iet ;W *70 Maandag 19 Augustus 1918 3*e «laargang De Groote Oorlog, Binnenland. ïSsséê. WSm. LUCTOR ET EMESGO, gevestigd tie Goes. BooMbmeba te (roes: LAN0E VORSTSTRAAT 819. Boffiau AS Mirtdelbiog FIRMA P. P- DHÜIJ L. BURG. DrukkBrs: Oost«»baan Le Cointre, Ooib. 2Zeeuw VERSCHIJNT EEKER W8KTDAG. Abonnementsprijs! Pér 3 maanden fr. p. post fldJQ Losse nummers -0.06 Prigs der Advertentie»! 14 regels f0.80, iedere regel meer 80 Ct 3-maal wordt 2-maaI berekend By abonnement voordetelige voorwaawiEkb Bewijsnummers 6 cent Al valt opnieuw een gr-o-ote vooruitgang der S. D'. A. P. te constateeren, .zij is er toch mag niet in geslaagd de meer derheid der kiezers op haar hand te krij gen. Wel slonken de liberale partijgroe- pisti haar meer en meer toe. Doch om de' meerderheid te behalen, dient zij zich ook van de Christelijke arbeiders mees ter te maken, en bij dezen, voorzoo-ver waarachtige vreeze Go-is i-n he-n woont, zal zij nooit slagen. Wel hébben zeer vele Roomsche, en o-ok enkele Protestant- sche Christenwerklieden o-p Socialistische candidate-n gestemd, doch vooral van de Chr. pro-testantscbe -organisaties zal de S. D. A. P. het wel nimmer krijgen.. Zelfs bij algemeen stemrecht het is na gebleken is het Christelijk volks deel nog in de meerderheid. Wanneer morgen -de-n dag alle- vrijzin nig -democraten en liberale-n met Van Houten en Bronsveld incluis met pak en zak -overi-o-o-pen naar het socialistische kamp (schoon daar nog, niet veel kans op is-) dan is mr. Troelstra er nog niet, wanneer hij daar niet een deel van de Christelijke arbeiders bij krijgt, Ma-ar al ligt in deze o-m-stanldighe-jd voor de S. D. A. P. een afdoende- reden voor dubbele krachtsinspanning:, ten-einde ook de Christen-werklieden te winnen, j dat is toch de- eenige reden niet. Er is er nog e^n die minide-r vo-o-r de hand, -ligt; en wel dez-e dat het fe-it van het niet meedoen der Chr. werklieden heel haar the-orie van don kla.s- senstrijd -omverwerpt. Men kent deze theorie, welke-in het nauwste1 verhand staat met het hist-o- risch materialisme. Het historisch materialisme leert, dat alle bewegingen -die- zich in den boezem van het v-olk voord-oen, alle stroomingen onder de natie, -alle wijzigingen in de toestanden van het maatschappelijk, ker kelijk en staatkundig leven, hnn ontstaan te danken hebb-en, niet aan gee-stelijke, maar aara stoffelijke -oorzaken. De juistheid dezer- leer van het histo risch materialisme ontkennen wij. Het Christendom, de Reformatie, de Reveil, de Afscheiding, do persoonlijke Bekeering, de Strijd van alle eeuwen vo-or de waarachtigheid der Eeuwige- Waarheid, dit alles is volgens de S. D1. A. P. voort gesproten uit stoffelijke factoren; deze be wegingen zijn uitgegaan niet van het hart, maar van de maag;! Zoo leere-n de- socia listen. D-e Christen daarentegen leert, en al wie zijn gezond vers-tand raadpleegt, stemt 't hem toe, dat tot al dez-e verschijnselen eë feiten uitsluitend geestelijke factoren hebben samengewerkt. H-et Christendom: 'Pre-dUct het Evan gelie 1 Men mo-et Go-de- meer gehoorza me» dan den menschenGeestelijke fac toren. x De Reformatie: H-o-e word ik recht vaardig voor God! Grijp naar het Eeuwi ge Leven 1 Geestelijke motieven. De Reveil: De wind blaast waarheen hij wil, alzoo- is eeu iegelijk die uit den Geest geboren, is! Geestelijke werkingen. En zoo- zouden wij kunnen voortgaan. Genoeg evenwel om tie onjuistheid van het historisch materialisme aam te to-o- ten. Era toch m-aakt de- so-cialist het zich o, zoo gemakkelijk om aiatii de juistheid dier stoffelijke oorzaken vast te- houden. De Hervorming, iao-o- leerde rnr. Tboelstra reeds jaren geleden in de Tweede Ka- Wier, is zóó ontstaan: Eerst uitvindingen en ontdekkingen. Het k-o-mpas-, d,e- teles coop, de -ontdekking van natuurwetten, bijv. dat de Aarde draait en de Zon stilstaat. Toenemende kennis v-an handel en verkeer. Hieruit -ontstaat dat willen vrij zijn van de Handelsbourgeoisie van <w Kerk. En daar' ha-d men de Refor matie. Van dit socialistische dogma nu van bet historisch materialisme is de theorie van den klassenstrijd het onmiddellijke uitvloeisel. En met die beide, zoo z-ei- ">;n wij; is- nu in onverzoenlijken strijd b't feit, dat de Clitistelijkc- arbeiders zich niet laten indeelen bij liet socialis tisch leger, maar vereenigd optrekken, met hurane broederen uit allo klassen der maatschappij. Volgens de marxistische theorie van het historisch materialisme moest voor de verdeeling van het volk in groepen en partijen de alles- bebiasïschiende vraag deze zijn: behoort gij- tot de klasse der kapitalisten of tot de k'asse der arbeiders? Deze vraag zou op1 maatschappelijk en °P politiek gebóei d-e scheidingslijn moe ien aangeven. Want, .wel leert deze theo rie niet dat de arbeiders zedelijk verplicht zijn zich tegenover de kapitalisten aan een te sluiten, zij leert dan toch, en dat is nog sterker, dat het een noodwendig heid jis -dat ziji 'tz,uilen doen, dat het zelfs niet anders kan. En ho-e is nu de praktijk? Wij .zien dat zij met de e theorie in f.agranien strijd is; da' tea gansch ande o tegenstelling op den voorgrond tre dt en -de geesten heb e'-'s h!t; -dat n'.e de vraag: „zijt gij Kapi.al'si of Arbeider", maar zijl gil een Chrïs'.en of een tegen stander van- de-n door Gol geopenbaard en Chris tus. de scheiding dijin trekt. Aan d-en Avondmaa'sdisch, op onze School- -en Univers'iteits- en Partijdagen zitten of h wegen zich mannen van el- ken rang of stand dooreen, de Christe lijke werklieden gaan bij1 de verk'ezingen evenzeer in liet vuur'voor da „Kapita listen" als déze laats ten voor ie leiders der Arbeidersbeweging, de theorie der So cialisten tan sp'jt. Zulle-n zij clan hunne vergissing er kennen Neen. Int-egendeeL Aan dit dogma v.a,n den 'klassenstrijd b'ijvea zij- zich kramp achtig vastklemmen, -en zij sluiten de oogen voor de feiten, die de onhaudy •baarheid ervan in het licht stellen. i Volgens hen is de' theorie goed; en als nu d-eze theorie niet klopt op den, feitelijk-en toestan J, dan zullen zij dézen toestand d.oen kloppen-op, de theorie. En daarom moeten de Christen werklieden, j met v-alsche voorstellingen, overgehaald worden om zich te scharen onder hunne i vanen. j Deize pogingen zullen echter falen. Zij 1 zullen afstuiten op de beginselvastheid on- 1 zer ■Werklieden, natuurlijk voorzoover zij Christenen zijn; en wel Christenen in den zin van Vraag en Antwoord van onzen Pleidelbergschen Catechismus. Omdat, t-en spijt van het geloof der Socialisten aian die stof'-elij'ke oorzagen wan het -gelo-of, de- geestelijke trekkingen irt d-en Christen-arbeider zo-odanig zijn, dat hij tot de Socialisten] niet kan over komen'. Ni-et kan, omdat hij1, dank zij Gods ge nade, niet wil. De Heilige Gees-t lieert hem van harte verfoeien den klassenstrijd, wijl dez-e hem leer den broeder, voorzoo-ver deze- ka- pitabst is, te hateni; en Gods wet, die e-isebt, dat wij den naaste- zullen liefheb ben, is hem zoodanig op d-e ziel gebon den, dat hij, ook al wilde hij, om det consciëntie wil, zich niet zou kunnen voegen, bij d-e predikers van den klassen haat. 1 Ligt hij dan zoo onder den dwang? Integendeel, hij staat in de vrijheid, omdat hij geleerd heeft Gode te gehoor zamen. Tegenover de prediking van den klas senstrijd, gaat de Heer© voort Zijn kerk te vergaderen uit aanzienlijken en ge- ringen, uit alle klasisen der maatschap pij'; en het socialisme- mag het aanzf.ea rtat niet stoffelijk' belang, maar geeste lijke kracht h-et volksleven1 bezielt en l-eidt, en steeds bezielen zal en blijven leiden. - Dat is: de tweeërlei tegenstelling of antithesewelke ook zto-o- kan wórden- uitgedrukt in de taal van dr. Kuyper: Bij de sociaal-democraten, is een vaste evolutie, die beheers-eht wordt door stof felijke gegevens. De geest is hier slaaf Bij den Chris-ten is er een geeste lijke evolutie- naar Gods bestel. Da geest wordt er juist v'rijf ge maakt. Stsraplicht-mlBiiikker. Ofschoon wij niet van plan zijn be richten op te nemen omtrent wetsover tredingen inzake den stemplicht, mogen wij er"toch wel de aandacht op vestigen, dat deze dvvangbepaling aan vele burge meesters veel werk en hoofdbrekens bezorgt. Zij moeten de overtreder.-, aanschrijven, hunne verontschuldiging* n aanhooren en overwegen, aanleekening houden van hen welke aan (Rn oproepgeen gehoor gaven, en ti-ii slotte procesverbaal doen opma ken van de gepleegde inderdaad onver schoonbare verzuimen. Zon dit niet te veel van de burgemees ters gevergd zijn Zij hebben 't toch al volhandig genoeg Het trekt toch de aandacht dat in sommige gemeenten, de schuldige ver- zuimen zoo vele warer. Neem bjjvooi b-vhi Den Haag. Daar hebben circa 7000 kiezers niet gestemd, hebben ruim 1400 kiezers nagelaten zich deswege te komen verantwoorden en hebben ruim 600 geen geldige reden voor bun verzuim kunnen opgeven. Dat zijn2100 rapporten; waaraan heel wat geschrijf en gepraat en overleg heeft moeten voorafgaan. En ten slotte, wat beteek' rit een dwangmiddel, dat de de linquent- m-t het meeste gemak aan rijn laars lapt, waarbij hij den burge meester ïn den grond nog voor den. zot houdt Gevaarlijk* osfeoiages. Het ongeluk te Vlissingen, waarbij enkrie landverd-'digers zeer ernstig ge wond werden, tv eft weer de aandacht doen vestigen op de oefeningen met handgranaten. De vraag .rijst of liet niet mogelijk zou zijn handgranaten te ver-aardiger, waai bij dezelfde handgrepen noodig zijn, doch waarmee geen ongelukken kunnen plaats hetibi n. Bij d« schietoefeningen begint de sol daat niet losse pat' on en eerst na v H- doende zekerheid worden hem scherpe patronen verschaft. Zou dit ook niet kunnen bij de oefening met handgranat» n? De soldaat is terecht ©enigszins tang bij 't hanteeren van dit gevaarlijk goedje Kan bij niet op andere wijze leei>-n r m~e om te gaan Wij hebben medelijden met de ongeluk kige slachtoffers, maar o-ik met hen, die door 't gebruik van dit wapentuig steeds in gevaar zijn. Boknopi overzicht van dan tees'and. Op het Westerfroiit nog steeds weinig verandering. Toch moet men niet meenen, dat er nu een periode van langdurige» stilstand z ?l aanbreken, Beide partijen zouden dit niet begeeren. Havas, de meening van de geallieerden weergevende, acht da voortdurende vorderingen hunner troepen van groote beteekenis. De tijdelijke vertraging van onzen optnarsch, aldus het persbureau, wijst geenszins op een vermindering onzer macht. Onzen druk zetten wij voort op geheel het Somme-front en algemeen wordt aangenomen, dat wij er in zullen slagen de verdedigingslinie, waar de Duitschers beweren zich te zullen hand haven ons is van een dergelijke be wering niets bekend te breken. De Franschen moeten nu 2 K.M. ten W. van Roye zijn en hun vuur beheersclit de wegen RoyePeronne, RoyeNesk-s en Roye Noyon. De Duitschers passen de taktiek van de bewegelijke verdediging .toe. Als het te bar wordt, trekken zij terug, bréngen den vijand in achterhoedegevechten ver liezen toe en vangen op een voor den aanvaller ongunstig terrein den inmid dels zwakker geworden stoot op Daar Amiens niet te nemen is, kunnen ze deze tactiek nog over een grootcn afstand door het verwoeste gebied, waar nu ge streden wordt, voortzetten zonder in kwader posito te komen, dan ze nu zijn. Omtrent de verklaring der Britsche regeering, welke de Tsjech o Slowak-ri beschouwt als bondgenooten en de drie Tsjecho-Slowaaksche legers als geallieer de strijdkrachten, die tegen Duitschi&nd en Oostenrijk-Hongarije een gerechten oorlog voeren, en welke de rechten van den Tsjecho-Slowaakschen nationalen raad erkent enz., wordt van O. H. zijde officieel verklaard, dat vorm en inhoud dezer jorgste verklaring der Engels che regeering allerbeslut moet worden afge wezen. De Tsjecho-Slowakisch® nationale raad is een comité van particuliere personen, die noch van het Tsjechische volk, noch van een in de verbeelding der entente bestaande Tsjecho Slowaaksche natie eenig mandaat ontvaDgen hebben. Het is dwaas dit comité als de gevolmachtigden van een toekomstige, nu derhalve niet bestaande, regeering aan te wijzen. Wat het zoogenaamde Slowaaksche leger betreft, dient opgemerkt, dat dit weliswaar deel kan uitmaken van het entente-leger, doch zeker niet als bond genoot der entente in den volkenrech- terlijken zin. Da vredesonderhandelingen tusschen Rusland en Oekraine willen nog niet best vlotten. Op sommige punten is wel is waar reeds overeenstemming ver kregen, doch ten aanzien van de fiinan cieele regelingen en de afbakening der grenzen kan men nog altoos niet tot een vergelijk geraken. Op voorstel van den voorzitter der Russische delegatie zijn nu in alle com missies de beraadslagingen geschorst. Echter wordt van deze zijde verzekerd, dat het geenszins in de bedoeling ligt de vredesonderhandelingen af te breken. Uit Berlijn komt beriehi over de ge wichtige onderhandelingen in het Duit- séhe hoofdkwartier: Zooals bekend is, werd in het groote hoofdkwartier be treffende het Poolsche vraagstuk de overeenstemming Vei kregen, waarnaar men reeds lang streefde. Yan een ver- eeniging van Congres-Polen met Galiciö is definitief afgezien. Eveneens heeft men de gedachte losgelaten, dat de k.-iztr van Oostenrijk tegelijs kor-iug van Polen zou zga. Polen wordt thans een zelfstandige staat, zooaLs in het mauifest der beide keizers van 5 November 1916 vooropeezet was. Eveneens blijft het bh' de zelfstandige aansluiting aan de rniddelrijken, zooals men zich dat bij het besluit, een nieuwen staat te scheppen, heeft voorspeld. Dat bij eer. dergelijke aansluiting in de eerste plaats het üuitsche rijk in aanmerking komt, is onder de gegeven omstandig heden noodzakelijk. De Oostenrijksehe belangen werden, vooral in het oog ge houden door de keuze van eeu Habs- burgschen koning, de Duitsche belangen zullen erkend worden door verdragen en conventies, die spoedig gesloten moeten worden. Vliegeractie. LONDEN, 16 Aug De admiraliteit deelt mede De vliegers, die met de vloot samenwerken, hebben van 8 tot IB Aug zestig ton bommen op de dokken van Zesbrugge, Oostende en Brugge, het vlieg-amp van Verssenare, de La Bru- geoise fabriek. Blankenberghe en Midden- kerke gsworpeu Twee Gotlia-loodsen werden getroffen en 1 vernield. Een treffer veroorzaakte, een zware ontploffing aan boord van een torpedojager Wij vernielden 16 vijandelijke vliegtuigen en dwongen er 15 tot dalen. Drie Britsche vliegtuigen worden vermist. PARIJS, 16 Aug. Het luchtvaart communiqué meldt: Gisteren zijn 23 vijan delijke vliegtuigen omlaag geschoten of buiten gevtcht gesteld. 39 ton spring- stoff n werden geworpen achter het slagveld, in het Ai3iie dal en iu do Oostelijke streken. LONDEN, 17 Aug. Wij hebben 13 vijan delijke vliegtuigen geveld en er twee stuurloos neergeja tgd Zes Britsche zijn zoek (tij hebben vier vijandelijke vlieg velden aangevallen-, benevens r wee spoor- wegkirooppunten en o.a twee vliegtuigen op den beganen grorid vernield. WEENEN 17 Aug. Bij den afweer van den op Tient gi richten vliegeraanval heeft eer-te luitenant Navraiil een En- gelsche vlieger officier neergeschoten en daarmee rijn achtste overwinning in de lucht behaald. Hoe ma een taal gehaat maakt. „Aftenposten" publiceert een brief van haar correspondent te Chicago, dr. Dane, waarin deze over de zware straffen spreekt, die de Amerikaansche regeering iedereen oplegt, die zich niet meldt voor den militairen dienst of zich aao andere zaken schuldig maakt, waarvan vroeger geen notie werd genomen. Velen zijn, omdat zij niet op de vrijheidaieeningen hadden ingsteekend, door hun eigen landgenooten geteerd en met veeren beplakt Vier Zweedsche socialisten zijn tot 25 jaar gevangenisstraf veroordeeld, omdafe zij zich voor den Amerikaanschen militairen dienst niet hadden aangemeld Wie bij het zingen van het Amerikaan sche volkslied in openbare lokalen niet gaat staan, ontvaugt, buiten een afrossing, geldboete en gevangenisstraf. In den staat Jowa is het verheden andere taal te spreken dan het Engnlsch, zoowel bij het onderwjjs, telefoneeren en in het openbaar. In de Noorweegsche Kerkge meenten moet voortaan in hetEngelsch gepredikt worden. Ja, zelfa moet men in particuliere gesprekken Engelsch spre ken. De naam van een oud diaconessen- ziekenhuis te Chicago heeft het opschrift in het Engelsch moeten veranderen. Be- grijpelijkerwijza groeit inet deze adorAtie der Engelsche taal de afkeer bij hen die gedwongen worden baar te spreken. Kort* oorlogsberichten. Keizer Karei is uit het Duitsche hoofdkwartier te Reichenau teruggekeerd. Aan de Matin uit Stockholm In Finland loopt het gerucht, dat de Duit schers zich van de haven Kroonstad hebben meester gemaakt. Drie Ita'iaansche vliegmachines ajjn boven Innsbrück geweest Ze zijn zonder bommen geworpen te hebben terugge keerd. De regeering der Ver. Staten heeft alle betrekkingen met de bolsjewiki- regeering in Ruslaed verbroken. De agent der bolsjswiki in Enge land krjjgt zijn paspoort en mag Enge land verlaten, zoodra de Britsche consul te Moskou, Stookholm heeft bereikt. Blgkens uit Rusland ontvacgen beriehten verluidt het in Siberië, dat grootvorst Michael Romanoff een manifest heeft uitgevaardigd, waarin hjj zich als Russisch troonpretendent uitgeeft en zegt zich geroepen te achten om de orde en macht iu Rusland te herstellen. Om groot vorst Michael moeten zich de monarchis tische partijen groepeeren, die het oude absolutistische regime weer willen her stellen. De oude Fransche kruiser Dupelit Thouars is 7 dezer in den Atlaatischen Oceaan getorpedeerd. Amerikaansche torpedojagers redden de equipage. Der tien man worden vermist. Te Uruguay is een algemsene staking uitgebroken. Er hebben onlusten plaats gehad, waarbij verscheiden personen ge dood werden. De bladen verschijnen niet. Troepen en politie kampeereu in de straten. Het Zwitsersche perstelegraafschap verneemt uit MilaanDe bekende socia- liste Zanella, die tot da socialistische partjj in Milasn behoort, is wegens defaitistische uitlatingen veroordeeld tot een half jaar gevangenisstraf en 500 lire boete. Kroonprins Rupprecht is voor een zeer kort verblijf te München aangeko men. Uit Berlijn. Verleden Zondagmiddag verscheen een Fransch vliegeskader boven Montmedy en wierp meer dan 40 bommen op een Duit-ch lazaret. Eeu aantal zieken en gewonden werd gedood en gewond. Ook een vijftal kinderen, dat in de nabij heid speelde, liep zware verwondingeu op. Een hunner is daaraan overleden. Het hospitaal was van een groote Roode Kruis-teeken voorzien en den Fra: schen welbekend. Het Duiische ministerie van oorlog heeft beperking van den papieren omhaal by liet leger gelast Allerlei rapporten vallen weg en de rapporten moeten kort en bondig, zonder omhaal van woorden worden opgesteld. Staking opgeheven. In een openbare vergadering van trans port- en havenarbeiders te Rotterdam is besloten tot opheffing van de staking in het havenbedrijf. Vanmorgen zouden de stakers zich weer aan de havens aanmelden. Blijkens de aangenomen motie zal het bestuur productief werk en een belangrijke steunregeling trachten te verkrijgen De Hector. Het stoomschip Hector, van de Kon. Nederl. Stoomboot Mtj., wordt ongeveer 20 dezer met meel uit Noord-Amerika te Amsterdam verwacht. Aardappelen. Ingevolge een raadsbesluit hebben B. en W. van Gouda zich gewend tot den minister van landb'ouw, nijverheid en handel, met verzoek om verhooging van het aardappelrantsoen tot 6 K.G. per hoofd en per week De minister heeft geantwoord, dat tot vaststelling van een aardappelrantsoen eerst zal kunnen worden overgegaan, nadat omtrent de grootte van den oogst meer gegevens zijn. verkregen. Vreemde vliegtuigen. Het Engelsche vliegtuig, dat bij Cadzand in zee is gestort en gezonken, was, naar aan de Telegr. wordt gemeld, boven Belgisch gebied door een granaatscherf getroffen. De ernstig gewonde officier, die naar het ziekenhuis te Oostburg is overgebracht, is de waarnemer Dodwell. De bestuurder, die ongedeerd bleef en te Vlissingen werd aangebracht, is kapi tein P. M. Wynne. Omtrent de daling van een Engelsch vliegtuig in de Wielingen riabjj Cadzand vernemen wij nog nader: De daling had Vrijdagmiddag omstreeks half 1 plaats. Het voorval werd vanuit Cadzand gezien en dadelyk bemanden eenige matrozen, soldaten en burgers een boot- Na een half uur roeion tegen den stroom op en door het mijnenveld heen, waarby men met de riemen niet te diep mocht gaan, kon men de inzittenden van het vliegtuig nog bijt^'da redden. De gewonde waarnemer, de 2e-luitenaut Dodwell werd aan boord genomen van de roeiboot, terwijl de ongewonde vliege nier aan boord kwam van het inmiddels toegeschoten wachtschip. Eerst later ver schenen de mijnenlegger Hydra'en twee torpedobooten De namen van de kranige bemanning van de reddingsboot uit Cadzand zijn als volgtv. d. Heuvel, stuurman en oomman. dant, korporaal J C. Gales, de matrozen B, Daelman, G. Dijselink en J. Colpa, de

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1918 | | pagina 1