No. Bi
üonderdag October Stllfe
33e «laargang
Seraphin e,
De Groote Oorlog.
Uitgave va»
Si Naaml. Veen. LUCBOR MS
gtrvWrtigd 1» flhlés.
HooMburea* te Gees:
BANGE VORSfSTRAAT 21fl.
fTetstoo* 3». 11.)
Burttaa te MikMborg;
«IRMA F. P. DHUIJ L. BÜEG-
DmkEer s:
Qosterbaan Le Coiatrs, GoBs.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKE*
DAG.
AboimlimKntsprgs;
Par 3 maand» fr. r. post 11.76
Loeaa 0on*tfeoi-O.Qö
P.rg» dia AdvBilBntiSm
1—i aegels f 0.80, fetae n%d meer SO c&
YeAKHjgd mist B«n tijde! Jjiai ORdCgstoesHttg
ma ID
3-nmi wcrdl 1-nranT MHSSeod
Bg| aboa*aBQt Toordeüige voorwaarden.
BewjjirttoMBrs 5
Geen weloverwogen plan I
Wij hebben onzen lezers al in 'tkort
medegedeeld, dat minister de Vries van
plan is een belasting op da advertenties
van dag-, week- en maandbladen te
heffen.
Zijn Ex. verwacht, dat eenige groote
bladen tegen de ton per jaar kunnen
opbrengen bij een heffing van 10 pCt.
Op z'n zachtst uitgedrukt zouden wij
dit een onberaden plan willen noemen.
Het Vaderland kwam al gauw met
grondige kritiek.
Het is waar, zo© schreef dit blad,
dat er bladen zijn, die in den tijd van
den oorlog door een grooten toevloed
van advertenties aanzienlijke winsten
hebben gemaakt, maar het zijn zeer
enkele uitzonderingen.
De waarheid is, dat met die enkele
uitzonderingen de oorlog voor het kran-
tenbedrijf een zware tijd is. Verschei
den kleine bladen in ons land hebben
dan ook de uitgaven moeten staken.
En nu wil men de bladen nog den
zwaren last van een belasting op de
advertenties opleggen! Neen, zal de
Minister misschien zeggen, niet de bladen,
maar de adverteerders Dat komt, ant.
woorden wij, voor een groot deel op
hetzelfde neer, want de meeste adver
teerders, die de heogere kosten zouden
moeten opbrengen, zouden er winder
om adverteeren. Stel een zaak wil aan
advertenties voor een of ander artikel
f1000 besteden. Wordt daar eu f100
belasting opgelegd, dan zegt hij allicht
Ik geef er niet meer dan f 1000 voor
uit, dan vallen maar eenige bladen uit.
De sterkst staande bladen zouden het
dan niet voelen, web de andere. Of de
advertenties worden minder maien ge
plaatst, of in kleiner formaat. Hoe dan
ook, de kranten zullen het moeten ont
gelden.
Bovendien bedenke men, dat deze
belasting handel en nering zal treffen.
Er zijn zeer vele zaken, die de kosteD
van ruim adverteeren makkelijk kunnen
dragen. Maar voor zeker evenveel is
het een zware post op de begrooting;
zij handhaven dien, omdat zij voelen,
dat zij niet buiten de advertenties kun
nen. Maakt men die advertenties nu duur
der dan verzwaart men voor die kleine
zaken ook het bestaan. Vergete men
bovendien niet de talrijke categorie van
menschen, die werk of werkkrachten
zoeken, en voor wie de advertentie nu
al een heele uitgaaf is.
Dan moeten wij er nog bezwaar tegen
maken, dat de regeering de bladen zou
gebruiken als agenten om van het publiek
der adverteerders een zekere belasting
te heffen, want daarop komt het neer.
Waarbij komt, dat de staten, die de
minister eisoht, e«n omvangrijke admi
nistratie noodig zouden maken, die weer
een aanmerkelijk bedrag zou kosten".
En, zoo vraagt de Residentiebode niet
ten onrechte, waarom wordt juist het
krantenbedrijf veor een exra belasling
uitgekozen
Dan is er nog een andere kant aan
de zaak.
Toen in 1869 het wetsontwerp tot
afschaffing van het dagbladzegel in de
Tweede Kamer aan de orde was, zeide
de heer Oldenhuis Grataraa o. m.Ik
heb dit wetsontwerp met hooge inge
nomenheid begroet. Er m«et „geen tol
zijn op het schrijven en denken", zooals
de groote staatsman, met wien ik de
eer heb nsjjn district te vertegenwoor
digen, zoo geestig en waar heeft gezegd.
FEUILLETON.
door U. Z. VON MANTEUFiFEL.
25) O—
Mathus haid juist zijn eerste dame weg
gebracht en keek rond wien hij nu kiezen
zou, toen zijn tante, die in gezelschap
altijd in „uniform" verscheen, naar hem
toekwam, en zlijn arm nam: „Mathus,
wat beteekende dat alles daar straks?
„Wat, _tante 'Julia?"
»^u> ,11W gesprek en de toespelingen
der meisjes en Marford's reis?"
„Wel, ónder ons gezegd en gebleven,
tante, ik geloof dat bij over Stella zucht
en zijn beawaard gemoed nu door een reis
wil opluchten. Dat is zoo het algemeen
idee. Hebt u er niets van gemerkt? Als
zij er is', kan hij) zijne pogen niet van
haar afhouden."
„En waarom zucht hij dan,"* vroeg de
majoorsche niet op 'haar gemak. „Hij is
als geknipt voor Stella, em gij zou toch
niet zoo dom zijn Olm dezJetn voortreffe-
lijken, aardig-en, rijken man te bedanken?"
Mathus trok de wenkbrauwen op„'Wat
Geen accgns op het verstand. Alzoo,
geen belasting meer op de werking van
's menschen geestgeene belasting op
het Openbaar makeu van gedachten van
aanbiedingen, van aankondigingen over
zaken van industrie, nijverheid en we
tenschap. De drukpers zelve is immers
de genezende bracht vuor het kwaad
dat zij sticht, zij voert het geneesmiddel
tot heling der rampen, die zij mede
brengt, met zichde waarheid komt
door tegenspraak aan het licht en heeft
ten slotte altijd de bovenhand op de
dwaling. Maar wil men die nationale
toekomst, dan moet er geen zegel zijn
op de dagbladen, noch zegelrecht op
advertenties Dan eerst hebben wij vol
komen drukpersvrijheid, ons door de
Grondwet gewaarborgd".
Spraken wij niet terecht van esn
onberaden plan
Dat de minister van finantiën zich
alsnog ber&de en geen steppen doe,
welke de hooggeroemde- drukpersvrijheid
aanranden.
Beknopt ©WEioht va» dan toestand.
De s«hoone „programma"-rede van
prins Max van Baden n»et voor presi
dent Wilson, wanneer hij zich de idealen
te binnen roept, waarmede hij het
zwaard der Ver. Staten in de weegschaal
heeft geworpen, welhaast van een over
tuigende kracht wezen.
Er blijkt uit, dat Duitschland oprecht
een rechtsvrede wenscht, en dat het ter
verkrijging van den vredo tot opofferin
gen ook territoriale bereid is, maar
dan ook alleen, indien de vijand, zich
mede stellend op den grondslag van
Wilson's vredesprograin, van zijn kant
mede bereid is t«t vrijwillig overleg en
elk verlangen terzijde zet om Duitschland
een vrede te dietseren.
Mocht dit verlangen echter bij de te
genstander» de overhand behouden, dan
zou ook de nieuwe Üuitsche volksregee-
ring zich genoopt zien den strijd tot het
bittere einde voort te zetten, dan zou de
regeering het volk moeten oproepen tot
de nationale verdediging, omdat dan aan
dit volk geen andere keus zou overblijven,
dan zich te verweren met al de kracht
van een volk, dat men tot het uiterste
drijft.
Max van Baden heeft zich volkomen
geplaatst op het standpunt, gelijk dat
onlangs in een sociaal-democratische
vredesbetooging, in een motie werd
ontwikkeld: „Het volk wenscht, dat de
regeerÏDg bij haar aanbiedingen zoo ver
gaat, als met de levensvoorwaarden en
de «conomische verdere ontwikkeling
van Duitschland vereenigbaar en duldbaar
is. Indien de vijanden echter ook onder
deze voorwaarden tot geen vrede bereid
zijn, dan mag, als de volksregeering roept,
ook «iemand achterblijven, om zijn volle
kracht te wijden aan het benarde va
derland".
Te oordeelen naar de pers- en ander e
stemmen uit de geallieerde landen is de
kans groot, dat op deze kracht van het
Duitsche volk nog een beioepzal moeten
worden gedaan. Wij hooren immers
slechts van volledige onderwerping, van
het afbreken van alle verdere bespre
kingen, van voortzetting der vijandelijk
heden
Geen overleg, maar volledige capitu
latie.
zóu Leon daarvan zeggen?" vroeg! hij
na een pauze.
Zijn tante werd rood van etrgernis.
Van al haar „regiments kinderen" had
eij vöor Stella niemand "beter kunnen
wenschen dan Marford. Zij kwam dan in
een rijke familie en zou een koer ge
makkelijk leven hebben. Mijnheer von
Marford was zeer ontwikkeld, en 'zijn
zusters waren talentvolle meisjes, die veel
aan de kunst deden. De oude mevrouw
von Marford had altijd een voorliefde
voor het blonde verlegen kind gehad,
misschien wel omdat zij zoozeer van hare
eigen dochters verschilde.
Met hare gewone voortvarendheid hel
sloot zij dadelijk, dat deze zaak, als er
waarlijk ernst bijl te pas kwaim, in orde
moest worden gebracht. Die „kinderach
tigheid", zoo-als ziij de- Verhouding tus-
schen Leon e|n Stella noemde, moest op
houden. Mijnheer von Marford zou zien,
dat hij 'zich daaromtrent niet ongerust
behoefde te maken.
Onder de aanwezigen Was ook de rit
meester von "Adleïstein, die in een aan
grenzende kamer met ander© hoeren biljart
speelde en zeer vroeg naar huis ging.
Toen hij van de dames n&cheid mam,
zeide Leo na glimlachend
„Weet u wel, dat u oog geen uur .hier
Laten we hopen, dat de verantwoor
delijke mannen, in kalme overweging
van hetgeen hok verder op het spel
j staat, de groote heteekenis tan de door
j Duitschland aangeboden eervolle capitu-
latje zullen beseffen en zich zullen weten
los re maken van de al te luidruchtige
woordvoerders der openbare meaning.
In Oostenrijk slechts teekenen van
onderworpenheid.
Er vcriuidi, dat het antwoord aan
Wilson spoedig gereed is en verzonden
zal warden.
Van be-'oegde zijde wordt medege
deeld
In het antwoord van de Oostenrijksch-
Hongaarsclie regeering aau president
Wilson, zal er op vriendschappelgke
wijze opmerkzaam op gemaakt worden
dat de president over de verhoudingen
ira de monarchie niet nauwkeurig inge
licht Schijnt te zijn. In politieke leringen
wordt gewezen op de tegenstelling in
de nota, van Wilson en het besluit van
den Tsjechischen nationalen raad te
Praag, die verklaarde, de eenige verte
genwoordiging van het Tsjechische volk
te zijn. Er bestaat ook geen enkele roden,
eert kwestie, die in het binnenland
tusschen de volken zelf moet worden
uil gemaakt, mei de kwestie van den
wapenstilstand in verband te, brengen.
Iti dezen geest zal de regeering ant
woorden, dat de door Wilson geëischte
vorming van een statenbond reeds in
vollen gang is en dat er daarom vau
de zijde van Wilson geen reden kan zijn
tot vertraging van den wapenstilstand,
o
Van het westerfront verdient allereerst
vermelding het belangrijke feit, dat de
Engelschën pp den rechteroever van de
Schelde zich bevinden en hier een
bruggeheofd heb Ven ingericht. Zoo wordt
bij vosrtzetring an den strijd ook de
Scheldelinie bedreigd en zullen de Duit-
schers tot nog wei verderen terugtocht
genoopt worden.
Het middagcommuniqué van Haig meldt
dat de Engelsehen vorderingen maakten
op het front Le Cateau-Selesmes
Meer ten N. tusschen Valenciennes en
Doornik namen ze Bmay en bereikten
ze den W. oever der Schelde te Bleharies
en Lesdain.
Zij ontmoetten op dit front belang-
rijken tegenstand. Berlijn meldt, dat de
nieuwe doorbraakpogingen mislukten.
Tusschen de Oise en do Serre hebben
de Franschen terrein gewonnen ten
Noorden van Catilon du-Temple en hun
linies vooruitgebracht tot den rand van
Chevresis-les-Dames.
Meer Oostwaars namen ze een sterk
verdedigd bosch, ten Noord-Oosten van
MesbreeourtRichecourt150 gevange
nen bleven den Franschen in panden.
Hardnekkig werd gevochten 'óp hot
front van de Serre eri de Souche.
De Amerikanen maakten weer vorde
ringen ten N. van Verdun.
Keïgië ®K de vrede.
Het Vlaamsch© "dagblad „do Tijd", dat
te Brussel verschijnt, bevat een artikel
over het Duitsche vredesvoorstel en
schrijft, dat niets thans beleit vrede te
sluiten, au "België weer vrij zal- worden
en hersteld, en dal er geen reden is,
het vredesaanbod van de hand te wijzen.
„Vrijheid en herstel worden ons thans
gewaarborgd, daarbij vergoeding en econo
mische hulp. "Wat zouden wij nog kunnen
winnen aan 'den oorlog? Doch verliezen
geweest zijt? Wat moet u liet hier ver
velend vinden I"
.„Dat zeker niet," was het rustige ant
woord, „maar ik heb nog te werken en
wilde ,pog even naar mevrouw von
Schwartz om te vragen hoe het met
Hansje gaat; bij was gisteren ziek."
„Ol In de kinderkamer bij uw vriendin
is het zeker pleizieriger -dan hier," zleide
Leona pruilend. Het was eigenaardig, dat
zij hare oogen niet tot hem opsloeg, ter
wijl zij met hem praatte. De zijne rustten
kalm en ernstig op het jonge meisje,
wier fijn tengere gestalte met zulke een
volmaakte gratie in den gemakkelijkén
stoel leunde, waarboven haar aschblond
haar 200 mooi uitkwam. Zij speelde met
haar waaier en toen Zij eindelijk opkeek,
was dé' man, dien zij „niet kon uit
staan", weg en zuchtte zij van verlichting.
Adlerstein was intusschen op- weg naar
huis. Toen hij een brug overging, zag
hij daar iemand tegen het hekwerk geleund
staan, die het gezicht in de handen haid
verborgen en luid snikte. De ritmeester
bleef staan en herkende in den treu
rende een zeer jong huzaar, die pas bij
het regiment was. Hij kwam naar hem
toe en sprak helm aan. De jongen schrikte
op, pn het w-erd er niet beter op, toen
hij den ritmeester herkende, want Adlef-
kunnen wij nog veel. Men denke slechts
een oogenblik aan de ontzaglijke nieuwe
offers." i
Verklaringen van Koning Albert.
PARIJS,' 23 October. (Havas.) Koning
Albert verklaarde op het Belgische front
aan een correspondent van HavasDe
huidige overwinningen zijn een beloo-
ning voor het vertrouwen, dat nooit ver
zwakt is. De laatste dage» heeft men
kunnen constateeraa hoezeer de bevrijde
burgerlijke bevolking den moed onge
schonden bewaard heeft. Onze soldaten,
wier lijden gij kent, volgden hun Fraasche
broeders na, in wie wij allen met de ge
heels wereld het hoogtepunt van helden
moed en zelfopoffering verwezenlijkt zien.
Het succes, dat ons steeds krachtiger
toelacht, zal tot de eindoverwinning,
welke in 't zicht is, doorgezet worden.
Nochtans mogen wij niet vergeten, dat
da been en onzer soldaten niet even snel
kunnen gaan als onze harten en dat
Brussel n»g 24 K.M. van onze linie ligt.
Gent.
Blijkens mededeeliog van over de grens
is Geut Dinsdagvoorasiddag door de
Duitsehers ontruimd. De geallieerden
waren al in de stad, voor de burgers of
de Duitsehers er erg in hadden. Hoewel
met verwoesting en brandstichting ge
dreigd was, heeft niets van dien aard
plaats gehad.
Gisterochtend is er bij een vliegtuig-
aanval dor geallieerden beven Assenede
een vlieger naar beneden gestort.
Ven de Zfeuwseh-Vlaamschs grens.
Gistermiddag is te W e s t d o r p e,
aau de grens een luchtgevecht waar
genomen, waaraan 20 vliegtuigen deel
names. Twee werden naar beneden ge
schoten, een granaat is naast den straat
weg naar Westdorpe ontploft, zonder
ongelukken te veroorzaken. De gevech
ten langs de grens durer. voort. De
Daitschers hebben vanavond Stroobrugge
weer bezet. Projectielen vliegen nog
steeds op het Nederlandsch gebied.
Twee kogels kwamen in het huis van
den burgemeester van Eede. In de rich
ting van Eecloe is een groote brand
zichtbaar. De heer Domeis Nieuwenhuis
Nyengaard (predikant te Geut) is van
middag re Sluis aangekomen. Volgens
zijn zeggen bereidden de Duitsehers een
entruiming van de stad voor. De geal
lieerden wierpen herhaaldelijk bommen
op de stad, waardoor vele burgers ge
wond werden. Wat het oorlogsnieuws
betreft, wij vernamen dat er spoedig,
misschien nog komenden nacht, een
groote actie der Duitsehers wordt ver
wacht, «ra den druk der geallieerden
tusschen Gent en het Leie kanaal te
verlichten. De uiterste rechtervleugel
.van feet Duitsche frent houdt nog stand.
De Duitsehers hebben aanmerkelijke
versterking opgevoerd. Gistermiddag
verscheen de eerste Belgische patroelje
aan de grens bij Eede. (N.R. C.)
Korte OorlGgsberlchtöiT.
De Engelschen richten op den
reahfer-Scheldeeever een bruggehoofd in
ten O. van Pecq.
De Engelsche avond- en provinciale
bladen wenschen geen verachtelijke afwij
zing van de Duitsche nota, maar dringen
er wel op aan dat Duitschland zijn neder
laag erkent, en zich overgeeft op de
voorwaarden der geallieerden.
De Fransche Kamer verklaart het
eens te zijn met den Rijsselschen afge-
stein was in dienst ©en streng officier
en gebruikte niet veel woorden. Maar nu,
was hij een ander mensch. Vriendelijk
legde hij zijn hand op den schouder van
den soldaat.
„Wat scheelt ar aan, Bra.un?" vroeg
hij 'goedig. Het duurde geruimen tijd eer
hij de oorzaak wist. De hukaar was uit
Tannhausen. Hij was de ©enige zoon van
een houtvester, van een der uitgestrekte
bosschen.
„Zoo lang ik Bij vader was, ging het
goed, maar er zijn er altijd veel geweest,
die zijn plaats wilden innemen. Nu bén
ik weg en behoeven ziij niet meer bang
te zijn dat ik van hen dingen Zal ver
tellen, die sléchts wij wéten, en nu heb
ben ze mijn armen vader belasterd, en
ze hebben klachten over hem ingediend
dat hij hout heeft laten stelen, en goed
vriend is geweest met de stroopers, en
de heeren beambten hebben hem gezégd
dat zij de zaak geheim zouden houden
en hebben hem zijn ontslag gegeven en
zijn ergste vijand, de 'jager B., is nu
houtvester "en vader jp nu broodelotos
en zonder werk."
„Maar ,hoe kan de baron zoo iets toe
laten, aljs dat niet waar is?'-'
De jonge huzaar bbwo-og leiijn band hope
loos.
vaardigde Delvry, dat thans niet de Duit
sche gewelddaden als afgedaan mogen
worden beschouwd.
De perscensuur is in Spanje opge-
even.
Van 1 November as. af mogen
uit Duitschland periodieke gedrukte
stukken gedure nde d« eerste twee weken
na den dag van verschijning slechts
zonder adverte utie gedeelte of met vol
komen onleesbaar gemaakte advertentiëu
slechts de grens over.
Een Engelsch cor respondent voor
Rusland te Stockholm wees er dezer
dagen op, dat de sowjet-regeering daar
te lande in den tegenwod?digen omme
keer in Duitschland zoo stellig de voor
bereiding van een proletarische revolutie
ziet, dat ze het niet langer noodig acht,
zich aan artikel twee van het vredes
verdrag van Brest te houden en zich
in de binuenlandsche aangelegenheden
van dat rijk mengt, ten jeinde den
onderstelden ontwikkelingsgang te ver
haasten.
Uit een telegram uit Berlijn in de
Köln. Ztg. blijkt, dat ze stelselmatig
onjuiste dtaadleoze telegrammen over
den toestand in het Duitsche leger
verspreidt. Het Duitsche opperbevel
heeft daarop op dezelfde, manier bij
alle Russische draadlooze stations daar
tegen geprotesteerd. Dit protest wijst
erop, dat Duitschland de sowjet-regee-
ring wanneer het maar wilde ten val
had kunnen brengen. Het deed dit niet
om den vred® in het oosten te houden.
De sowjet-regeering had zich dankbaar
daarvoor moeten toonen. De innerlijke
kracht van het Duitsche leger zal onder
die berichten niet lijden, maar volgens
het opperbevel zal het Duitsche volk
de gezindheid, waarvan dat optreden
getuigt, niet vergeten.
De rechtbank te Duisburg heeft een
koopman daar ter stede veroordeeld tot
een geldboete van 10,000 mark, daarbij
als agent van de Zeutrale Einkauf-Stelle
9200 lv.G. rogge aan de Nederlandsche
grenzen voor 75 mark per 100 K.G. had
gekocht, doch deze met een winst van
60 mark per 100 K.G. verkocht.
Wolff's correspondent te Moskou
seiat, ia tegenspraak met berichten van
geallieerden kant, dat de vroegere Rus
sische opperbevelhebber Nikolaas Niko-
lajewitsj gezond en wel te Kiëf is.
De Nord. Allg. Zsitnng schrijft over
de zeven schepen,.die de Duitsche
regeering uit in Spaansche havens lig
gende, de regeerieg te Madrid in ruil
voor in den grond geboerde aangeboden
heeft, dat hier geen kwestie van inbeslag
neming door Spanje is. Ook andere
Duitsche bladen wijzen op de tegemoet
koming als vrucht van e®n vriendschap
pelijke overeenkomst, met het oog op
het gebrek aan scheepsgelegenheid voor
Spanje, terwijl die beschikbaarstelling
niet op de rechtsgeleerde vereffening
van de kwestie vooruitloopt.
De Duitsehers hebben te Zeebrugge
alle schepen, ook de opgebrachte Neder-
landsche d®en zinken.
De speciale correspondent van het
persbureau Vaz Dias te Roozendaal seint
dat alle Duitsche onderdaneu in Antwer
pen bevel hebben gekregen, de stad
onmiddellijk te verlaten. Groote troepen
vluchtelingen zijn op weg om zoo spoedig
mogelijk over de grens te komen.
Uit Zürich: De Italiaansche grens
is gisteravond gesloten.
„Lieve deugd, ritmeester, mijnheer de
baron, die weet nergens vanl Die be
kommert zich om niets I Het is daar een
vreeselijke toestand. De heeten beambten
regeeren, en ieder Koekt natuurlijk 'zijn
eigen voordeel. En de oude mevrouw?
Zij heeft voor ons menschen geen hart,
Nu, daar kan je ook niet op rekenen.
Zij bekommert zich pok niet bijzonder
om zulke dingen als de pacht maar ge
regeld betaald wordt l"
De ritmeester dacht eénige oogenb likken
na en zeide toen:
„Weet gij ook, ;of de baron nu ïn
Tannhausen is?"
„Ja, ik "heb geboord dat hij er was;
maar bij kan ook wel weer zijn ver
trokken, want het grootste deel van het
jaar is jnj niet thuis."
„Goed. Kom dan (morgen vroeg bij mij',
dan zal ik je met een brief naar Tann
hausen sturen. Ik hoop dat je vader ge
holpen zal worden, jWanireier het geval
is, zooals gij izegt."
De huzaar wist van vreugde niet wat
te Zeggen en de ritmeester keet hem
glimlachend na, toen hij met nieuwen
moed verder ging.
'.r i' r
(Wordt vervolgd.)
1
