Dinsdag 19 Februari 1918
Jaarga
Binnenland.
o«
Uitgave van
Naam!. Venn. LUCTOR ET EMERGO.
gevestigd te Göes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE V-ORSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
flRMA F. P. DHUIJ L. BURG.-
Drukkers:
Oostetrbaan Le Cointre, Goes.
afl5Wfrinii ii ■■inn
'Agenda.
Ziehier oen agenda, aangevende wat
■op het politieke erf in de eerstkomende
dagen verricht moet worden.
Uiterlijk 23 of 25 Februari moeten de
candidatenlijsten besproken worden in de
plaatselijke Kiesvereenigingen.
Enkele dagen later, d.i. op 26 of 27 Fe
bruari zullen dan de candidaten bespro
ken kunnen worden in de Centrale,
Kiesvereenigingen.
Op 2 of 4 Maart zal daarna de eerste
bijeenkomst plaats hebben van de groeps
vergaderingen en hierin zal het Modera-
men moeten verkozen worden.
Niet later dan den 5den Maart zullen
daarna de candidatenlijsten behandeld
worden in de Kieskringen.
Op den 9en of uiterlijk op den Hen
Maart zal in eene tweede samenkomst
van de groepsvergaderingen de voorloo-
pige candidatenlijst zijn vast te stellen.
Inmiddels zal van 15 Februari af het
College van gemachtigden het vraagstuk
in studie nemen, welk aantal candidaten
onze partij vermoedelijk in eiken kies-
kringgroep gekozen zal kunnen krijgen,
en welke de kansen voor de candidaten
in die groepen zijn. Een onderzoek dat
zal moeten leiden tot een voorloopige
conclusie, waar de candidatuur van de
meest gewenschte candidaten zal te plaat
sen zijn.
Op 15 Maart zal het College van Ge
machtigden zijn bespreking beginnen over
dè ingezonden voorloopige candidaten
lijsten.
Van 15 Maart tot 15 April zal het
overleg worden gepleegd tusschen het
College van de Gemachtigden, het Cen
traal Comité en de groepsvergadering over
de voorloopige candidatenlijsten. "Tevens
zal in ditzelfde tijdperk dan te onderzoe
ken zijn, of de candidaten genegen zijn
de benoeming die hun wordt toegedacht,
te aanvaarden. En eveneens zal binnen
da.t tijdperk des noodig de'be lissing moe
ten genomen worden, bedoeld in art. 14
der Statuten.
Wij zullen dan bijtijds gereed zijn indien
reeds aanvang Mei de candidaatstelling
mocht plaats hebben, waarop dan half
Juni de- stemming volgt.
Schouwburg-debat.
DeHaagsche gemeenteraad bestaat voor
twee derden uit liberalen en socialisten;
voor een derde uit mannen van rechts.;
Dézer dagen werd een debat geopend
naar aanleiding van een voorstel van Bur
gemeester en Wethouders om van den
schouwburg een*- gemeenteschouwburg te
maken.
De antirevolutionairen, benevens de
Chr. -historische heer Snoeck Henkemans
en de R. K. heer Van Vuuren waren',
hier tegen, omdat naar hun inzien, waar
mede wij het van harte eens zijn, een
stedelijke overheid geen instellingen mag
exploiteeren, waarin aan de zedelijkheid
niet steeds recht gedaan wordt; erger
nog, waar, gelijk als in de comedie's der
laatste jaren, in den regel de onzede
lijkheid wordt geidealiseerd, zeer tot scha
de van het volk, welks welvaart, ook
zedelijke welvaart, een deel uitmaakt van
de overheidszorg.
Een en ander is, naar antirevolutio
naire opvatting, gelijk ook ons a.-r. Pro
gram van Beginselen leert, door den heer
mr. J. A. de Wilde, onzen bekenden
Chn sten -volk s spreker, met talent aange
toond.
Maar nu stonden ter anderer zijde de
overige Chr.-Historischen en Roomsch-
Katholieken op het standpunt, dat de
.overheid wel degelijk het Tooneel moet
exploiteeren, en tevens voorkomen dat
-er zondige stukken worden opgevoerd.
Hun tolk was de heer Ankerman. die
,(:n heer van As een voorstel ver-
f °ja exploitatie van gemeente
wege te doen plaats hebben en de con-
te dragen aan een commissie^
uit elk der partijen een lid.
meen^T^f Waren 200 naief om te
meenen, dat de tegenwoordige:d van een
paar controleurs van Christelijke rtehting
in zulk een commissie het kwaad
hetjnzedelijk Tooneel zou kunnen tam-
Terecht trachtte de heer Duvmaer van
Twist hun deze iUusie te ontnemen.
Doch zij handhaafden hun standpunt,
en waren zelfs in hun verweer niet al
tijd even hoogstaand, getuige een verwet
van den heer v As aan een der a.l
raadsleden dat deze als Kamerlid wel
eens gestemd had voor een be-rootins
waarin subsidie voor een Tooneelschool
was gevoteerd! Alsof zoo iets ooit te
voorkomen ware en stemmen voor een
hoofdstuk eener Staatsbegrooting ooit zou
inhouden instemming met alle posten op
die begrooting voorkomende!
Het slot van de zaak is, dat Den Haag
veZeeuw
zijn gemeentelijke komedie krijgt, ondanks
de principiëele bestrijding door de anti
revolutionairen, en de heeren v. Vuuren
en Snoeck Henkemans; en zulks mede'
door den steun van de meerderheid der
Chr.-Historische Raadsleden, al hebben
dezen ten slotte, dewijl hun voorstel ver
worpen werd, toch nog mee tegen ge
stemd.
De Oroote Oorlog.
Beknopt overzicht van den toestand.
De strijd is in het Oosten hervat.
Wel een droeve mare na een periode,
waarin hoop en vrees elkaar afwisselden.
De Duitschê "verklaring beteekende der
halve meer dan een kwestie van formali
teit.
Het Rerlijnsche avondcommuniqué dcL
18 Febr. meldt;
„Op het groot-Russische front zijn
hedenmiddag om 12 uur de vijandelijk
heden begonnen.
In den opmarsch naar Dunaburg is de
Duna zonder strijd bereikt.
Door Oekraïne voor haar zwaren strijd
tegen de Groot-Russen te hulp geroepen,
^ijn onze troepen den opmarsch uit de
richting Kowel begonnen."
De interventie in Oekraine en de andere
randstaten laat dus niet lang op zich!
wachten.
Hoe zullen de Duitschers nü den in
druk trachten te ontgaan zich in den
binnenlandschen toestand van andere rij
ken te mengen?
Deze vraag dringt zich onwillekeurig
aan ons op.
De Oostenrijksche autoriteiten hebben
zich „in overeenstemming met de bondge-
nooten", afzijdig verklaard ten opzichte
van een hervatten van de vijandelijkheden
in het Oosten.
Dit besluit vindt de hartelijke instem
ming van de Oostenrijksche bladen, die
zich zoo goed als eenstemmig tegen een
verdere interventie uitspreken en den
strijd voor de monarchie als geëindigd
ver lclaren.
DCze houding van de Weensche pers
schijnt er op te duiden, dat Oostenrijk-
óók niet aan een indirecte interventie
deelnemen zal, door n.l. troepen naar
de Oekraine te zenden ter bescherming
-van de voorraden.
Om op Duitschland's interventie, hier
boven aangekondigd, terug te komen, het
Groot-Russische front loopt van de eilan
den in de Golf van Riga en de West»
kust van Esthland, oostwaarts van Riga,
over Dunaburg en vervolgens door de
gouvernementen Wilna en Minsk naar het
gebied der Oekraine.
Een krachtdadige tegenweer der Russi
sche troepen is nauwelijks te verwachten.
Het leger is verzwakt, zoowel wal..dó
leiding als de getalsterkte betreft.
Niettemin heeft de maximalistische re
geering de noodige voorbereidende maat
regelen genomen. Lenin wil met Kale-
din onderhandelen en de opperbevelheb
ber Krylenko heeft reeds alle ex-generaals
door middel van een communiqué opge
roepen om zich onmiddellijk weer bij het
leger te voegen.
Als 't maar niet al te laat is
Zoo gaat Europa steeds sneller zijn
■tendergang tegemoet.
En de staatslieden betoogen maar, ste
ken geen hand uit, om aan het waan
zinnige krijgsbedrijf een eind te maken.
'tls als in La Fontaine's fabel: „Het
kind en de schoolmeester".
Er ligt een kind in 't water; het dreigt
te verdrinken. Maar "de onderwijzer, die
dit ziet, denkt er niet aan het kind te'
redden. In plaats-van de hand uit te
steken, om den drenkeling op het droge
te brengen, en daarna zijn bestraffend of
vermanend sermoen te houden, gaat hij
aan den kant staan, en begint daar zijn
redevoeiing over het dwaze, van zich in
zulk een dreigend gevaar te begeven.
Met de kans/ dat het kind zou verdron
ken zijn, voordat hij uitgepraat was.
Thans is Europa, is de wereld, in nog
veel grooter gevaar. De geheele toekomst
van het oude werelddeel, van alle lan
den en volken, oorlogvoerende en neu
trale, van geheel het blanke ras, staat
op het spel.
En de staatslieden, de aangewezen man
nen, om alles te doen, wat noodig isv
ten einde te zorgen, dat niet alleen hun
land, hun volk, maar dat de beschaafde
wereld behouden wordt en blijft bestaan,
dat niet overal en alom revoluties uit
breken, die anarchie en gewelddadigheid
na zich sleepen, houden lange redevoe
ringen, om de waanzinnige moordpartij
nog wat langer te doen duren.
En daarom gaat Europa den ondergang
te gemoet, met een lederen dag en ieder
uur toenemende snelheid.
Moge God toch spoedig uitkomst schen
ken.
Roemenië en de Centrals,
BERLIJN. Naar wij vernemen, zijn de
onderhandelingen met Roemenie over het
sluiten van den vrede nog niet begonnen.
Het is waarschijnlijk, Hat zij op 22 Fe»
bruari zullen beginnen. Alsdan zal Voin
Kiihlmann zich naar Foscani begeven om
de onderhandelingen te leiden.
08 vltegmacniBe ais klndarmslsjo.
Een Duitschê vliegmachine - was van
een verkenningstocht teruggekeerd en
vloog boven het plaatsje Monthois in
België. De vlieger deed daar een landing,
wijl eenige schroeven aan de machine
waren losgegaan om dit euvel 'te her7
stellen. Hij daalde op een stuk land,
vlak achter een boerderij!. Toen hij daar
mede bezig was, kwam plotseling de boe
rin hevig schreiend op 'hem toe- en smeek
te om hulp voor haar kind. De boerin
vertelde, pnder het storten van bittere
tranen, dót haar kind, een meisje van
dertien maanden vreeselijke benauwdhe
den had! en dat er geen geneesheer in
de buurt was. Dadelijk hood de Du.tsche
vlieger aan het kind mede te nemen
naar een veldlazaret om het daar ter
verpleging te geven. Eerst wilde de moe
der daarvan niet hooren, doch de vlieger
beloofde haar haar dochtertje zelf terug
te zullen brengen, zoo gauw als de toe
stand van het kind dit toeliet. Het kind
werd daarop in .een deken gewikkeld^ en
■de vlieger nam het mee in zijn machine.
Toen hij opsteeg bleef de vrouw nog
langen tijd de vliegmachine handenwrim
gend nastaren Drie dagen later echter
bracht de -vlieger het kind gezond en
wel bij zijn moeder terug, die den vlie
ger dankbaar omhelsde.
De gruwelen.
[Wolff seint op1 grond van berichten
in Zweedsche bladen, alterlei gruwelda
den van de Roode Garde. Deze haalt de
menschen uit hun huizen en 'berooft ze
van alles. Bij een begrafenis in Helsing-
fors werd het lijk uit de kist gehaald
en zoiidef kist onder den grond gestopt.
De burgemeester van Ekendes werd uit
zijn buis gehaald en na ko-ri ve "hoor ^zon
der reden vermoord. Zijn lijk bleer AVee
dagen op straat liggen. Pas daarna, ont
ving de weduwe verlof, het te begraven.
Stockholm's Dagblad geeft nieuwe bij
zonderheden over den terreur der Roode
Garde. Het doel schijnt te zijn, alle bur-
geTs boven de 12 jaar te vermoorden.
De opstandelingen in Zuid-Finland ont
vangen hun bevelen onmiddellijk van het
Smolny-instituut. Zij willen het volk re
gelrecht uithongeren, door alle .voorra
den uit de huizen te halen.
In .Helsingfors is het moorden aan de
orde van den dag. Wie maar eenigszins
fatsoenlijk gekleed is, verkeert in levens
gevaar. De familie kan de verminkte lij
ken van haar leden gewoonlijk allee»
tegen betaling uit de handen der moor
denaars terug krijgen. Een officieel© be
kendmaking zegt, dat er .geen lijkschou
wing meer kan plaats hebben. De be-ele
directie van een Finse he fabriek te Jo-
kela werd neergeschoten. De weduwe van
een der slachtoffers smeekte op 'haar
knieën om het lijk van haar man. Pas
nat 8 ida,gen werd het afgestaan. Zulke gru
welen worden uit ahe dee.en van het
land, waar de Róode Garde de overhand
heeft, gemeld.
Korte oorlogsberichten.
Te Warschau verschijnen de bladen
met ©en rouwrand als pro est tegen den
vrede met de Oekraïne. Te Lemcerg en
Krak au zijn algerneene stakingen in voor
bereiding.
Van de Bólsjewieksohe bladen, wel
ke in Petersburg verschijnen, hebben de
„Pravda" en de „iswestia" een oplaag
van '500.000 exemplaren.
De keizer van Oostenrijk heeft graaf
Czernin als nieuw "bewijs van erkente
lijkheid, tot generaal-majoor buiten drenst
benoemd.
Bij den luchtaanval op; Londen op
Zondag werden 13 mannen en 3 vrou
wen gedood, 27 mannen en 10 vrouwen
gewond.
Uit Bangkok meldt Reuter, dat alle
Duitschê mannen en vrouwen naar Indië
zijn gedeporteerd.
De Engelsche legerbegrooting voor
19181919 is gepubliceerd. Er zijn daar
in voorzieningen getroffen voor 5 m i 1-
lioen man.
Een special© "Oekrainsche commis
sie is te Berlijn aangekomen.
Berlijn meldt: Ten Z, van Tahure
ontwikkelen zich plaatselijke gevechten).
rantsoenen voor de belangrijkste levens
middelen zullen onveranderd blijven.
Havas meldt uit Parijs: Senator
Charles Humbert is in hechtenis genomen.
Aan het Westnik-bureau wordt uit
Charkoïf gemeld, dat bijl het statten Zwe»
riow in het Don-gebied bloedige gevechten
tusschen revolutionaire troepen en ko
zakken plaats hebben. De strijd ontwik
kelt zich onder krachtige deelneming van
artillerie, vliegtuigen en pantserauto's,
j met al de verschrikkingen van een regel
matige» oorlog.
De "Berlijnsche correspondent van
den Berner „Bund" had een onderhoud
met den onderslaatssecre'ar s von Braun
in het ministerie van levensmiddelenvoor-
ziening. Von Braun sprak zich over den
toestand der levensmiddelenvoorziening
in Duitse,hland vol vertrouwen uit. De
;rrjkste
rd blij
Bij het aanstaande onderzoek der graan
voorraden zal waarschijnlijk blijken, dat
het mogelijk is het "tegenwoordige brood
rantsoen tot den nieuwen oogst te hand
haven. Plet vleeschranLsoen is voor de
bevolking in de groote steden, volgens
de tot nu toe bestaande hoeveelheid ver»
zeikerd.
De New-York Herald" verneeint
uit Madrid dat in Spanje hardnekkige
geruchten loopen over een a'gemeene sta
king die op 18 Februari zou beginnen.
Het Staatsblad verneemt dat waarschijn
lijk een revolutie zou uitbreken.
Do „Daily Mail" meldt dat op1 9
Februari de spoorwegstaking in Argen
tinië is afgekondigd, hetgeen het sein
was tot het uitbreken yan ernstige on
geregeldheden over het ge-hee'e grondge
bied der republiek. De stakers verniel
den op veTSch'llcnde plaatsen de spoor
lijnen en hebben treinen mot graan i»
brand gestoken.
Sir Robert Philp, de ex-pre'miet
van Queensland, heeft voorgesteld vleesch-
looze dagen in Australië in te voeren,
ten einde moer vleesch' ter beschikking
der soldaten te krjjgen.
Te Petrograd is een samenzwering
van officieren ontdekt, diei ten doel had
Lenin op te lichten en hem als gijze
laar te gebruiken. In het gebouw van
de organisatie zijn legerbommen en gé-
laden bandgranaten gevonden.
Voor het geheele gebied der Russi
sche republiek wordt de Gregoriaansche
tijdrekening ingevoerd. De nieuwe tijdre
kening begint 1 Febr., die als 14der*
zal worden gerekend.
Uit Londen: Marine-vliegtuigen heb
ben een bombardementsraid op het vlieg
kamp van Autkerke ondernomen. Talrijke
bommen werden geworpen. Al onze vlieg
tuigen zijn behouden teruggekeerd.
De Bolsjewiki vernemen uit Moskou,
dat volgens bericht der Taurische sovjet
generaal Kaledin zelfmoord heeft gepleegd.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDACf.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden fr. p, post fl.50
Losse nummers- 0.05
Prijs der Advertentiëml
14 tegels f 0.80, iedere regel meer ÏO ct.
3-maal wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Bewijsnummers 5 cent.
Post- en Telegraafpersoneel.
Dezer dagen verscheen in de pers
een motie der afdeeling' Middelburg en
Omstreken van den Ned. Bond van Chr.
Post- en Telegraafpersoneel, waarin ge
protesteerd werd tegen de houding der
A. R. en C. H. 'Kamerfracties, die niet
tegenstaande de toezegging van beide
secretarissen van genoemde fracties om
het adres in zake den duurteteeslag; van
het Permanent Comité uit het Chr. Nat.
Vakverbond te zullen stemmen, nochtans
geen enkele poging zouden hebben aan
gewend om het bedoelde wetsontwerp te
verbeteren. i
Namens de A. R. Kamerclub, die na
tuurlijk alleen voor zich zelve kan spre
ken, bericht, men ons, dat wel degelijk
door hare leden pogingen zijn aangewend
om het ontwerp in gunstigen zin te wijL
zigen. ,Op 3 Nov. 1917 is genoemd ont
werp bij de Karher ingekomen, die het
spoedshalve- reeds op 7 Nov. 1917 in
de afdeelingen onderzocht. Daarbij is- ook
door leden der A. R. Kamercluh, op
grond van gegevente haar, naar aanlei
ding van den duurtetoeslag over 1917,
verstrekt op verbetering aangedrongen.
Deze wenschen komen ook tot uiting m
het Voorloopig Verslag, dat 28 Nov. ver-
scheen. Op tdienzeMerl datum werd. een
adres ingezonden bij' de Kamer, dooi' het
bovengenoemde Permanente Comité.
Mede naar aanleiding van het bedoelde
adres is toen nog aan een der rappor
teurs verzocht, bij de bespreking' met de
Regeering op eenige wijzigingen aan te
dringen. Het resultaat de:er bespreking
blijkt uit de Memorie van Anlwoord, waar
bij verschillende verbeteringen zijn aan-,
gebracht. Verder wilde, de Regeering even
wel niet gaan, zoodat een verdediging
van andere wenschen bij de openbare
behandeling achterwege bleef, omdat
hiervan niet het minste succes was te
wachten. Dit is voor ieder, die de hou
ding van iden Minister van Financiën kent,
duidelijk. Hieruit volgt dus, dat de fei
telijke grondslag der motie onjuist is,
en derhalve het uitgebrachte protest on
gemotiveerd.
Betreurd moet worden, dat men zulke
protesten doet hooren, zonder van de
feiten op de hoogte te zijn.
Vergoeding inkwartiering.
De minister van oorlog brengt ter al
gemeen© kennis, dat voor zoover de in
kwartieringen plaats hebben op .grond
van art. 32 van de Inkwartier.ngswet,
do schadeloosstellingen voor de mi.itaï-
ren en voor andere personen, die uit
den aard van hun -betrekk.ng geacht wor
den bij het krijgsvolk te hehooren, wor
den verhoogd met een bedrag van twin
tig cept (f 0,20) en alzoo nader worden
vastgesteld opf 1,30 voor huisvesting
met voeding van een militair, buiten-
gewoon kommies zijndef 1,20 voor huis
vesting met voeding van een militair be
neden den rang van officier, geen bui
tengewoon kommies zijnde; fl voor voe
ding zonder huisvesting door de ingeze
tenen en voor de hoeveelhe'd spijs en
drank of levensmiddelen, als he-doe.d, on
derscheidenlijk in de punten 3e en 5e.
H. Col ijl n.
Naar „De Standaard" verneemt,
zal de heer H. Co'ijn wegens bijzonder
drukke werkzaamheden, niet in de ge
legenheid zijn een eventueele candidatuur
voor de Tweede Kamer te aanvaarden.
De Tabaksbeurs
te Utrecht ging niet door in verband
met het verbod van afievering van ruwe
tabak.
Burgerlijke dienstplicht.
Naar het Corr. Bureau uit goede bron
Verneemt, is thans eerlang bij de Tweede
Kamer indiening te verwachten van het
wetsontwerp 'tot invoering van den -bur
gerlijken dienstplicht.
B oi m m e n o p Z e e 1n d.
Zondagavond zijn tijdens een vlieger
aanval op Brugge en Zeebrugge acht bom
men gevallen op eene weide onder Sluis
bij hei Kanaal SluisBrugge. Er zijn'
geen ongelukken gebeurd. De boomen in
de nabijheid Zijn doorzeefd met kogel
gaten en de grond is natuurlijk geheel
omgewoeld.
Cement ui t "Dui t s chland.
Naar de „Tel." verneemt, zullen dezer
dagen tusschen onze regeer ng en del
Duitschê regeering onderhandel ngen aan
vangen over den invoer naar ons land|
v.an 50 millioen "K.g. cement.
De gezonken loodsboot.
Gisteren is door den bekenden duiker
Sperling der firma Dirkzwager van Maas
sluis een duiker-onderzoek ingesteld naar
do gezonken loodsboot 14. t
Distributie van levens
middelen.
Verschenen is de nota van den minis
ter van landbouw, nij'terheid en handel
naar .aanleiding van het verslag van de
commissie van rapporteurs uit de Twee
de Kamer betreffende de distributie va»
levensmiddelen.
R u n d v 1 e e s c h
Verscheidene Amsterdamsche slagers
hebben gisteren bekend gemaakt, dat zij
a.s. Woensdag voorloopig voor acht da
gen hun winkels zullen sluiten.
De slagers van Arnhem 'en omstreken
deelen mee, dat zijl, gezien de veeprij,-
zen op de markten te Zutp'nen, Utrecht,
Amsterdam, Rotterdam en Leeuwarden
en gebonden aan de maximum ver
koopsprijzen, genoodzaakt z'te den verkoop,
van rundvleesch van Woensdag af stop
te zetten. Wanneer zij! in staat worden
gesteld de runderen tegen maximum in
koopsprijzen te krijgen, zullen zij weer
gaan verknopen tegen de genoteerde re-
geeringsprijizen.
Ook jn Zeeland dreigen vele slagera
met sluiting hunner winkels.
Ce ntralen Convent, enz.
Het Convent bestaat nu, blijkens mede-
deeling van De Standaard, uit de
heeren H. Colijn, H, de Wilde, dr. A.
Brümmelkamp, 'J. Krap en den voorz.
van het Centraal Comité. Plaatsvervan
gers de heeren J. H. de Waal Malefijt,
mr. Van Beeck Calk'oen, L. van Andel,
Jhr. mr. J. J. Pompe van Meerdervoort
en mr. H. O. Briët.
In zake de stemmethode is aangenomen,
de ïndeeling in drieën, met separate stem
ming in elk der drie centra's Amsterdam),
Leeuwarden en Utrecht. Het Provinciaal
Statuut van 1896 is ingetrokken, en voors
hands is afgezien van een poging om
