137 Dinsdag 13 Maart I III 8 33e Jaargang Staien-Gsssier&af. Groote Oorlog. Uitgave van d« Naaml. Venn. LUCTOE ET EMRRGO. gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goea: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkers: Oosterbaan Le Cointre, Goes. Niet het zelfde. Nederland sch Hervormd en C h r i s t e 1 ij k-H islorisch zijn niet hetzelfde. Lid zijn van de Nederl. Herv. Kerk brengt niet mee, dat men daarom per ss Christelijk-Historisch moet zijn of s.emi- men mioet op Christelijk-Historische can- didaten. Dit zal in Zeeland telkens weer moe ten hernnerd worden biji het bezoek a(.n de nieuwe kiezers; deze eenvoudige men- scb'en weten niet be.er of "het is toch maar zoowie gereformeerd is op kerke lijk gebied, is anti-revolutionair op staat kundig .gebied. De Nederlander beeft dezer da gen beweerd, dat dit de schuld van dr. Kuypeir is. Waj voor ons zoeken even wel d© oorzaak elders. Wij hebben op Tholen en in Westelijk Noord-Brabant meermalen onze voelhorens uitgezet. wij hebben daar herhaaldelijk ook uit den mond van ontwikkelde m n; hen uit drukkingen gehooid, die aan dyziei treu rige begripsverwarring voedsel gaven of er het gevolg van waren. In vele kringen heet de anti-revolutio naire partij de afgescheidene, of ook wel de doleerende; de Christelijk-Historische partij heet dan de Hervormde. Ook de liberale partij heeft aan dit doen post vatten van een valsche meening in dit opzicht medegewerkt. Befceind is dat de M i d d e 1 b u r g s c h e Courant onder een vroegere redactie onze partij, en vooral ons blad, met allerlei scheldnamen achtervolgde, als: calvinistisch, ultra-antirevo u ionair, chris telijk gereformeerd, donerend, a geschei den en dergelijk©. Datmoest de Christe nen, die niet met ons en toch ook niet met de liberalen meegingen, er wel toe bren gen, zichzelf in tegenstelling met ons nederlandsch hervormden te noemen. In West Noord-Brabant, mot name te Fijnaart, Willemstad, Klunlert, Dinlel- oord en Zevenbergen, waar geen politiek leven was en de naam Christelijk-Histo risch niet zoo vaak genoemd wer l, omdat men tegenover of naast de an -revolutio nairen toch altijd optrad als lid der Her- vormde Kerk, moest eveneens dei onder scheiding in Ned.-Hervormden en anti revolutionairen ingang vinden, en dan dacht men bij den naam „ant -revolutio nairen" natuurlijk aan „doleerenden" of iets dergelijks. In de Westhoek", orgaan voor Ipun- deri, Zevenbergen, Moerdijk, Zwaluwe, Fij naart, Standdaarbuiten, Willemstad en Din- teloord, lazen wij dezer dagen een polo1- miek waarbij op dit misverstand nog eens met nadruk gewezen werd. Zoo lazen wij in het no. van 9 Febr.: j,ln "de Ned. Herv. Kerk (te Willem stad) zijn twee k esvereenigingende Pro- testantscho Kiesvereeniging en de Chr. Historische Kiesver. eniging." Vermoedeljk word: mie. eers'g°noemdo een l.berale fciesvereenig ng bedoeld. De orthodoxe kerk^raadsleden z'n dan Christelijk-Historisch. In ditzelfde nornmier lazen wij: „De anti-revolutionairen één, de Ned. Hervn. waarschijn ijk zes zete's" (lëdoed worden zetels in den gemeenteraad van Fijnaart). De gevolgtrekk ng bhruit ligt voor d© hand, de Ned. Hervn 'kunnen n et tevens anti-revolutionair zijn. In een vo.gend nomrnier kwam een in zender hiertegen op. Hij; schreef o.a.: „Helaas is dit begrip n et al.een gang- bctar in. Fijiiiinrt, noGin h6t zit er bijiici ingeroesl bij het overgroot© deel van de bevolking van den Westhoek. De inwo ners van deze kerkelijk zoo reehznmee streek zijn pol.tiek nog zoo weinig ont wikkeld, dat zij, van partijen hoorend© spreken, alleen kunnen denken aan ker kelijke; nun geestelijk leven co'iceim roert zich zoo uitsluitend daaromheen, dat zin zich geen partijen los daarvan kunnrn voorstellen. „Zien we nu eens wat verder om ons h-een, dan dit kleine kringè je. „Ga no. HoLandsch D en o.er n vindt in Numansdorp een a.n i-.evolut ona re kicsvereenigmg, waarvan biet bestuur voor 5 uit Ned. Hervn. bestaat. „La na de hoofdmannen der A.-R. partij en pi]1 tientallen zlijin ze aan te wijizten, de Ned. Hervn., die voorgaan en leiding geven ui de partij; in het dageüjksch bestuur van het Centraal Comité, Waan de uit drie leden, hebben zitting Van der Voort van Z.„p en Duymaer vaa Twist, berde Ned. Herv. „Daartegenover: Jhr. Mr. A. F. de Sa> vorntmi Lohmam jgeire-voorzitter van de at if i,1,®' ls Gereformeerd; in de Nederlander hiet orgaan van de Ohr.- xlist. partij, .zijn minsteais twee Gerefor meerde prcdkanlen vasie medewerkers In de Rotterdam m e r klSe Sr dagen een Ned .Herv. pred.kant, die in de politiek anti-revolutionair is, dat ook *De Zeeuw VERSCHIJN! JSLKEN WES&MG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden itr. p. post ïl.W Losse nummars-0.QS, Prijs dor Advertentiën: 14 regels f 0.80, iedere regel meer 20 ot. 3-maal wordt 2-maal berekend. Biji abonnement voordeelige voorwaardon. Bewijsnummers 5 cent. in tzijn gemeente met dat „anti-revolutio nair zijn gereformeerden en Chr.Histo- riscli zijn nederl. hervormden" wordt ge propageerd. Nu geschiedt dit, althans in onz;e om geving, niet door de leiders, dus gaat 't daar niet tegen. Edoch het is een stil zwijgende cond tie bij velen geworden in den loop deis tijds; en wij zouden met durven beweren dat a,ile predikanten, al thans onder de ouder n. de. e verkeerde voorstell ng hebben wt-ers aan. Op sci.ool- geb.ed althans zeker niet. Immers, noig zijn er in Zeeland Nederl. Herv. predi kanten tegenstanders van een „afgeschei dene-" school. Ook op schoolgebied toch heerscht dit misverstand. Een Christelijke sshoo', waarvan 'tbetu r gereformeerd is, ho- r den wij wel eons betitelen ais een anti revolutionaire school, do anrlc-re, door Hervormden gesticht, heet e dan de Her vormd®. Do pers kan op dergelijke vergissingen niet altijd de aandacht vestigen. Hel is voor hare lezers weggelegd deze malle misvatting te bes rijden. In particulier gesprek, in de vergade ringen van kies- en s hoo.veieemg ngen, kortom overal waar he,t pas geeft, be hoort dit te geschieden. Van nu af z'ij iedere anti-revolutionair teen propagandist, in den dic-nst der waar heid. Der waarheid," waartoe ook behoort de juiste keuze van partijnamen o>p staatkun dig gebied. Ook in Brabants Westhoek. Tweede Kamer. De dag der anti's.— Niet zonder kritiek. - Toch een andere con clusie. De minister aan het 'woord. Gisteren was het de dag; der anti's. Ziet maar 1 Beumer vervolgde zijn Vrijdag afgebro ken rede. De Monté Ver Loren maakte eenig© korte algemeene opmerkingen. Van der Voort van Zijp .voegde aan het gesprokene woorden van waardee- ring voor den minister toe. En ook Rutgers gif een voorbeeld door zijn verklaring, dat hij ten einde toe zou medewerken, om denzellden middag de beraadslagingen in eersten termijn te doen afloopen, dat hij1 slechts enkele opmerkin gen zou maken en veel van hetgeen bij voornemens was te zeggen, achterwege zou laten. Allen demonstreerden dus du'delijk hoe Uien zijn klachten en wenschen aan de voeten des ministers kan nederleggen, zonder mede te doen aan de ergerlijke verspilling van den nationalen tijd. De houding der anti's nu komt hierop neer; niet in verandering van stelsel en heenzenden van minister Posthuma is heil gelegen, maar in verbetering van het bestaande stelsel, in bestrijding; van de fouten. Nu moet men niet denken, dat onze afgevaardigden slechts lof hebben voor de levensmiddelenvoorziening. Verre van dat. Ze hebben onverbloemd over menig' ge brek in de distributie en ip. 's ministers geheele beleid gehandeld. Volgens Beumer zijn er b.v. groote mis grepen begaan in de brandstoffenregeling en moef de gehee'e crisisdienst worden gereorganiseerd in den geest als de Wijckerslooth had aangegeven. De Monté Ver Loren wraakte vooral het gemis aan ambtelijke corre theiti, dat de nieuwe diensten kenmerkt, terwijl van der Voort van Zijp de B eta en de turf- voorziening kritiseerde, en Rutgers op kwam .voor .krasse maatregelen der re- geerin-g tegen de onredelijke winstmake rij, kettinghandel genaamd. Beumer beeft de. roode heeren flink aangepakt, doch Rutgers niet -minder kras. Hij deed o.m. uitkomen, dat de de monstraties fcooral dienden voor de so cialisten om in goede verstandhouding te blijven met het „revolutionnaire sen timent", dat men geregeld prikkelt. Aan- gezien men zich aan dat sentimem onder- j g'eschikt maakt, is en blijft de democratie een gevaarlijk avontuur, dat de neiging 1 heeft naar n euw-Ru sin.he toestan 'en te voeren. Goed gezien was het van dezen afgevaardigde, in dit verband te wijzen op die ai'bei Iers, die zich van gevaar lijke demonstraties onthouden en daar door groote zelfbeheersching toonen. Met name wees Rutgers ojp' de we'geslaagde vergadering, Zaterdag in Den Haag ge- houden door de „permanente commissie'' uit de „Christelijke en Katholieke arbei dersorganisaties. Hoeveel meer bezonnen heid en zelfbeheersching, die geloovige arbeiders toonen, des te meer re.ht heb- ben zij, des le grooter piich, is het voor de regeering, dat men van hun verlan gens kennis neme. Beumer, zeiden wij1, wraakte de misstan den op het gebied der branJstoifenrege- ling- Er zitten, sprak hij1, in de leiding alleen personen, üie annex zijn aan de groot industrie. Ongelijkheden als de prijs van 22 gulden voor de gro.ot-industrie, 40 gulden voor de klein-industrie komen voor. Hoe de distribut.ecommiss.es moe ten werken, is onzeker dhar zij geen leidraad hebben, zoodat zij in verschil lende plaatsen heei verschillend optre den, Ook regeeren zij in volkomen wil lekeur, daar zij uen een .voor 10 gu.den turf toewijzen en den ander eenzeLde brandwaarde aan anthraciet voor f 2.50, zonder dat er eanige grondsiag is voor dat verschil. Doch, zou riien trots dit alles de verant woordelijkheid op zich dunton nemen, om den minister weg te jagen, terwijl men weet, dat het onmogelijk was een z.,g. crisis-minister te vinuen? Ook de heer Snoe.ck rienkemans (c.-b.) drong aan op verbetering van het stelsel. De leuze van "de "geheeie rechterzijde schijnt deze te zijn: weg: mfe; de tal- looze commissies en daarvoor in de p.aats persoonlijke veraniwooraelijvheia. van hoofden van. verschiLeaue crisisdiensten. Dézen kant nine, het uit. Van de liuksche heeren voerden nog het woord Teenstra, de Jong en Niex- strasz. 'Nieuwe gezichtspunten openuen zij niét. Eindelijk is zoowaar de minister nog aan liet woord gekomen, dank zij na tuurlijk de beknoptheid, waarmede de rechtsche sprekers liun standpunt ont vouwd hebben. De heer Poslhuma begon mei zich tot den, heer van Beresteyn te wenden. Het doet hem leed, dat hij aan een woord van waaideering van betoonden ijver niet kon toevoegen een woord van waardeering voor den inhoud, den we- tenschappelijken zin en het gemis aan vooringenomenheid, die naast ijver en in spanning nooaig Zijn voor de beKrouiag v.an het werk. In het Verslag van de Commissie van Rapporteurs kom'en zuke guinea woorden voor over het karakter der bespre,vincen tusschen de Kamer en de Regeering. Er wordt in dit Verslag opgemerkt, dat niet alleen de waarneid, maar de geuee-.e waarheid moet woruen gezegd en dat de schriftelijke geuaohtenwis. eling niet mag worden opgevat ais een sLrijd tus schen vijandige partijen maar moet die nen om tot overeenstemming te komen. Waar de heer van Beresteyn, voorzit ter is van de Comm.ssie van Rappor teurs, daar meende Z.Ex. te -mogen ver trouwen, dat attiians deze rede zou s-.aan in het teeken van die guiden woorden, en den geestesadel van het Parlement zou doo-nen. Hij betreurde, dat d.e rede niet beantwoorut aan nez-e eischen. verder kwam hij niet meer, doch hel laatste woord is hierover nog niet geuit. De strijd in Finland. Het Finsch groot-hoofdkwartier meldt uit Wasa d.d. 9 Maart: Op het Satakunta-front hevige gevech ten. De vijand concentreerde aanzienlijke strijdkrachten uit Björneborg. Karelen-front: Bij Ahove duren dag en nacht de bloedige gevechten voort. On danks hun geweldige verliezen werppri de Russen steeds nieuwe troep en in hei vuur. Volgens een telegram aan „Politiken" nemen de gruweldaden der roode gardis ten in Zuid-Finland dageiijks toe. In den nacht op Zondag werden te Wasa op den openbaren weg weer eenige moorden begaan. Te Helsingfors schoien de roode gardisten tegelijkertijd 3 broers neer. Te Bankt Michel werden uit den trein 6 lijken geworpen. De roode garde gaat thans methodischer te werk, als tot nu toe het geval was; zij keeren zich nu tegen de meer intellectueele klassen, vooral ook tegen de geestelijken en rijken. Taft over den volkerenbond. Taft, de ex-president der Vereenigde Staten, heeft in antwoord op een enquête inzake verschillende plannen betrefiende den volkerenbond o.m. het volgende ge schreven: Een succesvolle uitwerking van het plan van een volkerenbond hangt allereerst af van de overwinning op den keizer aan het Westelijk front. Alle ener gie der volkeren moet daarheen worden geconcentreerd en wij moeten de noqdige voorbereidingen treffen. Wij hebben twee drie jaar oorlog voor de borst, wij kun nen een leger leveren van 5 millioen man en wanneer onze schepen gebouwd zijn zullen wij onze mannen over bren gen. Met dezen kunnen wij den oorlog winnen. Dan zullen alie na.ties, ook het Duitsche völlc, in staat zijn zulk een volkerenbond te stichten. Van verdere de batten met Duitschland of Oo tenrijk is geen heil te verwachten. Slagen zijn, wil len wij een duurzamen vrede bekomen, de éénige, thans mogelijke argumenten. De landing der Duitschsrs op Aland., Naar het Stockholmsch blad „Dagens Nyheter" meldt, heeft de Finsche regee- ring, in verband met de Duitsche Aland- expedttie de volgende proclamatie uitge vaardigd De landing der Duitschers op Aland geschiedt, evenals hun operaties op het vasteland, met goedkeuring der Finsche regeering. De opperbevelhebber der troe pen der Finsche republiek heeft aan de regeering medegedeeld, dat wij, sinds wij de wapens opnamen, door eigen kracht den strijd t<§;ea Russen en foode garden hadden kunnen voortzetten. De talrijke gewelddaden in Zuid-Finland en de levensmiddelennood der bevolking, alsmede de dageiijks uit Rusland aan komende bolschewikibend-en hebben ech ter de regeering genoopt, tot welzijn van het land, gebruis te maken van een machtigen vriend. In Uungchland's vredesvoorwaarden aan Rusland staat ook de bepaling, dat de Rus ische troepen en de bolschewiki uit Finland moeten verwijderd worden. Deze bepaling wil Duitschland kracht bijzet ten .Duitschland duldt niet, dat de RuoSi- sche soldaten, als burger verkleed, in Finland strijd voeren en steunend op de horden der roode garde de bepalingen van het vredesverdrag ontwijken. Korte oorlogsberichten. Gisternacht is een luchtaanval on dernomen op de stad Napels. Ih het ge heel werden een twintigtal bommen ge worpen, welke bijna allen de bewoonde centra troffen. Militaire schade werd niet aangericht. Er zijn onder de burgerlijke bevolking eenige slachtoffers te betreu ren, o. a. zeven personen uit het ge sticht der zuoterkens. Het volle bleef over al rustig. De hulpdienst funclionneerde uitmuntend. De Duitsche eerste luitenant-vlieger Buddeck is in een luchtgevecht gesneu veld. In officiëele kringen te Washington is men van meening, dat de Vereenigde Staten zuhen aandringen op volledig her stel van het koninkrijk Roemenië, als een der voornaamste vrede.,voorwaarden. Om het verdelgen van voor de nü- talre postduiven s hai elijke roof ogels te bevorderen hoeft ',.e Kommandeerende' gé neraal van het ide legerkorps te Mun ster voor het in everen van de Klauwen van ©en valx 7 Tnarx en van een spe wer of een havik 5 mark pTe.nie u.tgeloofd. De heer Bardas, ing meur, heeft te Weenen een lezing gehouden over he, verkeer in de lucht na den oorlog. Hij stelde zich voor, dat er dadelijk na. he. sluiten van den vrede een verbinding Hamburg Berlijn Weenen Con- stantinopel tot stand zal kunnen komen, die de hoofdader ,van het luchtverkeer der .middellijken zal worden. De Engelsche bladen bee'den om te laten zien, da,t de vors elijke familie niet anders behand ld wordv da i ande e stervelingen, de vleeschkaarten van den koning en de koning n af met de onder.ee- ken.ng-van de houders In Belg worden thans al'e bron» n klokken, zwaarder dan 10 K.G., en aLe tinnen orgelpijpen o, g ëissht. De „Figaro" bevat een b ief van den Paus aan Geoffroy de Grand maison, président der „Sooiété de b tl ogrttpliie'". Het blad haalt de vo'gende zin.nede er uit aan: „De hartstocht van verove i g ein onderwerping, 'die den oorlog deed ontstaan, werd nog verergerd door de wreedheid en den langen duur, die leidde tot het wegnemen van al.'e maat van rancune, den hapt en den wenszh naar wraak". In Amer'ka zullen ode eigendommen van den Duitschen Keizer, van Beth- mann Hollweg, vun de Pruisis he jon kers en de Lui srhe regeering openbaar verkocht worden. Bij den jongsten vliegeraanval op Parijs zijn 23700 kilo bommen gewor pen. In 'Oostenrijk begint de zomertijd 1 April en eindigt 29 Sept. om 3 uur 's ochtends. i I i i Té Berlijn wordt tegengesproken, dat prins Oscar van Pruisen als vdrst van Finland uitgekozen is. In den Rijksdag is het voorstel tot een nieuw crediet van 15 milliard inge diend. De Duitsche Keizer heeft, naar de Lokal-Anzeiger meidt, generaal-veldmaar- schaik von Eischhorn van het opperbevel hebberschap over het tiende leger (dat in Rusland opereerde) ontheven. Een vijf.igtal bekende Noren hadden |op 1 Maart te Kristiania een vergadering, waarop besloten werd tot de oprichting van een maatschappij voor luchtvaart- reederij, met het doei: geregelde lucht vaartverbindingen tot stand te brengen, deels in het binnenland van Noorwegen,, deels ook met het buitenland. In andere landen zijn dergelijke maatschappijen reeds opgericht en Noorwegen acht het een eerezaak daarbij niet achter te blijven, te meer, daar het een eervolle traditie ter zee heeft en dus ook op het gebied der luchtvaart zijn reputatie hoog. wii houden. j Uit Mesopotamia wordt officieel ge- meld: Het Turksch garnizoen van Hit zette zijn terugtocht voort en heeft thans j steking genomen te Khanbaghdadi aan 1 den Euiraat 22 mijlen boven Hit. Tijdens den terugtocht werden de Turken door onze vliegers, die soms tot op minder dan 100 voet daalden, met bommen en machinegeweer-vuur aangevallen. Hen vij and werden zware verliezen toegebracht. Reuter verneemt uit Peking: Na het terugtrekken van Semenoffs kozak ken naar een positie dichter bij een MandsjoenjoClren post op Chineesch grondgebied, beschouwt China deze actie als een oorlogsdaad, daar de macht van Semenoff beschouwd wordt als te zijn de vertegenwoordigster van de voorloopige Russische regeering, welke door China erkend werd. De kozakken zijn gearresteerd en de leiders der Bolschewrki werden ontwa pend. De Bolschewiki-leiders te Irkutsk hebben aan de Chineesche autoriteiten van de Mandsjoerijn,che grenspost ge seind, dat zij geen onvriendelijke bedoe lingen hebben jegens China en dat zij alieen den rebel Semenoff aanvallen. China antwoordde, dat China's betrek kingen met Rusland ongeschonden wa ren, maar dat het niet in staat was Se menoff als een rebel te beschouwen. Het Kamerlid van Beresteyn en burgemeester o 11 ot dEsc.ury. liet bij de Tweede Kamer ingekomen schrijven van den heer Jhr. van Bere steyn betreffende een bezoek door hem ontvangen van den heer Coliot d'Escury, burgemeester van KloosterzanJe, luidt als volgt: Den Haag*, 11 Maart 1918. Den Heer voorzitter der Tweede Kamer. Ik heb de eer U.H.E.G. meue te doelen, dat ik naar aanleiding van het door mij in de zitting' van 27 Februari 1918 ge sprokene met den heer C.0I10I d'Escury op diens verzoek een conferentie haü. Het standpunt door den heer Collot d'jSscury ingenomen ten opzichte van zijne door mij gereleveerde en afgekeurde houding kan "het beste worden weergegeven door het „volgende relaas Notulen üer conferentie op 3 Maart- li uur ten huize van den heer Van Be resteyn, tusschen de heeren Coliot d'Es cury en Van Beresteyn. De heer Collot d'Escury deelt mede, dat in het relaas van 27 Februari 1.1. in de Twéeue Kamer gegeven door den lieer Van Beresteyn omtrent den landstorm plicht van zijn zoon, naar zijn oordeel van corruptie geen sprake kan z.jn, omdat eerst dan zulks het gevai zou zijn geweest, indien de burgemeester met opzet die mededeeiing aan den Minister van Oorlog (zie circulaire van 10 iVIaart 1916) had achterwege gelaten, terwijl hij verklaarde deze circulaire niet te hebben gekend. Het voorloopig buiten otproeping laten was geen misbruik van gezag naar zijn oor- ueel, omdat dit krachtens het Landstorm- besluit moest geschieden. Overigens ont kende hij met de feiten zooals d.e waren medegedeeld in de Tweede Kamer, onder toevoeging, dat hei Landstormbèsluit was nageleefd wat betreft het invul.en van de kolom krachlens art. 15, door den keuringsraad. In 't bijzonder erkende de heer d'E. dat hij op 0 November, mede werkende aan de aanstelling van zijn zoon, wist, dat zijn zoon landstormplich- tig was. De heer Van Beresteyn, een en ander vernemende, verzocht omtrent de nieuwe punten schriftelijke bevestiging te ontvan-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1918 | | pagina 1