De Groote Oorlog.
V. F. DEN HEBBER, Groots Kids
fto. 263
Zaterdag 10 Augustus 1918
32e «laargang
Ysmmum
Binnenland.
Bi lommopalielii SineesiiiÉiln
C. TH. VOORHOEVE, DEN HAAS,
Uitgave rail
fo Naaml. Vaan. LÜCTOR OT BMËRGO,
gevestigd te Goss.
BooMbw*Ku te Goes:
LAHtl VGRSSSTRAAT 219.
Bcoem te Atoteibwrgi
IIRMA F. B. »HüU L. BURG.
KvakkSiai
Q»stf>l>»ftn La Coiiti», Gees.
IkoanSeaftntsprfii
Poi 8 mnte te. p. poet {1481
Lesaai mumm -i.0i
Srf a dhi Ad*»f-tentiini
1—4 n*aU f 0.30, tecte» regel mor KI O.
34(mI woteR i-maal
afeo«wndnt voonteafige roo
tenrfstunsners 6 oeot
Reactie «n Revolutie.
Dischoon dtze twee eikaars tegen-
roeters (antipoden) zijn, heeft de ge
schiedenis bewezen dat van de eene tot
de andere slechts een stap gronds ligt.
Het arme Rusland wordt 't in den laat-
eten tijd evenzeer gewaar als Frankrijk
in 1789.
Het ging er dan ook de laatste paar
jaar in Rusland bont naar toe. In snelle
vaart volgden de eerste ministers elkander
op, en iedere opvolger overtrof zgn voor
ganger in reactionair bedoelenhet weg
vagen van den laatsten schgn van her
innering aan de instelling eener consti
tutie, en de controle voor goed en geheel
uit handen van de Doema te brengen
in die der Bureaucratie.
En zoo zag men ze vliegen in snelle
wisseling de minister presidentenachter
elkaar: Sasonof, Goremykin, Boris
gtürmer, Trepof, graaf Galatzin. En in-
middels bleef de minister van binnen
landsche zaken Propopsotof, die maar
steeds voortging de Doema te knevelen
en de Ciaar bleef de zwakke, die telkens
weer in eenzelfde oogenblik tweemaal
van besluit veranderde, gelijk in 1914,
toen hij op |aanstoken van Janoeske-
witsjsen Soechomlinof de mobilisatie ge
lastte en afgelastte en er in berustte;
en nog kort voor zijn gevangenneming
het besluit tot ontslag van den gehaten
Propopotof in een oogenblik teekende
en weer introk.'
Tot den snellen loop van het bederf
werkte ook mee de suggereerende in
vloed van den" monnik Gngory Raspoetin
op de Grootvorstinnen en de Tsaritsa.
Be geschiedenis zal eenmaal uitmaken,
of deze schrandere Siberische boer, die
zich de monnikspij omhing, een vagebond
is geweest, zooals de naam Raspoetin
beteekent, dan wel een kerkelijke én
politieke dweper; een corrupte intri
gant, zooals de liberale pers, ook ten
onzent, hem nog na zijn geweld dadigen
dood in December 1916, gescholden hesft,
of de patriot, wien het oprecht om de
zedelijke verheffing van zijn volk te
daen was.
Op 't oogenblik is de Revolutie een
stemmig in haar nüeening dat hij een
landverrader was, en dat vaUen moeten
allen die ook maar eenigermate met hem
in aanraking zijn geweest. Tot deze on-
gelukkigen behoort ook de Tsaritsa, en
wie zal zeggen of ook niet zij onder dit
voorwendsel zal worden ter dood ver-
wezei.
Zoo repeteert zich de Geschiedenis.
Ook Frankrijk tag even voor het nood
lottig# revolutiejaar 1789 in snelle wisse
ling, de ministers, die de Reactie op de
be»n houden moesten, komen en gaan,
pan en komen: Necker, Malherdes,
Turgot, en dan weer Necker, en daarbij
«en bodewijk XVI, even besluiteloos als
nu Tgaar Nicolaas II, en een koningin
Marie Antoinette, die het gevaar zag
aankomen en trachtte te bezweren, even
als thans Alexandra, en daartoe, evenals
ZI) nu naar men meent, zich in verbinding
stelde met allerlei staatslieden, die waan
den het geneesmiddel te kennen, doch
kwakzalvers bleken in de politieke ge
neeskunst, en in hun diepen val op de
guillotine, de hooge Landsvrouwe mee
sleepten.
Men ijst, wanneer men bedenkt, met
frankrijks geschiedenis voor oogeD, wat
in het oude Tsarenrijk nog kan worden
afgespeeld.
ownMd vm Km toestand.
Het gaat den Duitschers dezer dagen
met voor den wïnd.
De verdeeldheid in de leiding der geal
lieerden was tot voor kort een kwaad
voor deze oorlogspartij.
Maar nu sehijnt dit anders,
loans begint zich duidelijker af te
eekenen, dat aan den kant der geallieer-
en eén man achter het strategisch schaak-
plaats genomen.
™og nimmer is het entente-spel zoo
geweest en zijn de slagen van
«schillende kanten uitgespeeld, zoo zui-
'tn 2P e^aar gevolgd. Hoe ging vroeger
8 van de geweldigste krachts
spanning dikwijls te loor, omdat er
®nnauw, onderling verband bestond
™chen de verschillende operaties,
j 5W?1 de Duitschers op net froDt aan
n a^'e krachten hebben in le span
f: z-ch daar, als een tusschen-sta-
v °P yun terugtochtsweg, te handba
ll en hun verdere acbterwaartsche be
gwg te regelen, loopen de geallieerden
de ander deel van het front tegen
tf U! j'le stellingen storm en rukken
verif i - Gk geweld aan de levendé
ds n n8s~barrièie. Daardoor worden
fuitschers verhinderd om de rese; ves
van kroonprins Rupprecht, die voor kort
nog de angst van verschillende Engelsche j
militaire schrijvers schenen uit te maken,
naar de Vesle linie te dirigeeren, of ze,
indien ze gedeeltelijk daarheen reeds wa
ren overgebracht, weer terug te nemen,
om weerstand te bieden aan den slag,
die door de geallieerden op het eigen
front-gedeelte is toegebracht.-
Reuters Agentschap verneemt, dat de
Fransch-Britsche opmarsch nog aanhoudt
en een maximum-diepte van 18 K.M.
bereikt heeft De geallieerden vorderden
tot minder dan een mgl van het knoop
punt bij Chaulnes.
Het Parijsche avondbericht meldt, dat
de Franscnen, na den Duitschen tegen,
stand te hebben gefnuikt, de dorpen
Pierrepont, Contoire en Hangesten-
ganterre hebben genomen. Voorbij de
spoorlijn ten O. van Hangest hebben ze
Arvillers bereikt, dat in hun bezit is.
In deze richting bedroeg de vooruit
gang 14 K.M.
Aan de Vesle hebben de Amerikanen
Tismette genomen.
Het middag-communiqué van Haig
meldt
Do vordering duurt voort. De Franschen
namen Fresnoy-en-Chaussée. De Engel-
schen bevinden zich ten Oosten van Le
Quesnel en Caix.
Ten Noorden van de Somme biedt de
vjjand hevigen tegenstand. Een hevige
strijd woedt tusscnen ChipiUy en Mor-
lancourt.
De geallieerden namen gis
teren (8 Aug.) 14.000 gevangenen.
Het aantal kanonnen kan nog niet
geschat worden.
In de afgeloopen dagen ging de vgand
voort, zijn voorwaarts gelegen stellingen
in het Leyedal te ontruimen. Onze linie
werd op het heele front vooruitgebracht
van de rivier de Lawe tot de rivier de
Beurre ten Noord-Westen van Merville
tot een maximum-diepte van 2000 yards.
Wg houden Locon, Cornet Malo,
Quentin le Petit, Dacaut en Lesart bezet.
Wij voerden een succesvolle plaatse
ljjke operatie uit ten Noorden van Kern-
mei en brachten onze linie over een
korten afstand vooruit op een front van
1000 yards.
Geen wonder dat Havas juicht: Foch
heeft zijn titel van „maarschalk van
Frankrijk" schitterend ingewijd. Hg heeft
het initiatief aan zich gehouden, en deed
de bedreiging van Amiens te niet op
dezelfde wijze als hij het de bedreiging
van Parijs had gedaan, en versloeg den
kroonprins van Beieren evenals hij den
Duitschen kroonprins had verslagen. De
eerste dag van den slag leverde een
belangrgk succes op voor de Fransch-
Britsche wapenen.
De terreinwinst bereikte op sommige
punten een diepte van een dozijn K.M.
en verscheiden dorpen werden heroverd
Amiens is ontzet, de groote spoorlijn
Parijs—Boulogne werd hernomen, terwijl
verder 10.000 gevangenen en veel mate
riaal zijn buitgemaakt. Dit'aUes geschied-
do onder het vuur van den vijand.
De beschieting van Parjjs met vèrdra-
gend geschut wordt voortgezet. De scho
ten gaan thans gepaard van een Zwart-
achtigen rook, terwgl zich vroeger witte
dampen vertoonden.
De brandweer te Parijs is door troepen
van het garnizoen versterkt. De censuur
verbiedt opgave van het aantal slacht
offers
Tegenover deze prestatie van het
Duitsche geschut, hebben de Italianen op
hun wgze blijken van durf en kunnen
gegeven.
Een patrouille van acht Italiaansche
vliegtuigen, één tweedekker en zeven
eendekkers, onder de bevelen van com
mandant d'Annunzio hebben gistermor
gen een prachtigen tocht gedaan boven
Weenen.
Zg maakten een vlucht van ongeveer
1060 kilometer, waarvan meer dan 800
K.M. boven vijandelijk gebied.
De Italiaansehe vliegtuigen, welke
'^morgens om 10 uur 6 vertrokken, be
reikten, na overwinning van niet geringe
moeilijkheden van het weder, om 's mor
gen^ 10 voor half 10 de stad op een
hoogte van 800 meter en wierpen dui
zenden strooibiljetten uit.
Dé volksmenigten in de straten waren
duidelijk zichtbaar.
De Oostenrijkers ondernamen geen
tegenactie tegen de Italiaansche vlieg
tuigen.
Op den terugtocht vlogen sg over
Wiener Neustadt, Graz, Lubiana en
Triest.
De patrouille, welke in een gesloten
formatie vertrok, bewaarde gedurende
den heelen tocht haar aaneengesloten
verhand en keerde om tien minuten over
half éan 's middags in het vliegkamp
terug.
Slechts één van de Italiaansche vlieg
tuigen wordt vermist. Het schijnt, dat
het wegens machineschade genoodzaakt
werd in de buurt van Wiener Neustadt
te landen.
Weenen bevestigt de hoofdzaak van
deze lezing.
Als bet merkwaardigste van dezen
tocht zouden wij willen noemen het feit,
dat geen bommengestrooidzjjn...
De militaire successen door de gealli
eerden behaald, doen reeds hun invloed
op de houding van de politieke leiders
gelden. Evenals in Duitschland het an-
nexionistische onkruid het weligste op
schiet, wanneer het bestraald wordt door
het zonnetje van een reeks militaire suc
cessen, zoo schijnen de Engelsche politici,
onder den indruk van hetgeen zich op
het oorlogsterrein afspeelt, blijk te gaan
geven van een toenemende mate van
onverzettelijkheid.
In het Lagerhuis was Balfour weer
aan het woord, om antwoord te geven
aan een groep pacifisten, die het gewaagd
hadden hun stem te verheffen ten gunste
van directe pogingen in de richting van
den vrede.
De kern van Balfour's betpog kwam
neer op de besliste verklaring, dat de
afgrond, die tusschen geallieerden en
centralen gaapte, zoo diep was, dat hg
niet kon worden gevuld en zoo wijd, dat
hij niet kon worden overbrugd.
De nood in België.
Daaromtrent weet een Handelsblad
correspondent droeve dingen mede te
deelen.
Men legge op een schotel 260 gram
brood, saamgesteld voor een groot ge
deelte uit roggemeel, gerst en mais, 20
gram reuzel of spek, 15 gram boonen of
erwten en men aanschouwt het dage-
lgksch rantsoen van den Belg. Volledig
heidshalve zij hier nog aan toegevoegd,
dat bovendien nog om de drie maanden
50 gram koffie of cacao wordt uitgedeeld
Ie er onder onze landgenooten iemand
wiens hart niet inkrimpt bij het aan
schouwen van dat hongerrantsoen, waar
van de Belgen moeten leven
En men verbeelde zich niet, dat dit
karige en onvoldoende officieels rantsoen
aangevuld kan worden door levensmid
delen van eigen bodem.
I)e aanhoudende stijging van de prjjzen
der door het eigen land voortgebrachte
voedingsmiddelen maakt ze onbereikbaar
voor 9/10 der bevolking.
Niet alleen zijn de ondersteunden
buiten staat ze zich te verschaffen, maar
iederen dag vermeerdert het aantal van
de welgestelden, die door het stopzetten
hunner zaken, het verlies hunner betrek
kingen, het opraken van hun spaarpen
ningen in de onmogelijkheid verkeeren
tot deze noodzakelijke aanvulling van de
door de ambtelijke organen verstrekte
rantsoenen te geraken.)
Rundvleesck kost 30 tot 85 francs per
kilogram, varkensvleesch 40 tot 45 francs,
spek en vet 65 francs, melk fr. 150 de
liter, eieren fr. 1.45 per stuk, de boter
wordt frauduleus verkocht voor 40 francs
per kilogram, aardappelen worden clan
destien verhandeld voor fr 4 per kilogram
meel voor 19 francs, suiker voor 18 francs
per kilogram, een klein bosje nieuwe
peentjes kost fr. 1.50 een kilogram erwtjes
fr. 2.50, een bloemkool 2 francs, een
kropje salade 50 centimes.
Uit deze cijfers kan men afleiden hoe
gering het aantal is dergenen, die in
staat zijn hun voedsel aan te vullen met
levensmiddelen van eigen bodem. Onder
deze omstandigheden kan men zich de
verwoestingen voorstellen, welke door
ondervoeding worden veroorzaaktdeze
ondervoeding strekt zich uit tot alle
klassen van de maatschappij en veroor
zaakt een ziektetoestand en een sterfte
welke tot dusver in België onbekend
waren, België nooit beeft ondervonden,
zelfs niet ten tijde van de moorddadigste
epidemita, waardoor het land in de 19e
eeuw geteisterd werd.
Om den toestand onzer naburen uit te
schilderen is er maar één woord: hon
gersnood.
Korte oorlogsberichten.
Er is weer een vgand voor Duitsch
land bggekomen, Uit Auburn (in de Yer.
Staten) wordt gemeld, dat de stam
der Onondaga-Indianen, die in
Amerika als autonoom wordt erkend,
aan Duitschland den Oorlog heeft ver
klaard. De stam heeft een beroep gedaan
op de jongelingschap van alle Indiaansche
stammen in de Unie, om zich bg het
Aneerikaansche leger aan te sluiten.
Stockholms Dagblad bespreekt, naar
een bericht uit Nauen leert, de moge
lijkheid van een gezamenlijk optreden
van Rusland, Duitschland en Finland
om de Moermankust te zuiveren en ver
wacht een ingrgpen der Duitschers tegen
de Tsjacho-Slowaken, daar zich anders
te Moskou een entente-gezinde regeering
zou kunnen vestigen.
Gemeld wordt dat de geallieerden,
na de landing te Archangel, langs de
Wologda-spoorlgn naar het Zuiden zgn
geavanceerd.
De tegenstanders gesteund door de
Duitschers boden weerstand 5 mglen ten
Zuiden van Archangel, doch zij werden
teruggedreven in de richting van Obo-
zerskaja, 70 mglen ten Zuiden van
Archangel.
Poincaré is te Calais geweezt.
Het Engelsche Lagerhuis is verdaagd
tot 15 October.
De Deutsche Tageszeitung is voor
drie dagen verboden.
Uit Bern wordt aan de „Weser
Ztg gemeldDe Progres do Lyon deelt
mede, dat aan de Riviera een nieuwe
geweldige boschbrand is uitgebroken.
Tengevolge van den krachtigen wind
breidt de brand zich snel uit. Troepen
en bevolking der omliggende plaatsen
trachten het vuur meester te worden.
In het versperde gebied rondom
de Azoren en ten W. van Gibraltar zijn
wederom 5 groote stoomschepenen een
zeilschip van tezamen 25.000 br. reg. ton
tot zinken gebracht. De ladingen waren
ten deele zeer kostbaar. Met een stoom
schip worden 370 ton munitie en gemunt
Engelsch regeeringsgeld ter waarde van
een half miuioen mark vernietigd.
Het Noorsche gezantschap te Lon
den bericht, volgens Wolff, dat het Noor
sche stoomschip Alex. Stress 2 Augustas
aan de Iersche kust ep een mgn liep en
aan den grond is gezet.
Reuter verneemt officieel, dat het
overbrengen van den te Santarder geïn
terneerden Duitschen duikbootcomman
dant naar Alcala in Nieuw-Castilië is
geschied naar aanleiding van stappen
aer Engelsche regeering.
Volgens telegrafisch bericht van het
Deensche cohsulaat te Alexandrië is,
naar Wolft seint, het Deensche motor
schip Columbia (5570 t.) 1 Augustus bg
Port Said tot zinken gebracht. De kapi
tein en 38 man znn te Port Said aan
wal gekomen, de derde machinist is waar
schijnlijk omgekomen.
Bij den aanval op het hospitaalschip
Baron Call zgn 10 menschen gedood en
18 gewond.
Reclames.
JEen logger uitgebleven.
De logger VL 25 Catharinus van de
zeevisscherg Volharding te Vlaardingen,
welke voor 7 weken reeds was uitgeva
ren, wordt thans als verloren beschouwd
en de geheele bemanning als omgeko
men. Een bewijs te meer, dat een Sche-
veningsche treillogger is binnengekomen,
welke de beug van dezen vermisten
logger heeft gevischt.
Uien.
Op de veilingen te Monster en Zwar
tendijk zijn onregelmatigheden voorgeko
men bg den verkoop van uien. Enkele
personen kochten de uien van het bin-
nenlandsch gedeelte op en lieten die
later weer door een tuinder ter veiling
brengen mede voor buitenland en fa
brieken, waarmede een aanzienlijke
winst behaald werd. Het Rgkskantoor
voor groenten en fruit heeft een onder
zoek ingesteld. (NR.C.J
De Kabinetscrisis.
Volgens bericht uit Rome van 8 dezer
zou onze gezant bij het Vaticaan, jhr.
mr Van Nispen tot Sevenaer, den avond
van dien dag op reis gaan naar Nederland.
De Kamerverkiezingen.
De Nederl. meldt, dat 10 van de 18
kieskringen Arnhem, Dordrecht, den
Helder, Haarlem, Middelburg, Leeuwar
den, Zwolle, Assen, Maastricht en 's-Her-
togenbosch nog steeds niet de pro
cessen-verbaal hebben gezonden, die de
benoemden tot geloofsbrief strekken
Het gebrek aan aardappelen.
Het Bureau voor Mededeelingen weer
spreekt de voorstelling, alsof er in dezen
tgd volop aardappelen zouden zgn. Reeds
in normale jaren is dit niet geheel waar.
Dit jaar is echter de toestand veel
van Apotheker
zQn te GOES verkrijgbaar bq
moeilijker. Het droge koude weer in den
voorzomer heeft tengevolge gehad, dat
het beschot der aardappelen die, nu de
vroege aardappelen op zgn, in consump
tie zouden moeten komen, klein is, zoo
dat thans reeds soorten moeten gerooid
worden, die beter neg ecnigen tijd in
den grond bleven.
Feitelijk zgn er, door den slechten
oogst niet voldoende aardappelen om op
dit oogenblik in de sterk gestegen be
hoefte geheel te voorzien. Er zullen zich
daarom nog eenigen tgd stoornissen in
de levering van dit belangrgk voedings
middel blijven voordoen.
Volkomen onjuist is de bewering, dat
er schaarschte aan aardappelen zou ba-
staan omdat er te veel zou zijn uitge
voerd.
De uitvoer van vroege aardappelen
heeft kwalijk V3 bedragen van dien van
het vorig jaar. Uitgevoerd zgn alleen
aardappelen waarvan op een bepaald
oogenblik, gelijk met vroege aardappelen
altijd hst geval is, meer werd geprodu
ceerd dan de binnenlandsche behoeften
en dan nog alleen de groote witvleezige
export soorten, die hier te lande in het
geheel niet gewild zijn.
Bekend is overigens, dat de vroege
aardappelen niet bewaard kunnen wor
den, en tegenover een aardappelenuit-
voer stond een invoer van steenkool.
Vervoer van eieren.
De minister van landbouw heeft goed
gevonden in afwijking met een vorige
beschikking te verbieden, de o. a. bg P.
J. R. Damstó te Kloosterzande en P. J.
Bastiaanse te Middelburg in voorraad
zijnde kalkkipeieren, door hem (haar)
hetzg voor eigen rekening, hetzg voor
rekening van anderen, opgeslagen in een
kalkinrichting of daarmede gelijkstaande
inrichting te vervoeren of te doen ver
voeren.
Dit verbod geldt zoowel voor vervoer
binnen als buiten de grenzen der gemeente
waarin zich de kalkeieren bevinden.
De directeur van het Rgkskantoor van
Pluimvee en Eieren kan in bijzondara
Ï;ovallen van dit verbod ontheffing ver
eenen.
Raapolie.
De Minister van Landbouw zegt in
een circulaire aan de Gemeentebesturen,
dat de in het land aanwezige voorraad
raapolie zoo gering is, dat van eene ge
regelde distributie van dit artikel geen
sprake kan zijn. Toch meent de Minister
dat, waar het artikel in natura evenzeer,
zoo niet beter te gebruiken is dan mar*
garine, er geen aanleiding bestaat, het
eerste tot margarine te verwerken, voor
aleer het in consumptie te brengen.
Het ligt mitsdien in bet vermogen om
te eeniger tgd voor die gemeenten, welke
daartoe den wensch hebben doen kennen,
eene geringe hoeveelheid raapolie be
schikbaar te stellen, die voor éénmaal
op bon van de Rijksvetkaart zou kunnen
Worden gedistribueerd.
De Minister stelt zich voor, dat op een
bon van 250 gram vet of boter 2 d. L.
raapolie zou kunnen worden verstrekt.
De verstrekking der raapolie is dus
niet een aanvulling van het vetrantsoen,
doch komt, in de plaats daarvan.
Maximumprgzen.
De Minister van Landbouw heeft de
volgende prijzen vastgesteld, tegen welke
voederbieten, mangelwortelen, koolrapen
en paardepeen ten hoogste mogen worden
te koop aangeboden of verkocht
a Geleverd door den verbouwer franco
op wagon en/of het schip aan hetnaast-
bggelegen spoor- of tramstation of haven
Voederbiete* en mangelwortelen fll.
Koolrapen, knollen en knolrapen f 14.
Knollen f10.
Paardepeen f16.
b. Geleverd aan den verbruiker netto
ingeladen gewicht franco schip of wagoa
of wagon op afleveringsplaats bij ver*
bouwer
Voederboeten en mangelwortelen f16.
Koolrapen, knollen en knolrapen f 17.
Knollen f13.
Paardepeen f 19.
Alles per 1000 K G.
Deze maximumprijzen worden met 15
Nov. 1918 verhoogd met f 1 per 1000
K.G. per maand bewaarlooH voor elke
