Mo. 15
Donderdag 1? October 1118
33e «Jaargang
FEUILLETON.
Serapliine,
De droote Oorlog.
- m m
Statgn-688t§raal.
fc
"13
Uitgave van.
de Naam], Venn. LÜCTQR ET BMERGO.
gevestigd te Gtofls.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE V 0R8ÏSTRAAT 2-10.
(ToIeJooa No. tl.)
Bunjan te MkhMbntg
BIRMA F. P. DEUB I». BURG-
BrtifcEïr s:
Gostgrbaaa 'Sc Le Coint'r®, Go*s.
De Zeeuw
YBSSDHBS1 BAKEN WC»DAG.
AboanBmbntsgrjJs:
Por 8 uiaondao Ir. p. #uft ll.Ti
LOSSO OteZBZtNtt-Ö.Qft
BrQs dfla AdvBitBUfiSai
1—4 «egels 10 80, iasteïe regel meer 20 Cl
Toshoogd mol Ben tgdeljjkaa oürtogstaeoteg
van
3-maal wordt B-maal bbstekoad
Bjj abonnement voordeelig» voortraasden.
Bewij «.emmers 5 cent.
Telegraaf-masiaren.
Dezer dagen werd uit Berlijn gemeld,
-dat de Bondsraad een wetsontwerp heeft
goedgekeurd tot wijziging van art. U
der Rijksgrondwet.
Alinea II van het art. luidt alsvelgt:
„Voor een oorlogsverklaring uit naam
van het rijk is de toestemming van
Bondsraad en Rijksdag neodig, tenzij in
geval van een aanval op Bondsgebied
of de kusten daarvan."
Al. III wordt vervangen doer de vol
gende bepalingen„Vredesverdragen en
verdragen met vreemde staten, betrekking
hebbende op onderwerpen van de rijks
wetgeving, vereischen de toestemming
van Bondsraad en Rijksdag."
Een kolfje naar. de hand dn» van de
ijvéïa&ïs voer parlementariseering.
Voor de Pers van Holdert echter al
te mooi om vermeld te worden. In
Entente kringen en Entente-gezinde krin
gen meeht men soms gaan meenen, dat
't Duitschland ernst is met de plannen
tot parlementariseering en democratisee
ring
In De Courant (bijwagen van D e
Telegraaf) vinden we slechts vermeld,
«dat het bedoelde art. 11 door den
Bondsraad is gewijzigd.
Wat die verandering inhoudt (volledige
medewerking der volksvertegenwoordi
ging bij beslissingen over oorlog en vrede)
behoeven de lezers niet te weten.
Zulke volledige berichten passen im
mers niet bij veelzeggende opschriften
als deze: „Wilse» eischt het heengaan
van Wilhelm's regiem".
Of moeten we lezen: het heengaan
van Wilhelm
Wij walgen vaa zulke jonrnalistiek.
En elk rechtgeaard Nederlander met
■ons. t'SSr™
WW--- a»-ssp
«jaawMtiMHBgMMiinPB eawaaka«ewiweaaaegBBa«
Tweede Kamer.
Suze'a maidenspeech.
Een janboel. Wijnkoop
en Sannes bieden tegen
elkaar op.
Suze Groeneweg, pardon Mevrouw
Groeneweg (s.d.ap.) heeft gisteren haar
maidenspeech in het Parlement gehouden
en wel in den vorm van een interruptie.
Toen de heer Teenstra van Schaper's
rode sprak als van een insinuatie tegen
den boerenstand, waardoor ontevreden
heid gewekt wordt bij de stedelijke be
volking, riep Mevrouw geestig: „Die is
er al lang!'
Wie weet hoeveel achting en bewon-
ring van haar partijgenoeten deze uit
roep haar bezorgd heeft!
Overigens is er over Schapers motie,
als naklank van diens rede. niét veel
•gezegd. Men is eenvoudig met de inter
pellatie en de daarbij aangeroerde zaken
doorgegaan.
Slechts heeft Snoeck Honkemans oen
vaderlijk woord tot bezinning gesproken
over de motie. Of hij zoo'n nietszeggende
verklaring, welke toch niet noodig is on
geen diensten doet, maar niet liever zou
terugnemen.
En ook Wijnkoop, die vond, dat hg al
veel to laag geroepen had, heeft betoogd,
dat de motie niets beduidde. Datzelfde
hebben de andere sprekers nog beter
betoogd, door ©ver dit ding diep stil
zwijgen te bewaren.
Terecht wraakt de „Maasb." het, dat
door U. Z, VON MANTEjUFFEL.
20) o—
„Stella Mijft hier," zieide Leon plotse-
lijpg.
Léo na was zoo zeer gewend, dat hij
«p djejzen toon over Stella beschikte, dat
«ij slechte geërgerd uitriep: „Welkereiden
kunt gij ter wereld hebben om haar dit
tel verbieden?"
Mijnheer Von L'ettaw daarentegen be
gon hartelijk te lachen en boog voor
Stella, zeggend: „Neema mij niet kwar
lijk, barones, dat mijn gelukwensch jvat
laat komt." Hij keek Stella 'daarbij met
zijne heldere oogen spottend aan. Zij boog
haar hoofd; Leona en die huzaar met
zijn schitterende uniform Waren haar las
tig en maakten haai verlegen.
„Neen George,'1 zéid© Löona nu be
schermend, „laat het kind met vrede.
Ik wil niet hebben dat je haar verlegen
maakt. Laat hun hunnen Pegasus; hij
zal Lelon wel niet in staat stelen om hij
de wedrennen uit te blinken, maar..."
„Leóna!" waarschuwde hapr broeder.
„Bekte Leon," antwoordde Üijae 'zuster
van parlementairen arbeid nauwelijks
meer sprak» is. De regeering is pas voor
hot voetlicht of 25 sprekers hebben haar
wat te zoggen. Eb zoo wordt de kostbare
aationale tijdvorbabbeld.
©istoren heeft vooral links weer op
dien tg d beslag gelegd.
Koddig is 't te zien, hoe David Wijnkoop
met de socialisten tracht te concurreeren.
Deze revolutionair vond, dat Schaper
de zaken wel wat op al te slappe wijze
heeft behandeld.
Hij neemt het den socialisten kwalijk
dat »g op allerlei wgzen accoordjes aan
gaan, ook met het militarisme, En als
David da» goed aan den gang is, wil
het ons voorkomen, dat wij zulke geluiden
ongeveer vroeger vernamen van de roode
heeren, die zich nu tot wethouders, bur
gemeester enzooveorts hebben omhoog
geschreeuwd. Wat praat gij toch van
opkomen tegen overdreven militaire
eischen, zegt Wijnkoop tot Schaper; wij
komen op tegen alle militaire eischen.
En dan komt er verder een reeks van
eischen over inventarisatie, over tot in
het onmogelijke opgevoerde belastingen
en dergelijke meer.
Doch Sannes (s.d.a p.) bood nóg kooger.
Hij noemde den speech van Wijnkoop
een „makke rede"(!) en ofschoon Wgn-
koop tot de onzinnigste grenzen der con
sequentie was gegaan en ep de dolste
wijze tegen allerlei interruptie» in, die
hem tot bezinning wildon brenge», slui
ting van de grenzen cischte, achtte toch
Sannes den revolutionair inconsequent.
't Wordt wel tan fraaie boel in ons
parlement.
Tot slot zij nog vermeld, dat de Wg-
kcrslooth oen kranig pleidooi hield tegen
het beruchte afmaaksysteem.
BafcMfg «vasajoht vaa tiM ieeotend.
Volledigs overgave van Ositschlaaii
Vreemde geruchten deden gisteren de
ronde.
Duitschland zou verklaard hebben alle
voorwaarden van Wilson te aanvaarden,
mits de belangen van het Duitsche volk
in acht worden genomen.
Te Amsterdam vertelde men, dat de
Keizer bereid zou zijn af te treden.
Achteraf blijkt echter, dat deze berich
ten allen grond missen.
Vooral de N. R. Ct., die van het «erste
«en bulletin gaf en hot kort daarna per
nieuw bericht mocht tegenspreken, heeft
een leelijk figuur geslagen.
Het Wolff bureau is gemachtigd te
vorklaren, dat het in het buitenland
verspreide bericht over een aftreden van
keizer Wilhelm, zooals vanzelf spreekt,
totaal verzonnen is.
En hot bericht van de onvoorwaarde
lijke overgave kon alleen daarom al niet
juist zijn, wijl Wilson's antwoord nau
welijks in handen der Duitsche regeering
was en zij het stuk toch eerst ampel en
breed dient te bespreken.
Intusschen blijft de mogelijkheid, dat
het antwoord op een overgave lijkt.
De Norddeutscho Allgemeine Zeitung
geeft een verzoeningsgezinde verklaring,
welke er op wijst, dat Duitschland tot
groote concessies bereid is, als het aan
den krijg een einde kan maken.
Ter verdediging van Duitschlands
houding voert dit blad aan, dat de Duit
sche regeering zelve op de gevolgen op-
overmoedig, „wat jammer dat je jezelf
niet ziet. Je ziet er nu itet uit als Na
poleon na den slag bij Waterloo of
waar dat dan wasl Wij willen je graag
met rust laten, maar laat jij ons dan
Stella!"- Leon keek diet Zeer toegevend
maar hoefde filet te antwoorden, want
op dit oogeublik werd de deur geopend
en kwam mevrouw von Werther binnen.
„Stella, zou je .lust hebben mee te
gaan? Ik bjein expres teruggekomen om
je te halen. Zij doen vandaag 700 hun
best. Adierstein's Schwadron ging over
do beek zonder hindernis
„Ik kom ook)" zieide Leona, „en gij
ook, nietwaar George. 'Dan kunnen wij
langs de „promenade" naar huis gaan.
Ik zal mij nu elven gauw gaan aankleeden."
„Ja, dat moogt ge dan wel g'auw doen,
want het rijtuig Wacht. Ik moet ook nog
even pleister halen; die Steinman, je weet
wel, mijn protégé, heeft zich dei hand aan
een spijker opengereten.-'
En meteen ging zlij de deur uit. Leona
zfei lachend: „Mama, met haar protégé's
altijd!" en nam Stella mee naar hoven.
Lettow gaapte; 'het sprak vain Zelf dat
Leon geen lust zóu hebben mee üit rijden
te gaan. Hij was 'zboails 14} zelf zeer te
recht zeide een nul in Zijn ouderlijk huis
en hij had dan, ook niet het minste ver
langen om mee te doen met het vroolijke
huzarfipleventje. Toch voelde hij het, mi
merkzaam gemaakt heeft, waaraan d#
stedenachter de Duitsche frontlinie en
beweners door de voortzetting va» don
strijd, bloot staan.
Zij hoeft de haad geboden om naar
mogelijkheid het lgden te verzachten en
het eerst van de oorlogvoerende mogend
heden deed ze den beslissenden stap ent
aan de oorlogsverwoestingen een defini
tief einde te maken,
Aan Duitschland alléén de sahuld geven
van den tegenwoordigen, alle»zins be-
tréut'èüswaardigen toestand in de be-
woende gevechtszone is derhalve ©«billijk.
Het antwoorden op de Amerikaansehe
nota eischt natuurlijk grondige beraad
slaging. Evenals tot nu toe zal de Duitsche
regeering zich ook hierbij laten leiden
door den geest van verzoening en den
wensch naar een beëindigen van het
bloodvergieten en zij zal haar besluit
namen esder behartiging van de belangen
van het Duitsche velk.
Aldus het veelbetekenende slot van
het verzoeningsgezinde artikel.
Volgens Reu* er zijn te Londen al
berichten ontvangen, dat Duitschlands
antwoord onmiddellijk kan worden ver
wacht, en dat het vermoedelijk een
algoheole aanvaarding vaa de door Wil
son gestelde voorwaarden zal zijn
Zou het toch dien kant uitgaan?
Het is te vreezen, dat de geallieerden
in hun bloeddorstigheid met niet minder
tevreden zijn.
Zoe wordt gemeld, dat de meening
van de Engelsche en de geallieerde
regeeringen is, dat voor het huidige
oogenblik niets nuttigs kan toegevoegd
worden aan het zeer duidelijke, recht-
streeksche antwoord van Wilson. Aan
genomen mag worden, dat do president
in overeenstemming heeft gehandeld
met de geallieerden in het algemeen wat
den inhoud en den toon betreft.
Er bestaat bg de geallieerden geen
geneigdheid om een gunstige gelegenheid
voor de onderhandelingen te schoppen.
Duitschland heeft zijn antwoord en
het is definitief en beslissend.
De kwestie is, voor zooverre de geal-
lieerdon betreft, een zaak voor hun
troepenmachten op het veld en
deze behandelen haar op een zoer be
vredigende wg'ze.
En dan nog durven zij zich de wel
doeners der gansche mcnschheid noemen 1
De strijders voor vrijheid en recht
Met een der Duitsche bladen schrijven
wij:
Door de nieuwe nota van Wilson is de
vredesgedachte achteruit gegaan. De
geest, die uit de nota spreekt, is erger
dan de eischen, die daarin gesteld worden.
Wilson is de profeet van recht, verzoe
ning en het geluk dor volken, maar de
geest van de nota is do geest vaa de
zucht tot macht en geweld.
De geest van Clemonceau en Lleyd
George komt er duidelijk in uit.
Do Franschen hebben intusschsn weer
vorderingen gemaakt ten N.W. van
Sissono, waar zij zich meester hebben
gemaakt van Notre Dame de Heisse en
ten W. van Grandpré (welke plaats ook
reeds genomen is), waar zij hun terrein
winst hebben vergroot en bij het dorp
Talma.
Berlijn meldt
Ten N.-O. van Rousselaere, in den
Selle-sector, bij Houssy, tusschen de Aire
ea de Maas en op den Oostelijken oever
beschouwd© het als veronachtzaming, dat
niemand er ooit aan dacht om hem me©
te vragen. Hij stónd nog steeds bij de:
piano, diieiper door de woorden Zijner
zuster getroffen dan hij zichzelf beken
nen wilde, toen Stella geheel aangekleed,
binnenkwam. Zij kwam zachtjes naar hem
toe en vroeg: „Leon, mag ik meegaan
Hij schrok zichtbaar. 1
„Natuurlijk moogt gij meegpan," zeide
hij, „het is nu iets geheel anders. Gij
gaat nu mejt mama. Maar ik Zou liever
niet willen, dat gij met Lettow en die
meisjes Marlord al te veel omgingt. Leona
is heel goed en zij houdt veel van je,
maar zïj staat Zelve al te zeer ondier
den invloed van den toon, die onder
die jonge meisjes heerscht jen waarvoor ik
je gaarne zou bewaren. Jei moet het blozen
niet verloeren, en je! oogen moeten zoo
open en eerlijk blijven."
Hij sprak op meesterachtigen toon. Hij
had haar van kind af reeds beschermd
fcn 'getiranniseerd, en dat wel voorname
lijk omdat zij het eenige wezen was,
dat geheel onder zijnen invloed stond.
Zij dacht er nooit over na, waarom dit
zoo was. Zij dacht in 't geheel niet na:
hij was nu eenmaal haar alles, de
afgod, die volmaakt wals in de kleine
wereld waarin zij Zich bewoog I
„Ik zóu veel liever niet meerijden, cfan
kondt gij mij in plaats daarvan „Irene'*
van de Maas zijn vijandelijke aanvallen
mislukt.
De met Fran»che vluchtelingen gevulde
stad Denain ligt voortdurend onder hot
vuur van de «ware Engelsche artillerie.
Do vijand beschoot gisteren de door ons
tijdens den oorlog met goed gevolg ge
spaarde bedevaartplaats van Liess»,
Se massa-viüoht.
BERLIJN, 16 Oct. (Wolff). - Daar
in de buurt van Kamerijk en Douai
reeds sedert weken een zwaro strgd
woedt, zag de legerleiding zich genood
zaakt de burgerbevolking tijdig in vei
ligheid te brengen. Kamerijk en Douai
werden reeds begin September ontruimd,
teen Engelsche kanonnen de stad be
gonnen te beschieten. De wegzending
werd aan de bevolking reeds verschei
dene dagen te voren door aanplakbiljet
ten bekend gemaakt. Daarop volgden
aanzeggingen aan de gezinnen, bespre
kingen met burgemeesters, uitgifte van
distributiekaarten, de indeeling in groe
pen en uitdeeling van leeftocht voor
verscheidene dagen)
Buiten de plaatsen werden verza
melplaatsen aangelegd en paarden,
wagens, treinen door de militaire over
heid ter beschikking gesteld. De spoor
wegen werden voor militair verkeer
gesloten zoolang de aftocht der bevol
king duurde. Men had zorg gedragen
de gezinnen bijeen te houden en de
bewoners hun noodigste have en goed
mee to laten nemen. Zij maakten hier
van ruimschoots gebruik en voerden op
karren, zelfgetimmerde wagentjes en
groote wagens allerlei mede. Op de
waterwegen vaa Noord-Frankrijk trans
porteerde men grijsaards, zieken en
kinderen, die den rit op de landwegen
niet verdragea konden. Op booten wer
den uit Douai 500 zieken en kreupele
kinderen en 250 zieke vrouwen uit par
ticuliere huizen en hospitalen onder toe
zicht van een arts met geueeskundig
personeel voor de Engelsche granaten
in veiligheid gebracht,
Kerta Oorlogsberichten.
In den Atlantischen Oceaan hebben
Duitsche duikbootem 41000 ton koop
vaardijschepen tot zinken gebracht, w.o.
tankbooten en met oorlogsmateriaal ge
laden vaartuigen.
Te Hardstoft (Derbyshire) is men
begonnen met het boren van de eerste
petroleumbron in Engeland.
In heel Portugal heerscht onrust
de staat van beleg is er afgekondigd.
Naar van Duitschen kant aan de
Temps wordt ontleend, hebben de Neder-
landsche en de Spaansche gezant te
Parijs geruimen tgd overlegd, vermoede
lijk over de vredeskwestie. Daarna heeft
Cleuaenceau hen ontvangen.
Nu schijnt Hussarek, de Oosten-
rrjksche minister-president tor audiëntie
bij den keizer dezen niet ontslag te
hebben gevraagd.
De Fransche cavelerie hooft Pirot
in Albanië bezet.
In zijn rede voor de Hongaarsohe
delegatie zeide Burian nog dat hetgeen
te ver gaand optimisme is, indien aien
aanneemt dat wij aan den vooravond
staan van het staken der vijandelijkheden.
De minister zette vervolgens uiteen, op
hoedanige wijze Oostenrijk op een vre
desconferentie vertegenwoordigd zou
zijn.
voorlazen," zeide zij smeekénd.
„Neen dat gaat niet, mama rekent er
nu eenmaal op en het zal ook wel1 ple
zierig zijn. Mathus is ér ook bij1."
„Nu, ik Weet het niet jij blijft zoo
alleen achter."
„Dat ben ik gewend," zieide hij bit
ter. „Daar komt mama. Ga nu."
Stella ging ate een gehoorzaam kind
en zat spoedig met mevrouw von, Werther,
Leona en Lettow in het rijtuig, dat'hen
naar het bosch bracht Boven op een
heuvel werd stilgehouden en daar kon men
de oefeningen der soldaten goed zien.
De majoor was er ook en kwam hen
©ven goedendag zeg-gen. Zijne vrouw jvas
geheel in vuur, 'zlij keurde af, prees, en
commandeerde Van uit haar rijtuig op
zulk een kordate manier als ofzij bevel
voerder jn persoon was. Men scheen daar
aan gewend, wand' niemand Vertrok een
spier van zijn gelaat-
In die pauze kwamen eenige officieren
de dames begroeten. De eerste werd da
delijk op; de volgende wijze door de „re
gimentsmoeder" aangesproken
„Maar, beste Daven1, moet ik dan al
tijd maar in Zorg voor jé "zSjjn! Gij hoest
alweer."
„Eten beetje,1' was hiet antwoord, „doch
hpt heeft niet veel te beteekenen,"
„Ja, dat zjejg je, net Zoolang tot je
longontsteking hebt. Ik hen na al een©
Renter meldt nu dat er geen grond
is voor het bericht, dat Duitschland zich
zou hebben overgegeven.
Antwerpen zou gisteren tot étappen-
gebied verklaard worden.
T, Een kleinzoon van den Duitschen
bocialistischen theoreticus Karei Maxx,
dr. Edgar Longuet is als Fransche mili
taire geneesheer ep het Westelijk front
ernstig gewond.
De „Frankf. Ztg." meldt, dat de
bekende vliegerluitenant Hoehn, die 22
overwinningen in de lucht behaald had,
op hot Westelijk front gesneuveld is.
Reuter verneemt., dat tot nu toe
bgna een millioen Engelschen hun leven
in den oorlog geofferd hebben.
In Hongarije zal de uitgifte van een
nieuwe oorlogsleening, die in November
zou plaats hebben, niet doorgaan, met het
oog op den naderenden) vrede.
Duitsche officieren aan het Vlaam-
sche front worden beschuldigd van dief
stal en zullen voor den krijgsraad terecht
staan.
De Zwitsersche bladen vernomen
uit Parijs, dat Joffre ernstig aan de
Spaansche griep lijdt. Zijn bezoek aan
Engeland is uitgesteld.
Ook wordt gemeld, dat de Spaansche
ziekte en andere epidemies in het Fran
sche leger ernstig woeden. Ook maarschalk
Foch zou er door aangetast zijn.
De Italianen hebben Tirana op
den Balkan bezet.
Er heeft een ontploffing plaats
gehad in een granatenfabriek te Venis-
sieux. Er zgn 9 doodon en vele gwonden.
De „Dusseldorfer Nacbrichten" ver
neemt uit Reine, dat de Paus een nieuwe
vredasoncycliek voorbereidt. De Paus
had de laatste dagen herhaaldelijk be-
spekingen met kardinaal Gasparri over
de houding van de Kerk tegenover den
volkerenbond.
Oostenrgk-Hengarije is bereid het
militaire bestuur in Polen op te heffen
en over te dragen aan de Poolseha re
geering.
Gistermiddag werden te Sluis uit
de richting Zeebrugge eenige zware ont
ploffingen gehoord. Naar het soort ge
luid te oordeelsn, waren ze waarschijn
lijk van opblazingen door de Duitschers
zelf afkomstig.
Uit Salzburg, waar tot dusver over
de regeling van de oecenomische kwes
ties tusschen Duitschland «n de Donau-
monarchie werd overlegd, meldt men
aan Zwitsersch# bladen, dat die bespre
kingen voorshands afgebroken en de
Duitsche afgevaardigden naar huis zijn.
Men hoopt de onderhandelingen nader
hand voort to zetten.
Da koning van Hongarije neemt
het ontslag van het ministerie-Wekerle
niet aan.
Een nieuwe aanslag is gepleegd op
het leven van Lenin.
In Turkije treedt een ministerie
Izzet pasja op.
De Duitschers in Posen protesteeren
tegen eventueelen afstand van deze
provincie aan Pelen.
week lang bezig om eiem wollen lap voos
je te breien om opf je borst te leggen
en kom maar niet klaar. IK heb oqfc
nooit 'tijd! Gij zift voel te nauwgehat ew
te eerzuchtig; kijk hier mijh schoonzoon,
die heeft wel verlof aangevraagd, omdat
hij betweert, dat hij! zijn hand heeft ver
rekt. Ik merK er niets van! Maar ik hooiP
u op ©en uur afstand hoesten! Wees nul
verstandig, kruip in bed en drink Eaj-
millethee."
De jonge officier keek zeer verlegen,
want .Stella keek hem zleer medelijdend
aan en Leona lachte spottend., terwjjl
Lettow opmerkte: Vlier is, geloof "it,
beter." 1
„Wél neen,11 zieide mevrouw von .Wor
ther, veel te veel ini ernst om de ironie
op te merken. „Hij1 doet wat ik hem steg!
Zoo gqeiden morgen, Marford, zouat
gij zoo goed willen Sjta om mij' dien hu
zaar daar elven te roepen, dien moeit ik
teens flink de les lleizlen."
Toen de huzaar het rijtuig naderde,,
boog dé majoorsche vér naar vorem en
barstte los: „Vertel mij eens, wat heeft
dat tó beteeikenen, dat men mij ziegt,
dat jé aan "t drinken zajt? Schaam je
je piet om het regiment zlulk een oneer
.aan te doen en zloo te schande t$ makgn !'J
(Wordt vQrroIgd.)
