Vrijdag 1 Maart 1018
32e Jaargang
\o §£8
In het sociale hoekje.
Staten-Sinaraal.
De Greofe Oorlog.
Buitenland.
Binnenland, -
Twnde Kamsr.
Uitgave van
de NaamJ. Venn, LUCTOR ET EMERGO.
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes
LANGE VQR9TSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg
FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG.
Drukkers:
Oosterbaan L* Cointre, Goes.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN VfERKOAG.
i >i.
Abonnement* pr^js:
Per 3 maanden fr. p, post; f 1.5Q
Losse nummers 0.06
Prijs der Advertentibn:
—4'regels f0.80, iedere regel meer 10 ct.
3-maal wordt 2 maal berekend,
óij abonnement voordeelige voorwaarden.
Bewijsnummers 5 cent
Om van te schrikken.
Het bericht in ons nommer van gis
teren, dat de kapitein-intendant Schutte
onze provincie zal bezoeken om, gelijk
in Zuid-Holland reeds geschied is, hier
en daar het vee op te vorderen voor de
militaire slachterijen, heeft vele landbou
wers doen opschrikken.
Het, was te verwachten dat het zoo
ver komen moest.
Het vleesch is schaarsch en duur. De
distributie is uitgebleven. De slagers wer
den moedeloos en staakten. De boeren
hielden hun vee in handen en weigerden
te handelen. Err-zoo klom de nood.
Maar nu komt de opvordering, de le
vering tegen taxatie, de inbeslagneming,
de dwang.
Wat hieruit volgen moet?
Niets minder1 dan de ondergang van
onzen veestapel. Het is er mee als met
den graanbouw. De regeering heeft ver
zuimd den landbouwer eeu zekeren goe
den prijs voor zijne producten te garan
deeren. Gevolg is dat er veel minder
verbouwd wordt, dan noodig en mogelijk
was.
Wij verontschuldigen 't niet dat -een
landbouwer de regeering op het beloofde
contingent laat wachten, en da,t hij langs
anderen weg h ooge prijzen van "zijn graan
tracht te maken. Men zie onze volgende
driestar maar in.
Maar wij: keuren 't iü' dat. de regee
ring tegenover den landbouw in verzuim
bleef en nu weer de veehouderij me:t
den ondergang dreigt. Evenmin als de
landbouwer wil de veehouder met verlies
.werken.
Het gevaar bestaat derhalve dat onze
veestapel zeer sterk achteruit gaat in
dien de gedreigde maatregel ook ten on
zent doorgaat.
Thans reeds is er ,al zoo goed als
geen vet meer; zoodat er geen kans is
op een middagmaal van bruine boonen.
Gaat. nu al het vleesch er aan, dan
houdt ook de vetvoorziening op, het
welk een last is niet alleen, maar ook
de ondervoeding, in de hand werkt.
Zal de Tweede Kamer, op 'toogenblik
in it distributie-levensmiddelendebat ver
ward, hier raad kunnen schaffen?
Het is te hopen.
Oni'Bstbarandt c|jf«ra.
Het Volk klaagt, en terecht, over
de langzaamheid waarmee het door de
Nederlandsche landbouwers in te bren
gen gewas binnen komt. Op 9 Februari
bleek nog slechts uit enkele provinciën
de geraamde verplichte hoeveelheid ge
leverd te zijn.
De regeering heeft de opbrengst ge
raamd volgens opgaven der boeren, welke
(de opgaven name ij'k) zeker niet te lp,ag
zullen geweest zijn; want „de boeren
hadden er belang bij, arm aan graan
en. vruchten te schijnen."
Toch komen vele landbouwers niet
in voldoende mate af.
Het Volk betreurt dit met bet oog
op de regeering die bedrogen wordt en
ter wille van de burgers die gedupeerd
worden.
Wij doen dit eveneens. Doch "in de
eerste plaats spijt ons deze slordigheid
(laten wij 'tnu zoo maar eens noemen
ter wille, van Gods Naam die er om
gelasterd wordt.
Want niet alleen vrijzinnige boeren,
ook Christelijke landbouwers zlijn ach
terlijk, ziijn sl§3kts ten halve gehoorziaam
aan de overheid; houden slechts tein
deele hun woord en belofte, welke zij
door handteekening hadden bezegeld, om
wat hun na aftrek van zaaizaad en vee
voeder .overbleef aan de regeering af te
StcLcLïlL
Nu, terwijl in de Tweede Kamer hef
tige aanvallen op de regeering en haire
ambtenaren plaats hebben, en vele, ral-
t rechtmatige, klachten worden ge
uit, mag ook op 'deze andere zijde der
quaes tie de aandacht wel eens geves
tigd worden. 6
do»1 1S jC:rruPtie, helaas, overal. Inste-
ei en dorpen, onder burger en boer,
I™ T a ng ambtenaren en in die
an de door hen gecontroleerden. Recht
en wet wordt met voeten getreden. En
ook sommige Christenen gaan hierbij niet
Menige ongerechtigheid wordt
goedgepraat, en Mammon zit ten troon
nnr,mr/S ë<Xm' ïïaar de Bijbel althans
nog gelezen wordt.
met de menschen in
"Inr'um u steden of: gevoel van soli
dariteit mèt de natie, waartoe men be-
ri V?chen niet van het kwade
terughoudt, daar moest het oog Gods
de vreeze Gods dezulken toch weer-
houden.
Doch.! Zie, ook dit laatste schijint of
clreigt bij sommigen te loor te gaan.
IX.
Drie programs.
In de laatste- weken zijn drie program
ma's voor de a.s. verkiezingen versche
nen, n.l. va nde A.-R. Partij, heb .Chr. Nat.
Vakverbond en Patrimonium. De wapens1
-worden dus alweer uit het tuighuis ge
haald, aan vriend en tegenstander me
degedeeld, onder welke voorwaarden men
denkt de kiezers te kunnen tegentredien.
Niet anders dan sympathiek kan het
wezen als de A. R. Partij 'dit doet. Im
mers1 het C. N. V. en Patrimonium moet
men wel onderscheiden van een politieke
partij, zij formuleeren slechts datgene, wat
in de kringen van de Chr. arbeiders leeft,
en leggen dit aan alle partijen voor, of
schoon zij met name op de Ree hts ch©
hun hoop gevestigd libuden. Het nut van
deze drie programs is echter, dat men
nu eens vergelijken kan, en dan is het
verblijdend, dat ook in de A. R. Partij
leeft datgene, wat in de kringen der Chr.
arbeiders voorgestaan wordt. Toch had,
men onzerzijds gaarne gezien, dat enkele
vraagstukken wat vaster omlijnd waren
geweest. Met name in het sociale ge
deelte van het program der A. R. Partij
Meerdere bescherming1 van de gehuwde
vrouw is toe te juichen, doch een be
langrijke verkorting van den arbeidsdag
vpor volwassenen is minstens even urgent.
Denken wij slechts aan het bericht over
de arbeidsdagen, dat.ons onlangs uit Til
burg gewerd. Over lit punt en de uit
breiding der Ongevallenverzekering was
duidelijker omschrijving gewenseht. Niet
minder echter over de vrijheid van be
drijf en handel na den oorlog1. Uit den
aard der zaak lijkt het echter wel wat
eenvoudig dit aldus te formuleeren, ge
zien de steeds wijzigende verhouding tus
schen Staat en Maatschappij. Dit geldt
inzonderheid het landbouwbedrijf. Zou het
misschien in een komende periode niet
op den weg der overheid liggen, om fle
productie van den bodem en den verbouw
van bepaalde voedingsgewassen loon end
en' verplichtend te maken. Iftmmer g;e-
noeg is1 deze zaak', n.l. het concept-pro-
gram der A. R. Bhrtij1, niet tijdig genoeg
aanhangig gemaakt, en was het daarom
niet wel mogelijk "het in de kiesvereeni-
gingen te bespreken. Toch is het een goed
stuk 'werk.
W. d. H.
«WW»——I
Klacht op klacht. -—
Bittere pillen. Uit
breiding distributie-ar
tikelen.
Na eenige -met de behandeling van de
Indische begrooting verband houdende
stemmingen werden de algemeene be
schouwingen over de voedselvoorziening
(de motie-Bogaardt inzake tarwemeel en.
havervlokken voor zieken incluis) her
vat.
De Kanter (u.l.) begon met 't onoor
deelkundig te achten, dat men door be
toogingen op de stemming der Kamer
bij dit debat invloed heeft willen oefenen.
Oók de taak van de Kamer is heuschi
al zwaar genoeg.
De Kanter verweet den minister ook,
dat hij in vele gevallen te laat heeft
ingegrepen om de prijsstijging en.de moei
lijkheden te voorkomen. Bijv. ten aan
zien van manufacturen, vleesch en melk.
Maar ook ten opzichte van de kaas-,
vet- en brandstoffendistributiè is niet al
les naar wenscli gegaan.
Het stellen van een welstondsgrens acht
de afgevaardigde van Dordt niet moge
lijk. Wel wil hij vrijheid voor meer wel-
"gestelden om geen gebruik te maken van
de distributie-artikelen.
Alsof de gemeentebesturen nog om meer
belangstelling verlegen zijn, wil hij, dat
nog' meer partij; getrokken wordt van hun
hulp. i
4 Tenslotte pleitte hij- tegen een crisis
departement en vóór een enquête naar
speciale gevallen gevallen van malver
satie (Nos affaires!)
Dieper gaan we- op zijn betoog niet in.
Zooveel hoofden, zooveel zinnen, 'tls on
mogelijk om van alle verlangens apart
melding te maken.
Tóen kwam Schaper aan 't woord, als
de eerste van een reeks va.n zes soc.-
dem. sprekers.
Deze heer wenscht,wat de prijzen
politiek aangaat, een uitbreiding van het
geen met de noodzakelijke- artikelen ge
beurt tot de artikelen van „bijvoeding".
Hij: betreurde, dat de minister neiging
vertoonde om juist de andere richting
uit te gaan, maar in plaats van beper
king der goedkoope verschaffing wenscht
hij veeleer uitbreiding, omdat de ornstan-
digheden zulks noodig maken. Waai" de
1 nood zoo hoog gestegen ïs, daar moet
,j op onbekrompen wijze het geld worden
beschikbaar gesteld. Precies wat de Wijs
kerslooth tevoren betoogd heeft.
Alleen ging Schaper nog wat verder
met den wensch alle productie door den
Staat te doen overnemen.
Dat dan eerste de grootste ellende zou
beginnen, ziet deze roode broeder niet in.
Hij besprak de boter-, margarine- en
vetdistributie, doch verzuimde met nauw
omschreven eischen te komen.
I 't Bleef bij- groote woorden, deels waar,
deels overdreven.
jZöo vertelde hij, dat in Zeeland en
op de Z.-H. eilanden overal anarchie
heerscht op het gebied van de- naleving
der distributie-maatregelen. Men koopt
daar nog volop brood, koffie en thee
zonder bons, daar moet onmiddellijk een
eind aan gemaakt worden. Hetzelfde geldt
ook voor allerlei landbo-uwmaatregelen,
\vaaraan ook absoluut ntiet de hand ge
houden wordt. De boeren zeggen een
voudig, we zullen tarvv-e leveren, maar
tegen dien prijs en dan ih-ijslsllen van
oorlogswinstbelasting. Zoo ver gaat reeds
de onbeschaamdheid, terwijl de visschers
die hun leven waagden,-een gedeelte hun
ner winst in de. schatkist moesten stor
ten
De vetnood besprekende wees hij er
op, dat deze toestond onhoudbaar gewer
den is. Z-ooals het thans is kan het niet
langer. Er zijn gezinnen, waar men niets
sdan aardappelen eet, zoo uit hqt water
gekookt,-jyaar geen greintje vet in komt.
's Morgens krijgt men 250 gr. droeg brood
en daarmede moet den. dan den geheelen
1 dag zwareti handarbeid verrichten. Dit is
ook weer de schuld van den minister, omdat
hij; te laat is gekomen met zijn verbod
tot huisslachtingen. Is het geen schande
vraagt spr., dat in ons land van boter
en melk er een gebrek heerscht aan melk.
Bij een goede organisatie had dit niet
mogen voorkomen. Boter is ook niet meer
I te krijgen, evenmin als margarine. Be
grijpt men dan niet, welk een toestand
er heerscht onder de arbeiders? Deze
kunnen het niet langer verdragen, -dat er
een groot aantal zijn, die zich baden
in weelde, terwijl zij zelfs hel hoogst
noodige moetfen ontberen.
Neen, rooskleurig ziet de toestand er
niet uit. -
Doch zou 't beter zijn, als Schaper aan
'broer zat?
Beknopt overzicht van den toestand.
De v'rede tusschen Duitschlarad en Rus
land nadert meer en meer.
Gisteren is de Russische delegatie te
Brest-Litofsk aangekomen, om de vre
desonderhandelingen voort te zetten.
De -delegatie bestaat uit Sokolnikoff,
als commissaris van binnenlandsche za
ken, Petrofski, Tsjetsjerin en Karaphaia,
Joffe, Alexejeff, admiraal Altvater van
den staf van de vloot, Daniloff, Adaski
en Lipski van den geineralen staf em
Tereterkovitsj, alsmede het noodige aan
tal secretarissen en stenografen.
Trotsky is niet meegekomen.
Hiji zou zich aanvankelijk in dein raad
van volkscommissarissen nadrukkelijk ver
zet hebben tegen aanneming van deDuit-
sche vredesvoorwaarden. Hij is eerst over
stag gegaan toen Lenin dreigde te zul
len aftreden als ze werden verworpen.
Moge onder Sokolnikoff's leiding door
de Russen.een verstandig woord gespro
ken worden.
Opdat het „daghet in het Oosten"!
De vredesbesprekingen tusschen de celn-
tralen en Roemenië schijnen nu vlug
voortgang te hebben.
Sedert de aankomst van afgevaardig
den van de mogendheden van den vier
bond te Boekarest hebben niet-biindende
vo-orloopige besprekingen met generaal
Averescu plaats gehad. Vixens een bij
deze besprekingen getroffen overeenkomst
heeft -de Oostenrijksche minister van bui-
tenlandsche zaken, graaf Czernin, den
27sten Februari op het nog door Roe-
meensche troepen bezette gedeelte van
Roemenië een onderhoud gehad met ko-
jring Ferdinand.
In overeenstemming met dei boindgenoo-
ten deelde graaf Czernin den koning de
voorwaarden mede, op welke da vier
bond tot vrede bereid is.
Van 's konings antwoord zal h'et afhan
gen, of een vreedzame: oplossing moge-
ïs.
Zweden dreigt met zijn „vreedzaam"-
militaire inmenging in de kwestie der
Alands-eilanden nu reeds in moeilijkhei»
den te geraken.
De Zweedse he troepen,* die na het terug
trekken van de Finsehë en de maxi-
malistische troepen, op de eilanden ge
land zouden worden ter controle en „be
veiliging" van de inwoners, zijn, bij het
binnenloopan van het schip in de haT
ven, met granaten begroet.
Het gchijnt datroode garde-troepen op-
.nieuw weer op het eiland geland - zijn,
of het nog niet verlaten bebben. Van
Zweedsche zijde wordt dit een „opzien
barende rechtschennis" genoemd. Maar
een rechtschennis, die voor Zweden ook
min of meer gevaarlijke en waarschijn- j
lijk nu nog niet gewilde gevolgen met j
1 zich brengen kan.
De Pers in de verschillende landen,
boomt nog wat na over de rede van
den Duitschen rijkskanselier^
Moedgevend zijn haar beschouwingen
helaas niet.
Van Engelsche zijde is Hertling's rede
door Balfour onderhanden genomen. Hij
toetste de instemming van Ven Hertling
ihet de theoretische voorwaarden, door
Wilson voor het tot stand brengen van
den algemeenen wereld-vrede aangege
ven, aan de practijk, maar de practijk
door Engelschen bril gezien, en de con
clusie was natuurlijk een vernietigend
vonnis. Balfour herinnerde er .aan, dat
hij een vorigen keer gezegd had, dat de
diplomatie voor het Qogenblik afgedaan
had.
Op de uitnoodiging van Von Hertling
tot een conferentie in „engeren kring"
wordt dus „niet thuis" gegeven.
Niet moedgevend voorwaar!
Japan ligt op Rusland te loeren.
Aan diplomatieke verwikkelingen is al*
geen gebrek meer.
De „Petit Parisien" verklaart„Japan,
dat ongerust is over de plannen om
Rusland te onderwerpen en te koloni-
seeren, meent, dat het in de richting
van Siberië en 'den Oeral actief moet
optreden om den druk, welke zlijn be
langen bedreigt tegen te houden.
De actie is reeds voorbereid en zial
uitgevoerd worden in overeenstemming
met de geallieerden, vooral Engeland ein
de Vereenigde Staten."
Reuter verneemt nu wel, dat in „in
vloedrijke Japansche kringen" van een
optreden tegenover Rusland, waarvan
blijkbaar in Frankrijks sprake was, niets
bekend is. Maar, tevens wordt er aan
toegevoegd, dat de jongste gebeurtenissen
in Rusland niet aan de aandacht van
Japan ontsnappen. Ter verklaring wordt
er aan toegevoegd, dat door den Duit
schen opmarsch een heela nieuwe toe
stand in het leven geroepen is, die van
groot belang is voor alle geallieerden,
bijl den toestand in het Oosten be'rokken,
en die een „allerernstigst gevaar" voor
Japan medebrengt. Wanneer Dultschland
Petro'grad bezetten zou, dan zou het im
mers binnen enkele weken zich va,n heel
Siberië* hebben meester gemaakt en yoor
Japan zou dat een ramp beteekeneln.
Maar ook wanneer het niet tot die
bezetting komt, blijkt Japan tot een ac
tie geneigd te zijn. In het Japamschd
Huis van afgevaardigden moet minister
Molono, de 'verklaring hebben afgelegd,
dat, voor het geval de vrede door Rus
land gesloten mocht worden ein aan
den Duitschen opmarsch dus een einde
komt, Japan de „krachtigste maatre
gelen" Zou nemen om „op alles" voor
bereid te zijn. Ten opzichte van de kwes
tie van den afzónderlijken Vjrede bestond
reeds „volkomen overeenstemming" tus
schen de geallieerden.
Korte oorlogsberichten.
Reuter meldt uit MesopotamiaSinds
wij den 20sten Februari Xhanaburayat
bezetten zijn onze parouilles in contact
met de Turken nabij Hit. Wij maakten
eenige gevangenen.
Onze vliegtuigen bombardeerden de
vijandelijke kampementen bij Hit aan de
boven-Dialah.
Luitenant-generaal Sir Bryan Ma-
hon, opperbevelhebber van de troepen in
Ierland, heeft een" bevel uitgevaardigd,
waarbij' het dragen van militaire wape
nen, munitie j)f ontplofbare stoffen in
Ierland, behalve door militairen en po-
litie-a,genten 'en met uitzondering van
jachtwapens, verboden wordt. In een
tweede bevel, dat op 4 Maart in wer
king treedt, verbiedt hij het in bezit
hebben van vuurwapens, munitie of ont
plofbare stoffen, zonder vergunning van
de politie of de militaire overheid, in,
de graafschappen Clare, Galw.ay en Tip-
parary.
De sluiting; van de Oostenrij'klsch-
Zwitsersche grens is weer opgeheven.
Het Spaansche kabinet heeft ontslag
genomen.
Het totaal aantal geredden van het
hospitaalschip Glenart Castle bedraagt 29
het totaal aantal vermisten 153.
Lazzari, de secretaris-generaal van
de Italiaansche socialistische partij en
Bombaccj, assistent-sccrelaris', zijn ver
oordeeld respectievelijk tot 35 en tot 28
maanden gevangenisstraf, benevens tof
geldboeten, wegens pacifistische
propaganda.
De „New-York Herald" verneemt uit
Madrid, dat er 'n staking' van post- en
telegraafbeambten dreigt. Het personeel
van het telegraafkantoor te Madrid heeft
het werk reeds neergelegd. Ook de post
beambten* te Barcelona schijnen tot sto
king 'te ivillen overgaan.
Het Zweedsche s.s. Hugin (2500 ton)
van de Zweedsche Lloyd is voor de kust
van Cornwall getorpedeerd.
Bij de ramp je Hongkong zijn on
geveer 600 personen omgekomen.
Een aardigheid uit de „London
Opinion"
Grootvader: Je paatje zal zèlcer terug
komen, als de oorlog voorbij is, vent,
maar je moeder, dat kan ik niet zegk
gen. Ze staat in een queue voor mar
garine, zie je!
Na al tweemaal uitgesteld te zijn,-
zou de aanwerving in Ierland, onder lei
ding van den directeur-generaal van den
nationalen dienst, op 1 Maart beginnen.
Zij is nu echter voor de derde maal tot
1 Mei verdaagd. r
Lord Rhondda, de Engelsche voed-
salregelaar, heeft een groot plan voor
bereid voor de oprichting' van nationale
keukens, die in het groot levensmidde
len zullen koepen, bereiden en verstrek
ken, zonder eenig karakter van bedeeling.
Telkens boren Duitsche duikbooten
in den laatsten tijd Spaansche koopvaar
ders jn den grond. Nu melden Spaan
sche bladen weer, dat de Sarniero (2200
ton) dat lot is wedervaren. De schip
breukelingen zijn gered.
Naar Politieken uit Genève ver
neemt, deserteeren steeds meer Russisch©
soldaten uit Frankrijk naar Zwitserland,
Men laat ze daar op het land werken,
maar het aantal wordt" zoo groot, dat
de pers de regeering aanmaant, Duitsch-
land te verzoeken hen over Duitsch ge
bied naar Rusland te laten terugkeer©,n.
Volgens de „Preuss. Zeitung" is
zoowel in Zweden als in Noorwegen een
stijging van den Markkoers ingetreden,
vooral in laatstgenoemd land, hetwelk in
beurskringen met belangstelling werd ga-
degeslagen. i
In de „Frankf. Ztg." wordt mel
ding gemaakt van courantenberichten, vol
gens welke Lord Rondda rekening houdt
met de noodzakelijkheid eener algemeen©
broodrantsoeneermg in Engeland, daar
tengevolge van de afgifte van graan aan
Italië en Frankrijk de voorraden van
Groot-Brittannië aanmerkelijk ve.mindelid
zijn en het gebrek aan scheepsruimto
een voldoenden aanvoer belemmert.
De Regeering van Mecklenburg.
Groothertog Friedrich Franz van Meck
lenburgSchwerin heeft bij proclamatie
afgekondigd, dat hij op grond van dy
nastieke verdragen, de regeering van het
groothertogdom Mecklenburg-Strelitz over
neemt.
Tweede Kamerverkiezingen.
Gemeld wordt, dat prof. mr. P. A.
Diepenhorst geen Kamercandidatuuf
wenscht te aanvaarden.
Aan Qns lijstje van zittende Kamerle
den, die voor een nieuwe candidatuur
bedanken, kunnen nog toegevoegd vyor-
denvan Vlijmen en Mendels.
Versche eieren
zullen, althans in de eerste maanden,
niet uitgevoerd mogen worden.
Vervoer per spoor.
Ter kennis van belanghebbenden wordt
gebracht, dat het verbod van vervoer
per spoor in binnenlandsch verkeer, tot
nader order geen betrekking zal hebben
op landbouwwerktuigen, meubelen en
piano's, voorzoover het niet betreft ver
voer tusschen stations, gelegen in of
nabij' plaatsen, tusschen welke een ge
regelde beurtbootdienst bestaat.
Uit onze Partij.
Naar verluidt heeft de heer H. Colijn
voor zijn benoenjing! tot lid van het col-
