Maandag 5 Augustus 191& 3%e «laargang -e.ois ft o. t*H m Naaml. Vmn. LÜCTOR ®T EMERGE, Stftes. BooÊÖ«(ïa« te Goes: DA8»E V0R3ÏSÏRAAT: 219. Bmw m ma&m*g« EISMA F, DHUB - BURG, Qmktfiiet fiosigïbftftB L«a Cointië, Qoëfc De vijf W@reldd@eSin. In dei laatst© halve eeuw is er in den toestand era dc .verhoudingen, der vijf we- relcldieelen heel wat veranderd. Van Eiuropa ging op ieder terrein die leiding nit. Europa imponeerde door zijn Cultuur, door de Zending en door de heerschappij van zijn machtigste mogend heid ter ziee. Brittania rule the waves (Engeland b> heerscht de golven) was de- kreet, diei de vier overige Werelddesl-en Eiurop-a,'s inacbsnieerderlieid deed ondergaan. Azië sliep, al begon Kat in Japan te ontwaken; Afrika liet zicK steeds meer in drie zijner 'Vier grenjzem en in zijn biMienlynde-n door Europa knechten, vielen ook Zuid Afrika's republieken den Brit ten buit, en buigt thans ongeveer heel Afrika zich onder Europa's schatting. - Amerika bevond zich goed en wel onder de Monr-oe-leer, welke- aan de- ove rige wereld-dealen verbood 'zlich met zijn© aangelegenheden te belmceien, en aan hem zeiven de- verplichting opllei om z-ich uit de buiten-AmerikaanschLe zlakelivte- hou-cliein. Australië, op- 'zichzelf toch reeds klein, liep, nog onmondigaan Engfelands lei band. Europa bad iztjin centrale -en overheer- sche-nde w-erel-dpositie B-ooh' hoe is 'tnu? Europa, dat reeds in straffe en stroeve politieke conrurrentie, ondanks -den naar buiten vertoonden schijn van vredelievend heid, beizig was zich te ontkrachten, heeft thans een oorlog ontketend, die- vo-or lange-, zoo niet voor goed Kaar de- -hege monie ov-er Kare zusteren doet ver liepen. 'Wat Japan thans in Siberië b-eistaat, en met China in bond zal doorzetten, schijnt ons voorbode- ta 'z'-ïjn van eena gebeurtenis, die voor Europa ontzettende gevolgen zal hebben. Engeland heeft te kwader ure uit zijn! ontzaglijk wereldgebied hulptroepen ont boden, -die nu strijden onder Kaar van|en, en tegelijk ingelicht worden omtrent En- ge-larads zwakheid, IKet bederf waarin Eu ropa wegsterft, -en de. goede- kansen om zich voor .goed tei onttrekken aan dén invloed va-n het Blanke Ras over de an d-ere. Zoo vliegt Europa me-t rasscKe schreden naar den tijd, dat het zijn bsheerscheln-dd positie aan 'Azië en Amerika zal moeten afstaan. Aan -een van beiden. Aa-n de- Vereenigde Staten, die machtig zijn, of aan .Japan, die oo-k machtig is, doch' daarbij- machtig slim, en door z-ijn bondgenoot China oo-k nog de- brute over macht heeft van 't g-etal. En wanneer Japan wint in Rusland, en vooruitdringt in China, en o-p de zteeën den Brit Vooruitstreeft, dan loo-pt o-ok Nederlands koloniaal- bezit in den Indi- schen Archipel gevaar. Zelfs wanneer h'et tegen dein muur van Ruslands en China's" overtalrijke bevol king het hoofd stootte-, zon het' to-ch nog aan onzé Oost ;zicK kunine-n bozöndige-n, omdat hfet, ge-lijk D- e tand aard reeds Vroeger iKeeft aangetoond, als zelf eiland zijn-de, er v-an ziee-r nabij op- aangewezen is, „om ide -eilanden-groep, die tot Australië toe om Oost-Azië ©en gordel slóeg, naar fflch' te lokken, -en juist in dieln bedreigden gordel ligt (ónze Archipel1. „Formosa en de Philippijnen kunnen Ja-part niet rijk noch machtig mak-e-n, ma,ar onze Archipel kan dit w-el. En daarom is 'tzóo dringend -zaak, dat men -in Ne derland aan alle koloniaal partij'geschil een eind make; -en eer 'tte laat is, saam teens worde-, wa-t vVe doen zullen." Een wenk, die bij1" de formatie van het nieuw Kabinet, nog zijn oude kracht behoudt. V i{ mogen niet blind zijn voor het gevaar, dat ons van Japan bedreigt; even min als Engeland het oog mag sluiten oor cl© nadeden die Amerika aan Euro pas -handel -en cultuur en inzonderheid aan Engelancls macht en ©ere berokk-e- r(0B zal, wanneer het straks ge-lijk reeilig te verwachten is wórden 'zal i.merica rule the, waves (Amerika "be- heerscht de zeeën!) Cat kunnen «enige cijfers nu reeds aan- tooneiii. - Een Eng-elschman Sidney Brooks -e. deztr dagen in .„Sperlings Journal" «enige van deze- cijfers spreken. Ce uitvoe-r van de Vereenigde- Staten nearoeg in 1913 ju ronde getallen 491 nnljoon en in 1917 twaalf honderd veer- t'.g pond sterling; dalt is ean vèrmeerdel- r-ng va-n circa 9030 mi'joen gulden! Ce uitvoer van geheel of gedeeltelijk bewerkte producten toonde, een nog gfo-o^ 0C!( vooruitgaing; hij' was 'gestegein van 419.000.000 pd. sf: in 1913 tot 326.0000.000 1917, d.i. een toeneming van Jk) pCt. De Vereenigde- Staten Jeverani a-ns bij-na cle helft van alle fabrikaten, Ve leeuw VERSCHIJNT ELKBN WSRKDAG. \b onnëmBa t sgr jj si Per 3 maanden ir. ju post tl-SB die in den handel der naties van dé wereld komen. Vijf jaar geleden stonden 'zijl 110. 3 op. -de lijst der exposrt-lahjdeh,. Thans isj de waarde van hun uitvoeren j het dubbele va-11 die van Engeland. Zoo j zijn de- Vereenigde- Sla-tan,,. van een - -'schuldhebbead volk, de voornaamste ere- 1 clietgeive-nde na,tie der' wereld geworden, j Er is becijferd, da-t zij in het bez-it j moeten zij-n gekomen van tenminste 2.000.000.00 pd st. waard© aan aandeelen, obligatiën e-.a. geldswaardig!© pa-pieren, die vroeger Ket eigendom waren van Europa of van Euxopean-e-n. In hetzelfde- tijdsver loop izïjln -cle- uitvoeren der Vereenigde Staten naar Zuid-Amerika gestegen van 29.000.000 pd.st. tof meer dan 60.003.000 pd.st., en naar Azië van 22.000.000 pd.st. tot meer dan 64.000.000 pd.st., .buiten de -ongeveer 20.000.000 pd.st. koopwaar, die naar Rusland was verstuurd via den Sibe-rischen spoorweg. In cle Am-erikaansche fabrieken werden in 1917 tWeei miljoen balen katoen me-er verzlonden dan in 1913. Toen del Ve-reenigcle Staten in den oor log kwamen, (hadden zljf de kleinste- skhuld van alle eerste-rangs-mogendbe-denDe oorlog heeft aan de Vereenigde Staten iets meer opgeleverd dan een grooter totaal vermogen, -dan ooit te--voren in het b-e'zit -was van 'één enkele- natie. Ret is nieit noodig a,an dez'e cijferlaal veel 'to© te voegen. Alle- economische en financieeje voor deel-en van -den oorlog zij'n voor de Nieuwe Were-l-d -en voor Japan; alles ten koste van Europa, dat beizig is zijn laatste re-stje wolkskracht in vuur en bloed te do-e-ni ondergaan. Waar -zij' toch heen dwalen, die ver doolden ««SE? te k.:* tuvM, -r, - «jpwaw .jy De ÖOflog> Beknopt overz&hf van den toestand. En avant De Franschen en hun bondgenooten rak ken w-e-er voorwaarls op het historische terrein tus'schen Aisne en 'Manie, dat reeds- eens g-etuige is geweest van hun overwinn-ende-n opmars-ch, Weer dringen z-e op- achter de terug trekkende Duitsche legers en verkleinen weer met ied-eren stap- voorwaarts hef ge vaar, -dat het hart van hun land begon te bedreigen'. D-e eigenlijke opmarsch- der Franschen is '27 Juli al begon-n-en, doch de tegen stand der Duitsch-ers gaf groote vertra ging De laatste -dagen is echter die tegen stand weer gebroken. Behalve Soisson-s, dat de Duitsabers 28 Mei genomen hadden, hebben de Fran schen nu den gehee-len Z.-oever rail de Ai-s-ne tusschen Pom'miers en Venize1 be zet, terwijl zij tevens aan het, N cio.de der hoogvlakte van Venizël tot (en Z. van Braisne 'zijn opgerukt. Aan de Ves 1 e staat de F r an- schre cavalerie tussch-en Jonchery en Champigny, 3 K.M. ten N.W. van Reims, maar volgens de laatste berichten, van -eergistermorgen elf uur, zijn zij de ri vier n-og .niet overgestoken. Ten O. van Reims h-ebbe-n de Fransch-e troepen' bij St. Hilaire eveneens helangrij-be terrein winst bevochten. Te Londen is Zaterdagmorgen bericht ontvangen, dat ook de troepen van kroon prins Rupp'recht van Beieren plaatselijk aan het wijken zijn. Over e-en front van drie tot vier mijlen zijin zij- in Je buurt van Albert en het ten N. daarvan gele gen Aveluy-bos-ch op- den Oostelijfcen oever der Ancre terug'getrokken, waaruit Reu ter de gevolgtrekking maakt, dat de Duit- s-chers. Kte-t p-lan van een aanval in - leze streek hebben opgegeven. Uit Rusland bereiken ons tal van ont stellende berichten, welke een somber beeld geven .van den chaotischen toe stand in dat land- Volgens -een Zwïtsersch blad heelt de sovjet-r-egeering thans officieel verklaard, dat tusschen Rusland en En geland feitelijk' de oorlogstoe stand is ingetreden. Reeds is gemeld, dat de Engelscben Onega hebben geno men, dat^San de uitmonding.der gelijkna mige rivier in de Witte Zee ligt.' Lang zamerhand breijg-en zij dus de gebeele Zuidkust van de" Witte Zee in hun macht Hun oorlogsschepen, die v'oor Archangel liggen, h-ebb-en nu het bombardement op deze stad geopend. Volgens Zwitsersche bladen is ten N. van Oefa een geweldige slag aan den gang tusschen Roode Garden enTsjecho- Slowak-en. Ook wordt gemeld, dat de links r-evolutionnair-socialisten in v-er- schillende bolsj-ewikikazernes te Moskou opnieuw moordaanslagen hebben gepleegd, j Uit Stockholm komt het bericht, dat Generaal Horvat de bevolking van Siberië heeft opgeroepen, om de Tsjecho-Slowa- kische troepen té ondersteunen, de spoor wegen te bewaken en levensmiddelen te verschaffen. Horvat zegt in zijn oproep, dat de hulp van Japan reeds begonnen is. In Omsk zijn Japansche officieren aan gekomen, di-e daar woningen huren, waarin de Japansche staf zal worden onderge- brracht. Tsj-echo-Slowasche afd-eeling is in Omsk bezig m-et het aanleggen van tele graaflijnen en draadlooze installaties. Ook bevinden zich eenig-e Engelsche enFran- sche officieren in de stad. D-e Tsj-echo-Slowaken hebben als ant woord op den oproep van Trotsky m alle in hun macht zijnde districten de mobi lisatie afgekondigd. Chine-escbe en Japansche troepen be waken de spoorwegen. Korie oorlogshericbtcn. De Russische en Finsche gedele geerden hebben Zaterdag te Herlijn hun eerste conferentie gehouden tot het op stel Ssh van ean vredesverdrag. Uit Berlin wordt draadloos ge seind Da Fransche bladen melden, al dus wordt uit Bern bericht, dat cle Fran sche kamwcömmissiën het repeerings- ontwerp betreffende de bestraffing der verantwoordeiijke leiders, die zware militair® fouten tegenover den vijand begingen, aannam. Volgers d« Temps is Eerensky te New-York aangekomen. Terwijl men van Engelschen kant reeds proeven neemt met walvhch conserven om te voorzien in het gebrek aan levensmiddelen, houdt de Parijsche academie van landbouw zich tegenwoor dig bezig met du vraag, hoe op de beste manier zeekoeien, die zich vooral op houden aan de kusten van Senegal en do Antillen, kunnen gefokt worden. Het dier heeft soms een gewicht van 400 KG. en loont de moeite van vangen welhet is slechts j arana er, dat èir de walvisch èn de zeekoe aan het uitsterven zijn. Naar de „Voss. Ztg." uit Bern ver neemt, verklaarde de onderstaatssecre taris der Admiraliteit, Mac Kamara, in het Lagerhuis, de geschiedenis, als zou een Duitsche duikbootkapitein Engelsche gevangeoen met de duikboot hebben laten zinken, terwijl hij zelf niet zijn be manning- door een Èngelsche torpedoboot gered werd, voor een verzinsel. De Ier Derving, die met een Duit- schen onderzeeër in Ierland geland werd, is door den krijgsraad ter dood veroor deeld. Deze straf is echter in levenslan gen dwangarbeid veranderd. Het verder verijoor van den moor denaar van Eichhorn heeft bevestigd dat hij met Moskou in betrekking stond. Verscheidene personen, die als mede plichtigen te Kief in aanmerking komen zijn in hechtenis genomen. Bewesten Engeland hebban Duit sche duikbocten weer 13000 ton scheeps- ruimte in den grond geboord. Trier is door vijandelijke vliegers aangevallen De maferieele schade is groot. Een kind werdi gedood en 4 per sonen gewond. Lading gerequireerde schepen. Een Ned. stoomschip keerde gisteren uit eene Britsche Oostkusthaven in Am sterdam terug, geladen met goederen uit door de geallieerden gerequireerde Ne- óerlanësche schepen. Boter. Bon 9de week van de boterkaarten is geldig van 4 Augustus tot en met 13 Augustus. Minister Posthuma is naar Ruurlo vertrokken en wacht daar het verdere verloop van de crisis af. Alle belangrijke stukken worden hem daarheen ter afdoening nagezonden. De Nieuw- Amsterdam is Zaterdagmiddag 2 uur van Rotterdam naar New-York vertrokken. Een Ned. zeilschip aangevallen. Het Ned. zeilschip „Zwaantje Cornelia" op reis van Brevik naar Hartlepool met mijnhout is 40 mijl van de Noorsche kust door een Duitsche duikboot in brand gestoken. Het schip is Vrijdag te Chris- tiansund binnengesleept. De bemanning is gered. De Zwaantje Cornelia is een gaffel schoener, 149 bruto tori groot en behoort aan M. J. v. d. Eb te Rotterdam. Bemiddeling door de Neder- landscheRegeering, De N. AO. R. zendt ons de volgende motie, welke wij met sympathie begroeten; De Openbare Vergaderingen van den „Nederlandsche Anti-Oorlog Raad" op Woensdag 31 Juli 1918 te Amsterdam in het Concertgebouw, te 's-Gravenhage in den Dierentuin, te Rotterdam in de Nutszaal, overwegende, dat beide oorlog voerende partijen herhaaldelijk verklaard hebben zelf bereid te zijn vredesvoor stellen van de tegenpartij te onderzoek en, rnaar dat ieder van haar blijft weigeren zelf vredesvoorstellen aan de tegenpartij te deen, uit vrees, dat dit als teeken van zwakheid zal worden uitgelegd overtuigd, dat ieder der oorlogvoerende pari jjen thans als het hoogste oorlogsdoel beschouwt het voorkomen van een her haling van dezen oorlog en ter bereiking hiervan wenscht mede te werken tot een Volkerenbond en dat voorts uit latingen van staatslieden der oorlog voerende landen de veronderstelling wet tigen, dat door onderhandeling thans reeds overeenstemming zou kunnen wor den bereikt; spreekt den wensch uit, dat de Nederlandsche Regeering in het openbaar .stappen moge doeg tot be middeling A a rdappelen. Met het oog op den minderen oogst van vervroegde Eigenheimers en Borgers is het noodig gebleken liet rantsoen thans te bepalen op 4 kilo per hoofd per week. Het vervoerverbod blijft nog van kracht. Dr. Nolens en Dr. Kuyper. De Tijd verneemt in strijd met hel' geen van doorgaans goedingelichte zijde aan het Hbl. werd geschreven dat dr. Nolens wel degelijk zoowel met dr. Kuy per als met mr. de Savornin Lohman heeft geconfereerd. Vetzuren. Minister Posthuma gaf een overzicht van ds beschikbare vetzuren voor zeep, zeeppoeder en kaarsen. Wat de maand Augustus betreft, is op het oogenblik een voldoende hoeveelheid vetzuren bij de fabrikanten van harde zeep aanwezig, om in verband met de beschikbare soda, de grootst mogelijke hoeveelheid harde zeep te fabriceeren. Waar de hoeveelheid soda gering is en derhalve de beschikbaar komende hoe veelheid harde zeep in de maand Augustus ook gering zal zijn, heelt Z.Ex mede in verband met hel heerschtn van besmet telijke ziekte, het rantsoen zaeiite zeep, dat in de maand Augustus beschikbaar gesteld zal worden, te moeten handhaven op 250 gram in de vier weken per hoofd. Het ligt echter in zijn bedoeling met ingang van 10 Stptember de verdere rantsoenen van zachte zeep vast- te stellen op 200 gram per maand per hoofd. Met September zal verder een hoeveel heid harde zeep van 60 pCt. vetzuurge- halte beschikbaar gesteld worden, vol doende voor eac rantsoen van 100 gram per twee maanden per hoofd en deze rantsoenen te doen distribueeren in Sept., Nov., Januari en Maart, terwfjl tevens zal worden vervaardigd harde zeep van 25 pCt. vetzuurgehalte, voldoende voor een gelijk rantsoen in October, December, Februari en April. Ten slotte is er nog zeeppoeder voor de wit-wasscherijen en oleine voor de texielindustrie noodig, waarvoor gereser veerd zal moeten worden eene hoeveel heid oleine van 700 ton, Ten einde in de behoefte aan kaarsen te voorzien blijft derhalve nog beschik baar een hoeveelheid van cocos- en palmpitvetzuren 3100 ton oleine 500 tonstearine 500 tonparaf fine 100 ton totaal 4200 tonkaarsen 700 ton. Het is 's ministers streven om te trach ten in het voorjaar van 1919 een zekere reserve aan vetzuren te hebben, welke dan, al naar gelang de behoefte aan eet baar vet dan wel aan zeep het meest nijpend zal zijn, op eetbaar vet of zeep verwerkt kan worden. Hoewel het belang van de verlichting niet onderschat wordt, zal men zich moeten voorbereiden op een uiterst spaarzaam lichtrant- s o e n. Alle pogingen, welke aangewend worden om lichtlooze gezinnen op gas of electrischen stroom aan te sluiten, zullen derhalve krachtig bevorderd moe ten worden. De schaarschte aan de hier voor noodige materialen, zooals kabels, transformatoren enz. zal een economisch verbruik van deze artikelen en wellicht Regee rii igsbo moeien is in deze zaak met zich mede brengen. Vermoedelijk ontvangen de 700.000 „lichtlooze" gezinnen gedurende de maan den Sept. tot en met April één pak kaarsen per maand per gezin. Lessé amrrasys Eijjs dér- A3viS»l8fttiëa: 1—4 regels f0.30, tfffefe Hgd ««ar 2QS& 3-maal wordt 6-mud LilMVHttil Bij abonnement voordeelige roorwaahdéa, BewijKTomm»* cent Onze neutraliteit. (Officieel). Het Ministerie van 'Buiten landsche Z*ken deelt het volgende mede Op 27 Juni j l. te 1.20 uur namiddags werd aan boord van het bewakiugsvaar- j tuig in de Wielingen op zeer groote j hoogte een vliegtuig waargenomen, dat zich in Zuid-Westelijke richting over de f Schelde voortbewoog om ten slotte de j Ned.-Belgische grens te overschrijden. Het vliegtuig is met Ned. afweermidde len beschoten en werd ook boven de Belgische kust hevig onder vuur geno men. Aangezien niet vastgesteld is kun nen worden of het vliegtuig de Erit- sche dan wel de Fransche kenmerken droeg, hebben H. M Vertegenwoordigers te Londen en Parijs opdracht ontvangen respectievelijk aan de Britsche en Fran sche Regeering de vraag voor te leggen of een barer vliegtuigen zich aan,deze schending van Ned. gebied schuldig heeft gemaakt. Genoemde gezanten ontvingen eenzelfde opdracht ten aanzien van een entente vliegtuig, dat op 8 Juli j 1. .te 12.30 uur v.m. boven Retrandiement werd waar genomen, koersende in N W. richting en dat eveneens onder vuur genomen werd. Bovendien is aan den Gezant te Londen verzocht ter kennis van de Britsche Regeering te brengen, dat ep 4 Juli j.l. ta 7.30 uur n.m. aaa boord van het be waking* vaartuig in het Oostgat (West kust vau Walcheren) twee Britsche land- vliegtuigen werden waargenomen, waar van het voorste genummerd was 64. Ze koersten in een ruimen boog rond het bewakingsvaartuig, waarbij zij ongeveer één mijl de territoriale grens overschre den en door Nederlandsche afweermid delen beschoten werden. De gezant heeft in opdracht, by de Britsche Regeeriug te potesteeren tegen deze schending van Ned. rechtsgebied. Kaas; De minister van landbouw beeft tot de burgemeesters een rondschrijven ge, richt, waarin hg o m. dit mededeelt Ik heb de eer u te berichten, dat, naar mg gebleken is, door ontduiking van het verbod tot aflevering of vervoer van kaas, verschillende winkeliers zich buiten de regelmatige distributie om kaas weten te' verschaffen. Om eene betere controle hierop mogelijk te maken, heb ik met ingang van hedesi de bij mijae beschik king van 25 Mei, in het algemeen gege ven vergunning aan detaillisten tot afle vering van kaas bij hoeveelheden van niet meer dan 1 K G. te gelijk ingetrok ken en in de plaats daarvan deze vergun ning verleend uitsluitend voor kaas, welke door bemiddeling van het gemeentebe stuur is betrokken van het Rijkskantoor voor Melk en Kaag. De minister heeft bepaald 1. Hot is met ingang van 20 dezer verboden om volle, geheel of gedeeltelijk afgeroomde of op andere wijze bewerkte melk te verwerken tot kaas, 2. Ontheffing van het sub 1 gestelde verbod, kan, onder nader te stellen voorwaarden, worden- verleend door het .Rijkskantoor voor Melk. en Kaas, te 's Gravenhage. Granen en zaden. De minister van landbouw heeft, onder intrekking van zijne beschikking van 11 Juli j 1. om. bepaald: Artikel 1. Het is verboden granen, mais, peulvruchten, oliehoudende zaden of hunne afvalproducten te vermalen, ta pletten, te breken, te pellen of ten opzichte van die producten eenige andere handeling te verrichten welke met die werkzaamheden kan worden gelijkge steld. Artikel 2. Het verbod is niet van toepassing op: a. fabrikanten, molenaars en handelaren, die ingevolge de distri butie-regeling van brood, bloem, meel en rogge van 11 October 1917 of uit anderen hoofde van de regeering grondstoffen tot het in art. 1 omschreven doel ont vangen, voor zoover deze grondstoffen betreft: b fabrikanten en molenaars, die tot, het in art. 1 omschreven doel met be trekking tot -afidere dan ouder lid a van- dit artikel bedoelde grondstoffen ver gunning kregen van den regeeringscom- missaris voor de rijb-graanverzameling van de provincie huDner inwoning. JM1WM II IIIII USf da Provisie. Luitenant ter zee 2e kl. J. Lagaaij is varx Vlissingen overgeplaatst naar de directie der marine te Willemsoord aan boord vaa Hr. Ms. torpedo instructieschip Koningin Eaima. De landstormplichtige 2e luitenant G. H. Bouma is ingedeeld bij het 14e reg. inf.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1918 | | pagina 1