f
V
fto 156
Vrijdag 5 April 1918
Jaargang
öe Groeit© ü©rio§.
I
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Iloofdbereaii te Goesi
LANGE VQfttSTSTRAAT 219.
17
Bureau té Middelburg:
FIRMAN. P. DHtilJ L. BURG.
Drukkers:
Oosterbaan Le Cointre, Goes.
De Zeeuw
I
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprjjst
Per 3 maanden fr. p. post f 1.50
Losse nummers
-0.05
De komende strijd.
De heer Dam, wethouder van Hilver
sum, heeft bij de drukkerij van „De
Slichteche Courant", Oude Gracht 247,
Utrecht, ter perse gelegd een uitnemend
geschriftje over „den strijd die te ko
men staat". In' deze brochure wordt in
aangenamen vorm en boeienden stijl, met
de nuchtere feiten de loop der verkie
zingen1. van 1913 en de vracht1 er-van
ons voorgelegd, om; te besluiten met een
nuchtereni en juist daardoor meest be
zielenden oproep ter wapening tegen de
komende belangrijke gebeurtenis.
Dit belangrijk woord van den 'Hilver-
sumsclien schrijver behoort in ruimen
kring verspreid te worden'. Onzen kies-
vereenigingen raden wij; aan daarvoor te
zorgen. Vooral door de aanstaande nieuwe
kiezers behoort dit populaire geschrift
gelezen te worden. Het boekje kost slechts
171/2 cent; wat heusch niet te veel is.
Doch wij maken ons sterk dat onze Kies-
veieenigingen, indien z.ij onderhandelin-
gen wenschen aan te knoopen voor le
vering; ter mini of meer ruime verspnei-
ding, den uitgever van „De Stichtsche",
die een w*arm belijder onzer beginselen
is, bereid zullen vinden dien prijs nog
wel eenigszins te verlagen ter wille der
goede zaak.
Het adres weet men nu.
Plaatselijks Keuze.
De mannen van de „Plaatselijke Keuze",
de geheelonthouders de officieele
.naam, is „Gereformeerde Vereeniging voor
Drankbestrijding" hebben een schrij
ven gericht aan alle antirevolutionaire
kiesvereenigingen waarin z,ij; dezen ver
zoeken hen te willen - steunen in hun
strijd tegen het alcoholisme, het vrije
gebruik va.n sterken drank.
In dit schrijven wijst het Hoofdbestuur
van genoemden Bond er op dat reeds
in 1914 is gevraagd om! het stelsel van;
t vrije keuze, dat wil zeggen, dat de bur
gerij, haar wensch kan uitspreken bij 'de
Overheid om te komen tot het drank
verbod.
Een verzoek ini dien geest aan de re-
j. geering was geteekend door meer dan
670 duizend meerderjarige vrouw,en en
mannen in Nederland.
Welnu, oordeelt het Hoofdbestuur te
recht, indien het denkbeeld van Plaat-
selijke Keuze reeds zoo, diep wortel
schoot,dan mag; de Anti-Revolutionaire
Partij, in haar Program van Actie daar-
j aan wel haar zegel hechten' door plaat
sing van de plaatselijke keuze op ge-
noemde verlanglijst.
In Amerika heeft het stelsel van „lo
cal option" in menigen staat nu reeds
zegenrijk gewerkt. Op menige plaats zijn
de drankwinkels gesloten, en is de sterke
drank verwezen naa,r de vergifkast der
apothekers.
Zeer terecht merkt de circulaire op:
„Na den oorlog, en reeds nu, moet
die strijd met volle kracht voortgezet.
Dat is de beste welvaartspolitiek/ Zóó
kan onze economische weerbaarheid wor
den verhoogd. Mobilisatie en distributie
stellen aan onze Staatsfinantiën- ongie-
foende eischen, doen ons een deel van
ons volksvermogen verteren. Maar ons
volk besteedt jaarlijks meer dan honderd
mailmen gulden aan alcoholische dran
ken. Is hier niet de plaats waar het
éérst enhet meest kan en moet be
zuinigd worden, en zonder eenig na
deel? Die- bezuiniging zal het huiselijk
en maatschappelijk le ven s terken, dat lijdt
door de huisgezinnen, die verwoest wo-r-
en, de zaken, die te gronde gaan door
den drank. Het terugdringen van het al-
ftr zal <ie armenzorg ontlasten,
de volksgezondheid behoeden tegen een
voortdurende bedreiging, bondgenoot van
tubeiculose krankzinnigheid en tal van
hêfmimft iE\eÜldelijk' het is n!et
het jmnst ter bescherming van het ze-
teij- en godsdienstig leven, dat zonder
verpoozien de strijd moet g^oerd tegen
het alcoholisme vruchtbare bron van mis
daad en onzedelijkheid, voortdurende hin-
Komfeijk'fn vo°rtgang van Gods
Wij sluiten ons dan ook aan bij hare
conclusie: „Daarom moet nu de Plaat--
SeS 0n! proSmm komen".
Het hoofdbestuur der Geref. Ver. voor
Drankbestrijding, hetwelk de actie voert
bestaat o,a. uit ds. Gispen te Scheve-
ningen, voorzitter; dr. D-e- Moor te Am
sterdam, vice-voorzitter; dr. Dupont te
Ermelo, en J. Mmderaa, hoofd eener
school, Ruysdaelkade 21, Amsterdam
secretaris.
Hun verzoek wordt gesteund, o.a door
prof. dr. Bavrnck,; lid der Eerste- Ka-
mier; dr. Brummelkamp, van Vliet en Rut
gers; leden der Tweede Kamer,'De Waal
Malefijt, oud-minister en lid der Eerste
Kamer; De Vries, wethouder van Am
sterdam, Schouten te Rotterdam en
Smieenk te- Arnhem, hoofdredacteur van
„Patrimonium".
Beknopt overzicht van den toestand.
De artillerie spreekt weer luidelr taal
pp het Westelijk oorlogsterrein.
Nóg houden de. partijen elkander in
tevenwicht. De groote strijd in het Sommei-
gebied beperkt zich nog tot een reeks
plaatselijke gevechten.
De Duitschers melden nieuwe successes
ten Z. van de Somme.
De Franschen zlijto. ten N.-Wi. van Reims,
in Champagne en o-p den linkeroever van
de Maas -op enkel© punten in de vijan
delijke loopgraven binnengedrongen.
Dertig gevangenen en 2 machinegewe
ren, wordt uit Parijs gemeld.
Strijd in kleinen stijl dus!
Van beide ziijden is men over het ver
loop van "de operaties tot dusver even
te-vreden, en ziet men de verdere ont
wikkeling der gebeurtenissen met ejeln-
zelfde optimisme tegemoet.
Van Duitsche-n kant stelt men over bet
algemeen den oogenblikkelijken stilstand
in den opmarsch voor, ais een van de
noodzakelijke pauzes om op adem te
komen, zóoals die ook 'in den opmarsch
in 1915 in Rusland geregeld voorkwa
men en rekent men onwankelbaar op eejn
verder opdringen der Duitsche troepen.
Van Fransche ziijide heeft men al z-ijln
vertrouwen gesteld pp de reserves van!
Fo-ch en z!ijn manoevreer-leger. Vertrou
wen, -dat Clemencea-u, na een bezOefk aan
het front, tot uitingbracht, met het
woord: „ik1 ben tevreden, zeer tevre|cten".
Terwijl Fo-ch van zajln kant nog eens
de verklaring aflegde,dat de Franschen
met een gerust gemoed de toekomst te
gemoet konden zien.
Men mag de volgende phase van den
strijd dus wel met spanning tegemoet
'zien, i
Hoogstwaarschijnlijk staiat men weer
aan -den vooravond van een bloedige wor
steling.
Een worsteling ,,to the bitter end".
Tot het proces van Europa's zelfmoord
geheel afgewikkeld is
Uit „een brief van mijn Pa".
Aan „een brief van mijn Pa" in de
„Nieuwe Rotferdamisch© Courant" ontléfe-
nen wij:
Oom- Danie zeg, dat John Bluff zichzelf
nog: -overbluft het en noem, hij zich nu
Sinkt 'TMicolaas, wat al di kleoine na,-
sie-s kom gelukkig maak.
Di Hemel behoede di Holland-er voor
de-ze moderne- Sinkt Nicolaas. Hij kom
wel met een zak en een roe, maar di
zak is leeg en geef hij; alleen preselles
met 'di roe en als hij vertrek is di zak
vol.
In 1914 is Sinkt Nicolaas in di ge
daante van Churchill ook in Antwerpen
geko-m én daar hij gedacht het als di
ou Romeinen (wat ook niet banj© geld
kost) di. mensen moet, je- tevredenstel
met Pan 'en' Circus, het hij; di Belgis©
soldaten in di Pan laten hak en di an
dere Belgdse mensen een groot sport
wedstrijd van Antwerpen naar Holland
laten zien'.
Laat di Hollander niet in di Huis gaan
wonen, waar al di gelukkige kleine na
si-es woon,' di huis is al te vol en is
ook niet g oed voor hulle gezondheid daar
di huis banj© tocht, di huis is opge-
bo-uw miet di schedéls en beenderen van
al die doodgehongerde Boerenvrouwen en
kind-er.
Misschien meen di Engelsman het goed,
hulle geloof toch dat alleen een Engels
man in di hemel, kom en is het dan
een groot geluk voor di mensen van di
kleine nasies, als hulle een beetje ge
wend raak aan di behandeling in di hel.
Moge-lijk is di Hollander te- dom om dit
te verstaan. Ons hoop dat di Hollander
flink zal wees,
Veel schrijf di. bladen over di haat
tusscben di volken, maar ons geloof dit
na-et.
Elke week wor di haat van diEngels
man gnoe-ter voor di. kleine nasies wat
niet voor hem vecht, maar elke week
krijg di Engelsman meer respekt voo-r
di Duitser, vind hij een flink kerel pn
zal ons niet verwonder, dat als di vrede
geko-m het, di Engelsman di kleine na
sies zal omver loop -om'di Duitser di
hand te schudden.
ik zal maar niet meer schrijf, daar
Oom Danie mij hinder. Di ou Baas 'het
zich di laatste dagen niet lekker gevoel
en het in di Apotheek Hoffman's Drup
pels gekoop, en als hij die ingeneem het,
moet hij een beetje loop en daar het
banje regent, loop hij in di kamer en
kan ik maar slecht schrijf.
Hij zeg di onderscheid tusschen hem
en di Opperhoofd van di Bdlswhiskey-
mensen Trotski is, dat hij gaat loop als
hij Hoffman's Druppels geneem het en
Trotski gaat loop als hij Hoffman's Er-
zahlungCn gehoor het.
Korte oorlogstarlabten.
De Russische kruiser „Admiraal Ma-
karof" is bij Reval op een mijn ge-
loopen en gezonken.
Uit Berlijn wordt gemeld: De be
schieting van Parijs werd eergistermid
dag gestaakt, daar wij vernomen had
den, dat de begrafenis zou plaats hebben
van door een betreurenswaardig schot ge
troffen slachtoffers.
De „Times" van 23 Maart deelt
mede, dat op dien datum de onderluite
nant F'qnck meer 'dan 1000 uren vlucht
over de vijandelijke- linies had afgplegd
zónder ooit door een kogel te zijn ge;-
troffen of eenig incident te hebben gel
had. Hij; is versierd met het oorlogsfcruis
met 18 palmen.
Naar de- „Te-mps" meldt, heeTscbt
in Lissabon dei meest volkomen verwar
ring in den poli tieten toestand. Alle par
tijen van liberale richting zijn hopeloos
verdeeld en konden er, ondanks talrijke
besprekingen, niet in slagen tot overeen
stemming te geraken. De „Éclair" meldt,
dat de aanstaande presidents-kfeuzle wel
het signaal tot een uitgebreiden opstand
;zou kunnen worden.
Naar vernomen wordt is de beschie
ting. van Parijs in hevigheid toegenomen.
De schoten vallen thans om de 4 of
8 minuten.
De wereldberoemde Ame-rik'aansche)
kapelmeester Joihn Philip Sousa "heelt
dienst genomen als officier1 bij de ma,-
rinereserve-; -om orkestleden op del me
ren tot zeelieden te vormen.
Volgens de „Voss. Zitg." -deelt de
Berner „Bund" mede, dat de bij Mo-n-
tello en Monte Grappa door de Britsche
en Fransche troepen bezette stellingen
door dezen zjjn verlaten. Italiaansche zee
strijdkrachten zijn weder in de Engelsch-
Fransch-e liniën gezet.
Volgens de „No-rdd. Alg. Ztg." geeft
in het N-oorsche „Morgenbladet" de di
recteur van den N-oorschen reedersbond
W. Klav-eness interessante bijzonderheden
over het N-oorsche scheepsbouwcontract
in Amerika. Hij; deelde ter inlichting; vo-o-r
hen, die zich nog' maar altijd troosten
met de praatjes over de bescherming
der kleine natiën" mede, dat Amerika
weliswaar reeds 8 maanden geleden con
tracten met Noorwegen afsloot -ter be
koming van 300.000 ton scheepsruim-te-,
maar tot dusver nog geen cent daarvoor
betaald had.
De Fransche bladen vernemen uit
officieele (iron, dat Rusland en Roeme
nië vrede hebben gesloten op- de vol
gende grondslagen
le. Ontruiming binnen twee maanden
door Roemenië van Bessarabië; 2e. Uit
wisseling van gevangenen; 3e. Uitvoer
van bet graanoverschot van Bessarabië
naar Ro-emenië.
Graaf Cziernin begeeft zich 6 April
naar Boekarest tot voortzetting der vre
desonderhandelingen.
Er worden anti-Joodsche programs
ge-meld uit Oek'raine.
De 8st© D-uitsche oorlogsleening be
looft vefifl succes.
Na de ratificatie vau het vredes
verdrag met Rusland en Oekraïne werden
de in Odessa en NikO-lajeff geïnternee|rdia
Oostenrijk'sche en Hongaarsche stoomsche
pen teruggegeven. Deze zullen .o-iimiddieil-
lijk voor het vervoer van graan uit Zuid-
Rusland gebruikt worden. Er liggen 11
stoomschepen met 63.000 tons,
Volgens de „Daily Tel." moeten
aan oorlogsbelasting betalen: Rockefeller
7 millioen pond- sterling, bijl een jaar-
lijksch inkomen van 12 millioen p. st.
Fricfc I1/2 millioen p.st. bijl een jaar
lijks oh inkomen van 2 millioen p. st.,
e-n Carnegie 1 millioen p. st. bijl een
jaarlijksch inkomen van I1/2 millioen p. st.
Of -de!zé personen, wegens hunne reus
achtige vermogens, om de-ze belasting een
sigaartje minder zullen ranken?
De o-u-de groote kierk van Novo-ni
is door de Franschen in brand ge
schoten.
De- soyjetcommissarissen besloten de
hoofdstad in Petersburg te hendoo-
pen, daar ziij- de naamverandering in Pe-
ftrograd toeschrijven aan invloeden waar-
(mede de republiek niets te; maken, heeft.
j Duitsche en Oekrainsche troepen
1 hebben Noroyba en Pyatikhathi bezet.
Binnenland.
De voeding der krijgsgevan
genen in ons land.
In de meded-eeling' van o-nz-en Minis
ter van Buitenland-sche Zaken betreffen
de de voeding van- de in ons land ver
blijvende krijgsgevangenen is er één ding
dat -ons bevreemdt. Onlangs is van re-
geeringszijde dqmededeeling gedaan, dat
Engeland n-o-ch Duitschland levensmidde
len voor de krijgsgevangenen had gezon
den ofschoon zij dat op zich hadden ge
nomen. Dat wekte uit den aard ontstem
ming in ons land, waar de schaarschte
reeds nijpend wordt. Maar nu blijkt uit
wat de Minister schrijft, dat, zoo er ver
zuim is „gepleegd, dat aan o-nzê zijde
ligt. Er is aan de gezanten nog niet
kenbaar gemaakt, gelijk was afgesproken
dat gebeuren zou, hoeveel invoer er no-o-
ddg is. Wij- hadden het juister gevonden,
als de regeering, indertijd bekend maken
de, dat Engeland en Duitschland nog
niets v-o-or de krijgsgevangenen hadden
gezonden, er bij| had gevoeg-d, dat het
was, omdat zij wachtten op een mede
deeling van onze regeering dienaangaande.
.(yad.)
De vleeschkwestie.
Het slachtverbod is uitgevaardigd, doch
ten plattelande is nog nooit zooveel ge
slacht als anders, meldt „De Veehandel".
Uit betrouwbare bron verneemt 'tblad,
dat te Groningen verleden week 1000
stuks runderen zijn geslacht.
In de andere provinciën is het slach
ten eveneens abnormaal toegenomen.
Daarin mo-et ten' spoedigste verande
ring... wordep. gebracht, zégt het blad.
De Directie van het Rundveekantoor
beeft, naar „De Veehandel" meldt, met
g-o-edvinden van den Minister de prijzen
van het slachtv-ee gewijzigd en aldus
vastgesteld.
Klasse Ossen en Vaarzen Koeien en Stieren
Per po-n-d Per pond
Al 96 cent 93 cent
A 2 90 87
A 3 84 81'
BI 77 74
B 2 73 70
B 3 69 66
Cl 63 60
C 2 58 55
Dl 50 50
D 2 40 40
De stalprijs is 3 cent pér K.G. lager
gesteld behalve v-oor Klasse
Die scheepvaart.
Naar wij' vernemen, is' in verband met
-de toenemende moeilijkheden in de scheep
vaart de -destijds ingiesitelde spéciale com
missie voor de scheepvaart, van de N.
O. T. thans opg'eheven.
De yetdis tribu tie.
De „Vee- en Vteesichandel" meldt, dat
na 23 April -geen bak- en braadvet meer
zal worden gedistribueerd. Er zal voor
in de plaats komen distributie van nor
maal-margarine, van margarine-melange
en boter-melange, met resp. 25 pet. en
50 pet. boter door de margarine ver
mengd. Tevens is er nog natuurboter ver
krijgbaar, maar alles word gerantsoe
neerd, zoo-dat ten hoogste per perio-on
1 K.G. boter of (margarine in de vier
weken verkrijgbaar is.
Voor -deze vetvoorziening- moet de slager
het vet van het slachtvee blij-ven leveren.
Een .waarschuwing; aan het
Ned volk.
Vanwege den 'Centralen Gezondheids
raad, daartoe door den Minister van Bin.
Zaken gemachtigd wordt een waarschu
wing verspreid, waarin erop wordt ge
wezen, dat onder de gevaren, die in deze
hachelijke tijden het 'Ned. volk bedreigen,
de verspreiding van geslachtsziekten op
den voorgrond treedt en aanleiding geeft
tot erhstige bezorgdheid.
Geslachtsziekten moeten steeds als hoog
ernstig- worden beschouwd, niet alleen
we-gens gevolgen, die zij! voor' den ge
zondheidstoestand van de lijders na zich
kunnen sleepen maar ook omdat zij- van
groote" beteékenis voor de gemeenschap
Z'JOok in ons land heeft de wereldoorlog
tot nog! toe onbekende toe-stenden gescha
pen en vreemde elementen, waaronder
vele ongewenschte, zijh ons land bin
nengekomen.
Heeft éénmaal besmetting plaats gehad,
dan is het dringend noodig in het belang
van de zieken en in dat van hen met
wie zij' in aanraking 'komen de gevolgen
daarvan te beperken, door geneeskundige
hulp vroegtijdig in te roepen.
Ned. schepen 'te Singapore.
Volgens een Nipa-telegram van 30 Maart
jd. legde de Britsche overheid te Singa
pore beslag op acht schepen der Kon.
Pak. Mij. en heesch daarop de Britsche
vlag. 1
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 0.80, iedere regel meer 20 ct.
3-maal ^vordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Bewijsnummers 5 cent.
Nipa te Amsterdam voegt hieraan het
volgende toe:
Aanvankelijk waren 1.2 te Singapore
liggende schepen van de Pak-etvaart in
beslag genomen. Later werden drie klei
nere schep-en en de „Treub" vrijgegeven.
De bemanning-en der inbeslag genomen
schepen w-qrden door de Paketvaartmaa.t-
schappij; van' bet Nederlandsche eiland
Poeloe Samboe'\ afgehaald.
De samenstelling van het
bro od.
Naar de „Tel." verneemt, zullen; even
als het vorige jaar, door de algemeene
arbeiderscoöperaties „Voorwaarts" te
Utrecht,' weer bakproeveni1 voor de re
geering, -onder toezicht van den Centralen
Gezondheidsraad, genomen worden met
een andere samenstelling, van het brood-
meel.
De bedoeling dezer pro-even is, om door
'een andere samenstelling van het brood-
meel, den voo-rraad tarwe, die in ons
land is, z-ooveel mogelijk te sparen en
om z-e- daardoor toereikend te doen1 zijn
tot den nieuwen o-og-st.
Aan de Duitsche grens.
Volgens berichten uit Duitschland wordt
van heden (Dond-erdag)nacht af gedurende
tien dagen het personen- en goederenver
keer met Nederland stop gezet. Slechts
het „grensverkeer." blijft gehandhaafd.
Sedert Dinsdag staat de invoer van
steenkolen en cokes van uit Duitschland
over Zevenaai1 geheel stop; een uitge
zonden kolentrein keerde onbeladen te
rug. Overigens is er in het gewone goe
derenverkeer naar ons land geen stag
natie merkbaar.
De heer Van Best af.
Het resultaat dat het onderhoud van
de deputatie van de R.-K. Kiesvereeniging
heeft gehad met de R.-K. Kamerfractie is,
dat mr. Van Best niet meer als Kamer-
candidaat gehandhaafd wordt.'
Mgr. Nolens heeft verklaard, dat er
geen enkele reden is om op het oordeel
der Kamercommissie' terug te komen.
Mr. Van Best, die dus nu niet voor
het lidmaatschap der Kamer in aanmer
king komt, heeft thans ook bedankt voor
het lidmaatschap van den Raad van Eind
hoven.
Rantsoeneering van paarde n-
vleesch.
Waar wij vernemen, zal in verband met
de vleeschscfyaarschte ook worden over
gegaan tot rantsoeneering van het paar-
denvleesch. (Tel.)
Inbeslagneming onzer
s ch e p n.
Dé Minister van Buitenlandsche Zalven
heeft aan den Voorzitter der TWeede Ka.-
m-er, met verzoek den inhoud dier stuk
ken ter, kennis te willen brengen van
de leden der Tweede Kamer, afschrift
do-en toekomen van:
lo. schrijven van den Britschen Ge
zant d.-d. 22 Maart j.L, waarbij; deze na
mens de geassocieerde regeeringen kennis
geeft van haar besluit om de in hare
havens liggende Nederlandsche schepen
in beslag te nem-en;
2-o. zijn antwoord op die mededeeluig,
d.d. 30 Maart j.l., waarbij; de Nederland
sche Regeering onder meer tegen die
inbeslagname protesteert;
3o. een door onzen Gezant te Washing
ton ingevolge zijne telegraphischeop
dracht aan de Amenkaansche Regeering
toegezonden Nota, d.d. 31 Maart j.l., waar
bij de Ned. Regeering rechtstreeks bij
d-e Ameriltaan-scbe tegen het optreden de
zer laatste protesteert.
Het eerste stuk is reeds in de bladen
gepubliceerd.
In zijn antwoord op het schrijven van
den Engelschen gezant, merkt de minis
ter op, dat de Ned. regeering, zooals
hem bekend is, zich allerminst vereenigt
m-et de 'thans gegeven1 uitlegging van 't an-
garie-recht, een ouden regel, die voor
deze gelegenheid weer is te voorschijn
gehaald en pasklaar gemaakt voor ge
heel nieuwe omstandigheden om de in
beslagneming in massa door een oorlog
voerende partij, van de koopvaardijvloot
van een -onzijdig; land te verontschuldi
gen. Deze -pmatregel, die slechts op macht
berust is niet te rechtvaardigen; welk
etiket men er o-ok op plakt om het wille
keurig karakter ervan te verhullen'. Het
zoogenaamd angarie-recht is het recht van
een oorlogvoerende, om bij ditzondering
zich een onzijdig schip toe te eigenen om
een strategisch doel van onmiddellijke
noodzakelijkheid, zooals b.v. om een: in
gang van een haven te verstoppen ten
einde een aanval van de vijandelijke vloot
te voorkomen. De toepassing van dit recht
op een vloot in massa is een geheel
willekeurige en een gelegenheids uitleg
ging.
Vervolgens merkt de Minister op, dat
de uiteenzetting van de feiten in de Nota
van den 'Engelschen gezant verre van