ymcïmr*
Zaterdag; 5 October IMS
Ie de Hollandsck-Belgische grensge
meenten werden tal van geruchten ver-
a
Lange vorststraat 219,
9! Braam i j m r.
Seraphine,
10)
§e hnspiMe tesaielio
G. TH. VOORHOEVE, DEN HAAS,
boer in eigen gemeente, zaL dit gemak
en voordeel voor de koopers, en hoieger
naamd geen nadeel voor de samenle
ving opleveren, tenzij dan een weinig
minder winst voor den tusschenhandel j
en van verloren gaan of bederf is geen
sprake meer.
Uit ds Pers.
Vsnwir.derlrg der mobilisatie,
hoe gewenscht eok, wordt zeer bemoei'
lijkt meent de „Stand.", door de gebeur
tenissen op het Westelijk front. Immers:
„De Belgische troepen wisten eea
betere positie ia te nemen, die zelfs de
Schelde onvrij maakte. En nu in 't gemeen
genomen de militaire positie van Duitsch-
land schier overal tegelijk een hoogere
krachtsinspanning vordert, kon er zeer
wel in het Zuiden voor ons een positie
geboren werden, die onverwijld en on
vermijdelijk em versterking van onze
militaire wacht riep.
Al is 't toch, dat de doorgang van de
Schelde fejj Tlissingen niet licht gefor
ceerd zal worden, toch konden we in
een zeer gewaagde positie geraken, zoo
de Schelde niet van den zeekant uit,
maar van uit het Binnenland in vreemde
handen geraakte.
Dat er nu reeds gevaar dreigt, beweren
we niat, maar 't zal dan teek zaak zija,
de beschikking over zulk een troepen-
macht aan het Zuiderfrontier op Oorlog
te behouden, dat we desnoods met den
sterken arm doortasten konden."
En de Nieuwe Rott. Courant
schrijft o. m
„Wie e«n blik op de kaart werpt, ont
waart, dat de opmarsch der Belgen niet
zoo heel ver meer behoeft te vorderen,
om de positie der Duitschers aan de
kust z«® niet in onmiddellijk gevaar, dan
toch reeds zeer netelig te achten. N*g
eenige vooruitgang in de richting van
Brugge, en d® ontruiming van de stel
lingen aan de kust zou v«or de Buit-
schem eene gebiedende noodzakelijkheid
kunnen worden.
Ook voor ons land wordt deze gebeur
tenis, waarschijnlijk niet een gevaarlijk
maar dan toch w®l een zqrgeïschend
oogenblik voor de handhaving van onze
neutraliteit. Wij moeten ook erop bedacht
zjjn, ©m aan de Duitsche troepen, die
langs ons land zouden willen uitwijken,
den toegang te beletten, of hen te inter
neeren, gelijk wij na den val van Ant
werpen de Belgische en Engelsche tree-
pen hebben gedaan. Wij moeten ook
erop bedacht zijn, de Belgische en En
gelsche legerafdelingen, die ongetwijfeld
het terugwijkende Duitsche leger op den
voet zullen volgen, duidelijk te maken,
dat zij bij de vervolging ons gebied
hebben te ontzien.
Gisteren gingen geruchten, dat ons
legerbestuur het oogenblik gekomen
achtte, em meer troepen naar het zuiden
van ons land te dirigeeren. Tegenover
de redactie van het Vaderland werd het
gerucht „te bovoegder plaatse" verzon
nen geneemder was geen enkele maat
regel van dien aard genomen. Veor het
oogenblik achten dus de militaire auto
riteiten, die den toestand beter kunnen
beoordeelen dan wie ook hier te lande,
geen onmiddellijk gevaar aanwezig, dat
niet met de voorhanden middelen kan
werden afgewend.
Dat belet niet, dat binnen kort de
positiën op het ooriogsterrein dermate
veranderen kunnen, dat hetgeen nu hier
te lande nog niet noedig geacht wordt,
das wèl noodzakelijk zou worden, zoodat
b.v. tot schorsing van verloven, tot op
roeping van enkele met klein verlof zijnde
lichtingen, tot versterking van onze leger
macht in Zeeuwsch-Vlaanderen en weste
lijk Noord-Brabant, ®f tot andere maat
regelen zou moeten overgegaan werden_
De Grotfié Oorlog.
Saknopt «verzicht van den teoetand.
Uit Sofia komt de ve'rrassead© tijding,
dat K o n i n g F e r d i n a n d v a n B h 1-
garij* gisteren a'fstafcd va* den
troon gedas.» heeft t«n behoeve
van den kroonprins Be ris.
Deze heeft reeds d® rageering aanvaard.
Dit schokkende feit is woer eon bewijs
to meer, dat we ia veelbewogen dagen
leven, Waarin zelfs do tronon wankelen.
(Pordiaaad I, Tsaar der Bulgaren is
gefe. 1861 te Wevaön, zoon van Aagust
van Sakse»Cökurg en Maria van Orle
ans. H? is gehuwd geweest van 1893
tot 1859 met Maria Louise van Bourbon
Panna ea van 1308 tot 1917 «set Elea-
nora ven Bouss. Hjj heoft twea zeons:
Borie, gek 1894, Cyrillus, geb. 1895, en
twee dochters: Eudoxia, geb. 1898, ea
Nadesjda gek 18 Jan. 1899, haar moedor
bovengenoemd stierf «en dag lator. De
aiouwe Tsaar is ongehuwd.
Da prinses Eudoxia is verloofd met
Alexander, Kreon prins van Servifi, ge
boren in 1888.)
Het geldt hier een zeer gewichtig feit.
Bulgarije is voor de Centralen natuur
lijk verloren
Wij hebben er reeds op gewezen, dat
de koning zijn hondstrouw uitdrukkelijk
aan de midden-Europeesche keizers heeft
betuigd. Die persoonlijke hondstrouw
zou vereenigbaar zijn met een door over
maakt gedwongen onzijdigheid.De troons
afstand doet echtér een algemeen® zwen
king van Bulgarije naar de zijde der
Geallieerden vermoeden, waarmee tsaar
Ferdinand natuurlijk niet mede kan gaan.
Bovendien is van Entente zijde herhaal
delijk verklaard, dat de persoon van den
koning een groote belemmering zou vor
men voor een toeschietelijke behandeling
van Bulgarije. En daarom is de eerste
kening van den machtigsfcen Balkanstaat
heengegaan.
w
Oostenrijk bereidt een nieuwen vreda-
veor.
ook in Duitscliland zijn erteekenea
waar te nomen, die voor een toenadering
tusschon de partijen van groot belang
kunnaa zijn.
Vandaag zou het nieuwe ministerie
zich aan den rjjksdag voorstellen, Hoe
het samengesteld is, is nog niet defini
tief bekend.
Slechts verluidt, dat dr. Solf, tot nu
toe staatssecretaris van koloniën, de
portefeuille van feuitenlahdsche zakoa
zal krijgen. Dit is made van groete toe-
teekenis voor den vrede, inuien deze
waarlijk aanstaande is.
De al-Duitsche bladen mopperen bij
voorbaat tegen prins Max en zijnregee-
ring. Wat ook geen slecht voortceken
raag heeien.
Het lijkt een zonderlinge tegenstelling,
dat juist op het oogenblik, waar de de
mocratiseering der regeeriag doorgezet
zal werden door invoering van bet par
lementaire stelsel, eon prins van daag
bloede en een erfgaaaaaa va® een kroon
aas het hoefd dier regeeriag gaat staan.
Het is echter slechts san schijnbare te
genspraak. Prins Max heeft «stoond een
saan t® zijn met breede democratische
©pvattisigen, een man, die boven de par
tijen en boven het verwarrend gewoel
van h*t oogenblik, ver vooruit in de toe
komst ziet. En in dit tijdperk is een man,
die boven de partijen staat, doch van
den algemeeaen geest daarvan door
trokken is, misschien het meestwen-
schelijke. Vooral indien dit een man is
van eea waarlijk hoogstaande» geest.
ZijR regeering zal slechts bestaan uit
leidende vertegenwoordigers van de
meerderheidspartijen van den rijksdag.
Prins Max studeerde te Freiburg en
te Heidelbarg- in de reehts- en staats
wetenschappen. Op 22-jarigen leeftjjd
trad hij als luitenant in dienst en na 20
jaren dienst in verschillende rangen werd
hij ia 1909 totgeneraal-majoer berfoemd.
Twee jaren later nam hij ontslag nit den
actieven militairen dienst en redert heeft
hij geen militair commando meer be
kleed Alleen in de earste oorlsgsvreken
nam fcjj met het 14o legercorps deel aan
de gevechten in den Elzas, maar aadere
plichten maakten het hem onmogelijk
zija post hier langer te behouden. In de
militaire rangorde werd hij in 1911 lui
tenant-generaal en drie jaren later gene
raal der cavallerie. Sedert 1907 is prins
Max president van de Badensche Eerste
Kamer.
Gedurende den oorlog hield hij zich in
het bijzonder bezig met de zorg voorde
gevangenen. Aan zijn optreden hij
reisde herhaaldelijk saar Stockholm en
Zwitserland was het, volgens de
Duitsche bladen, voeral te danken, dat
het lot der Duitsche gevangenen ia Rus
land werd verbeterd en dat de internee-
ring der Duitsche gevangenen in Zwit
serland plaats had.
De vroegere gezant der Ver. Staten
te Berlijn, Gerard, heeft verklaard, te
gelooven, dat de nieuwe rijkskanselier
prins Max van Baden het voornemen
heeft een eerlijk vredesaanbod te deen.
Gerard is terecht van meening dat de
benoeming van Max van Baden het prijs-
teven van de al-Duitsche politiek betee-
ent. Hij heeft steeds geloofd, datDuitsch-
land, wanneer het vrede zou wilen
sluiten, prins Max van Baden of dr. Solf
tot rijkskanselier zou benoemen.
Op het Westelijk front schijnt de En
gelsche doorbraak tusschen Ie Catalet en
ten N. van Ss.Qnessiia voorshands mislukt.
De j£agelsck«ji braken door tot de laatste
stelling der Hisdanburglinie. Beaurevoir
es Hontbrehain echter warden d©#r de
Duitschers heroverd en hiermede werd
de dsorbraak vergheld. Haigs troepen
maakten echter 4000 gevangenen an b«-
raiktan belangrijke punten.
Het Duitsche avosdbsricht luidt:
Stevigs aanvallen des vijands aan beide
zijden van Roosselasre, ««ordelijk van
St. Quantiss, aan den Cfesmiu des Dames
ea in Champagne zij» afgeslagen.
Tusschen de Argsauea ets da Maas zijn
nieuwe doorbraakpogingen der Ameri
kanen mislukt.
Weenen meldt, dat de teruglegging
van het Oostenrijksche gevechtsfront
op den Balkan volgens plan en zender
st,eerais van den kant van den achterop-
rukkenden vijand v©)trokk«n wordt.
Saitsche terugtocht in Belgis?
Reuter verneamt, uit gezaghebbende
Éiariuekringen: „Er bestaan allo aan
wijzingen omtrent een spoedig opgeven
doer Duitsehland van de heele Vlaamsche
kust. Het is ook bekend, dat de Duit
schers reeds hun kanonnen wegvoeren.
Er hebben ëhiehevige bombardementen
voor de VJaarascke kust plaats gehad
in de laatst# paar dagen".
-itoa- ter
Uitgave van.
dia S'aanal. Venn. LUCTOR ET EMKRGO,
gevestigd te Goes-
Hoofdbureau te Goes:
(Telefoon No. 11.).
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG-
Drukkers:
Oosierbaan Le Cointre, Goes.
In verhand met bet in bedrgf brengen
van ovoas, waarmede moeilijkheden
werden ondervonden, daar zij versleten
zijn, werd gisteravond de nachtdruk om
10.20 gegeven in plaats van om 11 uur.
Dientengevolge werdt heden de druk van
15 uur eveneens verminderd.
Bedoelde ©vens zenden reeds in 1917
worde» vernieuwd, maar de materialen
daarveor bestemd mogen tet heden on
danks alle pogingen daartoe in het werk
gesteld, niet worden uitgevoerd.
De bezwaren znllan zicb. tet heden
beperken, omdat h#t megeljjk is verder
in d« behoefte te veorzien.
Deze niet zeer verbiedende tijding
ontvingen wij hedenmorgen bij half elf,
kort nadat onze drukkersfirma do«r de»
directeur dar Gasfabriek met bedeelde
maatregelen in kennis gesteld wa«. H?t
ligt voor de baad, dat ®en waarschuwing
op zó© korten termijn voor drukkers en
redactie wel zeer «naasgesstam meest
zijn. De arbeid der drukkerij wsrd plot
seling geheel in de war gastuurd en tot
overmaat va» ramp zullen «ok enze lazers
erdoor gedupeerd worden.
Wa&r eerst te 5 uur een aanvang ga-
maakt kan werden mst het afdrukken
van „D® Zaeuw", z»ll#n d® meeste lezers
de krant veel lat#r dan geweoaljjk ont
vangen. Van den trein van 5.13 uit Goes
richting Holland kan ditmaal natuurlijk
geen gebruik gemaakt worden.
We hopen, dat 'thot maar csnteleur-
steiHag van een dag is e® dat dergeljjke
onverwachte maatrageles zich niat zullen
herhalen
•0e aardappelen.
Minister van IJsselsteiju heeft het Op
slaan van aardappelen aan particulieren
toegestaan; doch tegelijk het vervoer-
verbod. gehandhaafd.
Wij zijn derhalve door de concessie,
zonder loslating van de reserve, slechts
tflin halve of he'elema'al' niet geholpen.
In de groote Hollandsche pers heeft
inen getracht de onuitvoerbaarheid' der
gunstige bepaling aan te toonen. Dit roor-
beeJd behoeft evenwel de kleine pers
ia het lahübouwdrijvende Zuiden niet te
volgen.
Velen in onze provincie zijn door de
royale inrichting hunner woning best in
staat hun wintervoorraad te bewaren. Al
leen maar, niét allen zlijn gewoon dien
voorraad te betrekken uit de gemeente
waar zij wonen.
Veeil zal men reeds gebaat Zijn, wan
neer het vervoerverbod in de eigen ge
meente wordt opgeheven. Doch die enkeu
len, die gewoon Zijn hunne aardappelen
uit een der meest nabije gemeenten te
betrekken, zouden eveneens gebaat zijn,
wanneer déze intrekking vergezeld ging
van de toekenning van 't recht aan
de burgemeesters der verschillende ge
meenten om op bet vervoerverbod naar
buiten hunne gemeente uitzonderingen;
toe te staan.
Mensehen die gewoon Zijn hun winter
voorraad, bijvoorbeeld vanfamilie of
'goede kennissen tegen verminderde prij
zen ta betrekken, moeten nu allicht te
gen sterk verhoogde prijzbn bij anderen
inslaan, en zich dan teivreden stellbn
met mindere qualiteiten.
Hier zou een bijzonder .vervoerverlof
kunnen baten; natuurlijk onder strenge
controle, gevolgd door zware straf bij
gepleegde fraude.
In reder gdval, indien de minister aan
alle ingezetenen onzer dorpen toestaat
hun aardappelen te betrekken Van den
de or U. Z. VO-N 1IANTEÜFFEL.
Na vier jaren vond ik, dat het niet
meer dam passend wasi wanneer ik eens
iets meer van de wereld zag. Een zteer
treurige omstandigheid stelde mij' in de
gelegenheid dat denkbeeld uit te 'voeren;
de doktoren rieden uwe moeder, die al
tijd eene- zlaer zwakke gezondheid gehad
had, aan, naar jhiet zuiden of naar Ita
lië te gaan. Na rijp overleg besloten
wij; tot het laatste en trokken daarheen.
Wij brachten den winter-in Rome door.
Daar kregen wij' geheel onverwacht het
doodsbericht van den ouden vrijheer Ma-
thus, die, Zooals 'de rentmeester mij1
schreef, zeer plotseling aan eene beroerte
was gestorven. Ik had het gevoel alsof ik
waarlijk mijnen vader had verloren, en
Eveline, die den ouden man zeur lief
had, 'deoljle in mijn verdriet. Wij reisden
er dadelijk heien niet wetend welk
eene ontvangst ons daar wachtte!
Reeds in L. hoorden wij1 wonderlijke vefr-
balern. Vrijheer Christof Mathus was ge
storven Zonder een testament te maken
e? ei\. waren bloedverwanten gekomen,
die mij1 id© erfenis betwistten. Ik wilde
het niet gelooven, doch toen wij aan
kwamen, zag ik dat het maar alte
waar was ik ondervond toen wat het
beteekent als <j° grond onder iemands
voeten wegzinkt. Vrijheer Qhlristof had
heel veel gelezen, veel ontdekkingen ge
daan', veel voor de wetenschap: over ge
had, maar het praktische leven was voor
hem een gesloten boek gebleven. Hiji blad
mij bij zich ib huis genomen en mijl
behandeld als zijn eigen kind. Hij )iad
in mij den erfgenaam van zijnen rijkdoml,
den stamhouder der 'familie gezien. En
had daarbij vermoedelijk totaal vergeten
dat ik niet zïjn kleinzloon en naastbe-
staande yva.s.
Maar genoeg! Er was geien testament,
en in plaats daarvan kwamen verschil
lende menschen, flie bewezen, dat zij
door bloedverwantschap b]et eerste recht
op de erfenis hadden. Daar 33» graaf
Rhede, wiens moeder eene barones von
der Edlen Tajine geweest was. 'Daar was
eene familie von St. Alban, die dezelfde
aanspraken, liet gelden. En mij wierd in-
tusschen zeer duidelijk gemaakt, dat ik,
daar er geen testament was, en ik niet
de geringste graad ,van bloedverwant
schap kon bewijzen, ook geieine aanspra
ken maken kon.
Ik stond daar als door den donder
getroffen. Het wias' niet het verlies van
al mijnen rijkdom, dat mij! zooi ontstel
de, maar een woieste toorn dat men het
wagen dorst mij in mijn eigen slot te
overvallen, mij van mijne rechten als
heer en meester te berooven ein te twijfe
len' aan mijn goed recht om daar te
bevelen. Ik vond het alles slechts storend,
want ik wilde voor alles rust en stilte
om mijnen dood© fe beweenen.
Langzamerhand begreep ik eerst welk
een afgrond zich voor mij' opende. Ik be
greep dat 'zij, 'die ik dieven noemde,
door de wereld en de overheid in 't ge
lijk werden gesteld; de grond zjonk weg
en ik stortte in een donkeren chaos
neer.
Wij Waren bedelaars, neen erger nog,
iwaawiMMWiiBgpiir "wgw
want wij konden evenmin bedelen als
werken. Men ried mij aan om te proce-
deeren, doch Eveline smeekte mij on
der tranen het niet te doem. Zij had
gelijk, wij zouden natuurlijk verforen, heb
ben, en waar zouden wiji dan het geld
vandaan gehaald1 hjebben om de kostep.
te betalen?
Zulk een plotseling© val van de groot
ste luxe tot de bitterste armoede over
komt zeker weinig mienschen. Ik was
versuft, niet in staat den toestand hel
der te overzien en toch diep befeedigd
door deze plotselinge verandering. Eve
line verdroeg bet rustiger, met eene en
gelachtige zachtmoedigheid'. Ik had haar
en u naar Sternheim gebracht, naar het
buitenverblijf mijher schoonouders.
Wij ondervonden veel deelneming, veel
hulp en liefde van Vrienden en kennis1-
sen. Doch mijn trots kon dit niet naar
waarde schatten. Ik knarste op dé tan
den, als men mij 'miefljelijdend toesprak;
wat had ik, verwend .gelukskind, met
medelijden te doen!
Door mijnen hoogmoed bedierf ik veel.
Ik deed' mijne beste vrienden er pijn
mee; ik w;ees aanbiedingen van dé hand,
j&sirgiiitig
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
AboanSmSnlspr jjsi
P«r 3 maanden fr. p. post 11.75
t Loss» nummers -Q.0B
£rjjs d»ï AdvSiientijtfj
1—4 rea^'3 f0'80. iedere reSeI meer 20 öl,
Verhoogd m»? e^'i'^ijken oorlogstoeslag
3-maal wordt ^'ma^l bferekend.
Bjj abonnement voordeel'5e voorwaardöfc
Bewijsnummers f>
mmnwivmxmwmnmm «Jiwim yngjagjMjE
BecSamis.
van Apotheker
zijn te SOES verkrijgbaar bij
I. f, BEI smis. Imli itdt
spreid over bijzondere bewegingen, welke
de laatste dagen in België zouden plaats
hebban. Zooveel schijnt zeker te zij», dat
reeds is waargenome», dat vea wordt
weggevoerd, terwijl enkele Belgen, die
er in slaagdan over dan draad te komen
madedeelden, dat tal van mannen uit
de grensgemeenten worden weggevoerd.
Mea spreekt er ook van, dat Knoeke zou
ontruimd zijn.
Eea nieuwe Oostenrijksche stap.
Het antwoord van de Engelsche regee
ring op de nota van Burian is te Weenen
aangekomen. Naar men verneemt is de
nota in hoffelrjken toon gesteld en wekt
ze de Oostenrijksche regeering op haar
vredesvoorstellen scherper te omschrij
ven.
In politieke kringen wordt beweerd,
dat professor Lsmmasch opdracht zal
krijgen om een memorandum uit te
werken over de veertien punten van
Wilson. Dit zal dan aan president Wilson
worden toegezonden.
De aankomst van de Hongaarsche
staatiieden Wekerle, Tisza, Andrassy ea
Apponyi te Weenen staat volgens de
Kölnische Ztg. hoofdzakelijk ia verband
met de vredeskwestie, waarin vandaag
op aanstichten van Burian een nieuwe
beslissende stap is te wachten. Minister
president Wekerle zei tegen een mede
werker van een Hengaarsch blad over
de besprekingen te Weenen: zoo veel
kan ik u thans mededeelen, dat wij ook
op het oogenblik weer onvermoeid in
het belang van den vrede werkzaam zijn
en ook thans dienaangaande overleggen.
38 maasden front
De Belgen huri land heroverend nu
liet geschiedt, nu het hun goed-gaat, is
de toon der zelf voldoening dood-natuur-
Ijjk in hun organen. Ontroerend werkt
in L'Echo beige een brief van het front,
waarin een Belgische zoon aan zijn
moeder vertelt, hoe hij is gedecoreerd,
na 33 maanden front-levens, met twee
onderscheidingen, 't Gebeurde op een
markt, waar geen eakel onbeschadigd
huis stond en die toch iets majestueus'
had, dien ochtend. Waren het de op
eengehoopte troepen? de muziek? de
vele hoofdofficieren Precies tien uur
klonk hoorngeschal. Daarna de Brabon:
Qoane. Toen werden eerst de efficieren,
vervolgens de soldaten gedecoreerd. De
generaal sprak den schrijver toe, zoo
deden nog aadere hooge mannen, allen
drukten ze hem de hand. Maar het
mooiste was toch het défiléal de troe
pen, muziek voorop. Toen de vlag voorbij
ging, ja, toen moest de schrijver huilen
als een kind. Van zijn leven had hij
muziek niet zóó mooi gevonden en dat
men zóó van streek kon raken, hij wist
het niet
Na 33 maanden front
Of de moeder den brief met droge
oogen zou hebben gelezen
Harte aorloga&#riöM**. j 1
De „Dépêche de Touloaso" schrijft;
„Wij hebben ongelijk, wanneer wijf van
die mij vernederend vóórkwamen, en die
mij misschien hfadden kunnen redden.
Het was ntij1 haast oniverdragelijk om bij
de SternbeimS met mijhe vrouw het ge
nadebrood' te .eten, en toch kon ik hél
niet over mij' verkrijgen het getal der
gewone arbeidende menschhfeid met een
te vermeerderen, het vrijhieerschap te ver
geten en op' ©en kantoor^ werk te zoe
ken'. Natuurlijk werden nlijno vrienden
het spoedig moe, diedeni geen moeite meer
voor mij, eni lieten mij! aan mijn lot
over. 1
De Sternheims kladden het zelve iliet
breed eni moesiten zich voor ons veel
getroosten, maai" daar zij Eveline altijd
als hunne eigen© dochter hadden be
schouwd, zagen zij daarin geen bezwaar.
Deze toestand bracht mij haast tot ver
twijfeling eindelijk wasi ik zoover, dat
ik zelfs de betrekking yan rentmeester,
welke graaf Rhede mij hiaid' aangeboden,
zou hebben aangenomen, als ik deze nog
had kunnen krijgen, maar ik had'
haar eerst diep heleedigd van de hand
gewezen en graaf Rhede blad haar n*
aan mijnen kamerdienaar gegeven!
(Wordt vesvolgfd.)
