rdam. fto IS! lloirlerdag SI Februari 11118 3Se Jaargang 2 irf nboomeii* Irönen li Mtir-iiplitiD uil Mi De Groote Oorlog. Bimieniand. ^GESTELD. 22 en 23 L FOKKER. NKEBjS. B koop Plantgoed, f 2R, W olphaartsdijk, er MfellFper (Tag. DE BUCK, Veere- c OOP Tets en Scho^ ij C, FIERLOOS, Nlssa. slstótfd^kap eg |s. Te zjrn Wagen- enpolder. Nieuwelandepolder by A. JOOSSEN, 1 LOQP leine hoeveelheid. DEGEM, Schora Koe, rekening 6 ook in ruil tegen 3 ELSE/ Domburg. I adres te koop ge H Werkpaard. 's-H. Arendskérke Krabbendijke KOOP erkhout. en n boomen, liggende „Ter Mee". Seroofr •es P SANDERSE NCKE, Oostkapell», KOOP >ls nieuwe Men- ooi vosbles nier* J 9 maanden; en a ag d een goed# >n, bg KO/P bureau „De Zeeuw' r a a g d/ boekh. VAN DEB K 0 0 P kachel, Trék Vlechtwerk, ULEN, Zoutelande, KOO/ es boekh. DiïUU nge Bruine I ogdgrkeurd door de I im en monster, bg IWAN, Meilust, trf' lij Gapinge. Be®4' en Noor* fl/alche'en. den Bond. I r letter A Bureau sche Courant r ^AVIDS. de begraafp^ats. daart een gkomende Knecht jf eerder, wordt in te Middelburg ee» nienst^® iVILLEMSEN, ver sboden, Noordweg, Uitgave vaa de Naaml. Venn. LUCEOR ET EMfiRttO. gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: SiïNGE VORSTSTRAAÏ 219. Bureau te Middelburg: URMA F. P. DHUIJ h. BURG. DrukkerB: uBterfaaan La Coinlre, Gobs. Ve Zeeuw TSRSCHUNT ELKEN WHJRJLDAO, ibonaea«atspr|jj: Per 3 maanden £r. p. post 11.54 Losse aumrmem-0.08 Pr pa fier Advertentie*: 1—4 regels f 0.80, iedere regel meer SO 3-maal wordt 2-maai berekend. Bij abonnement voordeeiige voorwaarden. Bewijsnummers 5 cent. Waar is het gezag? Is het te Amsterdam of te Rotterdam? Het antwoord is vrij gemakkelijk. De burgemeester van Rotterdam, van achter beschouwd blijkt hij niet geaarzeld te hebben om het gezag in handen tej houden, maar alleen om den juisten vorm voor zijn weigerend antwoord te kiezen de burgemeester van Rotterdam heeft aan de sociaal-democraten, die verlof kwamen vragen voor een "optocht tegen de levensmiddelentaktiek der Rijksregee- ring, geantwoord, dat hij „in het be lang van de rust onder de burgerij voor alsnog meent er niet toe te moeten mede werken dat de uiting van wenschen en grieven in verband met de levensmidde- lenvoorziening den vorm aanneemt van betoogingen op de openbare straat." Dat is fiere taal, mooie taal, en af doend. Het laat geen twijfel over voor dei vraag waar het gezag is, en in wiens handen het 't veiligst is. Boe gansch anderen indruk maakt de slappe houding van den burgemeester van Amsterdam tegenover diezelfde op dringende demonstranten! Ook hem was gevraagd door eenige vertegenwoordigers der sociaal-democra ten om opheffing van het demonstratie verbod. De burgemeester had namelijk voor de anarchistische demonstratie van 4 Febr. verlof gegeven; doch wegens de relletjes, aangerichte schade, enz. voor een vol gende gelegenheid dat verlof ingetrokken. Maar nu waren de sociaal-democraten bij die gelegenheid zoo zoet geweest, dat de burgemeester meende het verlof weer wel te kunnen toestaan. Natuurlijk vinden vrijzinnig- en sociaal democraten en unieliberalen deze houding van den burgemeester uiterst prachtig. Wij evenwel achten haar bedenkelijk, zoowel in haar opzet als in haar moge lijke vrucht. De burgemeester verklaarde in de ver gadering van den gemeenteraad het ver lof nu verleend te hebben, omdat de sociaal-democraten door hun kranige hou ding' op 4 Febr. de demonstratie hadden doen mislukken. Deze ontplooiing van kracht gaf mij, zoo voegde deze krachtige magistraat er aan toe, den besten waar borg, dat het met hun demonstratie wel zal losloopen. ,,Het hek zal niet van den dam worden genomen". Alsof een overheid, die zoo slap spreekt voor de vastigheid van "het hek (in dit geval het gezag) ook maar een oogenblik zou kunnen instaan. Verbeeld u een overheid die tot haar onderdanen zegt: jelui bent flinke hand havers van het gezag gebleken, nu mag je wel eens iets doen, wat meer dap iets anders het gezag der Landsregee- ring van de Koningin en hare Diena,- ren ondermijnt. Nog eens, lezer, waar is het gezag? R aar voelt ge den polsslag van het anti revolutionaire leven? Te Rotterdam of te Amsterdam? En gij antwoordt met ons: te Rotter dam. door A. G. to Rustenburg (Traanrsal). IV. J ohannesburg. Dé stad van Transvaal is Johannes burg. Hoog ligt 't, als 'n eiland van druk, intens leven, in -de eentonige, wij'Jstrek- kende vlakten van het Hooge Veld. Als A demonstratie van modern!'eit te mid den van 'n omgeving, waar nog de geest van de oude Voortrekkers rondzweeft. Met 'n bevolking van omtrent tweehon derd duizend is "tde stad, waar 'tEn- Iglelache element in Transvaal tot de krach tigste openbaring komt, „where English ■hearts heat the strongest and hardest". 'nStad, in leeftijd een kind onder die steilen der wereld, maar in ontwikkeling «en man, met 'nkort, eigenaardig histo risch verleden. n Stad, met hreede geasphalte straten, schitterende, moderne winkels, luxueuse gebouwen, met zwierige, coquette lijL De rijke goudstad, wier wondervolle geboorte en opbloei z'n oorzaak vindt in de harde, grijze klip, diep in de effen velden; de grijïze klip, waarin de goud atomen schitteren, die als met de ma gische kracht de menschen hebben getrok- ken, en 3e duizenden hebben verzameld', naar op den Witwatersrand, zesduizend voet hoog Johannesburg1 is, net als Kaapstad, een plaats, waar bijna, elke nationaliteit ver tegenwoordigd is. De bevolking is. ech ter, als natuurlijk is, in hoofdzaak En- gelsch. 'tEngelsch is dan pok dé taal van Johannesburg, doch heeft 'tHol- landsch daar, volgens de belangrijke ge lijkstelling der beide talen in 1910, ge lijk recht. In Johannesburg was daar ech ter nooit veel nadruk op gelegd, en dei handhaving der tweetaligheid bestond hier eigenlijk niet. 't Gelijke recht wordt de laatste jaren echter meer en meer een werkelijkheid. Officiëele aankondigingen, gemeente-stuk ken, enz, worden tegenwoordig in En gels ch èn Hollandsch gegeven. Dit is min der een gevolg van een versterking van 'tHollandsch element in de stad; wel van 'n sterken drang naar meerdere rech ten, die 'n al krachtiger opwaking van 't nationaliteitsgevoel der Afrikaners ver gezelt. 't Hollandsch element! 'n Professor, do- miné, dokter, enke'e onderwijzers, 'n aan tal handelsmensehen. 'tls een kleine ko lonie," die vroeger meer bloeiend is ge weest! Getuige bijvoorbeeld 't groote post kantoor, waarvan „de eerste steen werd gelegd door J. van Alphen, postmeester- generaal"! En Johannesburg is een stad die zich nog voortdurend zeer uitbreidt, als 't groot aantal „suburbs" duidelijk doet zien. Begrijpelijk, dat 't Hollandsch. element al meer in 'tniet viel. Gelukkig is de laatste jaren een gunstige ken tering gekomen. Nu de andere nationaliteiten. Europe anen van alle landen; velerlei Aziaten; Amerikanen; en dan nog de vertegen woordigers van de vele naturellenstam- men. 't Best kan men de verscheiden heid uitdrukken in 't aantal talen, dat de bevolking in "zich sluit: in 107 talen heeft 't Britsche Bijbelgenootschap den Bijbel verkrijgbaar- moeten steken voor Johannesburg! De veelheid der naties manifesteert zich typjsch in inrichtingen voor publieke ver makelijkheden, als bioscopen, theaters, variété's, enz. Op de scholen spreekt 't zich weer uit in de namen van leerlin gen. 'n Naam als Meilior bewijst Fransche afkomst; een als van der Burg, 'n Hol- landsche en als Chernosky, 'nPoolscho nationaliteit, enz. Ook zeer eigenaardig is, dat de be roepen in specifieke betrekking; tot de verschillende naties staan. De Engelschen vinden hun „bezigheid", in alles, wat op de mijn-exploitatie be trekking heeft; de Hollander heeft 'n gestudeerd beroep, of is handelsmensch of handwerksman (slechts zeer weinige). De Franschman, heeft 'n modemagazijn; de Italiaan heeft 'n fruitwinkel; de Griek 'n tea-room"; de Poolsche Jood 'n uit dragerij. De vrouw neemt 'n voorname plaats in 't politieke leven van Afrika in. Het is opmerkelijk, hoe sterk 't emancipatie-ge voel vrij algemeen, is ontwikkeld. De da mes hebben hier hun eigen politieke or ganisaties, denk slechts aan de „South- African Women-Federation". Ze hebben bovendien gemeente-stemrecht! 'n Verklaring voor 't bestaan van dit gevoel bij de Engelsche vrouw, dus in Johannesburg, lijkt me vrij overbodig. Dat 't bij de Afrikaansche vrouw, tot in laag- ontwikkelde kringen, evenzoo bestaat, wordt m.i. weer door de historie ver klaard. Door 't eigenaardige leven van den Afrikaanschen Boer, vooral in vroeger dagen, kreeg de vrouw 'n bijzondere plaats in 't gezinsleven, waarin ze zeer dikwijls moest en nog moet, de plichten van den man geheel en al waarnemen. Dit gaf haar natuurlijk 'n zeer groot zelfstandig- heidsgevoel; 'n bijzondere determinatie van eigenwaarde. De emancipatie was dus hier 'n psychologisch gevolg. In kleeding zijn de dames werkelijk zeer „precies" en alweer: vooruitstre vend Dikwijls overtreffen ze Europa in elegance. Dit wordt 't best in Johannes burg waargenomen; hun vergaderingen zijn parades van de meest modieuze kleedij. Maar in kleinere steden en dorpen, ja zelfs tot ver buiten de kleinste dorpen, wordt nóg 'n elegance in kleeding gevon den, die verbaasd doet staan. Summa summarumDe uiterlijke be schaving heeft in een minimum van tijd in Afrika enorme „veroveringen" gemaakt. Daarmee kon de innerlijke beschaving, de „cultuur" in z'n diepere beteekenis, natuurlijk geen gelijken tred houden. Maar ook deze gaat voort in een snel tempo. En conservatisme is geen karaktertrek van Jong-Afrika. Alleen de oudere gene ratie, die langzaam verdwijnt, hecht aan, wat aan oude tijden herinnert. Zij alleen houdt de herinnering levendig aan wreede gevechten met bloeddorstige naturellen, aan eenzame hoeven in eindelooze vlakte of woeste wildernis, aan verre, moeilijke tochten in zwaarbeladen, sterke ossewa- gens Maar die generatie leeft ver van Johan nesburg 1 A. G00TE. Johannesburg, 27 Dec. 1917. Beknopt overzicht van den toestand. Men venvondere zich over niets. meer. De toestand in Rusland "brengt wel zonderlinge verwikkelingen mede. Nauwelijks zijn de Duitschers hun op- marsch tegen Groot-Rusland weer be gonnen, of Trotsky roept hun met smee- kend gebaar halt toe. Zouden de Duitsche troepen nu wer- kelijk weer tot stilstand gekomen zijn? Het 'Duitsche stafcommuniqué van 20 dezer staat nog in het teeken van den krijig. Het meldt ons het volgende „Aan weerszijden van den spoorlijn RigaPetersburg werden de 20 K.M. van ons voormalig front liggende Russische stellingen overschreden. Zwakke vijande lijke tegenstand van den vijand bij Inzeem, Noordelijk van de spoorlijn, werd spoe dig gebroken. Over Dünaburg 'rukten onze divisies in Noord-Oostelijke en Oostelijke richting! o.p. Tusschen Dünaburg en Luzfc gingen zijl óVer een uitgebreid gebied tot den opmarsch over. De over Luzk optrekkende divisies mar- cheeren op Rowno aan. 2500 gevangenen, meerdere honderden kanonnen en een groote hoeveelheid rol lend materiaal zijn in onze handen ge vallen". De groote vraag is nu of Duitschland al dan niet de maximalistische vredes- hand zal afwijzen. Het meest waarschijnlijke as; dat de centralen in het algemeen zich bereid zullen toon-en om hot nieuwe Russische vredes-aanbod te aanvaarden. Een zekere waarborg daartoe biedt de verklaring, die von Kühlmann in de centrale rij'kg- dagLcommissie heeft afgelegd. Hij verklaar de n.i., dat de hervatting 'van den oor log in het Oosten, naar hij' 'hoopte, te Petrograd de geneigdheid tot den vrede zou versterken en dat Duitschland ook thans nog bereid was om vrede te sluiten, die met „onze belangen" in overeenstem ming zou zijn. Doch 't zal nu van de voorwaarden afhangen. De Duitsche regeering toch schijnt niet geneigd een vredesverdrag te sluiten op de voorwaarden, die te Brest-Litofsk wer den besproken. Duitschland heeft zich nu opgemaakt om de eertijds Russische landen aan de Oostzee van de Bolsjewiksche benden te zuiveren, opdat het ongehinderd met die landen over hun toekomst kan onder handelen, en om de Oekraine van de Russische bedreiging te verlossen. Er is Duitschland aan het openhouden van de Oekraine voor zijn bevoorrading en voor het aanknoopen van handelsbe trekkingen te veel gelegen, dan dat het deze taak nu zou opgeven en Rusland "in de Oekraine de vrije hand laten. Wil Rusland dus nu vrede hebben, dan zal het .zich uit de Oekraine en Lijfland en Estland moeten terugtrekken. Moeilijker zou het Duitschland mis schien vallen om, namen de -Russen de nieuwe voorwaarden aan, ook ..Finland, gesteld dat het daarop plan heeft, nog gewapenderhand tegen de Bols,ewiki te helpen. .Maar het zou in elk geval kun nen, dat de Russen ook uit Finland ver dwenen. Dit is zeker, hoe langer de chaos in Rusland voortduurt, des te meer tege moetkomend zullen Trotsky en de zijnen de Duitschers moeten behandelen. Want Rusland is ten einde raad. Een heid eft eten ontbreken. Het "kan niet meer oorlogvoeren; het heeft nauwelijks meer te eten. De leden van de Bulgaarsche delega tie te Petrograd deelden na hun terugkeer mede, dat het bericht, dat Duitsetuand dem wapenstilstand als geëindigd be schouwde, onmiddellijk vóór hun heen gaan uit Petrograd, in de stad bekend werd. De ontzetting onder de bevolking was onbeschrijfelijk. Hiermede hadden de bolsjewiki geen rekening gehouden. De voorziening van levensmiddelen gaat met groote moeilijkheden gepaard. ,fn Petro grad heerscht formeele hongersnood Rusland vraagt vrede. De „Petit Parisien" schrijft naar aan leiding van de capitulatie der maximalis ten in Rusland: De Russen hebben daar mede de volgende voorwaarden aange nomen: Afzien van het beginsel van het zelfbestemmingsrecht, uitlevering van Po'- len, Lithauen en Koerland aan Duitsch land en Oostenrijk, voortduren van de militaire bezetting door de overheerschers, erkenning van den vrede door Kühlmann en Czernin met de Oekraine gesloten. In alle geval, zegt het blad wordt de! toestand der entente door de gebeurtenis sen, die zich zoo pas hebben voorgö- daan, in niets gewijzigd. De officieele capitulatie is niets anders dan een bekrachtiging van den feitelijken toestand. Korte oorlogsberiohten. De koning van Engeland heeft aan generaal Leman het grootkruis van de orde van St. Michael en St. Joris geschon ken. De Zürcher Morgen-Zeitung ver neemt uit Frankrijk, dat de Amerikaan- sche troepen daar thans het gedeelte van het front tusschen Maas en Moezel be trokken hébben en hun hoofdkwartieren in de lijn tusschen St.-Mihiel en Ponb-a- Mousson, dat is dus aan beide zijden van Flirey, opgeslagen hebben. Te Bazel is bericht ontvangen, dat Kerensky te Kristiania is aangekomen. De Fransche bladen hebben over Italië bericht ontvangen, dat de koning van Roemenië afstand van de kroon heeft gedaan. De Oekrainische regeering richtte opnieuw een smeekbede tot de buiten wereld, en hangt daarin een somber ta fereel op van de wijze, waarop de Bols jewiki in haar land optreden. Te Berlijn werden de laatste dagen weder pamfletten verspreid, waarin over staking sprake is. Er woedt aan het Westelijk front een hevige sneeuwstorm, die alle actifi belemmert. In den avoiïd van 19 dezer al dus een officieel Wolff-telegram uit Ber lijn hebben vier van onze mariner vliegtuigen met succes bommen gewor pen op het zeestation van Calais, als mede op het daarnaast gelegen barakken kamp. Zij vielen drie zoeklichten met machinegeweren aan. In het kamp zijn branden waargenomen. Een der zoeklich ten is vernield. De verscherpte staat van beleg in Berlijn is tegen 23 dezer opgeheven. Wolff protesteert tegen het Engel sche Bericht, dat de Duitschters het wa penstilstandverdrag van Bresl-Litofsk ge schonden hebben door het zenden vah troepen naar het Westen. De zending geschiedde geheel overeenkomstig het ver drag. Uit WeenenIn overeenstemming met het verdrag' met Oekraine hebben de Oostenrijksche troepen het gehee'e ge bied tot de rijksgrens zonder incident bezet. De stadhouder van Galicië, graaf Huyn, zal eerstdaags ontslag nemen. Ge- neraal-majoor dr. v. Bardolf, chef van Böhm-Ermolli zal hem opvolgen. Naar de „Figaro" méldt, is het onderzoekingsproces tegen Caillaux ge ëindigd. De krijigsraad van het Seine- departement heeft zich bevoegd verklaard. Begin Maart zullen de rechtszittingen be ginnen. Dé Zwitsersch Oostenrijksche grens zou gesloten zijn. Men zou ook de Duitsch- Zwitsersche grens willen sluiten. „EkS'trabladet" verneemt uit Chris- tiania: Volgens een bericht uit Stockholm aan „Aftonbladet" ontving' het comité ter bestrijding der tegeurevolutie bericht, dat Kerenski zich te Christiania ophoudt. De jongste berichten uit Helsingfors melden, dat daar wederom zeven bekende persoonlijkheden vermoord zijn. „Aftonbladet" verneemt uit Finland, dat in Helsingfors ook die arbeiders ver volgd worden, die met protest tegen de gewelddadigheden uit de socialistische partij' getreden zijn. Les Nouvelles meldt: De beroemde Fransche vlieger Garos en "de Fransche vlieger Marchal, die verleden jaar over Berlijn vloog en slechts op enkele' kilo meters van de Russische linie gedwongen was te dalen, zijn gisteren in uitste kende gezondheid in Holland aangekomen. Zij1 zijn uit Duitschland ontvlucht. Aan de Times wordt Oporto ge meld dat de berichten omtrent een on langs' uitgebroken revolutionnaire bewe ging te Lissabon bevestigd worden. Bij1- zonderheden ontbreken daar de telegra fische verbindingen tusschen Lissabon en Oporto verbroken zijn. Er wordt gezegd, dat er ook een .jdgetneene werkstaking uitgebroken is. Engeland erkent den vrede tusschen Oekraine en de Centralen niet. In Engeland begint de zomertijd 24 Maart en eindigt deze 29 Sept. Von Kühlmann zal reeds Vrijdag' voor de vredesonderhandelingen naar Roe menië vertrekken. Men hoopt, dat de rijksdag reeds de volgende week het vre desverdrag met Roemenië zal kunnen aan nemen. Het Duitsche avondcommuniqué meldt: In het Oosten gaan" de bewegingen voorwaarts. "De Duitsche troepen zijn Esthland binnengerukt. Wenden werd in oostelijke richting doorgemarcheerd. Van de andere oorlogstooneelen niets nieuws: Bij den luchtaanval op Engeland dd. Zondag zijn 19 personen gedood en 34 gewond. Onderhandelingen met Ame rika en 'Duitschland. Men verneemt met zekerheid dat de onderhandelingen met Amerika omitremt den afstand van tonnenmaat, en onza eigen levensmiddelenvoorzienng, thans definitief tot een goed einde zijn gebracbit. Ons land zal als gevolg daarvan geetf graan, doch meel ontvangen in voldoende hoeveelheden. Tegelijkertijd is een aanvullende over eenkomst met Duitschland gesloten, waar bij aan ons over deze maand een extnaj hoeveelheid van 25,000 ton steenkolen zullen worden geleverd tegen besch khaar- stelling van een even groote hoeveelheid Rijnscheepsruimte voor de vaart van Ruhr- ort naai' den Boven-Rijn. De betrokken, reeders ontvangen daarvoor een zeer be vredigende vracht. De in- en uitvoer in Amerika. Harer Majesteits Gezant te Washington seint dat bjjjkens een proclamatie van den president der Vereenigde Staten alia in- en uitvoer uit de Unie sedert 16 Februari is onderworpen aan een stel sel van consenten („licenses.") Het is de bedoeling van den presi dent zoodoende een a'gemeene controle uit te oefenen en te bezuinigen op da tonnemaat. Zomertijld en midzo-mertijd. Men schrijft aan de „N. R. Ct." Er is vroeger vóór de invoering veel over den zomertijd getwist. Da geestdriftigen brachten de lichtzijden, da weifelmoedigen de schaduwzijden naar voren. De- proef is genomen en de prak tijk liêeft bewezen, da.t de voordeelen de nadeelen verre overtreffen. Ten aanzien van den midzoimertijd1, (het denkbeeld in den vollen zomer da klok nogmaals een uur te verzetten) ver- keeren. we nog in het stadium van dis cussie. Ook hier voor- en nadeelen; ook hier zal alleen de proef kunnen beslist sen. Straks zal op- 1 April de klok één uur vooruitgezet worden. Wordt ook da midzomertijid ingevoerd, dan zal op 1 Mei de wijzer nog één uur vooruitsprin gen, om op 1 September weer één uur terug te gaan; 1 October zal de gewone tijd z'ijn intree weer doen. Nogmaals, ook hier zijn licht- en scha duwzijden. Maar m.i. zuilen ook hier da voordeelen de nadeelen verre overtreffen en zal de midzomertijd naast een belangrijke gas- en kolenbesparlng het zomergenot van het overgroote deel van onze landgenooten aanzien ijk vermeerde ren. Minister Gort heeft getoond niet voor iets nieuws terug te schrikken. Excel lentie, neem ook deze proef! Gecondenseerde melk. Het Bureau voor Mededeelingen intake de Voedselvoorziening meldt: De vraag is gesteld of gecondenseetdu melk een houdbaar artikel is, en met name, of het mogelijk is, indien mien de zen winter blikjes overhoudt, die ïe be waren tot den volgenden winter zondec gevaar van bederf. Het antwoord kan! geruststellend zijn. Over het algemeen! houdt gecondenseerde melk in blik zich zeer goed, mits men zë op een koel* plaats bewaart en geregeld de blikjes omkeert. Petroleum. De Toewij'zingscommissie voor petro leum te 's-Hage heeft op een desbetref fend verzoek van de V. P. N. geant woord, dat dit jhar geen petroleum be schikbaar is voor de machinale kuiken- broederijl, daar de voorraad petroleum! zeer gering is en de vooruitzichten niet van dien aard zijn, dat aanvulling van dien voorraad is te verwachten. De zaak-De Jong. Namens het Senioren konvent is aan den voorzitter der Tweede Kamer men

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1918 | | pagina 1