. Dit is: zieker wiel het beste bewijs van den hopeloozen toestand in Duitschland door (den econoimischen druk ontstaan, en die het volk onverschillig maakt voor al hetgeen het vroeger eerde en beleed. De kreet om Vrede en brood overstemt alles. Be afdanking der dynastieën. FRANKFOB.T a. MAIN, 12 Nov. In Duitschland zinken nog steeds meer dy nastieën ten gronde. Naar uit Weimar wordt gemeld, verklaarde de groothertog van Saksen-Weimar, dat hij voor zich en zijne nakomelingen afstand van den troon jvil doen, als de persoonlijke vei ligheid van hem en zijne jfamilie ge waarborgd wordt. D;e hertog van Sak- sen-Meiningen had besprekingen met ver schillende landafgevaardigden. "Hij heeft VERSCHIJNT ELKEN WÊRKDAÜ. Abonnementsprijs: Por S maandan fr. p. post f 1.75 Losse nummers- 0.05 Prijs dér Adrertontiëns 1-—4 regels f 0.80, iedere regel meer 20 et Verhoogd mot ee* tgdelgken oorlogstoeslag - van 20 3-maal wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voonleelige voorwaarden- Bewijsnummers 5 cent. getracht met hen over verschillende kwes ties. tot overeenstemming te. komen. De onderhandelingen over den troonafstand van den vorst van Waldeck-Pyrmont zijn door den; Kaaseter arbeiders- en soldaten- raad reeds te Arofsen ingeleid. De chef van: het kabinet is de meening toegedaan, dat de afdanking een ziaak is van het staatsministerie en den landdag. Voor- loopig weetmnen nog niet hoe het-volk van Waldeck tegenover de afdanking staat. De arbeiders- en soldatenraad heeft de onderhandelingen afgebroken met de opmerking, dat vrijwillige afstand aan bevolen, wordt. Bultiohland vraagt vredesoflderfeandeHngan te btgienen. BERLIJN, 11 November, (H.N.). De volgende nota is door de Duitsche re geering aan d»n staatssecretaris van bui- tenlandsche zaken te Washington, Robert Lansing, verzonden: Daar de wapenstil stand thans gesloten is, verzoekt de Duitsche regeering den president der Vereenigde Staten maatregelen te treffen veor het openen van vredesonderhande lingen. Teneinde deze te bespoedigen stelt de Duitsake regcering voor om in de aller eerste plaats een voorloepigen vrede te bewerkstelligen en verzoekt om mede- deeliug op welke plaats en op welken tjjd de onderhandelingen zouden kunnen beginnen. Daar er dringend gevaar voor een hongersnood bestaat is de Duitsche re geering bijzonder verlangend onmiddel lijk onderhandelingen te beginnen. (w.g.) SGLF, staatssecretaris vstn buitenlandschezaken_ Korte oorlogsberichten. Voor het overgangstijdperk van het economische leven in Duitschland tot den vrede is een rijksbureau ingesteld on der den titel van :„rijksministeri© voor economische demobilisatie", en onder lei ding van den le luit. Köth. Men meldt uit Esscben (Belgische grens) De Duitsche commandant die met nog 30 man bewakingstroepen was achter gebleven, weigerde gisteren dei Duitsche vlag van het stationsgebouw, met .de Bel gische te verwisselen;. Nadat men hem beduid had, dat,-, Wan neer hij bleef weigeren aan het verztoek gevolg te geven, men hem zou dooden, gelastte hij de Duitsche vlag nieer te halen. De Duitsche opperbevelhebber in h;et Oosten beeft zich -met zijn leger evenals 'de opperste legerleiding tier be schikking der nieuwe regeering gesteld. De sociaal-democraten] yan Thürin-' gem vormden het plan een staat te stich ten: g'root-Thü'ringen, met een revolutioi- naire grondwet. Volgens "berichten uit alle deelen van Duitschland is' overal het treinver keer weer hervat .tijdelijke storingen héb ben slechts op enkele trajecten plaats. De levensmiddelen-voorziening: der groote steden heeft niet geloden. In, een congres-rede zegt president Wilson, dat den volkeren der Centrale rijken de behulpzame hand moet worden geboden1, bij het zloeken naar den weg, die leidt naar de verwieztenlijking van' hunne verwachtingen. De Engetscbe pers protesteert tegen het feit, dat Nederland den Duitschen keizer gastvrijheid verleent en eischt zijn uitlevering. Keizer Karl doet afstand van elK aandeel aan de staatszaken. Hoover, de Amerikaansche voedsel- regelaar, komt weldra naar Europa om de levensmiddelenvoorziening van de be vrijde gebieden te organiseeren. De nieuwe Düitóche regeering zal voorloopig geen wijziging brengen in de bezetting der buitenlandsche diplomatieke posten. In -EIzas-Lotharingen is een natio nale raad, gevormd. De Duitsche regeering doet een hei- roep op de plattelandsbevolking, om de steden van levensmiddelen te voorzien. De Pooisch-Galicische grens is voor goed vervallen. E,en' draadloos telegram uit Enge land gaat nog eens ben militairen toe stand na op' het pogenblik, dat het laat ste schot viel. De geassocieerden hielden toenj een front van 300 mijt beztet. De laatste beslissende tooneelen ontrolden zich precies op historisch© gevedfitsterrei- nen in Frankrijk en Vlaanderen. Bij' hun laatsten opmarsch namen de Britten Mal- plaquet. Uit Parijs _wordt gemeld, dat Ver sailles zeer .waarschijnlijk de zetel zal 1 worden voor de vredesconferentie. De Temps pielding makend van het bericht volgens hetwelk 'president Wil son voor de vredesconferentie naar Euro pa over zal komen, zegt, dat dit bericht door information uit Londen bevestigd wordt, Keizer Karei "is1 met de familie Maandagavond per auto najar Ekharts- haus gereden. Alle nog niet verzonden oproepingen veor het Amerikaansche leger zijn ver zonden. Ook in Engeland is de recru- teering gestaakt. Volgens een Reuterbericht zijn 40 personen verdronken bij de torpedeering van het slagschip Britannia". In de landen der geassocieerde naties heerscht groote vreugde over het sluiten van den wapenstilstand. De Duitsche regeering doet een beroep op de proletariërs van alle landen om te protesteeren tegen de handhaving van de blokkade. De opmarsch der Serviërs in het Hongaarsche gebied duurt voort. Ze hebben Ujoidak bezet. Tweede Kamer. De revoluiie in de Kamer. Zonder relletjes ongekende weelde. Troelstra heeft nogmaals in ons par lement betuigd, dat het zijn streven is ons' land in den burgeroorlog te storten. Nu ja, een „vredige" revolutie wil hij, doch jyat zal de practijk te aanschouwen geven, als God er ons niet yoor be hoedt. Alleen' de S. D. A. P. zou in staat zijln de zaken in ons' )and' staande te houden, want, zëid© Troelstra, als 'de revolutie der S. IX A. P. niet slaagt, dan breekt er een anarchie uit, yyelke niet te beteugtelen is. Wijnkoop riep hem toe: Gij' durft niet eens in Amsterdam te kounien! Dat lijkt voorwaar' niet veel op ordelijk baas' zijn. Als de socialisten de baas, wacht ons: Onteigening op groote schaal. Overneming Zonder vergoeding (dief stal dus) van aandeelen v,an groote be drijven' door den Staat. Dien opbouw op socialistischen grondslag zal men door dwang bewerken. Waarom een minderheid 'die macht mag oefenen over de meerderheiijd? Wel, zei Troelstra, 'tzit 'm in dé kwaliteit van de minderheid. Veel bezwaren ziet hijl niet, want op leger noch op politie Zal deze regeering kunnen rekenen, zloo meent hij!. Bij wijze vari gunst mogen de ander© politieke groepen meedoen aan het socialistisch bewind, als jiet socialisme maar de lei ding heeft. „Wij willen Nederland niet omlaag drukken, vervolgt Troelstra, maar hoog op voeren en dit ;'geeft ons het zede lijke recht om een staatsgreep- uit te voeren, welke de verwezenlijking vanj onze eischen nader brengt. „Het proces van dezen tijld zal zich moeten ontwikkelen en kunstmatige te genstand kan die ontwikkeling onmoge lijk verhinderen, hoogstens vertragen. „De heer Rutgetes jroeg spr. hoe denikt ge- die staatsgreep te volvoeren zonder ge weld. Weln,u, dit is' zijpi antwoord. Onlza arbeidersbevolking is door de leerplicht wet ontwikkeld, en i$ 'tp beschaafd o-m tot Russische excessen over te slaan. Men •heeft he|m 'in arbeiderskringen verweten, dat hij verwaterd was, zijn politiek was dan ook nooit gebaseerd op> gewield. En wanneer hij dan een toon aansloeg als op dezen, mid'dag, dan Was dit w-ijii hij verwachtte, dat het historisch oog'enblik ■ieder de oogen zou doen opengaan, zoo- dat hij zien' zou, dat Ide komende "dingen) niet te keeren zijln. Daarom heeft hij' uit voerig betoogd, dat deze Regeering niet meer de macht heeft o|m' te regeecen. „Op welke wij|zte de arbeidersklasse haar plan z'al volvoeten, wordt Zondag op het congres beslist". Dat ons Christelijk volk, dat allen, die revolutie en hongersnood vreezen, zich van- hun roeping bewust zijln en een hechten dam- vormen tegen den revolu tionairen maalstroom. Of wat dunkt hun van het slchoonel perspectief, dat minister Ruijs o-piende: Voor regeering en vdlkstvertegenwoor- diging zijn thansi allereerst noodig: rust en zfelfbedwang. De wereldgebeurtenissen volgen elkander 'zoo snel op, dat hijl, diie het niet door hem begeerde ambt be kleedt van leiding te moeten geven aan de regeering, allereerst den indruk moet geven van rust. Er z'al geen nieuwe opperbevelhebber worden benoemd. Zoodra het mogelijk wasl, besloot de regeering tot gedeeltelijke demobilisatie. Allerlei maatregelen £ijh genomen omi den' economischen nood van het volk te verlichten. Op 15 Nov. zal het rant soen brood '280 gram warden en eer- j lang zelfs 300 gram, met verbeterde kwa- l liteit. Reeds zijh schepen onderweg om graan te halen, ook vet en kolo- aise, producten worden aangevoerd. De onderhandelingen in Londen hebben een gunstig verloopen zullen de be schikking geven over zeer belangrijke hoe veelheden grondstoffen en levensmid delen. Als contra-prestatie zal gedurende 5 jaar een crediet van 150 millioen gul den tegen 5 pet. aan "de geassocieerden! moeten worden gegeven. De minister zlegt, dat iedere orde-ver storing den arbeid der overheid zal be lemmeren. prdevers'toring op1 dit oogen blik ztou alle onderhande lingen in gevaar brengen, zou binnen- en buitenlandsch 'Vervoer ver hinderen en leiden tot ontreddering van het bedrijfsleven, tot hongersnood. (Zeer juist!) Daarentegen zou samenw©rking tus- schen regeering en volk dien toestand voorkomen en een normalen toestand al lengs weer in het leven roepen. (Gemom pel bij de socialisten). Gebeurtenissen ini het buitenland werken hier na, maar de regeering doet een krachtig beroep op het geheel© volk om zich tast aaneen te sluiten en schouder aan schouder met de overheid de orde te handhaven. Rech ten en. vrijheden van ons volk zijn van oudsher groot en vele geweest. Voor de eischen van den nieuwen tijd mag niemand ongevoelig zijn, maar ge welddadigheden in welken vorm ook, kun nen en zullen daarbijniet anders dan storend werken en zullen het ook on mogelijk maken, dat de volkeren hier bij* ëen komen om over den volkerenbond te spreken. De regeering do-et een beroep op het parlement tot eendrachtige samenwerking. Bedriegt niet alles1, dan is. het oorlogs gevaar voorbij. Onze militairen zullen straks naar huis terugkeeren. Zij hebben den dank van het vajcferland verdiend. (Bravo's). De Argentijnsche regeering heeft de Duitsche stoomschepen Seydtitz Sevil- la en Patagoaia in beslag genomen. In Noorwegen zal aan ieder huis gezin een halve flescli cognac worden verstrekt als voo'behoedmiddel tegen de Spaansche griep. Een reeder geeft in de Noorsche bladen den raad veel te rookeïi en te pruimen. De schepelingen, die iu met pest besmette havens vertoeven, hebben steeds hot rooken en pruimen toegepast. Be Maud met Roald Amundsen aan boord is volgens te Archangel ont vangen bericht, den 26en Augustus in open water tea Oosten van Janial aan gekomen. Het schip heeft aldaar de opge slagen olie, alsmede 15 honden ingenomen en zou de reis naar de Noordpool voort zetten. Brieven; zijn op 4 September verzonden. Een proclamatie van de Re geering. Door de Regeering is uitgevaardigd een door alle Ministers onderteekénde procla matie van den volgenden inhoud: In deze meer dan ooit moeibevolle tij den, ziet de Regeering zich genoopt 'een dringend beroep te doen op de medewer king en den steun van alle medeburgers- De oorlog behoort tot het verlëdene, maar hersteld is nog allerminst de ont wrichting van het economische ieven- Alleen met inspanning van alle krach ten zal het tijdperk, waarvoor wij thans staan, voorbijgaan, zonder de meest ern stige rampen met zich te brengen- Mochten onlusten of erger den richti- gen gang vari zaken belemmeren, dan moet het ergste worden gevreesd- HET VOORBEELD VAN RUSLAND is éen onmiskenbare baken- Last tot DEMOBILISATIE, voor zoo veel zulks slechts eenigszins mogelijk is, werd reeds gegeven. Zorg is gedragen, dat de gewezen sol daten niet radeloos zullen zijn- De militaire voorraden worden ter be schikking van de burgers gesteld- Daar door zullen tal van LICHTLOOZE GEZIN NEN in het bezit van petroleum worden gesteld. VIJFHONDERDDUIZEND PAAR MILI- TAIRE SCHOENEN komen ter beschik king. Goedkooper onder- en bovenkleeren worden dezer dagen op groote schaal verstrekt- Het broodrantsoen 'wordt over eenig4 dagen van 200 tot 280 gram verhoogd- Kwaliteit en voedingswaarde zullen ver- beteren. VET- EN KOLONIALE WAREN wor den uit Indië spoedig verwacht. In ruime mate zal AFSLACHTING VAN PAARDEN EN SCHAPEN ten behoeve van de vleeschvoorziening plaats vinden- De handelsvloot is op het punt van uit te varen. Een voorloopige schikking met de ge allieerden waarborgt ons de spoedige le vering o. a. van 50,000 ton tarwe, 2000 ton cacao, 6000 ton petroleum, 1000 ton; benzine ,1700 ton s,oda en zeep, 3000 ton looistoffen, 4000 ton katoen, 1000 to® wol- Uit Amerika kunnen bovendien 4000Q ton graan, uit Engeland wollen en fc$« toenen garens en goederen worden aan gevoerd. Alle schikkingen met het buitenland worden op losse schroeven gezet, als het wettig gezag wordt aangetast- Moge het gezond verstand van de ovAr- groote meerderheid onzer bevolking haafl en vooral de minderbedeelden beware®' voor de naamlooze ellende, wlelke faaas deel zal zijln, als de geregelde gang vatï zaken wordt verstoord- Volk van Nederland, gij hebt uwe po sitie zelf in handen! Tegenover de aankondiging, dat eënë minderheid naar de macht zal grijpen, heeft de regeering "besloten, in het be lang van de rechten ën vrijheden van het gansche volk, het gezag en de orde te handhaven. De eischen der Revolutionairen. Gisternacht had te Amsterdam een buitengewone spoedvergadering plaats van het Landelijk Revolutionair Comité. De vergadering die tot diep in den nacht duurde waai' ide Revolutionaire Kamer fractie vertegenwoordigd was' ham het volgende program van actie aan: 1. Directe aftreding van de Regeering en de gemeentebesturen. Instelling van een Volksregeering op den grondslag van deRaden van Arbeiders en soldaten. 2. Overgang tot de afschaffing van het privaatbezit d#or alle bedrijnen die daarvoor in aanmerking komen onder be heer der arbeidersvakvereenigingen te brengen, eon de andere onder voortduren de controle der vakvereenigingen te brengen. 3. Invoeringvan een maximum 8-uri- gen werkdag als overgang naar den 6- u'rigen' arbeidsdag, z'oo mogelijk door de arbeiders z'elf. In de mijrien directe ini- voering van den 6 uren dag. 4. Oogenblikkelijke vrijlating van alle dienstweigeraars, politieke gevangenen en muiters. .5 Afschaffing: van het bestaand© po- litieregiem en .handhaving van de oirde door de arbeiders zelf. 6. Opheffing van alle wetten, die de vrijheid van beweging van arbeiders onj soldaten belemmeren. Verovering van het recht van demonstratie. 7. Onmiddellijke demobilisatie m'et be houd van wapens. 8. Afschaffing van alle indirecte belas tingen en belasting uitsluitend opi bet kapitaal en de hoog© inkomens. 9. Opheffing van de Staatsschuld en verbeurdverklaring van alle oorlogswinst. 10. Afschaffing van het Koningschap en de diplomatie. 11. Een minimum bestaan voor alle ar beiders en daarmee gelijkgestelde', dus ook voor de .gemobilis'eerden benevens inbeslagname van de overtollige woning ruimte ten bate van hen, die daaraan/ behoefte hebben. 12. Gelijk beïechtigheid van- man en vrouw. 13. Verbod van fabricatie en verkoop van1 sterke dranken. De agitatie van deze eischen zal he den beginnen. De Kroonprins niet dood geschoten. Men seint uit Maastricht aan de Msb-: De ex-kroonprins van Duitschland is per auto over de grens gekomen met een gevolg van vier officieren, die in auto's waren gezeten. Zij werden door militaire wielrijders aangehouden en over gebracht naar de woning van 'den com missaris der Koningin te Maastricht. De ex-kroonprins was daar noj gisteren om 5 uur. De interneering geschiedde door den gamizoens-commandant, majoor van Dyl, die den kroonprins met zijn gevolg,.waar toe behoorden majoor von Meuldner, ad judant-majoor von Muller, ritmeester von Zabeltitz en kamerdienaar Bruhn per auto bracht naar het gouvernementsgebouw, al-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1918 | | pagina 1