Mo. 191 Vrijdag 17Mei 1918 3Se Jaargang De Qmote OorSög. „Nieuw Goes". Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUI.T L. BURG. •Drukkers: Oosterbaan Le Cointre, Goes. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden fr. p. post fl.50 Losse nummers-0.05 Prijs der Advettentiëa: 14 regels f0.80, iedere regel meer 20 et. 3-maal wordt 2 maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Bewijsnummers 5 cent. De politieke Manoeuvrs. Reeds op 8 Mei verklaarde de hoef ijzer-redacteur Van H e t H a n d e 1 sl b 1 aj d in "zijn Kamer-overzicht, dat bij, even als de woordvoerders der rechtschie par tijen: mr. Rutgers, Suoeck Herikemans en Kooien, dat de indiening van dit ont werp was in strijd met het convenant. Letterlijk s'chreef hij: „Ook wij' hebben verleden jaar betoogd, dat het herindienen van 'de Ouderdomsiwett gteheel buiten het convenant omging. Maar een behandeling!, thans: kan zeker tot niet® meer 'leiden. Wij kunnen in dit herindienen, zoo dicht voor do stembus, dan ook met den 'besten wil niets anders zien' dan een politieke manoeuvre Toch stemden1 allen van links er voor, de „wilde" heer Bicliom ofschoon hij tegen staat'spensioneeringi is, en de vrij-liberaten, ofschoon zij „in de jüerindiening: thans geen nut meer zagen". Verworpen. I-Iet saiaiisontwerpje-Lohman, c.s. is verworpen'. Het stond weer links teg[en rechts. Ondanks de weerlegging der niets waardige bezwaren der tegenstanders. On danks flè zakelijke verdediging van de voorstanders. Ondanks de overtuiging van het schreeuwend onrecht, dat tot een totaal bedrag' van 8 miljoen gulden 'sljaars .min der aan do bijzond'ere dan aan de open bare onderwij'zerS' gesalarieerd wordt. Al wat liberaal en sociaal was, van Knobel tot Duys stemde tegten. En zoo had de rechterzijde, als' naar gewoonte, weer een nieuwe gpief be boeken tegen do onverdraagjz'aamheid en onrechtvaar digheid der vrijzinnigheid wanneer het gleldt de vrije school en de Christelijke onderwijzers. Wat de heer Troelstra aan de banJd deed een voorschot, hetwelk men der halve verplicht was terug te geven) I was een doekje voor het bloeden, oftewel een doode ïnuseh. Onze mannen konden bet niet aanvaarden, en hij beeft 'tnu zichzelf te wijten, dat, hardop1, gtelijk in Het Vaderland, en zeker ook stille tjes door wie hem vreezen, verteld wordt, dat hij geen vriend is van de openbare school. Maar waar was nu de heer Rood- huijizen? Het Uopt goed. Het loopt g;oed in groep III, waartoe Zeeland behoort. De lijst' is nu vastgesteld. Alle tien de candidate»! hebben onze sympathie. De heer Monité ver Loreln) kreeg, een be tere plaiats, zioodat er kans is dezen hoogst bekwamen, deskundigen man voor de Ka nier te behouden. Twee Zeeuwen, schoon geen geboren Zeeuwen, staan op de lijkt; en de voortreffelijke Idenburg, de oud- gouvcrneur-generaal, man met een prach tig verleden, en om zijn uitnemende cpia- liteiten geliefd, gaat voorop. Er hoeft nu niets meer te gpschiedein dan idat 21 Mei a.s. de canididatenlijst te Middelburg, de hoofdzetel van den kies kring Zeeland, wordt aangeboden door minstens '25 kiezers uit den- kieskring; tegelijk met de verklaringen der tien can- didaten, dat zij genoegen nemen met de plaats hun op de candidatenlijst aange wezen. jEti dan gaan onze besturen, en co- tnlité's, onze tirailleurs vooral, aan den arbeid. Aan flein' arbeid tot 1 Juli. Beknopt overzicht van den toestand. Nog steeds geen nieuw offensief in het Westen. Aan de factoren, die tot het aanhouden van de pauze aanleiding geven, worden tal van beschouwingen gewijd. Het wach ten zou, volgens den een, op de cen trale^ troepenmachten zijn, die pit Roe menië los zullen komen en die dan on der Jon Mackensen een nieuw aanvals- bedrijf zouden beginnen. Volgens een an der weer zou hel op de practiscbe door voering! wezen van de nieuwe militaire ■overeenkomst met Oostenrijk, dat. Duitsch- land met fle voortzetting van het offensief zou wachten. Er valt intusschen op te wijzen, dat ook de kleinere, plaatselijke gevechten ziooals die zich in de laatste dagen' ont wikkelen, oen ziekere beteekenis in zoo verre hebben, dat zij ontwijfelbaar op leen toeneming van de weerstandskracht der geallieerden wijzen. Op meerdere pun ten hebben de geallieerden de laatste da gen 'kleine successen kunnen behalen, of de terreinwinst, die de Duitsche troepen met èen krachtigeitt aanval gemaakt had den weer weteini te hernemen. Japan en China gaan een militaire en tente aan, zoo wordt uit Tokio officieel megedeeld. Naar het beet strekt 'de entente uit sluitend tot behoud van den vrede en ■om de onschendbaarheid van China, te verdedigen tegen den vijand, die beide bedreigt. Dat zou dan Duitschland moe iten zijn, die vooral in Siberië wil door dringen. j Siberië is toch geen China? vraagt men allicht. Ja maar, als de Duitschers een maal Siberië hebben, kunnen ze best China gaan veroveren. Avonturen in de lucht. In de „Daily News" schrijft Perry Ro binson het volgende: „Een „dikke" licht is natuurlijk' .glecht voor het werk der aeroplaans, maar toch' j verricht de Royal Air Force haar werk g'oed. Eenige dagen geleden had een van j onze bestuurders een opwindend avon- tuur. Hrjl kwam in aanraking! met eeq vijandelijke patrouille-afdeelimgl van 12 I vliegtuigen en viel moedig de achterste machine aan, welke het hoogst vloog. I Die Duitsteher dook om htem te ont- i komen, maar hij! bleef zijn tegenstander volgten en op korten afstand op hein vuren, totdat de machine van 1000 yoet hoogte "h'oveni den grond stuurloos viel. j Intuslschen waren zes vijandelijke vlie- j gtersi den Engelschen aviateur aangeval- i lenhij dook en daalde steil wentelend i dwars tusschen 'de overig,e Duits-chie ma- j chines door, steeds achtervolgd' en onder vuur genomen. Zijn sluurtoestel werd weg- gteschoten en zïjlne machine viel dus hul- j peJoos tot op een honderd voet boven de aarde, .richtte zich' "toen vanzelf aid j door een wonder op, zoo snel, dat de fuselage onder de zitplaats van den vlie ger doorbrak. Deze had 'z'ij'nj gordel losgemaakt toen hij merkte, dat hij zou neerstorten en wprtl uit de machine geslingerd. Hij k'warrt ongledeerd op den grond terecht. De vijandelijke vliegers, die hein ge volgd hadden en zagen, dat hij! in veilig heid was, begonnen met hunne machi negeweren op' hem te vuren.,En tolkend als een van hen hem voorbijl vloog, soma op een afstand van tien meter, beant woordde hij hun vuur met zijn revolver. Gelukkigerwijs werd aan dit ongelijke duel' een eind© gemaakt door een En g'el'Sche infanterie-afdeeling, welke d© Duit sche vliegers met geweren en machine geweren aanviel en het hun zoo be nauwd maakte dat zijl wegjvlogen, ter wijl' hun tegenstander gezond en wel was ■gebleven na een avontuur doorgemaakt te hebben zoo opwindend als een menschl slechts overkomen kan". Een even merkwaar lig, ofschoon min der 'dramatisch voorval vinden wij in een boek, dat brieven van Kapitein Biall be vat, een' Engelsiche vlieger, die, onlangs gesneuveld is. Albert Ball was, zeventien jaar oud, toen de oorlog: uitbrak, en boocl onmid dellijk als1 vrijwilliger zijn diensten aan. Hij 'had een vroolijken, opg;ewekten aard, zooais blijkt uit een beschrijving, welk© hij geeft van een hevig gevecht möt ©en Dnitscher, waarin geen van beiden den ander de baas: kon worden. „Wij b'levenl vuren", schrijft B.all, „tot wij' al onze munitie hadden opgebruikt. Toen' konden wij niets meer uitvoeren, z'oodat wij' beiden in een schaterlach! uit barstten. Wij: 'konden niet anders bet was' zoo bespottelijk. Een paar seconden bleven wij lachend maast elkander vlie gen en toen wuifden wij elkaar een goe den' dag" toe en gingen elif ziijhs' weegs. Dat was een degelijke jongen, tliie Duitse her". Korte oorlogsberichten. Het proces-B,ohnet Rouge is geëin digd. Dei hoofdschuldige! Duvat is, ter dood veroordeeld, andere kregen verscheidene jaren gevangenisstraf Berlij'nsche bladen melden, dat de es-Tsaar sedert zijn verplaatsing te Je- katharineburg woont in een klein huis mlet slechts twee bediemdeln, Niemand mag helm) naderen en hij beklaagt er zich over, dat zijn bedienden zteer grof tegen bömJ zijn. Elen Duitsch bericht uit GenèVe meldt: de bladen, te Marseille brengen het bericht, dat 'vanaf 15 Juli alle arrofci- disselmtentón, die aan de kust van de Middellandse!)© Zee gelegen zijn in staat van. beleg verklaard worden. Eenige leden van de Italiaansche marine zijn met e©n klein oorlogsvaartuig met zeldzame stoutmoedigheid en bewon derenswaardige zelfopoffering d© zleer ver sterkte haven van Pola binnengedrongen! en hebben er een grooten kruiser van het type „Viribus Unitis" getorpedeerd. Engelalnd, het land van mijnen bij uitnetalelndheid, zal waarschijnlijk ook met betrekking tot liet verbruik valn kolen! beperkingen moeten ondergaan. De „Daily, Telegraph" bericht, dat de Birmingham algemeen besprekingen plaats hadden over ©en doorgevoerde rantsoeneering van kolen. EiergistorenaiV'OlnA en -nacht is Parijs weer gealarmeerd voor een dreigendlen, luchtaanval. Dei afwikkeling valn den gralanuitvoer uit Oekraïne dwingt Duitschland tot een voorzichtige broodpolitiek'. Het Duit- s c h 1 a v e n s ni' i d d g 1' e n b u r e ai u heeft met inga hg van 16 Juni het meelrantsoien van 200 tot 160 gram por dag verminderd. Dit hieel lis met 10 pCt. aardappelmeel vermengd. Het suikérrahtsoen wordt ver dubbeld. i Dei „Evening' Express" is eergisteren verschenen .gedrukt op papier, dat veel feaagSel bevat. Engeland zal een zaakgelastigde naar Finland zenden. I De luchtpostdienst Washington- New York is Woensdag geopend. De grens tusschen Finland eh Rus land is geheel gesloten. Bij Kantara is do draaibrug oiver het Suez-k,anaal1 voltooid. De rechtstretek'sch© spoorwegdienst valn Kaïro naar Palestina is geopend. i Mi nister.-Meester-Treu b. In aansluiting! aap hetgeen blijkens ons Persoverzicht van gisteren de soc.-dem. Kleerekopor schrijft, herinneren wij aan hetgeen de unie-lib.RoodhuijEen al thans Het V a d e r 1 a n d 's ministers „caprices" hekelend, omtrent hem op merkt. Wij lezen daar: „Aan Tretib' isi alles mogelijk, zelfs het wederopstaau na -zelfmoord, zooals wij in Januari 1916 zijh val als minister heb ben betiteld. Wat achteraf vergissing bleek te weizenIdeze politiek© fakir bleek slechfs het woniderglehe'im te' bezitten om op eigien gekozen oogenblik neer te liggen, Schijn baar overleden aan ministriëele-crisis- koorts, om als de tijd daarvoor gekomen was, wederom krachtiger dan ooit te ver rijzen". De bro odkaart van het 50 ste tijdvak is g'eldig van 18 tot en met 24 Mei. 9 Cacao p oed e r. Voor 25 Mei moet bij' de burgemeesters opg!ave gedaan worden van de voorraden cacaopoeder, Voor zoover die meer dan 25 kilo betreffen. Kof fie-surrogiaat. De maximum -klein hand el prijs! (niet Van cichorei en peekoffie) is fl.75 per kilo. 0,nze rij sits c he pen te Saigjon. (Officiëel.) Volgens een bijl het Depar tement van Koloniën ontvangen telegram heeft de Consul van Frankrijk te Bata via medegedeeld idat onize schepien te Saigon uitklaring zulten ontvangen. A a r d a p p e 1 e n. De Minister van Landbouw breng|t fel' kennis Van belanghebbenden, dat biet ge stelde in zijh bekendmaking: van 10 Mei j.l'., .niet van, toepassing! is. op vroege aardappelen1, welkte vóór 1 Juni '1918 in den handel worden g'ebracht. Het v r iji gje leid e voor o nz e sichepen. 'Onderhandelingen over een regeling met Duitschland betreffende hlet waar- borgten van een veilige vaart aan onZo schepen, voorloopig meer in htet bijzon der aan die, welke in ruil voor de in Amerika iglereed liggende graanschepen zullen vertrekken, hebben, zoo meldt hlet Hdbl., thans te 's-Gravenhage plaats. De besprekingen te Bprlijn hebben ertoe ge leid, dat aan onze rtegeering; nieuwe voor stellen zijn g'edaan. Het ,Neder 1 andsjche s.s. „Zaan land" g|e zonken. Lloyd's meldt, dat "het Nederlandsche s.s. „Zaanland" na aanvaring; met een ander stoomschip is gezonken. De „Zaanland" was groot 3526 netto ton, is in 1900 gebouwd en behoorde) aan den Koninkl. Hollandschen Lloyd te Amsterdam. Dit schip maakte deel uit van de schepen-, 'die in Amerika door de Geassocieerde Regteerin'gein in beslag zijn 'gpnomen. Tweede Kamer. Na de re'gtelinlg 'Van werkzaamheden kwamen verschillende wetsontwerpen aan de _ojde. Hierbij' kwam tevens in behan deling 'de motie-Ter L,aa,n, waarbij dte Ka mer uitspreekt, dat ergeen voldoend© grond is om de voorgenomen landweer- oefeningen in 1918 te doen doorgaan. Hier bij! .merkt de heer Duymaer van Twist (a.-r.) op, dat hij) voor deze1 motie Zal stemmen zoolang' 'de minister geen over? wegende redenen voor zijn standpunt hieaft aangevoerd. De minister van oorlog' antwoordde, dat de oproteping voor 1918 alleen die lichtinlgen geldt, die in 1917 niet 'zijh opgeroepen voor oefeningen. D'e motie-Ter Laan werd aanigtenomenl •met 38 teg'en 17 stemmen. Verschillende kleinere wetsontwerpen werden z. h. s. aangenomen. Daarna htet wetsontwerp tot verlenging en wijziging Vani hpl aan de Nederlandsche Bank "ver leende octrooi. Een koe vergas t. Uit Oostzaan schrijft men: Wegens het gebrek aan petroleum en hout word dezer dagen op verzoek van den Burgemeester in de retorten van den gaS'Oven teen aan miltvuur gestorven koe verbrand. Het vleesch, beeft naar be rekening 79 kub. M. gas opgeleverd. Hoe wel er blijkbaar in de eerste ure;i een stérke gasontwikkeling plaats had, draai de de fabrieksmeter toch niet in ver houding zooveel sneller, vermoedelijk ont wikkelde er veel waterdamp tegelijk met het gas waardoor dan ook de hooge tem peratuur te verklaren is. De kwaliteit van het gas, wat betreft de lichtsterkte was ondanks de verhoogde zuiging uitstekend. Toende retorten vier uren gesloten waren geweest en de temperatuur op den uitlaat van den condensor weder nor maal was, werd verwacht, dat de ladingen afgewerkt zouden zijn, het bleek echter, dat toen de vergassing pas moest begin nen wa.nt het vleesch in het vooreinde der retort was nog rauw. Do ladingen zijn toen blijven zitten tot den volgenden morgen. Van de koe was 1 H.L. massa overgebleven, welke veel overeenkomst vertoonde met cokes. De inbeslagnemingen. Do heer B. ,T. Gorretson heeft, naar de Nederl. meldt, aan den minister van land bouw de volgende vragen gesteld: „In de nieuwsbladen wordt telkens melding gemaakt van ernstig verzet, ja zelfs van sabotage van de zijde der land bouwende bevojking, tengevolge van on tactvol optreden- bij inbeslagneming. 1. Is den minister bekend, in hoeverre deze berichte»! juist zijn en van hoe groo ten omvang dit onverantwoordelijk rea- geeren 'op regeeringsmaatregelen is ge weest? '2. Acht de minister voortwoekeren van dit kwaad niet uitermate bedenkelijk, ook met het oog op de Voedselvoorziening? 3. Is de minister bereid maatregelen te j nemen, waardoor bij inbeslagneming een ontactvol optreden, dat bij sommigen tot 1 zulke betreurenswaardige excessen blijkt te prikkelen, worde voorkomen?" j Gebrek aan steenkool. Van de naar Amerika bestemde stoom- schepen Zijldijk, Hector^ en Delfland zijn j. voor laatstgenoemd schip te Amsterdam j; geen voldoende bunkerkolen aanwezig. Ook het nieuwe stoomschip Zaan, van i de N. V. Houtvaart, wordt, naar men aan de ,,N. R. Ct." meedeelt, door dezelfde reden verhinderd' van Rotterdam naar Ziveden te vertrekken. De eenheidsworst. Naar „de Tel." verneemt moet het in het voornemen liggen de fabricatie van eenheidsworst stop te zetten. Duitsche vliegers. Naar wij vernemen zijn de 4 Duitsche vliegers, die den 3en Mei j.l. in de Wie lingen zijn neergekomen enniet hunne twee vliegtuigen toen naar Vlissingen zijn gebracht, geïnterneerd en zijn de twee Duitsche vliegers, die 15 mijlen bewesten Texel zijn aangetroffen en den lOen Mei j.l. te I.Tmuiden werden aangebracht, vrij gelaten. Het nieuwe stembilje t. Gisteren waren wij, zoo lezen wij in de ,,Msb." in de gelegenheid te zien de proef van het nieuwe stembiljet, dateee ieweldig groot stuk dreigt te worden. Het Smet immers de lijsten van pile partijen in '©en bepaalden kieskring bevatten. Die lijsten moeten duidelijk wezen en dus niet te klein. Wanneer er 14 partijen zijn, zooals op de proef, die wij zagen, berekend werd, dan nog is het biljet een voorwerp van carton van ongeveer een meter lang en ongeveer-2 decimeter hoog. Behalve dat stembiljet zal de oproepings- kaart de lijsten moeten bevatten. Deze kaart was in proef wat kleiner van for maat, doch zeker nog een el lang. Hoe duur zullen deze kaarten, elk meer date 1.5 millioen exemplaren, wel worde»!? Gors. Do plechtige „eerste" steenlegging van bot door de W'Oni.ngbq,uwvereeniging „Nieuw Goes" te bouwen complex van 36 woningen werd door een grooten kring van genoodigden bijgewoond. Wij merkten onder de aanwezigen op de heere»! jhr. G. die Graeff, inspecteur van de Volksge zondheid, in het bijzonder bela.st met het 'toezicht op de handhaving van de wette lijke bepalingen beteeffende de volkshuis1- vestinig', D'. D. v. d. Bout, loco-burgemees ter, K. Brants, lid van de Prov. Staten en van den gemeenteraad., mr. J. H. M. Stieger, lid van de Prov. Staten en van den gem.raad, secretaris van de Gezond heidscommissie en van de bovengenoem de Bouwvereen'iging, de raadsleden E. C. van Dissel, J. Donnei*, J. Plazior, J. C. H. Hollmann, J. van Poelgeest, J. 'B. de Beaufort, oud-burgemeester van Goes, Joh. Pilaar, oud-raadslid, dr. J. W. Jenny Weijerman, directeur N.V. Spoorwegmaat schappij Zuid-Beveland en lid van den Centra,ten Gezondheidsraad, Lodder, waar nemend gem.-secretaris, J. A. van Heel, J. Massee, S. H. Bonthuis, dir. geni.- g'asfabriek, de heeren F. G. C. Rothuizen, giem.-bouwmees'ter en architect G. J. Ha mers van Watergraafsmeer, de beide laat ste»! de architecten' van „Nieuw Goes", G. v. d. Hoek, lid van de Gezondheidsconi!- miissie en Adriaansen, stationschef. De beer E, C. van Dissel, voorzitter van 'de Woiningbouwvereeniging nam, na dat de heeren zich vereenigd hadden bij een der funideeringjen van de te bouwen woningen op het niet vele vlaggen ver sierde bouwterrein aan de Voorstad, het woord en deelde mede, dat de volgen de heeren bericht van verhindering had den ingezonden: 'mr. H. J. Dijckmeester, Commissaris der Koningin, burgemeester G. A. Hajenius (wegens ongesteldheid), de hoofdinspecteur var) de volksgezond heid, d;r. Th. G. den Bonter, I. D. Fran sen fvian' de Putte, wethouder van Goes, J. Oele Ilzn., Dijkgraaf Waterschap dé Rreede Watering bew'. Ierseke, M. P. de Looff, lid van dei! Raad, en Claus, de vroegere eigenaar van het bouwterrein'. Verder waren ook verhinderd dr. de Ruijter de Wildt en L. Duvekot, bestuurs leden van de Woningbouwvereeiriging. De heer Van Dissel herdacht voorts met- weemoed aan het fait, dat hij: de plaats inneemt van wijlen den heer S. Duvekot, die de plannen het eerst heeft ter hand genomen en met dr. J. W. Jenny Weijerman ontzaglijk veel arbeid verricht hebben voor deze zaak. Hij was indertijd de ziel der Bouwvereeniging en heeft haar- als voorzitter onschatbare diensten bewezen. Spreker schetste vervolgens in het kort het verloop van de werkzaamheden en de moeilijkheden, die 2;ieh telkens weer daarbij voordeden. Ilij herdacht met dank baarheid, wat de heeren Die Beaufort, Hajenius, Van den Bout, Fransen van de Putte, jhr. De Graeff en de archi tecten in) het belang van dezen woning bouw gedaan hebben en. sprak een woord van bijzonderen dank uit voor de door dhr. Rothuizen verleende hulp, welke tal- lioozie bezwaren uil den weg ruimde. Ook den aannemers (Gebr. Schuddeboom) werd dank gebracht voor hum voortvarenden arbeid, welke in korten tijd zooveel tot stand bracht. Voorts ook opzichters, tee- Ikenaars eni werklieden, die allen in goede harmonie samenwerken. De lieer Van Dissel sprak de hoop uit, dat dit begin van' 36 woningen weldra moge leiden tot den houw van mogelijk 150 woningen, waarvoor de grond klaar ligt en waaraan zoo schrijnende behoefte bestaat. Op de 36 toekomstige huizen wachten reedis eveuKoovele huurders en velen moesten nog teleurgesteld worden. Spr. eindigde met den wensch, dat het streven vam Nieuw Goes goede vruchten moge dragen voor de toekomst, op het gebied dier huisvesting. De heer Vain den Rout wen'schte na mens het gem.bestuur de Vereeniging .ge luk met dezen dag, te meer waar het hier geldt -een ver., die geen winst be oogt, maar die werkt in het belang van ■een goede volkshuisvesting alleen, en wiemschte de Ver. ail het succes, waar op zij hoogte; het zeer betreurende, dat de rampzalige oorlog de plannen zoozeer heeft tegengewerkt. Jhr. De Graeff verzekerde, dat het hem een groot genoegen was deze plechtig heid bij 'te wonen, niet enkel omdat er gebouwd wordt, want er wordt tegen woordig zoo' veel gebouwd, maar omdat te Goes gebouwd wordt, de gemeente welke sinds zijn benoeming in 1902 zooi- zeer zijn belangstelling had en die maar niet wilde bouwen, omdat zie zonde maakte van een paar hoornen. Zoo werd een eenige toestand aLs in de z..g. Bocht van Guinea heerscht jaar op jaar bestendigd, doch gelukkig, thans wordt dat hoornen-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1918 | | pagina 1