No 132
Woensdag 6 Maart 1918
32e Jaargang
M
Be tlroot© Oorlog.
Sfaten-Generaal.
Binnenland.
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO.
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. F. DHÜIJ L. BURG.
Drukkers:
Qosterbaan Le Cointre, Goes.
'i rin ii ini'in wnineiiiMnMim» w»
De Zeeuw
Seiaagen.
De Evenredige Vertegenwoordiging
heeft in velerlei kringen levendige be
langstelling gewekt voor eene noodzake
lijke vertegenwoordiging hunner belangen j
in de Jweede Kamer.
Een belangstelling, welke de eerste ja
ren well zlal doorwerken bijl de, totnogtoe
nog steeds getrapte, verkiezing van leden
der Eerste Kamer.
Dait zal volgend jaar bij de verkie
zingen voor de Provinciale Staten wel
aan den dag komen.
Natuurlijk niet in zoo'n erge mate als
bij de aanstaande Tweede-Kamerverkie
zingen.
Immers in de Provinciale Staten zijn
boeren, burgers en buitenlui ongeveer in
alle provinciën tamelijk wel naar genoegen
vertegenwoordigd.
Toch! zal 'zich bet verlangen naar belan
genvertegenwoordiging ook daar wel open
baren.
Voor de Tweede Kamer traden reeds
de Landbouw, de Arbeid, biet Onderwijs,
de Politie, de Post- en Telegrafie, de
Vermakelijkheden, de Onderofficieren, de
Vereenvoudigde spelling, de Politiek-neu-
tralen, de Anti-oorlogsmannen, en boven
deze allen staande de Oeconomischë
Bond, naar voren.
Eer Mei in h'et land is, zullen er nog
wel meerdere vogels van diverse pluimage
hun politiek ei hebben uitgebroed. De
fcandidatenlijsten zullen het wel uit
wijzen.
Tegen het opkomen van al dergelijke
groepjes behoort te worden gewaar
schuwd.
In 'de eerste plaats omdat in alle par
tijen de belangen van deize verscheidene
kringen niet uit biet oog verloren woïden.
In 'de tweede plaats omdat de nuenschen
gevaar loopen teleurgesteld te worden.
Het is gebleken dat één man, die een
bepaalden kring voor zïjin rekening nam,
weinig of niets vermocht tegenover de
meerderheid. En ook dat de leden der
verschillende 'partgen, bijl de verdediging
van cle verschillende belangen van deze
grootere of kleinere kringen, veel meer
vermochten, door hun actie in de partij
waartoe 'zij behoorden.
Dit voor wat de partijen in het alge
meen aangaat.
En wat de anti-revolutionaire partij aan
gaat, zij er aan 'herinnerd, dat het ger
vaar van uit den band te springen, wijl
bét groote beginsel door haar steeds is
hoog gehouden, dat de Tweede Kamer
niet js een Kamer van Belangen, maar
een politieke partij;, die aller belang te
behartigen heeft, daar niet zoo groot is.
Bovendien heeft onze partij steeds reke
ning gehouden met de belangen van het
volk in al zijn rangen en standen, en
bij het naar voren treden van de groote
belangen van .Onderwijs en Arbeid en
Kleine luyden gezorgd voeling te houden
met de verschillende klingen en hunne
voornaamste pleitbezorgers, en waar irn-
mer mogelijk aan deze laatsten een plaats
bezorgd in ons Lagerhuis.
V Zoo kwamen mannen als wijlen Talnia
en Van VI,et, v. d, Molen en wijlen
Oosterbaan naar voren; en Zoo kregen
ook de zedelijke belangen van Leger en
Vloot onze .Oost en West, van ouds in
Keuchetnius en v. d. Hoop; later in Iden-
öurg en Cothjjn, en nog steeds in Duymaer
van Twist, v. d. Voort van Zijp en
tooheurer hunne trouwe verdedigers.
En zoo zal 'took straks weer gaan
Voorzoover zij zich verkiesbaar stel
len, zullen dergelijke specialiteiten weer
of voor 'teprst worden candidaat gesteld
en in, de Kamer ook voor de speciale
onderwijs-, landbouw- «n arbeidsbelangem
H e t V a d e r 1 a n d be vatte dezer dagen het
volgende ljjstje van partijen en groepen,
die dezen zomer om de 100 Kamerzetels
zullen vechten:
1. Liberale Unie.
2. Bond van Vrij-Liberalen.
3. Vrijzinnig-Democratische Bond
4. S. D. A. P.
6. R.-Kathölieke Staatspartij.
6. Antirevolutionnaire partij.
7. Christelijk-Historische Unie.
(Deze partjjen zijn thans in de Kamer ver
tegenwoordigd.)
Verder:
8. S. D. P.
9. Bond van Christen-Socialisten
l0- Plattélandersbond.
11. Economische Bond.
12. V. D. W. (Verbond tot democratiseering
der weermacht.)
13. Politiemannen.
li. Postambtenaren.
16. Neutrale Partij (amusementspark,
16. On erofficieren.
17. S. P. (Socialistische partij, zonder D
of A.).
18. Algemeene Staatspartij.
19. Unionisten liga.
20. Christelijk Sociale partij.
De groep van mr. S. Van Houten, onder de
leuze Vrijheid en Recht, heeft 't reeds afsre-
legd
opkomen, doch niet als specialiteiten bui
ten eenig partijverband, maar als leiden
hunner .partij.
Niet Smeenk apart als werkmians-, of
Colijin als landbouw-, of Scheurer als
Javanenvertegenwoordiger, of v. d. Molen,
Brants en Wirtz als onderwijs-spieciali,-
liteit, maar als leden van het partij-
orgaan, als anti-revolutionaire mannen,
die hunne krachten wijden aan 't belang
van allen; met aanwijzing, natuurlijk, van
elks bijzondere taak, overeenkomstig aan
leg, roeping en arbeidsmilieu, waaruit
zij getogen zlijn.
Als altijd zal het nu ook weeir zSjnj
de besten y.oorop.
Beknopt overzicht van den toestand.
Ook Roemenië meet tie door de
Centralen voorgestelde harde vredesvoor
waarden reeds aangenomen hebben;
Het schijnt bereid tot groote offers,
opdat het maar gauw evenals Groot-Rus
land „in vréde en vriendschap" met de
Centralen mag leven.
Gisteren seinde men ons tenminste,
dat de leider der. Bulgaarsche delegatie
te Sofia in de Sobronje verklaard heeft,
dat de Roemeensche regeering besloten
heeft de vredesvoorwaarden te aanvaar
den, inhoudende den afstand der Do-
broed s j a aan Bulgarije, rectificatie der
Roemeensch-Hongaarsche grens en belang
rijke oeconomische concessies.
Roemenië moet wel zwaar boeten voor
zijn deelnemen aan dezen oorlog. Men
kan zich indenken, met welke dank
bare gevoelens de Roemeensche re
geering vervuld is jegens de oude bond-
gënooten, die het zoo wreedelijk in 'den
steek gelaten hebben.
Later zal ook blijken of deze vrede een
duurzaam karakter krijgt.
De soc. dem. Vorwarts zegt, dat, als
de oorlog in het Westen op dezelfde
wijze moet eindigen, als in het Oosten
is geschied, Duitschland na afloop in een
nog vijandelijker wereld zal staan, dan vóór
het den oorlog begon.
Er is wel iets van waar,
De ijzeren vuist bleef tot het laatst
toe den toon aangeven.
Van een inkeer, van een de overhand
krijgend gevoel van menschelijkheid, van
een verootmoediging geen sprake
Japan schijnt nog' niet af te zien van
zijn plannen tot interventie in Siberië,
ofschoon toch de Duitsche opmargch ge
staakt is.
Mogelijk zal bij de Russische delegatie
de hoop om door een spoedig ondertee
kenen van het vredesverdrag: aan Japan
het voorwendsel te ontnemen om in Si
berië in te grijpen, een factor van be-
teekenis zijn geweest. In dit geval echter
hebben de Russische heeren al weder
getoond een slecht inzicht te hebben in
de politieke toestanden.
Het vredesverdrag heeft de besprekin
gen over het ingrijpen van Japan, naar
het schijnt, geen oogenblik vertraagd. Naar
de „Daily Mail" weet te melden, zon
den de onderhandelingen binnen 24 uur
ten einde gebracht worden. De gezanten
van de geallieerden zouden waarschijnlijk
een gemeenschappelijk verzoek aan Japan
richten om zoo vriendelijk te zijn in
Siberië de belangen van de geallieerden te
beschermen. En aan zulk een uitnoodi-
ging zal Japan natuurlijk allerminst kun
nen weerstaan.
Terwijl de „operaties" in groot-Rusland
door de onderteekening, van het vredes
verdrag tot staan zijn gébracht, wordt
de actie door de centralen in de Oekrai-
ne.,e? de randstaten ondernomen ter „be
vrijding" en „steun" van de bevolking
tegen 'het maximalistische gevaar, nog
voortgezet en zelfs verder uitgebreid.
Ook in Finland zal Duitschland gehoor
geven aan de „roepstem" van het Fin
se he volk en dat volk ter hulp komen
tegen de verschrikkingen van de roode
garden, die door hun optreden al zeer
fraai in de kaart der Duitschers spelen.
Volgens te Stockholm ingekomen be
richten zijn. op 27 Februari in Helsing-
tors vier kruisers van Reval aangekomen.
Ter bescherming' van den raad van ar
beiders in Helsingfors heeft de marine
besloten, tot oprichting van een roode
vloot, die onafhankelijk van den Duit-
schen en Russischen vrede verder wil
strijden.
De „Vossische Zeitung" verneemt uit
Kopenhagen: De in Wasa aangekomen
correspondent van „Berlinske Tidende"
deelt mede, dat in het algemeen gespro
ken in Finland de 'kalmte terug is ge
keerd. Generaal Mannersheim, die al over
75000 man beschikt, is van plan een aan
val in grooten stijl te doen, die spoedig
kan worden verwacht. Talrijke vrijwilli
gers bieden zich van alle kanten aan ea
ze worden met grooten spöed militair op
geleid.
Da vreds met Rusland.
De (delegaties der Duitsche, Oostenlrijk-
Hongaarsche, Bulgaarsche, Turksche en
Russische regeering bij de vredesonder
handelingen in Brest-Litofsk zijn na onder
teekening van het verdrag, deels Zondag,
deels Maandag vertrokken. De Russische
deputatie reist over Dunaburg en Ples-
kau.
Van de Duitsche delegatie vertrekk'eni
Excellentie Kriege (van het ministerie van
buitenlandsche zaken), directeur Schrllder
(van het ministerie van financiën), de
geheime legatieraad von Stockhammern,
de legatieraad Gans naar Boekarest, waar
zich staatssecretaris von Kühlmann reeds
bevindt.
De Keizer heeft een telegram aan v.
Hindenburg gezonden naar aanleiding
Van het 'tot stand komen van een vrede
met Rusland. Daarin dankt hij den veld
maarschalk en generaal Ludendorff voor
hun prestaties, waardoor de grondslag
gelegd werd voor de latere successen
ien de mogelijkheid werd geschapen omj
het Russische leger tot den verderen)
terugtocht te dwingen.
De onthulling van Pichon.
De Norddeutsehe besluit, blijkens een
nader ontvangen telegram, haar opmer
kingen naar aanleiding van Pichon's re
devoering in de Sorbonne met er aan
te herinneren, dat de Duitsche regeering
bereid was geweest ook andere wegen
te beproeven, wat uit het volgende zou
blijken: Nog op 'tlaatste oogenblik scheen
zich op 1 Augustus de mogelijkheid in
de door den Duitscben gezant te Londen
naai- Berlijn overgeseinde mededeeling van
Sir Edward Grey voor te doen, dat Frank
rijk onzijdig zou blijven als het achter
wege blijven van een Duitschen aanval
op Frankrijk kon worden beloofd.
De Duitsche regeering verklaarde zich
dadelijk daartoe bereid, ingeval Engeland
met zijn strijdmacht voor de onvoorwaar
delijke onzijdigheid van Frankrijk borg
stond.
Het voorstel bleek echter nog' denzelfden
dag op een misverstand te berusten. De
Fransche onzijdigheid lag niet in het plan
der Entente. Frankrijk wilde ze niet en
Engeland stak .geen hand uit ze te ver
wezenlijken.
Korte oorlogsberichten.
In een munitie-fabriek in Zuid-
Wal es heeft een lichte ontploffing plaats
gehad, waarbij twee personen werden ge
dood en 4 gewond. De materieele scha
de is onbelangrijk.
Roosevelt heeft gisteren het Zie
kenhuis verlaten. Hij heeft echter zijn
gezicht en gehoor aan den linkerkant
verloren.
Het Engelsche stafcommuniqué uit
Palestina meldt: Enkele patrouillegevech
ten ten 0. en ten N. van Jericho. Van
Zaterdag tot Zondag zijn de "Engelsche
troepen ten 0. van den weg Jeruzalem
Nablus over eeu front van 12 mijl tot
een diepte van 3 mijl voorwaarts gerukt
zonder sterken tegenstand te ontmoeten.
Een vijandelijke vliegmachine werd neer
geschoten in onze linies bij Rautieh. De
bestuurder en de waarnemer die beiden
gewond waren, zijn gevangen genomen.
Uit Londen wordt gemeld, dat er
bij de opening van den luchtpostdienst tus-
schen New-York en Washington in April
a.s. nieuwe postzegels Van 25 cents zul
len worden uitgegeven. Dit bedrag zal
tezamen met -bet gewone porto de brief-
kosten voor den luchtpostdienst op 27
cents brengen.
Aan een Wolffbericht over den toe
stand in Rusland ontleenen wij, dat de
Engelschen bij honderden Petersburg ver
laten, terwijl daarentegen tal van bolsje-
wiki uit Reval naar Rusland terugkee-
ren.
Té Petersburg betoogen de revolutio
naire socialisten, de anarchisten en de
communisten vóór den oorlog. De revo
lutionaire socialisten verlangen, dat de
regeeringsmacht aan de Rijksdoema zal
worden overgedragen. De anarchisten vor
men oorlogsbataljons, welke zwarte vaan
dels meevoeren. Het algemeene congres
der bolsjewiki komt den 5en Maart bij
een. Jïïet eerste punt van de agenda is
de herziening van het partijprogram. In
de zitting van den R. van A. en S. werd
Vrijdag 1.1. een voorstel tot gedeeltelijke
inbeslagneming van het burgerlijke ver
mogen ten gunste der arbeiders- en sol-
aatenraden ingediend.
De oorlogsuitgaven van Amerika, ge
durende de korte maand Februari bedra
gen 1.002.878.608 dollars, waarvan 325
millioen dollars aan de bondgenooten is
l geleend. In Jan. en Dec. is onderscbei-
denlijk 1.090.000.000 en 1.105.000.00 dol-
j lar uitgegeven.
I Té New-York wil men geen beurspa-
niek meer. Het bëursbestuur heeft ver-
boden 'om sensationeele oorlogsberichten
in omloop, te brengen. Een incident heeft
tot dezen maatregel aanleiding gegeven.
De Volksraad in Kaapstad heeft met
59 tegen 19 stemmen een post goedge
keurd om soldaten, die uit den oorlog
terugkeeren, land ter kolonisatie te ver
schaffen.
Het departement van oorlog der
Ver. Staten heeft aan liet congres een
verder crediet van 450 millioen dollar
gevraagd voor het vliegwezen.
Buifsnlarid.
«Prins Mirko, tweede zoon van
Sficolaas I, vorst van Montenegro, is na
een lijden van twee jaren in het sana
torium te Weenen, aan tuberculose over
leden. Hij bleef in een bloedspuwing. Hij
was geboren in 1879 en bereikte dus den
ouderdom van 39 jaar. Hij' was gehuwd
met Nathalia, dochter van den Servischen
generaal Constantinovitsj. Uit dit huwe
lijk blijven drie zonen verweesd achter
(want hun moeder heeft ben verlaten;
in 1917 is dan ook het huwelijk door echt
scheiding ontbonden verklaard): Michael,
geboren 1908, Paul, geboren 1910; Emma
nuel, geboren 1912. De echtscheiding had
plaats wegens wederzijdschen afkeer"
Zij woont thans in Tunis.
De vorst van Montenegro heeft thans
nog twee zonen. De oudste Danilo
geboren 1871, is gehuwd met Militza,
voorheen Jutta, van Mecklenburg Schwe-
rin; da jongste, Peter, geboren 1889.
Voorts heeft hij nog zes dochters: Milit
za, gehuwd met Peter van 'Rusland,
Anastasia, gehuwd met.Nicolaas van Rus
land, Helena, gehuwd met den Koning
van Italië (alle drie schijnbaar voor het
ongeluk geboren), Anna, gehuwd met
Frans van Battenberg, Xenia en Vera.
Beide laatsten zijn respectievelijk 37 en
31 jaar oud.
Tweede Kamer.
De eetlust wordt grooter.
De voortbrenging van het
noodige voedsel loopt spaak.
Een bei oep op de boeren.
Gisteren hadden weer eenige stemmin
gen plaats in verband met de Indische
begrooting. Daarbij werden o.a. aange
nomen een amendement-IJzerman omniet
over te gaan tot -de voorgestelde reor
ganisatie van den dienst van het mijn
wezen en een amendement-Bogaardt-
Scheurer inzake den aankoop van opium.
Vervolgens kwam weer het margarine-,
varkensvleesch en andere levensmiddelen
debat aan de orde.
„En mangeaiït vient 1' appétit", zegt
een Fransch spreekwoord. De waarheid
hiervan blijkt ook bij dit parlementaire
debat. Hoe langer de Kamer zich met
het distributievraagstuk bezig houdt, hoe
meer lust er bij: de sprekers schijnt te
ontstaan om minister P'osthuma onder
handen te nemen.
Verleden week was Ter Spill aan
't woord, die in stippellijnen aangaf, waar
het heen moest: salarisverhooging over
de geheele linie; deze afgevaardigde
stemde zelf nog niet zoo lang geleden
tegen een motie in de richting van sa
larisverhooging ondersteuning, in den
crisistijd, van werkloozen; voor den over
gangstijd, gedurende welke in de vrije
beroepen de druk tot loonsverhoogingnog
niet geholpen zal hebben, door een bij
slag in den vorm van rabatbons a la
v. Embden.
De v.-d. afgevaardigde Koster ging daar
tegen vierkant in. Gisteren zette hij zijn
rede voort. Zijn bezwaren zijn overi
gens nogal van negatieven aard. Hij keurt
het af, dat een deel des volks aller
lei dure artikelen maar koopen kan. Doch
van meer belang is de vraagHoe zorgen
wij, dat de groote massa het noodza
kelijke voor onderhoud des lichaams be
komt?
Hij betoogde verder, dat 'de Kamer
leden niet' in commissies zitting moe
ten nemen. Een alleszins verstandige
Na Roster's rede kreeg men weer een
breedvoerig betoog van een rooden broe
der, den heer Sarnies. E,n met schrik
denkt men er aan, dat nog vier of vijf
roode sprekers zijn ingeschreven. Als de
Kamer drie weken lang den minister gaat
bezighouden, vragen wij; ons angstig af,
wie onderwijl voor de levensmiddelen
voorziening moet zorgen!
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementoprijs:
Per 3 maanden fr. p. post fl.60
Losse nummers-0.06
Prijs der Advertentien:
1—4 regels f 0.80, iedere regel meer 80 et.
3-maal wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeel! ge voorwaarden.
Bewijsnummers 5 cent.
—gas.-
Sannes betoogde o.m. uitvoerig hoe de
productie, de voortlrenging van het noo
dige voedsel, spaak loopt, 's Ministers sy
steem om door prijzen graanbouw uit te
lokken, mislukte, omdat de handelsgewas
sen onvergelijkelijk meer opbrengen. Aan
het verbod van verbouw van handels
gewassen boven een bepaalde hoeveel
heid, storen vele boeren zich niet. Bo
vendien Re rechterlijke macht past
naar het schijnt het verbod slap toe.
Over thet algemeen wordt er veel ge
fraudeerd lop tiet platteland. Er is o.i.
maar één middel om die fraude te kee-
ren. Dat is den boeren geven wat hun
toekomt. Daarenboven ware het goed
meer overleg te plegen met hun orga
nisaties, welke het best een beroep kun
nen doen op de vaderlandsliefde der boe
ren.
Vooral ,op het punt der productie is de
critiek op den minister zeer sterk. Zoo
als 100k andere sprekers reeds hebben ge
zegd: wat den graanbouw betreft is er
eer achteruitgang dan vooruitgang. Geen
wonder, dat hier een flinke verandering
van gedragslijn van den minister wordt
gevraagd.
Gisteravond vroeg de Indische begroo
ting weer de aandacht der leden. 'tGaat
een 'snkkelgangetje.
Z e e v i s c h.
Naar het Ned. Correspondentiebureau
ons meldt, zal over 2 a 3 dagen de
verstrekking van zeevisch geheel ein-
De Commissie van Toezicht' op de Zee-
visch-vereeniging zal, nu de consentgel-
den door de N. U. M. worden geïnd,
binnen enkele dagen haar kas uitgeput
zien.
Pogingen en herhaalde aandrang big" de
regeering om een afdoende comptabele
regeling te krij'gen, hebben tot. nog toe
gefaald.
Ned s. s. getorpedeerd.
Niet de „Rijnvliet", maar de „Heen-
vliet" is getorpedeerd.
De „Heenvliet" was 27 Februari des
namiddags, van Rotterdam naar Leith
vertrokken met een lading stukgoed. Het
schip, in 1916 gebouwd, was 492 bruto
en 264 netto ton groot.
Tot de bemanning behoorde ook de
2e stuurman J. A. v. Dierendonck van
Vlissingen.
De z:and- en grintkwestie.
Officieel. Het Ministerie van Buiten
landsche Zaken deelt het volgende mede:
Door tusschenkomst van H. M. Gezant
te Berlijn "heeft het Ministerie van de
Duitsche Regeering een mededeeling ont
vangen ten antwoord strekkend op het
door den gezant in opdracht der Ned.
Regeering gedane voorstel, dat een com
missie van Nederlandsche deskundigen
zich naar bezet België en Noord-Frank
rijk zou begeven om een onderzoek in
te stellen naar "de behoefte van zand
en grind voor burgerlijke doeleinden.
Blijkens deze mededeeling acht de Duit
sche Regeering de toelating van zoodanige
commissie in dat gebied onder de tegen
woordige omstandigheden ondoenlijk.
Ten einde de Ned. Regeering nieuwe
moeilijkheden te besparen, is zij evenwel
bereid voorloopig: van den doorvoer af
te zien, hoewel zij 'daardoor in de nood
zakelijkheid komt, langs anderen weg te
voorzien in de niet militaire behoef ten
van het bezette gebied. Zij handhaaft
echter haar rechtsstandpunt en behoudt
zich voor, op de aangelegenheid terug te
komen, indien bijzondere en op dit oogen
blik niet te voorziene moeilijkheden moch
ten lijzen.
R ijst.
De Samarinda, geladen met ruim 7700
ton rijst, en sedert half September in
Amerika opgehouden, zal haar lading
overladen in de Nieuw-Amsterdam.
Door een duikboot
aangehouden.
De logger Gijsbert Karei van Hogen-
dorp K. W. 110 werd nabij boei 2 door
een Duitsche duikboot aangehouden. Twee
der opvarenden van de duikboot maakten
het kanon gereed om te vuren, toen zij
door een stortzee tegen het dek geslin
gerd werden. De logger zeilde door en
werd niet meer lastig gevallen.
De vleeschvoorziening.
De runderen, met de Zierikzeesche
stoomboot te Rotterdam aangevoerd voor
de veemarkt, zijn bij aankomst van de
boot aan de Oosterkade voor den etap-
pendienst opgevorderd.
Klein verlof.
Officieel. Behoudens onvoorziene om
standigheden zullen in het .genot van