353
Dinsdag 30 Juli 1018
33e Jaargang
De Groote Oorlog.
Binnenland.
UHprflf rmn
jfeaMl. LUCTOR BS ■KERG-O,
te Gen..
li Gom:
LAüGÏ vorsïstraat bis.
Baat ai «WMbagi
FIRMA F. 9. DHUÜ L. BURG.
Qt&kklssi
Oos ter baan Le Coin tie, Gei».
De Standaard in haar no. van 24
Mei betoogde dat het .oude Kamerdistrict
Goes antirevolutionair was.
Dieze meen i hg was juist. Wij hadden
hetzelfde beweerd, ofschoon, wij niet voor
bij zagen dat velen op Zuid-Beveland en
Thokn nog hingen aan den naam van
dm heer De Savornin Lohman,' gelijk
voor 1879 aan dien van den heer Saay-
mans Vader.
De stemming, van 3 Juli heeft ons gelijk
gegeven.
Op Zuid-Beveiand toch zijn uitgebracht
2012, op Noocd-Beveland 590, op Tholen
849 stemmen op den heer Idenburg; totaal
3451.
Op dein heer Lohman werden uitge
bracht op Zuid-Beveiand 1036, op Noord-
Beveland 249, op Tholen 705, dus totaal
264G.
Die 2646 stemmen zijn echter lang niet
allen va,n Chr.-Historische kiezers. Vele
antirevolutionairen weigerden den afgetre
den afgevaardigde los te laten, of verkozen
voor 't laatst den „ouden heer" boven
zijn jongeren geestverwant.
In ieder geval is het oude Kamerdistrict
rcchtsch gebléven.
De gezamenlijke Rechtscbe partijen
toch brachten uit: op "Tholen 2159; op
Zuid- en Noord-Beveland 7179; totaal
9338. De overige partijen en partijtjes
tot Links rekenend komen wij tot een
totaal van 4401 op Zuid- en Noord-Beve-
lantd; 1251 op Tholen, totaal 5652.
Wat natuurlijk niet zeggen wil dat de
antirev. kiesvereenigjngen voortaan niet
meer behoeven te werken. Integendeel;
de distributie-maatregelen hebben voor een
deel tot dezen uitslag medegewerkt.
De Kiesvereenigingen moeten derhalve
„diligent" blijven; de Comité's mogen nog
niet ontbonden worden.
De nieuwe verkiezingen Febr. en
April a.s. wenken reeds.
E»n waarschuwing.
Het .Centrum beantwoordde dezer
dagen onderstaande vraag:
„Ons land leverde in 1914 broodkoren
genoeg op voor een broodrantsoen, zon
der bijmenging van andere stoffen aan
't broodmeel, van 2.5 H.G. Thans ontvan
gen wij maar 2 'H.G. met bijmenging
zelfs. Hoe- komt dat?"
De grondoorzaak ligt in die herhaalde
iukrimp-ing der -mle-t broodkoren beteielde
oppervlakte.
Tarwe in 1914 60032 H.A., in 1917
41394 H.A. Rogge in 1914' 227674 H.A.
en in 't vorige jaar 187255 H.A. Het
eerste broodkoren ging met ruim 30 p-Ct.,
liet tweede met ongeveer 20 pCt. achteruit.
De opbrengst, iu 1914- op 485 millioen
K.G. begroot, daalde- in 1917 op- 250 mil
lioe-n K.G.; althans zoo weinig maar werd
door de regeeringsco-mmissarissen ont
vangen. Het is dus geen wonder, dat
ons broodrantsoen daalde op het tegen
woordig standpunt.
Bij, dezen achteruitgang komt echter als
tweede oorzaak nog de maatregelen der
regeering inzake teeltregel-ing, de prijzen
politiek, het niet laten behouden van
broodgraan door de Loere-n en de onregel
matige uitvoering der 'distributiebepalin
gen door de jegeerinig'sambtenaren, alle
welke genoemde- zaken, behalve tot ver
minderden kore-nbouw, ook tot het ver
donkeremanen en niet inleveren hoe
feer dit is te misprijzen van veel
rogge en tarwe- geleid hebben.
De daling van den tarwebouw trad in
1875 al in. Zij was een ge-volg van den
te geringen prijs der tarwe en dei zich
steeds meer en meer baanbrekende inten
sieve cultuur. Tengevolge dei' moderne
I andbouwcul tuu rvvij-z-e is men op- de
vruchtbare klei- en zavelgronden niet meer
gebonden aan een bepaalde vruchtwisse-
ling p£ vruchtopvol ging.
Bij- de oude teeltregeling kon men de
tarwe in den kringloop der gewassen
met best missen. Nu echter de naideelem
oe-ner minder goede vruchtopvolging: door
krachtige grondbewerking en doelmatige
bemesting tot een minimum kunnen wor
den beperkt, kan de tarwe desnoods
worden gemist. Daardoor werd het klei-
laudbcuw-LeJrijï meie-r en meel' behaerscht
oor markttoestanden -en ..marktprijzen, ge-
drevein in de richting van 't vrije bedrijf.
Hierbij' vraagt zichde landbouwer bij
(•opmaken van zijn teeltplan allereerst
aG vrelk gewas belooft mij' de grootste
geldelijk© opbrengst en niet, welke vrucht
'l eut op het vorige bestel te vo-lgen?
Tarwe en koolzaad leverden niet ge
noeg op- en zij1 werden 'door hajndelsge-
wassem, als daar zijnvroege en late
aardappelen, karwij', suikerbieten, ajuin,
blauw maanzaad, vlas, mosterd en veel
bloem- -en tuinbouwcultures vervangen. De
teeltregeling en vaststelling- der prijzé-n,
zoodat wie landbouwgewassen had ver
bouwd, daarmede- kon voortgaan over een
oppervlakte-, golijk aan 't gemiddelde der
voorafgaande -drie jaren, bestendigden de
zen toestand, namelijk dal oudenvetsche
boerderijen do intensieve teeltwijze niet,
anderen die wol invoerden.
Zoo liepen -eerstgenoomden groote
schade op, terwijl de buurman, die de
andere- bovengenoemde gewassen teelt, rijk
wordt.
Dit heef- verbittering gezaa'd.
Groot is 't verschil iu schar den kosten
de n. prijls on dei regoeringsprijs1.
Eén voorbeeld uit velo laten wij vo-lgen.
Uit 70 K.G. rog e laat de boer bakken
125 pond zwartbrood .en 75 pond fijn
roggebrood. Het bakloon bedraagt fl.05.
Nu levert hij( die 70 K.G. aan de regele-
ring voor f 12.60. Voor f 1.05 zou hij
daarvoor 103 K.G. b ood hebben gehad,
die hij' nu meet koo-pen voo-r 125 X
6 ets. plus 75 X '15 cc f18 75. Ont
vangst f 12.60 in meerdere uitgaven
f 18.75 fl.05 f 17.70. Zoonis we
zebd-eai een nadeel van ruim f 5, dat tot
f 6.25 kan worden, hls voor bet zwart
brood 7 ets. -wordt.gerek©id, hetwelk mag.
De bo-er koopt dus zij'i e'gen goed cluur
terug ein levert het met verlies.
Het C el n t r u m waarschuwt do nieuwe
regeering, wil fzij bet dr:-ig;cnd gevaar van
hongersnood afweren, to trachten de vol
ledige medewerking van al de landbou
wers t© winnen en dc beletselen weg
te ruimen, -die het don boeren onmogelijk
maken, die gebe-ele medewerking te schen
ken.
Een maatregel, dio door dc oude re-
geei'ing wel eens u't bet oog verloren
werd. Want, het is zooals onder een
plaat staat in e'an herborg ergens in de
Betuwe, van een dommee, een generaal,
een advocaat en een boer:
-de dominéé zegt: „ik bid voor u";
de generaal: „ik vecht voor u"; do ad
vocaat: „ik pleit voor u"; d - boer: of
ge bidt, >pf vecht, of pleit, ik ben de
boer, die de- eieren Iedt."
Beknopt overzicht van den toestand.
Na, lange voorbereiding heeft de 'D-u-it-
sche terugtocht ill geregelde orde plaats
gebad.
Stelselmatig werd het terrein aan de
Marne ontruimd en aan de Franschen
overgelaten.
Dit is van Fransche zijde eerlijk toe
gegeven. In een beschouwing van sflavas
werd opgemerkt, dat de Duitsche terug
tocht volkomen -ordelijk zijn ga.ng ging
en geien vlucht Was. 1 i
De jongstjei berichten toone-n aan, dat
de Duitschers niet verder teruggaan dan
strikt noodig is, en -dat zij voorloopig
hun nieuw' ingenomen linies niet zonder
slag of stoot verlaten.
Terwijl Zondag j.l. de terugtocht nogj
voortging, kenmerkte de dag' van gisteren
zich door ize-er h-evige gevechten
op het geheele front ten N. van 'de Marniei.
De Franschen erkennen, dat de tegen
stand der Duitsch-era'jaeer versterkt is en
dat zijl hun voet voor voet het terrein}
betwisten, ja rtselfs gepoogd hebben die
Franschleln terug t-e dringen.
Niettemin weet Rarij's nog enkele vor
deringen der Franschen ein bondgfenoote-n
tel .pielden. -
Aan do grens van het dorp Buzancy
hebben Schotten zich' meester geimaakt
van het park en 'het kasteel en daar
ondanks herhaalde Duitsche tegenaanval
len hun linies gehandhaafd.
Ten Oosten van FlessierHuleu en
Ouichy-le-Chateau zijn -de Franschen clen
weg van Chateau-Thierry overgetrokken.
Zij hebben Grand Rossy en Cugney ge
nomen en na eén schitterende actie tie
Butte dei Chaimone veroverd. 450 gevan
genen bleven in Fra'nschc handen.
Op den rechteroever van de Qurcq heb
ben de Fra-nschen hun wi'nst verder uit
gebreid ten N. van Fère en Tardenois.
Zij zijn in Sergy binnieingedrongemeinmee-r
naar het zuiden viel Roncheres in hup
hand-en.
Op den reclitervleugel zijn de Franschen
den weg van D-ormans naar Reims over
getrokken en ten Z. van "Villie-rs-Agrou.
Zij hebben terrein gcinomen teln W, van
Bergny en St. Euphraise.
Uit^ dit alles valt echter niet af te
leiden, da-t de "Duitschers hun verderen
terugtocht voorbereiden, al is het niet
onmogelijk, dat zij op den duur nog meer
achterwaartse!» linies gaan innemen.
Berlijn meldt, dat op de nieuwe
Duitsche linies ten W. van Fère-
©n-Tardenois sterke aanvallen van den
ivijan-d bloedig mislukt zijn.
Lord fiorthciiffe.
Het weekblad „Stid cn Lande" bevat
een „personalia", van dt n bekenden En-
gélschen courant koning lord Northcljffe.
Deze lord Northcliffe, die vóór den oorlog
reeds meer dan zeventig dagbladen be-
heéVschte, leidt thhas de oorlogspropa
ganda in Engeland cu in het buitenland.
Van hem zegt „Stad en Lowddat hij
is d i meest gehate onder de machtigen
in zijn land. De politici vreemden hem,
de mtellectucelen verachten hem, Ue
kunstenaars hebben hem gemeden, de
radikaleu hebben hem fel bestieden.
Lord Northcliffe heeft de verderfelijke
publieke opwindingspers in Engeland
het leven geschonken, de waardige liet
leven nagenoeg onmogelijk gemaakt. Dè
vroegere .groote dagbladpers in Engeland,
zeide men eens, werd steeds door gentle
men voor gentlemen geschreven, van de
Harmswi-rth (Northcliffe)-pers heeft nie
mand minder dan lord Salisbury eenmaal
getuigd, dat zij dóór loopjongens en voor
loopjongen» geschreven werd.
De leider "der Eugelscbe propaganda
is hiermede niet direct „vleiend" uitge
schilderd. Eu toch is „Stad en' Land"
een blad, dat men niet van ami- of
sympathieën mag verdenken.
De verdwiii.ing der Rmslsehfl grootvorsten.
Evenals indertijd over hot lot van den
ex tsaar, zoo zijn ook thans over het
lot van zijn gemalin en den vroegeren
troonopvolger, alsmeda van de drie groot
vorsten, allerlei geruchten in omloop,
waarvan de waarheid onmogelijk: is te
cohiroleeren.
Werd 'eerst gemeld, dat de drie groot
vorsten uit Jekaterineubnrg ontvlucht
waren, thans komen via Hel-ingfors be
richten. dat volgens te Jekaterinenburg
loopende geruchten de drie grootvorsten
twee dagen na den ex-tsaar vermoord
zouden zijn.
Zij hadden verscheidens weken in de
gevangenis der stad opgesloten gezeten
onder beschuldiging aan de tegen revo
lutionaire actie te hebben deelgenomen.
Den t8en Jüli zouden zij vrijgelaten zijn,
op voorwaarde, dat zij zich op een door
het eerdraal-comité te bepalen plaats
zouden melden. Zij zijn echter niet ter
bestemder plaatse aangekomen, doch
moeten, toen zij uit de gevangenis
kwamen, door roode gardisten zflu dood
geschoten. Hun lijken zijn echter tot nu
toe niet gevonden.
Volgens geruchten moet de toestand
van de cx tsarina en haar zoon zeer
slecht zijn. Men weet echter niet, of
beiden bij elkaar zijn.
Het begin van het 6» oorlogsjaar.
Naar aanleiding van het begin van het
vijfde oorlogsjaar ochrijft bet „Fremden-
bïatt":
Oostenrigk-Hongarije is zonder verove
ringsplannen in den oorlog gegaan en
koestert die ook thans niet. De vrede
van Brest-Litowsk en die van Cotro'ceni
bewijst dat duidelijk. Herhaaldelijk heeft
de monarchie haar bereidwilligheid tot
vrede aan den dag gelogd, maar onze
vjjandenen volhardden erin, het samen
stel van Oostenrijk-Hongarije uiteeu te
rukken. Zoo zijn wy dan genoodzaakt
nog verder ons leven te verdedigen. De
poging van onze vjjanden om de monar
chie door een politiek offensief te ver
splinteren, zal evenzoo mislukken als hun
aanval met de wapenen.
Een nieuw Dulteoh kaperschip?
Volgens een bericht van de „Berl.
Mittagsz." uit Bern is uit Norfolk, in den
Amerikauischen staat Virginia, bericht
ontvangen over een Duitsch oorlogsschip,
dat in de West-Indische wateren groote
schade toebrengt aan de handelsscheep-
vaart. Het Duitsche schip is het eerst
ten Oosten van Bermuda gezien, waar
het een groot Eogelsch stoomschip tot
zinken bracht. Volgens de Amerikaansche
bladen betreft het hier het moederschip
van de onderzeeërs, die aan de Atlan
tische kust opereeren.
VlleQsr&anvtlUB ep Lazaretten.
Naar de oorlogscorrespondent van de
„Berl. Mittagsztg." meldt hebben in den
avond van den 22en 10 Engelsche bom
bardementsvliegtuigen, door 40 veeht-
vliegtuigen beschermd, een grooten aanval
op het lazaretkamp van MontNotre Dame,
ten Zuid Westen van Firnes, dat den
Duitschers bjj het Aisne- offensief in
handen gevallen was, ondernomen.
In vjjf minuten tijd wierpen de Engel-
schen tien groote bommen op de met
Duitsche, Fransche en Engelsche gewon
den en zieken gevulde barakken. Er zijn
meer dan 30 dooden en 70 gewonden.
Een Duitsoh geneesheer, professor in
de chirurgie te Freiburg, wera gedurende
een operatie met twee hem assisteerende
Duitsche zusters gedood. Een Franschen
geneesheer werden beide beenen afgerukt.
Namens 30 Fransche geneeeiheeren en
24 Fransche zusters, die nog in het la
zaret aanwezig zijn, drukte de oudste
Fransche arts zya spjjt uit over deze
prove schending van de cenvent'e van
Géoéve door de Engclschen. Ook 5
Engelsche geneesheer^n sloten zich
hierbij aan.
Het lazaret, was van alle Voorgeschre
ven teekenea voorzien.
De oorlogscorrespondent Koster schrijft
aan de Vorwarts, dat de vijandelijke vlie
gers vijf minuten lang op ongeveer 4000
M. hoogte boven het kamp kruisten en
10 bommen wierpen, welke gedeeltelijk
in -een hospitaal insloegen. De. opwin
ding daarover was bij de Eng-elschen en
Franschen even groot als bij de Duit
schers. Een Fransche zuster, de dochter
van -een admiraal, beeft haar krachtig
schriftelijk protest in het procesverbaal
laten opnemen.
- Een der Amerikaansche vliegers, die
den aanval luidden- uitgevoerd, is naar
bened-en geschoten on in het hospitaal ge
bracht, waar hij cynisch verklaarde, dat
de aanval niet op het hospitaalkamp,
doch op de daar midden door loopende
spoorlijn was gemunt.
De voiHeünr.
In de Lokal Anzeiger komt een droevig
verhaal voor onder den titel„Een tragi
komische te vondeling legging." Er
spreekt de bittere tragiek uit van den
oorlogsnood.
„Gistermiddag bezocht juffrouw Noack
uit de Kastauienall e 29 een tandarts in
de Brumienstrasse, en liet haar 6 mam-
den oud kind, in een kinderwagen achter,
onder de hoede van haar 12-jarig nichtje.
Even later zond een onbekende vrouw
het meisje met een verzonnen boodschap
in een naburig huis en verdween met
kind en kinderwagen. fTet kind werd
later naakt in het portaal van een huis
in de Brumienstrasse gevonden, en aan
de politie uitgeleverd. Daar men eerst
m rende met een vondeling te doen te
hebben, liet deze' de zuigeling naar het
Weeshuis brengen. Intusschen liep de
moeder schreiend te zoeken in de Brun
nenstrasse, lot men haar den raad gaf,
naar het politiebureau te gaan. Van hier
uit volgde de anslise vrouw hot spoor
van den agent, die reeds met baar lie
veling op weg naar de .weesinrichting
was. Eerst daar kon z'rj haar kind weer
in ontvangst nemen."
Korte oorlogsberichten.
In het Engelsche Kanaal ziju door
Duitsche duikbosten 21000 tons aan vij
andelijke handalsscheepruimte tot zinken
gebracht.
De Braziliaansche regeering heeft
in het congres een crediet gevraagd van
twee millioen pesos voor den aankoop
van militaire vliegmachines.
In He Vereenigde Staten en in Ca
nada hebben in den loop van 1917 926
couranten hunne uitgave moeten staken,
terwjjl 250 bladen zich met andere or
ganen vereenigd hebben. Van den anderen
kant zjjn er ook vele nieuwe bladen op
gericht. Ih totaal bedraagt de achteruit
gang van alle periodieken echter meer
dan 600.
Het huis te Chateau-Thierry voor
heen door den Franschèn fabeldichter
La Fontaine bewoond, en bakermat van
zoovele der schoone fabels door hem ge
dicht, is geheel door de bombardementen
in puin geschoten,
De Spaansche Minister Dat» ont
kent categorisch het persbericht uit Ber
lijn, volgens hetwelk Spanje van Duitsch-
land voorstellen voor een vredesconferen
tie ontvangen zou hebben.
Uit Parijs wordt d.d. 26 Juli aan
de Daily Express" geseindHeden heeft
een zekere vrouw Lebrua een opzienba
rende getuigenis in het proces-Malvy
afgelegd. Zij deelde mede, dat zij ver
teerd werd door den wensch, haar land
te dienen en den dood van haar zoons
in den oorlog to wreken. Zij deed der
tien reizen naar Duitschland en bracht
telkenmale nuttige inlichtingen voor het
Fransche höofdkwartier terug. Zij sprak
ook met Duitsche officieren en verlang
de er naar haar 14de reis te maken,
maar de Fransche militaire autoriteiten
wilden haar die niet toestaan, daar zij
maar al te groot gevaar liep, te worden
doodgeschoten, telkens als zij zich op
vijandelijk gebied begaf.
Te Stockholm is een lijkmis voor
wijlen tsaar Nicolaas gehouden, waarbg
een vertegenwoordiger dea konings, leden
van het diplomatieke korps en van de
Russische kolonie aanwezig waren.
De spoorwegdirectie te Essen looft
duizend mark uit vo w het verstrekken
van inlichtingen, welke kunnen leiden
tot arrestatie van de roovers, die bij
Oberhausen een trein hebben overvallen
VERSCHIJNT ELKEN .WERKDAG.
IbonnBmfcnt» P»l»'
90 8 mwrwten f». q. poel 11.&Q
Lossfi O.Oö
Brij» dir Adreitfentiën:
1—A nkgelfl f 0.80, iedere nagel neer 80 ft
3-onAl wordt B-maal bfcrftkacd.
Bij ahocoemtot voordaHig* voorwuzdsai
Bewjjsaainmars S omt
In vele Engelsche munitiefabrieken
wordt nog gestaakt.
Een zoon van Delcassé, den vroe
geren Franschen minister, is aan griep
gestorven.
In de Ver. Staten zijn twee nieuwe
legerkorpsen gevormd.
De „Times" verneemt uit Buenos
Aires d.d. 27 dezer: meer dan 2 millioen
ton graan is reeds door de koninklijke
commissie naar Europa verscheept. Als
een gevolg daarvan voelt do markt de
afwezigheid van vraag.
Officieel wordt er geschat, dat er een
surplus is van 2'/2 millioen ton mais.
Aangezien dit graan niet op andere wijze
kan worden gebruikt., wordt het thans
aangewend om tegemoet te komen in
de sehaaischte van brandstoffen. Dit
beteekent voor het land een verlies van
100 millioen dollar.
Uit* Havre wordt getnel l. dat zich
onder de gevangenen, welke de vorige
week door de Belgen nabjj Yperen wer
den gemaakt, ook Öostenrijksche troepen
bevonden.
De Secoio meldt volgens de Köln.
Volkszlg, dat aan.de gevechten der ge
allieerden in Siberië naar enkele duizen
den Japanners, Franschen en Engel-chen
meedoen, die al vroeger to VVTadiwastok
voet aan wal hadden gezet.
Naar de Tel. verneemt, zou in het
Duitsche leger in ernstige mate tetanus
heerschen. De N. U. M. heeft consent
verleend voor den uitvoer van groote hoe
veelheden serum.
De staking te Coventry (Engelandj
is geëindigd.
Denemarken en IJs 1 an d.
Aan de üeensche en IJslandache par
lementen is een wetsontwerp voorgelegd,
volgens hetwelk IJsland een onafhanke
lijke staat zal vormen, die door den
gemaenschappelijksn koning en een
bondgenootschap met Denemarken ver
bonden zal zijn. IJsland verklaart zich
voor immer neutraal en voert geen
oorlogsvlag.
en beroofd.
Een teeken des tijds!
Naar de „Ned verneemt, zullen com
missarissen der Geldersch-Overijsselsche
Stoomtram Mij wegens de onmogelijk
heid om de exploitatie op den bestaanden
voet voort te zetten, aan heeren aan
deelhouders voorstellen om le de rails
en het verdere materiaal te verkoopen;
2e de opbrengst hiervan te beleggen en
uit de rente wachtgeld te betalen aan
ambtenaren en beambten; 3e zoodra de
tjjden weer normaal worden de lijn op
nieuw te leggen ea in exploitatie te
brengen.
De Sch. 137.
Zondagmiddag kwam te Seheveniögen
binnen de logger Sch. 165 met aan boord
5 man van da logger Schev. 137 welke
eveneens in de vrije vaargeul op een
mijn was geleopen.
Van de bemanning dezer logger, be
staande uit 8 personen, werden er drie
of door het ongeluk onmiddellijk gedood
of zijn in de golven omgekomen, terwij!
van de 5 personen doer de Schev. 165
aangebracht, er 2 onderweg zijn over
leden. Zij waren zwaar gewond door de
Schev. 165 opgepikt.
Uitvoervergunningen.
Een N. I. P. A.-telegram uit Batavia
meldt:
Alle uitvoervergunningen voor da ca-
cao uitvoer naar Amerika zijn ingetrokken.
Te Rangoon zijn de uitvoervergunningen
voor rjjs tax port tijdelijk opgegeven.
Russische influenza.
Een geheimzinnige ziekte, zoo seint
N. I. P. A. ons, dd. 16 Juli uit Batavia,
de Russische influenza genaamd, heerscht
te Singapore. Ze heeft thans ook in
Medan de eerste honderd slachtoffers
gemaakt
Pro'ductiekantoiren.
De Minister van Landbouw heeft:
le. opgeheven de cultuur-commissies,
onder toekenning van eervol ontslag aan
de voorzitters en leden, en onder dank
betuiging voor de door hen in die func
ties aan den lande bewezen diensten;
i 2e. ingesteld voo-r iedere provincie een
i provinciaal productiekantoor, welke kanto-
j ireni zullen worden belast met het toezicht
eni de controle op de maatregelen tot
