99 fLit4, bij M/SUQU. fcleiofte finsi tut an*, les «Bloéden i?taat pop lenlWab^a.Kam' Grapes# tterken, Z6|.' unt,*iV»i!rwagsii enj EU HERDER, v A MHfcbtfMWIin o. Zaterdag 86 Januari 1918 SSSe •bar ïi bij P. HUIBRëGT. haartsdijk. wegens jfowiia!fint, nBij JaCbIJTIjI %i Mgysantratafar ra,t SVL AUSUSTEIJN,' Srzien van water- "HUIBREGTSE Sr„ 'Sr. aangeSodon: ültt: Palngsleepnet, en1 Jspie#sgs»:?3efi 1 /achtfü^eefl Hpnd 'lonkeTfwuirP^ifoed inien, 'I jsch eaz. der leilCP afn J. "togemejt ...Drooge -n. rK^ierad, e^ldij kstr., daart baar. G. LINDEN- minapolder. ienstliode. Uitgave van M Kiïini. Venn. LUCTOR ET ËMERGO, gevestigd ie Goes.. Hoofdbureau te Goes: ËANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: fIBUA F- P- DHUIJ - L. BURG. Drukkers: OostcBbaan Le Co int re, Goes. «aaasaiwBi»w»*ffl««aBo»n^B!P»a^gMOTfc&»a^w Voor de op 8 Februari a. s. te hou den stemming voor een lid der Provin ciale Staten- (vacature den heer Wonder- gem) wordt ten krachtigste door De Z'e eaw gesteund de candidatuur van dhr. K. BRANTS. r<taasmifamaE3Êa» VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Por 3 maanden fr. p. po-t f 1.58 Losse nummers - 0.08 Prffe der Advertentim 1—'êt rogels i 6.88, iednro rofel nwnr IS tk 3-iaaal wordt B-ntaal bewkend. Big abonnement, vooideelige roorwawiÉfc Bewijsnummers 6 cent. ucurmK/Ar^hz»yt9rKtMtsrzar.Tn*ra-nr^ In het sociale hoekje. VIII. Democratie. De democratie zal alleen veilig! zijn, als zij zich Iaat beheerschen door den Christus. Aan ons de roeping haar te tonnen, dat haar idealen bij Hem vei lig! en verzekerd zijn. Hoe forsch en krachtig' sprak Talma dit schoone wpord uit. 'tis pit het hart gegrepen van ieder, die de schoone beginselen van Gods Woord wil uitdragen in het maatschap pelijk leven. Werd de beteekenis maar werkelijk gevoeld onder ons, in dezen bij uitstek clemocratischen tijd. Want in naam der democratie wordt ook menig maal gedaan, wat indruis-c ht tegen Gods Woord. Denken wij slechts aan 'de oor logvoerenden.. De leuze heft men daar. aan, "dat deze oorlog wordt gevoerd voor de democra tie. Voor deze leuze wonden tienduiz'en- den -opgeofferd. Doch minstens zoo velen worden door liet scherpste, aller .wape nen, cle/ tong', verslagen, wanneer dez'a zich in dienst stelt dier democratie. De keuze is zoo groot, de' democraten zijn zoovelen, vogels van diverse pluimage, elkander overtreffende in schoone leuzen en beloften. Doch geen van die laat zich beheer schen door den Christus. „Laat de hemel voor de engelen en de ïhusschen", aklus spotte Bebel. Do godsdienst er buiten, zij is te heilig om in de politiek gebruikt te worden, ztegt men schijnvroom aan de andere zijde. Doch wij zeggen het Talma na, die er steeds op aandrong de democratie te loo- nen, dat haar idealen bij,den-Christus veilig zijn. Daar ligt onze roeping, want als goede christenen, als anti-revolutionairen, zijn we democraten, en wie onder ons anders denkt, hoort ten eenenmale niet bij ons. Invloed van het geheele volk op den gang van ons staatkundig en maatschap pelijk leven, het is altijd het beginsel der A. R. partij geweest, .als is er me nigmaal verschil over wat eigenlijk de mocratisch is. Nooit moet het zoo wor den onder ons, en speciaal onze arbei ders moeten dit leeren begrijpen, dat eigen overtuiging wordt ppgeofferd!, omdat de gi'oote massa dit wil. Christenen Z.ijn geen marionetten, die naar de pijpen vain anderen dansen, doch moeten zich alleen laten beheerschen door den Christus. Pro Ragte, .voor onzen Koning., Hem ter eer, tot heil van Staat en Maatschappij! de democratie bevorderen, ziedaar aller chris tenen schoone taak. 1 W. d. H. Stfttsn-Getieraal. Tweéda Kamer. W e bepalen ons ditmaal' tot het aan- teekenen yan enkele beschouwingen uit p Maasbode', naar aanleiding van do gisteren gehouden Kamerzitting.. Als staartje van het late, heftige de bat van, eergisteren in zake het middelbaar onderwijs, lagen er gistermorgen eenige amendementen en een motie. De-ze laat ste vroeg „op ruime schaal" hoogere, burgerscholen, was dus xn haar oinbe- noipenheid een motie qji klompen. Wat de amendententen betreft, deze vroiegen mie drie m een bepaalde plaats een H. En, men weet, een der drie amen dementen was dat van den heer Dres- selhuys, betreffende een Rijks Id. B. S. te Helmond, het amendement met het Pikante bijsmaakje. Zoowel de amende menten als de motie waren jegens dei volS"! af\ w®.lwilI(3nd. Deze toch had 1 a| Z1! a^e' verlangens nog wTt F 0eLSen eu dat ?:ii doeg wat zij kan. En -men ko-n uit dei woor den van den Premier opmaken, dat de verlangens slechts zeer kari« varwezen hjfct zouden worden; doch ook, dat Rogeering z,ich door pressie uit da Ka mer met zou laten beheerschen Eg de stémmmg bleek nu, dat de ge- heela linkerzijde zich: met de gulzige mohe-1 eenstra vereenig.de en dus «raag meedeed aan een plompen kaakslag in het gelaat der Regeering. Tn gewonl tij den zou zulk een motie zekerlijk het einde- van den betrokken minister, zoo niet van het Kabinet beduiden Thans IS dat anders. Men weet, dat de Premier niet heengaat. Waarschijnlijk is men daar om links hee-1 wat parmantiger met z;ijn moties, -dan men anders wezen zou ais het leven van het Kabinet er gevaar mee loopen 'zou. Toen eenmaal1 de linkcrtrijde had uitge maakt -dat er o-p ruime, schaal H. B. Scholen moeten worden opgericht, toe-n sprak het wel haast van zelf, dat de plaatsen Warfïum en Steenwij-lc, in af zonderlijke amendementen genoe.rJd, stel lig wel vielen onder de „ruime schaal." Dus was het overbodig, dat nog eens de linkschei meerderheid voor deze plaat sen afzonderlijk' stemde. fóts anders was het met het amendement betreffende Hel mond. Gerust mocht men nog; vragen, of de geheele link'sche meerderheid Zou mee-gatan met den heer Dressel'huys, die Helmond, dat een katholieke H. B. S. wensclrt en krijgt, bedenken wil met een liberale H. B. S. Gisteren heeft de heer Troelstra in het heftige debat, waarin de anti-clericalen van de hc-ele linkelr- zijjde elkander vonden, zulke billijke, uit stekende opmerkingen gemaakt. Anticlericalisme- gaat veel dieper dan socialisme, bet bloed kruipt waar het niet gaan kan. Allës wat roo i is, stem de vóór ó-p dein heer Troelstra na. Zoo dat het eind van de bevlieging van bil lijkheid, waaraan 'de heer Troelstra .ten prooi is geweest, neerkwam op een per soonlijk échec, van den rooden leider. Algemeen heeft links aan de beschou wingen, die minister Cort hield aangaande de wenschelijkheid over diverse burger scholen,, deze beteekenis geliecht, dat lnen Helmond gerust kon afschrijven, Daarom ook 'juist waren de- heeren van links zoo extra boos. Bovendien heeft de minister gezegd, dat hij 'zich door de stemming over het amendement' niejt zou laten beïnvloeden. Overigens heeft de geheele dag zich' beperkt tof. discussies, waarbij kleinere onderwérpen werden behandeld, t Sprekers van alle richtingen hebben fer oip aangedrongen, dat de aanvragen om subsidiën voor vakscholen meer zou den worden ingewilligd. Daartoe zoiu e-en suppletoir© begrooting kunnen dienen. Minister Cort zegde na dien veefziijidigem aandrang een suppletoire toe, zoodat evenals verleden jaar, veel kan wordejn goedgemaakt voor -de- vakscholen. Des middags heeft Van der Molen nog een poging gewaagd om voor de exploi tatiekosten, waaronder de B. T. O. da schoolbesturen 'der lagere scholen doen gebukt gaan, ©enig rijkssubsidie! ta ver krijgen. Zijn schets van do zware lasten der bijzondere- (besturen was waarlijk treffend. Maai* even zieker was 't, dat de Premier weer den schralen .troost gaf, dat de .exploitatiekosten onder -de onder- wijsbevrediging in oird© 'zuilen komen,1.7 Daar is al zoolang reeds zooveel opi dia toekomstige- bevrediging afgeschreven. Rechts moet er wel' zwaar vo-or boeten1 jaren lang, dat het sehoolonvecht „zal" hersteld worde-n. Nog had de Keer Van der Molen gedacht, -dat het Rijk overeem kojnstig' art. 53 der L. O. wet "subsidiën voor het beoogde doel aan de gemeenten kon uitkee-ren. Doch de minister betwist te die mogelijkheid. He Groote. Oorlog. Beknopt overzicht van dap toestand. ILertling, de Duitsche Rij-kskanseiier heeft gesproken. Als een verdediging op de acte van beschuldiging van Lloyd George en Wil son. Zijn we nader tot den vrede gekomen? Uit de rede van Hertling. blijkt, dat d.e g-roote punten, die den vrede tot dus ver belemmeren, nog! bestaan, dat het Elzasiotharingen-vraagstuk vooral een onoverbriigbaren afgrond voïmt. Men zóu dus eigenlijk met een „neen" op dg, po sitieve vraag antwoord moeiten geven. Maar er zijn andere, omstandigheden, die in de rede van den Duitschen rijks kanselier tot. uiting komen en anderel overwegingen die er 'toe moeten bren gen, dat het „neen" ten minste met een -groot voorbehoud w-ordt uitgesproten1. Aan het slot van zijn rede sprak He-rt- limg ooj^ -over de militaire positie van Duits'chland. Maar de rijkskanselier deeid bet met veel gematigdheid en als ter loops,, of het -ging over een factor, die bij de vredes-kwestie wel eënigie, maar toch geen eerste beteekenis heeft. In overeenstemming- met dien vrédle- lievenden geest, welke Von Hertling's re- d.e kenmerkt, is- ook de o-mstandig-heïd, dat de rijkskanselier zijh instemming) be tuigde met alle meer principieel© pun ten, door Wilson opgesteld. Wanneer men er slechts toe gebracht worden kon om- eerst een overelenkomst te treffen op meer „principieelen" grondL slag, wanneer mpn eerst slechts er toe gebracht kon worden, om over de nieuwe rechtsorde te onderhandelen en in h|et licht van die orde dan de- practiseh-q) vraagstukken te bezienhoe spoedig zo-u dan -een overeenkomst mogelijk zijn! Doch nu -blijven de practische kwesties, vreezen nvij, de officieel© vred-csbe-spre- ldnjfen belemmeren. Wat Brest-Litofsk betreft, zijn minder moedgevende omstandigheden te consta- teeren. Er is n.l.tecn tweede Oekrainische diela- gatie verschenen, die het gezag van db eerste delegatie tracht te ondermijnen en daarbij' blijkbaar (door de maximalisten ge steund wordt, hetgeen de voorloopige- af spraken, door de centralen met de eersi'.e delegatie gemaakt, in gevaar brengt. En voorts blijkt he-t gezag der maximalisten in Rus-land meer en meer bedreigd te worden, waardoor de voorlo-opige resul taten, in de besprekingen methen be reikt, in gevaar gebracht worden. Is het wonder, dat we de naasitè toe komst met zorg "tegenio-et zien! Ook Czeminheeft thans een uitgebreid antwoord gegeven op de redevoering van Wilson. Het merkwaardige is hierbij, dat niet alleen in de landen der Centrales, doch zelfs i n Engeland Wilson langzamer hand beschouwd wordt als de woord voerder der Entente. Lloyd George zelf heeft zich gehaast om in zijn besprekin gen met de vertegenwoordigers der vak- vereenigingen -er op te wijzen, dat zijn redevoering feitelijk hetzelfde-'heeft willen zeggen of gezegd heeft als die van dein president der Ver. Staten. Czeminspreekt over de redevoering van Wilson ais over een vredesaanbod en, waar de minister het woord voert voor de Dónau-in'onaL-éfiie éii niet na mens het Viervoudig Verbond, kan hij in dit vredesaanbod blijkbaar meer punten vinden, die als grondslag voor vredes onderhandelingen kunnen dienen, dan Hertling. Wat Polen aangaat legde Czemin een verklaring af, die in alle opzichten belang rijk is. Het Poolsche vraagstuk mag -het sluiten van den -vrede geen dag vertragen. De Polen zullen volkomen vrij zijn en in dien zij na den vrede aansluiting bij de Doliaurnonarchie zoeken, zal zulks wel-1 kom zijn, daar Czernin in zulk een vrij willige toenadering een waarborg voor de duurzame goede verstandhouding ziet. De Poolsche staat, welks grenzen nog niet zijn vastgesteld, „zal ongetwijfeld de door Poolsche bevolking bewoonde gebieden moeten omvatten". Over het geheel genomen geeft de rede van Czemin meer hoop op een spoedi- gen vrede dan die van Hertling. Czer nin zelf is obk optimistischer dan Hert ling bleek te zijn. In -de hoofdcommissie van den rijks dag Leeft ook von Külihnann. gesproken. De staatssecretaris heeft de verhouding tusschen Duiratehland en de Bonaumonar- chie besproken in verband m-et de ge ruchten, die loopen omtrent diepgaande meeningsverschillen tusschen Berlijn en Ween-en. Von Kühlniann verklaarde, dat de betrekkingen met Oostenrijk-Hongarij© den hoeksteen vormen van Duitsclilands politiek en dat tusschen Czernin en hem de volmaaksïe overeenstemming bestaat. Korte oorlogsberichten. Het bekende 'Londensche weekblad John Buil deelt een aardig voorval mede-, t waaruit blijkt^ dat de verschrikkingen van den oorlog toch niet in staat ziij-n alle menschelijk gteyoel te do-oven. Een Duitsch aviateur heeft bij: Artois een tweetal zil veren munten laten vallen, waaraan een briefje bevest\gd wa;s met de modedea- lin-g, dat de soldaten wier namen in de munten gegrift waren -veilig en wel in Duitsche gevangenschap waren. Dank zij dezen vriemdelijken daad van den vlie genier konden de bloedverwanten van die betrokkenen worden Ingelicht. Het Engelschie ministerie van oor log meldt: In Egypte is: bericht ontvangen, dat Arabische troepenmachten van 'den ko ning van Hedjaz den lOden Januari bij de operatie-s ten Oosten van Medina een belangrijk ïurkscll convooi op ongeveer 8 mjjl van g-enoemue stad gevangen ger nomen hebben. Gevanglenen, kameel-en en levensmiddelen vielen in hun handen. Men schrijft aan de N. R. C.: Men weet, dat "de Duitschers die ver woeste steden en Slorpen in België wil len laten herbouwen. Zij- hebben daartoe verordeningen uitgevaardigd en boven dien beloofd, uit de Belgische staatskas, de helft in de pak,os ten bij te drag'pn. Verscheiden -gemeenten weigeren echter l halstarrig daartoe, om begrijpelijke rede nen, over te gaan, onder meer Battice Lij Luik. Deze gemeente hëfeft om haar weigiêrachtigheid een boete van 75.000 mark te betalen. Naai' de Pester Lloyd meedeelt, heelt dr. Wekerle het ontslag van het geheele Iiongaarschü kabinet gevraagd. Aroor Kitchener zal een gedachtenis kapel worden gebouwd in de .S.t. Paulus Kathedraal. De wet op de- legeruitbreidiïng is in het Eng-elsche Lagerhuis'met algemeje- ne stemmen in derde lezing aangenomien. i— Het gelucht, dat de haven van Lon- dèn gesloten" is, wordt pertihent tegen gesproken. De Köln. Ztg|. .schrijft: Uit Genève wordt gemeld, dat er te Lyon en te St. Etienne volksoproeren' van zeer ernstig1 karakter zijh uitgebroken. Om hen te onderdrukken zouden. zelfs: dei grensggiïdarmen ontboden zijin. Van elke twee posten langs de Z.witsersche grens was - er één naar de plaatsen, waar het oproerig was, gezonden. 'Re - rijkskanselier heeft gisteren die* partijleiders van den Rijksdag; ontvangen. In officieel© kringen raamt men, dat de V. S, 90 millioen bushe-ls graan tot meel gemalen aa.n Europa kunnen leveren tot. aan den aanstaanden Ame- rikaanschen oogst, 'zonder daarbij te kor-t te doen -aan d© voorziening' van Amerika zelf. R c i a m e s Tzsaa'-JvuvstisntrKat r*xtxaran Elp.n8rslap.cl, R e g e e r i n g s v a r k e n s. Naar het „Hbld." verneemt, wordt in regeerings-krineen de noodzakelijkheid ovarwosgpn van het uitvaardigen van een verbod, waarbij het slachten van var kens -door particulieren niet meer Zal worden toegestaan. ■De N i e u w - A m s t e r d a m. He! stoomschip. Nieuw-Amsterdam., be geleid door de sleep'b-ooten Zeeland' eu Drenthe, was gisternamiddag 3 'u. 35 m. in zee. H e t s. s. K e n,n e m r 1 a n d v r ij gle l aten. Uit een telegram van Hr. Ms. gezant te Lissabon aan den minister van bui,- tenlandsche zaken blijkt, dal de Portu- geesche autoriteiten vergunning he-bben gegeven Lot het vertrek van het stoom schip1 Keimemerland, dat op- weg' van Amerika, naar Nederland werd opgehou den le •St. Vincent (Kaap! Verd'ische Eilanden.) D-e Portugeésche regeering deelt meidó, dat er ernstige vermoeden zijn gereten van verstandhouding (coöperatie) met eenduikboot. Niettemin is het schip- vrij gelaten; uit consideratie voo-r de Neideir- landsche regeering. Wat aangaat de la ding zoo' maakte het nijpend: gebrek te St. Vincent het noodzakelijk over te gaan tot opeisching; van de maïs, dief in goeden staat verkeert. Het s» s, r i s i a. Behoudens bijzondere omsfanclighelde-iï zal 'het s.s. Frisia van den Kon. Holl. Lloyd binnen enkele weken naar Zuid'- Amerika vertrekken. Petroleum. Bon S zal ^geldig zijh vanaf 1 Febh tot. en -met Ï5 Febr. voor '2 Liter. B r i t ,s c h e kolen. Donderdag kwam -een Ned. ,sLs. ruet een- lading van 1300 ton steenkolen te Amsterdam binnen. Duitsche kinderen. Gistermiddag zijn te Arnhem weer 180 Duitsche kinderen uit Emmerik aange komen, bestemd voor verschillende plaat sen van ons land. Spoorwegen in Zeeland. Blijkens het Voorloopig Verslag nopens het wetsontwerp tot bevordering van den aanleg en het in exploitatie brengen en regeling van de exploitatie van spoorweg- lijnen van Goes over 'sHeer 'Arends- kerke, Borselen en Hoedekenskerke naar Goes, van Goes over 'sHeer Arendskeïkie jiaar het Wolpha-artsdijkscheveer en van Goes naar Wemeldinge, waren sommige leden van meenihg dat bij de indiening van dit wetsvoorstel te veel aandacht was besteed aan de belangen van de maatschappij, die de ontworpen spoorweg- lijnen zal- exploiteeren en daardoor het- algemeen belang van de rijke vruchtbare streek ,waar zij zullen worden aangelegd' op den achtergrond was geraakt. i Tweeërlei bezwaar werd naar voren ge bracht. Do Homeopathisch© Geii#e^^5dd,ëteii Apbthekpr 0, TH, 1 D€É IAA6 ES verkrijgbaar bij RO'OTE KAOEv In de eerste plaats werd er de aan dacht op gevestigd dat de ontworpen spoorweglijnen slechts aansluiting geven aan dfen Zuid-Beveland doorsnijden den Staatsspoorweg en niet tevens aan de havens welke zich in het noorden en in het zuiden van dat eiland bevinden. In de tweede plaats had men or be zwaar tegen dat de financiering en de exploitatie zullen geschieden door de Mij. tot Expl, van S.S., terwijl, naar het oor deel dei'' hier aan het woord zijnde le den, de maatschappij, die den aanleg ter hand neemt en waarin de gemeenten en polders, met den financieelen steun van Rijk en provincie, zijn geïnteresseerd, daartoe evenzeer 'in staat'zoude zijn; men verwees naar hetgeen elders b.v. in Lim burg berèids geschiedde. Aldus zoude naar hunne meening het algemeen belang dei' streek op een veel betere wijze worden gediend. Men vroeg of de Minister geen poging in die richting heeft gedaan en zoo piet of hij geen termen kan vinden-, alsnog in dien zin werkzaam te zijn. Andere leden konden zich evenmin ver eenigen met den administratieve!! opzet der plannen betreffende deze verhoudin gen. Zij meenden echter uit een oog punt van oppertuniteit hunne bedenkingen tegen het w.o. te moeten laten rusten. Verschillende inlichtingen, werdén nog gevraagd. Uit £38 Pr@vii!CÏ8. Door Gedeputeerde Staten van Zee land is bepaald lo. dat cle jacht op houtsnippen, met ingang van 1 Maart, die op waterwild met ingang van 1 April en die op water snippen met -ingang van 15 April a. s. zal gesloten zijn; ,2-o. dat het weispel van kwartelen al leen van t Mei tot en met 15 Juli zal geoorloofd wezen; 3o. dat de kooieenden door den kooi man moeten worden opgesloten of gehokt van 1 April tot en met .30 April en van 15 'Juni tot en met 31 Augustus a. s. Men meldt van de grens aan de N. R. Ct. Naar wij vernemen, hadden de, inzit tenden uit den kabelballon, welke j.l. Za terdag door vliegers in brand werf! ge schoten en nabij Oostburg is* pedergeval- lon, de kabelballon al voor Brugge kun nen verlaten. De bedoeling was dus wel degelijk den balion te vernietigen. De vliegmachines waren dus alle wèl Duitsche, die "het gevaarlijke werk boven ons gebied vol brachten. Het politieke leven op 'teiland Tho- l'cn fechij-nt .©eh beetje te ontwaken. Woensdagavond vergaderde de Antir. k'ies- vereen. te Poortvliet. Bestuursverkiezing had plaats., rekening v. d. penningmees ter, verslagen werden uitgebracht over de laatst gehouden vergadering van de Centrale in het kiesdistrict Th'olen en o-ok over de- laatst 'gehouden vergade ring van het Provinciaal Comité. T)e voorzitter hield een referaat over: „Taak en plaats der vrouw," waarop ee-n zeer geanimeerde bespreking volgde. Ook te St.-Maartensdijk zal' a.s. Maan dag de antir. kiesver. vergaderen ter 'her spreking van een betere organisatie. Op deze vdrgad-ering zal' de voorzitter der Centrale Tholien, die tevens lid is vani het Moderamen van het Prov. Comité aanwezig z-ij'n o'm poolshoogte te neme-nl van den töe-stand aldaar. Middelburg. In de vergadering van tien .Raad op 30 Januari, des namiddags te 2 uur, komen aan de orde: 1. Toespraak van den voorzitter; .2 Notulen; 3. Stuk ken; 4. Benoeming: van een Wethouder ingevolge aftreding Dr. H). Japiksie-; o. Benoeming Hoofd school K; B. Benoeming Onderwijzeres aan school I; 7. Reke ning en verantwoording Kamer van K)oopL handel en Fabrieken 1917; 8. Verorde ning voor, de Arbeidsbeurs; 9. Afkoop: tol-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1918 | | pagina 1