as
no, too
Donderdag W Februari 1918
8ïe Jaargang;
JtaMolplé si! Ha
Uitgave van
fa HmbsI. Venn. LÜCTOR ET EMERGfl,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau tg Goes!
Si A H G 0 V QB.ST STRAAT 219.
Bnr«*u ta Middelburg!
glHMA 1. P, DHÜIJ - L'. BURG.
Knukkersi
e;stiabs&n Le Coiatre, Goes.
Wie is kiezer?
Wie op 2 Januari wan dit jaar 25
jaar oud was of werd, diens naam moet
op de Kiezerslijst" voorkomen.
Wie er derhalve belang in stelt om te
weten of hij op de lijst is ingeschreven,
die ga eens kijken aan het Secretaries
waar dp lijst tot en, met 24 F-ebr. voor
een ieder ter inzage ligt.
En wie er op staat, dat hij er op
staat, vrage bij 't gemeentebestuur op on
gezegeld papier verbetering der Kiezers
lijst aan.
Wie.'pas na 2 Januari 25 jaar wordt,
behoeft 'niet te gaan kijken. Hij is dit
jaar nog geen kiezer. Wel het volgende.
.Secretarissen onzer Kiesvereenigingen,
helpt een handje. Alle antirevolutionairen
van 25 jaar en daarboven moeten straks
naar de Stembus voor de Tweede Kamer!
De APifi-Revsluiianaire Partij.
Aan de' hand van de nieuwe Statuten
onzer partij, geven wij in korte samen
vatting den inhoud der' op 23 Nov. van
liet vorige jaar vastgestelde statuten.
Het Centraal Comité van Antirevoluti
onaire kiesvereenigingen heeft uitsluitend
een leidende- bevoegdheid en wel alleenj
ïdra-chtens overeenkomst. Hel gezag berust
b'ij de deputatenvergadering, hét C. €-.
geeft leiding.
Den 3 April 1879 heeft de a.r. partij!
zich! ingesteld door aanvaarding, do'oï
alle gelijkgezinden, van het Program, Het
welk gewijzigd kan worden zoo hetnoo-
d'ig blijkt, doch niet dan volgens de re
gelen van het Statuut.
De partij' heeft op 2 Nov. 1916 dit
Progranvin overeenstemming gebracht met
de verhoudingen van dezen tijd, en het
Program, aldus gewijzigd, aanvaard.
De partij heeft ten doel het propag-ee-
•ren onzer beginselen, liet brengen (als
'fckan) van geestverwanten in Kamer, Sta
ten en Pi.aad, en liet tegengaan van elkje
uitsluiting uit ambten zoo die wordt toe
gepast op geestverwanten ter wille van
hunne a. r. beginselen.
Naar de- deputatenvergadering vaardigt
eljke plaatselijke kiesvereeniging 'af, en
wel een persoon voor 50 of minder le
den, twee voor 51 tot 100; en drie voor
elke honderd daarboven.
Indien meerdefe gemeenlen tot éénzelfde
district 'behooren, verkiezen de plaatse
lijke 'lei es ver e e ni gingen saam een centrale,
dat is een districtsbëstuur, hetwelk ook
een lid "ter deputatenvergadering afvaar
digt. Uit eenzelfde stad, -dorp1, vlek of
buurtschap kan als regel niet iSeer dan
cene 'kiesvereeniging in liet partijverband
worden opgenomen.
Zoodra zich in de: Kieskringen voor
de Tweede Kamerverkiezingen uit de kies
vereenigingen een lïieskringeenlïaie heeft
gevormd, "verkrijgt deze Centrale meicLe
het -recht voor afvaardiging in Art. 6
aan -deKie-sdistricts-Centralen tosgiekend.
Dit 'geldt ook yo-or de Centralcn, Üie
-gevormd worden voor de Prov. Staten
verkiezingen.
Alle genoemde aangesloten vereenigin-
gen zijn dit o-p grond van het Program
van heginse-len, eerbiedigen, aanvaarden
en helpen; zooveel noodig, uitvoeren de
besluiten der deputatenvergadering.
Kiesvereenigingen, -die haar. verband
met het Centraal Comité wenschen te
verbreken, geven hiervan kennis tenminsje
drie1 weken voor den len Januari, Acht
liet Centraal-Comité, dat een Kie'svereeni-t
ging, 'die hfe-t Program schond, of de
generale besluiten der Deputatenvergade
ring niet hielp uitvoeren, geroyeerd moet
worden, dan geschiedt ook deze royeie
'ring tenminste drie weken voor den 1
Januari, onder voorbehoud, gedurende drie
maanden, van appèl o-p een commissie
van beroep.
De verkiezing vo-or leden der Twéede
Kamer wordt „nader" geleid door hét
Centraal-Comité, geholpen door bet col
lege van Gemachtigden, (i) vijf in getal;
vo-or leden der Pr0y. Staten door biet
Provinciaal Comité; voor die van de Ge
meenteraden do-or een Gemeenteraadscol-
Ieg-e, benoemd door liet Centralen-Conl
vejnt.
Van genoemd "Convent is de- voorzit
ter van lie-t Centraal-Comité voorzitter.
Dat college bestaat uitoud-miui3ter Colli n
de oud Kamerleden d.r. Brummeikstcp onKrip'
prof Diepenhorst en H. de Wilde. Piaatsver'
vacpre: v. Beek Caiko n, Hovy, Biiët vfn
Anoel uit Ucrecli*, -en Jhr. mr, j. Eompe
van Meerdervoort.
VERSCHIJNT ELKEN WBR<KDAG,
Abonnementsprijs!
Pti 3 maandfai êr. p. post i
Lm# a*mn®s
Hij is dat ook? van "liet College van. Ge
machtigden, hetwelk do-or het .Cent'ralen-
Convent wordt 'benoemd.
Do Voorzitter van het Centraal-Comité
roept alvorens de voorloopige besluiten
van het. College van Gemachtigden uit
te voeren, daarover de beslissing in van:
"het Centraal-Comité. De Provinciale Co-
rnité's zijn bevoegd aan de be-raadslagii/-
gen hierover deel te nemen.
Ge-en candidatenlijst vo-or do Tweede
Kamer voor zij, ai dan niet op voorstel
van het Co-llege van Gemachtigden, de
vo-orloopige goedkeuring van het Centraal-
Comité heelt verkregen, is geldig.
Het College voor de Gemeenteraden)
bestaat uit een voorzitter en secretaris
en uit drie- sub-commissiën, waarvan
de eerste belast is niet het geven van
advies e-n leiding in gemeenten van bo
ven de 50 duizend inwonersde tweede
in gemeenten van IQ duizend tot 50 dui
zend; dei der-de in gemeenten ben-eden:
de 10 duizend.
De voor de G-enie-eiiloraadsk-euz'en vast
gestelde Programma's worden door het
ge-heele college, mits onder goecllccfiring
van liet Centraal-Comité, Vastgesteld.
In elke provincie bestaat een Provin
ciaal Comité, .hetwelk twee leden afvaar
digt naar de Deputatenvergadering.
Het Centraal-Comité lelt twaalf leden;
het moderainen vier. Het heeft een ad
junct-secretaris, dié tevens archivaris is.
Do leden van liet C. C;. treden voor
da helft bij elke vernieuwing voor die
Tweede Kamer af, en wel in September.
m Z:tin herkiesbaar. Zij1, benevens zfes
plaatsvervangers, w.orden gekozen m-el be
trekkelijke meerderheid door alle stem
hebbende leden der Kiesvereenigingen.
De Eerste en de- Tweede Voorzitter wor
den gekozen door de Deputatenvergade
ring.
De leden v-an het C. 'C. hebbfe-n ter
Deputatenvergadering een concludeetrend-e
(besluit 'trekkende) stem. Bij staking van
stemmen beslist de stern van den Yoo-r-
'zjitter-.- Het draagt zorg dat de nieuwe
verkiezing van leden vo-or zij'n Comité
plaats vinde in de-.zelfd© vergadering deï.
Kiesvereenigingen, waarin do-o-r bét Co
mité de voorstellen aan de orde geste-lid
worcle-n, die strekken om "de houding delr
partij hij- een algeméene- Kamerverkiezing
te 'be-pal-en.
In het C. CV kunnen niet meer da|flj
vier Kamerleden zitting erlangen. Minis
ters kunnen niet.'tegelijk lid van hieit C.
C. 'zijn. Oud-ministers, kunnen zitting ne,
men met adviseerende steinfc Ook' de voor
zitters der a.-r, Kamerclubs hébben van
rechtswege zitting in het C. C. mat ad-
Viseerende stem.
De a.r, partij treedt als geheel met
beslissend gezag uitsluitend o-p in haar
de-putatenvergaderingen. Deze kunnen ten
allen tijde door het C. C. worden saam-
geroepen, ook zoo noodig buitengewoon,
of als tenminste drie Kamerkring-ccntra-
len het verlangen met voorafgaande schrif
telijke overlegging der voorstellen die men
ter de-putatenvergadering gaarne behan
deld zag.
A.r. leden -der Kamers, der Staten en
van liet 'Ge-meenteraadseo-llege en de a.
r. organen hebben toegang,tot de depu
tatenvergadering, ook de algemeene Pers
en de leden der Kiesvereenigingen 'naar
plaatsruimte.
Een Provinciaal-Comité heeft 't recht,
e-en .afgevaardigde te zenden naar Ijet
Centraal-Comité.
In elk jaar waarin vermoedelijk geien
■deputatenvergadering saamkomt, no-odigt
het C. -C(. -d,e- [Centrale of Distri.otsbé-
sturen uit een lid af to vaardigen naair
een in Sept. e-f' Oct; te houden Ge-ntralen-
Convent, alleen voor dezen toegankelijk
Het Convent wordt vijf maanden, voor
de Kamerverkiezing bijeengeroepen.
Ingeval in meerdere kieskringen (bijiv.
Zeeland, Tilburg, 's-Boscli en Dordt) iden
tieke- (eendere) lijsten worden gesteld,
heeft de aanwijzing der candidate® en
van hunne volgorde- plaats in een ver
gadering van -afgevaardigden der Centra-
len in -die. kringen.
Wanneer er op godgeleerd, rechtskun
dig, geneeskundig, oie-conomisch, sociaal,
koloniaal en militair terrein vereenigin-
gen of bonden optredén, ons sympathiek,
dan zal in verbinding stelling met. hen
gezocht worden.
Het stembus-acco-ord kan- alleen van,
de- de-puta teïivergadering uitgaan.
Elke aangesloten Kiesvereeniging betaalt
jaarlijks aan het Centraal Co-mité zooveel
kwartje-s als zij: leden telt.
Hiermee hebben wijl. het voornaamste,
dat ieder antirevolutionair behoort te we
ten, meegedeeld. Wie er all-e-s van wil
weten, bestede- ad tien leent een statuut
bij -den Secretaris zijner Kiesvereeniging,
die het hem verschaffen zal, mits er
25 zijn die er elk een dubbeltje voor
over hebben. Want bij 25 tegelijk levert
liet C. C'. (N. Z. Voorburgwal 58—60,
Amsterdam) ze a 1.0 cent; bij 10 tegelijk
a 15 cent per stuk; 1 exemplaar ko-st
een kwartje.
,W;i© belang stelt, liaa-ste zich.
door A. G. te Rustenburg (Transvaal).
II. ?N
We waren present. 'tWas ongeveer 7
uur en de lange trein met bestemming
naar Johannesburg stond o-p Kaapstads
station gereed te vertrekken. We moes
ten naar Pretoria en zouden eerst in Ger-
miston, één van Johatfjiesburgs voorste
den, moeten „overstappen",
'tZou 'nlange tocht worden: eerst
Maandagsavonds konden we er zij-n!
Enfin, in de coupé was 'theïst uit je
houden. Over de inrichting- konden we
niet klagen, 'n Handige constructie kon
vier slaapvertrekken te voorschijn- Zoove
ren, al waren zij natuurlijk niet zoo bij
zonder comfortabel. Maar 't klimaat
deed heel Weinig1- naar 'n warm veevenbè-d
verlangen en toen we dien avond -o-p'
onze „bedden" schoven, waren we heele-
maal met ons lot verzoend.
'LWas 'n boemeltrein, 'die ons naar
Transvaal zou dragen, 'k Weet wel, dat
'tons 'n. oog'enblik koud om 'thart. werd,
toen we dit hoorden. In Holland vonden
we, en 'k denk wel, vrnden de meeaten,
'n reisje met z'oo'n trein bepaald 'n mar
teling. Maar die duurde dan toch zél-
den langer dan twee uur.
Wij zouden nu van Kaapstad tot Ge-r-
miston, -dat is ongeveer .48 uur, 'tmoeten
uithouden! en slechts twéémaal -per
week gaat er 'n sneltrein (de mailtrein).
'n Kans om zo-nder te veel tijdverlies daar
mee saam te gaan, was ec daffrdoo-r niet.
'tKlag'en hadden we echter al 'aardig
verleerd, -en over den schrik waren we
gauw heen. 'tZou nog erg meevallen bo
vendien. Al j dienzelfden Zaterdagavond
merkten we 'dit. De trein reed 'nflinken
gang en' hield aan de stations verwonder
lijk kort stil. Als Hollander merk je dit
onmiddellijk op;: je benf izo-o heel anders
gewoon
Nog 'n direct voordeel is er aan zoo'n
„slow-train" ook. Al is' 't oponthoud kort,
aan heel- wat stations heb je toch' no-g' net
voldoende- gteleg-enlieid wat vruchten te
koopen, wat druiven of ananas, of, als
je èrg dorstig bent, 'n flinke waterlemo-en.
En zoo iets is bij1 'n treinreis door „Zuid-
Afrika onder de zomer- of herfst-z-on" een
buitengewoon genot, 'li z-ou haast zéggen,
i-s onmisbaar! ill
Den volgenden dag reden we door de
Karroo, 'n Dorre, woeste vlakte, niet hier
en daar dorpen in groen gevat, als oasen.
Er is niet veel moois aan de Kar
roo, maar 'twas alles nieuw en vreemd
en daardoor .belangwekkend vo-or ons.
'n Afrikaa-ndrer reisde met ons in de
zelfde coupé en we knoopten 'ngtesprek
aan. We sp'rake'n „hoo-gvHoHatidsch", en
-daardoor kwam 't misschien, dat hij eerst
in 't Engelsch antwoord gaf. Dat was na
tuurlijk ilielt onze' bedoeling en daarom
verzochten we al heel go-uw, Hollandscbl
te- piate-n, of eigenlijk „"Afrikaanscb". We
konden ons te-gelijk dan daarin o-ok wat
oefenen. Nu hadden we indertijd in Hol
land 'n special-en cursus gevolgd om met
de geheimen van die „taal" wat vertrouwd
te worden. Maar zoo-als- 't met elke
taal gaat, die 'j-e leert zonder 'h-em daad
werkelijk in 'tland van die taal te ge
bruiken 't gel-eerde zat als^ 'n groep
„marmerbeelden'in ons geheugen; 'twa-s
iets, -dat niet leefde, 'tkpn niet van z'n
plek af. Maai' nu weifel zoo heel lang)
za-am -de levensadem in die beelden ge
blazen en zachtjesaan kwam er beweging
in.-M. a. w. we leèrd-en nu. al wat „Afri-
kaansch" praten. Maar deze eerste
conversatie-poging in 't Afrikaanseh bleef
toch maar „banje snaaks"
's Avonds kwamen we tot de Aar, dicht
bij de -.Vrijstaatsche-gïehs. Toen we den
anderen dag! „opstonden", waren w-e al
diep in den Vrijstaat.
"Vlakten, eindelooze vlakten, hier ep.
daar 'n f,kop", zelden 'n bosschage;
't Wonderlijkste voor ons was, dat we
dikwijls aan .een „statie" (station) kwa
men, zonder 'n dorp te kunnen ontdek
ken Ma-ar de fout lag- aan ons;'kr'
over dien indruk eens met 'n landsman
die al lang, hier in Afrika, is. „Jullie hebt
verkeerd gekeken", zeide hij; „je moet
Afrika op 'n bepaalde manier bekijken'".
En dit was .waar. De menschen hebben
thier ruimte, uitgestrektheid. De huizen
staan niet naast elkaar op-ges opt, of 't
moest "in de groo-ie dorpen, en steden
zijn. Hadden we bet-ér gfekeken, d.an zou-
den we heel wat mfeer „gezien" hebben,
j 'n Boomgroep van bepaalde formatie bijv.
had ons een boerderij aangewezen.
- Maar alweer we waren 't zoo heel
anders gewoon!
i En voort ging 't, dwars door den Vrij-
I staat. Ongeveer 6 uur in den namiddag
kwamen we bij „Vereeniging" aan de
Tran^vaalsche grens, en dien avond om
9 uur stoomden we 't station van Ger-
nriston binnen. De trein naar Pretoria
wachtte op ons en ruim 'nuur later wa
ren we in de hoofdstad van de voor
malige Boerenrepubliek. -
Pretoria valt werkelijk me-e. Tenminste
als je net als wij-, je er „niet te veel-"
van had- voorgesteld. Breecle straten, goed
onderhouden; mooie winkels, nette .gjer
bouwen; 'n heerlijk mooi „Kerkplein",
waar rondom publieke gebouwen als
het Postkantoor, Departeinentsgebouw,
Raadhuis, Banken. Door de geheele stad
rijden electrische trams; en wa-t de
reinheid betreft, is 'tal net als in Kaap
stad: er wordt bijzondere zorg aan be
steed.
Wat de bouw van de stad betreft is
er 'nvrij groot verschil op' te merkeij
met 't veel grootere Johannesburg. In
(Pretoria heb ik nog: nooit 't gevoel ge
kregen als was ik in 'n "West-Europ'e'eschjè
stad. In Johannesburg! herhaalde malen.
Vooraj met Londen zag1' ik beslist" over
eenkomst. Niet'alleen, dat 'teen veel "meer
Engelsche stad dan Pretoria is, maar je
vindt er veelszins de nauwe straten en
lage huizen van West-Europa's steden.
De hotels hebben over 't algemeen een
geheel Londen-schrinodei.
Pretoria e-chter is ruim gebouwd, met
meer plantsoen. De hotels zijn veel meer
naar Indische® bouwtrant opgetrokken:
in 't midden open, met plantsoen gn boo-
men, opzij de- „galerijen", waarlangs de
kamers; vóór 'n waranda.
Wat do ligging der beide steden aan
gaat, is Pretoria veel lager dan Johan
nesburg gelegen. De laatste ligt omtrent"
6000 voet boven den zeespiegel. Daardoor
is 't klimaat er koeler; in dén winter
kan 't er vaak zeer koud zijn. 'n Zware
„kapokval" is dan heelemaa'I geen bij
zonderheid.
Waren de omstandigheden verder gelijk,
dan zou Johannesburg 't iu gezonde lig
ging winnen van Pretoria; maar de fijne
stof van de mijnen, waarvan de lucht vol
is, doet dat hygiënisch voordeel geheel
in 't niet vallen.
'n. Proeve van moderne bouwkunst in
Pretoria is zeker wel geleverd in de
nieuwe -Unie-gebouwen. Deze gebouwen,
die ongeveer 24.000.000 gld. hebben ge
kost, liggen hoog boven de stad, op den
zg. „Mijntjeskop" en zijn haast overal
zichtbaar. Ze zijn per electrische tram te
bereiken. 'tLeek me ,'n schitter-end stuk
werk -en alles doet zien, dat kosten noch
moeite zijn gespaard. Nu zullen echter
velen toegeven, dat zoo'n mooi gebóuw
op zich zelf eigenlijk niets bijzonders is.
Bezienswaardig, kunstig, voorbeeld van
prachtige architectuur, allemaal waar.
Maar iets bijzonders, iets zeldzaams. Toch
niet! Hoeveel fraaie bouwwerken hadden
we niet in Londen bew-onderd. En zelfs
in Kaapstad. Zóóveel, dat je ten slotte
voorbij .de meeste met 'nonverschillig en
hoogston^andoenlijk gezicht liep, en er
nauwelijks meer naar keek.
En toch troffen ons die groóïe gebou
wen buitengewoon, toen we in Tranvaals
hoofdstad liepen, 't Was ieTS g-eheel on
verwachts, dat grootsche en moderne.. We
hadden 't niet verwac-ht, glad niet. D-at
Pretoria er wel wat anders zou uitzien
dan in de dag-en van de Republiek, be-
begrepen w-e goed. En op school had
den we -ook wel eens geografie gehad.
Maar -onze voorstelling, die we in
Holland hadden gevormd (er is daar ook
nog al wat „Transvaalsche lectuur") bleek
nog alleronvolmaakst te zijn. Zooals er
aan bijna elke voorstelling, Afrika betref
fende, -iets. of véél haperde. We leefden,
nog veel te veel tussch-én de oude vooi-
trekkers, of zelfs tusschen de Boeren van
1899; -allerlei opgesmukte verhalen van
leeuwen -en tijgers spopkten ons nog door
't brein; de olifantenjachten en Kaner-
oorlo^en uit Niemann's boek waren we
n-os niet heèleniaal vergeten.
Maai' Zuid-Afrika van 1917 geeft dat
niet meer. 't Demonstreert 'n vooruitgang
in een minimum-tijdsverloop, die reus
achtig is. En dit- niet alle-en in de groo
tere steden en dorpen, maar tot o.p 't 'plat
teland .Tal van bewijzen zouden we straks
Erjgs der Advërteatiëni
T^£ iBgtrte f Ü.SC, ieders regel meer SB
3-ataal wordt 2-maaJ berekend.
Bjj aJjonasangnt voordeelige voorwasïSgEa
BtfwtfcrmnrmBrB 5 Csnt
zien. 't Is alsof de moderne kuituur als 'n
stormwind óver Zuid-Afrjka is gegaan,
de staketsels van 't conservatieve met ge
weld brekend en grondslagen leggend voor
'n ontwikkeling in den geest van den
i tijd. Op die grondslagen is gebouwd, snel
gebouwd en de vormverandering, daardoor
ontstaan, is verbluffend!
Maar' zeker door de snelheid, waar
mee die nieuwe kuituur door dit land
waarde, zijn niet alle staketsels verbro
ken en typische overblijfselen van al
oude gebruiken vindt men nog, al is 'tdan
ook bijna" uitsluitend op ,,'t platteland".
Maar ze zijn er, en 't scherpe contrast,
dus bestaand, doet den Europeeschen
nieuweling wel -eens vreemd aan, mis
schien onaangenaam, maar in elk geval
vréémd.
Men moet zich hier voor alles gereed
houden. En dat ben je eerst na een paar
maanden minstens. Wij waren 't dus nog
niet. Doch J veranderingsproces begon
al te werken
Ca-iespi-Program van Actie tëi8.
iAan de- Antirevolutionaire Kiesvereeni
gingen ié verzonden het Concept-Program
I van Actie 1918:
j Wij de a.-r. „Zeeuw" knip-
1 P-en het uit het liberale „A1 g e in' een;
j Handelsblad", welk blad ontleende
aan de a.-r. „Standaard", die gelijk
we reeds meermalen ervaren hebben, van
dergelijke stukken de primeur pleegt te
hebben
i Het Concept-Program luidt:
'De A.-R.-partij ,ook nu bij de ko-mende
stembus naar haar nog. onlangs herzien!
s Progjram van beginselen verwijzfend, is
nochtans van oordeel, dat er ook ditmaal
alleszins reden bestaat, om in 'een kort
Program van Actie zich over enkele o-p!
den voorgrond tredende punten van
Staatsbeleid te .verstaan, en ach-t dien!
ten behoeve z-i<jli met name over de na
volgende dertien onderwerpen te moeten:
Uitspreken.
1. Voor zoolang de oorlogstoestand, met
name in de onsbegrensde Staten, no-g-
aanhoudt volharde onze Rgeering 'in de
voorzichtige en toch. krachtige houding,
die zij dusver in zake de oorlogsaange
legenheden aannam. Voorts biede heel
ons- volk haar den onmisbaren steun, om,
mochten zich bij hét -herstel van d-en vrede
voor Nederland gren s ra oei Üjkheden voor
doen, alle rechten van ons land onge
schonden te handhaven. "En is ten slotte
de oorlogstoestand geheel -ten einde ge
komen, dan richte' ons beleid er zich op,
om aan Hare Majesteit de invloedrijke
positie te hergeven, die Zijl aan hel: .Hof
van Arbitrage en aan de Vredesconferen-
tiën in Hare 'Residentie ontle-enen mocht.
2. Onze buitenlandschfe politiek worde
in zoo rechtstxeeksch verband met de be
voegdheden van de- Staten-Generaal ge
bracht, dat alle onnoodigé geheimzinnig
heid wegvalle, en ahrfeer geheel ons volk
in de verantwoordelijkheid voor onze bui-
tenlandsche politiek kunne deelen.
3. De wijziging van art. 192 der Grond
wet vinde zulk een uitwerking en toe^-
passing', dat, met wegneming van alle
g'eldelijke bevoorrechting van het open
baar boven het bijzonder onderwijs, de-
vrijheid .en zelfstandigheid van hét bij
zonder onderwijs er in elk opzicht door
ig'ewaarborgd worde. Bleek het voors
hands nog niet wel mogelijk alle Over
heidsbemoeiing met het bij'zonder onder
wijs aanstonds geheel van de Gemeente
los. te maken, zoo drage toch de gemeen-
tebemoeiïng ten deze geen ander dan een
tijdelijk karakter, en blijv-e steeds Eet stre
ven der antirevolutionaire partij gericht
op. algeheel© en 'finale overbrenging van
de schoolzo-rgen op het Rijk.
4. D.e schoolduur van liet gewone lager
onderwijs worde, evenals in Zwitserland
en Duitschland uitgebreid tot den veer
tienjarigen leeftijd.
5. Zonder verder verwijl ga de Regee-
ririg over tot invoering van de in 1913
door TI. M. -de. Koningin uitgevaardigdej
wetten van sociale strekking, en daarop,
volge zoo spoedig mogelijk de aanvulling
van :die wetten door opneming in de
verzekering van de zelfstandig hun be
drijf uitoefeiieiide personen, en do-or op
neming van de. geneeskundige verzorging
in de zielctewet. Voorts- worde cle ongé-
vallenverzekering uitgebreid tot landbouw,
visscherij en zeevaart.
6. Mede door dén wettelijken uitbouw,
van het collectieve arbeidscontract worde
de weg gebaand voor het in liet leven-
roepen van nieuwe maatschappelijk©, or
ganen, welke bij de voorbereiding en'uit
voering. yan wettelijke maatregelen zeg
genschap'erlangen.
7. Ten opzichte van den arbeidsduur,
worde gestreefd naar meer bescherming
van volwassenen, inzonderheid van de
gehuwde vrouw.
8. In onze sociale wetgeving word©