fto wg' Maandag 24 Ilécember IfM •laaréti 1 I? '0jt nummer toestaat wit twea biasess Eerste Blad >e Groote Oosa$®g„ SCHRAPNELS OP GOES. Binnenland. Uit de Provincie. f feil- Uitgave ra» de Jfaawl. Venn, fcUCTOB. KT EMEROQ, gevestigd te frees. HooMb uraan te Gsss: LANGE VG RSffSTRA AT 219. s Bureau te Middelburg FIRMA F. P. D M U ÏJ L. BÜR5. Brakkers: 0ster ba a Le Ceiatre, €®«s. VERSCHIJNT BLKEN WERKBAG. Aboanemeatsjirgs: Per 3 maanden ft-. rte t f 1.5C Losse nummers 0.06 Ps?js der Adverteatiëa: 14 jegels {0.80, iedere regel nseer 20 Ct S-ntaal wordt 2-raaal bewkead. Bij abonnement voordeelige voorvnarfhE, Bewijsnummers ceat. fsaM.i.niiaanaaMi 2ij. dia zioh met ingang van 1 Januari a.s. «ft „DE ZEEUW" abounaeren, ont- vangou de tal dien rteteim vsrschijtieade mmmers kosteloos. het rustige stadje, welks bewoners mee- minder érnstig. Zij liep o.a. een licht rendoels reeds ter ruste lagen of op wondje in de zijde op. Zij werd daarop het punt stonden de .legerstede op te eerst opmerkzaam gemaakt, toen zich een zoeken. j bloedvlekje op haar kleederen vertoonde. Weg was de blijde kerststemming, ge- i Zij is nu naar de ouderlijke Woning ge stoord de voorbereiding, op den naderen- j g,aan, meer om van de aandoeningen, naMNKnua* rr:aiy*ia'.ii»7.o»ruia:r<mt»ii ixijg Kart» o#rica64»ri«!te5«. De „Matón" heeft uit Havre ver nomen, dat baron De Broquevilie zijn portefeuille van buitenlandsche zaken heeft neergelegd en. door den heer Paul Hymans, lotdusver minister van econo mische aangelegenheden, oud-gezant te Londen en leider der liberale partij, is vervangen. De heer De Broquevilie blijft evenwel minister-president. De Roode Garde heeft een inval ge daan in de kantoren van den revolutionai ren staf der Oekraine en de vier aan wezige leden gevangen genomen. Er wordt gezocht naar de andere leden van den staf, die de menige officieele vertegen den rustdag, iu menige woning zal het kerstlied verstomd zijn en overgegaan in I een vurige bede, dat de Hoe re toch uit- komst mocht schenken. Gode zij dank, dal de verwoestende hand schier uitsluitend stoffelijke schade heelt veroorzaakt; er zijn gelukkig geen dooden tp betreuren. Slechts in één ge- j dan van de wonden te bekomen. Men kan zich indenken, dat 'leze eerste aan slag op alle bewoners een zenuwschok- kenden invloed heef! gehad. De schrik! zit er 'in en zal er niet spoedig., uit zijln. Om op de materieele schade terug! te: komen, deze "bestaat weliswaar uit klei ne postjes, doch die postjes zijn iiider* zin was droever leed dan om materieel j daad talloos. Zelfs op de Groote Kade veihes, doch daarop komen wij straks zijn vele ruiten gesprongen of door scher- i ven vernietigd, terwijl deuren en gordijt j nen gehavend werden. In de woning van mej. de wed. v. d. Klooster werden zelfs in een bed splinters gevonden. Gel uk- terug. Toen de vliegmachine ongeveer boven de stad was vermoedelijk op zeeir groote hoogte, want weinigen hebben het luchtmonster gezien nam de: verwoes tende handeling een aanvang. Het eerste projectiel yiel in een kla verveld van Sinke aan den Zomer weg te Kloetinge; een groot gat in den grond, enkele hoornen geschramd. Het tweede viel in een wisschenboschjpi van Lenshoek, bij den Heemisseweg, dus ook onder Kloetinge. Het derde in een mist elk officieel karakter, dat de schrap nels, hfijkens de kenteekenen op1 cle stuk ken, van Engelsch fabrikaat waren, en wordt aangenomen, dat een Engel'sche vlieger het bombardement van deze neu trale provinciestad op* zijn geweien heeft. Te half twaalf vertrokken de; hooge autoriteiten weder. Vastgesteld is, dat de vliegmachine uit Z, Wt richting kwam, hij Kloetinge gezwenkt is, en na te iloes zijln boos werk verricht te hebben ,in W. Z. VV. richting verdween Zooals wij; zeiden, heb ben slechts weinigen het luchtmonster ge zien. Te Baarland is het gesignaleerd, .gaande in N. "N. W,. -richting. flen paar jongens volgden per fiets en kwamein niet ïang na de catastrophe in onze: ga- havende st.ad aian. woordigjng van de Rada in Petrograd fruitkweekerij op hel z.g. VaJckeslot. Tal vonnen. De in Duitschland binnenkort in te voeren ocnheidskleeding voor mannein bestaat uit twee soorten costumes, n.l'. een gesloten jas (veston) met broek, zon der vest en zonder voering, en een jac- ket-eostuum met vest en broek. De stof fen zijn verschillend en dienovereenkom van fruitboomen zijn hier beschadigd, terwijl1 do grond op' gewelddadige, wijze is bewerkt. De volgende schrapnels, om ze-zoo te noemen, hadden .ernstiger gevolg. Eein trof het huis van den heer de; Loolf oip' de Kleine Kade. De keukenschooi'steen werd ingeslagen en in de keuken hlajaü stig de prijzen. De 'kleeren worden alt letterlijk niets heel. Wij aanschouwden kaart afgegeven. er een ontzaglijken chaos van glas- por- daar op vertoon van een kaart afgegeven Naar liet departement van oorlog te Londen mededeelt, is bericht ontvant sen, dat -een Arabisch© strijdmacht on der sjerïf Faisal, de zoon van den kot ning van Hedzjaz, een troepentreih ver nield heeft ten Zuiden vain J eboek, aan den Hedzjaztspoorweg, ongeveer 350 mij len ten Noorden vain Medina.. Een Turk- sche aidecting in den trein werd gedood of gevangen genomen. Onder de gesneu velden was (Soeleiman pasja Rif ado,' hoofd van den stam Billi, die do zijde der Turken had gekozén en mejl) hen reisde. 300 geweren, een groote hoe veelheid munitie, alsmede 24,000 pond in Turksch goud, zijn Faisal in handen gevallen. Zaterdagavond te ongeveer kwart voor elven zijn op Goesen naaste omgeving door een vlieger, vermoedelijk van Engel sche nationaliteit, een zevental schrapnels geworpen. Drie vielen er onder Kloetinge in het «open veld, een op het huis van dhr. de. Llooff, Kleine Kade, een op de in de havenkom liggende stalen motorschuit van van Waarde, een op het orgelmagazijn van !den heer Giesen in de Magdalenastraat, en een in de Westvest. De stoffelijke schade aan tal van gebouwen heloopt dui zenden guldens. De heer Jac. Visser op de Kleine kade werd zwaar aan de buik gewond. Na goedgeslaagde operatie te Middelburg is 'de toestand niet onbevredigend. De dienst bode P. Slabbekoorn is licht gewond. 'tWas Zaterdagavond. 'Over Goes lag reeds de Kerststemming. De treinen1 hadden vele familieleden en vrienden aangevoerd en hij' d,e nadering van den vierden advents-Zon dag bereidde men zich reeds voor op de aanstaande Feestdagen en hoorde men reeds de blijde klanken van het heerlijke en wondervolle Kerstevangelie, ^net zijn boodschap van „Vrede op aarde, in de menschen een welbehagen". Doch welk een smart en onrust zou de^ laatste dag der week nog baren! jtWas ongeveer kwart .voor elven, toen wij: even buiten Goes op den rijksstraat weg bet geronk van een motor in de lucht hoorden, tiet kwam al nader. On danks den he.deren, met schitterende ster ren bezaaiden vrieshemel was geen vlieg machine te zien; doch het allengs aan groeiende motorgeronk verraadde den gang van de machine. Ze bewoog zich boven den watertoren, in de richting van Kloetinge, draaide toen stadwaarts en toen Toen is het leed gekomen, dat de Goe- senaren tot dusver slechts „van hoeren zeggen" kenden. Het leed, dat in Zeeuwsch-Vlaanderen, en te Zierikziee reeds over vele menschen gekomen is, dank zij: de roekeloosheid en licht zinnigheid van het vliegerbedrijf in de oorlogvoerende landen. Schrik en ver woesting hadden haar intrede gedaan in eelein- en aardewerkscherven. De recht bank was er zoo goed alg uitgeslagen. Van het keukengerei was letterlijk .niets heel1 gebleven. Gelukkig werden gas- en waterleiding niet getroffen. Ook de serre bood een troosteloozen aanblik. Geen ruit heel, gordijnen aan flarden. Ook de slaap- kamer boven achter moest het ontgelden Ook hier is de vloer met glasscherven bedekt 'Zelfs kleine porlretglaasjcs zijln. ingedrukt. Onnoodig te zeggen, dat ook de omliggende woningen veel schade te zien geven, en gebroken ruiten, verniel de spijlen, enz. Persoonlijke ongelukken hadden hier niet plaats. Wel is de heer Kort uit de M. Smallegangehuurt aan groot gevaar* ontsnapt. Op; straat zijinde vloog een splinter rakelings hem voorbij!. Thuis komende ontdekte hij, dat een stuk van de jas was afgerukt. In zijn woning waren ook: nog splinters geslagen; als door een wonder is niemand der 'huisgej- nooten gewond. Even verder de 'Kleine Kade op viel de vijfde schrapnel. Dez,e trot de ijzeren motorschuit van van Waarde. Het dek hij 'het vooronder moest tiet ontg'eïdefo. Een groot gat toont de plek, waar het 'projectiel1 ïs ingeslagen. Ofschoon het schip belangrijke averij heeft opgekropen, werd het gelukkig niet lek geslagen. Del ontploffing echter was vreeselijk en de huizen op de beide kaden kwamen er slecht af. Vooral op de Kie ne kade. Hier is een heel'e rij huiz.en ernstig gehavend. Splinters sloegen gaten in de muren, scheurden gordijnen aan flarden, verniel!* den ontelbare ruiten, sloegen door jap louzieën en deuren. Schier geen huis, dat niet de kenteekenen draagt van den snooden aanval Hier is helaas ook een persoonlijik on geval te betreuren. Do heer Jac. Visser wilde op het hoos ren van het boos gerucht gaan zien wat er aan de hand was. 'Terwijl hij in de deur stond werd hij door splinters hetzij van de projectielen dan wel van het stalen dek ernstig in de buikf gewond, met het gevolg dat hij achten oversloeg. Aanstonds werd de hulp van den homoeopatischen arts, den heer v. d. Berg, die aan de overzijde woont, in geroepen. De heer Visser bleek een niet ongevaarlijke wond in de buik te heb ben, welke opneming in liet gasthuis te Middelburg en .operatie noodzakelijk! maakte. Op telegrafisch verzoek kwam 's nachts nog de ziekenauto', zoodat de lieer V. weinige uren na Jh©t ongeval geopereerd kon worden. De toestand, ofschoon nog eenige zorg barend, is niet onbevredigend. Vanmor gen vertelde men ons, dat de patiënt een rustigen nacht heeft doorgebracht.! De darmwonde is door dr. Schouten ge heeld. In het dijbeen zit nog gen splin tertje ,dat voorloopig geen gevaar ver oorzaakt en zoo spoedig' mogelijk ver wijderd zal worden. Moge de patiënt spoe dig geheel hersteld te midden der zijnen tèrugkeeren. liet is te begrijpen, dat de deelneming met het over deze familie gebrachte leed algemeen is. De dienstbode van de fa milie Visser Pietje Slabbekoorn v an Heinkenszand, werd ook gewond, doch Toen de machine weer terugging, is ze lcig, dat zich nog niemand ter rusto had j te Heinkenszand gesignaleerd, begeven. Trouwens, dit mag gezegd wor- beschadigde vertrekken blijven voor den met het oog op talrijke gezjnnen. b.v. loopig nog in den staat, waarin ze op de familie de ffioofi, waar irt' de slaap- j 't «ogenblik verkeeren, in afwachting van kamers stukken glas, lood en ijzer zijn j het onderzoek center commissie voor schar gevonden. Een volgend projectiel deed zijn heil loos werk ten huize van den heer 1. M. H. Giesen, orgelfabrikant en -hande laar, in de Magdalenastraat. De schrap nel sloeg door het pqsvernieuwde dak, en richtte op een zolder de grootste vei? woesl.ing aan. Do bediende, dhr.. C. C. v. d. Does, had er zijn ledikant staan, juist in den hoek, waar het projectiel terecht kwam. „Toevallig, zoo vertelde hij ons, was ik elders door een neef wat langer dan gewoonlijk opgehouden. Anders had ik te bed gelegen...." En dan ware zeker een dooide te be treuren geweest. ~VV;'e kunnen geen be schrijving geven van d:en. aanblik van yer- vvoesting, welke de zolder hier biedt. In den vloer van den zolder zijn vele gaten geslagen, sompige door stukken hout van het cjjk. Een stuk sloeg ook door het plafond en verdween eien verdieping.'la ger tusschen het. hout en pleisterwerk van het plafond 'hoven het magazijn. Vele pannen zijn van het dak geisla- gen en de schoorsteen is in zjjn geheel minstens een halve d.M. verziet. Die ach termuur is gescheurd. De splinternieuwe kapgebinten zijn ontzet. De eigendommen van genoemden bediende liggen daar als1 een vormlooze hoop, alles verbrijzeld en doorzeefd,.Ook een .partij nieuw hout op; den zolder kwam er natuurlijk niet on gehavend af. Een paar in kranten gewikkelde: fo- tog'rafiën werden door een splinter door boord. Dit is niets bij'z'onders, doch als eigenaardigheid is hierbij' op te merken, dat op de beide achterzijden van de foto's een deel der kranten was afge drukt., i In de Magdalenastraat is schier geen huis onbeschadigd. Alweer moesten ra men, ruiten, gordijnen, het ongel dien. Als men dus alle schade in aanmerking neemt is het terrein, dat door den vermoede lijk Engelschen vlieger bewerkt is, nog niet zoo klein. Zelfs op den Opril zagen wij gebroken ruiten. Merkwaardig genoeg zijn de groote spie gelruiten van het orgelmagazijn van Gie sen en het kleedingmagazijn van de fa. F. Q. C. den Hollander heel gebleven. Aan de overzijde is, bijna geen ruitje ge spaard. Men 1 iep er over een dikken, laag glasscherven. Eindelijk is in de Westvest een schrap nel .gevallen. Een groot wak in het 'ijs verraadt de plaats. Tot wijd in den om, trek moesten vele ruiten het ontgelden, o.a. van de op het Ravelijn staande ge bouwen. Een gerucht, als zou bij de Tienden- schuur een schrapnel geworpen zijn, of schoon niet geheel onwaarschijnlijk, is ons tot yanmiddag nog niet bevestig'^ geworden. Men begrijpt, dat de consternatie in den nacht van Zaterdag' op Zondag groot was. Een groote menschenmassa bewoog zich door de straten, om de schade in O'Oigenschouw 'te nemen. Later in dan nacht werden de meest met glas bezaai de straten en kaden 'door den Vrijwilli- gen Landstorm, kwiek onder de wape nen geroepen en de politie afgezet. Later kwamen militaire wielrijders rwt X. aangerukt en namen het afzettings- werk over. Zondaglmiddag vertrokken zij weer naar hun kwartier. Per trein arriveerden gistermorgen de vice-admiraal en de Commissaris der Ko ningin, mr. H. J. Dijikmeester, olm zich van den omvang1 van de ramp op dei hoogte te stellen. Militaire autoriteiten namen de mees te scherven va.n de projectielen mede, opdat off'iciëel vfüstgesteld worde, van welke nationaliteit de roekelooz© vli,e- gte r i s Reeds verluidt, doch deze. m'ededeeling Th-ee en koffie. De minister van landbouw heeft be paald I. Artikel 11 van de besschikking van 5 Oct. j.l. zal worden gelezen als volgt: Art. 11. (1) De verkoop en aflevering van thee en koffie als drank in hotels, café's, restaurants, wachtkamers, kajui ten en dergelijke blijft toegestaan, noch tans onder deze beperking, dat die ver-* koop en aflevering niet anders mag ge schieden dan per kop. (2) Onder de in dit eerste lid bedoelde inrichtingen zijn uitsluitend te verstaan die bedrijven, we^ke geheel of in hoofd zaak bestemd zijn spijzen en of dranken, waaronder thee en koffie, aan het publiek te verkoopen; daaronder zullen niet be grepen zijn inrichtingen, waarin die dran ken slechts plachten te worden verkocht of verstrekt aan het personeel van be paalde kantoren, magazijnen, enz. (3) De verkoop en aflevering van thee en koffie aan inrichtingen als bedoeld in het voorgaande lid zal niet mogen geschieden dan tot zoodanige hoeveelhe den als waarvoor vooraf eene mcahtiging van het Thee- en Koffie-distributiekan- den als waarvoor vooraf eene machtiging zal na 1 Januari 1918, behoudens bijzon dere opdracht van den minister van land bouw, nijverheid en handel, slechts kun nen worden verstrekt ten behoeve van inrichtingen, welke in den loop van het het jaar 1917 reeds als hotel ,café, res taurant, enz. bij het T. K. D. waren ingeschreven, en aan welke dienovereen komstig reeds machtigingen als bovenbe doeld werden uitgereikt. (4( Voor aflevering! van thee en kof fie aan inrichtingen als bovenbedoeld, worden extra distributiekosten gehevtenj deropneming. Moge spoedig uitgemaakt worden, wie voor stoffelijk verlies aansprakelijk is, ^3'pdat althans hiervoor vergoeding ont vangen worde. Gisteren waren de open vakken in vel© huizen reeds met karton, krantein en doeken dicht gemaakt, en reeds hack- den enkele' 'glazenmakers druk werk. Van daag is algemeen de uitwendige restaui- ratiei-Arbeid voortgezet. Welk soort bommen zijn toch eigenlijk geworpen Men neemt aan, dat het schrapnels wa ren van ze§ a zeven kilo, die gewoonlijk door verkenningsvliegers medegenome|n worden. Ze dienon in de eerste plaats als wapen Tij1 luchtgevechten. Ze z.ij'n gemeenlijk voorzien van tijdr meters, waardoor men ze b.v. na, een val van 600 --jneter laat ontploffen. Ze komen ook tot uitbarsting, wanneer ze in hun vaart gestuit worden. We hebben dit zeer tot onze schade en tot onze ontsteltenis ervaren. Een vriend uit Axel vertelde ons (daar heeft men helaas ervaring op dit gebied), dat de meer gebruikelijke hommen, eien gewicht! hebben van 50 tot 120 kilo. In dien Goes dus met bommen bestrooid ware. zouden zeker vele huizen in puin gestort z:ijn en 'zouden ongetwijfeld vele personen het leven hebben verloren. Men deelde ons nog mede, dat de meest zwaar getroffenen, o.a. de hoeren de Looff en Visser verzekerd zijn bij de Maatschap pij tot verzekering van uitgesloten risi co's te Zutfen, hoofdagent de firma de Kanter Hordijk's Bank te Goes. Ook vernamen wij nog, dat de toe stand van den heer 'Jac. Visser op 't oogenblik nog veel zorg baart. Gevaar voor infectie is niet uitgesloten. De eerste dagen is er echter nog weinig van te zeggen. tot een bedrag van 25 ct. per Va kiloi- gram thee-en I2V2 ct. per 1/2 kilogram koffie. II. Art. 12 van bovenbedoelde beschik king wordt gelezen ate volgt: Art. 12. (1) Wanneer d'e aard van het bedrijf bepaald noodzakelijk maakt, dat aan alle of een gedeelte van de b;ij dat bedrijf betrokken personen een extra rant soen worden toegewezen. (2) Indien degenen, die voor een ex tra koffie-rantsoen in aanmerking meeh nen te kolnen, in dienst ziijfct van eeini werkgever, dan behoort de aanvrage door hun Werkgever te worden gedaan onder opgaat, van de sterkte van zijn daarvoor in aanmerking komend personeel, van d!e dringende reuencn, waarom een extra rantsoen moedig wordt geacht en, wan neer die redenen van l.ijdelijken aard zijn van den duur dier redenen. De aanvra gen beboeren te worden gericht tot denj minister van landbouw, niji verheid en het verzoéfc zal wlorden beschikt doo^| het J. K. D., overeenkomstig de ter zake aan dat kantoor kenbaar ié maken ziens- wij'zte van den minister. (3) Op medisch voorschrift kan aan daarvoor in aanmerking komenden een extra, rantsoen koflio of the© door het T. K. D'. worden verstrekt; het daartoe door of namens, de belanghebbenden in gediend verzoek wordt onder overlegging van het medisch voorschrift tot het T. K. D. gericht. (St.ct.) Uit de antirevolutionnaire p artij. Vrijdag vergaderde *in den Haag het centralen-convent onder leiding van dlrq A. Kuyper. Het eerste punt der agenda was ver kiezing van leden voor het college der gemachtigden, wier taak het zal zijn bij! de verkiezing de samenstelling der lij&- ten zóó te doen zijn, dat zoo weinig mogelijk stemmen verloren gaan en ge,- schiilen tusschen kieskringen over dteiztei samenstelling' op te lossen. Daartoe moet men menschen hebben, aldus drukte dr. Kuyper zich ter verga dering uit, die geheel met de actie op d'e h'O'Ogte zijn, waarbij dan nog komt, dat zij volgens een vroeger genomen besluit ter deputa.tenvergadering, geen lid van! of candidaat voor de Tweede Kamer mo gen zijn. Daar er niet veel 'zulke personen zijn, noemde de voorzitter enkele namen, n.l. prof. P. A. Diepenhorst, Joh. Krap', H. de Wilde en dr. A. Brummelkamp, welke benoemd werdien, met als vijfde lid' de heer H. Colij'n, die lid van hef college wordt als een der leden be dankt. Als plaats vervangers werden aange wezen nu. A. W. van Beek Calkoen van 's-Gravenhage, mr. H. Wi. Hovy, bur gemeester van Lonsduinen, mr. P. Briët, van Leiden en L. van Andel, van Utrecht» Mocht een der leden van het college- van' 'gemachtigden waarvan dr. Kuyper als voorzitter van het centraal-comité het presidium beldeedt, gedurende de vier jarige zittinigsperiO'de bedanken, dan zal in diens ffraats treden jhr. mr. J. J. Pompe vaniMeerdervuoirt. Het tweecm punt der agenda was be handeling van de provinciale comités. Als gevolg van d'e stemming in de ver gadering, besloot men voorloopig de st-a- tuten te aanvaarden, met dien verstande^ dat, mochten er bedenkingen rijzen, meni deze schriftelijk bij het cerrtraal-comitH kunnen indienen, waarover dan in een) in februari te houden tweede centraleni convent, nader kan worden gesproken1,' Tel. De heer J. Scheele Rzn., rijikshoek- houder bij1 den dienst -van' 's Rijks schat kist is benoemd tot adjunctcoimmiiSisiejsi bij1 het dep. van fin. Middelburg. Vanaf 3 Januari wordt al hier voor die niet in den Hoofd el ijken; Omslag of in de eerste of tweede klasse aangeslagen-en van gemeentewege brand hout 'beschikbaar gesteld voor 75 een® per 50 K.G., welke hoeveelheid telkens voor drie weken geldt, beschikbaar ge steld, Voor zoover de kaarten nog!'niet yijn toegezonden, zal er gelegenheid zijn die af te halen op het kantoor van deni controleur der gemeentebelastingen op- het stadhuis, ingang Helm tweede deur links, en .wel voor hen wier familienaam be gint met de letters 'AF op '27 Decem ber van 912, voor GK dien dag' van 1—4 uur; voor LP op 28 December van 912 en voor Q—Z van 14 uur. Het hout wordt niet thuisbezorgd maar kan lederen werkdag van 912 ,wondenj afgehaald „aan de gasfabriek do-or deni eigenaar der kaart of door een gemach tigde, welke machtiging door B. en W|.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1