M. Öfl
Woensdag 16 Januari 1618
83e Jaargang
teraï te Zlch dan ook stL"aks weer
;iibfale ziet het langzamer
hand in, hoe verkeerd^ze gehandeld heeft.
StateühGsiieraal.
Be üroote Oorlog.
Uitgave van
Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERG©,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau -te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 2 19.
Bureau te Middelburg:
RIRMA F. P. DHÜIJ L. BURG.
Drukkers:
Öcs terbaan Le Co int re, Goes.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden fr. p. po t f 1.50
Losse nummers- 0.06
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 0.80, iedere regel meer 80 jfL
3-maal wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement Yoordeelige voorwaarde»
Bewijsnummers 5 cent.
Theorie en praktijk.
De actie voor het Pacifisme heeft oen
religieus motief, doch wordt ook mee ge
voerd door tal van menschen, die niets
vóelen voor den religieuzen beweeggrond;
al is het ook dat zij zich, abusievelijk
naar het ons voo'rkomt, op het zesde
gebod beroepen, dat doodslaan verbiedt.
Zij beweren dan da:t niet alleen de Over
heid, maar ook de- Vorst, het Leger en
de Vloot het recht van oorlogverklaren
en oorlog voeren zouden missen op grond
van ditzplfde verbod.
Dik is de doopersche opvatting; waar
tegen steeds door de Roomsche Kerk en
ook door de Hervormers, met name Cal-
vijn, is aangevoerd dat deze regel on
mogelijk gelden kan voor de Overheid,
wijl deze niet is een ongerechtige, ge
lijk de Boa-pers beweren, maar een van
Gód, om der zonde wil, ingestelde ver
schijning, gelijk De Standaard meer
malen heeft uiteengezet.
Hoe men in dieze dagen nu macht aan
alle kanten bovien recht gaat, deze leer
naai voren 'brengen kan, is ons een raad
sel.
Zien de pacificisten kans het ook hun
zoo dierbaar „recht" zonder machtsmid
delen te doen zegevieren?
De practijk en de feiten, of liever zij
zeiven geven het antwoord.
Zijjn het niet meest allen ex-pacilïeisten
op wier .aandrang1 de voorbereiding tot
d:en oorlog' heel de wereld door heeft
plaats g'egrepen?
Men denke slechts aan Lloyd George,
Blatchfoxd, Bryan, Wilson, Millerandi, Her-
vé en Nioolaas II, den ex-Tsaar aller
Russen
ECONOMISCHE EN SOCIALE POliïiEK.
(Slot.)
Na de pauze sprak mr. J. A. de Wilde -
(14 Jan. te Goes) meer speciaal over
de sociale politiek.
De sociale politiek houdt zich; bezig
met de maatschappelijk© verhoudingen.
Op alle gebied heeft men tegenstellingen,
ook die van kapitaal 'èn arbeid. Maar
er zijn ook vele andere: een beaaafd:
man en een onontwikkeld man, een map.
en een vrouw. AI die tegtensteliingten als
zoodanig zijn niet verkeerd, doch zte heb
ben door de zonde een scherp en sc'hrij1-
nend karakter 'gekregen.
Ook in den hemel' is er ongelijk
heid, maar bij alle tegenstellingen,'
daar is er toch een schoon© en vol
maakte harmonie. Hier op aard© hebben
de zonden schrijnende contrasten veroor-<
zaakt. Deze moeten met kracht bestre
den worden.'
Het komt er op aan de Schuld ook
hij ©nszeJven te zoeken. Ziet hoe b.v".
een onnoozel mensch door de straat
jeugd vervolgd en geplaagd wordt. Dit
is gtevolg van een zondige tegenstelling.
'Dus dienen wijl eerst bij1 onszelveln te zoe
ken. Dat is echt-anti-revolutionair.
De grootste' fout der S, D. A. P. is
deze, dat zij de schuld bij anderen zoekt
en niet bij zichzelf. Zoekt men die schuld
ook bij zichzelf, dan komt er eerst, ver
betering.
Onze consciëntie spreke meer en meer.
Het eigenbelang m-oet binnen bepaakfe
perken blijven. De liefde moet ons. meer
gaan leiden. Men make geen misbruik
van de macht.
Eenerzijds moet de macht niet gecon
centreerd worden in enkele handen, an
derzijds moet de overheid ellende ©n nood
lenigen.
De Vakorganisatie is een belangrijk©
zaak. Zeker, ze heeft veel op haar gje-
weten. De wereld werpt zich meestal het
eerst op. de nieuwe dingen. Ziet naar
de modes. De min of meer revolutionair
aangelegde mensch komt het eerst miet
nieuwe dingen. Nu is het onloochenbaar,
dat men het eerst van die zijde de hand
gólegd heeft op de Vakorganisatie.
Daarom dienen wij ze in goede banen
te leiden, want op zichzelf is samenwer
king alleszins gewenscht.' Organisatie,
gegrond op Gods Woord, dient in
de hand gewerkt. Gaat men dien weg
uit, dan zal men op den duur ook ko
men |bot betere verhoudingen tusschen
patroon en arbeider, tusschen kapitaal
en arbeid.
Hiervan profiteeren patroon en arbei
der en ook het publiek. Allen, die in
allo=|Tv e wel*ken, mogen niet
od eiiA^n d:\^ eischen, ze 'dienen
ovprhEm ?.ntliyikkeling aan te sturen. De
Tn Stent Yan particulier terrein.
toWw*ltePdnsionneering b.v. schuilt een
o teln ar> ,Zeker' ik ™el veel voor
tet maai' t0Ch niet V001'
ring 6 stelsel van staatspensiooneje-
Er dreigt een tweede gevaar.
We leven in een tijd van democratie, i
Ik ben een zuiver democraat en ageer
dan ook tegen allo on-democrattache han
delingen, maar er schuilt niettemin een
groot gevaar in. De mensch toch is niet
geheel vrij in al zijn doen en laten. Een
mensch leidt :s.oms vélen tot yerderf, dooi'
valsche theorieën. De democratie moet
in goede hanen geleid worden door de
pers. In Amerika zal men nu in meer
derheid vóór oorlog met de centralen voe
len, doch dit komt slechts door de val
sche voorspiegelingen van de pers.
Wij, anti-revolutionairen, moeten ons
Volk 'goed voorlichten. Heerschen er goedé
beginselen onder het. volk, dan ben ik
niet bang: vdpr de democratie. Dan ziet
'men dat niet alles goed is, wat in oints
voordeel "lijkt. Ook óp het,terrein van liet
staats pensioen.
Hoe is de lijfeigenschap ontstaan?
.De Germanen waren vrije mensch.en,
maar toen er groote heeren kwamen,
moesten dë kleinen beschermd worden,
't Was hun direct voordeel, doch, zoo
kwam het tot de noodlottig© lijfeigenschap1.
Zoo spiegelt de S. D. A. P. ons ook
dingen voor, die schoon schijnen, maar
inderdaad verderfelijk zijn.
We dienen met het vrouwenkiesrecht
rekening te houden. Wij zijn er allen te
gen, geloovende dat de vrouwen door
het kiesrecht vernederd worden, in plaats
van verhoogd. Toch moeten wij er mede
rekenen. Bij vrouwenkiesrecht zullen de
rechtschen zeker in aantal zetels winnen,
doch het politieke leven zal er niet door
verhoogd kunnen worden.
Straks komen de antirevolutionairen op
eigen beenen te staan.
We hebben in coalitie goed samen
gewerkt, doch straks 'zai onze partij beter
ondér eigen banier kunnen optrekken.
Hoe gjroot zal onze invloed zijn?
We zullen niet veel Kamerledten heb
ben, derhalve ©ogenschijnlijk weinig in
vloed. Doch .we zullen toch. wel veel
invloed kunnen uitoefenen.
Wanneer wij maar trouw aan het be
ginsel toonen en geestelijk contact Jma't
het a.-r. volk behouden,. Dan zullen wij
ontzaglijk veel kunnen doen. Groen van
Prinsterer stond eenmaal alleen en toch
heeft zijn zaak de z©g;e behaald, toen we
dé gelijkstelling van onderwijs kregen.
Het geestelijk beginsel dient steeds voor
op gesteld. We moeten optornen tegen
de strooming van den ttjld, een nederlaag
durven lijden. We moeten niet bang1 zijln,
idat er weer en linksch k:\binet komt.
Treden we straks geïsoleerd op, dan moet
blijken, dat w© beginselvast zijn.
Laat èn van Goes èn van allei andere
plaatsen onder de 'Evenredige Vertegen-,
'woordiging een krachtige actie uitgaan,
-welke zich ken'merkt door trouw aan
de beginselen.
Hoewel klein in gtetal zullen we dan
een ontzaglijken invloed kunnen doen!
gelden.
(Applaus.)
Die heer Dekker constateerde uit het
applaus, dat het woord heeft ingeslagen
en dankte den spreker voor zijln bereid
willigheid, om hier op te treden, waarop
dez'e de vergadering met dankgebed sloot.
Wij vertrouwen, dat dezie avond een
goede opfris,sching van het politieke ge
heugen is geweest, een ernstige waar
schuwing om niet te verflauwen in de
beginselen.
Tweede Kamer.
Aeethetische bezwaren.
„Binnenland" aan de orde.
- Voor slecht gesalarieerde
burgervaders. Bioscoop
gevaar Kiesrecht voor de
militairen. Het Ministerie
op z'n laatste beenen?
Ons Lagerhuis heeft gisteren met kracht
de parlementaire werkzaamheden voortge
zet.
Na een regeling van werkzaa'mhedelnl
en na installatie van het nieuw geko
zen lid voor Rotterdam II, den heer
A. p. cle Zeeuw, werd aan de orde ge
steld het onteigeningsoiilwerp, noodig oin
den verkeersweg bij de Gevangenpoort
te 's-Gravenha,ge te verbreeden en 'die
verbreeding door te trekken tot den Lan
gen Vijverberg.
De heer Beunier (a,.-r.) had aestheti-
sc'he bezwaren tegen den dam in den
Hofvijver. Een breede weg ter plaatse
is ook in strijd met het historisch ka
rakter van de Gevangenpoort.
De heer v. d. Velde (a.-r.) sloot zich!
daarbij aan, maar keurde het plan ook
op financieele gronden af.
De heer Albarda (s.d.a.p.) bepleitte de
onteigening.
Na eenig debat werd het ontwerp aan
genomen met 47 Tegen 16 stemmen.
Zonder beraadslaging of, stemming wer
den aangenompn de begrootingen voor
de Landsdrukkerij en het Bouwfonds van
binnenlamdsche zaken.
Aan de orde was vervolgens de be
groot i n g van b i n n e n1 a n d s c he
zake n.
De TToer Van 'der Molen (a.-r.) drong
aan op wettelijke maatregelen tegen het
bioscoopgevaar, nu de gemeentelijke ver
ordeningen van Rotterdam en Den Haag
door arrest van den Hoogen Raad bui
ten werking zijn gesteld.
Eón rechtmatige zaak, een z'aak van
zeer urgent karakter.
Hier schuilen toch gevaren voor kin
deren zoowel' als voor volwassenen.
Men beeft zich maar te beroepen op
tal van enquêtes, die duidelijk de ge
varen demonstreeren, om voorziening
aannemelijk te maken.
De heer Fieskens besprak de salaris
sen van burgemeesters, die z.i. nog ipi-
mer veel te wenschen overlaten.
In het Zuiden b.v. zijn zlij ,veei slech
ter dan in het Noorden. 4
De financieele verhouding, van gemeen
ten en rijk" besprekende, sprak hij deta|
wensch uit, dat de gemeenten olnthievten
zullen worden van de uitgaven in het
algemeen rijksbelang.
'Ook de heer van Beresteyn maakte
zich tot tolk van de sleeht-gesa-larieerde
burgemeesters, terwijl' Hugenholtz: (s.d.)
het woord -voerde over het kiesrecht
voor onze militairen, in verband met
de mogelijkheid, zeg maar waarschijnlijk
heid, dat de verkiezingen dit jaar zul
len plaats hebben, terwijl de mobilisatie
nog voortduurt. Hugenholtz, nu sleldede
vraag of de regeering van plan is hier
at dan niet schorsing voor te stellen.
Z.i. bestaat er heelemaal geen aanleiding-
meer voor schorsing.
Minister Oort gaf ten antwoord, dat
het niet in zijn voornemen' lag, de uit
oefening daarvan te schorsen; hij zou
zijn ambtgenooten van oorlog en marine
bovendien verzoeken, zooveel .doenlijk den
manschappen' het uitbrengen van hun stem,
mogelijk 1e maken. Dit. nam echter niet
weg, (jat er toch 'altijd uitzionderings'gei-
'vallen zouden blijven bestaan (oorlogs
schepen in volle zee, enz.). De sociaal-
dem. afgevaardigde Hugenholtz bleek dank
baar, doch niet voldaan. Weliswaar gaf
Hugenholtz deni minister toe, dat niet
alleen met bot oog daaropyeen tijdelijke
demobilisatie kon gelast worden, doch met
klem drong hij erop aan; het denkbeeld
der heeren Schaper en Lokman té ver
wezenlijken en (overeenkomstig een in
1916 aangenomen motie-Schaper) ook het
stemmen buiten eigen woonplaats (stem-
disUict) toe te laten. De minister moet
hierover nog eens nadenken; hij vreest,
dat dit zou neerkomen op afwijking van
de v/et en constitutioneele bedenkingen
zou wakker roepen. Maar. daarover den
ken de afgevaardigden voor Appingedam
en Goes anders; huns inziens geldt het
bier slechts een technische aanvulling in
den geest der Grondwet, die immers den
stemplicht vooropstelt.
Over liet bioscoopgevaar hebben ook
Kleerekoper en De Savornin Lohman ge
sproken. Van der Molen had tevoren reeds
op een rijksregeling (of althans op instel
ling van een rijkscommissie, die de zaak
uit paod,agogisch, politioneel en justitieel
oogpunt zou hebben te beschouwen) aan
gedrongen; de minister echter laat de
zaait liever aan de burgemeesters en ge
meentebesturen over. Echter erkent hij;
dat er wel degelijk een bioscoopgevaar
bestaat en zal hij wetswijziging overwe
gen.
Er was den eersten dag nog wat mats
in de stemming.
'Wat zal men nog veel bereiken bij
een ministerie, dat op zijn laatste beenen
zich beweegt, merkt de „Maasb." op.
Beknopt overzicht van den toestand.
Het conflict tusschen de centralen en
de Russen schijnt alle verwachtingen den
bodem te zullen inslaan.
'tGaat -over teere kwesties: n.I. over
de annexatie van Koerland, Lijfland en
Polen.
Trotzky blijft vasthouden aan het be
ginsel der erkende rechten van de Wol
ken, om zelf over hun lot te beslissen
en maakt aanspraak op een zuivere volks
stemming van de 'door de -centralen be
zette gebieden.
Op dezelfde wijze dus; als in Finland
en de Oekraïne.
De meeningsuitingen, waarop de Duit-
schers en de Oostenrijkers zich beroe
pen, zijn die van afzonderlijke deelen van
het volk, die landdagen en stedelijke ver
tegenwoordigingen, welke, naar T'rotzky
uiteenzette, zeker ook recht van mee
spreken hebben, maar die slechts een
klein gedeelte van het volk vertegenwoor
digen, en die bovendien hun meening
hébben uitgesproken onder den druk der
militaire bezetting. Zulks een uiting, zegt
hij,bals den uitgesproken volkswil te be
schouwen izou in strijd'zijn mei het be
ginsel, door de vredesonderhandelnars in j
de eerste besprekingen aanvaarddat geen
annexaties zullen plaats hebben, maar dat j
slechts de vrije uiting van de bezette j
gebieden zou kunnen aangeven, hoe zij
zich den toekomstigen regeeringsvorm den
ken, en aan welke zijde zij zich zullen
voegen.
Nu 'zou men zoo zeggen, wanneer de
Centralen er zoo zeker van waren, dat
die volksstemming in hun voordeel zou
uitvallen, zouden zij' zich onvoorwaardelijk
met de denkbeelden van T'rotzky kunnen
vereenigen.
Maar dat is niet zeker.
[Wordt aan de Esthen en Letten de
gelegenheid gegeven, zic-h over hun toe
komst uit te spreken, dan zullen zij wel
niet verzoeken om bij Pruisen te worden
ingelijfd. En daar de Letten en Littauers
in Koerland en Littauen ver in de meer
derheid zijn, kon Ven Kühlmann, wan
neer bel wél om de annexatie dier go-
bieden, niet, om de vrije keuze der volken
te doen is, niet anders antwoorden dan
hiji deed: „Wij zijn van meening, dat
de aan de westgrens van het vroegere
Russische rijk wonende nationaliteiten
reeds op een voor ons doorslaggevende
wijze den wil om zelfstandig te zijn heb
ben doen blijken".
Laat. ons' hopen, dat de centralen, nu
zij het breedvoerige stuk der Russen gaan
bestudeeren, tot een meer aannemelijke
en royale oplossing komen.
Misschien zal huh geen anderen uii-
wqg openblijven. Want zooals Buchanan te
Stockholm verklaarde: „Rusland heeft zijn
rol als actief deelnemer aan den wereld
oorlog uitgespeeld".
Mogen de centralen echter van dezen
toestand geen misbruik maken.
Clemenceau heeft in zijn strijd op le
ven en dood met Caillaux een nieuwen
zet 'gedaan. Caillaux van wien juist ver
luidde, dat hij a.an de Winnende hand:
Was en dat ©r vaneen verdere behandeling
van fzijn proces waarschijnlijk zon worden
afgezien, bij gebrek aan bewijzen,- is ge
vangen 'gezet. Zijn er nieuwe -documenten
ontdekt, of wil Clemenceau door dien
maatregel aangeven, dat hij; in het minst
niet van- plan is- om den strijd tegen
Caillq.ux óp te geven?
De arrestatie, die in geheel P'arijs on-
middellijk hekend werd, maakte een ge
weldigen indruk. Op de straten werden
de bladen uit de handen der kranten-
venters gerukt en met groote hartstochte
lijkheid werd de' gebeurtenis besproken.
Spervuur.
De „Daily Chronicle" geeft de vol
gende beschrijving van de toebereidse
len voor e.en bombardement met zware
kanonnen
„Zij; die nooit het oogenblik hebben
afgewacht waarop1 een zwaar spervuur
zal geopend worden, of waarop het bevel
zal worden gegeven om uit de loopgra
ven te komen en tot den aanval over te
g'aan, weten niet, wat tijd beteekent; een-
minuut kan soms, een eeuwigheid zijn.
„Over één iminuut beginnen!" Ik dacht
eenig© seconden aan de over de geheel©
aarde verspreide gëzinnen, Welke dien dag
een verlies zonden lijden. Toen keerde
ik mij! naar den z-warteinwég!, die naar het
Westen leidt, wetend, dat achter de her
overde heuvelreeksen achter mij' en ook
nog verder weg de kanonniers wachtten
tot de paar laatste, oogenblikken zouden
verstreken zijln.
De minuut was om, en toen ik mijl ge
reed maakte om hei. sein- te g;even om
het vuur te1 openen, dreunde de gironjd
reeds door het beginnende spervuur.
Groote speervormigte vlammen spoten uit
de kanonnen en de lucht werd gescheurd
door de ontbrandingen, die de granatenl
naar den vijand heen joegen. De nacht
was niet donker meer, want aan alle
zijden donderden de kanonnen en lichtten
de vlammen op. Om mij heen zongen de
veldstukken een oorverdoovenden discant
bif den diepen diapason der zware ka
nonnen. Mijlen ver was de streek één
arsenaal, waaruit geweldige projectielen!
onophoudelijk naar hun doel werden ge
slingerd. Enkele minuten lang slingerde
onze opeen gehoopte en geconcentreerd©
artillerie verderf en vernieling in dfen|
eersten stand; vervolgens, precies, op-het
juiste oogenblik werd het vuur iets ver
der weg gericht, en weder gaf ik het
signaal. E,en kleine draai aan het richt-
toestel, w aardoor de projectielen wat
verder zouden neerkomen, en ons deel
van den stalen muur achter welken onze
infanterie optrok, was eenigiszins verder
geschoven.
Maar nu had' zich door al dat lawaai
heen een nieuw ig(eluid doen hooren, en
kwamen de bekende klanken van de Duit-
sche „whizzbangs" (77 mm.), zijne 42
nam. en 50 mm. soms ook eien 200 mm.
er tusschen door het tumult verster
ken. De; modder echter, die zoo zeer onz©
vijand was, toen wij; de stukken in posi
tie brachten of munitie aanvoerden, ver
minderde nu de uitwerking van hej vij
andelijk vuur belangrijk.
Wij hadden bijna een half uur gevuurd
en in het Oosten kleurde een rozerood©
zonsopgang de wolken toen ik bemerkte,
dat een van de kanonnen niet werkte,
„Mijn hand", zei de kanonnier, „is be
klemd geraakt tusschen het stukken h©t
affuit, sir en ik kan haar niet los krij'-
gen", was het antwoord.
Het was duidelijk, dat twee van zijn
vingers ernstig beschadigd waren en dat
hij, zijn hand niet kon terugtrekken voor
het stuk weer afgevuurd werd. Kalm stel
de de kanonnier weder het stuk en toen'
het afgevuurd werd trok hij' de gewonde
hand terug. Ik vroeg hem of hij' niet
naar de verbandplaats wilde gaan, maar
kreeg een antwoord', dat den geest der
artilleristen typeert:
„Maak u maar niet bezorgd'; ik kani
het nog best klaarspelen".
Yarmouth gebombardeerd.
LUNDEN, 15 Januari. In den afgeloo-
pen nacht is vanuit ze,c Yarmouth ge
bombardeerd. Om 10.55 uur 'wend het
vuur geopend en hel hield ongeveer 5
minuten aan. Ongeveer 20 granaten vie-
-Jen in de stad. Volg;ens het jongste po-
litie-rappoït werden 3 personen g©doodj
en 10 gewond. De materieel© schadle was
niet belangrijk.
Crisisgeruchten.
Er loopen crisisgórachten, zegt de Vor-
warts. Kühlmann gaat heen en dlei tling
blijft niet lang meer, zégt men. Het gaat
om de opstelling, zegt hot black van een
annexatieprogram in Oost en .West en!
om de daaruit vanzelf voorteirruitenlde y
bi nne n 1 a lids c he ge vol ge n
Het is niet mpgelij'k op hel. oogenblik,
vervolgt het blad, deze geruchten te on
derzoeken, Zij' zijn vermoedelijk althans
voorbarig. Dat zij echter komen opdui
ken en geloofd worden is' ©en teekieinl
(des' tij'ds, 'dat men niet achteloos kam
voorbij g:aan, want het zou daarbij' gaani
opa een fundamenteel© verandering; in on
zen politieleen toestand), die ook op ide
arbeiders- geweldig zou terugwerken em
ze binnen korter of langer tijd voor de
noodzakelijkheid van nieuwe besluiten
zou plaatsen.
Het' is te hopen, dat er spoedig, over
de gebeurtenissen der laatste dagen licht
wordt ontstoken. Het volk wil 'toch ten
minste weten, waar het aan toe is.
In Duitschland wordt sterk aange
drongen op maximumprijzen voor Idee-
ding en andere goederen, waarvoor nog
geen grens gesteld is en de prijzen tot
in het onzinnige worden opgedreven. De
prijizen voor kleeding zijn gemiddeld met
1000 (duizend) pCt. verhoogd. Onder 700
a 800 Mark is bijna geen behoorlijk oos>-
tuum meer te krijgen; zelfsi stoffen die'
uit papierveziels vervaardigd zijn, kostenl
10 Mark per meter! De prijs van hoeden
is vervijfvoudigd, kookpannen en derge
lijke bojsten tienmaal, parapluies viermaal,
zegellak 15 maal, glaswerk 3 a 4 maal
zooveel als vóór den oorlog.
Op het goederen-station Derendorf
te Duss-eldorf is eene tapissière met meu
bels ten vervoer aangeboden, die bij onder
zoek ,3000 K.G. weiten- en 1400 K.G.
roggemeel bleek te bevatten, die men wil
de wegvoeren om het elders met woekef-
wins'tte verkoopen. De heele zending wérd
in beslag genomen.
!n Duitschland moeten alle granen
vóór gO dezer gedorscht. en aan de ge-"
meentebesturen afgeleverd zijn. Wat op
dien datum niet ingeleverd is wordt te
gen verminderde prijzen onteigend.
De onlangs in gebruik genomen nieu
we brug over den Rijn bij Wezel zal
de Rheinbabenbrug; genaamd worden ter
eere van den regeeringspresiclent Frei-
herr von Rheinbaben.
- Het Engelsche Lagerhuis heelt de
wet op de recrateering met alg. stem
men aangenomen.
Italië heeft 26 lichtingen of 4.320.000
man opgeroepen, die, na aftrek van de
verliezen, te velde slaan.
De Braziliaansche regeering heeft
de voorraden van de firma Theodor Wille,
het grootste koffie-exp-orthpis van Bra-
fcilië, in beslag genomen.
Het Engelsche aardappelbrood, dat
binnenkort ingevoerd wordt, zal 10 pet.
aardappelmeel bevatten. Zoodra, de ma
chines elf 'zlijn ojin aardappelmeel te maken,
zal het gebruik van aardappelmeel voor