8 December >insi' cxxv. rnrs. li o 68 S 3«», jjV 1 3*£e Jamjam- Uitgave van de Naaml. Venn.. LUCTÜR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHÜI.T L. BURG. Drukkers: Oesterbaan Le Cointre, Goes. jiijiih in nu rrrraMïriiiuriiri mgn 'rrr W&XSWm SSSVS&ZSSMER'iXX VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden fr. p. po t f 1.50 Losse nummers Q.Os Prijs der Advertentiën: 1—4 regels f 0.807 iedere regel meer SO dt 3-maal wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Bewijsnummers 5 cent. ,a^^TO^iaN«m^BBraff»ac,aia«M^S3siBv™ar^gr^.?'jsw>.:v)iaaaaaaMMB Zij die zich met ingang van 1 Januari a.s. op „DE ZEEUW" abonneeren, ont- j vangen de tot dien datum verschijnende nummers kosteloos. 1S70 en nu. In een artikel over „oorlogswinst" in de „Nederlandsche Kerkbode" van dr. H. Stoel, oorlogswinst voor den gods dienst nl. wordt een woord van wijlen prof. Gunning aangehaald. In het oorlogs jaar 1870 schreef hij in Do oogst is groot, de arbeiders zijn weinige: „Het vreeselijk- "ste van de teekenen der tijden is: de onaandoenlijkheid, de stompheid der men- schen voor die teekenen zelve." De menschen waren toen dus zooals nu, teekent het Vad- hierbij aan. Doch, ligt hierin niet een verontschul diging voor het gedrag van het tegenwoor dige geslacht? Helaas, de menschen zijn sedert '70 ten opzichte van de teekencn der tijden even onaandoenlijk gebleven. AMKMMttrr ■.v-u-h».u -\BVKMfi.1 rv &&euwsch<9Stemmen. Kerstdag nadert. Het eerste feest in don fecsieyclus der Christenen. Hei, feest, dat ohs spreekt van ver lossing en vrede. Met gemengde gevoelens zal het weer door velen beleefd worden, immers in een l ijd van gevaar en on vrede I En toch de blijde Kerstboodschap, -"niet z'n talrijke heilbeloften, heeft nog niets va nz'n kracht verloren. Het offer is eenmaal gebracht en de zegeningen, welke, het meebrengt blijven den kinderen Gods deelachtig en zullen ook het deel wor den van allen, die ootmoedig tot Hem gaan en hun eeuwig l'ot in Zijne handen! stellen. Kerkfeest het eerste in den feest- cyclua dar Christenen. Weet. ge wel, dat het 't laatst van aile er in opgenomtein is? In 'da vierde eeuw eerst werd het feit van Jezus' geboorte op officiëel'eh feestdag herdacht. In sommige winkels ziet man weer aardig opgesmukte kerstboompjes, als om de aandacht te vestigen op d'e gelegen heid, om straks in intiemen kring, ge- schaard om verlichten boom, het feit van des Heilands geboorte te herinneren. 1 Zal men nu in eik gezin, waar da kerstboom de jaarlijks wederkeerende gast is, dezen kunnein verlichten? De. kaar sen zijn ..gehaarsch. Doch straks jncer hierover. Ik wil u eerst iets van det geschiedenis van den Kerstboom vertel len, mijn stof puttende uit oude aantee- fegtningen en knipsels. Julius Caesar stelde den 25sten De cember vast als datum, waarop het feest van den koristen dag, oftewel' den ge boortedag van de zon z.ou worden ge vierd. 1 ii heidehsehe feest Bleek niet ge makkelijk uit te rooien. Daarom deed men wat zoo vaak geschied is: men, ot liever de Kerk, gat oen christelijke betcekenis aan het heidensche leest. En uit was het met de zonaaubidding. Maar intusschen bleven tal van gebruiken nog voortbestaan, zij het ook niet mot hei densche oogmerken. En nóg wijzen tal' va,n Kerstgebruiken op dat oude heidensche zonnefeêst, z.oo- als het branden van het kerstblok, |h!et eten van kerstgebak, hel versieren van den kerstboom. Men moet den oorsprong van don kerstboom dus niet in het Paradijs of op Golgotha zoeken. Het woud met zjjn reuzenstammen Koer zemde reeds vroeg den mensch eerbied en ontzag in, het geheimzinnig tevep, telkens weer opbloeiend en do dorre twij gen bekleedend met nieuw groen, 'liet mei, na indruk te maten. Vandaar d!e boomyereer.ng, en vandaar de oprichting van versierde Kerstboomen. Een teekening van 14 eeuwen vóór Chris ten he l- °u ESYPte. Jaat ons reeds de vÏh'1, m ^°T zien' Woonplaats van deelt ie brood en ™ter uit" De Duitsche taalgeleerde Klug" f 18991 zegt. dat in een, m 1556 in flruk ver schenen reisbeschrijving van een Itali- aansch edelman Bar ton nan we'te be schrijving dag teekent uit 1503 - melldhig bniik' §ei|naf Yaj} eigenaardig ge bruik, dat de schrijver leerde kennen in Sa rLT.-e™"1- 111 lli« stad bevond zich een tempel, bil wel ken een vijver was, waaromheen boomen geplant waren, die men iaarliiks omi- hhfm 25 DeC' Z°lfS g6W00n was to ïllumineeren, een omstandigheid die er sommigen toe gebracht heelt in onzen kerstboom het overblijfsel te zien van een oud Budidhistisch gebruik, dat door de Christenzendelingen uit het Oosten naar het 1 Vesten werd overgebracht. De oudste beschrijving van een kerst boom. versierd met snuisterij1 en lekkernij dagteekent uit 1601 en ko;int tot ons uit Straatsburg in den Elzas, welke land streek ais het vaderland van den kerst boom mag worden beschouwd. Von Wedel, de opperhoutvester .van Hertog Carl August van Saksen, noemt het oon „Barbairei", die uitgeroeid moest worden, omdat de bossehen er door ge havend werden. Leefde hij in onze dagen, dan 'zou ook hij misschien door de liakwoeide in deizen tijd van brandstcIfénnood aange grepen zijn. Op het einde der achttiende eeuw wer den er in Weimar met Kerstmis een 500-tal van die boompjes aan de markt gebracht. De hertog liet zich dan ook door zijn 'houtvester bewegen een verbod uit te vaardigen tegen het hakken der boomen, hoewel aan dit bevel weinig de hand schijnt gehouden to zijn. Voor het eerst in 1737 wordt gewag gemaakt van verlichting 'van den kerst boom, t. w. in de omstreken van Zittau in Saksen. Nu weet ik niet, hoe gij tegenover dit gebruik staal. Ol ge met dien Straatburg- schen geestelijke walgt van dit goddeloos kinderspel, deze nesterij, Waarmee 'men den Kersttijd doorbrengt, in plaats van Gods woord ie overdenken." dan wel ol' ge met Jean Paul en Matthias Claudius den kerstboom mint om de vreugde en de warmte, die hij afstraalt. Ik voor mij 'zou niet gaarne de onschuldigheid vau dit feestelijk vertoon in verdenking brengen. Doch weet dit wel, waar ïfo kerstboom het middelpunt v.an allcfeestr viering is en niet het heil ons in Chris tus geschonken, het k'indeke in Bethle hem's kribbe, daar kan. de kerstvreugde niet van bestendigen aard zijn, daar zai ze ras weer verdwijnen. Treur niet om het, gebrek aan kaarsen, waarmede gij! uw kerstboom zoudt kun nen verlichten. De wereld is nu .eenmaal zóó donker, dat ze zelfs de hemelsche vreugde niet zinnebeeldig vermag voor to stellen. Alles wat brandbaar is wordt opgeëischt door den tel oplaaienden oor logsbrand. Met licht en vrede in 't hart zal 't een heerlijk kerstfeest voor u zijn. KEES VAN DER MEER. M.-;A Alsmaar® dlwrstpüchb Hét Centrum schrijft: In de Memorie van Antwoord over hoofdstuk VIII der Staatsbegrooting schrijft de minister van Oorlog', clal naar zijn oordeel de algemeene dienstplicht de grondslag van de toekomstige iegerorga- nisatie zal moeten zijn, omdat djtn eerst de mogelijkheid zal bestaan om de geheel© volkskracht voor de verdediging des lands voor te bereiden. De minister speelt dus wederom open kaart, en dat is te waardeeren. Maar intusschen weet men nu, Wat men van hem als bewindsman heeft to verwachten en waarop hij aanstuurt. De algemeene dienstplicht, welke in dezen abnormalen mobilisatie-tijd prac tisch werkt, zal, krijgt hij ziijh zin, duur zaam worden ingevoerd. Dat beteekent een aanmerkelijke uitbrei ding van financieele en persoonlijke las; ten. Dat beteekent, dat iedere jonge man, die zonder lichaamsgebreken is, zal wor den ingelijfd en naar de kazerne gezon den. Dat beteekent, dat alles zal moeten wor den vermeerderd, wat voor dei uitrusi- ting en het geregelde onderhoud van zulk een vergroot leger noodig is. Dat beteekent dus steeds stijgende uit gaven aan kleeding, aan wapenen, aan legering en voeding, aan kampementen en wat al niet. Dal jjefeekenjt, voorts uitbreiding van kader en van liet aantal hoog ere en lagere officieren, vermenigvuldiging van tractementen, pensioenen, toelagen, erj wat daar verder bij kan komen. Dat beteekent, dat de gehééle validé jongelingschap een tijdlang en wie weet tenslotte hoelang aan haar stu die, aan de nationale produclie, aan han del en bedrijf, aan onderwijsi en oplei ding, kortom aan het gansche burgerlijke leven zal worden onttrokken, om van diensttijd en herhalingsoefeningen in la tere levensjaren niet eens1 te' spreken.' Dat beteekent ten slotted dat vooral de groote gezinnen, die met meerdére zonen gezegend zijn, de gevolgen van' een en ander slag op slag zullen ondervin den. Op die gezinnen zal do zwaarste druk neerkomen. En nu denken wij alleen aan de meer stoffelijke zijde der zaak. Vrouw an lïiostUf. Zooffls men weet, zijn straks ook de vrouwen verkiesbaar voor de Kamer, al' mogen zijl ook zelve liaar stem nog n iet uitbrengen. Of er gebruik van zal' worden gemaakt? vraagt het F r ie s c h Dagblad. 'tZou ons niets verwonderen, als som mige partijen een of meer vrouwen op haar candidatenlijst gingen brengen. Ge ven zij haar dan daarop een „goede" plaats, dan zal „de vrouw" weldra haar intrede doen in ons Parlement. Zoo hesf! reeds de bekende, Ainster-' damsche kiesvereeniging „Vooruitgang" voor den kieskring Amsterdam de even eens bekende mevr. M. Boissevain-Pijln- appel gepolst, ot' zij ook van vrijzinnige zijde een candidal uur zon willen aan vaarden. Haar antwoord luidde ontkennend. En zijj motiveert dat aldus „Waarom ik het niet heb aanvaard „Om meer dan één roden! In dé alleréérste plaats pun mijn gezin. Als. ik een klein gezin had, als mijn kinderen getrouwd waren, als ik in Den Haag woonde, dan zou ik het verzoek zeker hebben ingewilligd. Ik zou dan ook de overtuiging hebben geliad. dat ik niet mócht weigeren. «.Maar nu? Ik heb groote zoons en groote en kleine meisjeZes dochters van zevon tot twintig jaren. Als ik een lidmaatschap zou aannemen, zou- J den m'n moederlijke zorgen in het ge- j drang komen, ^mijn "huishouden wor- den ontwricht. Bravo, mevrouw Boissevaingelukkige j moeder van vele kinderen Gij moogt dan „vrijzinnig" wezen. Maar hier spreekt zij; een echt anti- revolutionaire gedachte uit en 'I is een j voorrecht, dat we blijkbaar onder alle partijen nog goede en getrouwe m o e- j ders hebben, wat toch altijd voor een vrouw veel' schooner ©eretitel blijven za.l, dan zelfs het Hoogedelgestreng zijn, als lid Van de Sta ten-Generaal. Ovoriirijv5«g schaadt. Met instemming nemen wij hot vol gende nit De Standaard over Van meet af namen ook' wij het op voor de bepleiting van het Vlaamsche element in België. We verheugden er (ons daarom in, dat de Duitschers van hun bezitting van België gebruik ma,ak ten, om het VIaamsche element in dein. nabuurstaat beter tot zijn recht te doen komen. En 'waar ons land, 'ónder de, lei ding van wijlen den hoogleeraar de Vries en wijlen Dr. Schaapman, reeds voor jaren niets onbeproefd had gelaten, om den hand tusschen Nederland en België, voor wat de gemeenschappelijke laai be treft, nauwer aan te halen, dorsten we van meet af beweren, dat ook uit dezen oorlog winste voor het Vlaamsc'h. zou ge noten worden. Steeds echter waarschuwden we te gen elke te forscbe poging, die nu 'reeds met het oog op dit gawenschte doel' on dernomen werd. We kwamen er daarom voor uit, dat we de omzetting van de Gentsche Hoogeschooi liever tot de slui ting van den vrede uitgesteld zagen. Vooralsnog waren de denkbeelden öm de gezindheden te verdeeld, om op "een eenparig handelen uitzicht te geven. Ver loor. men, dan kwam er toch niets van terecht, en won men ten slotte, daif waren de bedingen zeer vast te beze gelen, en bood zich de kans aan, dat de eeht-Vlaamsche elementen metterdaad als één man voor de maintineering van het Vlaamseh opkwamen. Er werd inmiddels te Berlijn en te Brussel'anders besloten. Men ging reeds nu veel, veel verder, en zoo verscheen er nu zelfs van het „Nationaal Vlaamseh Verbond" een vlugschrift, getiteld„Het Vlaamsche volk tegen den cefitralis'eeran den en verfransch ten Belgischen Staat", dat er zoo goed als pp neerkomt, om het Vlaamsche deel van België straks bij 't Vredesaccoord kortweg van België af te nemen, en bij1 ons land te, voegemi Nu heeft dei heer de Broqueville on langs in zijin rede te Parijs zeer zelceir tot een zoo overdreven uiting aanleiding geigeven. Hij toch stelde als eisch, dat 'tbij- 't oude blijven zou, en da,t, welbe- zien, het. Fransch in België de babeer- ,schende taal van het Gouvernement moest blijven. Doch al' moet grif en gul erkend, dat zulk' 'een uitlating de echte Vlamingen grieven en ergeren moest, toch betreu ren we niet minder dit pleidooi voor het Vlaamsche element. Overdrijving van den éónen zoowel "als van den anderen kant baat hier niet, maar schaadt, en het is juist die schade die ook Nederland deren "zou. Jsruzalem. De Rotterdammer driestart: Het is een ontroerend bericht, dat Je ruzalem door de Engelschen is bezet en uit handen van de Turken in de hunine is overgegaan. Natuurlijk heeft, deze ontroering niets te maken mét het speciale feit dat helt Engeland was, dat hier triumfeerde. Met de voorkeur voor Entente of Centraten staat ze in geenerlei verband. Hetzelfde gevoel 'zou ons hart vervullen, indien Jeruzalem van de Jurkscho in de Duit sche 'handen was overgegaan. Het zijn heilige aandoeningen die hier spreken. Het bleef tochaltoos een zoo pijnlijk gevoel, dat de stad en het land, waar aan de heiligste en innigste gevoelejnjs der Christenheid met talloo ie banden wa ren vastgeknoopt, in het bezit waren van iVIohammedaansche autoriteiten, Wel is waar was het verhand tusschen de Chris telijke religie in het heilige land yan enkel historlschen aard De aanbidding in den Tempel te Jeruzalem heeft sinds lange plaats, gemaakt voor het roepen jot den Vader in alle oorden der we- réld Maar dat historisch verband "alleen is reeds meer dan voldoende, om be vrediging en dankbaarheid in ons h,axt te wekken, dat thans niet meer enkel bij de gratie vaiV een Mohammed,aansch gezag het land, waar de Heiland leefde, en de stad, die Hij zoo l'ief had, doolr de belijder^ van "Zijn Naam kunnen wor den betreden. Een overheid, die zich naar dien Naam noemt, voert thans weder het bewind. Mag, wat te verwachten is, Palestina thans Christelijk' blijven, dan zal' na den oorlog de Christen daar niet meer komen als ternauwernood ge duld vreemdeling, maar hij zs.il er thuis zTpi. En dat is, na de eeuwenlange 'Mo hammedaan sclie heerschappij, een ware verademing. „Siilarisss-w" Onder dit opschrift schrijft het „Arnh. Bbl." „Van antirevolutionaire zijde werd, naar aanleiding van Dr. Nolens' drang op de Regeering uitgeoefend opgem' rk't, dat, indien de Regeering niet tijdig gereed was met alie onderwijs-ontwer- pen, althans dat betreffende de on- derwijzerssalarissen zou worden inge diend. Links ontving deze gedachte niet vriendelijk. Geen tijd. Staatsrechterlijk onjuist. Wij kennen die bezwaren. Toch hopen vt-ijl nog. En zoo dit niet gaat, dan een ini tiatief-voorstel van Rechts. Naar verluidt, bestaan de plannen." Als men nu weet, dat het 'Kamer lid xoor Tietjerksteradeel aan genoemd blad de hoofdleiding heeft, zal men dat bericht op de juiste waarde weten te schatten Rechts zal dus de zaak' %ter hand nemen öe Groote Oorlog Beknopt overzicht van den toestand. Dus zijn de vredesonderhandelingen tus schen de maximalisten en de centralen begonnen. Tot 14 Januari 1918 is de wapenstil stand in elk geval verzekerd. En wordt hij niet tijdig opgezegd, dan wordt hij stilzwijgend voortgezet. Nu, we mogen wel de verwachting koesteren, dat men met het opzeggen van dien 'wapenstilstand niet te overhaast zal handelen. Bedoelde bepaling geeft dus een meer blijvend karakter aan het bestand en laat den vredesonderhandelaars alle gelegen heid om hun moeilijk werk voort te zetten. Omtrent 't verloop der onderhandelin gen, zooals zij tot dusver gevoerd zijn, worden, ondanks alle toezeggingen om trent een onmiddellijke publicatie zonder de minste terughoudendheid, geen nadere bijzonderheden gemeld. Het is dus niet uit te maken, of de onderhandelingen al dan niet met groote moeilijkheden gepaard zijn gegaan en of er al dan niet groot meeningsverschil tot uiting kwam. Alen had daaruit anders wellicht een voorzich tige gevolgtrekking kunnen maken om trent 'het te verwachten verloop van de onderhandelingen over den vrede, die nu beginnen. Enfin, laat ons mo'ed houden. Vermoe delijk zal alles reg kom en luiden weldra, althans op één front, de vredesklokken. De strijd aan de fronten is van niet veel belang. Het slechte weer, storm en sneeuw aan "liet westelijk front, belem meren elke gevechtsactie. En in Italië hebben de Oostenrijksche troepen weder een paar Italiaansche borgstellingen bezet, die hun positie verbeterden, maar geen belangrijke wijzigingen brachten in den toestand. Zoolang het bergland tusschen' Brenta en Piave niet geheel is genomen, zoolang dus de Centrale legers niet uit het noorden in de vlakte kunnen afdalen, is er niet veel kans op een grooten voor uitgang. Op het Westfront wordt vrij algemeen een groote nieuwe actie der Duitschers verwacht. De geallieerden maken zich daarover heimelijk bezorgd. De „Times" signaleerde Duitsche troepentransporten van het Oostelijk naar, het Westelijk front, en het blad merkte! met betrekking hiertoe op: „De Duitscha Generale 'Staf is klaarblijkelijk bésloteni een beslissenden stoof tegien het W|esteni te ondernemen, nu Rusland lamgeslagen ligt, terwijl Amerika nog niet^gereed "is". liet Zweedsehe „AÏ'tonbladet" wijdt een beschouwing aan den algemeeuenl militairen toestand, waaraan het navol gende ontleend wordt: „De militaire toe stand in het Oosten heeft zich zoodanig ten gunste der Centrale Mogendheden ge wijzigd, dat deze gedurende dezen win ter op het zoogenaamde eenheidsfront van het Kanaal tot aan de Adriatischel Zee de baas zullen zijn. Bovendien zul len zij zeker in staat blijken aan Turkije een krachtige ondersteuning deelachtig te doen worden". - 't Valt niet te loochenen, dal de cen tralen er goed voor staan. ..Kon hun positie den vijand er nu maar spoedig tóe brengen naar een „eervol len" vrede te streven., Verbiijdiad nieuvvn veer Engeland. In een redevoering^ die de Arocrikaan- sclie minister van marine Dajpiels te Chi cago hield, gaf de!ze een uitvoerige schefei van den steeds toencmenden groei der Amerikaansche oorlogsvloot. Hij! besloot met de verklaring1: „De vloot der Ver. Staten zal nog voor het einde van 1918 de grootste vloot dei- wereld en ook de Engelsche vloot voorbij gestreefd zijn". Naast de duikboolenplaag nu ook nog derAmerikaansche concurrentie. Voor den Engelschinan gaat het „Brittania rules the waves" thans wel a'lle betee'kenis verliezen! De vredesonderhandelingen. Naar verluidt z;al de staatssecretaris Von Kuehlmann in den loop' der ,weefc voor d,e vredesonderhandelingien naar Brest Li to wsk gaan. De regeeringen van Duitschland, Ooet- tenrijk-Hongarije, Bulgarijë en Turkije zul len .reeds in de eerstvolgende dagen melt de vredesonderhandelingen met Rusland beginnen. Het vertrek der "Duitsche gevolmachtig den zal binnenkort plaats hebben. De niet bindende vooHoopige bespre kingen over de vredesvoorwaarden tus1- sclien de in Brest Litow.sk aanwezige ver tegenwoordigers van de betrokken regee ringen zijn reeds aan den gang. v Het „Berl. Tagebl.' 'schrijft over dep wapenstilstand: Het is een zeer verblij1 dende gebeurtenis, inaar men mag toch niet te veel yerwachten. Er zijin grooitel moeilijkheden bij het voeren van vredes onderhandelingen te. overwinnen. Iin het Oosten, vanwaar de groote bloedgoif over ons zou koimen, heersicht rust. De „Lok. Anz." zegt: Wij staan voor een 'geweldige taak. De naar verhouding gemakkelijke overeenkomst over een wa penstilstand moet thans door een moei lijker over den vrede gevolgd wonden. Laten wij ons niet bedriegen. De vijand in het Westen meent het ernstig! d'en strijd voort te zetten. De „Vorwarts"De strategie heeft haar werk gedaan. Thans moet de staatskunst het hare doen. Daarvan hangt thans de toekomst van Europa af. De sociaal-de mocratische pers kent geen positiever werk dan meehelpen aan den vrede, dia nog, door groote gevaren bedreigd wordt. De „Deutsche ZtgNog moeten groo te militaire werken gedaan worden, wel ke ons door den vijand worden opge drongen. 'Tusschen nederlaag en 'over winning isr geen tusscbenweg, zoo-als wij het leven winnen, zoo moeten wij oote de overwinning winnen. De „Morgenpost"liet is onze vaste overtuiging, dat de wapenstilstand niet meer zal worden opgezegd, en Idat Ida' vrede" volgen zal. Men kan uit de 'tot standkoming van 'clen wapenstilstand de

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1