Dinsdag 7 Mei 1918 32e Jaargang No. 18» De Groote Oorlog. Serooskerke (W.) Kr. Melis. Binnenland. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHU1J L. BURG. •Drukkers: Oosterbaan Le Cointre, Goes. Zeeuw VERSCHIJNT EUKBlf WiERKDAG Abonnementsprijs: Per 3 maanden fr. p. post fl.60 Losse nummers-0.05 Prijs der Advertoatiën: 14 regels f 0.89, iedere regel meer 20 ct. 3-maaI wordt 2 maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaaïdattt Bewijanumjners 5 cent „De Zeeuw" steunt gaarne voor de a. s. gemeenteraadsverkiezing de candida- tuui', door de a.-r. Kiesvereeniging aldaar gesteld, van den heer In geschil. De Nederlander .weerspreekt de driestar „Geen accoord", welke wij in ons Persoverzicht zonder commentaar" over namen en waarvoor De Ned. ons op de vingers tikt. Wat De Standaard er mee voor had de namen Nonhebei en Keuchenius in dat verband te noemen, laten wij gaarne in 't midden. Wij voor ons hadden eerder aan de namen Littooij en Lohman ge dacht, ofschoon wij niet gaarne zouden vergeten met hoe groote warmte ds. Non hebei in den politieleen strijd tegen het liberalisme van den beginne is voorop gegaan. De prent uit „Uilenspiegel" uit die dagen: ds. Nonhebei met een Chr. courant zwaaiende voorop met een troepje Walchersche kiezers achter zich ter stem bus trekkend, terwijl ds. Littooij met zijn steekje op de achterste kiezers met zijn knie vooruit schopt, ligt ons nog als versch in 't geheugen. Doch dit tot daaraan toe. Hoofdzaak in het artikel van De Ned. is, dat zij tracht de geschiedenis rechti te zetten en haar artikel besluit met do opmerking, dat Goes niet is antirevoluti- nair of Chr. historisch, maar Lohmani- aansch. Omtrent die rechtzetting der feiten mer ken. wij op dat, gelijk De Ned. zelve toegeeft, Goes vóór de scheiding van '94 altijd antirevolutionair is geweest. Van 1866 tot 1878 was mr. P. H. Saaijmans' Vader de vertegenwoordiger, en daarna mr. De Savornin Lohman. Wel hing het district aan den naam van den heer Vader, doch de actie der antirevolutionaire lei ders bleef, ook toen Saaijmans Vader zijn afscheid nam, in de goede lijn. En gelijk Groen van Prinsterer Saaijmans Vader in dertijd had aanbevolen, zoo beval Saaij1- mans Vader in 1879 De Savornin Lohman als zijn opvolger aan, en deze werd 't met groote meerderheid. Voor Goes een eere, want gelijk nu de namen Colijn en Iden- b u r g, waren het toen de namen Kuyper en Lohman, die in 't heele land de kiezers tot de hoogste geestdrift wisten' te bezielen. i In 1890 trad de heer Lohman in het kabinet Mackay en werd hij als Kamer lid voor Goes door mr. Keuchenius opge volgd; doch deze stierf reeds in 1893,. en zoo kwam de heer Lohman weer voor Goes in de Kamer terug. In 1894 bij de bekende strubbeling (wet- Tak) bleef de a.-r. Kiesvereeniging te Goes, de leidster der kiezers, den afgevaardigde trouw, uit achting voor den persoonen de uitnemende qualiteiten van den heer Lohman als staatsman en volksvertegen woordiger, doch ook omdat de resolutie der Deputatenvergadering de vrijheid liet om ook mannen die „de engere opvatting" in zake het grondwettelijk Kiesrechtartikel waren toegedaan, te candideeren. In 1897 werd de heer Lohman op nieuw gecandideerd, wijl hij over 't ge heel instemming betuigd had met 't pro- ïcm? ,varl ac^e bij schrijven van 5 Mei 1897 (zie Zeeuw 12 Juni d.a.v.); zoodat het Centraal Comité zijn zegel kon hech ten aan de candidatuur. Sinds dien tijd werd de Chr. Historische Unie gesticht, en traden de drie recht- sche groepen in coalitie, en werd, gelijk m alle overige districten, waar een Chr. Historisch Kamerlid aftrad, de candidatuur van den heer Lohman gesteund. Maar het district bleef antirevolutionair; daaraan is door ons steeds publiek en officieus vast gehouden. Den Chr. Historischen leiders en den heer Lohman is dit zeer goed; bekend; en ook de heer De Savornin Loh man zelf heeft deze gedachte nimmer los gelaten. loen indertijd de leiders der a.-r. in district Zijne Excellentie om mede werking vroegen om bij de Christelijk listorischen de papocophobie te bestrij den, merkte de heer Lohman, o. i. zeer terecht, op dat Goes niet was een Chr. Set maar Antirevolutionair Het hgt niet in onze bedoeling straks ™Ln -teg-n de Chr' Historischen te dip Z1J onze naaste verwanten, die zoo spoedig mogelijk met de antirevo- luhonaaren onder hetzelfde vaandel die nen op te trekken. Maar wij zullen den V:el emstjg °nder 't oog brengen dat zrj, zoo zij nog wenschen te behooren tot de antirevolutionaire partij, niet meer mogen stemmen op den heer De Savornin Lohman. Niet, omdat deze candidaat nu pp eenmaal voor h«n onaannemelijk zou geworden zijn; maar omdat zijn verkiezing meebrengt de verkiezing eener heele lijst, waarop namen voorkomen als bijv. van mr. Ankerman en dergelijken, voor wie zelfs de meest „Lohmaniaansche" anti-revolutionair niets voelt of wil voelen- Qbb« belangen-candidaten Uit de verslagen, van de vergaderingen blijkt, dat de politie-mannen in onze pro vincie hard werken voor eigpn organi satie en voor éigjeri Kamerzetels. Wil men ons standpunt kennen op' het stuk van 'belangjencandidaten, dan lezfe men er maar op na, wat wij enkele weken .geleden daarover geschreven hebben. Tegen het opkomen van al dergelijke g'roepjes behoort te worden gewaar schuwd, schreven wij'. In de eerste plaats omdat in alle pjar- tijen de belangen van deze verscheidene kringen niet uit het oog, verloren wor den. In de tweede plaats omdat de men- schem gevaar loopen teleurgesteld, te worden. Hel is gjebleken, dat één man, die een bepaalden kring voor zijn rekening nam, weinijg of niets vermocht tegenover de meerderheid. En ook Wat de leden der verschillende partijen, bij de verdediging van de verschillende belangen van dezie gjrootere of kleinere kringen, veel meer vermochten, door hun actie 'in de partij waartoe zij behoorden,. In dit opzicht zijn wij het meer eens met den heer Herman Snijders, die in het debat te Middelburg' met den lieer van Beusekom op het ongezonde van de belangenvertegenwoordiging wees, en de politie-mannen naar de politieke groepen verwees. Dat d.e heer Snijders het bestaan van de antithese links-réchts niet wilde erken nen, wijst op een politieke kortzichtigheid, die onder zijn geestverwanten een be kend verschijnsel mag heefen. Wij voor ons gelooven er wel aan. Ze was er al, voor ze bij' name genoemd werd en ze zal er altijd zijn. Doch, om op 'de petitie-partij terug te komen, wij vertrouwen, dat de rechts cho politie-mannen, rijksveldwachters en jacht opzieners zich niet leenen tot steun van deze ongezonde actie, maar, voor zoover ze nog niet bij een politieke organisatie zijn aangesloten, zich bij een' der Chr. partijen aansluiten. Een goed a.-r. politieman kan zich niet thuis gevoelen in deze nieuwbakken en noodwendig eenzijdige organisatie. Hij ge voelt zich thuis in onze a.-r. partij', we tende, dat deze, waar 'tnoodigi is, pal staat óók voor de belangen van het Politiewezen. - Beknopt overzicht van den toestand. Tamelijk drukke vuurwisseling; ten N. en .ten Z. van de Avre, zonder optreden van de infanterie. Aldus Parijs. En Berlijn seinde weer het stereotiepe „Geen nieuws". De tijdelijke stilte duurt dus voort. Intusschen is er voor de oorlogscorres pondenten nog werk te over. Treffende momenten zijn in den strijd aan fte orde van den dagl Gibbs seint nu weer van het Fransehe frontf De vijfde Mei w;as' wellicht de meest rustigte dag sedert 21 Maart, doch het Wapenfeit der Australiërs is een zeer ge waagde en goedgelukte onderneming ge- weest. Voor de Diuitséhe troepen moet het, gedurende een uur of langer, een gru wel zijn geweest, velen van hen werden gedood. Vóór het aanbreken van den dagl "ruk ten de Australiërs in niet groote getale over een aanvalsfront van ongeveer 2500 yards op, zonder inleidende beschieting', alhoewel hun kahonnen onmiddellijk na dat zij waren vertrokken bedrijvig waren en 4en vijand met hun vuur beletten om versterking te krijgen. JDe Duitse he bezetting! van dit fronlt was verspreid over gieen definitief loop:- graafstelsel, doch in kuilen en spleten, juist groot genoeg om aan kleine groe pen, buitenposten en machinegeweerbe dieners dekking te verschaffen. De Austra liërs snelden toe en'vernielden de kuilen en holen der Duitschers met de bajo net en met bommen. De Duitschers vochten op sommige pun ten op leven en dood, dóch tenslotte wer den naar schatting 150 man gedood. Het aantal gevangenen bedraagt 200 man van het 114e en 357e infanterie reserve-re giment, waarvan twee officieren. De linie der Australiërs is thans, aan de zijde van Morlancourt, tot een diepte yan 850 yard en over een breedte van 2500 yards vooruitgeschoven. Tot zoover Gibbs' wonderverhalen der i Australiërs. Behalve eenige lage verkenningsvluch ten en bomaanvallen was geen duchtar- beid mogelijk tengevolge van den regen, en mist. De Duitsche onderstaatssecretaris van buitenlandsche zaken, Pon dem Bussche, heeft tot een man van hel Wolff-ag,ent schap 'een reeks verklaringen afgelegd, naar aanleiding' van het „vredesoffensief" dat de .geallieerden van de centralen'ver wachten, en waarbij onze Colijn een rol gespeeld zou hebben. llij gaf als zijn meening te kennen, dat lord Robert Cecil zooveel gerucht over het „offensief" maakte om den lmoe|i van zijn Iandgenootcn op te wekken. Ech ter sprak hij het .niet beslist tegen, dat het „vredesoffensief'eventueel door dia centralen ondernomen zou worden, of on dernomen was en verzekerde alleen, dat „voorloopig" het woord nog aan de wapens was. In den laatsten tijd publiceerden Reuter en Havas verschillende berichten over on lusten onder de bevolkingen van Bohe- men en de Slavische gebieden van de dubbelmonarchie, waaruit zou moeten blij ken, dat de revolutie in Oostenrijk-Honga- rije voor de deur stond. Wij hebben deze berichten niet altijd op genomen, omdat, zij soms wat erg.phan- tastisch klonken en uit te dezen aanzien al te zeer 'partijdige bronnen kwamen. Thans seint het Weensche Kon-. Bur. dat zulke mededeelingen eiken feitelijken grondslag missen en volkomen verzonnen zijn. Geen Duitsche vredesactie. BERLIJN, 6 Mei. Het uit Amsterdam afkomstig bericht in de Engelsche bla den, volgens, hetwelk een Nederlander, in opdracht van staatssecretaris Von Kühl- mann, aan een hooggeplaatste persoonlijk heid van de Engelsche regeering bepaalde vredesvoorstellen zou hebben gedaan, is totaal verzonnen. De aan dit bericht in de 'Engelsche pers toegevoegde commentaren verballen derhalve van zelf, De rookkaart in Oostenrijk. Bij de kaart, welke men in Oostenrijk Voor rookers wil invoeren, zullen alle mannelijke inwoners van hun 18en ver jaardag af recht hebben op een rookkaart De leeftijd is zoo bepaald, omdat in het leger eveneens 18-jarigen recht hebben op het tabakrantsoerf. Trouwen krijgen geen kaarten, maar de vei'koopers zullen yerplicht zijn, bij den vrijen verkoop, die in beperkten omvang gehandhaafd blijft, met de vrouwen rekening te houden. De tabakskaart kent geen niet-rookers. Ieder krijgt zijn kaart. Men heeft ook opgemerkt, dat het getal niet-rookers, bij gebrek aan andere genotmiddelen, veel kleiner geworden is ohder den oorlog. Het getal rookers in Oostenrijk wordt op het oogenblik op zes millioen geschat. Korte oorlogsberichten. De Koning van Engeland Reeft veld maarschalk French benoemd tot lord-lui- tenant yan Ierland in de plaats van lord Wimborne. Volgens Parijsche berichten is een kanon van het ^uitsch'e verdragend ge schut door een goed gericht schot] vernield. Volgens een krant van 28 Maart bedroegen de voedselvoorraden te Peters- burg: op 2G Maart 227.450 poed graan en meel, 115.601 poecl grutten; aardap pelen waren er niet meer. Dagelijks werd er 5 a 6000 poed paardenvleesch ver bruikt; hoofdzakelijk slacht men paarden, die van het front afkomstig) zijn, onge veer 600 per dag;. Circa 13 pCt. der bevolking van Petersburg leeft bijna uit sluitend van paardenvleesch. 'De bekende Engelsche stafofficier ge.neraal-nia.joor Sir Alfred Turner, schrijft in de „Daily Mail": „Ik veracht de Duitschers en alles wat Duitsch heet en ik "heb1 een diep ingjewor- teld gevoel, dat het voor de mensohiheid oneindig' goed zou zijn, wanneer het Duit sche ras zou kunnen worden uitgeroeid". De groote conservenfa,Kriek va.n de Gebr. Amieux te Nantes is g,rootendeels door brand vernield. Meer dan 600 ar beiders zijn buiten werk. Het Tsjechische legioen, dat in Ita lië is gevormd, is naar het front ver trokken. Kort geleden is het eerste door electriciteit voortbewogen koopvaardijschip op een Engelsche werf gebouwd. Het is het grootste electrische schip ter wereld. Het kan veel laden en verbruikt weinig brandstof. Naar „Aften Tidenlde" uit Stock holm' meldt, hebben de, besprekingen tus- schen Zweed scire, Finsche en Russische autoriteiten er toe geleid, dat de Rus sische verdedigingswerken op de Alands- eilanden, welke in strijd met de A lands- overeenkomst door Rusland waren aan gelegd, weer zijn weggenomen. De „Peliet Parisien" verneemt uit uit New-YdrkDe overheid heeft te Brooklyn het aan de Russisch© regeering behoorende stoomschip „Irlysh", van 3398 netto ton, in beslag genomen. Het stoomschip had ©en lading kali ter waarde van 5 millioen francs aan boord. De bemanning bestaal uit 30 Russische ma trozen. De (dieserties in het Italiaansche leger zijn blijkbaar zóó talrijk, dat ver scherpte strafbepalingen er tegen noodig zijn. Naar de „Deutsche Tageszeitung" uit Lugano verneemt, deelt de „Gazette Ufficiale" mede, dat deserteurs, die zich dertig dagen lang opzettelijk van hun troep verwijderen, alsmede deserteurs, die zich tof aan den löden Juni niet vrij willig aanmelden, met den dood zullen yorden gestraft. De censuur is overigens zeer scherp werkzaam', teneinde den werkelijkere toe stand verborgen te houden. In Tessino verschijnen in het geheel geen couranten meer. Volgens een bericht van de „Agencia Americana" heeft de nieuwe Clii.ee iselie mi bister-president, Alessandro, verklaard, dat Chili blijft staan op zijn standpunt van neutraliteit en vriendschap tegenover a,lle oorlogvoerende mogendheden. Keizer Wilhelm heeft Zondag in het nieuwe paleis te Potsdam het rapport van den generalen staf en den rijkskanselier in gehoor ontvangen. De Zweedsche regeering begint de troepen van de Alandeilanden terug te trekken. De bewoners boden den vertrek- kenden officieren een groot feest aan. Van deze week af is in Duitsch- land vermoedelijk voor den duur van zes 'tot acht weken de samenstelling van het oorlogsbrood als volgt 75 pet- roggemeel, 15 pet- tarwemeel en 10 pet. andere middelen als aardappelmeel. De militaire overheid in Duitschland staat de verzending van alle soorten veld poststukken naar de troepen aan het Wes telijke front weer toe. Voeding; v o o r k r ij g s g e v a n g e n e n. Naar men van bevoegde zijde verneemt is ten behoeve van de voeding) der PuitL sche krijgsgevangenen hier te lande de eerste zending roggemeel uit Duitschland te Rotterdam jiang,©komen. Tevens heeft de Britschie gezant aart de Nederlandsehe regiering doen weten, ■da,t de door haar voor de voeding <1 er Britsche krijgsgevangenen gevraagde le vensmiddelen zoo spoedig mogelijk zul len worden verscheept. Het circus Hagenbeek. Door de Ned. Ver. tot bescherming van dieren, is een requrtst verzonden aan, den .Minister van Buitenlandsche Zaken, waarin er o.m. op- wordt g.ewezen, dat door het toelaten van dit circus een niet onbelangrijk deel van het voedsel, dat voor dit circus moet worden bestemd, aan de Nederlandsehe dieren onthouden wordt. In het bequest wordt daarom verzocht maatregelen, te nemen, dat het verblijf van dit circus in Nederlaiid van zoo kort mogélijken duur zal zijn. Bruin broodkaarten. Door den Minister van Landbouw, is tot de gemeentebesturen de navolgende circulaire gericht: Naar mij is gebleken; doen zich bij den aankoop van brood op; bruinbrood- kaarten moeilijkheden voor. Aangezien voor broo'den van 400 giram bij de thans geldende regeling 800 gram aan bons jnoet worden Sngeleverd, ka,n op den; laatsten bon van 400 gram een heel brood niet worden verkregen. Ik verzoek u, den bakkers in uwe ge meente opdracht /be geren in zulke ge vallen een brood van 400 gram door mid den te snijden en voor de laatste 400 gram der broodkaart een half brood af te^ leveren, zoo juist mogelijk een gje- wicht van 200 gram vertegenwoordigende. D,e „Taba,nan". Naar wijl vernemen is hét stoomschip „Tabanan" van de Rotterdajnsche Lloyd door de Nederlandsehe regeering gechar terd, om met een. convooi, inplaats vans H. ,M. „Zeeland" de reis van Rotterdam naar Java te maken, ter overbrenging van i Gouvernementspersoneel. De „Tabanan" wordt opgebouwd tot hulpkruiser en bemand mét marineperso neel. Verboden vervoer. Over het geheele land was de politie gisteren op last van minister Posthuma bezig met de controle op het vervoeg van artikelen, waarvan vervoer, verkoop, of aflevering verboden is. Colijn te Londen. Men heeft gelezen hoe Engelsche bla den wel te verstaan: Jingo-bladen insinueeren, dat de heer Colijn te Lon den is om in opdracht van de Duitschie regeering voor den vrede te werken. Wij hebben goede reden om aan te nemen, dat de heer Colijn op zijn reis gjeenerlei opdracht heeft, van de Duitsche regeering zoo min als van Minister v. Kühlmann, gelijk men ook beweertj noch ook van onze regeering. D,at hij in Engeland zijn eigen, bekende meening over het hiedl- looze van vportzettingi van den oorlog niet onder stoelen en banken zal heb ben gestoken, kunnen wij van hem .wel denken. Maar bij voert daarmee gieen op dracht uit. Wij voor ons gelooven veet eer, dat hij zijn reis heeft ondernomen, op uitnoodiging van zijn Engelsche za kenvrienden. Uit het tumult van de NortW- cliffe-pers zou men overigiems opmaken, dat zij bevreesd is, dat een getuigenis voor den vrede van den heer Colijn in Enge land pij' sommigie personen van invloed niet zonder uitwerking zal blijven. Vad. Voedselrantsoen voor gle ïnt er neerden. Naar wij' yernemen, mag; in het ver volg aan de geïnterneerden per man en per 4 weken worden verstrekt: 56 K.G. brood, 0.8 K.G. vleesch, 0.35 K.G. rund- vet, plantenvet of reuzel, 16 K.G. aard appelen, 0.5 K.G. peulvruchten, 0.28 K.G. kaas, 0.195 K.G. koffie, ,0 07 K.G. ha vermout ,en 0.14 "K.G. zeep. Ter aanvulling; kan per week en pér man bovendien worden versitrekt ten hoogt- ste 0.5 K.G. vette kaas en mogen wor den aangekocht een ei of twee haringen of visch tot een bedrag van ten hoogste 15 cent en 0.023 K.G. margarine en voortel melk, suiker, groenten, zout, peper, mos terd en verdere specerijen tot een be drag van 15 cent. Visschein in de Sicbjelde. j Het verbod van den militairen comman dant ïn Zeeland, waardoor het de vis'- schers onmogelijk was om in de mom den der Westerschelde te visschten, is) in verband jrret Ret eindigjen van den critiéken toestand weder ingetrokken. Waardevoille uitvindingen. Door onzen landgenoot, dein heer Ja cobus Gerardus Aarts, eigenaar van een particulier instituut van chemische; en me chanische technologie zijn twee uitvin dingen gedaan, welke van groot belapg blijken te zijn. De eerste uitvinding bedoelt ijzer- etn staaJbereiding rechtstreeks uit het erts, zonder bemiddeling van de hoog- en co kesovens en met slechts 1/3 van de hoe veelheid kolen, thans in een hoogoven- complex benoodigd. Op eenvoudiger en economischer wijze zou langs dezen weg beter ijzer en staal verkregen woodejn. De tweede uitvinding beoogt de koste lijke 'metalen, koper, zink, lood, cadmium zilver uit de doorgaans waardelooze, meng- ertsen terug te nemen. Alvorens de Regeering besloot de be schikbaarstelling van gelden voor het onderzoek en de exploitatie dezer uitvin dingen te bevorderen, zijn beide systemen beoordeeld door professoren uit Delft en Amsterdam, benevens door een hier tel lande verblijvenden buitenlalndschen miei- tallurg, bouwer en leider van verschil lende hoogovenwerken. 1 De rapporten dezer deskundigen waren zoo gunstig, dat de Regeering tot de overtuiging gekomen is, dat het hier twee uitvindingen geldt, waarvan 'de kans op welslagen als groot mag worden aan genomen en die, na in de practijk deug delijk te zijn gebleken, zeer groote eco nomische voordeelen voor den Staat zullen opleveren. De Regeering acht zich daarom gerech tigd tegenover üieze gunstige kansen de beschikbaarstelling van een som van f 600.000 te bevorderen voor het in het leven roepen va.n een industrieel© proef installatie, beoogende het instellen van het onderzoek naar de deugdelijkheid van de twee genoemde systemen en voor het mede-exploiteeren in het groot van di^ systemen, indien zij deugdelijk worden bevonden, in Nederland en zijne koloniën. Een daartoe strekkend wetsontwerp is thans door |4;e Regeering bij de Tweedy Kamer ingediend.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1918 | | pagina 1