O. 7
Maandag 3S December 191?
33e Jaargang
DN ZEEUW
Eerste Blad
Van liet \n het nieuwe.
TWEEDE BLAD.
Binnenland.
Uit de Provincie.
Uitgave ra* -
fe KaaiII. Venn. LUCTOR ET EMERCFO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Croes:
LA»«B VORSTSTRAAÏ 219.
Snreau te Middelburg:
FII?»'* F. P. DHUIJ L. BURS.
Dr akkers:
Oiskesbaan Le Cointre, Soes.
Wegens Kieuwjaar ra'. het v©
gaode nummer van „Ce Zeeuw''
D. V. Woenedag 2 Januari ïeraobij-
neo.
Wat leven wij toch. snel i
i^MHRHs ic het ruide iaar heeonnen.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden fr. p. po t £1«SQ
Losse nummers-acte
Prijs der Advertentie»:
14 regels f 0.80, iedere regel mee» SCI iA.
3-maal wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarde®.
Bewijsnummers 5 cent.
uit Zijne vaderlijke hand ook jüt te mo
gen aanvaarden mot de stille erkenning:
Hij straft ons, maar naar onze zonden
niet.
Vinde het oude jaar van 1918 u en
j mij in die gestalte, dan zal Gods werk
i aan en in ons niet tevergeefsch zijn ge-
j weest, en Zijn Naam verheerlijkt worden.
Wanneer1 wij nu nog even, als naar
gewoonte, de rijen overzien der gestor
venen van 1917, dan .noemen wijl inde-
eerste plaats professor Rutgers, den maa
■..or, -hi,,.,,, u;o.tona/jJm.M m ivsrhtiiVennïs:
goed krijgsman van Jezus Christus zielen
te gaan winnen voor zijn Heere. Koos
hij zich daartoe "den ons minder sym
pathieken weg van 'het Leger des Heils,
wij mogen, vertrouwen dat hij: als goed
soldaat hij bracht het tot luitenant-
kolonel tot den einde gestreden en
menige overwinning bevochten heeft.
Wijl noemden slechts enkele namen. De
lezer vuile de lijst aan naar goedvinden.
•Ook dit jaar zal' de wcpdènlijlt weer
niet blanco blijtven.
Moest er op een volgenden "Nieuwe-
ian.r.K/la.a' txAn om/7jp<r n!F rnpjoriJpfmn ontheft-
dat de gevreesde mededinger niet de baas
wordt. Als onzijdige mogendheid hebben
de Vereenigdc Staten zeer veel oorlogs
winst kunnen maken, economisch staan
zij er dus uitstekend voor, doch mili
tair waren zij lot dusver niet sterk ge
noeg. Onder den loerenden blik van Ja
pan: was het onmogelijk als neutrale
staat zich krachtig te bewapenen, een
conflict ware alsdan onvermijdelijk ge
weest. Thans als Geallieerde mag Ame
rika zich naar hartelust militair verster
ken., en Japan moet wel zwijgen.
De Russische revolutie heeft óo de
1918 voorbereidde en den vrede niet. voor
einde 1918 verwachtte.
Het Zweedsch Telegraafbureau
meldt: Een uit -drie vooraanstaande Fin-
sche politici, aan wier hoofd staatsraad
Gripenberg staat, samengestelde deputa
tie zal hedennamiddag door den koning
ontvangen worden.
f De deputatie heeft de opdracht aam
de Scandinavische regejeringen de zelf
standigheid van Finland bekend te tna-
ken en de erkenning daarvan te ver
krijgen.
T Li o d.wn no li ra oi/lii Tlrini D wi IciVvKLm
VAN
ZATERDAG 29 DEC. 1917, No. 76.
D1 tel nieuwe k i e z e r s 1 ij s t e 11.
Vrijdag zij'n in werking getreden del
wetten tot verandering van enkele hoofd-
•tukken der Grondwet en daarmede ook
de bepalingen der Additioneel© Artikelen,
die wijziging brengen in de Kieswet. Daar
in zijn ettelijke bepalingen opgenomen die
aan de Gemeentebesturen veel spoedwerk
zullen bezorgen. Omtrent de opstelling
der nieuwe kiezerslijsten is n.l. bepaald,
dat de termijnen vermeld in de artikelen
2. 8 en 22 der Kieswet voor de her
ziening der kiezerslijsten gesteld zijn op
den 21sten dag na de afkondiging der
wetten. Die afkondiging heeft plaats ge
had, bij Staatsblad no. 662. uitgegeven
op 1 December, dus van Vrijdag af be
ginnen die termijnen te loepen.
Het eerste/ gevolg is,, dat terwijl art.
2 der Kieswet bepaalde, dat onder hen,
die den leeftijd van 25 jaar hebben be
reikt, zij verstaan worden, die dezen leef
tijd voor of op 15 Mei hebben bereikt,
nu reeds zij-, die voor of op "heden dien
leeftijd hebben verkregen, recht hebben
op de kiezerslijst geplaatst te w;erdteru
Wijders wordt niet 1 Februari, gelijk
tot nog toe art. 8 bepaalde, doch 22
December aangenomen als uitersten ter
mijn voor de bepaling van de kiesbe
voegdheid en voor de opgave vanwege
den Minister van Justitie aan de gemeen
tebesturen van hen, die ten gevolge van
«en gerechtelijke beslissing hun kiesbe
voegdheid hebben verloren.
Beschikkende over die gegevens die
nen de gemeentebesturen met naarstigeai
spoed aan den arbeid te tijgen om de
kiezerslijsten op te stellen, want uiter
lijk den 49sten dag na de afkondiging,
dus op 19 Januari 1918 moeten die lijs
ten worden vastgesteld. De vorm, dien
die lijsten zullen hebben is, juist enkele
luagen geleden bekend gemaakt, zoadat
•r met spoed zal moeten gearbeid wor
den om ze gereed te krijgen. En flat
in een tijdperk, waarin de gemieentebe-
hsbben I 'oc'1 voüiandig genoeg
Een Engelsch dagblad
fcÜo ?ev,in.gan8 van heden te Amsterdam
het licht zien.
Bondsring „Wes t Z u i d-B eve-
land en Noord-Bevela.nd. Woens
dag hield bovengenoemde Bondsring zijn
jaarvergadering in de Geref. Kerk te Bors-
sele. Door0het ongunstige weer kon de
samenkomst eerst om 'half elf worden
geopend. De sneeuwbuien toch deed ve
len! achterblijven, izoodat slechts een
clubje van 20 personen aanwezig waren.
De opening geschiedde, bij ontstentenis
van den Voorz., door vr. J. C. Kloos
terman, na liet zingen van Ps. 80:3 en
het lezen van Mattheus 2. Het verslag
van den secretaris getuigde van weinig
optimisme. De schatkist bleek echter in
goeden staat te'jrijin. Er werd een batig
saldo genoemd van f 15,52.
In de morgen vergadering werd voorts
nog aangenomen met Biddag naar "Wol-
fertsdijk te komen, waarna zij- werd ge
sloten met het zingen van den Lofzang
van Simeon vs. 1.
De middagsamenkomst weid heropend
met het zingen van de twee eerste cou
pletten van het Bondslied, ea een woord
van welkom aan de toen, in grooten
getale opgekomen bezoekers en bezoek
sters. Vr. J. C. Kloosterman van Co-
lijnsplaat handelde over „Do volheid des
Tijds." Hij sprak ten eerste over dea
toestand na de ballingschap, hoe de wet
heerschappij kroeg in Isrel. Daardoor bleef
het volk bewaard voor afval en afgo
derij. Dpch toen viel' het in het tegen
overgestelde, in de dwaze opvatting van
de letter der wet. Ten tweede werd iets
van den politieken toestand des volks
meegedeeld. Inzonderheid werd. gewezen
pp de 'Regeering van Herodes. Wreed,
en heerschzuchtig was deze vorst, be-
stemu--.de hoop des volks wakker te hou
den voor de komst des Messias. Ten
derde stond hij; stil bij de Godsdienstige
instellingen en ten slotte gaf hij ons "ets
aangaande het Jodendom ze've. De Fari-
zeën hielden liet met de letter der wet.
Ziji achtten de verhouding van Jehovah'
tot het Bondsvolk een rechtsverdrag, waar
bij Gcd evenveel loon bad toegezegd als
er werk werd verricht. De Sadduceë»
waren 'juist een andere richting toege
daan. Zijl trokken zich terug binnen het
naakte mozaïsme. Ook loochenden zij be
langrijke heilswaarheden, als de opstan
ding uit de dooden, de komst van den
Zaligmaker en het geloof aan Engelen
en geesten Eindelijk deed hij ons zien
hoe de Joden in de verstrooiing, de Hel
lenisten, de roeping hadden het heiden
dom bekend te maken met de komst
van het Groot© Heil, dat aanstaande was.
Vr. J. Geelhoed leverde een keurig uit
gewerkt referaat over „De materialistische
stroomingen van onzen tijd."
Ilij' wees op den grooten vooruitgang
van het menschdom in ontwikkeling en
uitvindingen.
De beschaving werd steeds verder uit
gebreid, zoodat men meende dat haat
en nijd verre zouden blijven. Oorlogen
zouden er niet meer zijn; ellende zou
worden geweerd door de uitroeiing van
het kapitalisme. Doch wat bleek? Al die
beschaving bleef schaving. Het was
slechts een vernisje, dat het innerlijke
bedekte. Onze hedendaagsche wereld-
krijg gaf daarvan de getuigenis. De Bij-
belsche opvatting over begin en oorsprong
der wereld en menschhe.d wordt steeds
bestreden idoor het materialisme. Zoo
kregen we den strijd tusschen Christen
dom en Socialisme.
Liever erkennen de aanhangers van
deze laatst© richting de meerderheid der
stof, flan "het bestaan van God. Het
machtelooze, het doode, het onbezield©
durven ze wel boven hen stellen. Doch
een God des Hemels en der aarde ver
werpen ze. i
Vr. Joh. Nijsse van Driewegen, leverde
een opstel' over „Stemmen van Patmos."
Het l'iep hoofdzakelijk over de opening
van het 2de, 3de en 4de zegel' en hun,
beteekenis, hetgeen ons beschreven wordt
in Openbaring 638.
Het roode paard des oorlogs zagen we
eerst de wereld doortrekken, overal ver
schrikking brengende. Daarna schilderde
hij! de verschijning" van het zwarte paard
des hongers, flat de ellende nog verer
gerde, terwijl hij tenslotte ons de komst
van het vale paard, van den Dood op
de aarde, ooi het vierde deel der schep
selen te vernietigen, deed aanschouwen.
Op alle refèralen volgden degelijke be
sprekingen. De vergadering werd om .4
uur door ouderling A. Geelhoed met dank
zegging gesloten na het Zingen v. Ps. 511.
lerseke Vrijdag vergaderde de Raadr.
De salarisverhoogingen van onderwijzers
en onderwijzeressen zijn goedgekeurd, ook
die voor herhalingsonderwijs. Tot voor
zitter van 't Burg. Armb. is herbenoemd
de heer C. Hartoog.. De N. V. Waterlei
ding Mij1, geeft te 'kennen dat 10 pet.
verhooging niet kan na blijven, reeds
over 1918 zal deze ipgaan. Een inge
komen stuk van een deel' der Iersek-
sche jongelui, verzoekende om muziek
op 1 Januari a.s. wordt voor kennis
geving aangenomen.
De Zutfensehe Maatsch. tot verzekering
van uitgesloten Risico's, agent: Keesje
Bol' te lerseke, vraagt of de gemeente
haar eigendommen tegen molest en volks
oproer wil' verzekeren. Dhr. P. J. Polejj
vindt dit .onnoodig, daar meestal' door
den betrokken staat schadevergoeding
wordt betaald. De voorz. yerdedigt mo-
lestverzekering en wijst op de gevallen
te Sluis en Sas van Gent, Zierikzee en
Goes. In stemming gebracht wordt het
voorstel van den Burgemeester om daarin
deel te nemen met 9 'tegen j aangeno
men. Tegen stemde de heer P. J. Poleij.
De heer de Meulder verzoekt ontheffing
li. 0. over 1917 a f7,91i/2, idem F. J.
van der Linden over 1917 a f 1,48. De
heeren D. Bom en J. Mieras vragen ont
heffing schoolgelden. De Raad kan zich
daarmee vereenigen.
De Periodiek aftredende leden van het
Burg. Armbestuur C. Sonke en Jan Kra
mer worden herkozen met 7 stemmen
(4 op I. Hage en 1 op P. J. Poleij.)
De rekening van 'tBurg. Armbestuur
over 1915 wordt met algemeene stemmen
goedgekeurd.
Begrooting 1918 van 'tBurg. Armb.is
door de daartoe benoemde heeren D.
Schipper en M. van Stee nagezien en
in orde bevonden; 'zij adviseeren den
Raad om deze zoo 'aan te nemen.
De secr.-penningm. van 'tBurg. Armb.
zal' voortaan inplaats van f 312,50 f 400
salaris genieten. De begroeting wordt on
gewijzigd aangenomen.
De geloofsbr even van 't gekozen raads
lid J. Huibrechtse worden onderzochten
goedgekeurd, 'tvaarop de Raad met al
gemeene stemmen tot toelating besluit.
De Gemeente begrooting voor 1918.
Bijna alles ademt verhoog'ng, verhoo
ging. Burgemees Ier en Secretaris, klerken
ter secretarie, schrijf- en andere onkosten
ter secretarie, schoonmaken van 't gemeen-
huis en der openbare School, veldwach
ters >en gemeentewerklieden, alles zal
meer kosten, zal opslag krijgen. De po
litiemannen krijgen £125, de gemeente-
werklui 1100, de havenmeester f 175.
Voor nieuwe beslrating, voor herlegging
van straten enz. is 12000 uitgetrokken.
Dhr. Poleij vindt dit veel le weinig en
wil dezen post verhoogen. De voorzitter
zegt dat B. en W:. dit geheel eens zijn
met Poleij. Toelichting volgt, de methode
van verbetering der straten, even als dit
jaar gebeurd is, kan niet gehandhaafd
worden, daar de klinkers ontbreken. Po
leij1 wil dezen post dan ook verhoogen
met f 1000 en wijst eenige punten aan
die zeer noodig verbetering behoeven.
Wethouder Willemsen raadt aan eens
het eindcijfer der begrooting te bezien,
en daarom dezen post te laten zooals
die is.
Westdorp zegt, da,t niet hier of daar^
maar dat alle straten mankeeren en kan
zich met 's voorzitters standpunt, om eerst
de hoofdstraten te verbeteren, geheel ver-
eenigen. Ook van den Burght raadt aan
de zaak te laten als die is. Waartoe
met algemeen© stemmen wordt besloten.
Afdeeling 3. Openbaar onderwijs. Sala
rissen onderwijzers, onderhoud, scholen,
aanschaffing leermiddelen enz. lenal
f 18246.01i/2, dus de apenbare school kost
de gemeente lerseke f 18246.01i/2f 8600
subsidie, maakt .een kleine f 10.000.
De ambachtsschool zal voortaan voor
iederen leerling f25 ontvangen tot een
maximum van f 100 plus lidmaatschap
f 10 per jaar.
Bij den post gemeentevroedvrouw vra
gen alle leden gelijk het woord. Bijna
allen vragen beter bezoldiging. Eindelijk!
is Jan Kramer van allen de tolk als bij
het heslist noodig© van verhooging ia!
welsprekende woorden schildert. West
dorp, van Stee, en Poleij dringen op f 100,
f150, f200 verhooging aan. Voorstel B.
en W. om een toelage te geven van f 100
wordt in rondvraag gebracht. De stem-;
men staken met 55. Voorstel-Kramer-
Westdorp om 't salaris der vroedvrouw}
met f 150 te verhoogen wordt met al
gemeene stemmen aangenomen.
Nieuwe post op de begrooting is: Sub
sidie werktoozenfonds f 16 per jaar. A.
Frederikse, omnibus ondernemen op 't sta
tion vraagt een subsidie van f 200, zonder
subsidie zou inkrimping van den dienst
onvermijdelijk zijn. De voorzitter raadt
aan in 't belang der gemeente, vooral vaal
de min-gegoeden, die geen extra-rijtuig
kunnen 'nemen, deze subsidie te verstrek
ken. „Aldus wordt besloten.
Over 1918 zal de uitvoering der dis-
tributiewetten de gemeente naar schat
ting f 6000 kosten.
Bij de inkomsten vraasrt Poleij of er
geen betere regeling is te treffen met
de havengelden. Zou het niet mogelijk!
zijn, dat de schippers een Hollandschen!
meetbrief overleggen
De voorzitter zegt: Ged. Staten zeggen,
dat een Belgische meetbrief ook erkend
wordt door den Staat. In de havenver
ordening wordt niet toegestaan te eischeri,
dat ieder schip moest voorzien zijn van
een Hollandschen meetbrief.
De Hoofdelijke Omslag zal over 1918
worden geheven tot een bedrag van
f 36000, dus weer f 11000 meer dan ver
leden jaar. Bij post belasting op de hon
den merkt Poleij op, dat het wenschelijkj
is, dezen pqst te verhoogen en de be
lasting van iederen hond gebracht wordt
op f5 inplaats van f3, Na eenige bespre
king belooft Poleij daarop later te zulle»
terugkomen. De gemeentebegrooting is
gebracht op inkomst en uitgaaf a
f87765.20 met een post ran onvoorzien]
van f385.70i/2, welke begrooting met al
gemeene stemmen wordt aangenomen.
De Koninklijke bewilliging zal aange
vraagd worden om den H. O. t© bren
gen op f36000.
De ontvangsten der gasfabriek woorden
geraamd op f 60527.90.
zeer rer verschiet, in 't zicht te doen
k,omen. Blijk© weldra dat de vrede niet
meer is een vrome wensch, maar wer
kelijkheid.
Zal 1918 het jaar des vredes worden?
Bidden wij het van Hem, die 't al be
stuurt naar Zijnen Raad.
Daarom begroeten wij dan ook dit nieu
we jaar met hope. Er zijn in dezen don
keren nacht enkele lichtende sterren op
gegaan. Bij heur schijnsel verdwijn© uit
de harten alle ongeloof en mistrouwen,
alle wantrouwen en twijfel.
De God van Nederland had recht óm
Zijn toorn over ons te doen ontbranden,
ons te verstooten. ons eiken zegen te
onthouden. Maar Hij heeft reden uit zich-
ze.ven genomen, om ons nog te zegenen.
„Tien 111 '-en weg der wederkeerine
tot Hem ons ook dit jaar nieuwe zl
gen moge toestroomen. indien Hij den
oorlog doet ophouden, Zijn slaande hand
terugtrekt van de vortcen. ons leven en
«at onzer dierbaren verder verrijkt en
verheldert, vmde Hij dan recht dankbare
narten.
Komt Hij daarentegen met tuchtiging
en kastijding, met beproevingen van° lil
den e» leed, van verhes en gemis, make
"4 ons dan tocht verootmoedigd, om
die in den donkeren Achterhoek van Gel
derland het licht des Evangelies weer
op den kandelaar .plaatste en gedurende
een reeks van jaren jong en oud wist
te bezielen voor het Ideaal.
Onder onze Christen-kunstenaars, zoo
schaarsch in getal, herdenken wij Pom-
per, den organist en componist, die met
zijn heerlijk spel en toonzettingen velen
wist te bezielen; onder onze Ghristen-
philantropen, al even dun gezaaid, den
bescheiden houthandelaar uit Rotterdam
Bosch, zich schrijvende II. Bos Kz.,
die' van zijn rijkdommen honderden te
verzadigen wist en door het machtig
Zuider-kerkgebouw met toren en artis
tiek gebouwd orgel in Neerlands tweede
handelsstad nog spreekt nadat hij gestor
ven is onder onze zendelingen den oud-
zendeling Hendriks die reeds een
halve eeuw geleden de jeugd door zijn
mededeelingen van het Zendingsveld te
boeien wist; maar ook den jeugdigen
zendeling Van de Lorosdrecht te
Rantepao op Celebes, welke viel door
eens heidens moordende hand. In dit
verband worde ook Schoch herdacht,
die ru.m dertig jaren geleden een per
volle loopbaan als officier in het Ne-
derlandsche leger prijs gaf, om als een
werk heeft gezet.
Men moet wel tot de conclusie komen,
dat de militaire en politieke gebeurtenis
sen van 1917 in alle oorlogvoerende lan
den heel zachtjes „wie ein Tropfenfall
auf Marmorste n" een mildere stemming
deden doorbreken.
Al trachten Lloyd George c.s. het door
Lord Lansdowne uitgestrooide zaad met
ruwen voet te vertreden, hier en daar
is toch een onbeschadigd korreltje in we
lige aarde gevallen, waar het st.laan tot
een machtig gewas zal gedijien.
Maar, zal' men ons toevoegen, Amerika
is fer nog!
Zeker, hier is geen vredesgezindheid.
Maar de militaire hulp mag niet overschat.
De steun der Ver. Staten blijft een on
zekere factor.
Deze onzekerheid verschijnt ons bo
vendien in een veel scherper licht, wan
neer wij bedenken, dat voor de Vereten.
Staten het Japansche vraagstuk feitelijk
de geheele toekomstpolitiek beheerscht.
Vooral' omdat Japan zich gedurende dezen
loorlog tamelijk afzijdig heeft gehouden, en
zoowel in militair als economisch opzicht
gesterkt uit aen strijd te voorschijn zal'
treden, is het voor Amerika van het
hoogste belang, er voor zorg te dragen,
SUFIA, 29 Dec. Bij den aanvang van
de zitting van het Sobranje heeft mi
nister-president Radoslawpf een telegram
voorgelezen van de Bulgaarsche afvaar
diging te Brest-Litowsk, waarin wordt me
degedeeld. dat er gisteren aldaar een over
eenkomst tot stand is gekomen, waarbij
de staat van oorlog tusischem
Rusland en Bulgarije wordt op
geheven en de handelsverdragen, con
sulaire en andere overeenkomsten, (lie
vóór den oorlog van kracht waren, wor
den hersteld. Het beheer over den Donau
zal door een gemengde commissie, waarin
Bulgarije eveneens vertegenwoordigd zal
zijn, worden vastgelegd.
De tijding werd door de afgevaardigden
met levendige toejuichingen ontvangen.
Korte oorlogsberichten.
Ook de republiek Cuba heeft den
oorlogstoestand met Oostenrijk-Hongarije
afgekondigd.
De Fransche Kamer heeft met 425
tegen 73 stemmen het voorstel aangeno
men, om de lichting 1919 op te roepen.
Krylenko verklaart in een legeror
der, dat uit documenten betreffende de
artillerievoorbereidingen blijkt, dat de
regeering van Kerenski een veldtocht voor
vax woraen verstreKt: op Don 11 een
half ons thee en op bon 12 een ons
koffie. 'L
Koninklijke gift.
De Koningin heeft wederom een be
drag van f 100.000 geschonken aan het
Koninklijk Nationaal Steuncomité. Van dit
bedrag zijn f30.000 bestemd tot leniging
der nooden van Nederlanders, die in het
buitenland wonen, en f 70.000 om te voor
zien in de behoefte aan kleeding van;
hier te lande gevestigde Nederlanders, die
daarvoor in aanmerking komen.
Se Non E Vero...
In „Voorwaarts", het blad der S. D.
A. P. in Noord-Holland, vinden we het
volgende staaltje van een boerenbupge-
meester
Hoorn. De burgemeester van het
naburige dorp W., zoo verhaalt men ons,
kreeg onlangs een schrijven van het mi
nisterie van Landbouw, om opgave te
doen van den socialen toestand in zijn
gemeente. De man, een eenvoudige boer,
ging terstond op pad voor zijn onderzoek
en na een week berichtte hij den minis
ter, dat hij den toestand goed had nage>-
gaan en verklaren kon, dat zich in zjn
gemeente „gelukkig niet één sociaal be
vond".
