Vrijdag SO Augustus 1018
32e «laargang
Ho.
Öe ür@©f© Oor-log*
Biiifsrted
Binnenland.
Uit êfj Provincie.
fytMl TM*. LÜCTQR ESP WI1N,
j©¥«KlS§d Ie Ctoa».
BpoJSbvflM te ©aan
LAK«» TO»«ÏSÏRAA« mi.
Bsreaa I» ÏÊ<M«Ib«»j?.
FIRMA-F. B. DBU U fe. BtR«.
Dssit«i*
O«»terb»ao i» Cof#*»8, Rel»»
31 Augustus.
De 31e Augustus is voor ieder oprecht
%deriancter en liefhebber van het Ora nje
buis een dag van groot© blijdschap'. Ge
lijk voor onze ouderen tot voftr jaren de
19e Februari het zoo lange jaren was
de geboortedag van Koning Willem III
zoo is 'tnu 'die verjaardag van onze
Koningin Wilhelm! na.
Ook onae Koningin heeft "hate, persoon
lijke vierdagen. Behalve Haar geboorte
dag beeft zij ook ha,ar huwelijksdag: 7
Februari, herdenkt zij, 23 November, haar
Troonsbestijging; O September, haar in
huldiging.'
Ook voor de Natie zijn ,dat aangename
iierinnmnga'dagendoch de mooiste is
wel de 31e Augustus, welken zij Hief
licht zal laten voorbijgaan, zonder een
bede, een lied, een dronk te wijden aan
haar Vorstin.
En menige huisvader bidt aan de ont
bijttafel met de zijnen Gods genadigen ze
gen. af voor het heil onzer hooge Lands
vrouwe, en beveelt haar, vooral in dezte
bange dagen, in de hoede des Allerhoog
ste».
Het is nu de vijfde maal al- dat bet
Koninklijk Iiuis en het Nederla.nd.sche
Folk Koningin's Verjaardag in een benau
wende stilte vieren; dat de staf muziek
rust, de carillons zwijgen, de vlaggen en
vaandels hun tooi inhouden, het open
bare jubellied opi de lippen besterft, en het
oog tevergeefs tracht te blikken door het
steeds dikker wordend gordijn waarachter
de toekomst zich verschuilt.
Voor de Koningin komen bij deze be
zwarende omstandigheden nog "tie crisis-
moeilijkheden de Zorgen vermeerderen.
De eene teleurstelling verbeidt de an
dere.
Evenwel, Gode zij dank, wij hebben
den Vrede nog; de Honger, schoon na
derend in grimmige' grijla'zing, kwam nog
niet over ons. Het Geloof, schoon lang
niet aller meer, is nog de kracht die het
overblijfsel bezielt .en ook onze Jubilaris
staande houdt. Er is nog honig aan de
roede.
Dit mag de grondtoon zijn van gesprek
ken en gebeden op; dezen somberen, en
nochtans keugdijken dag, op welken „ve
len (mogen) zeggenwie zal ons het
goede doen zien? Verhef Gij over ons"
(over Oranje en Nederland) „het licht
Uws aanschijbs, o Heers."
V
Een knak.
Het dogma van den vrijhandel heeft
in deze oorlogsjaren teen ger.'Oislig.arr knak
gekregen.
Jarenlang heeft het liberalismei in zijn
groote meerderheid, spijt zijn afkeer van
alle autoriteitsgeloof, het onvoorwaardelijk
vertrouwen op, de waarachtigheid van dit
leerstuk van den vrijhandel den kieners
ingescherpt. De periode vain de dure pattejni
e® zooal meer is door die van 'dien oorlog
verdrongen. Niemand bevreemdt «Je duurte
der petten meer, sinds alteisGw'anhopig
duur weid; en de vrijhandel, met vleu
gellamheid geslagen,- Zijn verbijisterendei
vlucht heeft moeten staken.
Ook (Engeland, het Eldorado der vrij-
handelaren, breekt mot zijn verleden e|n
vraagt om bescherming,om verhooging
der tarieven, om de vestiging van, om
in de taal van den oud-radicalen minister
Lloyd George te spreken, vajn „een groot
Britsch imperium, na,u,w aaneengesloten
bond van vrijte landen, door voorkeur
rechten vast aan elkander gejhfecht en af
gesloten vain de buitenwereld."
Wat is dat anders dan een Zuiver pro
tectionisme? merkt de „Nieuwte Provin
ciale" terecht op. Zjulk teen imperium Iaat
jan dein vrijhandel niets overig, al z!al
Jwt in den eersten tijd 'dei vrienden vafn
thans in de rechten der huisgtenooten doepi
tteelen.
Reeds lang stond in gansch Europa
Engeland alleen i,n zijn roep om vrijt-
vrijhandel.
Het groote Engeland en o ja, daar
naast het kleine Nederland.
Thans staat Nederland aileen, a,Heien,
met .zijn dogma en zijn leege handen.
Gok hiervan geldt: er is zelfinkeer
noodig.
BateMRi «verzicht vtsa ilea iosstessS,
Het regent weer zegeberichten der
gea-lht «rden.
Reuter meldt, dat de Franschen N o .y o n
eu de Engelfchrn Bapaume hebben
genomen.
Fianschen bezetten het bosch van
re hjuesnoy ten N. O. \an Eeuvilly en
t'iiuranjs, aldus het Panische avond-
bencht.
'Ze !?er z"iJwaaris ia de slag zesr ver
bitterd geworden.
De Zeeuw
TXBSCHIJS* KLKXJ THüUCDAG.
Abott»*s»»<spr| s:
I rnMflQMa H. p. po ei
flJO
-006
B>|l 919 A9<r»gri«atiën:
1—9 myel* {0.80, leiJfe*» Kpl meer 10 et
S-uimI wordt B-muM beiekwid.
HS •Conneoieot voonïeelijje voorwaarden.
Oewfacwmracrs 5 cent
De Franschen namen Noyon na feilen
strijd en rukten tot den zuidelijken rand
van Happlincourt op.
Beoosten Noyon kregen de Franschen
vost op de zuidelijke hellingen van den
berg èaint-Siméon. Ze vermeesterden
Landrimont en Morlincourt.
Tussehen ()ise en Aitme wisten da
Franschen op verscheiden punten ten
N. en Z van Champ d« Ailette over te
komen, niettegenstaande het verzvt der
Daitschers
Guny en Pont-St Mard zijn in Frausche
handen.
Berljjn meldt: Ten Z O van Atrecht
hebben zich nieuwe gevechten ontwik
keld. Gevactiien op het voorterrein vóór
onze nieuwe linie* beoosten JBapsutne
Péroursebeoosten "Noyon.
Icfauterie-gevechten aan de Ailette.
Tusschea Ailette en Aisne zijn bijzon
der forsche aanvallen ran Franschen en
Amerikauen onder de ernstigste verliezen
veor den vijand volslagen mislukt Tot
dus ver ia van meer dan 50 stukgeschoten
gepantserde wagens rapport gedaan.
Tot zoo ver de laatste communiqué'».
Talrjjfce vragen rijzen er nu.
Met de nieuwe iinje tuèschen Somme
en Oise zullen de stellingen ten Noorden
van da Somine in overeenstemming ge
bracht moeten wordenzij zullen minstens
moeten worden teruggelegd tot de ijjn
Péronna—Combles—Bapaume
Welke kansen, zoo dringt zich da vraag
dan dadelijk echter op, biedt deze nieuwe
linie voer de Duitschers? Belooft ze de
neodige beveiliging te schenken tegen
den krachtige» druk van de geallieerdo
legers
Zeer veel hangt daarbij af van het
uith»ndingsverHiegon van de Fransehe
en Engelscha troepen, waaraan reeds
zulke hooge eischen in de laatste weken
gesteld z\jn. Zullen zy in staat zjjn het
onafgebroken beuken op de vijandelijk#
stellingen »ok op het nieuwe front voort
te zetten Kunnen zij hun krachten zoo
snel weer concentreeren, dat de Duit-
•chers geen voldoende tijd wordt gelaten
om zich in de nieuwe posities krachtig
vast te zetten?
In het groot en in het klein gaan de
maximalisten in Rusland voort met de
verwezenlijking van hun maximalistische
idealen en het leggen der grondslagen
van den bolsjewikischon heilstaat.
Het oude klokkaspel op den Iw&n
Welikjj, den historischon klokkentoren
van het Kremlin, zal in het vervolg
eiken middag de Internationale spelen
en morgens ©ra 6 uur een „socialiatisch
choraal". Eeneenvoudig werkman, zoo
wordt er met trots in het bericht bijge
voegd, heeft de noodige verandering in
het klokkenspel aangebracht. Men is te
Moskeu blijkbaar goed ep weg naar den
eeredienst'van de redo vaa Robespierre 1
Verder is door het maximalistisch co
mité een besluit uitgevaardigd, waarbij
in alia steden het particulier bezit van
grond en in de steden van mesr dan
10 000 bewoners, vaa alle huizen en ge
bouwen wordt opgeheven, waarvan de
opbrengst een door de gemeentelijke
autoriteitsin vastgesteld bedrag overtreft.
Hypotheken van meer dan 10.000 roebei#
worden ongeldig verklaard Een maat
regel, die eveneens herinneringen wekt
aan het revolutie-tijdvak en de periode
van hst schrikbewind.
Waar moet dat heen?!
0
Lord Lansdowne schijnt in Eogeland
toch meer aanhang te hebben dan man
wel zou vermoeden
De Times, het blad, dat beho®rt tot
de aanhangers van den oorlog „to the
bitter end", merkte voer ©enigen tijd op,
dat LansdowBej alleen voor -zich zelf
spreekt,
In de „Nation" komt de Engelsche
politieke publicist Massingham tegen
deze bewering op. „Naar de veie be
richten, zoo schrijft hij, die mij bereiken,
kan ik verklaren,' dat na de openbaar
making van zijn eersten vredesbrief
lord Lansdowne verreweg de meest po
pulaire staatsman misschien zou ik
kunnen zeggen de eenige en populaire
staatsman in het Engelsche rijk is."
Doch wat baat het, zoolang deze po
pulaire skdaksmas allen daadvrerkeljjken
invloed mist.
Op 'teegenfelik schijnt de oorlogspartij
wel het meest populair.
ie strijd its Kuriaad.
KIIFE, 28 Augustus (W.B.) Noworos-
sisk is door de troepen van het vrij
willigersleger genomen.
MOSKOU, 29 Augustus. De Tsjecbo-
Slovak tui leden eene groote nederlaag
door ds sovjet troepen op de vlucht ge
dreven, vluchtten^ zij tot tien werst van
Kazaa. Vliegtuigen der Tsjechen vallen
Kazan aan en werpen bomme» op mili«
taire gebouwen. De Kazansehe couranten
bevestigen dat onder de Tsjecho-SIowaken
ontmoediging en teleurstelling heerscht
en de kozakken ondetlirig oneenig zijn.
Buitrsscht tsr zee.
Reuter seint uit Farija;
Er is een bes!uit uitgevaardigd, waarbij
wordt bepaald, dat een onzijdig schip,
varende onder een vrijgeleide van den
vijand, dat de Geallieerden niet hebben
erkend en dat in strijd is met hun rechten
als oorlogvoerende partij, worde be
schouwd. tenzij het tegendeel is bewezen,
als te varen in bet belqng van den vijand
en bloot staat aan opbrenging en ver
beurdverklaring, afgescheiden van lading
die van vijandelijke eigendom, afkomst
of bestemming is".
(Herplaatst wegens verminking.)
Ksrte oorlogsberichten.
Uit Oldenburg wordt geseindGroot
hertog Friedrich August heeft een auto
mobielongeluk gehad. Hij heeft verschei
dene ribben gebroken.
Keizer Wilhelm is in Naubeim
aangekomen, om Koning Ferdinand van
Bulgarije' ten bezoek te brengen
Es- telegram uit Nogales (Arizena)
meldt; Ofschoon een wapenstilstand ga
sloten was, begonnen de Mexicanen
gisteravond opniauw van over de grens
ta schieten.
De Amerikanen zij a onfcriddellijk een
mobilisatie begonnen. Generaal Cabell
deelde de Mexic&ansche regeering snede,
dat da A-uaerikaaiischa troepen de grens
zouden overtrekken tanzij het schieten
ephield.
In Engeland en Wales waren dit
jaar 1 150.000 acres land meer onder den
ploeg dan het vorig jaar.
Volgens een telegram uit Londen is
kolonel Godfried Jones van de troepen
uit Wales, tot brigade generaal benoemd.
Generaal Jónel was bij het begin van
den ootlog een mijnwerker in de kolen
mijnen van Wales. Hij nam vrijwillig
dienst en werd spoedig wegens goede
diensten bevorderd. Hij onderscheidde
zich vooral op het Salonikifront. Hij
klom aldus vau mijnwerker tot generaal.
In Stamboel zijn tengevolge vau
een grooteu brand 250 huizen verwoest.
De Finsche afvaardiging van de
koningskeuze door den Duitschen rijks
kanselier in het groote hoofdkwartier
ontvangen,
Een bedrijfstak, die dit jaar in Oost-
Pruisen bijzonder opgebloeid is, is het
turfsteken. Overal, waar veen voorhanden
is, staan groote en kleine stapels turf.
Met deze brandstof uit grootvaders dagen
en met de kolen, die de Rijkssteenkolen-
centrale toewijst, hoopt men den Oost-
Pruisischen winter door te komen.
Volgens berichten uit Rio Janeiro
is heit Amerikaansche „Grays Harboir"
tengevolge van een ontploffing! gezonken)
in de nabijheid van hét eiland Femandoi
Noronhai. Het schip 'zlonk binneln vijlE
minuteln. Twee ma,trolzien wordein vermist;
23 cfeir opvarenden zijn gereld.
Naar 'aanleiding van de schending
van het ,F:in,schie gebied door elen E)nj-
'gelschen vlieger 'hteleft de Fihschef r^-
igeeriing bij Engeland en de andere
entente-mioigendheden geprotesteerd, ophel
dering verzocht, bestraffing der schul
digen gevraagd en, schadevergoeding1 ge-
eischt voor de gewonden.
I Nicaragua en Hon di u r a s
hiebfoen een dreigend confict
over een reeds lang hangend grensgeschil
voorkomen door er in toe te stemmen
huil troepen van de grens té'rug te trekkeln
en het geschil door hun gezanten te
Washington aan de regeering der Vér.
Staten voor te leggen.
Wanorde lijkhe den te Barce
lona.
Te Barceloaa hebben stakers,, die a®n
algemeen® staking trachtten te vereer-
zaken, de gendarmes met steenen ge
gooid. Deze schoten, tengevolge waarvan
25 mensehen werden gedood of gewond
Zaterdag op Zondagnacht heeft te Ant
werpen een groote brand gewoed. De
stoommolens „De Klamper" zijn in de
vlammen opgegaan.
De Kabinetscrisis.
H. M. de Koningin heeft jkr. mr. Ch.
J. M. Ruys de Beerenbrouck Hr. M».
Commissaris in Limburg ontboden, en
dezen opgedragen de vorming van een
kabinet. Jhr. Ruys heeft deze opdracht
in beraad genomen.
Vliegmachine s.
Ouze regeering heeft weergeprote&tserd
tegen schending van ons grondgebied
door vreemde vliegtuigen (Zoeuwsch-
Vlaanderen), en wel te Berlijn en te
Londen.
Petroleum voor ons laud(.
Naar de („Zeil" uit goede bron verneemt,
is tussehen Nederland en Oostenrijk thans
een overeenkomst gesloten, waarbij aan
ons land gedurende 8 maanden petro
leum zal worden geleverd, waartegen
over Nederland als tegenprestatie andere
producten moet verschaffen.
Ned. Chr. Bond van verpleeg-
personeel.
Men schrijft ons; De onlarigs opgerichte
Chr. Bond van verpleegpers. mocht als
eerste groote succes beeken, dat de
stichting Vrederust, ais afdeeling zich
aansleet. Ook op de andere Chr. krank
zinnigen inrichtingen is de actie reeds
ver gevorderd. Moge dit teetrede» van
de zusteretichting een spoorslag zijn vtfor
andere Ver. om zich ook aan te sluiten.
Het is met dank aan God, dat wy vbe
dit succes melding maken Hij heelt het
werk van den Bond zeer gezegend, eri
zal ook strak» de organisatie ten zegen
stellen aan ue Chr. verpleging in vollen
omvang
De appelen.
Men meldt aati het „Hbld." uit Tiel
Niat alle appelen zullen veor de jam-
fabricage bestemd worden. Bedoeld zijn
alleen den fabriekssppelen en niet den
fijaereu soorten die bestemming te geven.
Ds gezamenlijke jamfabrieken hebben
voor elke veiling eon leider aangewezen,
die dei* appelen tegen 15 a 20 cent per
Kg. opkoopt. De kroatfabrieken krijgen
voorloopig geen fruit ter verwerking.
Boter.
Du minister van landbouw heeft be
paald, dat aan producenten, ingeschreven
bij het Rij k's o t e r i n za rm: 1 in g s k an t o e rmag
worden gelaten vaa huu eigen productie
een hoeveelheid boter van '/a Eg. per
gezin per week boven het gewone rant
soen, voor eigen gebruik af voor dat van
hun melklaveraECters, evenals zulks ge
schiedt aan leden en melkleveraneiers
van- zuivelfabrieken, aangesloten bij een
botereo n Irc-les tatioi
Broodtoeslag.
In Pruisiselj Geldersche grensplaatsen
zijn eeoige fabrikanten begonnen aan
bus Nederlandsche arbeiders, die dage
lijks over de grens trekken, om bjj hen
te werken, een broodtoeslag van 750
grass per week te verstrekken.
Vervanging van de bij Fal
mouth g-etorpedearde schepen.
N. I. P. A seint uit Batavia dd 19 Aug.
Ds Duitsche schepen Siiezia, Uhlent'els,
Gerote, Westm&rk, Ca»teil Peleseh en
Linden zijn thans in handen van den
Rott. Lioyd, de Holland Amerikaiij» en
den Kon. Holl. Lloyd. Zij zullen zoo spoe
dig mogelijk dekken te Piiok en Soera-
baj*.
Da Siiezia is groot 4489, deUhlenfels
5577, de Geruis 6550, de Westmark 5870,
de Castell Peleseh 3464 en de Linden
4188 bruto ton.
De schepen vervangen de Noorderdijk
en Zaandijk van de H. A, lijn, d^ Jac&fcra
en Bandoeng van dsn Rott. Lloyd en de
Eomland en Gaaeteriand van dsn Ken.
Holl. Lloyd.
Duur fruit.
Te Eemnes laopen kooplui de deuren
plat voor het iakoopen van boomvruchten.
Ze bieden tegen elkaar op. Voor goud-
reinetten en bellefleuren wordt resds tot
f 20 voor een H L. geboden.
Als een bewijs, dat de jutteperen dit
jaar zeer hoog in prijs zijn, moge dienen,
dat een heer te Wijk bij Duurstede rooi
de peren van één boom f 297.£4 heeft
ontvangen.
Het opdoen van aardappelen.
De directeur-generaal van de afdeeling
crisis-zaken heeft, naar „Het Volk" ver
neemt, namens den minister aan de ge
meentebesturen medegedeeld, dat de
minister de beantwoording van de vraag
of in den a s. winter opslag van aard
appelen- door particulieren zal kunnen
geschieden, aan zijn opvolger wenscht
over te laten.
A al r d a p p e 1 e n
mogen niet vervoerd of afgeleverd wctóeiri
Hef verbod is niet van toepassing:
1. Op heit vervoer van aardappelen van
hef veld, naar de .opslagplaats van den
verbouwer, mita;
a. hef vervoer plaats Heeft langs den
kortst mogelijken.weg en tuss'cheln. 1 uur
vóór zonsopgang en 1 uur na zonsonder
gang;
b. de opslagplaats gelegen isl in de
zelfde of in de aangrenzende' geineejnto
als heit land Waar de aardappelen ver
bouwd zijn;
e. bij het vervoer geeln gebruik gemaakt
wordt va,n een openbaar middel vari ver-
voer.
De aflevering geschiedt uitsluitend aan
I gemeentebesturen en onderdeielen der
weermacht.
Het rantsoen per hoofd van de bevol-
i king, kinderen benedeln den leeftijd va,rï
1 jaar niet meegerekend, wordt behouden,a
nadere voorziening, bepaald op vier K.G.
per week.
Dioor die' gemeentebesturen kan aan huln
bekende aardappelhandelaren ontheffing
worden verleend van het verbod van ver
voer en van aflevering .van aardappelen,
voor zoover dit vervoer zal geschieden
binnen de grenzen der gemeentel en zoo-
wél het vervoer als de, aflevering recht
streeks verband houden met die geoor
loofde voorziening van gebruikers in huln
behoefte aan aardappelen.
Het verbod van vervoer van aardap
pelen is niet van toepassing op het ver
voer binnen de grenztem eener ^eimeenitjej
van leen© hoeveelheid van ten hoogste)
10 K:G.
Heit blijkt, dat- door particulieren te
velde staande aardappelen worden ga-
kocht, in d|é veronderstelling, dat ziij tel
zijner tijd die aardappelen naar hunnd
woning mogen vervoeren.
Dit is echter geenszins! hél geval. Het
koopien van te velde staande aardappelen
kan niet worden beschouwd als eigen
Verbouw en hierop is dus niet van toe
passing dei bepaling, ,dat bonafide eigénr
verbouwers een 'ziefcer gedeelte, deir door
hen iztekf verbouwde aardappelen zuieni
mogen behouden.
In. geen geval zal aan de koopers ver
gunning wordein verleend de aldus door
hen gekochte aardappelen naar hunjae wo
ningen te vervoeren.
Apotheken.
Zondag a s. zal te Goes geopend eija
da apotheek van J. B. v. Kalmthonf, te
Middelburg die ran L K v.'d Harst J.Jz,
te Vlissingen die van wed van Ockenburg.
De heer P. Passenier te St. Laurens
wordt met ingang van 1 September a.s-
belast met de uitvoering van den rijwiel-
dienst MiddelburgSt. Laurens— Seroos-
kerke v.v. m de plaats van den postbode
G. Tilroe, die benoemd is tot brieven
besteller te Middelburg.
De commandant der stelling van de
monden der Maas en der Schelde heeft
aan de navolgende, indertijd uitgezette per
sonen vo'orwaardelijk vergunning verleend
in zijn gezagsgebied terug te 'keerenM. A.
van Boven en zjja vrouw J. M. E. d©
Roeck, beiden te Aardenburg; A- Maas,
aan boord van het Duitsche sleepschip
„Edison", R. F. Mohu te Hontenisse en
D. P. de Roeck te Sluis.
De Dinsdagavond door een verra
derlijk schot getroffen jongeling te Sas
van Gent is gisteren overleden
De tot 2e luitenant benoemde cadet
van de K. M Academie P J. d? Brotkerf,
is geplaatst bij het 14e regement infan
terie, en is heden bij den .--taf van bet
korps beëeöigd en in functie gesteld
Middelburg. Daar den laat,den tijd nogal
eens klachten werden gehoord, dat het
bij distributie van vleesch in den ha)
niet. naar wensch ging, hebben wij giste
ren zelf die distributie van 'begin tot het.
einde bijgewoond en hebben wij ons kun
nen overtuigen, dat dit geschiedde op
eerlijke en vlugge wijze. Alleen personen
met ledige kaarten werden tussehen 4
en 5 geholpen en eerst daarna nog een
10-tal personen, die met eenige tientallen
anderen op het eventueel overschot had
den staan wachten.
Goes. Onderstaand adres is aan den
Gemeenteraad gezonden
Edelachtbare Heeren,
Geeft mét verschuif)igden eerbied te
kennen de Goesclie Bestuurde rsbond,
domicilie hebbende ten huize van den
tweeden ondergeteekende, Heernisseweg
G 130, aangesloten bij het Nederlandsch
Verbond van Vakvereenigingen
dat, indien de bouwyereeniging „Nieuw
Goes" niet voortgaat met het bouwen
van woningen, er a.s. winter weinig of
geen werk in het bouwvak zal zijn;
dat, als gevolg van het stopzetten dezer
werken, groote werkloosheid onder de
bouwvakarbeiders dreigt to komen;
