£61
Donderdag 8 Augustus IHI8
31e <iaargang
De Groote Oorlog*
Uit de P#rs
Korte oorlogsberichte*.
at
O.
Uitgave van
de
Naantl. Venn. LUCTOR Et' EaftBRGS,
gevmtigd V? Goes.
RsolAnsreaa t» Goes:
LA«i« VOUBISfRAAT 810.
flftKA R. B BSW - BB*'#,
BHltlKi
Btitttfll» V B« «illll», M»
De Zeeuw
iboaalHlalaff
LossS
Rr|s fill ABrlillstilii
Kar bot volk de malk missen?
Een medicus schrijft in de „N. R. C."1:
Niet zonder verbazing las ik in het
Ochtendblad van Vrijdag 2 Aug. de
nieuwe bepalingen omtrent, melkverbruik
en de daaraan vooraügajande toelichting.
Terecht constateert de minister, dat de
schaarschtö aan tal van voedingsmiddelen
tot een zteer verhoogd gebruik van melk
aanleiding beeft gegeven en dat hier
door de boterproductie verminderd is. Ter-
wille van de handhaving van het vet-
rantsoen moet nu echter volgens den mi
nister te consumptie vap melk beperkt
warden.
Het komt mij voor, dat dieizia onjuiste
gevolgtrekking een groot gevaar voor de
volksvoeding doet ontstaan.
De melkverkoop is niet gestegen, omdat
men stilletjes thuis! boter maakt, maar
uitsluitend omdat de andere voedingsmid
del n ontoereikend waren. Mijn ervaring
is, dat d© onvoldoende voeding vooral
in ten arbeidenden stand werd goedge
maakt door het gebruik van volvette melk!
en van daarmee bereide papen ik vraag
mij af waarom dit belangrijk en gemak
kelijk verteerbaar voedsel nu 4en werkt,
man ook nog onttrokken moiet worden.
De redeneering va'n den minister zou
juist zijn, ajs het voor de voeding beter
was, het vet als boter, dan als!'1 vol!?
melk te gebruiken; een ieder kan toch
begrijpen, dat er door den maatregel ge.en
vet gewonnen wordt en ik vrees Zelfs
dat er vet aan de arbeidersgezinnen zlal
worden onttrokken. Zonder twijfel Zal
een werkmainsgeain meier velt verliezen,
als het geen melk meer krijgt, dan het
in den vorm van boter of margarine teirug
ka,n koopen.
Andere bezwaren - zijn, dat bet ver
kerken van de melk steenkolen kost,
waarschijnlijk ook Veel onnoodig vervoer
naar en van centrale fabrieken, veel werk
«n veel administratie, eln dat de kwaliteit
van te regeer ingstaptemelk en re'geerings-
karneimelk wel niet best zlal zijn.
Voor de 'Volksvoeding ziou bet beter
zijn den overgang van ilndustriemelk tot
consumptiemelk in den komenden winter
te bevorderen!
Tot zoover 'de medicus.
Wiij gelooven, dat blijf den spijk,;r op
den kóp slaat.
Men zal ons misshhien toevoegen, dat
de „beste" stuurlieideln aan den wal staan.
Toegegeven.
Maar de geschiedenis verhaalt toch ook
van gevallen, dat goede stuurlieden aan
het roer verkeerd koersten.
Het wil ons voo-rkomen, dat we hier
met zoo'n geval te doen hebben.
Dat staat gelijk met het spannen dei1
paarden achter den wagen.
9nzo Kalaniêa bedreigd.
Dezer dagen is melding gemaakt van
e«n bericht uit de Voss Z t gvolgens
hetwelk Japan ten koste van Nederland
vergoeding zou ontvangen voor een ge
wagende actie in den tegenwoordigen
De heer Van Vessem schrijft over deze
Russische onthulling uit de V o s s.
Z«g. ia De Toorts:
«Op deze onthulling is nog steeds geen
bevredigende Japansche tegenspraak ge
komen. Wel beeft Beuter een weinig
zeggende. officieel e Britsche tegenspraak
®P 2Juli geseind, terwijl van méér
Deiang zou zijn eene verklaring van
a ^anL dergelijke voorstellen niet
angehoord heeft noch zou aanhooron
an een Britsche verklaring, dat Engo
ana geene toezeggingen aan derden heelt
aan omtrent gebieden, waarover niet
ngeland, doch Holland alleen gezag
t. De onthulling van delswestia
rengt iets naders omtrent geruchten,
e in 1917 reeds hebben geloopen. Over
en m Februari van dat jaar tot stand
unm°mfri ^oosok-Russisch verdrag ver-
\t f, Derlijnsche correspondent van
in w te Petersburg, „dat er
i> v®r(lrag, buiten medeweten van
nvef18' uaat ?taan van Nederland, ook
z?kere dingen was beschikt, waar-
ei8®nDlk alleen een neutrale staat
heeft"611 'en Zwin te zeggsn
Sciüaar.fianleidir,8 van verschillende be-
SSM». \n de Hollandsche l>ers
va., oificieele Fransche tegenspraak
Frflr.i^-uewering' dat er »ia de tusschen
se'. h r6n Pus'atJd getroffen schikkin-
een .,<p}a!mg' n zouden voorkomen, welke
aan nd van Hollandsch grondgebied
E' (:en derdE land in zich hebben",
aanv^?ü die door 11 eVolk niet
!R rr werd. Intus^chen had de N.
•de F°Pg®®orkt, dat na-r zij meende,
'ausch-Kussische overeenstemming
„zich verder uitstrekte dan tot Neder-
landsch gebied in Europa".
De Iswestia brengt bier eenige
klaarheid. De geruchten, die in 101?
geloopen hebben, hadden waarschijnlijk
hun oorsprong deels in bepalingen van
het Fransch Russisch verdrag, deels in
de onderhandelingen tussehen Japan en
de Entente. Men mag wenschen, dat
de bescheiden, waarvan de Iswestia
melding maakt, in hun geheel gepubli
ceerd zullen worden, opd&t men zich een
zoo juist mogelijk denkbeeld kunne vor
men van de plannen der Entente tea
opzichte van den Hollandschen Staat in
en buiten Europa.
Heeft Japan, als prjje voor zjjn inter
ventie in Siberië, van de Entente de
toezegging gekregen, dat men het de
vrqe hand zal laten ten opzichte der
Hollandsche koloniën En zal wellicht,
wanneer straks het Hollandsche Convooi
dat Japan, gelijk bekend gemaakt is,
niet toegezegd heeft te eerbiedigen
de Indische wateren gaat bereiken, Ja
pan in de rechtmatige en noodzakelijke
weigering van ean eventueel goëischt
onderzoek een gewenschte aanleiding
vinden om aan deze pannen een begin
van uitvoering te geven?
Zoolang niet eene offieioele Japansche
Verklaring verschenen is, die in staat is
de door de onthullingen der Iswestia
gewekte ongerustheid weg te nemen,
zijn wij, hoe ongaarne ook, in dezen tjjd
van verkrachting aller internationale
rechtsbegrippen genoodzaakt omtrent de
vriendschappelijkheid der bedoelingen
van Japan m onzekerheid te verkeeren.
Wij mogen niet twijfelen, of de Hol
landsche regeering zal hebben onderzocht,
wat van dit gerucht waar is. Moeten wjj
veronderstellen, dat zjj geen termen heeft
;evonden, om eene geruststellende ver
tering te pabliceeren
Zedelijke verwlldsrlig.
Die bereikt haar toppunt, als niet
slechts Gods zedewet met voeten getre
den Wordt, maar als ook alle schaamte
wijkt, schrijft het Friesch Dagblad.
Lees het maar in de profeten.
Zoo was 'tbjj oud-Israël ook.
Als de zonde zich niet meer verschuilt,
maar wanneer de zondaar openlijk prat
gaat op zijn ongerechtigheden, dan kan
't moeilijk meer erger worden I
Van een onterWadden-eilanden schreef
men ons de vorige week het volgende
krasse stuk;
Een vroegere plaatsgenoote was in
in een der groote steden gehuwd. Twee
kinderen waren uit hun huwelijk
voortgekomen.
De vrouw hield het echter met een
ander, zoodat scheiding volgde. De
nieuwe echtgenoot staat klaar en nu
zullen zij de vacantie doorbrengen op
onze badplaats.
De oude echtgenoot is vooruitgegaan,
heeft de kinderen, die big de vrouw
zullen blijven een plaats bazorgd an
kamers besproken voor het jonge paar
En du ziet.men hier dageljjks hat
ongehoorde feit, dat die vrouw (men
zegt hier dat zjj dien naam niet meer
waardig is) wandelt, gearmd met haar
oude en nieuwe man.
Dit mag wel 't toppunt heeteu!
Toch zijn er in one vaderland genoeg
helaas! die dergelijke verhoudingen en
praktijken theoretisch juist onpraktisch
zeer verdedigbaar achten.
We zullen er verder maar geen woor
den aan verspillen!
Eén omstandigheid is gelukkig.
Onze correspondent schreef ons ook:
„Gelukkig is ae bevolking hier ook over
verontwaardigd."
Het volksgeweten spreekt nog.
Jawelmaar hoe lang?
't Is of zelfs de pilaren, die vast stonden
van de schepping aan, moeten worden
omvergeworpen.
Crlslszakaa.
Prot Is. P. da Vooys is geen voor
stander van de benoeming vsji een mi
nister voor crisiszaken. Hij schrijft in de
Beweging:
„Allereerst weet men niet wat onder
die crisiszaken te verstaan is. Zoodra
iemand ertoe overgaat om op te sommen
wat daartoe behoort, bljjkt dat elk on*
derwerp tevens een deel der bemoei
ingen vormt van een ander departement.
De productie raakt landbouw, de ruil
buitenlandsche zaken, de woningvoor
ziening binnenlandsche zaken en justitie,
werkverschaffing vooral ook waterstaat,
en bij alles komen oorlog en flnantiën
te pas.
„Een vaste Kamercommissie voor crisis-
zaken had veel meer zin dan een erisis-
minister, mits zoo'n commissie steeds de
ministers voor elk onderwerp tot be
hoorlijke samenwerking op grond van
voorafgaand overleg kan brengen. Samen
werking is veel meer noodig dan ver
nieuwde uitbreiding. Op die samenwer
king moet elke reorganisatie gericht zijn,
Zoodra de staatslieden zich er toe zetten
om grondig na te gaan wat soo'a „af-
deeling crisiszaken" eigenlijk is en doet,
■ouden zij onmiddellijk tot d« conclusie
komen, dat de verheffing van dis af-
deeling tot sen ministerie geen enkele
verbetering doch integendeel vele nieuwe
moeilijkheden moet brengen. Wear het
op aankomt, is geen afscheiding van
erisiszaken, maar juist een oplossing
daarvan in oen vast crisisbeleid van de
geheele regeering, Alle nieuwe ministers
moeten tegelijk erisisministers zijn en
op de hoogte van de samenstelling en
werkwijze der regeeringsorganen, die dsn
nood der bevolking bestrijden."
Crisisduur.
De Standaard drieatart
Men blijft in verschillende linksche
bladen altg'd maar door praten over den
langen duur van de huidige ministerieele
crisis.
We hebben reeds gezegd, dat ook ons
een spoedige oplossing van zulk een
crisis bijzonder aangenaam zou zijndoch
dat er geen reden bestaat om nu over
den langen crisis-duur alarm te slaan.
Dat leert de historie.
Gaan we, om dit te bewijzen, bijvoo-
beeld terug tot 1874.
Toen trad af het Ministerie-De Vries,
dat vervangen werd door het Ministerie-
Heemskerk. Crisis-duur: twee maan
den.
In 1877 ti ad het Ministerie-Heemskerk
af en werd vervangen door hot Kabinet-
Kappeyne. Crisis-duur: ruim een
maand.
In 1879 ging Kappejjae heen en werd
opgevolgd door Jhr. Six. Crisis-duur:
ruim een maand.
In 1883 trad het Ministerie-Six af en
werd Mr. J. Heemskerk Azn. met de
vorming van een nieuw Kabinet belast.
Crisis-duur: bijna twee maanden.
In 1888 trad het KabinetMackay op;
de crisis duurde 23 dagen.
In 1891 werd het Kabinet-Mackay tot
heengaan genoopt; de heer Tak van
Poortvliet kwam met een nieuw Kabinet.
Crisisduurzes weken.
In 1894 viel Tak en moest plaats
maken voor Mr. S. van Houten, die bij
zonder voorspoedig was. Crisis-duur 19
dagen.
In 1897 ging Mr. Van Houten heen
en verscheen het Kabinet-Pierson. Crisis-
duur ongeveer een maand.
In 1901 verdween het Ministerie-
Pierson, om plaats te maken voor het
Kabinet-Kuyper. Crisis-duur o n g e v e er
een maand.
In 1905 trad hat Ministerie-Kuyper af
en maakte plaats voor het Kabinet-De
Meester. Crisisduurongeveer zes
weken.
Het Kabinet De Meester viel in 1908
en werd vervangen door het Kabinet-
Heemskerk. Crisisduur: zeven we
ken.
En eindelijk in 1913 trad het Ministerie-
Heemskerk af en kwam het extra-parle
mentair kabinet onder Cort van der Lin
den voor den dag Crisisduur: ongeveer
twee maanden.
Uit deze. historische gegevens blijkt
overduidelijk, dat er op het oogenblik
nog geen reden is om over den langen
duur van de crisis te jammeren te meer
niet, nu de omstandigheden gansch bui
tengewoon zijn.
Als men in normale tijden van een tot
twee maanden noodig had voor de vor
ming van een nieuw Kabinet, is het te
verstaan dat het in deze abnormale tijden
niet spoediger mag worden verwacht.
Beknopt ovwrteht van ësn toestand.
Wij hebben gemeld, dat Wilson mis
schien naar Europa komt, om er de oor
logsfronten der geassocieerden te bezoe
ken.
Maar, 'zoo zullen velen zich afgevraagd
hebben, mag blij1 de Unie wel verlaten?
Inderdaad 'zou oen bez'oek van presi
dent 'Wilson aan een vreemd land in
strijd 'zijn met de tot dusver in de Ver.
Staten nageleefde gewoonten.
Het is een ongeschreven wet, dus in
ieder geval een wet, dat de president
zijn gebied niet mag verlaten.
Nimmer heeft een president Net ge
daan
Toen Taft, een tiental jaren geleden,
den Mexicaanschen president Porferio
Diaz zou ontmoeten, werd er in do pers
met nadruk op gewCzten, dat de president
het gebied der Unie niet mag verlaten.
De ontmoeting zou plaatsi hebben op: de
zoogenaamde internationale brug over de
grensrivier, 'de Rio Grandeen om nu
de fictie te handhaven, dat de pxisident
het 'grondgebied der Staten ,m'et yerliet,
had de ontmoeting plaats1 midden op de
brug, op de plaats: waar de fictieve grens
lijn loopt, zoodat de presidenten, toen ztij
elkander 'op de brug de hand reikten,
ieder 'op eigen grondgebied stonden.
He t is 'bij: die gelegenheid duidelijk geble
ken hoezeer biet volk dpr Vereenigiid
Staten 'gehecht isi aan de naleving der
traditie, dat de president, gedurende zijn
ambtstijd 'het land niet mag verlaten.
Nu 'zou Wilson, die al zooveel gewijzigd
heeft, 'zich kunnen beroepen op het feit,
dat 'bij, overal waar de vlag! der Vereenigdé
Staten 'wappert, o-p' het slchip en aan liet
front temidden der „U.-S. boys", steeds
op 'Amerikaanisich gebied vertoeft.
Maar of dit beroep alle kritiek zal
kunnen beztweron, is een andere vraag.
Best 'mogelijk, dat Wilson zich vanl
eenige Verontwaardiging niets meer aan
trekt, 'sinds bij met dollen moed Net oor
logspad opgesneld is.
Hieronder nog enkele losise aan tee ke
ningen van heinde en ver.
Van 'het Westelijk oorlogstooneel be
reiken ons slechts berichten van lokalen
strijd met lokale succesjes.
'De pauze men herinnere zichi het
vorige overzicht. duurt dus nog voort.
Er is een pauze .jngetreden. Zonder
dat daardoor echter vara een. „verstijving"
van den toestand, een terugkeer van den
bewegingsoorlog itot den positie-krijg ge
sproken kan worden. Want met een .ver
dere; ontwikkeling van den bewegings'-
strijd door een voortzetting, van den te
rugtocht der D'uitsehiers naai' de Aisne
schijnt rekening gehouden te moeten Wor
den;. i I j f 1 "I
De pauze intusschen is, het behoeft niet
nader te worden betoogd, in het voor
deel Van de Duitschers, die daardoor ge
legenheid 'hebben om „op adem" te ko
men en de noodige Schikkingen te tref
fen om den toeisetand te beheeirscheu.
Op het Italiaa.nsichie, front slechts (i)
artilleriestrij!d en piatrouillegevechten.
Berlijn komt nu met het bericht van
den luchtaanval op Engeland. -Erkend:
wordt, dat een luchtslcbip is vergaan.
Hierop bevond zich de commandant,
de fregattenfcapitein Strasser, die daar
bij den heldendood is gestorven.
De begrafenis van het stoffelijk over
schot van; den vermoorden veldmaar
schalk von Eichihorn heeft op het In
validen-kerkhof te Berlijn met militaire
eer plaats gehad.
Aanwezig waren o.a. vertegenwoordi
gers van den keizer en de keizbrin, van
rijks- en staatsautoriteiten, evenals de
diplomatieke vertegenwoordigers van de
verbonden en neutrale staten.
Vredesvoorstellen verworpen
▼olgens een telegram uit Londen aaa
de „N, R. Crt." verneemt de „Daily Tel."
uit Milaan
De verklaring van Lloyd George, dat
Duitschland zes maanden geleden een
door de geallieerden voorgestelde recht
vaardige en redelijke oplossing |heeft
verworpen, bevestigt, hetgeen destijds
reeds in politieke kringen te Rome werd
beweerd en waarop de Daliaanache pers
den 39en Maart zinspeelde.
Dat was dadelijk hg het begin van
het groote Buitsche offensief in Frankrijk
en de resultaten van de ententeconfe
rentie te Londen waren een week tevo
ren openbaar gemaakt. De „Corriere
della Sera" vestigde er toen de aandacht
op, dat ofschoon de conferentie den 17en
Maart was gesloten en verscheidene
ministers den volgenden dag Londen
hadden verlaten, de nota, waarin de be
sluiten werden meegedeeld, eerst den
20en Maart werd gepubliceerd en Duitsch-
land's hardnekkigheid om den strijd
voort te zetten ten sterkste laakte.
Tusschen den 17en en den 20en had
den, naar 't schijnt, de ententeregeoringen
do zekerheid gekregen, dat Duitschland
elk redelijk voorstel verwierp. Dat drong
alle geallieerden tot nauwere aaneen
sluiting en heeft de benoeming van Foch
tot opperbevelhebber in Frankrijk ver
haast.
Het voorstel der geallieerden schijnt
niet door de Duitsche diplomaten, maar
rechtstreeks door het groote hoofdkwar
tier te zijn verworpen. Die verwerping
was de oorsprong van het conflict met
von Kühlmann, *die geneigd geweest
schjjnt te zjjn onl op redelijken grond
slag met de geallieerden in onderhande
ling te treden. Van dien tijd af werd
Von Kühlmann's weerzin tegen de voor
schriften van het groote hoofdkwartier
sterker en sterker.
0e aotle der Entente in Siberië.
WLADIWOSTOE, 3 Aug. Bijj het
aanbreken van den dag zijn hier Britsche
troepen geland. Zij werden vriendelijk
ontvangen.
CHARBIN, 3 Aug. Semenoff begeeft
zich naar Wladiwostok.
Naar verluidt bevinden zijn troepen
■ich tuaachen Chailar en Mantajoeria,
Waar zjj op Tejecho-Slowaken waehten.
Bg Mantajoeria en Nakolsk komen Oea-
tenrijksch-Duitache versterkingen aan.
De tegearevelutla 1a Rusland.
KIEFF. De bladen melden dat een
groote wetgevende veigadering vaa het
Doneche kozakkenleger op 15 Augustna
te Novotscherkask bijeenkomt. In het
Koebangebied heeft generaal Detikin do
Bolsjewiki [op het enge gebied tusschen
Tarnen, Jekaterinodarheteb on Tocaabe
bijeengedreven. Van de grootere plaatsen
is alleen nog Novoreseisk in handen der
bolsjewiki. De bolajewikische troepen zijn
volkomen gedemoraliseerd.
In het district Taganrog, dat tot de
besliasing ef het behoort tot het Donge-
bied of ae Oekraine, ala neutraal gebied
wordt beschouwd, is door het Duitache
opperbevel een regeeringscommissie In
gesteld, bestaande uit ervaren asabtena-
ren en uit vertegenwoordigers der voor
naamste beroepen in stad en land.
Het sociaal-democratisch orgaan te
NikolajeS veroordeelt ten oterkste zulke
middelen van politieken strijd, als den
moord op maarschalk von Eiehhorn.
PST ROGRAD. De pers meldt: Op
bevel van Uritzki werden de straatpa
trouilles sn wachten van Petrograd ver
sterkt. Naar het Tsjecho-Slowakische
front zjjn versterkingen van hier ver
trokken. In Archangel, Wologda, Grja-
vez, Tscherepewes en het station Suchone
bij Wologda en Kotlass aan de Drina
werd de staat van beleg afgekondigd. In
deze plaatsen ajjn alle communisten onder
de wapens geroepen. Alle buitenlanders
moeten die plaatsen binnen 2i uur ver
laten.
Een Zwitsersch professor heeft bjj
lijders aan Spaansehe griep nekkramp-
bacillen ontdekt.
Volgens de „Iswestia" sgn ver
schillende vooraanstaande vertegenwoor
digers der Engelsche en Franscke bour
geoisie gevangen genomen. In verband
met den opmarsah der Bngelschen en
Fransehen in het Meermangebied zjjn in
Moskou Fransehe en Servische officieren,
wier werkzaamheid der Sovjet-regeering
verdacht voorkwam, gearresteerd.
Volgens een blad te Moskou, is
tsaar Nikolaas door een metaalbewerker
uit den Oekral, den communist Bjelo-
borodof gefusileerd. Bjeloborodof was
vroeger Sd van de Russische coastitu-
eerende vergadering,
De Corriere u'Italia maakte naUnga
gewag van een gespannen verhouding
tusschen Bulgarije en Turkjje. Bulgaar-
sche en Turksche troepen zouden aan
de Maritsa slaags geraakt zjjn. Bovendien
zou de ontevredenheid in Bulgarjje tegen
hen die verantwoordelijk zijn voor het
deelnemen van Bulgarije aan den oorlog,
dagelijks toenemen.
Het Bulgaarsche agentschap spreekt
deze berichten tegen. Be verstandhou
ding met Turkjje is zoo goed mogeljjk
en van ontevredenheid in Bulgarjje te
geen sprake.
Wegens gevaar voor öholerabesmet-
ting is de Roemeensch-Oekrainische grens
gesloten.
Tot dusver hebben 8000 Zwitsers
vrjjwiliig in het Fransehe leger dienst
genemen, waarvan er al 8000 zijn ge
vallen.
Het Zwitsersch Peretelegruafagent-
schap verneemt uit MilaanDe zanger
Giovanni Bonati, werd in een zitting
van den krijgsraad te Ancona, die met
gesloten deuren plaats vond, wegens
spionnage tot 15 jaar tuchthuisstraf ver
oordeeld. Verschillende aanzienlijke per
sonen uit verschillende deelen van Italië
waren als getuigen verschenen. Volgens
de bladen werden gedurende dit precss
nieuwe gevallen van spionnege onthuld.
Kolonel-generaal graaf von Kirchbach
(niet Kirbach, eooals eerst abusievelijk
werd gemeld), die tot opvolger van Eieh
horn te Kief is benoemd, is 68 jaar oud
en heeft het laatst aan het hoofd van
's rijks-militair gerecht in Duitschland ge
staan.
De (Duitsche) National Zeitung zin-
speelt in een artikel over de houding
der Vereenigde Staten en die van Japan
in het verre oosten op de mogelijkheid,
dat het Japan gelukt, den wereldvrede
te herstellen en slaat in verband daar*
mee een welwillenden toon jegens Japan
aan.
