285 Donderdag 5 September 1918 «laargang s fe De Groote Oorlog. 1g Harmonie in den Schoolstrijd. Uitgave van ie Na ami. Venn. LUCTOR ET EMEBtr©, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. D HU IJ L. BURG, DruJcters: Qosterbaan Le Cointre, Goés. Het is ditmaal de veertigste maal, da,t in onze ZeeuwScE© steden, en dorpen een, oproep tot actie vjotoir die Christelijk© School, in den vorm van een Unieeojlleotei voor de Scholen meit den Bijbel uitgaat, j Reeds twintig jaren vroeger immers van de dagen der v©sti.gjng( vain de Christel- lipte Scholen tei Middelburg, Goes en Ter- neuzen wals Idie: actiei begonlnten, maar toeni uitsluitend! plaatselijk, nu algemeen. Toen door particulier initiatief, nu ''georgani- I. Toen communaal, nu intercommu- A1 dia' jaren was diei actie voor d;a Christelijke School in die eerste- en de hoogste plaats een Christelijke actie. |Zij groepeert 'zich om de- School en. be doelt de kinderen on zes volks, e|n doo-r deizo hlet komende- geslacht in kennis te tongen met 'Helm, di-e gezegd heeft: „Laat de kinderen tot Mij komen, waïifc hunner is ;het. Koninkrijk dier Hemelen." De .actie voor de- Christelijke School is ook een sociale- acti-ei en staat daar door in het -middelpunt van het hadeiv da-agschiei, maatschappelijke» leven, dat meer dan ooit voelt .en leeft voor soci ale belangen. Immers, de- schoolstrijd, ge lijk die- va-n anti-revolutionaire 'rijde w'ordt gevoerd, hje-eft -ook ten doie-1 de minveri moganiden in staat te- stellein, om, zonder onevenredige geldelijke lasten, die school voor huil kinderen te- kieizlein, die» z;iji nalar kun overtuiging wenschhn. En niet minder da|n als Christelijke en sociale- actie-, staat daar nu al die jaren fte schoolstrijd in onsi midden als v r ij- ïmds-iactie. [WpL-e roept niet om vrij heid? E;n is 't.nu niet juist het tegendele! vjah vrijheid, als een de-el -des volks' ge dwongen wordt gebruik tei ma,ken van een sbelse-1 va»n opvoeding én onderwijs1, üa,t haar verderfelijk toeschijnt. Diaar klinkt in den schoolstrijd e-e|n to,on vain hoog-er leven, een toon. van sociale! rechtvaardigheid, en» ook ©en toon vain vrijted. En aangezien Inu, naar een be kend Frans,cli spreekwoord 'zoo juist zegt, de toon de muziek maakt, ontbreekt het in den schoolstrijd niet a-a:n doordrim gende en bezielde- harmonie. De geschiedenis der laatste veertig ja ren ge-tuigt eriap. Eb in di<e harmonie, klink© ook nog de toon va,n goede hbo'p, Laat ik die ditmaal mogen vertolken met de woor den van -den hek-elnd-en Raadpensionaris van Holland, Johan dei Witt. Hijf schreef 'fee in 1672, een va,n de- donkerste! jaren ohzier geschiedenis, en Be luideln als volgt „Onze voorouders hébben ahdsiflel tij- „d-e-n beleeft, ©nde- de sw,aerichiedein -daer- „inn-e- -deselve geteeckend hlehbeln, gei- „compareert tegen de tegenwoordige-, „hebben geen proportie, voorna-ement- „lyck de daarbij in aehtinge genomen „Bijnfle de geringe middelen, waarmede „rij het werck hebben moeten uitvoeren. „Laat-ons hopen dat .er tegenwoordicb! „bij; ons volck geen mindere- cordact- „blq/dt bevonden !zja|' worden, 'n w'elckenj „gévalle een .ydiar hjeó zijne contrihu- „eerende met lust, ernst en ie»der aain „den zegen van Godt Almac'itieh ebde „aan goede uitcomste niet en is te „twijfelen." Met die hoop gaan ock wijl, in jhari menie met alle- onzb Ze-euwsche steden, ■en dorpen, -de veertigste Unie-collecte voor dei School met den Bijbèil tegemoet. P. J. d e K r u ij t e r. Middelburg. Aan het werk! Mannenbroeders, wij moeteln aan den ij' tIs. September'tis- tijd. De politieke zome-rsl.aap was wel van korten duur, toch moet hij nu maar uit rijn. Er is veel te doen Rechts, 25 Fe bruari is heit Statenverkiezingen 8 April u-a,.v. Gemeenteraadsverkiezing. Aan di-e- Statenverkiezingen zitten de verkiezingen voor ide- Gedeyu'eMenCoïle- gete en voor de; E'erste Kalmer vast. Van flf\veiueejtcraadsverkiezS-rlSeri zijl11. Weer a\^ ethoiu-ders-verkiezingan afhankelijk. w»kbfw8a^n j alïe eem niet minder ge legen. 5aat 'tlm J>Ü!na doorleefde' De Zeeuw VM4SCHIJN1 ELKEN WEUCBAÖ- AbonnBmentBgrjjs! Per 3 maanden fr. p. post 11.50 Losse nummers-O.Qi Prgs de» Advertentie*» 14 regels f0.80, iedere regel meer 20 oL 3-maal wordt 2-maal berekend. Bjj abonnement voorileelige voorwaarden. Bewijsnummers 5 cent 9 wand word-ein. In alles wijsheid, bezadigd- heiid, trouw. Vooral de studie der beginsel-en mag ni-eit verminderen. Wij vreteizein, dat daar aan in mani'gis Kiesvere-eüiginlg)'nog; wel telen en .and-er ontbreekt. Steun ook aan onze Jongelingsvereeni- gin,g-e-u en Propajgjalndaclubs, indien zij al thans blijk g-eivea (de staatkundige bog;iln- seilen ernstig te he-s-tudeleren, is gebiedeind© easch van omzien tijld. Niet opgaan, in de „practischia -politiek" én daarbij geheel verarmen aan beginselen. Dat zlou Wezé-ni ee-n bevochtiging van de- kruin des booms ein de w'orte-len van droogte doen ver sterven; gevolg daarvan zou zijn, dat de hieiele boom er aan ging! -Fr is maar al te- veel e-en rusten op dia lauweren, -die- de groot© Kuyper qnz© partijl vlocht. Aan ons de; taak, de massa's beginselen, neergelegd in „Ons Program" en andere- werken, pens te rep-etaeirenj, te toetsen aan de- prak!ijk. Fr rijn reeds te veel belijders, die 't gebouw onzler Christelijke Staatkunde- zoo zoetjesaan; teilen rijzen maar die de- fundame-nte-nj jniieit ke-nmen, den onderbouw niet zagen, ein er ,ook njie-t naar informeerea. Mannenbroeders, houdt deizulkcn in de gafen 0 Het oude liedje. Heit blad D- e V r ij z, i n n g Di e m o-- c r a a t, onder redactie onder anderen van de vooruitstrevend© Kamer.eden Marchant en Ketelaar, schrijft: „Zoolang men de scheidingslijn Links- R'eichts blijft trekken, 'zal de Linkerzlijidé natuurlijk niet te vin-den rijn voor een; izlö.odanig© wijziging, van Grondwet en Kieswet, dat de- Ejerste Kamer stellig Rechts wordt in meerderheid." Dit is bijna- 1-eitterlijk hetzelfde als vleertig jaar liefst ge-leden, de Ro-tterdam- sch-a liberaal Virul-y in de- Twe:dei Kamer uitsprak. Wij- hoor-aa he-t dezen afgevaar digde- nog zeggen: „Geen wijziging van] tGrronidiW-Cit o£J Kieswet tor vii threading vam Ki-asrecht, of wijzig-ing der Kiestabel, want dan komen wij, liberalen, in de minderheid." Hetgeen ze-g-g-en wilde-: Wij- hebben de mieie-rde-rhlei-d in filet la-nd tegen olns, daarom zull-e-n wij zorgen de- meerderheid te be houden jin -de Katmeirs.. En nu liieitzelfide- liedje. -De- stemming van 3 Juli heeft u-itgei maakt, -dat Links d-e- meerderheid in h-et la-nd tegen rich- hioieft, maar door het mieerde-rhéiidssteLlei, -dat bij de verkiezing voor Ide- Eerste Kam-e-r -dom genoeg g-eihandhaafd bleef, loopt Links kans vol gend ja,ar meerderheid in de- Eierste Ka- mleir te worden; nu moeit, wat vorig jaar geweiischt geacht werd en in het stelsel va,n Evenreldigei Vertegenwoordiging nood- telakieilijk, worden afge-wteiz-en, omdat het wordt er brutaal of naïef, bij g-ezeyd! Links meerderheid in die Eé-rste Ka-mer mo-e-t blijven. D-a,t de- liberalen in de» Zeventiger ja ren niets voor re-cht voelden, la,at zich nog eenigszins begjrijpejn; zij| waren bij 't onrecht groot geworden'zlij- ke-ndein niet anders; het politiek geweten dezer bekla- genswaardigen was als toegeschroeid. Maar dat dei vrij-z!innig--demo-craten, idealisten, fachtzoekers en in menig opzicht 'zooveel 'vetrdra-agzamer dan hun v.aderan, niet wij zier 'zijn, hlet is heusch tei verwonderen. H-eit is derhalve- op- staatkundig gebied aan diei rijde nog het oud© liedje-: Recht, goéd, mits wij er gee-n schade van hebben; en anders onre-cht! ging-en zich derhalw kl€Srereellil geen volle- zfes maaSde^T'Us Am ritten' wij, al weer mldd-ea in d?n' «U der verkiezingen. riommer Daarom nu aang.eir-,akt. De, bo.-ko-, opgezocht, de sfudie Iktv,., bespre kingen over ifc vorschi-lsnde vraagslnktan dien yerstanjde-, dat stille- krachten niet °°r, ^diggangers worden aangpiziam ©n: Praatsmakers niet met stoere werkers'ver &t&namen. CXLVI. Meneer X- is een „principiëel" man, die een ernstig leven leidt, een stuwkracht is in het Christelijk vereenigingsleven, een steunpilaar van de Kerk, iemand die zicb geeft en op ieder terrein durft uitkomen- Op ieder terrein, zeg ik. Helaas neen! Als meneer X- op reis is, tusschen de wielen, dan is hij neutraal. Een verstokte neutrale. Men zou hem niet herkennen. Zijn neutraliteit-op-reis brengt o- m. mede, dat hij zooveel mogelijk zwijgt. Is eenmaal het ijs gebroken en raken de tongen los, dan bepaalt hij zich bij voor keur bij de dingen van den dag, als het weder, de duurte der tijden of een spoor wegongeluk, of wel bij futiliteiten als het portierraampje, het bagagenet en andere banale dingen- Zijn neutraliteit gebiedt hem ook te zwijgen als een Duitscher, als zijn over buurman in het gesprek met zijn vriend vloekt en keer op keer des Heeren Naam ijdellijk gebruikt. Hij blijft de onbekende meneer X. en wat zijn medereiziger doet, gaat hem niet aan. Zelfs niet al verkeert hij in het geval, dat hij vier uur lang met hem in hetzelfde vertrek (coupé) moet verkeeren. Eindelijk openbaart de neutraliteit var) X. zich in het koopen en lezen van uit sluitend liberale lectuur. Ge merkt, het betreft hier wel een zeer eigenaardige onzijdigheid. Lezer, ga nu niet dien meneer X- ver eenzelvigen met een of anderen goeden vriend van u, want er zijn er honderden, die tusschen de wielen „neutraal" zijn- Men is zoo bang voor een fijne aan gezien te worden- Als een Christen-in-den-trein nu maar eens mode was! Doch, niet waar, waar toe zou men uitkomen voor z'n over tuiging? Op reis heeft men zoo'n. apart leven. Thuis, in de stad of op het dorp, daar is h e t leven. Daar behoort men te getuigen, beginselen uit t-e dragen- Het perron- en coupéleven heeft daar niets mee te maken. Zoo redeneert men vaak- En men is bang een Christelijk boekwerk als trein lectuur mede te nem-en. Men zou zich schamen een Chr. dagblad of Chr. illustra tie open te slaan, want de reisgenooten móchten eens denken: ,,'tls een fijne" of „een anti"! O, die ellendige neutraliteit I Hoe staat het met onze reislectuur? 't Is niet veel soeps. Dat kan ik u wèl zeggen. Over 't algemeen althans is het peil van wat in den trein gelezen wordt niet bijster hoog. Buffalo-Bill's, Lord Listers en Nic Car ters zijn er m eere- Chr. reislectuur is er bijna niet. Nu ja, er zijn nog wel een paar Chr. bladen, doch ze worden schier niet gevraagd en dus maar achteraf .gehouden. Een brief schrijver in „Onze Banier" wou er het zijne van weten en vroeg bij de Algemeene Kioskonderneming een cata logus aan van de in haar kiosken ver krijgbare boeken. Doch, nul op het request. Van tweeën een, schrijft hij nu, of men heeft er geen of men vond het beter er maar geen te zenden- Bcix 1.0 JXlCvLLo log*3.LX vlx? «.OIK/1-OCT tuur zal dus niet gevohiden kunnen wor den door het Christelijk volksdeel te wij zen op de goede lectuur, die ook aan de kiosken aanwezig is; er zal in een andere richting moeten worden gezocht. Mij dunkt, de goéde richting zal wor den ingeslagen als de hierboven geschet ste neutraliteit-op-reis algemeen opgegeven wordt. Laat men beginnen met naar alle mo gelijke Chr. dagbladen, tijdschriften en boeken te vragen. Het aanbod zal met de vraag gelijken tred moeten houden, want spoorweg-boek- verkoopers zijn handelslui, 't Kan hun niet schelen aan welk blad zij hun centen verdienen, aan „Het Volk" of „De Note- kraker", dan wel aan „De Zeeuw" of „jTimotheüs". Nu weet ik wel, dat onze ,pers nog niet tegen de groote liberale op kan, doch Jaat toch nooit valsche schaamte iemand beletten om te vragen naar die lectuur, welke hij ook in zijn woning bij voorkeur ontvangt. Weg met die laffe coupé-neutraliteit- Zóó, en zoo alléén kan er verandering ten goede komen in de bibliotheken, welke onze reizigers van lectuur plegen te voor zien. KEES VAN DER MEER. «verzicht vun rien tcesi«e4. Wij hebben er al meermalen op ge wezen, dat de gebeurtenissen op het Westelijk oorlogsterreiii de oorlogsstem ming bij do geallieerden niet weinig aanwakkeren. Eertijds pacifistisch gestemde mannen juichen nu, als de Entente weer een overwinning mag boeken. En ook de Pers is door dien oorlogsroes bevangen De Echo de Paris bijv. keert zicli in een scherp artikel tégen de Fransche socialisten, die van een vrede door overleg durven spreken. Het Fransche volk, zegt het blad, wil van de politiek van die praatjes makers niets weten. De Duit- schers zullen tot óns nadeel niet door zulke praatjesmakers gered worden. Nu mogen de socialisten groote praatjes makers- zijn, hun idee van vrede-door- overleg is toch zoo verwerpelijk n^g niet. Ja, die volUs-psyche in oorlogstijd doet al wat kwaad! Het is te meer te betreuren, omdat steeds meer de waarschijnlijkheid zich opdringt, dat er een keerpunt in den oorlog komt. Een nieuwe phase, welke daarin zou bestaan, dat de Duitschers niet alleen met woorden, maar in werkelijkheid ook den oorlog zouden gaan beperken tot «en zuiveren verdedigings krijg, met 'n opgeven dus van het tot nu toe „bezette" gebied. Yan dit gezichtspunt bezien, zegt de Maasb.-overzichtschrijver, zou de „wan delende slag, dien de Duitschers op het oogenblik in het Westen voeren, een tactische beweging zijn, die vooral met het oog op de „stemming" in Duitsch- land zelf wordt uitgevoerd. Een vrijwillige ontruiming van het bezette gebied in België en Noord-Frankrijk, door de geallieerden als eersten eisch gesteld voor een toenadering en de kans op vrede, zou waarschijnlijk op te grooten en te krachtigen tegenstand en op de oppositie van zeer invloedrijke kringen gestuit hebben. Een terugwijken voor de met zooveel kracht opdringende legers der geallieer den daarentegen zou als een goede voor- bereiding en inleiding tot zulk een ont ruiming kunnen gelden. De geesten, die in Duitschland nog droomen van wapen successen en van annexaties, zouden daardoor, en dit is reeds in sterke mate het geval, tot een meer nuchtere opvatting van den toestand gebracht worden en tot een berusten in de offers, dia de toestand eischt. Wanneer inderdaad de gebeurtenissen zich zóó zouden gaan ontwikkelen, dan zou het wèl te betreuren wezen, wanneer zij op de andere partij zulk een invloed zouden gaan uitoefenen, dat daardoor toch goen kans op toenadering en over leg gegeven zijn zou. In een bespreking van het interview van den Duitsehen kroonprins, zegt 'de „Westminster Gazette" o.a„ dat de ver klaring van den kroonplrinsl, dat de over- - - ■- \rnjn den ri.rl beteekent, maar een handhaving van eigen bezit, het beste bewijs is van de verande ring) welke de; jongste gebeurtenissen in 'de izienswijze der Diuitsche heerscheirs heb ben gebracht. „Het zou 'goed geweest zijn als zij dit vroeger aan 'het Duitsehe volk hadden verteld. - Duitschland heeft in 1914 zijn keuze gedaan en zoo de resultaten niet zljh ge vonden, zooals Duitschland verwacht, had, dan moeten de gevolgen daarvan op, dit land neerkomen. De geallieerden hebben thlans de belofte van de overwinning en als; zjj' spreken van overwinning doen ze- het niet in den zin van den kroonprins: „om eigen bezit te handhaven". Zij' bedoelen met de over winning, dat Ide oorlog gevoerd moet wor den tot de difinitieve vernietiging van Duits,chland's streven naiar de wereldheer schappij". Uit de verschillende communique's deï geallieerden teekenen wij» het volgende aan: i j i i Dpi het front van de» Yesle staken dq Fransche afdeelingen de rivier op ver schillende plaatsen over. Ze hebben, Libermont achter zich ge laten, den naasten omtrek' van Esmery Hallon bereikt en het hosjpitaalbosch be zet. herder namen zij' Bu,cy-le-long en le Moncel henoorden de Aisne. O ver de Veste hebben ze reeds op den kam ten N. van Baslieux voet gekregen. Uit Londen: Het nieuws1 va,n dezen morgen» bewijst, dat de, Engelschen ten zuiden van de Scarp© nog oprukken. Zij hebben Etaing genomen en Ecourt- St. Quentin bereikt. Laatstgenoemde, plaats vertegenwoordigt een terreinwinst van meer fdari een mijl sinds gisteravond. Meer naar het zuiden namen zij Ruman- court en pezétten den westelijken oever van het Cana.1 du Nord tot Sains-leZ Marquion. Ten, 'zuiden van Ytres: bez'etten wij .den westelijken oever van het Canal du Nord en slaagden er in het kanaal te Haut- Allaines, ongeveer 2 mijl ten noorden van Péronne, over te trekken. Verder namen de Engelschen Moeuyres. Lens Ts nog' niet bezet, maar patrouilles zijin al in het W, deel der stad. Het Duitsehe avondbericht geeft dit maal een piaar weinig zeggende alge meenheden. Uit Rusland komen opzienbarende ont hullingen, welke geen twijfel laten, dat de diplomatieke vertegenwoordigers; van En geland en Frankrijk de hoofaanleggerd geweest zijn van een groote samenzwering, welte er op gericht wasi de sovjet-troepen om te koopen,-den raad van volkscommis sarissen tien val te brengen, de militaire dictatuur in Moskou in te stellen en Rus land andermaal aan de, zijd© der Geal lieerden i n den oorlog tegen Duitschland te betrekken. Aanvankelijk w;a,s men van plan Leniix en T-rotsfci gevankelijk' paar Archangel over te brengen, maar later ^achtte men het veiliger hern onmiddellijk na. "de ar restatie te fusilleeren. Dank "Bijl de trouw] der teoepencommandanten, die voor der verleidelijke voorspiegelingen niet zlij'n be zweken, is van de uitvoering] dezer voor nemens niets gekomen, al zlal de moord aanslag op Lenin 'wel mede een uitvloei sel van -de gesmede plannen zijin. Uit Rusland. Volgens de „Prawda" zou den lOden September in Moskou een opstand tegen de bolsjewiki uitbreken. De Engelschen, die de leiding van deze samenzwering in handen hadden, zouden de voornaam ste gebouwen van Moskou bezetten, d© macht overnemen en Duitschland den oor log verklaren. Volgens de „Prawda" stonden de huis zoekingen in het Engelsehe gezantschaps gebouw te Petrograd in verband met de ontdekking van de samenzwering in Mos kou. 40 personen zijn in hechtenis geno men, voornamelijk Engelschen- De ratificatie der aanvullende verdra gen bij den vrede van Brest-Litowsk door het uitvoerend comité, aldus een Wolff- bericht uit Moskou, heeft gisteravond een stemmig met twee onthoudingen plaats ge had. Er waren 150 a 200 personen aan wezig. Na de ratificatie der verdragen bracht Trotzki rapport uit over den toestand aan het front, welken hij over het algemeen gunstig noemde. Trotski is tot voorzitter van den op persten oorlogsraad benoemd. Moedeloosheid na de nederlaag. Van de Geldersch-Duitsche grenzen meldt men aan de Telegraaf: De moedeloosheid onder het Duitsehe volk neemt met den dag toe- Op de over winning der wapenen rekent men niet muer, ucguit mvu ijaxxg, U« worden, dat de vijanden den Duitsehen grond zullen betreden. Versterkingen wor den in Rijnland aangebracht. Het verzet van verlofgangers, die naar het Westelijk front worden gezonden, houdt aan. Uit hst Moerc;ang&b!ed. LONDEN, 4 Sept. Uit Archangel komt bericht dat een geallieerde krijgsmacht, waarvan Russische soldaten deel uit maakten, den 31sten Augustus een vijan- délgke stelling aan de lijn naar Wologda aanviel en vermeesterde, 75 naijl bezuiden Archangel. Da vjjaud deed een tegen aanval, maar moest met ernstige verliezen terug. Uit Siberië. LONDEN, 4 Sept. Uit Siberië wordt gemeld, dat de Tsjechen van bewesten het Baikalmeer in drie kolennes oost waarts rukken, terwijl generaal Seoienof'e strijdmacht tes&mes met de Japansche troepen langs den Siberischen spoorweg optrekt ten einde zich met hen te ver- «enigen. Korte ttorlfigelurtitrtMi Uit LondenDe Duitschers hebben een dam in de Scarpe gelegd, waardoor een inundatie is ontstaan. Uit Berlijn: Zuid-China heeft alle geheime verdragen opgezegd. De revo lutionaire beweging grijpt om zich heen. Een Reuterbericht omtrent de En gelsehe luchtaanvallen meldt, dat Britsche aëroplanes 2 Sept. bommen wierpen op het vliegkamp te Bühl, waar loodsen fetrotïeii en branden veroorzaakt werden. erder werden aanvallen gedaan op fa brieken, treinen enz. te Saarbrücken, Egrange en Roulay. Een Havas-bericht maakt melding van geruchten over groote oaeenigheid tusschen kroonprins Rupprecht van Beieren en Ludendorff; de eerste zou n.l. de jongste offensieven hebben ont raden, daar hij geen mogelijkheid zag ze tot een goed einde te brengen. De kroonprins zou zich thans willen terugtrekken, maar men is bevreesd, dat het ontevredenheid in Beioren zou wekken. Be Fransche cavalerie stond eer gisteren op een mijl afstands van Guis- card. De Britsche admiraliteit bexich't, dat in; Ide nachten van 25 op 26 en van 27 op 28 !Aug. bommen werden geworpen op het vliegkamp van; Ga,lata, de hydroplanebasds bijl Tsjanak op- GiaUipoli, het arsenaal, da dokken, het ministerie van oorlog en ka zernes te Konstantinepel. E,én Engelschjei machine keerde niet terug. Zaterdag heóben troepen der bolsje wiki ide Britsche legatie te Petrograd ge- kapitein Cromie, gedood. plundêrd en den Britschen marine-attaché

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1918 | | pagina 1