urissmssmi ij Vrijdag 15 Maart IÖI8 «£&e Jaargang ■Ir |3e soort. Te bevrag,'. lNDELj Aannemer |n, Nieuwerkerk (Z.) serbaar, bij P. A. BAK loef® te M-V vm0>- d - Ei inkin I No.. 140 Uitgave van de Naaml. Venn. LÏCTOR ET EMlRGf. gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORST STRAAT 219. Bureau te Middelburg: inzsédI FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG. ■Is nieuw, bii JN, Wagenmaklr Veerej 'E KOOP P?kiï14 a» .'rul f etr-Rio, Middel! h KorimoLn Jfclein modiM I B^bruikte Hafepldorjckl |P. ÖOONE, Mr. Smid, (W) 'E KOOP >rs, Eigen hei. Star, o@. 77^0ES,| iBffBifrrïEi Oosterbaan Le Cointre, Goes. E w* -» JftevaBrB» De vrouw in de hedondaapche maat schappij. Dit belangrijk vraagstuk door reeds zoo velen ingedacht, doch door "nog slechts weinigen doorgedacht, is door den hoog leeraar dr. H. Bavinck ter hand geno men; de vrucht van zijn denken is neer- j gelegd in het geschrift dat den hierboven geplaatsten titel draagt, en bij Kok te Kampen het licht zag. i Wie de- rede van dr. Bavinck in de j zitting der Eerste Kamer op 15 Mei 1917 gelezen heeft, en de daarop volgende Standaard-artikelen over „Het vrou wenkiesrecht voor Gods Woord" en „De moeder uitgesloten", tusschen welke speech en artikelen, volgens dr. Bavinck ^overigens geen verschil bestaat, begreep dat de geleerde hoogleeraar zijn laat ste woord over het vrouwenvraagstuk nog niet gezegd had. Niet dat hij van het vrouwenkiesrecht zoo heerlijke ge volgen verwacht, maar omdat het toch komt, en, eer het komt, ons rekenschap te kunnen geven van de plaatswelke de vrouw in de hedendaagsche maat schappij inneemt, en omtrent do opvoe ding welke haar daartoe leiden moet. „Het vraagstuk, dat door de vrouwen beweging aan de orde is gesteld, overtreft m gewicht nog dat, hetwelk door de arbeidersbeweging werd opgeworpen; het is veelzijdiger, grijpt dieper in het sociale leven in, en staat in allernauwst verband' met het wezen en de toekomst van het huisgezin, dat den grondslag vormt van alle maatschappelijke en staatkundige ver houdingen. Men kan het al dadelijk van onderscheidene zijden bezien. Het vrou wenvraagstuk sluiteen i'eligieus-ethische quaestie in. Voorts is er een physiologi- sche en een psychologische zijde aan; maar er ligt nog meer in opgesloten: het is, evenals de arbeidersquaestie, niet één, maar een complex, een bundel van vraagstukken; het beperkt zich niet tot een enkel terrein, maar breidt zich tot alle gebieden van het leyen uit. Op b u r- gerrechtelijk terrein neemt het den vorm aan welke positie aan de vrouw in het huwelijk en in het gezin toe komt. Sociaal dient het zich aldus aan, welke beroepen, bedrijven, ambten of betrekkingen overeenkomen met de natuur en de roeping der vrouw; waar mee dan weer samenhangt de wette lijke regeling van haar bescherming in het bedrijf, en de oeoonom is ch e vraag, welk loon haar toekomt eri in hoever haar de beschikking daarover in het huwelijk vrij staat. In, de kerk luidt het vrouwenvraagstuk aldus of de vrouw verkiesbaar of stemgerechtigd is. In den staat beweegt het zich om het stem recht der vrouw. En paedagogisch doet het zich aldus voor: op welke op voeding in onzen tijd de vrouw, in over eenstemming met haar aard en bestem ming, aanspraak mag maken", i Dit schema wordt door dr. Bavinck puntig en voor ieder verstaanbaar, met verwijzing naar de bronnen uitgewerkt, aangetoond en verduidelijkt, en besloten met een belangrijk opstel over de op voeding der vrouw;. c Hadden wij plaats; en was de auteurs- ,met' W'j' zouden dit laatste hoofdstuk met instemming vele .brok stukken" overnemen om aan te toonen hoe alzijdig dr. Bavinck dit vraagstuk beziet, en hoezeer naast de rechten ook de plichten der vrouw bij hem wegen Wij hevelen ook deze pennevruchl vaii dr. B. zeer ter lezing en bespreking aan Ve Zeeuw VER8ÖÖIJNT E1KBN WKR»A«. Abonnementsprijs: Per 3 maanden fr. p. post Ï1.W Losse nummers-O.tfc Prjjs /der Advertentiën: 1—-4 tegels f0.80, iedere regel meer tO ct. 3-maai wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Bewijsnummers 5 cent. 'I KOOF ■wagen op^mèreit, sen voq^Smids «i Iers Qjjjirzeer profijte. touwen en *en, Drcogr®k en je». DE LANDMETER, pc weg, Vlissingen 67. 'E KOOP prengracht M 12. E KOOP wagen, bij DERHOUT, Vlissingen, [li Mf&j KJ urn.men, en grootfl f, Balk- en Plankhout, I J Dakpannen, Steen enz, I IperiLi Heerenhuis Lange J Middelburg, bij Gebr, 'ORNICK. VADER, Oostkapelle. [JE KOOP rs e? zL*ïi ZeiitnalfeFsktï'^cni. tie, niet ouder dan 2p met hand en Biachi- XEIJZE Co., Leuve- ZRotterdam- lienstneisaing terstond sn te komen loon, bij j Axel (Z.) igew. omstandigh. mei MandïtnooW, Menjm Idiekan melken, Dyj IS, Vrouwepolder. tegen Mei a. s, Wós^Soiibu^.^011' 1 L >ij JOH GIDEONSE, Schroeweg. Stafen-SjenGraai. Twesda Kamer Graan en alcohol. Hier 'is de minister toah abuis. Verschillende distributie- i belangan. Maandagmiddag reeds zal het ontwerp inzake Zomertijd onderhanden genomen worden; vervolgens dat tot herkeuring /an de afgekeurden en het wetsontwerp ^betreffende de lichting 1919. Minister Posthuma heeft gisteren weer ruimschoots gebruik gemaakt van zijn recht om van antwoord te dienen op al de onjuiste en lasterlijke opmerkingen, die hem in den loop der dagen naar het hoofd geslingerd zijn. En nóg is hij niet klaargekomen. Toen de voorzitter laat op den mid dag Z.Ex. verzocht de rede af te bre ken, wilde hij nog negen blz. lezen, om aan een geschikt punt te zijn om af te breken. U laat er vannacht nog 'n 1000 blaad jes bijtikkenriep Duijs uit en Van Ha mel bromde: Het lijkt wel op de histo rie van de Duizend en één nacht. Doch Posthuma stoorde zich er niet aan en sprak de hoop uit, dat men zich nu straks niet te beklagen zal hebben over allerlei vergeten punten. Ook dit tweede deel van het ministe- rieele betoog mag er zijn. Men zal den minister nimmer verwijten kunnen, dat 'hij hu" nog een slag om den arm houdt of zich verliest in dubbelzinnige en on- practische bespiegelingen, Ook al zijn som mige uitspraken wel te weerleggen. Zoo b.v. die omtrent de aanwending van graan voor- de alcoholindustrie. De minister beweert, dat er niet meer graan verstrekt wordt, dan voor de gist- fabrikatio noodig is, en dat met hop- preparaten niets aan te vangen is. Men zal zich herinneren, dat Gerhard in de Tweede Kamer te velde is getrok ken tegen het gebruik van graan voor de alcohol-industrie, op grond, dat, men de gist wel langs een anderen weg kan krijgen, doelende op de proeven in bak kerijen genomen met andere stoffen, die, behalve doelmatig, ook een aanzienlijke graanbeperking zouden geven. In de Delftsche „Fabrieksbode" wordt nu uiteengezet wat eigenlijk de nieuwe bakmethoden zijn. Zij werden reeds een halve eeuw geleden toegepast in Enge land, toen het gebruik van geperste gist in vele landen nog onbekend was. In hoofdzaak komen zij hierop neer, dat de hakker voor zichzelf een klein bc- slagje maakt van mout, bloem, aardap pelen, of andere zetmeelhoudende stof fen, waaraan wat hop wordt toegevoegd als steriliseerend middel om het beslag zuiver te houden. Deze beslagjes wor den óf met een' beetje gist, èf met het restant van een vorig beslag, dat reeds in gisting was, aangesteld, dan wel ge heel aan zich zelf overgelaten, waardoor ze op den duur in gisting overgaan, geïnfecteerd door 'gistcellen uit de at mosfeer. Het aldus gistende beslag wordt aan het deeg toegevoegd. En nu vertoonen de „hoppraeparaten", waarvan thans sprake is, een merkwaar dige overeenkomst met de reeds van vroe ger bekende hierboven beschreven be slagjes. De schrijver blijkbaar een alcohol- fabrikant wil er geen kwaad van zeggen, doch zegt er heimelijk veel goeds van. De hoppraeparaten hebben wel zoo veel waarde, dat de militaire autoriteiten zich reeds met dit vraagstuk vertrouwd maken en vele bakkers kennen het kunstje ook al. f Maar de minister schijnt 't nu ook jam mer te vinden', dat bij deze nieuwe pro- cédé's de alcohol verloren gaat en dat nu achten wij een zegen. Bepalen wij ons nu verder tol het aanstippen van de belangrijkste verkla ringen van den minister, verklaringen, waarbij ieder burger belang heeft en waarmede, ieder zijn winste kan doen, Des Minister's politiek is, dat geen korrel verloren gaat en dat het graan niet ten go'ede komt aan het vee en de zeer rijken door achterhouding. Wat de groote winsten, door de klei boeren gemaakt, betreft, de minister kan geen tweeërlei prijzen voor zand- en klei boeren vaststellen. Alleen door aanzien lijke verhooging van het cijfer 30 der Oor- Iogswinstbeiasting kan hier meer gelijk heid worden gebracht. Het buitenland baseert zijn graanleve- ringen op het huidige broodrantsoen. Daarom is het rantsoen nog niet ver minderd. Posthuma geeft de voorkeur aan aard appelpoeder in het brood. De aardappel fabrieken waren op het drogen niet in gericht. Aardappelmeel is bovendien voor verschillende industrieën onmisbaar. Werden vermicelli en maccaroni ge rantsoeneerd, dan zou dit neerkomen op V2 ons per 8 weken. Deze artikelen zou den dus worden weggerantsoeneerd. Het „ontbijtvoedsel" heeft geen voedingswaar de. Het bestaat uit resten van gemalen tapioca. Beschuit blijft op broódbons verkrijg baar. 'Over verdere verlaging van den meel- prijs voor de bakkers wordt nog overleg gepleegd. De rantsoeneering der koek- en ban ketbakkerijen zal niet verminderd wor den. De minister wil tarwemeel en haver vlokken aan suikerzieken verstrekken. Nederland voedt ook de geïnterneer den. De regeeringscommissarissen meenen, dat de nog te wachten hoeveelheden graan zullen strekken tot 1 Augustus. Na Juni 1917 geen aanvoer meer. De minister stelt in uitzicht: marga rine voor f0.50, mélanges van f0.85 en f 1.25 per pond; boter f 1.75 per pond. Het bak- en braadvet zal komen te vervallen, opdat het niet meer voor thee lichtjes -en als wagensmeer gebruikt worde. Boterrantsoem 35 gram per dag. Minder varkensvleesch door te weinig I krachtvoeder. Et zal varkensvoeder gefabriceerd wor den. De eerste levering eenheidsworst is bij den minister aangekomen, j De fabrikanten van manufacturen lieb- ben O.W. gemaakt, j Men verwacht grooter productie van naaigaren. Er komt een bepaald model schoenen tegen vaste prijzen. 1 Hulde aan het Kon. Nat. Steuncomité. Jlir. J. van Vredenburch te Tholen, die indertijd gesolliciteerd heeft naar het ambt van regeeringscommissaris in Zee land, doch als voorzitter der Z. L. M.' niet benoemd is, prees het werk van den heer Collot d' Escury en zou het betreuren, als deze dienstplicht moest ver vullen. Den heer Van Best is volkomen dé charge verleend. Posthuma heeft geen bezwaar de ge* meenten te ontheffen van de distributie- bijdrage van Vio- De Uroote Oorlog. Beknopt overzicht van den toestand. Lenin beeft de Russische sovjets yveten over te halen de overeenkomsten inlet de Centralen goed te keuren. Voorwaar een mooi succes voor dezen vredesman. Want de oppositie tegen het vredes verdrag was in den beginne niet gering. Het aftreden van Trotsky schijnt van niet den minsten invloed te zijn op. de positie van Lenin. Ondanks de verplaatsing van den zetel der regeering naar Moskou is .de macht der Bolsjewiki nog' niet verzwakt, eer versterkt door den steun van het congres der arbeiders- en soldatetfraden. Het verwerpen der gesloten verdragen zou als onmiddellijk gevolg hebben gehad, dat de Duitscbers den opmarsch hervat ten, en Petrograd bezet zouden hebben. Om voor dit geval voorbereid te zijn, hébben de volkscommissarissen den zietcl der regeering naar Moskou overgebracht. De uitslag der stemming van de Sov jets maakt nu voorloopig aan den strijd in het oosten en aan den opmarsch der Duitscbers een einde. Intusscben zetten de Celntralen hun opmarsch in de Oekraïne snel voort, on danks het hevige verzet op sommige punten. In de streek van Barkmatsj, ten N.-O. van Kiëff op den linkeroever van de Dnjepr, ontwikkelen zich gevechten, 'tegen groote afdeelingen, welke over zware ar tillerie beschikken. Na de bezetting van Odessa loopt de linie, welke de centralen innemen, Van de streek van Narwa aan de Finsche Golf, langs de z.g. Peipoes-stelling en de Welikaja, over de Duna naar de Be- resina en de Dnjepr, 0111 bij .Odessa aan de Z>varle Zee te eindigen. De guerilla houdt echter In verscheidene gedeelten van liet bezette gebied aan. Het gansche land van de operatie-basis tot aan het nieuwe gevechtstront moet verder gezui verd worden. Het behoeft geen betoog, dat Odessa den centralen geen windeieren legt Van meer beteekenis dan dit militaire succes, zonder veel militaire inspanning verkregen, zijn de economische voordee- len, die de Duitscbers verkregen heb ben en waarom Zij; op de eerste plaats hun opmarsch naar die havenplaats heb ben voortgezet. Hoe groot die voordeelen zijn is natuurlijk moeilijk na te gaan; het is niet bekend hoeveel voorraden! in Odessa lagen opgestapeld en wat daar van vernield js. Intusscben hebben de centralen ook een uitgangsweg in handen waarlangs zij de voorraden uit de Oe;- kraine kunnen wegvoeren. Een hoofdartikel in de „Irish Times" legt nauw verband tusschen de gelijk tijdige vorderingen der generaals Allen- by en Marshall (in Palestina en Meso- potamië). Marshali's doel is blijkbaar, om een sterk front ten N. en O. van Bagdad te krijgen en den voornaamsten opmarsch N.-W.waarts langs den Eufraat stroomop waarts te ontwikkelen. Zijn opmarschlinie en die van Allenby langs den Syrischen spooTweg, snijden elkaar ongeveer te Alep po, het knooppunt van spoorlijnen in Aziatisch Turkije. De legers van Allenby en Marshall zullen spoedig een nieuw politiek vergezicht in hel middenoosten .openen. Vlaandersn. De raad van Vlaanderen is in haar nieuwe samenstelling ontvangen door den gouverneur-generaal van België, die een voor de toekomstige oplossing van het Belgische vraagstuk belangrijke rede hield. Het Duitsche rijk zou bij en na liei tot stand komen van den vrede al hét mogelijke d oen, om de Vlamingen, inder daad tot een vrij volk te maken. De Vlaamsche zaak moet anders behartigd worden dan tot dusver. Nu reeds de middelen daartoe aangeven was een on mogelijkheid, maar wel konden de grond slagen voor die vrijheid reeds worden gelegd en wel vooral door het volk zelf, dat doqr den raad van Vlaanderen zal moeten worden voorbereid op de groote beslissing die de vrede zal brengen. Men weet, dat een partij1 in Vlaanderen dien raad het recht ontzeggen wil om namens liet volk op te treden en dit heeft kenbaar gemaakt in een protest aan den rijkskanselier. Dat echter de eer- stq onderteekenaar iemand is, die in Ant werpen in hechtenis werd genomen we gens aanhitsing tot werkstaking maakt het optreden dier partij1 niet krachtiger. Korte oorlogsberichten. De bewering, dat vergiftigde bon bons door Duitsche vliegtuigen op vijan delijk gebied geworpen zouden zijn, is eindelijk officieel van de zijde der Entente tegengesproken. Minister Cave heeft in het Engelsche Lagerhuis verklaard, dat zoetigheden, die mogelijkerwijs door vlieg tuigen uitgestrooid konden zijn, herhaal delijk waren onderzocht, doch dat deze geen vergift bevatten. Maandag 25 Februari zijn de gemeen ten St. Gliislain, Frameries en Dour, ge legen in de omstreken van Bergen, ver plicht een bepaald aantal jonge mannen te leveren, die moesten- te werk gesteld worden o niet meer in Duitschland, maar achter het Westerfronl. Onder de weggevoerden waren jongens van dertien en een half jaar. De stad Bergen moest 300 personen „leveren"; behalve enk.ee man ned waren het alle jongens tusschen 14 en 15 jaar. Uit het dorp Frameries wer den 74 man Opgevorderd. De bevolking in de provincie He negouwen is zeer beangstigd yaUwege het feit, dat ook de meisjes van 13 tot 15 jaar opgeschreven werden door de Duit scbers. N. R. C. Een sterke Duitsche troepenmacht heeft 12 Maart Abo (Finland) bezet en rukt het binnenland in. De Turken hebben het gehcele Ba- koegebied bezet. Een Wolff-beiïch't wijst er op; dat den Centralen vóór het begin van den laatsten opmarsch in het Oosten ongeveer 600,000 vierk. K..M. Europeesch grond gebied hadden bezet. Volgens een Reuter-bericht vernam de „Times" uit Tokio dat de buitenland se he aangelegenheden daar thans onder geschikt zijn aan de binnenlandsche po litiek. Het kabinet ris in partijintriges be trokken en zijn ontslag-aanvrage zal wel licht worden verhaast door een onlangs aan het daglicht gekomen schandaal op industrieel gebied. De staat van New-Yersey Heeft'een z.gt. „Werk of bromwef" aangenomen, vol gens welke iedereen verplicht is gedu rende den oorlog te werken, op straffe van naar de gevangenis te verhuizen. Een kamerheer van de Duitsche keizerin heeft met een kapitaal van 25.000 mark 111 9 maanden 4.630.000 mark vierdiend, door de leverantie van zakken aan het Duitsche legerbestuur. De woekeraar is voor liet geirecht gedaagd. Wolff seint een uittreksel van een ten zuidoosten van Tabure door de Duit scbers buitgemaakte Fransche legerorder, waaruit blijkt, 'dat er bijl het Fransche leger een bijzondere afdeeling voor de „stemming in het leger" bestaat. Gene raal Petain heeft de order onderteekend. Ei' wordt gezegd, dat de toenemende vre- desneiging en de verspreiding van revo lutionaire geschriften, met de titels: laten wij den vrede .afdwingen; aan het Fran sche volk, enz., krachtig zal worden tegen gegaan, if aar de geest van het leger er ■door wordt ondermijnd. Het grootste gedeelte van de Rus sische Zwarte Zeevloot bevindt zich te Odessa. Alle koopvaarders zijn naar Se- bastopol overgebracht. Reuter meldt officieel: Het hospi taalschip „Guilford Castte we.ru op 10 Maart zonder succes aangevallen door een duikboot aan den ingang van het kanaal van Bristol. Het schip, dat op de thuis reis was, voerde de Roode Kruis-vlag en had alle hospitaallichten aan. Later. Op de „Guilford Castle" wér den twee torpedo's afgeschoten. De eerste miste, maar de tweede trof de boeg. Hoe wel het sohip zeer' beschadigd werd, be reikte het de haven, waar a© vele aan boord zijnde zieken en gewonden veilig aan land worden gebracht. Keizer Wilhelm heeft den llden baron Von Randen Maihof te Mitau als voorzitter van den landsraad van Koer land volgend telegram gezonden: Met genoegen heb rik de mij namens den landsraad van Koerland toegezonden groeten ontvangen. Mijn hart is diep dank baar dat het mij gegund is geweest Duitsch bloed en Duitsche cultuur van den onder gang te redden. God zegene uw land. De Servische legatie te Londen spreekt met nadruk de geruchten tegen, die in sommige Londerische perskringen in omloop zijn, volgens welke Servië met zijn vijanden vredesonderhandelingen zou aankrioopen. De Servische legatie ver klaart, dat Servië trouw blijft aan zijn vrienden. Kapitein Archibald Roosevelt, de zoon van Theodoor Roosevelt, in in Frankrijk gewond. Hij heeft zijn arm ge broken en een verwonding aan zijn voet opgeloopen. Onlangs heeft hij het Fran sche oorlogskruis ontvangen. Het Deensche s.s. Eos, dat 25 Febr. uit Engeland met een lading kolen naar Denemarken vertrokken is, wordt sedert vermist. Prins Leopold van Beieren (de Duit sche opperbevelhebber in het Oosten) is ernstig ziek. Hij heeft longontsteking. Generaal Doennbadze, kommandant van Wladiwostok, heeft zelfmoord ge pleegd. In Oostenrijk worden de landstorm lichtingen 1867, 1868 en 1869 naar huis gezonden. Binnenland; Amerika en Engeland zullen onze schepen inpalmen. LONDEN. Uit. New-York wordt gemeld, dat de correspondent van de Assiociated Press te Washington verneemt, dat de Ver. Staten en Engeland een laatste ken nisgeving aan de Nederlandsche regee ring hebben gezonden, waarin wordt me degedeeld, dat tenzij' de hangende over eenkomst over het gebruik van schepen door de gealliëerden tegen 15 Maart wordt aangenomen, deze schepen door dé geallieerden in gebruik zullen worden ge nomen. Reuter verneemt, dat deze houding' der gealliëerden geen nieuwe vorm yan zee roof beteekent, doch dat de geassociëerde regeeringen vaii meening zijn, dat thans de tijd voor langgerekte onderhandelin gen voorbij is en dat zij stappen moeten doen om onverwijld een eind aan cfe zaak te maken en de ongebruikte dui zenden tonnen Ned. scheepsruimte voor de geallieerden beschikbaar te stellen. De gealliëerden hebben Nederland rantsoe- ,neering aangeboden voor zoover de we- reldschaarschte en de behoefte der ge allieerden zouden veroorloven, in ruil tqgen een aantal concessies van Neder land, waai-van het gebruik van schepen de belangrijkste is. En ofschoon het aan bod Nederland in staat stelde een zeer groote hoeveelheid graan en andere ar tikelen uit Amerikaansche en andere ha vens te verkrijgen en het tijdelijk door de Ned. onderhandelaars was aanvaard bleef de Ned. regeering na een uitstel van meer dan 2 maanden nog steeds in gebreke eenig antwoord te zenden. AMSTERDAM. In scheepvaartkringen ziet men den toestand donker in. Men acht het ondenkbaar, dat de regeeiïng den eisch der Entente zonder meer zal 'inwil ligen, doch men vreest, dat indien de Entente op haar stuk 'blijft staan, zij de scheepsruimte eenvoudig zal requireeren, zoodat .men zich, zij het onder protest, daarbij moet neerleggen. Inmiddels had men nog geen mededeeling, dat in ver band met den genoemden datum ,van he den ingebruikneming van Ned. schepen reeds zou zijn geschied. Hedenmiddag wordt te den Haag een bestuursvergade ring gehouden van de Ned. Reedersver- eeniging. De thee-distributie. Naar de „Leeuw. Ct." verneemt, zal snet ingang van 1 Mei a.s. weder een begin worden gemaakt met de thee-dis tributie. De Belgische grens. De „Grondwet" deelt mede> dat Woens dag a.s. de Belgische grens zal worden gesloten. Vervoer van groenten en fruit. Tot nader order zal het verbod van vervoer van goederen per spoor tusschen stations, gelegen in of nabij plaatsen tus schen welke een geregelde beurlbootdienst wordt onderhouden, niet van toepassing f

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1918 | | pagina 1