Woensdag 31 Juli 1918 *££e Jaargang De Groofe Oorlog. *0. £54 Buitenland Uit da Provincie, Uitgave Tan jifaaffll. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbwoau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: fIRMA F. P. DHÜLI L. BURG. Biukksisi jQostSrbaan Le Coiutie, Goes- De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG- Abonnemeatipijsi Per 3 maanden £r. p. post f 1.5Q Losse nummers-0,03 Prij s der AdvBrtentiën: 14 regels f 0.80, iedere regel meer 20 fit 3-maal wordt Ë-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarde* Bewijsnummers cent En désespereert .niet. Be Standaard ven 25 Juli bevat een hoofdartikel, dat ons alleszins juist voorkomt, met uitzondering echter van het opschrift. Dit toch luidt: „Endo dé- sespereert niet", het bekende gevleugeld woord van Coen, hetwelk echter nooit goo kan gebruikt zijn, deze koene ver overaar toch kende zijn taal te goed, om zijn gevleugeld woord met een voegwoord in plaats van met het ontkennend bij woord het Fransche „ne" te beginnen Doch dit daargelaten. De inhoud van het artikel interesseert ons meer dan het opschrift. Daarom vestigen wij er de aandacht op als op een strijdkreet, met 't oog op de Staten verkiezing van 25 Februari a. s De bedoeling is nu vooral de Zuid- Hollandsche kiezers te waarschuwen hun kruit droog te houden, teneinde te voor komen dat straks de Staten van hun ge west,, om" gaan. Wat natuurlek niet zeg gen wil dat wij Zeeuwen op de gunstiger positie dan de hunne moeten insluimeren. Ook wij moeten actief blijven, en het niet op de komende wintermaanden laten aankomen, als wanneer er allicht in onze zalen en schoollokalen geen vuur en licht zal zijn. Ook in dit opzicht gelde: „En dé- sespereert niet". Uit den Goesehers Raad. Ein lange agenda viel gisteravond af Ie werken. De voorzitter mocht zich wel veront schuldigen, dat hij met zooveel onder werpen 22 welgeteld op de proppen durfde komen. Tot zijn verontschuldiging zou echter ook nog aangevoerd kunnen worden, dat 't meerendeel der zaken van onbeteekenen den aard was, en derhalve geen breed en zwaar debat zouden meebrengen. Maar wie had durven denken, dat de beginselen weer een grooten rol zouden spelen binnen de wanden van onze raadzaal In ons parlement weet men vooruit, wanneer 'thard om hard, d. i. zuiver links tegen rechts gaat. De eindstemming slaat dan nagenoeg vast, want van el kander te overtuigen is dan geen sprake meer. In Goes echter schuilen de addertjes onder lang gras. 'tLust ons niet het geheele debat nog eens op te rakelen. Men lez« het verslag er op na en denke zich de gemoeds stemming in van iemand als den heer Brants na de enormiteiten van den heer Hollmann. Diens „beginsel" moet wel diep zitten, als hij in het maken van een verordening op de subsidieericg van het bewaarschoolonderwijs, krachtens een oud raadsbesluit, aanleiding vindt, om er nog eens den nadruk op te leggen, dat hij van de., bijzondere school ofschoon hij ze niet haat niks moet hebben. ,We kenden 'g heeren Hollmann's be ginsel. 't Heeft ons al eens tot krasse woorden verleid. Wg zullen nu trachten kalm te blijven en dit raadslid met kracht van wgze woorden te overtuigen, dat wat hij beginsel noemt, waard is opgeborgen te worden in de oude rom melkamer. Dhr. Brants was dan ook de tolk van de geheele rechterzijde en hopelijk ook jan de overigens zwijgende linkerzijde, Joen hij met den gloed der overtuiging het uitschreeuwde, dat 's heeren Holl- mann's standpunt met liberaliteit niets te maken heeft. Men behoeft nog geen autoriteit op onderwijsgebied te zijn, om te beseffen, dat do schoolstrijd bijkans volstredeu is j'N dat 't nu slechts gaat om de laatste hinderpalen conservatieve mannen als !,e Muralt en Olto onschadelijk te maken. De heer Hollmann en allen, die on «en eiscli„Bijzondere scholen regel en stafscholen aanvulling" als het ultimum jan paedagogische dwaasheid bestrijden, zen eens wat vrijzinnigen als Thorbecke, 'hiys, de Louter en van Houten over deze kwestie schreven. Dan leeren zij niet meer, dat het Jripinnige program slechts de openbare f 'ool kent, en krijgen zij misschien lust er «chole te gaan bij mannen met ge- zonde en ruime opvattingen. Ziehier dan enkele royale uitspraken. Ihorbecke sprak nbeii land, waar enkel bijzondere 'a Z^D' zou ?,ich zeer wel kunnen ''j'vinden. Het onderwijzen is geen taak '"'n "e regeering. De regeering moet alleen voor een publiek onderwijs zorge n, ornaat de bijzondere personen gemeenlijk te kort schieten." Buys liet zich aldus uit „Of de Openbare dan wel de Bijzon- d'-re school hoofdzaak zal zijn, is een vraag, oie niet da wetgever heslist, maar de vrije maatschappij, welke naar eige* goedvidi«-n ran de. er ne of aan de andere de voorktiir ymJt.'' De Louter oordeelde „Voldoet, het onderwijs, door privaat personen, kerkgenootschappen of andere sociale groepen aan alle redelijke er- eischten, dan beslaat er Inderdaad geen grond voor StaatsonderwijsOp dit gebied is dwang slechts gerechtvaardigd, indien vrije krachten ontbreken of te kort schieten." Van Houten schreef Jfc wil toegeven, dat een stelsel, waarin bijzondere scholen regel zijn en gemeen telijke scholen slechts de leemten aan vullen, welke de bijzondere véreenigingen en diegenen, die van bet. enderwijs een bedrijf maken, laten, in menig opzicht de voorkeur verdient boven ons tegen woordig stelsel." Thorbecke sprak in 1865 cog sterker: „Ik zou zelfs den toestand niet vree zen het bijzonder onderwijs algemeen verspreid en van overheidswege desnoods aangevuld. Ware de ontwikkeling zoo ver gevorderd, dat men tot dien toestand kon komen, ik zou het een geluk voor het land rekenen e.n daartegen niet op zien." Is dit geen andere koek, van vrij wat gezonder samenstelling Deze uitspraken bevelen wij aan in de bijzondere aandacht van Otto's, Holl- mann's en,... Fransen van de Futte's. Want ook de jongste wethouder schijnt nog niet met den geest des tijds mee gegaan te zijn. De daad van gisteren was slechts een formeele handeling, im mers tot uitvoering van een oud raads besluit. Dat hierbij het beginsel nog eens op de proppen mosst komen is teekenend voor de houding van sommige openbare schoolmannen tegenover het bijzonder onderwijs. En aan die mannen alleen zou het toezicht op de bijzondere scholen moeten worden toevertrouwd! Per gratie stonden er mannen van rechtsehen huize op de aanbevelingen (de burgemeester heeft hierin zijn naam alö onpartjjdig hoofd eer aangedaan) en per gratie kreeg Stieger zitting in de commissie van toezicht. Opgemerkt zij nog, dat na een kalm maar toch pikant debatje tusscben Dek ker en Fransen van de Putte, eerstge noemde nog eens wist vast tc leggen, dat de bewaarschoolsubsidies in ieder geval over 1918 al uitgekeerd worden. Hiermede is het voornaamste geme moreerd. Jordaans te Schiedam had een slechten dag. Z'n sproeiwagen zal n.l. met f 900 betaald worden. Dat komt al van te lichtvaardig aannemen I Vijf gevoel»- menschen, getroffen door 's heeren Rot huizen'» pleidooi, stemden vóór, doch 'tkomt ons voor, dat de zes tegenstem mers meer in 't belang van de gemeente handelden, doer geen roekeloos aannemen in de hand te werken Dat de heer Biants royaal zwenkte, valt te prijzen. Besluiten we ons overzicht met de verblijdende mededeeling, dat de raad ia menige zaak bewees, in meerderheid te streven naar verbanning van de muffe atmospheer en verouderde theorieën, en dat oog en hart er op gericht zijn Goes vooruit te brengen Van der Peijls industrie en Nieuw-Goes getuigen er van. Geen vroede vader, of hij rookte z'n sigaartje. Zelfs zagen we een sigaret boven tafel. Ook al nieuwe bacen Beknopt overzicht van den toestand. De toestand op het gevechtsfront (Westelijk oorlogsterrein) onderging gis teren weinig verandering. Er is zeer hevig gevochten op het geheele front tusschen Ville-en-Tardenois en den N. oever van de Ourcq. De Duitschers deden hevi<ze tegen aanvallen, vooral in den Araerikaanschen sector. Parijs zegt, dat de Franschen vorde ringen maakten ten N. O. van Fère en Tardenois en dat de Duitschers een vergeefsche poging deden om St. Eu- phraise te heroveren, ofsehoon ze toch een vordering maakten ten-W. van dit dorp. Berlijn meldt lakoniek, dat de vijand zich kalm houdt na zijn nederlaag. Langs het Zuiderfront matige weder- zjjdsche artillerieactie. Het Weensche stafbericht uit Albanië meldt: „De vijand herhaalde zijn krach. tige aanvallen tegen onze stollingen op den Zuidelijken Semeni-oever en op de hoogvlakten uri den Malio Silowes. Onze troepen brachten deels door taaien tegen stand, deels door dapperen tegenaanval alle vijandelijke pogingen tot misiusking. Al die actie is slechts in staat den j oorlog te rekken, en de vredesstemmen i te smoren J 1 De Engels -h-Fransche troepen aan de Moermanskusk hebben nieuwe successc-n j behaald op de Sovjet troepen, die zich j in het centrum concentreerden. Er' zijn nieuwe Engelsche troepen ge- j land en transportschepen aangekomen, j De bevolking van het door de Engel- sch- n bezette gebied, dat onder strenge oorlogswetten staat, heeft de monarchie uitgeroepen. De regeerirg te Moskou ziet in het vertrek van den Eug'lschen gezant een soort oorlogsverklaring van Engeland aan Rusland. i Tusschen de boeren in het Moerman- j gebied en cte roode gardisten hebben gevechten plaats gehad, daar de boeren weigeren aan Trotski's oproep tot alge- meene mobilisatie gehoor te gaven. Verscheidene dorpen en steden hebben zich aaneengesloten voor den strijd tegen de Sovjet troepen. Volgens een krantenbericht uit Wo logda verzamelden zich daar '2000 Polen uit da Oekraïne, om zich door m ddel en op k»sten van hei. Fransche gezant- j schap naar het Moermansgebied te be geven. De Engelschen zouden dit gebied al tot Sehroby bezet hebben, i Dus ook geen vrede. In het Lagerhuis gaf Geddes, de eerste i lord der admiraliteit, een overzicht van j den oorlogstoestand wat betreft- het i scheepsbouwprogram. j De stroom van oorlogs en handels- schepen zal weldra als een geweldige I golf komen opzetten. Als alle werven I in volle werking zqu kunnen 100 schepen j per jaar gebouwd worden Wie rept daar van vrede In 1919 honderd schepen, in 1920 honderd schepen, enz Os eotie van Japan. Uit Stockholm wordt gemeld: Russi sche bladen vernemen uit Wladiwostok, dat *de Japanners sinds eenigeu tijd rollend materiaal naar Siberië transpor- te er en, voornamelijk transportwagens. Naar verluidt beoogt Japan dit materiaal te gebruiken bij zijn aanstaande troepen bewegingen. Tot nu toe zijn meer dan 500 wageDS en 76 locomotieven naar Wladiwostok getransporteerd. Het Japansche parlement zal binnen kort in buitengewone zitting bijeenkomen. Korte oorlogsberichten. Volgens de „New-York Herald" hebben Fransch-Amerikaanscbe troepen te Nanteuil de tweede opstellingsplaats ontdekt van de vèrdragende kanonnen. De betonnen vloer lag in een loopgraaf van 5 meter diep en 14 meter breed. De „Matin" verneemt uit Stockholm dat de toestand te Moskou steeds ern stiger wordt. Verschillende arrestaties hebben plaats. De gevangenissen zjjn propvol. De mogelijkheid van openlijk verzet tegen de Bolsjewiki wordt met den dag grooter. Kerenski gaat ook niet naar Ame rika. Er zullen ook Cubanen naar het Europeesche oorlogstooneel gezonden worden. Het Oostenrjiksche heerenhuis heeft de voorloopige begrooting aangenomen en is daarna op reces gegaan. Te Schimonoseki is een groote hoe veelheid ammunitie aan het station ont ploft, juist op het oogenblik, dat een sneltrein binnenkwam. Het aantal slacht offers wordt op 50 a 150 geschat, waar onder vele dooden. Volgens de „Temps" zouden de Franschen socialisten een brief hebben ontvangen van mr. Troelstra, die teVe- vey vertoeft, waarin hij hen uitnoodigt een samenkomst met hem te hebben voor een bespreking der vredesmogelijk- heden. De Fransche socialisten antwoordden, dat zij aan dit verzoek geen gevolg kon den geven. Het totaal verlies aan geboorten in geheel Europa sinds Augustus 1913 be draagt meer dan 12 raillioen. De post van Britsch gezant te Parijs is de best betaalde diplomatieke positie ter wereld. Het salaris bedraagt f 180.000 per jaar. Op veldmaarschalk von Eichhorn en zjjn adjudant kapitein von Dressier werd gisternamiddag om twee uur, terwijl zij te Kielï op weg waren van het Casino naar zijn woning door een persoon in een rijtuig gezeten een bomaanslag ge- j pleegd. Beiden werden zwaar gewond. De man, die de aanslag pleegde, en j de koetsier zijn gearresteerd. Uit de tot nu toe vastgestelde feiten j blijkt, dat de sociaal-revolutionaire partij j in Moskou, waarachter, gelijk men weet, j de, entente staat, de hand in het spel heeft. In het Oeral-di'strict werden com munistische afdeelingen. gevormd, en naar het front gezonden. - C" Ernstig spoorwegongeluk. Hedenmorgen om 9.14 brak tusschen Zantoek en Gurkow, in dp nabijheid van Landsberg, de zuigerstang van de loco motief van D.trein 22. De gebroken zuigerstang drukte tegen de rails van het spoor SchneidemtihlBerlijn en deed hierdoor de locomotief ontsporen. De locomotief derailleerde naar de binnen zijde en wierp de laatste vier wagons van den op liet neveuspoor rijdenden goederentrein uit de rails. Van den D- trein verbrandden vier, van den goede rentrein drie wagons. Tot nu toe werden 10 dooden, 27 zwaar- en 2 lichtgewonden gevonden. Do machinist en stoker van den trein bleven ongedeerd. Beide limen werden versperd, doch na drie uur was één spoor wederom vrij. Het verkeer werd door overstappen onderhouden. Karnverbod. Naar wij vernemen, zal het te verwach ten karnverbod niet van toepassing zijn op het karnen van weiboter. De aanval op het couvooi. Naar liét flbld verneemt, is uit het op 26 Juli naar Engeland vertrokken convooi de Kukham Abbey tot zinken gebracht. Granen, peulvruchten en zaden. De minister van landbouw, maakt be kend lo. dat de maximum prijzen van gra nen, peulvruchten en zaden, die als zaai zaad ingevolge bovengenoemde beschik king worden verhandeld, met de hier onder te noemen bedragen de maximum prijzen, waarvoor de producten van den oogst 1918 aan de regeeringacommissa- rissen belast met de rijksgraanverzame- ling moeten worden geleverd, zullen overtreffen A. voor ssaaad van uitnemende quali- teit, hetwelk bij partij is goedgekeurd als genoemd iri artikel II, sub b, van zijne bovengenoemde beschikkinglo. voor granen met f 8 per 100 K.G.2o. voor peulvruchten met f9 per 100 K.G, 3o. voor handelsgewassen met f 10 per 100 K G. B. voor zaad van gewassen welke te velde zijn goedgekeurd, als genoemd bij artikel IT, sub a, van zjjne bovengenoem de beschikking: lo voor granen met f 12 per 100 K.G.2o. voor peulvruchten met f 15 per 100 K.G.3o. voor handelsge wassen met f20 per 100 K.G C. voor zaad van bij ministerieele be- schikking erkende kweekers: lo. voor granen met f 14 per 1C0 K.G.2o. voor peulvruchten met f 19 per 100 K.G. 8o. voor handelsgewassen met f30 per 100 K.G. Rundvleesch. Da distributie zat 15 Augustus begin nen, volgens het N. v. d. D. Tegen het vloeken. B. en W. von Zwijndrecht stellen den raad voor op straffe van ten hoogste 6 dagen hechtenis te verbieden den naam Gods in het openbaar vloekende te ge bruiken en op straffe van een geldboete van ten hoogste f25 of hechtenis van ten hoogste 6 dagen te verbieden in het openbaar ruwe of onzedelijke taal te bezigen. In hun toelichting wqztn B. en W. er .op, dat het ergerlijk misbruiken van Gods naam in het openbaar de grond slagen van de openbare zedelijkheid ondermijnt en dat een verordening, waarin dit strafbaar wordt gesteld, dus geheel ligt binnen de grenzen der be voegdheid van den plaatselijken wetgever. Woningnoodwet. In de Staatscourant van gisterenavond werdt afgekondigd de Woningnoodwet, welke met 1 Augustus in werking treedt. Duur fruit. Het Bureau vcor Mededeelingen in zake de Voedselvoorziening meldt: De duurte vau het fruit wordt her haaldelijk toegeschreven aan uitvoer van dit artikel. Behalve aardbeien, waarvan de oogst groot was. gaat er geen fruit over de grenzen. De hooge prijzen vin den dan ook, behalve in de algemene redenen, die de productiekosten aanzien lijk boven die van normale tijden doen stijgen, hun oorzaak in den buitenge woon slechten oogst, die kleiner is dan in vele jaren het geval was. Een deel van het fruit gaat bovendien naar de fabrieken. Weliswaar zijn deze beperkt in hun aanknopen, maar met het oog op de vetschaarschte is het toch ge- wenscht flinke hoeveelheden jam voor den aanstaanden winter te fabriceeren. Terwijl aldus de beschikbare hoeveel heid klein i«, doet zich op dit oogenblik de vraag naar fruit, als naar elk ander genotmiddel, sterk gelden. Van enen en ander is het gevolg dat de prijzen hoog zijn Vervoer van vee. Gelijk men weet, wordt thans cené inventarisatie van vee gehouden. In ver band daarmede staat alle vervoer stop en worden dus geen markten gehouden. Op dit oogenblik wordt alleen vee ge vorderd voor het leger en voor zieken. Na 31 Juli worden de markten weder toegelaten en gaat. liet Rijkskantoor voor Vee en Paarden ook weer vee overnemen. De belanghebbenden mogen er dan ech ter wel aan denkeD, dat tiet vervoer niet .vrij wordt. Het aanvragen van vervoer- bewijzen blijft dus noodig. D Kabinetscrisis. Tót die moeilijkste problemen d; r Kabi netscrisis behoort, naar de Maasb. ter o-ore kwam, de bezetting van Financiën en Buitenlandsche Zaken. Voor het laatste Departement komt er bij, dat gedachten- wisseling met personen in het buitenland door den oorlogstoestand zeer vertraagd wordt. Het IC a m e r 1 i d M r. B o m an s. Het Tweede Kamerlid mr. J. B. Bomans, landweerplichtig le luitenant (op non- act.) is benoemd tot landweerplichtig ka pitein. j jj Het Kamerlid Ds. J. W. Kruyt. Het nieuwgekozen Kamerlid der Chr. Socialistische partij, ds. J. W. Kruyt, van Gennep, heeft, naar de „Stand." ver neemt, ontslag gevraagd als. predikant der Ned, He-rv. Kerk aldaar en zal 1 Sep tember a.s. zijn ambt neerleggen. Bij koninklijk besluit zijn bij het wapen der infanterie bevorderd tot majoor de kapiteins W. F. H. v. Dijk en T. E. Bretschnëider, beiden van het 14e regi ment; tot kapitein de eerste-luitenant P- Dingemanse, van het 12e regiment; bij het personeel van den geneeskundigen dienst der landmacht, tot dirigeerend-offi cier van gezondheid 2de klasse, de diri geerend. -officier van gezondheid 3de klasse dr. J. "A. Romeyn, van dat personeel; bij het reserve personeel der landmacht tot reserve-kapitein de reserve ©erste.luit- D. Baggelaar, van het 14e regiment infan terie; en is overgeplaatst bij den provin cialen staf en benoemd tot provinciale- adjudant in Zeeland, de luitenant-kolonel I. II. Boeije, commandant van het 13de regiment infanterie. Luit. ter zee 2e kl. S. W. Eijssen wordt 3 Aug. overgeplaatst van Amster dam naar Vlissingen a-b- van Hr. Ms. pantserdekschip Noordbrabant. Kamer van Koophandel. In de gisterenmiddag gehouden verga dering van de Kamer van Koophandel en Fabrieken waren aanwezig 7 leden; afwezig waren de heeren Boddaert, Bos man, Fok kei', Heifse en Schulte. Inzake het verzoek van den heer L. J. P. Maas Jr., om als makelaar te worden erkend en inzake de kiezerslijst veretefiig- den dei Kalmer zich met de rapporten der maandoomimissiesi. Het voorstel van den secretaris, om meer bijdrage t© verzoeken aan den ge meenteraad, werd aangenomen met dien verstande!, dat niet flOO doch 1*150 zal worden gevraagd, zulks in verband met de aanvrage om bijidrage in de verdere actie voor dè binnenscheepvaart. Het ontwerp jaarverslag werd goedge keurd, terwijl besloten werd ajhaesi© te betuigen aan het adres van, de kamer te 's-Bcrtogeobosch inzake het afgeven van ontvangbewijzen voor aankondigin gen van goederen, die aan de stations zijn aangekomen. Bijl de rondvraag wees de heer de Vos

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1918 | | pagina 1