Dinsdag I© Maart
Jaargang
\o I4ïi
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Gees.
Hoofdbereau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG.
Drukkers:
Oosterbaan Le Cointre, Goes.
Zij, die zich met ingang van 1 April
a. s. op „DE ZEEUW" abonneeren, ont
vangen de tot dien datum verschijnende
nummers kosteloos.
Onrecht hersteld.
De Nederlander merkt op, zeer
lot ons genoegen, dat wij den heer Rood-
huyzen onrecht aandeden door hem te
noemen onder de tegenstanders van het
ontwerp der vijf rechtsche heeren.
„Integendeel heeft dit Kamerlid zoo
zegt zij zijn Kamerzetel opgeofferd
ter wille van recht op schoolgebied. Hij
heeft aan zijn fractie verklaard, liever
zijn zetel er aan te willen geven, dan te
reageeren tegen het Bevredigingsrapport,
waaraan hij zoo krachtig heeft meege
werkt. Het antwoord daarop is geweest,
dat hij niet op de candidatenlij sf is ge
plaatst. Dit feit teekent de gezindheid
der Unieliberalen, maar tegelijkertijd het
karakter van den heer Roodhuyzen."
Met genoegen trekken wij, beter inge
licht, onze ldacht in.
Het hoofdartikel in Het Vaderland,
waarop onze klacht steunde, was derhalve
niet van den heer Roodhuyzen, den hoofd
redacteur.
Goed, maar dan had er toch zeker
wel een letter onder behooren te staan,
opdat wij konden zien, dat dit hoofd
artikel niet was van den hoofdredacteur.
Raad van defensie.
1
In de jaren van militaire verwikke
lingen, na de vele quaesties met 't mi
nisterie De Meester, en met name met
generaal Staal over onze defensie, werd
onder het ministerie-Heemskerk bij ko
ninklijk besluit ingesteld een Raad van
Defensie, waarin behalve eenige officie
ren, ook zitting hebben: mr. Marchant
(v. d.), mr. 't Hooft (a. r.), 's Jacob (c. h.)
en pastoor Evers.
Omtrent dezen Raad kregen wij den
indruk, dat zij in stilte actief is in 't be
lang der Defensie en der Landsverde
digers.
Immers Het Volk van 28 Oct. 1917
schold er op; het sprak van „den Raad
van Defensie en van andere reaktionaire
stokebranden met sleepsabels enz."
Thans vertelt het blad „De Vrijzinnig
Democraat", dat mr. Marchant, die eerst
in 1915 lid van dien Raad werd, in
nu bijna drie jaren van dezen Raad geen
ander levensteeken heeft gezien dan 'i be
richt, dat hij is ingedeeld bij die en die'
afdecling; en een ander bericht omtrenlt
de benoeming van kapitein Ouanjer tot
secretaris.
Alzoo geen „stokebranden", maar
j,slaapmutsen"?
Maar; hoe zit het dan met die klacht
van Het Volk?
Wie was (of is) nu juist ingelicht?
De Zeeuw
De C»r©otfe Oorlog.
Beknopt overzicht van den toestand.
n •(,'isieren de Rijkskanselier in den
Rijksdag medegedeeld, dat de vrede met
Rusland is geratificeerd.
De kanselier ging daarna op de Koer-
landsche aangelegenheid in, en deelde den
inhoud van het antwoord mede, dat aan
de deputatie van Koerland is medege
deeld. Hierna zeide hij voorts: In de
aanstaande dagen verwacht ik een de
putatie uit Lithauen die een reeds in
ie vorig jaar genomen besluit tot aan
sluiting aan het Duitsche rijk ter kennis
zat brengen. Hierna zal de erkenning van
Lithauen als onafhankelijke Staat plaats
vinden. De toestand in Esthland en Lijf
land zal eerst na herstel van de constitu-
tioneele orde In deze Janden geregeld
kunnen worden. Wij hopen en wenschfih,
a ook zij in. een nauwer vriendschappe
lijke verhouding tot het Duitsche rijk zich
zullen plaatsen, zonder dat "de vriend
schappelijke en vredelievende betrekkin-
worden^ ^US*anc* daardoor uitgesloten
J* X«rdere vorming van den Poolschen
irhanmwn j0d> 8rond van gemeen-
ibhtrhllu oaderhandelingen tusschen
Dmtschland en de Donan-monarchie
(•enerzijds en Polen anderzijds mogelijk.
Indien, waaraan ik niet twijfel, gij,
mijne heeren aan de u voorgelegde ver
dragen uwe goedkeuring zult Vchten
en, naai- wij hopen in de eerstvolgende
dagen ook de vrede met Roemenië zal
worden gesloten, dan is de vrede on
het geheele Oostelijk front gereed; maa?
de wereldvrede is er nog niet. In de
staten der entente vertoont zich niet de
geringste neiging om met het oorlogs-
handwerk op te houden. Er bestaat de
wil verder den vreeselijken strijd voort
te zetten, tot onze vernietiging. Wij zul
len daarom den moed niet verliezen. Wij
zijjn op alles voorbereid, wij zijn bereid
verdere offers te brengen, in rotsvast
vertrouwen op de heerlijke leiding van
ons leger en op onze heldhaftige solda
ten. De verantwoording echter valt op
de houding van onze vijanden.
Op het westelijk front wordt alles voor
den grooten strijd in gereedheid gebracht.
Voor het Duitsche front is dat geble
ken door een nieuwe indeeling; in plaats
van in (Jrie legergroepen is dat front
thans in vier groepen ingedeeld; tus
schen de groep van den Duitschen kroon
prins en die van hertog Albrecht van
Wurtemberg is, blijkens het Zaterdag ont
vangen legerbericht, een groep onder be
vel van generaal vOfi Gallwitz gevoegd.
De kwestie van de represaille-maatrege
len in de lucht is aan de orde van
den dag, meldde men Zondag uit Parijs.
Uit een telegram bleek Abel Ferry vóór
een optreden de actie in de lucht van
beide kanten tot de bombardeinentszóne
van het zware geschut beperkt te krijgen.
Uit Zftrich meldt men nu, dat Campo-
longhi, de Parijsche correspondent van
de Secoio, de hoop uitspreekt, dat zich
spoedig een bemiddeling van onzijdigen
daarvoor zal laten vinden. De Baslei'
Nachrichten dringt ook daar op aan.
Een goede gedachte voorwaar.
We vreezen echter, dat de haat en de
verbittering reeds zoodanig gestegen zijn,
dat partijen voor een dergelijke overeen
komst niet te vinden zullen zijn.
Niettemin ware het goed, dat de neu
tralen hun bemiddeling verleenden.
Vilageractin.
PARIJS, 18 Maart. Op 17 Maart zijn
8 Duitsche vliegtuigen vernield en 6 an
dere ernstig beschadigd door Fransche
vliegers.
Bovendien werd een Duitsche kabelbal
lon door een Franschen vlieger in brand
geschoten.
Bevestigd wordt, dat twee andere Duit
sche toestellen op 15 en 16 Maart zijn
neergeschoten.
De Fransche bombardementsvliegers
wierpen 6000 K.G. ontplofbare stoffen op
den dag en in den nacht van 16 Maart
en 5000 K.G. op 17 Maart op inrich
tingen, kantonnemenlen an stations in de
vijandelijke zone.
De admiraliteit meldt: Bij' offensieve
patrouille-tochten, die door machines van
den koninklijken marine-luchtdienst van
het Duinkerken-front van 14 toL 17 Maart,
werden ondernomen, werden 5 vijande
lijke machines vernield en '5 buiten con
trole neergeschoten.
Bij een treffen moesten twee vijande
lijke waarnemers worden gedood.
Al onze machines keerden veilig terug.
Be aetie v«n Japan.
SHANGHAI, 10 Maart. De correspon
dent te Hankou van de „Chinamen" zegt,
dat de Britsche kanonneerbooten „Kins-
ha" en „Woodcoe'k" de Amerikaanscbe
kanonneerbooten „Quiros", „Samai" en
„Monocaiy" en de Japansche kanonneer
boot „Tushuni", vier rivierbooten escotr-
teerende, heden zijn opgesloomd om te
pogen do boven-Jangtse vrij te maken.
Korte oorlogsberichten.
In Engeland zal een verordening
gepubliceerd worden, waarbij bevolen
wordt de theaters en variété's om half
tien te sluiten teneinde kolen te besparen.
De bekende Duitsche vlieger, ka
pitein Ridder van Tutschek is gesneuveld.
'Hij had 27 vijandelijke vliegtuigen neer
geschoten.
In de Zuidelijke Oekraine is Ni-
kolajef door de Duitschers bezet.
In Hongarije was aangevraagd de
woorden „Gott strafe England" als han
delsmerk te mogen voeren. De regeering
heeft dat echter verboen.
In Pruisen zijn voor militaire doel
einden alle partijen ongezuiverd men-
schenhaar in beslag genomen.
Den 16 Maart lieeft een buitenge
woon oud Russisch congres van sovjets
der arbeiders, soldaten, boeren en ko
zakken, te Moskou vergaderd, het vre
desverdrag, dat Rusland den 2den Maart
te Brest-Litofsfc met de mogendheden van
deni vierbond gesloten heeft, geratificeerd.
Uit TexasHet grootste houten schip
dat ooit gebouwd werd, is te water ge
laten, juist 5 maanden nadat de kiel
was gelegd. De lengte van het vaartuig
1 bedraagt 330 voet de breedte 48 voet.
Het heeft een laadvermogen van 4700
ton. Het vaartuig is voorzien van triple
expansie-machines van 1450 paardekracbt.
I Stockholmscbe bladen "jiubliceeren
een door leiders van groote industrie-
ondernemingen in Zweden onderteekend:
adres aan den koning, waarin gevraagd
wordt, dat men van het verder afstaan
van scheepsruimte aan de entente zal
afzien.
De Roemeensche koning heeft Mar-
ghiloman naar Jassy ontboden en hem
verzocht een nieuw ministerie te vormen.
Marghiloman heeft een bedenktijd ge
vraagd en keerde naar Boekarest terug
om met de vertegenwoordigers der cen
trale mogendheden voeling te houden.
De „Times" verneemt uit Petrograd,
dat geen enkele passagierstrein mag ver
trekken, zelfs niet naar de voorsteden. De
stad is met loopgraven omgeven en on
der leiding van ingenieurs zijn duizenden
werklieden bezig verschansingen op te
werpen.
De Turken hebben Köprykoi en For
tuin ten O. en ten N. O. van Erzeroem
bezet;
De Pelgische troepen hebben den
kustsector, vroeger door de Engelschen
bezet, overgenomen.
Gemeenterad van Gaas
Zitting van Maandagavond.
Voorzitter: de heer D. D. van den Bout,
loco -burgemeester.
Afwezig de heer de Paauw met kennis
geving.
Eén vacature.
De notulen van de laatste twee ver
gaderingen worden vastgesteld.
I. Voorlezing wordt gedaan van de vol
gende ingekomen stukken:
I. Bericht van den heer A. F. de Paauw,
dat door hem ontslag wordt genomen
als lid van den gemeenteraad; 2. Goed
keuring van 't Raadsbesluit dd. 21 Febr.
1918, houdende regeling der jaarwedden,
enz. van het onderwijzend personeel aan
de openbare lagere scholen; 3. Goedkeu
ring van 't Raadsbesluit dd. 21 December
1917, .houdende voorstel tot verhooging
der jaarwedden van den Burgemeester
en den Secretaris; 4. Dankbetuiging van
den heer C. de Vriese, voor verleende
salarisverhooging5. Winst- en verliesre
kening met toelichting van het Gemeente
lijk Distribuliebureau over het jaar 19.17.
Op een vlaag van dhr. Brants deel!
de voorzitter mede, dat de heer de Paauw
1 Mei de gemeente gaat verlaten.
II. De volgende afschrijvingen worden
goedgekeurd: wed. J. MulderMeijler 4
mnd. H. O. f21.165; wed. J. Visser
Duvekot 4 mnd. H. O f31,83; L. Henne-
veld 2 mnd. H, O. f4,92; M. Zweedijk
9 mnd. H. O. f 16,50; D. J. B. Arentz 6 mnd.
hondenbelasting f2; J. Pik 7 mnd. school
geld Mulo-school; L. Henneveld 5 mnd-
schoolgeld Mulo-school.
III. Het voorstel tot het wederom voor
3 jaar verhuren van het woonhuis A 64
aan A. R. Breetvelt wordt z. h. s. aange
nomen.
IV. Het afwijzende voorstel van B. en
W. op het verzoek van A. de Kam ter
verkrijging van gemeentegrond in erfpacht
wordt besproken.
Dhr. Brants zegt, dat de redenee
ring van den gem. bouwmeester niet
logisch is.' De gemeente kan het wel
missen, zegt hij, doch dan komen er later
nog meer dergelijke aanvragen. Doch deze
aanvrage dient op zichzelf behandeld te
worden. Wanneer de gemeente bedoeld
perceel kan afstaan, op voordeelige voor
waarden, is er alleszins reden om het
te doen.
De voorzitter zegt, dat ruim 40
cent gegeven wordt.
De heer Brants: Die f128 is dus
niet te versmaden.
De heer Donnet gaat mede met de
gedachte van dhr. Brants. Zoo eenigs-
zins mogelijk moet de zaak van de Kam
bevorderd worden, desnoods geve men
de helft van het aangevraagde terrein.
De voorzitter: Unaniem waren B.
en W. geneigd aan de aanvrage te vol
doen, als 't kan, doch de gemeente heeft
het terrein zeer noodig. Het is zelfs reeds
te klein geb,leken. Adr. kan het terrein
tijdelijk wel als opslagplaats krijgen, doch
we willen het niet uit handen geven.
Dhr. Kakebeeke komt ter vergadering.
Dhr. Dekker gaat niet mede met B.
en W.'s voorstel en had gaarne gezien,
dat de gemeente dit nieuwe bedrijf be
vorderde. Als Raad toch blijven wij steeds
bevoegd ev. volgende verzoeken af te
wijzen. Het nieuwe bedrijf heeft belang
voor de toekomst, 'k Heb niet den in
druk gekregen, dat we later er veel last
van zullen hebben, als we het terrein
afstaan.
Dhr. Hollmann heeft meermalen gé-
zien, dat de opslagplaats geheel vol lag
met bieten of boomen en wil daarom
het terrein niet uit handen geven. De
Goesche boot kan er ook gebruik van
maken, in geval van nood.
Dhr. v. d. Leeuw gaat mede met dhr.
Douner, om het terrein tot wederopzeg
ging toe te verpachten, om den pacht
te kunnen opzeggen, als de gemeente de
beschikking over den grond wenscht te
herkrijgen.
Dhr. Kakebeeke verdedigt het voor
stel van B. en W„ op grond dat het
terreip. als aanlegplaats voor de boot
waarde kan hebben. Laat adr. wat ver
der een opslagplaats kiezen, dat kan geen
bezwaar voor hem zijn. 't Is een oecono-
misch belang voor de gemeente het dichtst
bijzijnde .terrein te behouden.
Dhr. B r an t s merkt op, dat er geen
precedent bestaat. Epn dergelijke zaak is
nooit in den Raad geweest. De 'Goesche
boot kan desnoods wel verder af
blijven. De gedachte van dhr. Kakebeeke
sloeg bij mij meer in. Laat ons dan
overwegen adr. een terrein wat verderop
te gunnen. De veelbelovende steenhou
werij en -handel is van groot belang
voor de toekomst.
Dhr. Dekker stelt voor deze zaak
te renvoyeeren naar B. en W. tot nader
advies.
De voorzitter: We kunnen adr.
slechts een terrein geven voorbij den beer
put. Het gevraagde terrein brengt reeds
veel op, omdat er veel gelast wordt.
Dhr. v. Dissel: Laat men adr. slechts
een laad- en losplaats geven, zooals ge
vraagd wordt. Dan behoeft het nooit als
opslagplaats afgestaan te worden.
De heer Dekker: Laat men met dhr.
de Kam overlegden welke andere weg
te vinden is, zonder iemand te schaden.
Dhr. Fransen van de 'Putte: B.
en W. hadden .natuurlijk gteen tegenzin
tegen deze industrie. Spr. beroept zich
slechts op het. oordeel van den bouw
meester.
Dhr. Brants toont aan, dat ook de
bouwmeester geen precedent vreest.
Dhr. Kakebeeke wijst op hét be
lang, dat groote bedrijven kunnen heb
ben bij een goede verbinding van hun
pakhuizen met den havenkant. Een ar
tikel, dat slechts een paar maal 'sjaars
scheepsruimte eischt, lean wel verderop
plaats vinden.
Dhr. Fransen van de Putte ont
raadt nogmaals het uitgeven in erfpacht.
Dhr. v. Dissel wil niet het uitslui
tend recht van laden en lossen gteven
aan één persoon, doch ev. ook aan an
deren.
Dhr. Hollmann: Bij' het pakhuis van
Ochtman is nog een geschikt terrein voor
adr.
Dhr. Dekker wil de zaak renvoyeeiren
naar B. en W„ om een middenweg te
kunnen zoeken.
Dit voorstel wordt overgenomen, zoo
dat de zaak nader overwogen zal worden.
V. Het primitief kohier van honden
belasting1 1918 wordt vastgesteld op f704
voor 176 honden.
VII. Het voorstel tot het aangaan van
een gteldleeningad f 14500 voor straat-
en rioleeringSwerken is nu aan de orde.
iB. en W. stellen voor de op de be-
grooting uitgetrokken f3000 erbij' te lee-
nen, om den Oostsingel met klinkers te
bestraten voor zoover deze nog niet is
behandeld. Keien zijn te duur.
Dhr. D ekker: Wordt de nieuwe weg
al 'doorgetrokken van Voorstad tot Sta
tion?
De voorzitter: Nog niet. Thans is
dat nog niet mogelijk.
Op een vraag' van dhr. v. d. L e e u w
zegt de voorzitter toe de verbetering
der straten te gullen bevorderen.
■Dhr. Donner: Is het mogelijk jaar
lijks f 1000 af te lossen?
De .voorzitter: Het moet. 't Is min
der gewenscht f500 af te lossen.
JB. fin W.'s voorstel wordt z'. h. s.
aangenomen.
VIII. B. en W. stellen voor in de
gémeentebegrooting 1918 eenige wijzigin
gen aan te brengen, meerendeels als ge
volg van de besluiten tot wijziging van
de onderwijzersjaarwedden en salarissen
van andere ambténaren en werklieden. De
uitgaven volgens de Distributiewet wor
den op f46000 geraamd, waaronder be
grepen kosten der Centrale Keuken met
inbegrip van het door de gemeente te
betalen aandeel in de uitgaven voor op-
- richting en installatie ad f 1668.67. Van
het Kon. Nat. Steuncomité is reedsi
f 4290.79 terugontvangen. De H. O. is op
f 1.24000 angteld. Bi. en W. ineenen, dat
de post f5000 voor straatverlichting! niet
zal worden overschreden, en stellen nu
voor ontvang on uitgaat op i 4270o8.591/2
te brengen.
Z. h. s, aangenomen.
IX. De gewijzigde pensioengrondslagen
van gem. ambtenaren worden vastgesteld.
X. Een wijziging in de begrooting '17
wordt goedgekeurd.
XI. Verder stellen B. en W. voor een
bedrag van f 65000.— te leenen ten be
hoeve van de Gem. gasfabriek.
De Voorzitter zegt, dat een lee-
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden fr. p. post f 1.50
Losse nummers- 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 0.80, iedere regel meer 20 ct.
3-maal wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Bewijsnummers 5 cent.
ning .van f75000 31 Maart moet afge
lost worden. Het kasgeld is echter noo
dig tot betaling van de dezen zomer te
ontvangen kolen, die contant betaald die
nen te. worden.
Het voorstel wordt zl h. s. aangenomen.
XII. Verder stellen B en W. f75000
voor de gemeente te leenen. De zaak is
defe: f50.000 hebben B. en W. reeds in
handen.
De bouwplannen nopen echter tot. be
taling vóór 1 April.
Daarom wordt f 75000 gevraagd inplaats
van f50.000. B. en W. zullen trachten het
geld te krijgen van Raiffeisen Bank te
gen 4 pet. rente.
Ook dit voorstel wordt z. h. s. goed
gekeurd.
Verder vragen B. en W. machtiging
tot het rooien van boomen, daar, waar
nu gebouwd zal worden (Plan I). Het
terrein zal eigendom der gemeente wor
den, zoodat de raad over de boomen!
moet beslissen.
Bedoelde machtiging wordt verleend'.
B. en W. vragen met het oog op de
drukte nog een commies ter secretarie te
mogen benoemen, voor vast.
Dhr. Dekker: Waarom staat dit niet
op de agenda? Laten we deze zaak aan
houden. De Raad moet goed kunnen oor-
deelen.
Dhr. Kakebeeke: Ik matig me niet
aan daarover te oordeelen. Ik wil ge-
looven, dat het zeer druk is. Ook dhr.
Hollmann spreekt in dien geest.
De vo orz-itter: Al redeneerende zijn
wij er toe gekomen, dit voorstel te doen.
Meer hulp is dringende eisch.
De heer Dekker: Toch is het niet
goed, dat een dergelijke zaak zoo maar
plotseling aan de orde gesteld wordt.
Dhr. Brants kart dit standpunt zeer
goed begrijpen, doch gelooft, dat met uit
stel niets te winnen is. De toestand
is onhoudbaar, daarom vertrouwt hij, dat
dhr. Dekker zich gewonnen geeft.
Dhr. Dekker handhaaft zijn formeel
bezwaar, al gelooft hij ook, dat de zaak
zeer urgent is. Met het oog op dit laatste
zal hij zich er nu bij neerleggen.
Dhr. Brants: 'tis een menschlélijke
eigenschap iets, wat men zeer noodiig
heeft, op het laatste oogenblik te koopen.
B. en W.'s voorstel wordt nu z. h. s.
aangenomen.
Dhr. Brants: De Centrale Keuken
hakt er nog al in, letterlijk en figuurlijk.
Is al bekend hoe lang de exploitatie duurt.
De voorzitter: De Keuken gaat
door zoolang de deelneming voldoende
is. De secretaris deelt medeover Febïr.
zijn 8414 porties verstrekt; f1029.88 is
ontvangen en uitgegeven f 1625.88, nadee-
lig saldo f596, waarvan ten laste der
gemeente f 343.58, tegenover ruim f 529
over Januari.
Dhr. Fransen van de Putte: Laat
ons de proef zoo ruim mogelijk nemen.
Dus aanvankelijk blijven voortgaan.
Dhr. Brants: Het gaat om besparing
vani brandstof. Dat klemt straks nog' te
meer.
Dhr. Donner: Er worden nog' genoeg
porties besteld om voort te gaan.
Dhr. Hollmann: Schippers klaag
den over de ondiepte van een gedeelte
ider haven n.l. van den steiger tot 'fje
beerput. Ook hier in de Kade. Ik gieef
B. en W. in pverweging maatregelen te
nemen.
Voorzitter: Wij zullen deze zaak
met den gem. bouwmeester bespreken.
VI. Na geheime zitting is aan de orde
het verzoek van firma wed. P. de Jonghl
om afkoop van jachtrecht.
Op grond van het in geheime zitting
besprokene stellen B. en W. voor niet
in te gaan op het aanbod van adressante.
Hiertoe wordt met algemeene stemmen
besloten.
Staten-Séneraaf.
Tweede Kamer.
De verkla ing van minister
Loudon. Zomertijd. Het
levensmiddelendebat.
De Kamer stond Maandag in het tee-
ken van de verdeelde stemming. Er wa
ren er toch, die, gelijk de heer Lohman,
ontstemming toonden over het blijkbaar
reeds uitgelekte besluit van den Minister
raad om toe te geven aan den drang
der Geassocieerden Entente en Ame
rika. Er waren er ook, die tevreden wa
ren met de waarschijnlijke oplossing van
het voedselvraagstuk.
Het overzicht van de „N. R. C." geeft
de Volgende physionomie van het begin
der zitting.
„Het eerste wat wij bij het binnen
komen zagen was het vertoornde gelaat
van mr. De Savornin Lohman. Blijkbaar
wist hij reeds, waarop de verklaring van
minister Loudon zou neerkomen, en had
